Voor olie-industrie is een tijdperk van
scherpere concurrentie aangevangen
Het Openluchttheater van Antwerpen
PANDA EN DE GROEI-STRALEN
Wereldnieuws
A
Jaarverslag Koninklijke Shell
Productie nam met 10 pet toe,
de omzetten stegen met 11 pet
Krimpen van pijn
Maak kennis met nieuwe aanwinst
Thans 3 soorten
Castella.
De radio geeft Woensdag
ZocU ió het
zo
r
J
DINSDAG 9 JUNI 19(53
Wereldolieverbruik steeg in
vijf jaar tijds met 50 pet
Echte Bloemenzeep
voor 20 cent
Benelux-conferentie
in Den Haag op 16 Juni
Ontploffing in vuilnisauto
Prins Bernhard opende
specialistencongres
Toneelprijsvraag
Gudrun van Albrecht Rodenbach
Afkondiging van de
Grondwetsherziening
Schimmel
vangt prooi
met lasso
Het jaarverslag: van de Koninklijke Ne-
derlandsche Petroleum Maatschappij is ook
ditmaal weer fraai uitgevoerd en verlucht
met vele foto's en kleurige grafieken. De
cijfers zijn enkele weken geleden reeds be
kend gemaakt; het dividend bedraagt 16%
tegen 15 over 1951, van welke 15 toen
2 in aandelen werd betaald.
De Koninklijke/Shell Groep omvat een
groot aantal maatschappijen, waarin <fe
Koninklijke Ned. Petr. Mij. en The Shell
Transport and Trading Company Ltd deel
nemen in de verhouding van 60 40. Deze
twee maatschappijen zijn dus in de Groep
de „Moedermaatschappijen" en zuiver
„holding companies". Direct onder aeze
twee staan drie maatschappijen welker
aandelen geheel in handen zijn yan de
Koninklijke en de „Shell" en die de top
werkmaatschappijen zijn.Dit zijn de Bataaf-
sche Petroleum Mij.,een Nederlandse maat
schappij, alsmede The Shell Petroleum
Company Ltd, en The Anglo-Saxon Petro
leum Company Ltd, beide Engelse maat
schappijen met hoofdkantoren te Londen.
De opbrengsten uit eigen bedrijf van deze
drie maatschappijen en uit hun deelnemin
gen in andere maatschappijen vormen vrij
wel alle inkomsten van de twee moeder
maatschappijen.
De deelnemingen hebben betrekking op
een groot aantal vennootschappen, over de
gehele wereld verspreid, waarvan de aan
delen geheel of voor een groot deel in han
den zijn van de drie top-werkmaatschap
pijen. Deze vennootschappen zijn alle op ei-
kaar afgestemd door coördinatie in beleid
en werkprogramma, hetgeen van essentiële
betekenis is.
Wereldohepositie
Het jaar 1952 kenmerkte zich door on
zekerheid en dientengevolge door een nei
ging tot afwachten; dit geldt ook voor de
aardolie-industrie. Niettemin bedroeg de
wereldproductie aan ruwe olie in totaal
ruim 640 millioen ton, d.i. c.a. 5 meer
dan in 1951. In de twee voorafgaande jaren
bedroeg de gemiddelde jaarlijkse toeneming
c.a. 12
Het huidige wereldverbruik van olie
producten bedraagt thans c.a. 50 meer
dan dat in 1947. Teneinde dit tekunnen
verwerken heeft de olie-industrie zeker
meer dan 6V2 milliard pond moeten in
vesteren en dat voornamelijk uit eigen
middelen.
De vraag naar stookolie nam af, zodat er
een overschot ontstond, waardoor de prijs
daalde. Hoewel een verbetering intrad, is
de basisprijs nog steeds lager dan die welke
een jaar geleden gold.
Het tempo van de uitbreiding in de aard
olie-industrie overtrof in 1952 dat van de
toeneming der vraag, waardoor een be
langrijk ruimer aanbod van olie-producten
ontstond.
Het laat zich aanzien, aldus het verslag,
dat voor de olie-industrie een tijdperk van
scherpere concurrentie is ingetreden.
Een soortgelijke situatie heeft zich ont
wikkeld ten aanzien van de tankertonnage.
De vrachten zijn aanzienlijk lager en een
onmiddellijke verbetering wordt niet ver
wacht. Toch zal het, omvangrijke tanker
bouwprogramma het'herstel van de vrach-
tenmarkt naar het oordeel van de Konink
lijke niet in de weg staan, zolang het we
reldolieverbruik zich op een normale wijze
kan blijven ontwikkelen.
Financiële positie
Wat nu de financiële positie van de Ko
ninklijke betreft deelt het verslag o.m.
mede dat het kapitaal van de Nederlandse
moedermaatschappij door het stockdividend
van 2 en door conversie van obligaties
in aandelen van ƒ917.43.000 tot ƒ959.388.000
is uitgebreid. De netto-winst van de Ne
derlandse moedermaatschappij heeft in
'52 ƒ165.612.349 bedragen tegen ƒ127.034.126
ADVERTENTIE
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen is onnodig. Togal bevrijdt U snel
en afdoende van die pijnen. Togal baat waar
andere middelen falen. Togal zuivert de nie
ren, is onschadelijk voor hart en maag. Bij
apothekers en drogisten 0.95, 2.40 en 8.
over 1951. De gehele Groep behaalde over
1952 een winst van 125 millioen tegen
v.j. 120 millioen.
De omzetten van de gehele Groep stegen
met 11 doch ook de bedrijfskosten on
dergingen een verhoging. Tengevolge van
de teruggang in de belastbare inkomsten
van dé Shell Oil Co* kon echter met een
lager bedrag aan winstbelasting worden
volstaan, n.l. met 99 millioen tegen v.j.
112 millioen.
De kapitaalsuitgaven van de Groep be
droegen tezamen meer dan 188 millioen
en overtroffen de afschrijvingen met 61
millioen, welk bedrag aan de winst moest
worden onttrokken.
Het bedrijfskapitaal nam toe met 61
miflioen. De hernieuwde belangrijke ver
hoging van het bedrijfskapitaal is weder
het gevolg geweest van de grotere omzet
van de Groep en ook van de gestegen raa-
teriaalprijzen, alsmede van internationale
betalingsmoeilijkheden.
Voorzichtigheid ten aanzien van het fi
nanciële beleid is temeer geboden omdat
het aanbod van risicodragend kapitaal aan
zienlijk is ingekrompen, zodat in belang
rijke mate op interne financiering moet
worden gesteund. In dit verband merkt het
verslag verder op, dat „bij de overheid in
vele landen een groeiend besef valt te con
stateren, dat het belasten van bedrijfswin
sten een punt kan bereiken waarbij in we
zen een uitputting van kapitaalbronnen
plaats heeft.
Met nadruk zij betoogd, dat het een es
sentiële voorwaarde voor een ongestoorde
economische ontwikkeling is, de harmonie
tussen de belastingheffing in haar verschil
lende vormen en de behoeften van het be
drijfsleven niet te verstoren."
De regering moge deze waarschuwing,
gelijk die van onze andere „captains of in
dustry", ter harte nemen.
Productie en tankervloot
Boven bleek reeds dat de wereldproduc
tie van ruwe olie in 1952 met 5 toenam;
die van de Koninklijke/-Shell Groep nam
echter met 10 toe. Zij kreeg over 84 mil
lioen ton de beschikking tegen 77 millioen
ton in 1951 (bij een wereldproductie van
640 millioen ton in 1952). Niettegenstaande
de grotere productie waren de geschatte
ruwe-oliereserves groter dan aan het begin
van 1952.
Het opsporingswerk in Canada en de V.S.
vond voortgang. Sedert eind 1952 hebben
de exploratiewerkzaamheden geleid tot het
vinden van ruwe olie in commerciële hoe
veelheden in Alberta. Een aantal nieuwe
ontdekkingen in het Williston- en in het
Denver-bekken leverden bemoedigende re
sultaten op. Ook in andere werelddelen
vonden de werkzaamheden goede voort
gang.
Wat de tankervloot betreft deelt het ver
slag mede dat de eigen scheepsruimte een
totaal draagvermogen heeft van 2,5 mil
lioen ton. Met inbegrip van charters be
schikt de Groep over 6,3 millioen ton tegen
6,3 millioen ton in 1951 (596 tegen 574
schepen). Het nieuwe bouwprograrh voor
ziet in de bouw van 58 eigen tankschepen
van 18.000 ton: in Nederland waren aan
het einde van het jaar 22 tankschepen,
merendeels van 18.000 ton, in aanbouw of
in bestelling. Welk een „werkverschaffer"
is dit gigantische concern ook voor ons
land!
Aan het einde van het jaar 1952 bedroeg
de totale lengte aan grote pijpleidingen toe
behorende aan Groepsmaatschappijen, met
inbegrip van die in gemeenschappelijk be
zit met deelgenoten, c.a. 23.000 km., d.i.
meer dan de halve omtrek van de aarde!
Wij besluiten met enkele vergelijkende
cijfers (in millioenen):
Totale kapitaaluitgaven
Opbrengst van verkopen
en andere inkomsten
Kosten, omzetbel. en
accijnzen, afschrijving
Geraamde belastingen
Netto-resultaat
Niet-uitgekeerd ink. v.d.
Groep, herbelegd in het
Vaste eigendommen
Deelnemingen
Voorraden en vlottende
middelen
Vlottende schulden
Niet direct opeisbare
1952
1951
188
164
1616
1424
1382
1177
99
112
125
120
548
442
562
507
77
69
777
717
368
371
30
25
ADVERTENTIE
Hebt U al kennis gemaakt met Castella's
nieuwste aanwinst? Een heerlijke frisse Bloe
menzeep.... voor slechts 20 cent! Onver
pakt: U ziet de fijne pastelkleuren en geniet
vol behagen van de diepe rozengeur.
Meer dan ooit is het thans waar, dat IEDERE
vrouw mooi kan zijn. Voor de komende
warme zomerdagen, als U zich eens een keer
tje extra wilt verfrissen, hebt U thans zelfs
keus uit drie soorten Castella. Vraagt Uw
huid om extra rijk schuim? Castella Spécial,
mild en zacht (32 cent), schuimt schier on
uitputtelijk. Is Uw huid vooral gebaat bij een
zeep, waarvan het gehalte aan heilzame oliën
bijzonder hoog is? Dan blijft de klassieke
Castella Schoonheidszeep (32 cent) aange
wezen.
Tijdelijk zijn twee stukken Castella
Schoonheidszeep thans verkrijgbaar bij
Uw winkelier voor 50 cent. Profiteer nog
gauw van dit bijzonder aanbod!
En wilt U een echte merkzeep voor zéér be
scheiden prijs, dan is er de onverpakte Bloe
menzeep van 20 cent. Maak Uw keus
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Gewijde muziek. 7.45 Een
woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de vrouw.
9.40 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Platen.
12.05 Zang en piano. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Lichte muziek.
12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Prot.
Interkerkelijk Thuisfront. 13.20 Platen. 15.45
Accordeonorkest. 16.00 Voor de jeugd. 17.20
Orgelspel. 17.50 Militaire reportage. 18.00
Platen. 18.30 Spectrum van het Christelijk
organisatie- en Verenigingsleven. 18.45 Gees
telijke liederen. 19.00 Nieuws. 19.10 Boek
bespreking. 19.25 Platen. 19.30 Buitenlands
overzicht. 19.50 Platen. 20.00 Radiokrant.
20.20 Kamerorkest en solist. 21.00 Lichte mu
ziek. 21.30 Nederlandse Staatslieden van de
19e eeuw, causerie. 21.50 Hammondorgel.
22.05 Speurtocht door Zuid-Afrika, repor
tage. 22.15 Platen. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.50
Voor de huisvrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10
Platen. 10.00 Schoolradio. 10.20 Voor de
vrouw. 11.00 Platen. 12.00 Instrumentaal trio.
12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Voor het platteland. 12.38 Platen. 13.00
Nieuws. 13.15 Tentoonstellingsagenda. 13.18
Dansmuziek. 13.50 Platen. 14.00 De weg om
hoog, causerie. 14.15 Platen. 15.00 Voor de
kinderen. 15.30 Voor de jeugd. 16.00 Vier
handig pianospel. 16.10 Voor de jeugd. 16.45
Voor de zieken. 17.15 Lichte muziek. 17.40
Platen. 17.50 Regeringsuitzending: Antil
liaanse jongeren bezien Nederland. 18.00
Nieuws en commentaar. 18.20 Actualiteiten.
18.30 Platen. 19.15 Praatje over consumen
tenbelangen. 19.30 Voor de jeugd. 20.00
Nieuws. 20.05 Politiek commentaar. 20.15
Gevarieerde muziek. 21.00 Met eervol ont
slag, hoorspel. 22.15 Pianorecital. 22.45 Pijn,
causerie. 23.00 Nieuws. 23.15 Socialistisch
nieuws in Esperanto. 23.2024.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. (Om 12.50 Koersen). 13.00 Nieuws. 13.15
Koorconcert. 13.30 Platen. 14.00 Schoolradio.
15.40 Platen. 16.10 Omroeporkest. 17.00
Nieuws. 17.10 Platen. 17.30 Klankbeeld. 17.40
Volksliederen. 17.50 Boekbespreking. 18.00
Viool en piano. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Luit en mezzo-sopraan. 20.00
Hoorspel. 20.55 Platen. 21.15 Vlaamse liede
ren. 21.30 Omroeporkest. 22.00 Nieuws. 22.15
Bas en piano. 22.40 Platen. 22.55—23.00
Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Nieuws. Vrijbuiters Radio
dagboek. (Op 224 en 49 m.).
Het ministerie van Buitenlandse Zaken
deelt mede dat de eerste ministers en de
ministère van Buitenlandse Zaken van Ne
derland, België en Luxemburg op 16 Juni
in Den Haag bijeen zullen komen voor in
formele vertrouwelijke besprekingen be
treffende de Benelux. Aan de besprekin
gen zullen van Belgische zijde deelnemen
de heren J. van Houtte, eerste minister, P.
van Zeeland, minister van Buitenlandse
Zaken, en J. C. Snoy et d'Oppeurs, secre
taris-generaal van het ministerie van Eco
nomische Zaken.
Luxemburg zal vertegenwoordigd zijn
dooi- de minister-president, P. Dupong, en
door de minister van Buitenlandsche Za
ken, J. Bech.
Van Nederland zullen aanwezig zijn mi
nister-president dr. Drees, de minister zon
der portefeuille mr, J. M. A. H. Luns, en
de secretaris-generaal van het ministerie
van Economische Zaken, prof. G. Brou
wers.
In de Luimastraat te Amsterdam heeft
zich een ontploffing voorgedaan in de laad
bak van een vuilnisauto. In de omgeving
sprong een dertigtal ruiten. De laadbak
van de auto werd vernield. De brandweer
bluste de brand, die was ontstaan.
Het vijfde vierjaarlijkse internationale
congres voor neus-, keel- en oorheelkundi
gen is door Prins Bemhard in het Con
certgebouw te Amsterdam geopend.
De Prins zei er trots op te zijn, dat Ne
derland was uitgekozen als land waar dit
congres wordt gehouden. Hij hoopte, dat
de resultaten de wetenschap tol lering zou
den strekken.
In het Koninklijk Instituut voor de Tro
pen zijn daama de eerste drie van de vijf
tig referaten gehouden.
De Bond van Nederlandse Toneeluitge
vers, gevestigd te Alkmaar, heeft in samen
werking met de Vereniging van Neder
landse Toneelschrijvers een prijsvraag uit
geschreven, welke beoogt het répertoire
voor het amateurtoneel te verrijken met
een aantal stukken, die niet alleen aan
hoge litteraire en artistieke eisen moeten
voldoen, doch die vooral op hun practische
speelbaarheid zullen worden beoordeeld.
Uitgeloofd worden prijzen van 1500,
1000 en 500. Alle inkomsten, voort
vloeiende uit opvoeringsrechten, zullen ten
goede van de schrijvers komen.
De jury zal onder andere bestaan uit de
heren J. B. Schuil, mr. H. A. Keuls, P.
Woudt en J. B. Vink.
Gedurende de zomer worden de lessen in Korea in de openlucht gegeven. Het is
gebleken, dat de kinderen zich niets aantrekken van hun omgeving en zich
rustig concentreren.
Zaterdagmiddag waren de burgemeesters
en wethouders van Bloemendaal, Arnhem,
Nijmegen, Breda en Oisterwijk, gemeentes
dus, welke een openluchttheater rijk zijn,
de gasten van de provincie Antwerpen ter
gelegenheid van de inwijding van het
openluchttheater in het provinciaal domein
Rivierenhof te Deurne bij Antwerpen. De
provincie Antwerpen had deze Nederland
se magistraten met hun dames een ge
zelschap van ongeveer vijftig in getal
uitgenodigd uit erkentelijkheid voor de
voorlichtingen, die de leden van de „Be
stendige Deputatie" van de provincie Ant
werpen dat zijn, wat wij 'in ons land de
„gedeputeerden" noemen bij hun bezoek
aan de meest bekende openluchttheaters in
Nederland, hadden mogen ontvangen.
Aan een grote feestmaaltijd, waaraan zij
met ongeveer 150 Vlamingen aanzaten,
sprak de gouverneur der provincie, de heer
Richard Declerck, ook de 50 Nederlandse
gasten hartelijk toe en het trof ons bijzon
der, hoe enthousiast de Vlamingen op de
hulde aan de Nederlanders gebracht, rea
geerden.
Ook de woorden van de heer Matser,
burgemeester van Arnhem en van de heer
jhr. mr. C. J. A. den Tex, die namens de
gemeente Bloemendaal een mand bloemen
aanbood, vonden bij de Vlamingen sympa
thieke weerklank, zodat wij, als gasten uit
het Noorden, ons onmiddellijk thuis gevoel
den in deze ons zo verwante kring.
Als een der bestuursleden van het open
luchttheater te Bloemendaal had ik het
voorrecht aan deze feestdis aan te zitten
en bij de daarop volgende inwijding van
het nieuwe openluchttheater tegenwoordig
te mogen zijn.
De eerste indruk van dit in het park van
Deurne prachtig gelegen openluchttheater
is werkelijk imponerend door de monu
mentale wijze, waarop dit theater is ge
bouwd. Vooral de entrée is niet minder
dan groots en wij zouden geen enkel open
luchttheater in Nederland kunnen noemen,
dat in zijn architectonische bouw met dit
nieuwe theater in Antwerpen de vergelij
king zou kunnen doorstaan. De entrée doet
denken aan een in lichte toon gehouden
oud Romeins atrium, een met zuilen om
ringd voorhof, die wordt afgesloten door
een hoge, in-verschillende kleuren verlich
te achterwand. Het grasperk in het midden
wordt beheerst door een fraai groot beeld
van de beeldhouwer L. van Esbroek, pro
fessor aan de Koninklijke Academie van
Schone Kunsten te Antwerpen.
Ook de ruime tribunes met op de achter
grond de drie grote vierkante lichttorens
met hun schijnwerpers maken wel aller
minst zoals bij vele andere openlucht
theaters een min of meer primitieve,
landelijke indruk. Integendeel, dit open
luchttheater is blijkbaar uit ruime beurs
gebouwi en het is vooral de toeschouwers-
ruimte, welke plaats biedt aan 1341 per
sonen/ die ons het bewijs geeft, dat de
Bestendige Deputatie van de Provincieraad
van Antwerpen veel vertrouwen stelt in de
toekomst van dit nieuwe theater en zijn
culturele taak.
Over het toneel kan ik minder enthou
siast zijn. De afsluiting door het hoge ge-
ADVERTENTIE
Aanhoudende stijging Trophy Cork
Naar verluidt blijft de stijging in vraag van
de laatste maanden naar Trophy Cork aan
houden. De omzetten in Mei waren wederom
5,6 hoger dan in April. Insiders verwon
dert dit niet, gezien de uitstekende kwaliteit
van deze zachte 75 ets. Virginia sigaret.
3. Ook in huis hing een verpletterende
bloemengeur; het leek, of alle kamers in
parfum waren geweekt. „Wat is er toch
met de bloemen aan de hand, Jolliepop?",
vroeg Panda, hoe komt het, dat ze zo ge
weldig groeien?" „Ik zou het niet kunnen
zeggen, mijnheer Panda", antwoordde de
knecht, „het begon reeds vroeg in de mor
gen; ik werd gewekt doordat een boter
bloem met haar kelk de schoorsten van
het dak stootte". „Maar dat is toch te erg!",
riep Panda„Ongetwijfeld, mijnheer", ant
woordde Jolliepop. „Daar moet dadelijk
iets tegen gedaan worden!", vervolgde
Panda, „ik houd van een bos bloemen,
maar niet van een bloerhenbos!" „Met uw
welnemen", merkte Jolliepop op, „ik heb
reeds een ploeg houthakkers om dit....
ehbloemenbos om te hakken. Zij
zijn in de achtertuin bereids aan het
werk getogen". Inderdaad klonk met
regelmatige tussenpozen een geraas op,
gevolgd door een dreun. Hieruit was af te
boomte, dat mij deed denken aan Sonsbeek
bij Arnhem, is niet minder dan ideaal. Dit
is wel precies de omgeving, welke men
voor een openluchttheater kan wensen.
Maar het toneel is voor een zo groot thea
ter te klein en te primitief en het lijkt mij
toe, dat hieraan in de toekomst nog wel
veel verbeterd kan worden. Ook het vij
vertje tussen het toneel en de toeschou
wersruimte vind ik niet bepaald geslaagd.
Het is veel te ondiep en lijkt met zijn ce
menten bodem ook te veel „aangelegd"
om een natuurlijke indruk te maken. Voor
de vijver zou men zeer zeker nog een voor
beeld kunnen nemen aan ons Bloemendaals
openluchttheater, dat geheel in de omge
ving past.
Nationaal toneel
Als openingsvoorstelling had men het
drama „Gudrun" van de in 1880 op vieren
twintigjarige leeftijd gestorven Vlaamse
dichter Albreght Rodenbach gekozen. Men
heeft dit waarschijnlijk gedaan uit eerbied
voor deze vurige strijder voor de Vlaamse
herleving en als zodanig is deze keuze te
verklaren. Als drama is dit romantische
werk vol symboliek, echter te veel uit de
tijd om een niet-Vlaams publiek nog te
boeien, laat staan te ontroeren, vooral om
dat in de jaren na zijn ontstaan te veel
veranderd is. Het werk is dramatisch ook
te onrijp om 70 jaren te overleven.
Het stuk bood de spelers van de Konink
lijke Nederlandse Schouwburg te Antwer
pen ook te weinig gelegenheid tot sterk en
ontroerend spel, zodat de indruk van deze
opvoering maar matig was, vooral ook,
doordat de actrice Stella Blanchart met
haar te weinig vibrerende stem niet tegen
de titelrol was'opgewassen. Het trof mij,
dat door deze Vlaamse spelers 'over het al
gemeen zo uitstekend en correct Neder
lands gesproken werd en dat elk woord,
dank zij ook de onzichtbaar opgestelde
luidsprekers, ook op verre afstand
kon worden verstaan.
Na het einde der voorstelling, toen door
het publiek met enthousiasme De Vlaamse
Leeuw werd gezongen, voelden wij, Neder
landers, dat de stem van de zo jong ge
storven vurige Vlaming toch nog weer
klank vond bij dit Vlaamse publiek en
begrepen wij, waarom juist dit drama van
Rodenbach als openingsstuk was gekozen.
Tenslotte nog een aantekening naar aan
leiding van een bericht in het programma,
dat mij ten zeerste trof. Ik las, dat tot 4 Juli
elke week een oorspronkelijk Nederlands
of Vlaams stuk zal worden gespeeld na
„Gudrun" „De Duivel op Aarde" van Ben
van Eysselsteijn door het Algemeen Katho
liek Vlaams Toneelverbond, „Jacoba van
Beieren" door het Provinciaal Toneelver
bond van Antwerpen, „Van den Vos Rei-
naarde" door de Federatie van Vlaamse
Socialistische Toneelverenigingen en „De
eeuwige Ulenspiegel" door het Reizend
Volkstheater. Vijf oorspronkelijke Neder
landse of Vlaamse stukken, in de tijd van
vijf weken, het is een bewijs van nationaal
gevoel, waaraan wij, Nederlanders, wel een
voorbeeld kunnen nemen.
J. B. SCHUIL.
ADVERTENTIE
Typhoon. Twee typhonen hebben Kijoes-
joe, het Zuidelijkste Japanse eiland, ge
troffen. Negenentwintig personen zijn
om het leven gekomen, 15 worden ver
mist. De aangerichte schade beloopt
ongeveer 75.000.000 gulden.
Asyl. Maandag hebben 3232 Oost-Duit
sers asyl in West-Berlijn gevraagd.
Zondag waren het er 1400. Op deze
beide dagen zijn 1700 vluchtelingeh uit
West-Berlijn naar West-Duitsland ge
vlogen.
Verworpen. De Amerikaanse rechter
Kaufman heeft Maandag het jongste
beroep van Julius en Ethel Rosenberg,
die wegens atoomspionnage ter dood
veroordeeld zijn, verworpen.
Commissie. Amerikaanse, Britse, Franse
en Sovjet-afgevaardigden hebben Maan
dag te Berlijn tijdens besprekingen over
de veiligheid van het luchtverkeer
boven Duitsland besloten een commissie
van deskundigen in het leven te roepen,
die technische kwesties zal bestuderen.
Veroordeling. Een sergeant van de Ame
rikaanse luchtmacht, Giuseppe Cascio
genaamd, is Dinsdag te Taegoe in Zuid-
Korea tot een gevangenisstraf van twin
tig jaar veroordeeld op beschuldiging
van het verstrekken van inlichtingen
aan de Noordelijken en het overmaken
van 47.000 dollar aan een Koreaan. Cas_
cio ontkende het tenlastegelegde.
Plaag. Een grote zwerm sprinkhanen,
komende uit Syrië, is Turkije binnen
gevlogen en richt daar grote schade aan
de gewassen aan. Er wordt met man en
macht gewerkt om te verhinderen, dat
de sprinkhanen de vlakte van Adana,
het centrum van de katoenproductie in
Turkije, zullen bereiken.
Moord. Het lijk van de achttienjarige
Christine Reed uit Hampton Hill, die
vermist werd, is bij Richmond uit de
Theems opgehaald. Ruim een week ge
leden had men in deze buurt het lijk
van de zestienjarige Barbara Songhurst
uit Teddington, een vriendin van Chris
tine, in de rivier gevonden. Beide lijken
vertoonden steekwonden. Christine
schijnt ook vijf slagen op het hoofd te
hebben gehad. Zondag een week ge
leden heeft men de meisjes voor het
laatst gezien, fietsend langs de rivier bij
Richmond.
Spionnage. Twee Amerikaanse soldaten
van Oostenrijkse afkomst, Otto Verber
en Kurt Ponger, zijn Maandag te
Washington respectievelijk tot gevange
nisstraffen van tien en 15 jaar veroor
deeld op beschuldiging van spionnage
ten behoeve van de Sovjet-Unie. Het
spionnagecomplot, waaraan zij bekend
hebben schuldig te zijn, zou zijn geleid
door de tweede secretaris van de Sov
jet-ambassade te Washington, Joeri
Nivikof.
Ontheven. Volgens berichten in te Stock
holm ontvangen kranten uit Riga is de
minister van Binnenlandse Zaken van
Letland, Nikolai Koezmitsj Kovaltsjoek,
van zijn functie ontheven. Hem is ander
werk opgedragen. Hij is vervangen door
Janis Zoejans, een Let. Kovaltsjoek, een
Rus van geboorte, is luitenant-generaal
van de veiligheidspolitie. Voor zijn be
noeming tot minister in Letland was hij
minister van Binnenlandse Zaken van
Oekraïne.
Typhoon. Men vreest, dat meer dan zeven
tig personen om het leven zijn gekomen
als gevolg van wervelwinden, die Maan
dagavond in Michigan en Noordwest-
Ohio (V.S.) woedden. Verscheidene
honderden personen werden gewond.
De schade is groot. Vooral Michigan
werd getroffen.
Overeenkomst. De leiders van de Israëli
sche en Jordaanse delegaties in de ge
mengde bestandscommissie hebben te
Jeruzalem, in tegenwoordigheid van
generaal Riley, de UNO-afgevaardigde,
een overeenkomst getekend ter bestrij
ding van infiltraties in het grensgebied
tussen Israel en Jordanië. Volgens deze
overeenkomst, die drie maanden geldig
zal zijn, zullen de plaatselijke autoritei
ten in het grensgebied bevel krijgen een
einde te maken aan illegale overschrij
dingen van de demarcatielijn.
De plechtige afkondiging van de grond
wetsherziening inzake de buitenlandse be
trekkingen zal in Nederland en in de over
zeese rijksdelen geschieden op Maandag 22
Juni des ochtends om half elf.
In Nederland gebeurt de voorlezing in
iedere gemeente voor of in het Huis der
Gemeente, in een openbare zitting van de
Hoge Raad, van elk der gerechtshoven en
van de rechtbanken, in Suriname in een
openbare zitting van het Hof van Justitie,
evenals in de Nederlandse Antillen, in
Nieuw Guinea in een zitting van de Raad
van Justitie. In de Overzeese Rijksdelen
geschiedt de voorlezing tevens voor of in
het paleis van de gouverneur.
Van het ogenblik der afkondiging af
treedt de wijziging in werking.
leiden, dat bloem na bloem geveld werd.
„Mooi", prees Panda, „dat heb je weer
eens netjes opgelost, Jolliepop!" „Dank u,
mijnheer", zei Jolliepop, zolang wij ech
ter de oorzaak van deze groei-explosie niet
kennen, dienen wij op een herhaling ervan
bedacht te zijn". Op dat ogenblik kwam
één van de houthakkers binnen, met een
eigenaardig apparaat in de hand. „Pardon",
zei hij, „wij vonden ditehding
tussen die reuze bloemen. Zal ik het maar
hier. neerzetten
EEN paddenstoel is voor ons gevoel een
hoedvormig maaksel, zoals we ons dat uit
onze sprookjesjaren herinneren. Niemand,
die deze sprookjessfeer in zijn voor- of
achtertuin in herinnering wil houden, zal
het in zijn hoofd halen het grasperkje te
belasten met een kogel- of lobvormig ge
val, noch zal hij er een op koralen gelij
kend boompje neerzetten, of een vormloze
sponsachtige massa, of een
soort gezwel zoals er somtijds
uit het hout van bomen te
voorschijn treedt. Neen, als de
tuin moet worden opgesierd
met een houten paddenstoel,
dan krijgt dat ding een hoed;
anders is het geen paddenstoel.
Daarmee uit!
Toch, als we in het bos om ons heen zien,
moeten we toegeven dat in de wereld van
de paddenstoel de hoedvorm volstrekt niet
het enige model is. Integendeel, velerlei
vormen zoals wij er boven reeds enkele
noemden komen door de ganse natuur
verspreid voor en wat we zeer onnauw
keurig als „schimmel" plegen te betitelen,
is tevens een grote verzameling kleine
paddenstoelen.
Het zijn eigenlijk wonderlijke organis
men, deze paddenstoelen. Want één deel
parasiteert op ander leven, een tweede
groep houdt zich bezig met het verteren
cn ontleden van dode organismen en maakt
dit daardoor weer dienstig aan de aarde,
en wéér een uncLere groep beptaat uit lou
ter. rovers en moordenaarsdie niet kunnen
wachten tot zij een lijk vinden, maar zélf
planten en dieren om zeep brengen, ten
einde zich met hun eiwitten te voeden. Hun
wapens bestaan in den regel uit vergif,
waartegen de aangetaste planten en dieren
zich welisivaar trachten te verdedigen,
doch waaraan 'zij vaak ten offer vallen.
Het doet daarom weldadig aan dat er
ook schimmels zijn die op sportieve wijze
trachten hun prooi te van
gen. Zij gedragen zich dan
ook meer als jagers dan als
sluipmoordenaars (hoewel naar
mijn smaak het verschil vaak
niet zo erg groot is!) Een vijf
tal soorten waarvan ik
u de namen bespaar
hebben draden gevormd die
aan het einde van een lus zijn voor
zien, gelijk de lasso van een cowboy. Zodra
kleine diertjes wormpjes bijvoorbeeld
door dit lusje kruipen, zwellen enkele cel
len in de lus plotseling sterk op, waardoor
de opening zodanig vernauwd wordt, dat
liet diertje komt klem te zitten. In andere
gevallen, waarin dergelijke opzwellende
cellen ontbreken, bevat de binnenzijde van
de lus een kleverige substantie, waardoor
de prooi belet wordt te ontsnappen.
Niet minder belangwekkend dan de
schimmel, die met een lasso werkt, is de
methode die door het blaasjeskruid wordt
toegepast, en waarover we het morgen zul
len hebben.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)j
