Wapenstilstand nu zeer nabij MendèsFrance werd met een gering verschil weggestemd OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT „Zuid-Korea moet eigen weg gaan" Amerikanen kunnen thans atoombrandstof maken Weerbericht Noordelijken aanvaardden hoofdzaken UNO-voorstel Minister Luns naar Canberra Rhee capituleert Faillissement van De Ommelanden aangevraagd Broodoorlog te Haarlem duurt nog voort Nachtwake voor Holland Festival Sleur en particuliere belangen versloegen staatsman van formaat Bidault informateur Het woord is aan... Toeristenbezoek in 1952 leverde f114 millioen aan deviezen op Goed teken Is trottoir voor winkel bedrijfsruimte? Contact met Australië over Nieuw Guinea Stakingen in Athene Besluit van bakkerspatroons om commissie te benoemen Thans zakenkabinet voor Indonesië bepleit REVOLUTIONNAIRE ONTWIKKELING 67e JAARGANG No 276 Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem. Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor in Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Tel. 12230. Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295. Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom VRIJDAG 5 JUNI 1953 Haarlems Dagblad 2 9 7e JAARGANG No 123 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op Zon-en Feestdagen. Abonnement per week 47 cent, per kwartaal 6.10, franco per post 6.60. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman Van Zuid-Koreaanse zijde wordt vernomen, dat de Noordelijke afgevaardigden te Panmoendjom slechts enkele kleine bezwaren hebben ingebracht tegen het jongste - nog geheime - plan van de UNO voor een bestand en dat elk ogenblik overeenstem ming kan worden verwacht. De Zuid-Koreaanse zegsman wilde zich niet wagen aan een voorspelling over het al of niet tekenen van zulk een wapenstilstand door de Zuid-Koreaanse president Syngman Rhee. Ondanks de officiële geheimhouding is het duidelijk, dat men in hoge regeringskringen te Washington ook verwacht, dat over eenstemming op handen is. Er zijn aanwijzingen, dat de jongste communistische reactie neerkomt op een aanvaarding van de hoofdzaken van het voorstel der UNO. De effectenmarkt te New York werd Donderdag getroffen door een plotselinge verkoopsgolf, die de aandelenkoersen deed dalen. De koersverliezen gingen tot twee dollar en de noteringen daalden tot het laagste punt van dit jaar. In Wallstreet schreef men de overhaaste verkopen toe aan berichten, dat communisten en het commando der U.N.O. op Korea niet ver meer van overeenstemming omtrent een wapenstilstand verwijderd zijn. De opperbevelhebber der U.N.O.-troe pen, generaal Mark Clark, is vandaag, Vrijdag, te Seoel aangekomen voor bespre kingen met de Zuid-Koreaanse president, Syngman Rhee, diens eerste minister, de bevelhebber van het Amerikaanse achtste leger, generaal Maxwell Taylor, en met de leider van de delegatie der U.N.O. bij de bestandsonderhandelingen, luitenant-gene raal Harrison. De Chinezen verklaarden vanochtend in een radio-uitzending voor de troepen der U.N.O., dat er „binnen enige dagen een wa penstilstand zal zijn". Functionarissen van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken hebben inmiddels met kracht een bericht tegenge sproken, als zouden de verbondenen en de Noordelijken hebben ingestemd met een wapenstilstand en een staken van het vu ren met ingang van 20 Juni. Zij verwacht ten overigens dat zeer binnenkort een be stand zal worden gesloten. De aankomst van generaal Clark heeft de verwachtingen, dat de bijeenkomst van morgen, Zaterdag, te Panmoendjom groot nieuws zal opleveren, vergroot. De Zuid-Koreaanse minister van Buiten landse Zaken, Pjoen, voorspelde „bloed vergieten" als Indische troepen aan land zouden komen om het toezicht op krijgs gevangenen, die niet gerepatrieerd willen worden, over te nemen. „Het is duidelijk dat Zuid-Korea zijn eigen weg moet gaan", voegde de minister eraan toe. Gemenebest-bespreking De te Londen beraadslagende ministers presidenten der negen leden-staten van het Britse Gemenebest hebben gesproken over Formosa en het vraagstuk ener vertegen woordiging van het communistische China in de U.N.O. Vier der Britse-gemenebest- staten, namelijk Groot-Brittannië, India, Pakistan en Ceylon hebben de regering te Peking erkend. Enkele premiers verklaarden dat, indien Onlangs is in Eindhoven een sigaren winkelier geverbaliseerd wegens het laten verrichten van bedrijfswerkzaamheden op een tijdstip, waarop dit volgens de Arbeids wet niet is geoorloofd. Hij had personen aangesteld, die na sluitingstijd bij zijn automaat voor tabaksartikelen voor het publiek geld wisselden. Zij kregen daar voor een zeker percentage van de verkoop als vergoeding. De ambtenaar van het O. M. bij het kantongerecht te Eindhoven was van oordeel dat hier inderdaad sprake was van een overtreding van de Arbeids wet, al geschiedde het geldwisselen op het trottoir voor de winkel. Refererend aan een arrest van de Hoge Raad beschouwde het O.M. deze ruimte mede als bedrijfs ruimte. De verdediger, mr. A. Verheijen uit Den Bosch, was daarentegen van oor deel, dat de openbare straat niet als be drijfsruimte kan worden beschouwd. Vol gens hem valt het geldwisselen niet onder de Arbeidswet en was het bovendien niet geschied in de onderneming. De kantonrechter was het met de amb tenaar van het O.M. eens en veroordeelde de winkelier tot 6 boete. het Koreaanse vraagstuk was opgelost, China zo spoedig mogelijk tot de U.N.O. dient te worden toegelaten. Volgens te Tokio ontvangen berichten verwacht men in officiële Zuid-Koreaanse kringen, dat een bestand in Korea op 25 Juni zal worden getekend. Rhee verzet zich In een vraaggesprek met het Franse pers bureau A.F.P. heeft president Syngman Rhee de UNO beschuldigd van het voeren van een sussingspolitiek, zo niet van capi tulatie. Hij deelde niet mee, of hij met een bestand zou instemmen. Wel zei hij," dat terugtrekking van de communistische troe pen uit Koreaans gebied voor zijn regering een kwestie van de eerste orde was, voor dat zij een bestand zou kunnen overwegen. Rhee bevestigde, dat de Zuid-Koreaanse troepen zich met hand en tand zouden ver zetten tegen communistische of pro-com munistische troepen, die zouden willen doordringen op Zuid-Koreaans gebied om toezicht te houden op krijgsgevangenen. De minister zonder portefeuille, mr. J. M. A. H. Luns zal dezer dagen naar Can berra gaan teneinde met de Australische regering overleg te plegen over de ont wikkeling in Nieuw Guinea. De regering staat op het standpunt dat de ontwikkeling in Nieuw-Guinea een zaak is welke dient te worden gezien in onafscheidelijk ver band met de politieke situatie in de Pa cific en niet als een zaak, welke uitslui tend Indonesië en Nederland aangaat. Bij de besprekingen zullen vooral economische aspecten worden behandeld. Ook de minister van Overzeese Rijksde len, prof. W. A. J. Kernkamp, zal, naar hij enige tijd geleden in de Eerste Kamer reeds mededeelde, een reis naar Nieuw- Guinea maken en dan ook in contact tre den met de Australische regering. Deze reis is een gevolg van het besluit dat reeds door het vorige kabinet werd geno men om ministers Peters een bezoek aan Nieuw Guinea te doen brengen. India was volgens hem geen democratisch, doch een pro-communistisch land. De president geloofde niet, dat hereniging van Korea zou kunnen worden bereikt door politieke onderhandelingen na een bestand. SEOEL (A.F.P.)President Syngman Rhee heeft verklaard dat zijn regering de huidige UNO-voorstellen voor een bestand zal tekenen „omdat wij daartoe door de V. S. zijn gedwongen." Donderdagmiddag is bij de arrondisse mentsrechtbank te Groningen het faillisse ment van de coöperatieve fabriek van melkproducten De Ommelanden te Gronin gen aangevraagd. Deze aanvrage is afkomstig van de Se- marangse Handelmaatschappij Deze han delmaatschappij heeft enige tijd voor het uitbreken der staking bij De Ommelanden een belangrijke order bij deze fabriek ge plaatst, welke niet werd uitgevoerd, al thans niet zoals was overeengekomen. Er is docr deze handelmaatschappij een pro cedure aanhangig gemaakt. De Ommelanden heeft in deze procedure gesteld, dat door sabotage aan de kwaliteit van de producten, welke bestemd waren voor de Semarangse handelmaatschappij, afbreuk is gedaan. In deze procedure is nog geen uitspraak gedaan. De Semarangse handelmaatschappij, bevreesd door de jongste publicaties over De Ommelanden met betrekking tot de credietwaardigheid van deze fabriek en de boeten, welke de ANAB gesteld heeft en die het millioen reeds overschreden, heeft nu het faillisse ment van De Ommelanden aangevraagd. Zij meent recht te hebben op een schade loosstelling van f 150.000. Ontraden Volgens het blad „News Chronicle" heeft het Britse ministerie van luchtvaart een strikte ordér aan alle posten van de lucht macht uitgevaardigd om de Hertog van Edinburgh te ontraden in straalvliegtui gen te vliegen, hetzij als piloot, hetzij als passagier. „De raad voor de luchtvaart is van op vatting dat, zolang de kwestie van het vliegen van de Hertog niet geheel ver moedelijk met de Koningin zelf is ge regeld, de verleiding tot het maken van een vlucht, zonder dat hierover van te voren overleg is gepleegd, dient te worden vermeden". ATHENE (Reuter). Personeel van tram- en autobusmaatschappijen en de PTT in Athene zijn hedenochtend in sta king gegaan. Donderdag legden reeds 10.000 bankbe dienden het werk neer voor een „waai> schuwingsstaking" van 24 uur. Zij wensten een onmiddellijke herziening van salaris sen en lonen in verband met de toestand die is ontstaan door de devaluatie van de Griekse munt op 9 April. De waarde van de drachme werd toen gehalveerd. Andere „waarschuwingsstakingen" zijn voor heden aangekondigd. Het algemene Griekse vakverbond heeft voor Dinsdag een algemene staking voor het gebied van Athene en Piraeus uitgeroepen. In restaurant Brinkmann kwamen Don derdagavond de leden van de beide Haar lemse broodbakkerspatroonsverenigingen in vergadering bijeen ter bespreking van het conflict, dat ontstaan is doordat bakkerijen er toe zijn overgegaan de prijs van het brood te verlagen. De vergadering besloot de regeling van het conflict op te dragen aan een commis sie onder leiding van de Nederlandse Bak kerij Stichiing. Donderdagavond posteerden zich al de eerste kunstminnaars voor de Stadsschouw burg te Amsterdam, waar het centraal be- Van onze correspondent in Parijs) Het was een kwartier na middernacht toen de president der Franse Kamer de uitslag van de stemming over de investi tuur van de radicaal Pierre Mendès-France bekend maakte: een negatieve uitslag van 319 tegen en 301 stemmen vóór. Dat was precies 13 te weinig, zodat een nieuw von nis werd geveld. Een vonnis echter zeker niet over Mendès-France, die als een leeuw voor zijn programma, voor zijn denkbeelden gevochten heeft, maar wel ten zoveelste male over dit parlement, dat eens te meer bewees niet te weten wat het wil. Donderdagavond heeft men de ringdijk om de haven van Zierizee door het invaren van de laatste twee pontons met caissons afgesloten. De haven van Zierikzee is nu veilig. Foto: Het moment van de afsluiting. Er stak tragiek in het moment toen Men dès-France, direct na de uitspraak opstond uit de brede regeringsbanken, zijn tas greep en als eerste de vergaderzaal verliet onder een ovatie van de ganse Kamer, die blijkbaar als zalf op de wonde was bedoeld. Mendès-France, die de hoge eer om als premier te worden aangewezen zeker niet zelf had gezocht, en dat gisteren nogmaals enige keren onderstreepte, zal over het persoonlijk verdriet niet zo moeiliik heen kunnen komen, te meer waar hij de zeker heid zal hebben dat het niet de laatste maal geweest zal zijn dat een beroep op hem werd gedaan. Hij heeft zich gisteren opnieuw aan iedereen getoond als een staatsman met uitzonderlijke gaven, een figuur die voor de zwaarste dagen in reserve blijft. Veel ernstiger is wat de gevolgen voor Frankrijk zullen ziin. Een tweede kans, na die welke Reynaud de vergadering vorige week geboden had en die hoop gaf op ver betering, is door de meerderheid nu van de hand gewezen. Alleen al met het oog op de Bermuda conferentie is het meer dan waarschijnlijk, dat president Auriol nu een beroep zal moeten doen op zo'n professional onder de formateurs een der routiniers, die met gewiekste onderhandelingen wel weer een regering in elkaar zal knutse len, die als een druppel water op het zo juist gevallen kabinet gelijken zal. Waar mee dan op dezelfde- troosteloze en ramp zalige weg voortgegaan zal worden. Van Mendès-France had men iets nieuws, zo niet de verlossing mogen verwachten. En een ieder voelde dat alleen al door het optreden van deze man een frisse wind door de vergadering was gaan blazen. Dat is natuurlijk ook zijn ongeluk ge worden. De sleur is een macht gebleken, die hij niet of nog niet vermocht ie doorbreken. Met moed, die soms bijna op overmoed geleek, heeft Mendès-France de Kamer voor de meest ongebruikelijke situaties gesteld. Maar toen hij aan- het einde van zijn repliek, in werkelijkheid een tweede investituur-rede, die zo moge lijk nog brillanter was dan de eerste, gisteravond nog aan durfde te kondigen dat hij van 2ijn ministers de belofte zeu verlangen dat zij, bij een eventuele val zal -meedelen. van zijn regering, niet aan een volgend kabinet zouden medewerken, toen had hij in dit gezelschap de oirbare grenzen wel duidelijk overschreden. Die conditie was wel al te driest in een land, waar een regeringscrisis altijd uitmondt in de for matie van een „nieuw" kabinet, waarin alle vorige ministers weer gezellig plaats plegen te nemen. Een poging deze traditie te doorbreken, dat was de laatste druppei die de emmer overlopen deed en die Mèndes-France even voor de stemming wel fataal moest worden. Versterkte agitatie De socialisten, die men ditmaal niet verwijten mag dat zij geen oog voor het nationaal belang zouden hebben getoond, en die zich en bloc achter de premier-in- spé hadden gesteld, worden nu automa tisch weer in de oppositie geworpen. En daarmee kan men zich op een versterkte agitatie onder de arbeiders voorbereiden. Een tweéde conclusie is, dat de rechtse groepen niet bereid zijn gebleken tot het maken van een keuze, waartoe Mendès- France hen met klem en tal van redenen overtuigend had willen brengen. De rechtse partijen wilden de oorlog in Indo- China voortzetten, in Europa een leidende rol blijven spelen, terwijl zij echter wei geren er de financiële disposities voor te treffen. Want belastingverhogingen blijven taboe en terzake van een sanering van het economisch leven deinzen zij terug voor de politieke weerstanden, waarachter zich de meest onverbloemde particuliere belangen verschuilen. De enige oplossing, zo men dit een op lossing wil noemen, zal voor de volgende regering zijn de vernederende bedelarij om dollars in Washington voort te zetten, de bedelpartijen, waardoor, zoals Mendès- France het zo onverholen heeft gezegd, Frankrijk zichzelf tot vrijwillig satelliet van Amerika verlaagt. Doch intussen zal dan nog maar aange nomen moeten worden, en niets is minder zeker, dat de Amerikanen na de tweede enterende demonstratie van Frankrijks po litiek verval zich opnieuw bereid zullen tonen dit land te blijven helpen. - De Franse president, Auriol, heeft Vrij dagochtend meegedeeld, dat hy de volks republikein Bidault zal verzoeken een po ging te doen om een kabinet te vormen. -::Bidault. verklaarde, dat hij Zaterdag zijn antwoord op het verzoek van de president Zelfs met een hangmat toegerust kwam een student de nacht in de hal van de Stads schouwburg te Amsterdam doorbrengen. spreekbureau voor het Holland Festival vandaag met de kaartverkoop begon. Te middernacht telde men al 115 gegadigden, die door de leiding van het Holland Festi val op warme koffie en broodjes werden getracteerd. De directeur van de Neder landse Opera, Abraham van der Vies, de directeur van de schouwburg, Johan Ben- dien en de heren Peter Diamant en Elsen- doorn van het Holland Festival reikten enige gratis abonnementsplaatsen uit aan sommige der wachtenden en spraken enige toepasselijke woorden. Het nachtelijk ta fereel in de open lucht trok veel bekijks. T a g o r e Het schoothondje verdenkt het heelal ervan, een plan te beramen om zijn plaats te komen innemen. Vandaag is in Noordwijk onder voorzit terschap van staatsraad mr. L. N. Deckers de jaarvergadering van de Algemenè Ne derlandse Vereniging voor Vreemdelingen verkeer gehouden. In het jaarverslag werd medegedeeld dat de toeristenstroom in 1952 weer aanzienlijk groter was dan in voorgaande jaren. Het aantal overnachtingen steeg in. verhouding tot 1951 met bijna 22 percent tot 1.321.038. Het gemiddelde verblijf was drie tot vier nachten. De lagere luchtvaart- en scheeps- tarieven brachten vele Amerikanen naar ons land, de helft meer dan in 1951. De dollartoeristen komen dan ook op de eerste plaats. Na hen komen de Engelsen, dan de Belgen, de Scandinaviërs, de West-Duitsers en de Fransen. De toeristen brachten bij elkaar voor 114 millioen gulden deviezen naar ons land. Daarnaast gaven zij ongeveer twintig mil lioen aan vervoerskosten in ons land uit. Bijna de helft van alle toeristen logeerde in Amsterdam. In 1952 herbergde Amster dam 632.200 logeergasten, Den Haag 272.300 en Rotterdam 159.600, tezamen ongeveer 80 percent van het totaal. De hotelaccommodatie steeg in 1952 met 250 bedden. Voor 1953 wordt met een toe neming van 300 bedden gerekend; De A.N.V.V. verwacht in het lopende jaar onder normale omstandigheden nog meer bezoek dan in het afgelopen jaar. Engelsen, Duitsers en Denen krijgen meer reisdeviezen. Er worden ook meer Ameri kanen verwacht. DJAKARTA (Aneta). Bij de bespre kingen met de vertegenwoordigers van de politieke partijen, welke president Sukar no Maandag zal beginnen zullen Sidik Djojosukarto en Suwirjo de P.N.I. verte genwoordigen en Natsir, Sukiman en Kas- man de Masjumi. De politieke correspondent schrijft na gesprekken, die hij met vele politieke lei ders heeft gevoerd, dat de stromingen, die een zakenkabinet voorstaan, sterker wor den, al wordt algemeen de voorkeur gege ven aan een coalitiekabinet. De ervaring heeft echter geleerd, dat coalitie ertoe kan leiden, dat de tegenstellingen tussen de re geringspartijen nog worden geaccentueerd. Bij een zakenkabinet vreest men overigens voor onvoldoende parlementaire steun. Zowel de voormannen van de P.N.I. als van de Masjumi spraken zich uit voor een zakenkabinet, waarvan de kern zou moe ten bestaan uit vertegenwoordigers der twee grote politieke partijen om de steun van het parlement te waarborgen. Men acht de mogelijkheid groot, dat een lid van de P.N.I. tot formateur zal worden aange wezen, aangezien de P.N.I. het kabinet heeft doen vallen. Het is niet waarschijnlijk, dat de aftre dende Masjumi-ministers candidaat zullen worden gesteld voor het nieuwe kabinet en ook de P.N.I. zou nieuwe mensen als candidaten aanwijzen. In Hilversum heeft de politie een inval gedaan in een huis aan de Eekhoornstraat. De twaalf dames en heren, die aan de rou lettetafel zaten, werden naar het bureau van poiltie overgebracht. Een aanzienlijk bedrag, fiches en de roulette werden in beslag genomen. ATLANTIC CITY, (Reuter). De voor zitter van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie, Gordon Dean, heeft Donder dag bekend gemaakt, dat men er in is ge slaagd een atoombrandstof te fabriceren. Men wist daarbij tenminste evenveel of meer nieuw splitsbaar materiaal te verkrij gen dan bij de productie werd verbruikt. Deze ontwikkeling wordt een van de meest revolutionnaire in de loop van het gehele atoomprogram genoemd. Dean waarschuwde er voor niet te me nen, dat deze nieuwe ontwikkeling het economische gebruik van atoomenergie betekent. Zij houdt wél de belofte in, dat op lange termijn een niet-militaire atoom industrie nog beter mogelijk en aantrekke lijker zal zijn dan tot dusver. Het onderzoek dat tot deze nieuwe stap op het terrein van de atoomenergie leidde, werd verricht in het atoominstituut te Arco in de Amerikaanse staat Nevada. Dean gaf als voorbeeld van de betekenis van de ontdekking onderstaand voorbeeld: „Stelt u een wereld voor, waarin hon derd eenheden benzine zijn. Wanneer deze honderd eenheden zijn verbruikt, zou er geen benzine meer zijn. Als wij door de benzine met water te verbranden, nieuwe benzine uit water zouden kunnen krijgen, bijvoorbeeld negentig eenheden voor de honderd eenheden die wij bezaten, dan zouden wij steeds uit elke verbruikte hoe veelheid negentig procent kunnen terug winnen. Wij zouden dan, aldus Dean, veel langer van de benzine kunnen profiteren, maar de voorraad zou langzamerhand af nemen. Maar wanneer wij in onze wereld van de honderd eenheden benzine er in zouden slagen voor elke honderd eenheden die te zamen met water worden verbrand, er honderd terug te krijgen, dan zou het mo gelijk zijn langzamerhand al het water in benzine te veranderen. Er zou geen tekort meer aan benzine bestaan, aldus Dean. Dean deelde mede dat de reactor te Arco uranium 235 verbrandt en dat daarbij niet- splitsbaar uranium (uranium 238) veran dert in splitsbaar plutonium. De voorzitter van de Canadese commissie voor atoomenergie, ar. C. J. Mackenzie, heeft het Amerikaanse succes bij het atoombrandstof te „kweken", als een „zeer gewichtige" stap toegejuicht. Dr. Mackenzie zei dat de ontwikkeling het hele beeld van de atoombrandstof in een nieuw licht zou kunnen plaatsen en dat zij het profijt dat Canada trekt van het uranium, dat in zijn bodem wordt ge dolven, met vele malen zou kunnen ver menigvuldigen. IETS HOGERE TEMPERATUREN Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I, in De Bilt. geldig van Vrijdag avond tot Zaterdagavond, opgemaakt om 10 uur: Droog, wisselend bewolkt en overdag weer iets hogere temperaturen Matige tot zwakke veranderlijke wind. 6 Juni Zon op 4.23 uur. onder 20.55 uur. Maan op 1.21 uur. onder 14.53 uur. Hoog en laag water in IJmuiden Vrijdag 5 Juni Hoog water: 9.32 en 22.05 uur. Laag water: 4-50 en 17.26 uur. Zaterdag 6 Juni Hoog water: 10.39 en 23.12 uur. Laag water: 5.55 en 18.39 uur. jocxa oxxxooorooooooor*

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 1