Weerbericht Londen jubelde in roes van uitgelaten feest Adenauer poogt conferentie Grote Vier tegen te houden Schok Het woord is aan... Radiotoespraak van Koningin Elizabeth Indonesisch kabinet afgetreden Vreugdevuren op heuvels, ossen aan het spit, „merry England" herleefde Zware gevechten in Korea BLANKENHORN NAAR BERMUDA Eerst Europese eenwording, dan onderhandelen met Russen 67e JAARGANG No 274 WOENSDAG 3 JUNI 1953 *3 297e JAARGANG No 121 Churchill leidde haar in Mei-overschot in Europese Betalingsunie J 32 millioen Gisteren koudste Junidag sinds honderd jaar Ida Wasserman hersteld Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem. "B* T 1 Tl T Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd- II jijt -BJT I -T~iJ I 1^^ I J Verschijnt dagelijks beh. op Zon-en Feestdagen, redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor l i W I w V Ij I E W "^j W I "^j "B Abonnement per week 47 cent, per kwartaal in Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Tel. 12230. JJhaJr A 6^' *ranco Per Post P°stgir0 273107. Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295. "~J| Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboora OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman S i r i u s De ringen van zijn couponschaar gebruikt menigeen als bril voor zijn levensbeschouwing. LONDEN. (Reuter). Koningin Eliza beth heeft in een op haar kroningsdag voor de radio gehouden toespraak haar volk dank gezegd voor zijn loyaliteit en ge negenheid. „Nu deze dag ten einde loopt, weet ik dat mijn blijvende herinnering daaraan verbonden zal ziin niet alleen aan de plechtigheid en de pracht van de cere monieën, doch vooral aan uw bezielende loyaliteit en genegenheid", aldus was het besluit van haar toespraak. Bij het volbrengen van de belofte om er naar te streven zich het vertrouwen van het volk waardig te betonen zal de Ko ningin, aldus zeide zij, steun vinden bij haar echtgenoot die „al mijn idealen en mijn genegenheid voor u deelt". Koningin Elizabeth noemde verder haar ouders en grootouders als voorbeelden die zij, met haar nog kortstondige ondervinding, zou kunnen navolgen. ,,Ik heb niet alleen de schitterende tra ditie en de annalen van meer dan duizend jaren achter mij, maar ook de levende kracht en majesteit van het Gemenebest en Imperium: van oude en nieuwe gemeen schappen, van landen en rassen, verschil lend van geschiedenis en herkomst, maar allen, door Gods wil, verenigd in bezieling en doel. Daarom ben ik er zeker van dat mijn kroning niet het symbool is van een macht en een praal die verleden tijd zijn, maar een uitdrukking van onze hoop voor de toekomst en voor de jaren dat ik, bij de gratie Gods, u zal mogen regeren en die nen als uw Koningin". De Britse premier, Sir Winston Chur chill, heeft de radiorede van Koningin Elizabeth ingeleid met een rede, die hij in zijn residentie in Downingstreet uitsprak. „De praal van deze tweede Juni gloeit nog in onze gedachten", aldus zei Chur chill. „Nu terwijl de avond valt zult u gaan luisteren naar de stem van onze soeverei ne, wier kroning in onze geschiedenis is opgetekend, en die voor altijd de troon in ons hart heeft bestegen". „Laat men niet denken, dat de tijd van ridderlijkheid tot het verleden behoort", zo vervolgde Churchill. „Hier, aan de top van onze gemeenschap, die zich over de gehele wereld uitstrekt, is de vrouw, die wij eerbiedigen, omdat zij onze Koningin is, en die wij liefhebben om haarzelf". DJAKARTA (Aneta). In de nacht van Dinsdag op Woensdag plaatselijke tijd is het kabinet-Wilopo afgetreden. President Soekarno heeft de teruggave van het man daat aanvaard. Hij verzocht de aftredende regering de lopende zaken te blijven be handelen. Mr. Wilopo begaf zich naar het paleis na een kabinetsvergadering, die meer dan een uur had geduurd. In een communiqué van de ministerraad, dat werd uitgegeven na terugkeer van mr. Wilopo van het paleis wordt gezegd, dat hoewel de samenwerking in het kabinet nog zou kun nen worden voortgezet, bij het oplossen van de huidige moeilijkheden gebleken is, dat de constellatie in de ministerraad zodanig is, dat niet gerekend kan worden op vol doende steun van de partijen. De Masjumi heeft een verklaring uitge geven, waarin de P.N.I. wordt verweten meer samen te werken met de oppositie dan met de regeringspartijen en dat op die wijze geen stabiele regering mogelijk is. De directe aanleiding tot de crisis was de motie-Sidik Kertapati over de grondver deling in Noord-Sumatra. De Masjumi kon de inhoud van deze motie op principiële gronden niet aanvaarden. De motie eiste veranderingen in het plan van minister Roem (Masjumi) voor de oplossing van de,kwestie van de grondverdeling. De P.N.I. meende, dat de motie „niet in de ijskast" kon worden gestopt en het is aanneembaar, dat zij de motie zou steunen. Dat de standpunten van de beide grootste regeringspartijen in deze recht tegenover elkaar stonden bleek reeds op een Maan dagavond gehouden bespreking tussen lei ders van beide partijen. Toen werd reeds duidelijk, dat een crisis onafwendbaar was. De Masjumi was van oordeel dat men de grondverdeling in Noord-Sumatra volgens de opzet van de regering moest doorvoeren ondanks het daardoor ontstane Tandjung Morawa-incident. Chinese demonstranten protesteerden toen tegen het bevel van de overheid naar een andere plaats te ver huizen, opdat de gronden, die zij onwettig hadden geoccupeerd, weer ter beschikking zouden komen. Bij een daaropvolgend ge vecht tussen demonstranten en leden van de politie vielen doden. De P.N.I. bleek echter meer voor de motie-Sidik Kertapati te voelen, die een wijziging van de grondverdeling beoogt, _*30°OCCX)OCXXXXXXXXX)OCCOOOC)COCXX1COOOOCCOOOOOOCXXXCOCOOCCC OPKLARINGEN Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Woens dagavond tot Donderdagavond, opge maakt om 10 uur: Zwaar bewolkt met opklaringen en hier en daar enkele buien. Zwakke tot matige wind uit uiteenlopende richtin gen. Dezelfde temperatuur of iets ho gere. 4 Juni Zon op 4.24 uur, onder 20.53 uur. 8 Maan op 0.52 uur, onder 12.05 uur. g (Laatste kwartier) 2 Hoog en laag water in IJmuiden Woensdag 3 Juni Hoog water: 7.32 en 20.01 uur. Laag water: 3.06 en 15.29 uur. Donderdag 4 Juni j; Hoog water: 8.29 en 21.01 uur. Laag water: 3.54 en 16.20 uur. Op Zaterdag 6 Juni zal voor de eerste keer siruds eind April in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag weer een voor stelling van Andrew Rosenthal's blijspel „Een feestelijke dag" worden gegeven. De hoofdrol daarin wordt vertolkt door Ida Wasserman. Wegens ziekte van deze actri ce moest de Haagse Comedie dit stuk voor geruime tijd van haar répertoire nemen. Op pagina 3 van dit nummer vindt de lezer een uitgebreide foto-reportage van de kroningsplecktigheden in Londen. Op Iicl balcon van Buckingham Palace nam Koningin Elizabeth gisterenmiddag de parade van de R.A.F. af. Honderdachtenzestig straaljagers vlogen in formatie over hel paleis. Me? ziet op het balcon rechts van de Koningin prins Charles, prinses Anne, de hertog van Edinburgh, gekleed in het uniform van admiraal, koningin moeder Elizabeth en prinses Margaret- Achter de Prinses staat haar hofdame Iris Peake. Geheel links lady Jane Vane-Tempest Stewart, een van de zes eredames van de Koningin by de kroning. DE VIJFDE door president Auriol uit genodigde politicus, die proberen moet een nieuwe regering in Frankrijk te vormen, is vandaag aan bod,. Hij heet Pierre Mendès- France, is fractieleider van de radicaux- socialisten in onze termen vertaald: vrij zinnig-democraten en is pas zesenveertig jaar oud. Dat mag, volgens geldend gebruik in de meeste landen, voor een minister president jong heten. Maar hij is het nog niet. Men schijnt hem maar een matige kans te geven. Over ervaring beschikt hij overigens wel, want niet alleen is hij zijn parlementaire loopbaan al op zijn vijfen twintigste jaar begonnen, maar bovendien heeft hij zich later snel ontwikkeld tot erkend financieel expert. Tijdens de oor log heeft hij zich verzet tegen de regering van Vichy, is gevangen gezet en uit zijn gevangenschap ontsnapt, heeft zich bij de Franse strijdkrachten in Noord-Afrika ge voegd en bij de luchtmacht aan de strijd deelgenomen. Na Frankrijks bevrijding is hij één jaar minister van Economische Zaken geweest en daarna heeft hij nooit meer deel van een regering uitgemaakt. Dat laatste neemt niet weg dat hij een man van betekenis is. En evenmin als verleden jaar Pinay is Mendès-France ingenomen met zijn huidige opdracht. Evenmin als Pinay is hij een ambitieus man. Aandrang van zijn vrienden en medestanders is no dig gebleken om hem ertoe te bewegen, de poging te ondernemen. Nu wil hij blijkbaar, in navolging van de methode van Paul Reynaud (die te wei nig stemmen behaalde om de „investituur" als regeringsleider te verwerven) de schok- tactiek toepassen. Reynaud poogde een doorbraak te bereiken op grondwettelijk terrein. Hij eiste een grondwetsherziening die het mogelijk zou maken dat de Natio nale Vergadering automatisch ontbonden werd als zij binnen achttien maanden na haar optreden een regering wegstemde. Het gebrek aan duurzaamheid in het bewind, zei hij, is de grote ramp voor Frankrijk. De Nationale Vergadering wilde hier niet aan, maar schrok wel erg, temeer omdat Rey naud de toestand in schrille kleuren schil derde, die de werkelijkheid niettemin tref fend weergaven. Volgens „Le Monde" zou vandaag Mendès-France pogen, haar tc schokken op economisch terrein. Hij is van mening dat Reynaud op grondwettig ge bied in zijn doorbraak geslaagd is, al heeft hij dan zijn onmiddellijk doel niet bereikt. Mendès-France zou nu voor den dag komen met een aantal ingrijpende voorstellen die enerzijds beogen, de staatsuitgaven zwaar te beknotten en anderzijds, de productie te bevorderen door verhoging van investerin gen. Verder wenst hij de militaire uitgaven te verlagen ten voordele van de civiele en hij heeft al met zulke slagwoorden gewerkt als „nationale achteloosheid leidt tot inter nationale afhankelijkheid" (Armengaud) en „militaire veiligheid moet niet ten koste van een nationaal bankroet verworven worden" (Churchill). Of hij het nu aflegt in de Nationale Vergadering of niet: hij zal tevreden zijn als hij zijn schok maar heeft toegebracht en een doorbraak in de door partijbelangen en groepsbelangen be perkte geest van vele geachte afgevaardig den bewerkt. Want daarna zal men niet meer kunnen praten en niet meer kunnen handelen zoals men te voren deed, zegt Le Monde. Ge kunt hieruit afleiden dat de candidaat-ministerpresidenten in Frank rijk in de practijk een nieuwe taak is ten deel gevallen, namelijk die van alleen maar het parlement een schrik op het lijf te jagen en daarmee de instemming van de openbare mening buiten 's Lands Ver gaderzaal te verwerven. Met het gevolg dat men het daar niet meer aandurft, het na het vertrek van de afgewezen gegadigde vierkant tegen hem op te nemen en boven dien zelf toch ook wel onder de indruk is geraakt. Of dit schok-systeem tot verbetering en duurzaam resultaat zal leiden staat nog te bezien. Het is in elk geval een poging, on dernomen door hen die de ernst van de toestand inzien en niet met halve maat regelen willen werken. R. P. De Nederlandsche Bank N.V. deelt mede, dat blijkens de voorlopige gegevens Neder land gedurende de maand Mei 1953 in het betalingsverkeer met aan de Europese Be talingsunie deelnemende landen een over schot van ongeveer 32 millioen heeft ver worven. In De Bilt was de hoogste temperatuur gisteren slechts 9,2 graden Celsius. Nog nooit is het gedurende de meer dan 100 jaar, dat er daar waarnemingen worden verricht, voorgekomen, dat de temperatuur een geheel etmaal in Juni beneden de 10 graden bleef. Tot nu toe hield 12 Juni 1916 het record: toen werd 10.8 graden Celsius bereikt. Gisteren bleef de temperatuur daar 1,6 graden onder. Sinds Maandagavond bevindt een geheel met koude lucht gevulde depressie zich boven ons land, waarbij grote hoeveelheden neerslag vielen. De aanhoudende neerslag was er oorzaak van, dat de temperaturen Dinsdag vooral in het midden van het land uitermate laag bleven. Er verandert intus sen slechts weinig aan de algemene circu latie. Hoewel de verdere aanvoer van kou de lucht uit de Poolstreken nu is afgesne den, kan de koude lucht zich in onze om geving nog enige tijd handhaven. De de pressie zal nog wel voor enige buien zor gen. want de algemene opwinding maakte zich van iedereen meester. Vrouwen huilden van ontroering, kinderen dansten en het ge juich van de menigte overstemde ieder an der geluid. Helaas zijn door die opwinding en het gedrang dat ontstond meer dan drie duizend mensen gewond geraakt waarvan ruim driehonderd in een ziekenhuis moes ten worden opgenomen. Ongelukken van ernstige aard hebben zich echter niet voor gedaan, de meeste ontstonden door over vermoeidheid tengevolge van het lange wachten, zodat Scotland Yard tevreden kon zeggen: „Het heeft gelopen als een naaimachine". En dat heeft het, al ontstond er in de stoet af en toe enige consternatie door schichtige of vermoeide paarden. Ook Churchills rijtuig kwam daardoor in moei lijkheden. De minister-president maakte daar kordaat een einde aan, door met zijn rijtuig de stoet te verlaten en breed glim lachend zijn woning in Downing Street op te zoeken. Na de rijtoer werd Buckingham Palace het centrum van de belangstelling. Daar werd de menigte het niet moe om de Ko ningin te roepen en zij kreeg verscheidene keren haar zin, eerst tijdens de luchtparade van de RAF, toen Elizabeth II met haar kinderen, haar echtgenoot en andere fa milieleden op het balcon verscheen. Maar ook later in de avond gaf zij nog enige keren toe aan het geroep van de menigte. Het grote feest En daarna begon in het hele land het grote feest, dat passend genoeg geopend werd door een reeks vuurwerken die door Koningin Elizabeth in werking werden ge steld door het omdraaien van een knop. Van het Noorden tot het Zuiden werd Groot-Brittannië verlicht door vreugde vuren die overal op de heuvels werden ontstoken. In de dorpen werden ganse os sen op straat aan het spit gebraden en er werd gedronken op „Elizabeth and merry England". En inderdaad, het leek er wer kelijk op alsof de vroegere vrolijke tijden van het oude Engeland terug waren ge keerd. Men danste op straat en iedereen sleepte etenswaren naar buiten en tracteer- de er lustig op los. In de kleine gehuchtjes maar ook de millioenen in de metropool Londen, waar uiteraard Piccadilly Circus weer het centrum van de feestvreugde was. Schotse pijpers voerden er een traditionele zwaarddans uit en een Schotse soldaat was de eerste die in een lantaarnpaal klom. Een Londenaar wilde niet achterblijven en klom in een andere, waar hij eenmaal boven gezeten, een fles bier leegde. Om de ande ren ook wat te gunnen goot hij daarna plechtig een tweede fles over de menigte leeg als dank voor de toejuichingen die hem ten deel waren gevallen. Intussen woonden in het Savoy-hötel 14.000 mensen het „bal van de eeuw" bij, waar men honderddertig gulden entree moest betalen ten bate van de blindenzorg en de aanleg van kinderspeelplaatsen. En zo amuseerde iedereen zich op zijn eigen manier, duur of goedkoop, maar even goedgeluimd en geestdriftig. En al moes ten Engeland en Londen vanochtend weer aan het werk, de echo van dit glorieuze leest zal nog lang na blijven klinken. In de dorpjes en in de steden waar de Britten hebben getoond, dat zij alle soberheid ten spijt de traditie van het feestvieren van „merry England" nog niet zijn verleerd. In een communiqué van het achtste leger wordt gezegd, dat de verbondenen in de afgelopen nacht zware aanvallen van de Noordelijken hebben afgeslagen. In het gebied, waar de divisie van het Britse Gemenebest is'gelegerd aan het Westelijke front, was het echter rustig. In hun bun kers luisterden de militairen van het Ge menebest naar een radio-uitzending over de kfoning te Londen. Vliegtuigen der UNO steunden de ope raties van de grondstrijdkrachten. Middel zware bommenwerpers bestookten Noor delijke bevoorradingscentra in het gebied van Sinandjoe, waar bij recente luchtver- kenningen een druk verkeer was waarge nomen. BONN. (Reuter). Kanselier Adenauer heeft zijn politieke adviseur, Herbert Blankenhorn, aangewezen om zijn land als waarnemer te vertegenwoordigen op de conferentie van de Grote Drie op Bermuda. Hij is reeds naar Washington vertrokken om de Amerikaanse regeringsleiders op de hoogte te stellen van de West-Duitse visie op de internationale toestand. De West-Duitse bondsregering wenst haar invloed op dc aanstaande conferentie van Bermuda uit te oefenen om te voorko men dat tot een door haar als voortijdig beschouwde samenkomst met de Sovjet regering zou worden besloten, zo wordt in ingewijde kringen het diplomatieke offen sief uitgelegd, dat Adenauer dezer dagen begonnen is. Men heeft in overeenstemming met de Amerikaanse Hoge Commissaris tot de reis van Blankenhorn besloten en dr. Conant zal zelf aan de besprekingen in Washing ton deelnemen. Alle officiële uitingen in Bonn wijzen er op, dat dr. Adenauer wil trachten de drie landen voorshands er van af te houden met de Sovjet-Unie samen te komen. Van bevoegde zijde wordt verklaard, dat het standpunt van de bondskanselier nog altijd is, dat de Europese eenwording niet ver genoeg gevorderd is om reeds contact met de Sovjet-Unie te wagen. Vandaar dat dr. Adenauer ook het voor nemen heeft aangekondigd om op de aan staande conferentie der zes landen in Rome ernstige stappen naar politieke een heid te eisen. De voltooiing van de Euro pese verdragen moet naar het oordeel van dr. Adenauer voorrang blijven behouden voor alle andere diplomatieke stappen. Van een conferentie met de Sovjet-Unie voor dat de integratie een voldongen feit is, verwacht dr. Adenauer alleen nieuwe hin dernissen voor deze integratie, die uit Rus sische plannen voor een methode tot sa menwerking zouden kunnen voortvloeien. Socialistische critiek Op scherpe wijze is de socialistische op positie in West-Duitsland tegen dit initia tief van dr. Adenauer van leer getrokken. Zij heeft verklaard, dat dit slechts ten doel zou hebben „nieuwe hindernissen te scheppen voor een conferentie der vier mogendheden, die de kanselier niet wenst". De Duitse afgezant naar Washington en waarnemer op Bermuda zou volgens de socialisten geen andere opdracht hebben dan „moeilijkheden te maken, waar men juist moeilijkheden uit de weg moet rui men" Blankenhorn behoort tot die ambte naren van Buitenlandse Zaken die onlangs op grond van hun vroegere lidmaatschap der nationaal-socialistische partij voor een parlementaire zuiveringscommissie ver schenen zijn. Deze commissie heeft geen redenen aanwezig geacht om maatregelen tegen hem ie vragen. Nieuw initiatief Het besluit van dr. Adenauer om de klein-Europese minister-conferentie in Rome op 12 Juni zelf bij te wonen en te trachten hier voldongen feitei te schep pen wordt aangediend als onderdeel van hetzelfde streven om nog voor de samen komst op Bermuda de Europese integratie een stuk verder te brengen. Adenauer was aanvankelijk niet van plan zelf naar deze conferentie te gaan, doch hij heeft thans besloten deze tot een samenkomst van bij zondere betekenis te maken. Aanleiding daartoe is, naar van bevoeg de zijde in Bonn verklaard wordt, de over tuiging van de kanselier, dat zowel tegen over de Verenigde Staten als tegenover Moskou getoond zou moeten worden, dat de animo voor een Europese eenheid nog geenszins verslapt is. Dr. Adenauer wenst daarom het initiatief te nemen om de mi nisters der zes landen er toe te bewegen, het plan voor een Europese grondwet in de in Straatsburg aanvaarde vorm aan te nemen en aan de nationale parlementen voor te leggen. Staatssecretaris Hallstein heeft dit voornemen reeds te kennen ge geven aan de Amerikaanse ambassadeur bij de kolen- en staalgemeenschap Bruce, met wie hij vorige week in Parijs heeft geconfereerd. Uitstel De conferentie van de Westelijke Grote Drie, die half Juni op de Bermuda-eilan den zou beginnen, zal waarschijnlijk enige dagen worden uitgesteld. In Parijs is vernomen, dat Sir Winston Churchill Maandag de Franse ambassa deur in Londen, Massigli, meedeelde, dat Groot-Brittannië voorstander is van enige dagen uitstel en dat hij hoopte, dat Frank rijk en de Verenigde Staten hiertegen geen bezwaar zouden hebben. Dit zou betekenen, dat de conferentie, die naar verwacht wordt vier of vijf dagen zal duren, in de laatste week van Juni ge houden zal worden. Overzichtsfoto van Westminster Abbey na de kroning van Koningin Elizabeth II. Aan het hoofd van een illustre stoet, scepter en rijksappel als tekenenharer waardigheid in de hand, schrijdt de Vorstin door een haag van edelen en rijksgroten naar de uitgang om haar zegetocht door Londens straten aan te vangen. Londen is vanochtend ontwaakt als een late feestganger, een tikje vermoeid en een tikje katterig misschien, maar toch nog zielsgelukkig en vol van het feest van gis teren. Want dat de Coronation, waar heel Groot-Brittannië al maanden naar had uit gekeken, een groots feest is geworden, wel, dat hebben zelfs de regen en de kou niet kunnen beletten. De regen, die onbarmhar tig neerkletterde op hoofdpersonen en toe schouwers tijdens de rijtoer door Londen en de kou die tevergeefs probeerde de feeststemming 's avonds te bederven. Maar de hardnekkige Britten lieten hun pret niet verstoren, want overal in Londen en trou wens in heel Engeland werd 's avonds bui ten gedanst en feestgevierd. Drie kilometer lang was de stoet, die gis termiddag door Londen trok en waarin tienduizend militairen meeliepen, wier pas werd gemarkeerd door militaire orkesten en door de fascinerende muziek van de Schotse doedelzakblazers. En de mensen langs de kant die zo lang hadden gewacht of zoveel geld hadden betaald om een goed plaatsje te bemachtigen, zagen hun moeite beloond, want het duurde drie kwartier voor de stoet een bepaald punt was gepas seerd. En er viél wat te zien: eerst het sprookje van de gouden koets en de rijtui gen met prinsen en prinsessen. Dan de militairen van overzee: Rhodesiërs in korte broeken, Pakistani met lange snorren, Australiërs met struisveren op de brede hoeden, Papoea's en Maleiers. En natuur lijk de Britse crack-regimenten met vaan dels en parade-uniformen en zeeën van vederbossen. Daarna de heersers uit de koloniën, de koningin van Tonga, de sul*- tans en in de volgende koets Sir Winston Churchill mèt sigaar en geëscorteerd door zijn eigen regiment huzaren. En in de laatste koetsen de Koninklijke familie, de Koningin-Moeder en Prinses Margaret. Men mag over flegmatieke Britten spre ken, gisteren waren zij dat bepaald niet,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 1