VEERTIG EEUWEN geschiedenis
op luttele vierkante meters
Noodlot
Agenda voor
Haarlem
Ook zij
DONDERDAG 28 MEI 195S
3
Kerkelijk Nieuws
Congres belanghebbenden
bij onroerende goederen
Uitspraak kort geding
bracht geen wijziging
(y?e ORRIS Ljmeyen (mjf
BARTEUORISSTRAAT 20 TEL. 13439
IleKJeHteWWrf
HISTORIE DER KANAAL-EILANDEN
Communisten nog even
anti-Joods als voorheen
Wanneer men de geschiedenis van de Kanaal-eilanden in een notedop wil zien, dan
hoeft men slechts naar La Hougue Bie op Jersey te gaan. Want daar op luttele vier
kante meters grond, vindt men een grafkelder die bijna vierduizend jaar oud is, een
Normandisch kapelletje, la Chapelle de Nötre Dame de la Clarté, en een Duitse
schuilkelder. Ziedaar drie symbolen van drie hoogtepunten uit veertig eeuwen uiter
mate bewogen geschiedenis. Over de primitieve, in dierenvellen gehulde grotbewoners,
die zich, voordat de eilanden van het vasteland werden gescheiden, voedden met
mammoethen of ander grof wild en naderhand noodgedwongen overschakelden op
kreeft en oesters, kunnen we kort zijn. Over hun in „feldgrau" gestoken soortgenoten
die vierduizend jaar later nog even kwamen proberen de klok terug te zetten, eigen
lijk eveneens. Zij het dan dat de Duitse bezetting van de Kanaal-eilanden belang
wekkend was, omdat dit het enige stukje Groot-Brittannië was, dat Hitier ooit in
handen kreeg.
Vermelding verdient daarbij, dat deze
Britse eilanders nauwelijks anders op het
Teutoonse bezoek hebben gereageerd dan
de onderdrukte volken van het continent.
Ook zij hebben honger en gebrek geleden,
ook zij hebben zwart gehandeld. Maar ook
zij hebben tot het einde toe verzet gepleegd,
ai kon dat slechts lijdelijk verzet zijn, om
dat de geringe afmetingen van de eilanden
eenvoudig geen spectaculaire grootscheep
se acties toelieten.
Het belangwekkendste is echter, dat de
Duitsers zich er wèl anders gedragen heb
ben dan op het vasteland. Vermoedelijk ge
dreven door een minderwaardigheidscom
plex, dat hen tegenover Engeland altijd
heeft bezield, hebben zij krampachtig ge
probeerd zich als „richtige gentlemen" te
gedragen, hetgeen de eilanders voor mas
sale beestachtigheden heeft gespaard, al
zijn er wel deportaties van arbeidskrach
ten en „verdachte" personen voorgevallen.
Genoeg echter van het eerste en het laat
ste stenen tijdperk. Er zijn op de Kanaal
eilanden wetenswaardiger historische za
ken te vernemen.
Ik doel daarbij speciaal op het tijdperk
waarvan dat eenvoudige stenen kapelletje
een der resterende symbolen is. Een tijd
perk dat begon met de kerstening van de
eilanden, onder andere door de Belgische
monnik St. Heiier, naar wie de hoofdstad
van Jersey genoemd is. Dat het een rustig
tijdperk was, kan overigens niet beweerd
worden, want de eilanden stonden voort
durend bloot aan de aanvallen van de
Noormannen, die toen bezig waren de Nor-
mandische kust te veroveren. Zo werden
uiteindelijk de eilanden bij Normandië ge
trokken door de Viking Rollo, die er een
uitgebreid feodaal systeem instelde, waar
van heden ten dage nog tal van overblijf
selen in het civiel recht van de eilanden,
dat totaal verschillend is van het Britse,
zijn aan te treffen. Het aardigste daarvan
is wel de „Clameur de Haro", een vorm
van beroep die, zij het dan sporadisch, nog
steeds wordt gedaan. Wanneer een Kanaal
eilander meent, dat er een inbreuk wordt
gemaakt op zijn rechten, dan moet hij on
der getuigen roepen: „Haro, Haro, Haro, a
l'aide mon Prince, on me fait tort" (te
hulp mijn Prins, men doet mij onrecht). De
inbreuk vermeend of niet moet dan
terstond worden gestaakt en de hele zaak
wordt naar het Koninklijk Gerechtshof
verwezen.
Beslissende periode
De belangrijkste periode in de geschie
denis van de eilanden begon toen Willem
de Veroveraar eerst Hertog van Normandië
en eenendertig jaar later (in 1066) Koning
van Engeland werd. In de tijd die daarop
volgde hebben de eilanden beurtelings de
onderling twistende hoven van Normandië
en Engeland aangehangen, totdat zij in het
begin van de dertiende eeuw definitief de
zijde van Engeland kozen,een besluit waar
voor zij ruimschoots beloond werden met
allerlei privilèges, waarvan zij er nog steeds
vele genieten.Als keerzijde van de medaille
stonden zij echter voortdurend bloot aan
aanvallen van de Fransen, die er niet be
paald zachtzinnig omsprongen.
Met dat alles is de oorsprong van de aan
hankelijkheid van de eilanden aan Enge
land wel historisch verklaard. Van de En
gelsen kregen zij bescherming, steun en
voorrechten en van de Fransen hadden zij
niets dan last. Ook in later eeuwen trou
wens, daar getuigen de wachttorens aan de
kust van Jersey van, waarop de eilanders
spiedden naar Napoleon's vloot, die begerig
uitkeek naar deze operatie-bases, maar
toch het hart niet had deze grimmige bas
tions te attaqueren.
Van nóg een Fransman heeft Jersey trou
wens last gehad en wel van Victor Hugo,
die er asyl kwam zoeken nadat hij enig
vitriool uit zijn pen had laten vloeien
jegens Louis Napoleon. Het voor emigrés
immer gastvrije eiland heeft het met deze
Franse schrijver en zijn heethoofdige vol
gelingen niet gemakkelijk gehad. Toen
Hugo's krant, l'Homme, naar aanleiding
van het verlenen van de Orde van Bath
aan Canrobert door Koningin Victoria
schreef, dat zij daarmee haar waardigheid
als Koningin, haar geweten als vrouw, haar
trots als aristocrate, haar gevoelens als
Engelse, haar ras, haar sexe en zelfs haar
schaamte had opgeofferd, werd het de Jer-
seymen te bar. Zij smeten alle ruiten van
Hugo's kantoor aan diggelen en eisten dat
het blad verboden zou worden. Dit ver
droot Hugo zozeer, dat hij een manifest
publiceerde, waarin hij de Engelsen waar
schuwde, dat zij op weg waren hun vrij
heden te verliezen en een filiaal van het
Franse keizerrijk te worden. Het manifest
eindigde met de woorden: „En gooi ons er
nu maar uit", hetgeen terstond geschiedde.
Hugo vertrok daarop met de zijnen naar
Guernsey, waar hij vijftien jaar bleef en
onder andere „Les Misérables" schreef.
Onafhankelijkheid
Ge moet het mij maar vergeven, dat ik
met zulke kangeroe-sprongen door de
overigens fascinerende geschiedenis van
deze eilanden ben gevlogen, een geschiede-
denis, die vol van intrigues, vloot-expedi-
ties en zeeroverij is geweest, maar ook vol
trouw en trots en een intens onafhankelijk
heidsstreven. Dat laatste is er niet minder
om geworden nu de zee en de grimmige
rotsen geen afdoende verdediging meer
bieden tegen aanvallers van buiten af. Tot
op de huidige dag hebben de eilanden hun
onafhankelijkheid binnen het Britse rijk
behouden, met eigen wetten, met eigen re
gering, met een eigen taal en met een
hardnekkige vasthoudendheid aan eigen
rechten èn voorrechten. Wee hem, die
daaraan zou tornen. Maar de eilanders
weten, dat zij in dit opzicht van de Britten,
die deze vorm van samenwerking zo goed
ligt, geen dwang te verwachten hebben.
En zij varen er bijzonder wel bij.
W. L. B.
Ned. Herv. kerk
Beroepen te IJsselmuiden (toez.) J. v.
Sliedregt te Ede; te Goedereede A. M. Lin-
denburg (voorheen te Beekbergen); te Rou-
veen R. W. Steur te Ouddorp.
Geref. kerken
Beroepen te Westeremden en te Zuili-
chem B. Berends, cand. te Noord-Sleen.
Geref. kerken onderh. art. 31 K.O.
Beroepen te Middelstum J. de Feyter te
Valthermond. Bedankt voor Wezep (Gld.)
(2e pred.pl.) S. Cnossen te Drachten; voor
Eindhoven C. v. Ommen te Hattem.
VERKOOP VOOR NEDERLAND N. V. ALVANA - DEN HAAG
Een typische „Jersey lane", zo'n stil rustig laantje waar de bomen samen parasol
spelen en een tunnel vormen van rust en koelte, waarin het goed wandelen is. Zo zijn
er tientallen op het eiland. Zij zijn alleen een beetje nauw voor de twaalfduizend auto's
van het eiland, vooral wanneer er tivee elkaar tegenkomen. Maar wat zou het, men
rijdt wat achteruit, zoekt een wat ruimere plaats en groet de tegenligger vriendelijk.
Want wat heeft het voor zin om op een klein eiland haast te hebben?
Rede van minister Witte
De minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting, ir. H. B. J. Witte heeft de
derde plentaire zitting van het Vierde In
ternationale Congres voor belanghebben
den bij Onroerende Goederen, dat te Am
sterdam wordt gehouden, bijgewoond.
In zijn korte toespraak tot het congres
betuigde ir. Witte instemming met het doel
van het congres, dat streeft naar interna
tionale samenwerking op het gebied der
onroerende goederen.
Aansluitende bij een opmerking in het
openingswoord van de voorzitter van het
congres, de heer Pierre Colleville, uit
Frankrijk, verklaarde de minister het vol
komen met deze eens te zijn, dat het bezit
van onroerend goed een van de meest fun
damentele en waardige vormen van mense
lijke vrijheid is. Hij wees er echter met
nadruk op, dat een harmonie gevonden
moet worden tussen het individueel bezit
en het algemeen belang. Volgens hem ligt
een van de belangrijkste taken van dit con
gres in het vinden van een synthese in deze
materie.
In de tweede plenaire vergadering hield
de Franse gedelegeerde Lucien Pigot een
pleidooi voor het instellen van een inter
nationale hypotheekbank, teneinde de we
deropbouw en de daarmee samenhangende
financieringsproblemen op een internatio
naal plan te kunnen oplossen.
Tijdens de derde plenaire zitting werd
besloten een commissie in te stellen, die
zich zal bezighouden met een nadere be
studering en formulering van dit plan. De
resultaten van het werk van deze commis
sie zullen aan het congres worden voor
gelegd.
Ondanks de uitspraken in kort geding
door de president van de rechtbank te
Groningen inzake het Ommelandenconflict,
wenst de oppositie in de Ommelanden
coöperatie haar standpunt niet te wijzigen.
Zij heeft thans handtekeningen verzameld
van vele leden en wil zo trachten het be
stuur te dwingen een algemene ledenver
gadering uit te schrijven. Op deze leden
vergadering zal dan aan de orde komen het
ontslag van de twee oude bestuursleden de
heren J. Akkerman en J. T. Wieringa, als
mede de vier oude commissarissen.
ADVERTENTIE
FALCON REGENJASSEN ƒ49.75
De stralende lente, die de stad
in een feestkleed zet en het
leven volgiet met schoonheid,
zou in haar warmte de zorgen
der mensen moeten versmelten
tot niets. Maar zij doet het
tegendeel. Want de vaders en
moeders, die de winter lang
hebben moeten vechten met
handen en voeten om de bacil
len en de tocht en de kwalen
van het koude, vochtige sei
zoen verre te houden van hun
spruiten, worden door de zon
neschijn belast met nieuwe,
kwade zorgelijkheden, die het
heil van hun kinderen belagen
en de vrees voor hun welzijn
doen toenemen op de maat van
het lengen der dagen.
Of, om het korter te zeggen,
mijn dochter van zeven wil
een fiets.
Kunt ge u de visioenen voor
stellen van dat kleine, fragiele
figuurtje op twee wielen te
midden van de rijdende kolos
sen met en zonder aanhang
wagen? Een bloempje temid
den van stoomwalsen, een mier
op een dansvloer, ontsnappend
aan de dood ieder ogenblik van
haar leven. De gevaren snor
ren langs haar heen zonder
haar te zien, zij stormen voort
op hun weg zonder er rekening
mee te houden dat zij nog pas
op de wereld is.
Géén fiets voor mijn dochter.
Het is moeilijk haar een gunst
te weigeren, waaraan zij zo
zeer haar hart verpand heeft.
Maar om haar bestwil en onze
rust: Géén fiets.
De verjaardag is voorbij en de
dagelijkse smekingen om het
tweewielig ideaal zijn verklon
ken. Tot op de laatste dag
koesterde zij een door niets
gevoede hoop nu is de ver
wachting van chroom en staal
ineengezonken tot een zeker
heid, dat er ondanks zonne
schijn en aansnellende zomer
geen gefiets zal zijn langs lom
merrijke dreven.
Het is een tragedie, maar het
moest. We hebben haar een
paar rolschaatsen gegeven, op
dat zij tenminste niet gedoemd
zal zijn zich te moeten voort
bewegen volgens de ouder
wetse manier, die langzamer
hand voor een kind zelfs uit de
tijd moet heten.
De rolschaatsen zijn ook van
staal en chroom, doch zij wor
den door de jarige ontvangen
met een zo zichtbaar onbeha
gen, dat wij ouders elkander
met blikken vragen of wij dan
toch maar niet liever.
Neen!
De oudere moet zijn gezag en
zijn verstand gebruiken en zijn
hart op stal zetten in het don
ker, waar hij het niet horen
kan.
Het gaat om een ernstige zaak,
waarbij de gevoelens dienen te
zwijgen.
En rolschaatsen rijden toch
óók?
Mijn dochter heeft een groot
hart.
Zij is er met haar rolschaatsen
op uit geweest en heeft naar
alle schijn haar desillusie be
graven onder de vreugde om
het geschenk, dat tenslotte met
goede bedoelingen gegeven
werd. Zij komt stralend terug,
wat wij met plezier bezien en
dat ons de trotse overtuiging
geeft: Wij hebben het bizonder
verstandig aan de steel gesto
ken.
Wij geven ons over aan mijme
ringen over de diepten van
kinderzielen, die niet te peilen
zijn en waaruit men onophou
delijk putten kan zonder te
weten wat men ophaalt. En
over de deugd van vasthou
dendheid, waarmee men de
dingen ten goede kan keren.
Zo ziet ge, zeggen we tegen
elkander, toegeven is dom,
wanneer ge eenmaal een lijn
getrokken hebt voor uw be
leid. Het kind heeft er nu zelve
de ware vreugde door hervon
den.
Wie weet, was ze niet eens zo
blij geweest met een fiets.
Dat is een voldoeninggevende
veronderstelling, die in haar
onbewezenheid de troost
draagt die ge nodig hadt.
Een troost die vervliegt voor
de zon, als ik na enkele dagen
eens ga zien hoe de rolschaats-
kunst gevorderd is. Ik maak
kennis met een droevige ont
wikkeling, die mijn wijsheid
over de diepten van kinder
zielen vergroot tot mijn schan
de.
De dochter van de buren heeft
een fiets. Mijn dochter heeft
rolschaatsen. En aangezien
datgene wat men niet heeft, de
hevigste verlangens wekt, heb
ben de twee schobbejakken
geruild.
De dochter van de buren is al
een goed eind op weg om een
geoefende roister te worden,
mijn dochter laveert door de
drukke straat op twee wielen
en belt alsof zij daarmee haar
leventje rekken kan.
De oude wikt, de kinderlijke
spitsvondigheid beschikt op
een wijze dat ge soms uw eigen
oren van ergernis zoudt op
eten. Wat is de wijsheid van
de volwassene waard in de
wervelende maalstroom van
het steeds moderner wordende
leven, die het kind meevoert
tegen wil en dank?
Nu fietst mijn dochter temid
den van de kolossen met en
zonder aanhangwagen zij is
'nu inderdaad als een mier op
een dansvloer of een bloempje
tussen de stoomwalsen het
leven aan het riskeren omdal
het in deze tijd zo hoort.
Wij met onze rolschaatsen en
onze trots.
De zon schijnt en de lente
straalt, de ouders bibberen
achter hun ramen van zorgen
en de dochter fietst, ondanks
alles.
En dat opeten van uw eigen
oren och.
Laten we maar liever het al
lerbeste hopen. J. L.
Mannen van de Britse Koninklijke Marine,
die de Koninklijke erewacht bij de West
minster Abbey zullen vormen, tijdens een
trainingsmars.
DONDERDAG 28 MEI
Begijnhofkapel: Christen Spiritualistisch
Centrum „De grotere wereld", 8 uur. Zuider
kapel: Spreker ds. I. Vasseur, 8 uur.
Luxor: „De gele ballon", 18 jaar, 7 en 9.15
uur. Lido: „De knuppel in het apenhok",
alle leeft-, 7 en 9.15 uur. City: „Paniek in
Fort Worth", 7 en 9.15 uur. Spaarne: „Doden
dans der Sioux", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „Le Plaisir", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „S- O. S., held in nood", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Palace: „April in Parijs", alle
leeft., 7 en 9.15 u. Minerva: „Het balboekje".
18 jaar, 8.15 uur.
VRIJDAG 29 MEI
Stadsschouwburg: „Schoppen vrouw" (Rot
terdams Toneel) 8 uur. Brinkmann: Odd
Fellow Orde, spreker Robert Peereboom
over de noodzaak van de eenwording van
Europa, 8 uur. Bioscopen: middag- en
avondvoorstellingen (nieuw programma).
ADVERTENTIE
Tel Aviv concludeert:
In Israëlische kringen te Tel Aviv is
men vain mening, dat de veroordeling tot
levenslange gevangenisstraf van Richard
Slansky (een broer van de destijds terecht*
gestelde voormalige secretaris-generaal
der Tsjechoslowaakse communistische par
tij, Rudolf Slansky) in Praag „een aanwij
zing is dat er geen wijziging is gekomen
in de anti-Israëlische en anti-Zionistische
houding der communistische functionaris
sen".
Hieraan wordt toegevoegd dat het Is
raëlische gezantschap te Praag, na de vrij
lating van de Amerikaanse journalist
Oatis, vergeefs heeft gepoogd voor twee
aldaar gevangen gezette Israëliërs vrijla
ting te verkrijgen.
De Tsjechoslowaakse minister van Bui
tenlandse Zaken zei echter, dat hij „geen
pogingen zal dulden om het onderzoek naar
de raak der beide Israëliërs, op welke
wijze ook, te hunnen gunste te beïnvloe
den".
Ook werd geen bezoek van vertegen
woordigers van het gezantschap aan de in
gesloten Israliërs, Oren en Ohrenstein,
toegestaan.
De voorbereidingen van de Kroningsfeesten in Engeland zijn in volle gang. Dagelijks
wordt er gerepeteerd om de plechtigheden goed te doen verlopen. Hier ziet men de
Gentlemen-at-armsmet paraplue en bolhoed op weg naar de Westminster Abbey.
