Ferrari's en Maserati's
bij eerste training
even
bleken
snel
Prof. Meijers gaf college
voor Kamerleden
PANDA EN DE GROEI-STRALEN
Wereldnieuws
MORGEN GRAND PRIX
Strijd tot het laatst tussen de
Italiaanse merken te verwachten
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
Heringa Wuthrich
^L,ocU. ió het ZO
De lucifer
2
Directoraat-generaal
van Oorlog ingesteld
Kerkelijk Nieuws
TWEEDE KAMER
Kantoormachinehandel P. HARTOG
Spreiding der bouw
activiteit
AKU gaat samenwerken
met Duitse dochterfabriek
ZATERDAG 6 JUNI 195S
Meer dan eens is de
Grand Prix van Ne
derland, de grote
auto-race op ihet
Zand voorts circuit,
aangekondigd als de
„race van het jaar'
op de internationale
sportkalender, als een
wedstrijd waarin vol
gens alle voorteke
nen tot de laatste
meter strijd zou wor
den geleverd. En
meer dan eens is die
voorspelling falie
kant uitgelopen. Men
herinnere zich slechts
de onbedreigde over
winningen van Villo-
resi, Rosier en As-
cari. En toch, aan de
vooravond van de
Grand Prix 1953, die
weer voor 't wereld
kampioenschap zal
meetellen, moeten wij
diezelfde voorspelling
weer maken. De kaar
ten liggen gelijk, er
moét haast een strijd
op leven en dood ko
men, er bestéat kans,
dat favorieten hun
pits druk werk zullen
geven. Alle voorte
kenen wijzen er op.
Alle voortekenen; als
eerste daarvan mag
worden aangemerkt
het nog nooit ver
toonde feit, dat alle
grote stallen met al
hun materiaal klok
slag op tijd gister
middag om 3 uur aan
het trainen sloegen.
Daar waren de vier
„squadra Azurri" wereldkampioen Ascari,
oud-wereldkampioen Nino Farina, oud-
wereldkampioen Gigi Villoresi en (even
afkloppen) toekomstig wereldkampioen
Mike Hawthorne. Een formidabele stal,
oftewel „scuderia" zoals dat in Italië heet.
Daar was ook de privé-Ferrari-man Louis
Rosier, grootvader maar even fel en capa
bel als altijd. Daar waren ook hun grote
tegenspelers van de eerste officiële Mase-
rati-équiipe uit de 'historie van de racerij,
de Argentijnen Juan Fangio en Froilan
Gonsalez, vuurwerk-afstekers van formaat,
de Italiaan Bonette en de Zwitser Emanuel
baron de Graffenried. Zij maten elkaar
gisteren al achterdochtig op het midden
terrein. En op dat middenterrein gierden
ook de Gordini-motoren van de Frans-
Amerikaanse équipe Behra-Trintignant-
Een vertrouwd beeld van de Grand Prix-training in Zand-
voort: temperamentvolle Italiaanse monteurs „sleutelen" aan
de even temperamentvolle renwagens. Op de voorgrond de
Maserati's, achteraan enige Ferrari's.
Ferrari's met de
Schell-Mieres. En om dit tableau de la
troupe aan te vullen, waren de groene
Britse wagens ook al gearriveerd de HWM's
van Collins en Macklin, de Connaughts
(met brandstof-injectie) van Mac Alpine,
Roy Salvadori, Moss en de Belg Claes en
de Cooper van Wharton.
Gruis op de baan
Al deze heren gingen als nerveuze ren
paarden van start, zodra de baan was vrij
gegeven. En toen openbaarde zioh een
tweede factor van belang, namelijk, dat
het circuit niet helemaal in orde was. De
baan is kort geleden, tè kort geleden mis
schien, van een nieuwe slijtlaag voorzien
en lag nog vol met gruis, dat de wagens
hier en daar deed „zwemmen" en dat bo
vendien als venijnige granaatsplintertjes
om de oren van de coureurs spoot. Die
waren daar uiteraard helemaal niet over
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 3.15 Platen. 8.25 Hoogmis. 9.30
Nieuws. 9.45 Platen. 10.00 In de open deur,
causerie. 10.30 Evangelisch Lutherse kerk
dienst. 12.00 Platen. 12.15 Toespraak door de
Commissaris van de Koningin in de Pro
vincie Utrecht. 12.20 Het Kerkelijk leven in
de Provincie Utrecht, causerie. 12.35 Concert.
13.00 Nieuws. 13.10 Viool en piano. 13.40 Het
culturele leven in stad en Provincie Utrecht,
causerie. 14.00 Wereldlijke gezangen. 15.00
Voordracht. 15.15 Platen. 16.10 Katholiek
Thuisfront Overal. 16.15 Sport. 16.30 Vespers.
17.00 Gereformeerde Kerkdienst. 18.30 Pla
ten. 18.55 Koorzang. 19.20 Gelooft u dat?,
causerie. 19.45 Nieuws. 20.00 Utrecht, hart
van Nederland, Paradijs vol weelde, klank
beeld. 21.15 Op en om de Maliebaan, geva
rieerd programma. (In de pauze: ca. 21.10
21.20 De hoge C in wijk C). 22.45 Gebed.
23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
8.00 Nieuws. 8.20 Orgel, harp, viool en
zang. 8.45 Wees wijs op reis, causerie. 9.00
Wat er groeit en bloeit, causerie. 9.10 Platen,
met toelichting. 9.45 Geestelijk leven, cau
serie. 10.00 Strijkorkest. 10.30 Met en zonder
omslag. 11.00 Cabaret. 11.30 Metropole
orkest. 12.00 Amusementsmuziek. 12.35 Even
afrekenen. Heren! 12.45 Exotische muziek.
13.00 Nieuws. 13.05 Mededelingen of platen.
13.10 Gevarieerde muziek. 14.00 Boekbespre
king. 14.20 Dansmuziek. 15.15 Filmpraatje.
15.30 Omroeporkest en solist. 16.30 Sport-
revue. 17.00 Platen. 17.30 Voor de jeugd.
17.50 Sportjournaal. 18.15 Nieuws en sport
uitslagen. 18.30 Korte Hervormde Kerk
dienst. 19.00 Voor de jeugd. 19.35 Bijbelver
telling. 20.00 Nieuws. 20.05 Les Cloches de
Corneville, opera. 21.15 Mededelingen en
platen. 21.25 De dood in de hand. hoorspel.
21.55 Amusementsmuziek. 22.30 Strijkkwartet.
23.00 Nieuws. 23.15 Reportages of platen.
23.25—24.00 Gevarieerde muziek.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Kamerorkest. Om 12.30 Weerbericht.
13.00 Nieuws. 13.15 Kruisliederen. 13.30 Voor
de soldaten. 14.00 Opera- en Bel Canto-con
cert. 16.00 Symphonie-orkest, koor en solist.
16.25 Platen. 16.40 Symphonie-orkest, koor
en solist. 17.40 Platen. 17.45 Sportuitslagen.
17.50 Platen. 18.00 Gitaarspel. 18.30 Gods
dienstig halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30 Geva
rieerd programma. 21.30 Platen. 22.00 Nieuws.
22.15 Verzoekprogramma. 23.00 Nieuws.
23.0524.00 Dansmuziek.
BBC
8.008.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 464, 49, 42 en 31 m.). 17.00—17.15 Engelse
les voor beginnelingen. (Op 224, 42, 31 en 25
m.). 22.00—22.30 Nieuws. Londense brief. „En
dan nog dit". (Op 224 en 49 m.).
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Gewijde muziek. 7.45 Een
woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.10 Sport
uitslagen. 8.20 Platen. 9.00 Voor de zieken.
9.30 Voor de vrouw. 9.40 Platen. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Platen. 11.15 Gevarieerde
muziek. 12.25 Voor boer en tuinder. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen 12.33 Orgel.
12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Geva
rieerde muziek. 12.45 Platen. 14.00 School
radio. 14.30 Platen. 14.45 Voor de vrouw.
15.15 Platen. 15.35 Klarinet en piano. 16.00
Bijbellezing. 16.30 Fluit en clavecimbel. 16.55
Platen. 17.00 Voor de kleuters. 17.15 Voor de
jeugd. 17.45 Regeringsuitzending: Unesco.
18.00 Gewijde muziek. 18.20 Sport. Parlemen
tair commentair. 18.45 Engelse les. 19.00
Nieuws. 19.10-Klassieke muziek. 19.30 Radio
krant. 19.50 Gloriana, opera. (20.5021.10
Gelegenheidsmuziek). 23.20 Nieuws. 23.25
Avondoverdenking. 23.5024.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Quatre mains.
8.35 Rhythmisch strijkorkest. 9.00 Gym
nastiek. 9.10 Platen. 10.00 Voor de oude dag,
causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Platen.
10.40 Voordracht. 11.00 Voor de zieken. 11.40
Platen. 12.00 Orgel en zang. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor het plat
teland. 12.38 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor
de middenstand. 13.20 Lichte muziek. 13.45
Platen. 14.00 Voor de vrouw. 14.15 Zang en
piano. 14.40 Platen. 14.50 De regen kwam
hoorspel. 15.45 Platen. 16.30 Viool en piano.
16.45 Vragenbeantwoording. 17.15 Accor
deonorkest. 17.50 Militair commentaar. 18.00
Nieuws, en commentaar. 18.20 Orgel. 18.35
Parlementair overzicht. 18.45 Voor de jeugd.
19.45 Regeringsuitzending: Landbouwru-
briek. 20.00 Nieuws. 20.05 Opening Veilig
Verkeersweek. 20.15 Politiekapel. 20.40 Van
zon en regen, cabaret. 21.10 Radio Philhar-
monisch orkest. 22.05 Beschouwing over de
Gemeenteraadsverkiezingen. 22.20 Platen.
22.30 Voorjaar in de levende natuur, klank
beeld. 23.00 Nieuws. 23.1524.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
de landbouwers. 12.42 Platen. (Om 12.50
KoersenL 13.00 Nieuws. 13.15 Piano. 13.30
Platen. 13.45 Piano. 14.00 Omroeporkest. 14.50
Platen. 16.00 Voor de zieken. 17.00 Nieuws.
17.10 Lichte muziek. 18.00 Franse les. 18.15
Platen. 18.25 Voor de duivenliefhebbers.
18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40
Platen. 20.00 Gloriana, opera. (Om 20.50
Platen. Om 22.00 Nieuws).
BBC
8.00—8.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 464, 49, 42 en 31 m.). 22.00—22.30 Nieuws.
Engelse les voor gevorderden. (Op 224 en
49 m.).
ADVERTENTIE
NV. MP. „HOLSTER". OVERVEEN
Tel. K 2500 - 15597 en 19057
Centrale verwarming
Airconditioning
AuL oliestook
te spreken. Baandirecteur Hugerfholtz,
vooï wie het circuit een troetelkind is, zou
echter 's nachts nog eens een paar keer la
ten vegen, dus die narigheid zal wel min
deren. Maar mocht het gebrek niet hele
maal te cureren zijn, dan blijft er in ieder
geval een handicap over, die in het heetst
van de strijd wel eens voor een tikje
extra-spanning kan zorgen.
Wèl drukte -het losse gruis aanzienlijk
de trainingstijden. Ascari die vorig jaar bij
de training 1 min. 46.3 draaide, kon nu
niet lager komen dan 1.56.7, een enorm
verschil dus. Uit d'ie trainingstijden overi
gens valt opnieuw een prognose van hevige
strijd te distilleren. Want de Ferrari's en
Maserati's bleken vrijwel even snel. De
forse Froilan Gonsalez draaide met zijn
Maserati .1.56.8, Fangio 1.59.8, Farina op
Ferrari 1.58.4 en Bonetto maakte 2.0.1%.
Dichter bij elkaar kan het al niet. Het
mag dan zo zijn, dat de lichte Gordini's,
die toch al zo'n last van doorslaande wie
len hebben, dit tempo niet konden houden
en dat de Britten ook hun rol als hekken
sluiters weer aan het instuderen waren,
de grote strijd za'l toch tussen Maserati en
Ferrari moeten gaan.
Nogmaals, wij zijn er van overtuigd, dat
die strijd fel en hevig zal zijn. Beide fa
brieken hebben vier wagens in die strijd
met de allerbeste coureurs ter wereld.
Maar één ding moeten zij beide vrezen,
juist als de strijd hevig zal zijn. En dat is
pech. Pech die de betrekkelijk nieuwe
Maserati's kunnen krijgen, pech die ook
de beproefde Ferrari-racers kan overval
len, getuige het uitvallen van Farina en
Ascari vorige week in de Grand Prix van
Albi toen De Graffenried op Maserati
met de eer ging strijken.
Alles bij elkaar zitten wij bij het opstel
len van de gebruikelijke prognose lelijk
met de handen in het haar. Niet dan onder
het grootste voorbehoud tippen wij: As
cari, Gonsalez, Hawthorne, Fangio, Farina.
Wij voegen daar echter één voorspelling
aan toe, namelijk dat de duizend-en-een
factoren die in een werkelijk heet gevecht
gaan tellen, die prognose op papier zo goed
als zeker cmver zullen werpen. En daar
voor zullen Zondag die tienduizenden
hopelijk en mogelijk dit keer onder een
warm zonnetje naar het Zandvoortse
circuit komen. Om dat onverwachte te
zien, die dramatisch wisselende situaties
die de essentie van deze harde, manne
lijke sport op z'n best kunnen vormen.
Sportwagenrace
In de popelende verwachting naar deze
sportieve symfonie zouden wij de ouver
ture liaast vergeten: de internationale
spqrtwagenrace die een uur zal duren en
waarin allerlei zeer verschillende wagens
aan de start zullen komen. Er draait een
Maserati-sportwagen in mee, die er zeep
formidabel uitzag en verder zijn o.a. verte
genwoordigd, Aston Martin, Porsche, Veri
tas en Kieft. In het Britse Kieft-team rijdt
één Nederlander mee en wel Dries van dei-
Lof,-die zich van de sympathie van de gan
se Nederlandse autosport verzekerd mag
weten en die ook daarom zijn béste
wieltje wel voor zal zetten.
Naar wij vernemen bestaat de moge
lijkheid dat Prins Bernhard morgen de
wedstrijd om de Grote Prijs van Neder
land zal bijwonen.
S. D. Duijverman tot
directeur-generaal benoemd
Bij het ministerie van Oorlog is ingesteld
een directoraat-generaal van Oorlog,waar
aan is opgedragen de coördinatie en de
regeling van alle tot de Koninklijke Land
macht en de Koninklijke Luchtmacht be
horende financiële en economische aan
gelegenheden en de administratie in de
ruimste zin.
Tot directeur-generaal van Oorlog ls be
noemd de heer S. D. Duijverman, tevoren
plaatsvervangend secretaris-generaal van
Oorlog.
Ned. Herv. kerk
Bedankt voor Huizen (N.H.) (vac. J.
Zwijnenburg) H. Harkema te Zeist.
Beroepen te Elburg H. G. Abma te Rot-
terdam-Delfshaven.
Doopsgez. Broederschap
Viertal te Texel, G. de Groot te Drach
ten, H. Luikinga te Zaandam, J. G. Nooter
te Akkrum en W. Veen te IJmuiden.
Beroepen te Stavoren-Hindelopen H. J.
Witteveen, proponent te Amsterdam.
Geref. kerken
Tweetal te Assen (vac. J. v: Harmeien),
Jac. Geuzebroek te Amsterdam en R. Yp-
ma te Groningen en (3e pred.pl.), W. Feen-
stra te Dokkum en R. P. v. d. Wel te Spijk
(Gr.).
(Van onze parlementaire redacteur)
Bij het juridisch steekspel over de vraag
punten inzake een nieuw Burgerlijk Wet
boek hanteerde prof. Meijers Vrijdagmid
dag de floret. Stuk voor stuk velde hij zijn
bestrijders in de Tweede Kamer, onder
wie ook mr. Van Rijckevorsel (K.V.P.),
die nog wel lid is van de Vaste Commissie
voor Privaat- en Strafrecht. Maar de door
hem verslagen Kamerleden bleken ten
slotte onwillig om toe te geven. Het denk
beeld van de voorzitter om de beraadsla
gingen over het grote strijdpunt van de
middag volgende week Woensdag voort te
zetten sloegen zij onder aanvoering van
prof. Oud (V.V.D.) in de wind.
Het punt waarover het ging komt in
grove trekken hierop neer, dat wanneer
iemand aan zijn schuldeiser een roerend
goed in pand geeft, de wet verbiedt, dat
de schuldenaar het pand onder zich houdt.
Het zou dan namelijk kunnen voorkomen,
dat iemand met een schuldeiser tot een
bepaalde vorm van pandgeving besluit om
op die wijze, bijvoorbeeld in geval van
faillissement, goederen te onttrekken aan
executie. Er moeten derhalve zekerheden
worden geschapen.
De vraag was r.u: moet de eigendoms
overdracht tot zekerheid behouden blijven
ol' dient daarvoor een registerpandrecht op
bedrijfs- en beroepsgoederen in de plaats
te komen? Er is namelijk behoefte aan
zekerheid en die zou, naar het oordeel van
minister Donker, gevonden kunnen wor
den door inschrijving in een register.
Daarmede zou aan de onordelijke situa
tie een einde komen, omdat nu de schuld
eiser de gelegenheid krijgt, de registers te
raadplegen om te zien, hoe zijn schulde
naar er voor staat. Men kent het systeem
in Engeland en in Frankrijk. Een kwestie,
welke hierbij aan de orde kwam, is, dat
voorschriften met betrekking tot het ge
bruik van het register moeten worden ge
geven. En over deze zaken bleken de me
ningsverschillen in de Kamer zeer groot
te zijn.
De meerderheid van de Vaste Commissie
wenste de in de praktijk ontstane en sinds
een tweetal arresten van de Hoge Raad
ADVERTENTIE
Schoterweg 122 - Haarlem Tel. 12681
ADDO-X TELMACHINES
van 1929 erkende figuur van eigendoms
overdracht tot zekerheid wettelijk geregeld
te zien. Prof. Meijers toonde aan dat op
die wijze allerlei schijnoverdrachten met
schijnacten plaats vinden.
Prof. Oud (V.V.D.) en anderen moesten
echter niets van het registerpand hebben,
juist vanwege de inschrijving in een re
gister.
Prof. Meijers betoogde dat sinds jaar en
dag een dergelijke situatie bestaat op het
gebied van onroerend goed en dat men toch
niet zo bevreesd moest zijn voor een re
gister.
Mr. Van Rijckevorsel bleek er met een
verwijzing naar het Romeins recht deer
lijk naast te zijn. Dat was eveneens het
geval, toen hij ter bescherming van het
door hem aangehangen stelsel het denk
beeld opperde met een strafbepaling te
gaan werken, die al lang in het Wetboek
van Strafrecht staat en waarmee overigens
de zekerheid op burgerrechtelijk gebied
niet gebaat is. Zo zakte hij dus voor Ro
meins recht, strafrecht en burgerlijk recht!
Mej. mr. Zeelenberg (P. v. d. A.)
gaf toe, dat er tegen de juridische argu
menten van prof. Meijers eigenlijk niets
in het midden viel te brengen. Maar zij
bleef beducht voor moeilijkheden, die aan
het registerpand verbonden zouden zijn.
Op een vraag van prof. Gerbrandy (A.-R.)
of prof. Meijers, indien de Kamer zich zou
uitspreken voor de figuur van de eigen
domsoverdracht die de hoogleraar zo
krachtig had bestreden, kans zou zien een
deugdelijke regeling te maken voor het
bezitloos pandrecht zonder inschrijving in
een register, luidde hel .antwoord, dat hij
zich aan het oordeel der Kamer zou onder
werpen en haar inzichten zo goed mogelijk
zou uitvoeren.
Laat op de middag verdedigde prof.
Meijers nog de conclusie, dat het stellen
van dwingende voorschriften ten gunste
van de erfpachter, bijvoorbeeld ten aan
zien van vergoeding voor de aan de eige
naar van de grond blijvende opstallen bij
het einde van de erfpacht, aanbeveling
verdient voor de gevallen van verplichte
bebouwing. Enige door mej. mr. Tende-
1 o o (P. v. d. A.) en de heer Gortzak (C.
P.N.) geopperde bezwaren wist hij te ont
zenuwen. Toen aan het slot der vergade
ring mej. Tendeloo haar wetenschap over
Engels trustees luchtte, kreeg zij een
prachtig college over nut en bete
kenis van de typisch Nederlandse rechts
figuur van bewind en bewindsopdracht.
AJ met al heeft de Kamer Vrijdag menig
lesje gekregen.
ADVERTENTIE
Op vragen van het Tweede Kamerlid de
heer Van der Weijden over moeilijkheden,
voortvloeiende uit het voorschrift, dat voor
elke maand in elke provincie slechts een
bepaald aantal woningen mag worden ge
bouwd, heeft de minister van Wederop
bouw en Volkshuisvesting geantwoord, dat
het voorschrift omtrent de verdeling van
het provinciaal woningbouwcontingent
noodzakelijk is om gelijkmatigheid in de
bouwactiviteit te handhaven. Zou anders
worden gehandeld dan naar dit richt
snoer, dan zou het gevaar groot zijn, dat
perioden van overbezetting en onderbezet
ting van het bouwapparaat elkaar afwis
selen met de funeste gevolgen daarvan;
werkloosheid of een tekort aan arbeiders
en een sterk wisselend beroep op de pro
ducenten van materialen, hetgeen de sta
biliteit van de prijzen nadelig beïnvloedt.
Het is de minister bekend, dat door deze
spreiding hier en daar bezwaren zijn ont
slaan, omdat men zich daardoor niet kan
houden aan uitvoeringssehema's. De mi
nister verwacht, dat wel een weg zal wor
den gevonden om deze bezwaren te onder
vangen.
Na onderhandelingen tussen de Alge
mene Kunstzijde Unie N.V. te Arnhem en
de Vereinigte Glanzstoff Fabriken A.G. te
Wuppertal, is een grondslag gelegd voor
samenwerking in de toekomst. Op grond
van deze regeling verklaart de Algemene
Kunstzijde Unie zich bereid als voornaam
ste ^hndeelhouder van de VGF deze maat
schappij te machtigen om uit haar midde
len aan Duitse vooroorlogse AKU-aandeel-
houders (met uitzondering van de Deut
sche Gold-Dis'kontbank) een tegemoetko
ming van 300 mark per aandeel uit te be
talen aan iedere vroeger Duitse aandeel
houder die naar genoegen van AKU kan
aantonen dal hij vóór en na de laatste we
reldoorlog eigenaar van dezelfde AKU-
aandelen was. De AKU stelt daarbij als
voorwaarde, dat de West-Duitse bondsre
gering bereid is deze tegemoetkoming aan
Duitse vooroorlogse AKU-aandeelhouders
niet in mindering te brengen van een
eventuele oorlogsschadevergoeding.
ADVERTENTIE
Wat LINCOL doet, doet
geen enkele andere wrijfwas
ADVERTENTIE
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
Geëvacueerde inwoners van het door de
watersnood getroffen Waarde kunnen Maan
dag naar hun woonplaats terugkeren. Een
deel van hen bevindt zich in Krabbendijke,
de overigen zijn over het land verspreid
Veroordeling. Een Frans militair hof te
Tunis heeft Vrijdagavond vier Tune-
siërs veroordeeld tot tien jaar dwang
arbeid wegens beschieting van voertui
gen. Een vijfde aangeklaagde werd bij
verstek ter dood veroordeeld. Tijdens de
onlusten van 1952 zouden de mannen
geschoten hebben op trams en auto's in
het centrum van Tunis.
Eis. Het „groene front" in de Duitse
Bondsdag heeft een nieuwe aanval ge
lanceerd tegen de invoer van chocolade
en kaas. Het heeft geëist, dat de libera
lisering van de invoer van deze produc
ten ongedaan zou worden gemaakt. Het
voorstel werd door de Bondsdag naar de
commissie voor voedselvoorziening ver
wezen, nadat Beierse afgevaardigden
hadden betoogd, dat de bestaande be
schermende rechten ontoereikend wa
ren tegen „buitenlandse dumping". Zij
spraken de vrees uit, dat Duitsland met
poedermelk zou worden overstroomd
nu de Verenigde Staten de invoer van
dit product hebben verboden.
Storm.Bij een hevige storm, die Donderdag
het Noordelijk deel van het Philippijnse
eiland Luzon teisterde, zijn, volgens
officiële gegevens, vijftien personen om
het leven gekomen. Men verwacht dat
het aantal slachtoffers groter zal blijken
te zijn. De schade aan oogst en open
bare werken wordt geschat op tien mil-
lioen gulden. Een ooggetuige deelde
mee, dat de storm in de provincie Ca-
gayan daken meevoerde en gebouwen
in elkaar drukte.
Bezuiniging. Generaal Hoyt Vandenberg,
de bevelhebber van de luchtmacht van
de Verenigde Staten, heeft Donderdag
voor de subcommissie voor de toewij
zingen verklaard, dat de voorgestelde
bezuiniging op de gelden voor de lucht
strijdkrachten het strategische lucht
machtcommando beneden de grenzen
van een aanvaardbaar „berekend
risico" zou brengen.
Republiek. Volgens het Pakistaanse
avondblad „Sat" zal Pakistan vóór de
zesde herinneringsdag van het verkrij
gen van zijn onafhankelijkheid op i4
Augustus tot republiek worden uitge
roepen. Het blad voegde er aan toe, dat
deze verandering geen invloed zal heb
ben op het lidmaatschap van Pakistan
van het Britse gemenebest.
Ontbijt. „Heden ontbijten ongeveer 70.000
personen meer gelijktijdig met u dan
gisteren en het nuchtere feit is, dat er
geen 70.000 kopjes melk, of broodjes of
kopjes rijst meer worden geproduceerd
om hen te voeren," zo zeide de direc
teur-generaal van de voedsel- en land
bouworganisatie van de UNO (FAO),
Norris Dodd, Vrijdag te Rome. Dodd
zei, dat de wereldbevolking jaarlijks
met 1 a 2 procent of met 25 millioen
personen toeneemt. De FAO, zo zeide hij
verder, dringt er bij de regeringen op
aan in de komende paar jaren de voed
selproductie in de wereld met 3 tot 4
procent te vergroten.
Herstel. „Le Soir" schrijft, dat het ge
halte aan zilver in de nieuwe Neder
landse rijksdaalders en guldens op wel
sprekende wijze het financiële herstel
van Nederland illustreert. Het blad wijst
er op, dat waar het zilvergehalte deze
nieuwe zilverstukken een intrinsieke
waarde geeft van 50 procent der nomi
nale waarde, deze voor de Belgische
zilverstukken slechts 20 procent be
draagt.
Expositie. De Nederlandse ambassadeur
in Londen, mr. D. U. Stikker, heeft Vrij
dag in Londen een tentoonstelling van
Nederlandse bloemen geopend, die ge
houden wordt ter ere van de kroning
van Koningin Elizabeth. In zijn ope
ningsrede zei hij: „Dit is het tribuut aan
Koningin Elizabeth van Nederlandse
bloemenkwekers. Mijn landslieden ken
nen de zegening van geregeerd te wor
den door een geliefde Vorstin en men
zou geen mooier eerbetoon hebben kun
nen kiezen." De bloemen bevinden zich
in de marmeren hal en het trappenhuis
van het Victoria and Albert Museum.
Vrijlating. Het te Oslo verschijnende dag
blad „Verdens Gang" meldt, dat alle
Duitse oorlogsmisdadigers, ciie zich nog
in Noorse gevangenissen bevinden, bin
nenkort op vrije voeten zullen worden
gesteld. Dit bericht heeft onmiddellijk
aanleiding gegeven tot scherpe redac
tionele commentaren in de Noorse pers
en tot protesten van de „vereniging van
voormalige Noorse geïnterneerden". Het
aantal Duitse oorlogsmisdadigers, waar
het om gaat, ligt beneden de twintig.
Enkele hunner waren aanvankelijk ter
dood en de meesten tot levenslange ge
vangenisstraf veroordeeld.
1. Vermoeid van zijn avonturen stapte
Panda naar huis. Vol welbehagen snoof hij
de zuivere boslucht op en luisterde naar
het geritsel van de wind door de bladeren.
„Och, och", mompelde hij, wat is het
heerlijk, om weer thuis te komen, als je
een landhuisje in zo'n mooie omgeving
he'oT. Ik ken dc weg nog goed; aan het eind
van dit bospaadje zal ik mijn landhuisje
vredig zien liggen tussen de bloemen". En
inderdaad, aan het eind van het pad zag
hij zijn huis tussen de bloemen liggen....
maar het was toch niet helemaal, zoals hij
het zich had voorgesteld! „Allemensen!"
riep hij, grote ogen opzettend, „wat is er
met de bloemen aan de hand?! Zij zijn
kolossaal groot!!" Dat waren de bloemen
zeker: margrieten als palmbomen zwaai
den langzaam heen en weer in de wind;
tulpen als regentonnen bónkten tegen het
dak; de viooltjes leken schepen met volle
zeilen en al deze bloemen-reuzen ver
spreidden een duizelingwekkende geur!
„Oh hemeltje!", riep Panda verbijsterd,
„wat zou de oorzaak zijn van deze ver
schrikkelijke groei?! Ik houd van bloemen,
maar dit is toch te bar!" En verontrust
rende hij naar het huis, dat tussen al dat
geb.loemte nog maar nauwelijks zichtbaar
was.
ZOALS met zovele kleine zaken, is er
een verbeten strijd tussen Engelsen
en Duitsers ontstaan over de vraag wie
nu eigenlijk de eerste lucifer heeft uitge
vonden. De Duitse rechten worden opgeëist
door een zekere Siebmacher, die behalve
hocdenfabrikant en scheikundige, ook re-
voliitionnair zou zijn geweest. Deze laatste
bezigheid deed hem in de gevangenis be
landen, waar hij als tijdverdrijf de lucifer
zou hebben uitgevonden. Dit zou dan in
het jaar 1832 zijn geschied.
Hoewel er in dit romantische
verhaal enige vraagtekens on
beantwoord moeten blijven, is
de Engelsman in het algemeen
toch beleefd genoeg deze ge
schiedenis niet tegen te spre
ken. Maar als het er op aan
komt definitief de uitvinder
van de lucifer aan te wijzen,
haalt hij het Engelse octrooi no. 6335 van
1832 uit zijn zak en informeert beleefd of
de uitvindersrechten van zijn land toch
niet wat steviger gefundeerd zijn dan de
Duitse. Als we dan wat dieper op de zaak
willen ingaan, wordt het pas goed moei
lijk, en de conclusie, waartoe we komen
luidt, dat waarschijnlijk de Engelse apo
theker J. Walker in 1827 de eerste lucifer
heeft gemaakt. Deze lucifer bevattegeen
fosfor, maar was dan ook buitengewoon
moeilijk tot ontbranding te brengen. Daar
entegen zou Siebmacher de eerste lucifers
hebben gemaakt die van fosforkoppen wa
ren voorzien, maar die dan ook zó gemak
kelijk vlam vatten, dat het gebruik van
lucifers in Duitsland op slag moest worden
verboden. Niet alleen het gebruik, maar
ook de fabricage en zelfs het vervoer van
dit goedje was levensgevaarlijk in die da
gen, toen de brandspuiten nog van geringe
capaciteit waren.
Wie nu de erepalm voor de eerste lucifer
mag wegdragen, wordt gaarne aan de lezer
ter beslissing gelaten. Maar hoe dit ook
zij, door deze strijd om de uitvinderstitel,
ls klaar en duidelijk aan de dag getreden
.J
dat voor de vervaardiging van een goede
lucifer er een stof gevonden moest worden
die snel zou kunnen ontbranden, maar toch
ook weer niet met zo'n grote snelheid als
witte fosfor dit pleegt te doen. Door de
rode fosfor hiervoor te bezigen, wist Boett-
ger in 1848 de zgn. veiligheidslucifer te
vervaardigen en sindsdien is dit product
met rasse schreden vooruit gegaan.
Momenteel bevat de kop van een goede
lucifer geen fosfor, maar andere chemi
sche bestanddelen, die tezamen een ex
plosief mengsel vormen. Door
vulstoffen, zoals zand, glas
poeder, e.d. wordt dit meng
sel minder actief gemaakt.
Het strijkvlak van het luci
fersdoosje bevat, behalve vele
bind- en slijpmiddelen o.a. ook
forfor. Deze laatste stof is
dus verhuisd van de lucifers
kop naar het strijkvlak en, zoals we na
lezing van het voorgaande ook zouden ver
wachten, het is nog steeds de fosfor die de
verbranding inleidt. Éérst gaat dus de fos
for van het strijkvlak branden en deze
verbranding zet zich in de kop van de
lucifer voort. Dat niet het hele strijkvlak
vlam vat, is te danken aan de bijmenging
van stoffen, waardoor dit vlak weinig actief
is geworden.
Mocht u nog niet willen geloven dat in
derdaad het strijkvlak gebrand heeft, kijkt
u dan maar eens nauwkeurig naar de stre
pen die bij het aansteken van een lucifer
op een nieuw strijkvlak zijn achtergelaten.
Die strepen zijn royale brandsporen, die
beslist niet veroorzaakt zijn door slijtage,
of iets van dien aard.
We spraken hierboven over uitvinders,
en dit is een plezierige aanleiding eens een
woordje te wijden aan de grootste uitvin
der na Edison. Wellicht is zijn naam u niet
bekend: hij heette Ellis.
Daarover Maandag.
(Nadruk verboden).
H. PéTILLON.
