Radicaal Marie aangezocht, zijn kansen zijn niet groot AKKERTJE 5aoaxiet PANDA EN DE GROEI-STRALEN Oranje*) o om Wereldnieuws Zeek ió Uet zo Een kiespijn-aanval Met V E L P O N zie je er geen barst van De radio geeft Zaterdag Synodebesluit leidt tot scheuring Kommer Kleijn 60 jaar Kleur DE FRANSE CRISIS Verzoek tot uitstel voor Rosenbergs afgewezen Van het nationaal vermogen gaat 70 pet door vrouwenhanden Belgisch kabinet bereid tot grondwetswijziging Noodlanding van Meteor beide inzittende ongedeerd Conflict Geref. Gemeenten Rijkspersoneel krijgt 2 pet. vacantietoeslag 'fee MORRIS (ujcuyca (my! BARTELJORISSTGAAT 20 TEL 13*39 Akademie van Wetenschappen IMPORT BLOUSES 1475 Bidault de dupe van vergissing Ontwerp voor een nieuwe inkwartieringswet Waar U dit ziet kunt U rustig binnengaan f Want hier schenlcen ze VRIJDAG 12 JUNI 1953 (Van onze correspondent in Parijs) Het is de minister van Onderwijs uit het demissionaire kabinet, de radicaal André Marie, die gisteren door president Auriol is aangezocht de regeringscrisis tot een einde te brengen en daarmede werd het half dozijn formateurs en informateurs die sedert drie weken de revue passeerden vol gemaakt. Men kan dit aantal desgewenst ook hoger stellen, indien men alle politici mee wil rekenen, die verklaren voor een opdracht te zijn gepolst. Zo moet dat gis teren weer zijn gebeurd met René Pleven en voor de derde maal met An to ine Pinay, die beiden echter te kennen zouden heb ben gegeven dat ze hun moment nog niet gekomen achtten. In politieke kringen zijn er overigens niet zo heel veel mensen die geloven, dat zulks met André Marie, die al eens een maand op de premiers-zetel heeft gezeten, doch die zijn bewind met een schandaal, waarbij enkele grote collaborateurs uit de Parijse aannemerswereld betrokken waren, vrij roemloos had beëindigd, wèl het geval zou kunnen zijn. Bovendien vraagt men zich af of André Marie, die geen enkele ervaring bezit op het gebied van de buitenlandse politiek, nu wel de aangewezen figuur is, die Frank rijk zou kunnen vertegenwoordigen bij een ontmoeting met Churchill en Eisenhower. Overigens lijkt ook het gevaar dat, tenge volge van de Franse crisis de Bermuda conferentie opnieuw zal moeten worden uitgesteld, de Kamer weinig meer te im poneren. Hoe kriebelig, om het zacht te zeggen, de stemming in Washington jegens Frankrijk nu ook begint te worden. André Marie, die als een bijzonder intel ligent advocaat staat aangeschreven, schijnt zich sterk tot de hoge eer te voelen aangetrokken, en verwacht wordt dan ook dat hij vandaag, zoals dat heet, wel voor de sterke aandrang van zijn partijgenoten en „terwille van het hoogste landsbelang" zal zwichten en de opdracht aan zal nemen. Hij wilde dan alle fractieleiders nog maals bijeen roepen om aan een soort rondetafel-conferentie-programma een ka binet op poten te zetten, nog voor zich aan de beproeving van een confrontatie met de Kamer te wagen. Tóch Pinay Zou deze vierde poging desondanks ook weer mislukken, en dat is waarschijnlijk, omdat Marie noch bij de socialisten, noch bij de Gaullisten erg gezien is, dan is het niet onwaarschijnlijk dat Pinay eindelijk in persoon voor het voetlicht zal treden. Velen zien in hem nog altyd de man, die met succes een beroep op de nationale eensgezindheid zou kunnen doen. ADVERTENTIE kon Uw plannen in duigen gooien. V Is altijd makkelijk bij (J te hebben, die helpen direct! NEW YORK (Reuter). Het Ameri kaanse federale Hof van Beroep heeft Don derdagavond opnieuw geweigerd de te rechtstelling van het echtpaar Rosenberg, dat op beschuldiging van atoomspionnage ter dood is veroordeeld, op te schorten. Het oppergerec'ntshof te Washington kan de terechtstelling nog opschorten, maar het heeft een vorige keer geweigerd dit te doen. In elk geval behoeft men voor de eerst volgende dagen nog geen oplossing te ver wachten. Het ongeduld over deze neteligste, lang durigste en vooral ingrijpendste crisis, die Frankrijk sedert de oorlog heeft beleefd, openbaart zich intussen onder meer in een wassende aandrang dit parlement nu maar liever naar huis te sturen. Dat kan echter alleen geschieden met toestemming van de absolute meerderheid, en de kans daarop is uiteraard wel uiterst gering. Ter gelegenheid van het tachtigjarig be staan van de nijverheidsschool voor meis jes te Arnhem, op één na de oudste nijvex'- heidsschool in het land, met ruim negen honderd dag- en avondscholieren heeft de staatssecretaris van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, mej. dr. A. de Waal, een bezoek gebracht aan deze instelling. In een toespraak zei dr. De Waal, «jat de voortgezette vorming voor de jonge meisjes een volksbelang van de eerste orde is. Circa 70 procent van het nationale inkomen gaat door de handen van de huisvrouwen. Van haar hangt het dus af of de noodzakelijke inkopen zo efficiënt mogelijk gebeuren en er geen verspilling is van het nationaal vermogen. ADVERTENTIE BRUSSEL (Reuter). De Belgische minister van Buitenlandse Zaken Paul van Zeeland, heeft Donderdag bekend gemaakt, dat de Belgische regering bereid is, de grondwet te herzien om deze in overeen stemming te brengen met do behoeften van het verdrag voor een Europese verdedi gingsgemeenschap. Van Zeeland dgelde de Kamer-commis sie, die het ontwerp voor het verdrag in studie heeft, mee, dat de regering bereid is „onmiddellijk" te beginnen met de proce dure voor een dergelijke grondwetsherzie ning. De beslissing is genomen, na maanden lange bespi-ekingen in Belgische politieke kringen over het feit of het verdrag wel of niet in overeenstemming is met de Bel gische grondwet. Een grondwetswijziging dient door beide Kamers van de volksvertegenwoordiging met een meerderheid van tweederden te worden goedgekeurd. Daarna worden de Kamers ontbonden en algemene verkiezin gen worden gehouden. Tenslotte moet het nieuwe parlement eveneens met een meer derheid van tweederden zijn goedkeuring aan het voorstel hechten. Omstreeks vier uur gistermiddag heeft een Nederlandse straaljager voor de dijk tussen Schellingwoude en Durgerdam een geslaagde noodlanding gemaakt. De piloot, de 30-jarige eerste luitenant-vlieger P. II. Schmidt Crans uit Voorschoten en een inzit tende, de 21-jarige dienstplichtige soldaat H. Lindeman uit YVeesp, bleven ongedeerd. Bij de noodlanding zijn wel enkele scha pen gedood, die in het weiland liepen waar het toestel neerkwam. De straaljager is een Glosier Meteor VII van de Koninklijke Luchtmacht, een les- Vliegtuig. Tijdens de landing is het toestel al glij dende een halve slag verticaal omgedraaid. Het ligt in een weiland achter de Durger- dammerdijk op ongeveer 30 meter afstand van een mast van het hoogspanningsnet, recht onder de stroomdraden. Was de straaljager nog luttele meters verder ge vlogen, dan was hij in het IJselmeer neer gekomen. De beide motoren zijn licht be schadigd, doch de brandstoftanks zijn in tact gebleven. ADVERTENTIE ZO GOED LIJMT VEtPON VRAAG DE JUISTE SOORT HILVERSUM I, 402 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gewijde mu ziek. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.40 Platen. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Platen. 11.00 Voor de zieken. 11.45 Platen. 12.00 Angelus. 12.03 Platen. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin- gen. 12.33 Slavische melodieën. 12.55 Zonne wijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Platen. 13.35 Maastrichts stedelijk orkest. 14.00 Boekbe spreking. 14.10 Platen. 14.40 Amateurspro gramma. 15.15 Kroniek van letteren en kunsten. 15.55 Promenade-orkest. 16.20 De Vliegende Hollander, causerie. 16.30 De schoonheid van het Gregoriaans. 17.00 Voor de jeugd. 18.00 Gevarieerde liedjes. 18.15 Journalistiek weekoverzicht. 18.25 Lichte muziek. 18.40 RegerLngsuitzending: Zoek- de Westerse Defensie. 19.00 Nieuws. licht op de 19.10 Piano. 19.20 Parlementair overzicht. 19.30 Platen. 20.25 De gewone man. 20.30 Lichtbaken, causerie. 20 50 Mannenkoor. 21.15 Amusementsmuziek. 21.50 Actualiteiten. 22.00 Maastrichts stedelijk orkest. 22.30 Wij luiden de Zondag in! 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto. 23.22—24.00 Platen. HILVERSUM II, 298 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.30 Orgel. 8.55 Voor de vrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10 Platen. 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, eau serie. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Voor de arbeiders in de continubedrijven. 11.30 Viool en piano. 12.00 Platen. 12.30 Land- en tuin bouwmededelingen. 12.33 Hawaiïan-ensem- ble. 13.00 Nieuws. 13.15 Metropole-orkest en -koor. 13.50 Weekjournaal. 14.20 Filmpro gramma. 14.45 Huismuziek. 15.10 Ama teursprogramma. 15.30 Boekbespreking. 15.45 Radio Phiiharmonisch orkest en solist. 16.30 Sportpraatje. 16.45 Platen. 17.15 Voor de jeugd. 18.00 Nieuws en commentaar. 18,20 Platen. 19.00 Artistieke staalkaart. 19.30 Passepartout, causerie. 19.40 Het Oude Testa ment in deze tijd. causerie. 19.55 Deze week, causerie. 20.00 Nieuws. 20.05 Actualiteiten. 20.15 Die Czardasiurstin, opeette (frag mentarische uitvoering). 21.20 .Socialistisch commentaar. 21.35 Dansmuziek. 22.00 Doden huis, hoorspel. 22.30 Lichte muziek. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen. BRUSSEL, 324 M. 11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34. Pla ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Muziek voor Mil- lioenen. 14.00 Platen. 15.00 De wereld der muziek. 16.00 Platen. 16.45 Engelse les. 17.00 17.30 Platen.) 17.45 Mannenkoor. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 Omroep-orkest en solist. 21.00 Platen. 21.15 Moderne tijden. 22.00 Nieuws. 22.15 Verzoek programma. 23.00 Nieuws. 23.0524.00 Dans muziek. BBC 17.0017.15 Engelse les voor beginnelin gen. (Op 224, 42. 31 en 25 m.). 22.00—22.30 Nieuws. Spiegel van de week, Sportjournaal. (Öp 224 en 49 m.). Het synodebesluit van de Gereformeer de Gemeenten om ds. Steenblok uit Gouda als docent aan haar Theologische School in Rotterdam te ontslaan heeft tot een ernstig conflict geleid, dat het begin is van een scheuring. Reeds het voorstel voor ontslag gaf de predikanten ds. D. L. Aangeenbrug te Ter- neuzen, ds. M. v. d. Ketterij te Alblasser- dam en ds. F. Mallan te Bruinisse bene vens de ouderlingen H. Bas te Alblasser- dam en D. Hage te St. Annaland aanlei ding tot protest de zitting te verlaten. Van hun secundi waren twee bereid zitting te nemen maar drie weigerden dit. De synode heeft daarna de vijf vertrokken leden tele grafisch verzocht alsnog hun plaats weer in te nemen onder bereidverklaring van conformatle aan de synode-besluiten en met betuiging van leedwezen, maar zij zijn niet weer verschenen. Deze vijf sy node-leden, die te Terneuzen bijeen waren, wensten het moderamen der synode slechts daar te ontvangen en niet naar Dordrecht of Goes te komen. Het moderamen heeft zich naar Terneuzen begeven en is ontvan gen in een vergadering van de kerkeraad der Gereformeerde gemeente, die door ds. Aangeenbrug werd gepresideerd en waar op de andere vier synode-leden als gasten aanwezig waren. Samenspreking had geen resultaat en de vijf leden verlangden her roeping van de synode-besluiten en betui ging van leedwezen. Het moderamen der generale synode heeft thans aan alle gemeenten een schrij ven doen uitgaan, dat de betrokken predi kanten geacht worden zich buiten het ver band der Geref. gemeenten te hebben ge plaatst. De synode heeft dr. Steenblok met algemene stemmen ontslagen en de heren H. Bas, ds. Aangeenbrug en ds. Mallan als curator der Theologische school van hun taak ontheven. Onlangs heeft het lid van de Tweede Kamer «ie heer Lucas (K.V.P.) aan de mi nister van Binnenlandse Zaken gevraagd of het waar is dat voor het Rijkspersoneel de vacantietoeslag in 1953 wederom is vast gesteld op 2 pet. van het salaris tot een maximum van 50.voor ongehuwden en 75.voor gehuwden en of de minis ter niet van oordeel is dat het stellen van maximumgrenzen met een dergelijke strek king in de huidige tijdsomstandigheden ongewenst is. De minister van Binnenlandse Zaken heeft hierop geantwoord dat de minister raad heeft besloten, dat voor 1953 de tot standkoming zal worden bevorderd van een regeling voor de vacantietoeslag, be rekend naar 2 pet. van het salaris zonder verdere begrenzing. Een daartoe strekkend ontwerp-besluit is aan de Kroon voorgelegd. Verwacht mag worden, dat dit ontwerp dezer dagen wordt bekrachtigd. ADVERTENTIE FAICON REGENJASSEN ƒ49.75 Benoeming van nieuwe leden bekrachtigd Bij Koninklijk Besluit zijn bekrachtigd de benoemingen van prof. dr. J. de Boer, prof. dr. E. Huizinga, prof. dr. J. Th. G. Overbeek, prof. dr. E. van Slogteren en ir. H. W. van Tijen tot leden van de Ko ninklijke Nederlandse Akademie van We tenschappen, afdeling natuurkunde. Tot buitenlandse loden zijn benoemd Sir Walter Baade, prof. dr. A. J. van Itter- beek en Sir Elmer Drew Merrill. Px-of. ósr. J. de Boer, die in 1911 te Haar lem geboren werd, is hoogleraar aan de universiteit van Amsterdam. Prof. dr. E. Huizinga is hoogleraar aan de rijksuniversiteit te Groningen. Prof. dr. J. Th. G. Overbeek is aan de Utrechtse universiteit verbonden. Prof., dr. E. van Slogteren stichtte in Lisse het laboratorium voor bloembollen- onderzoek, dat in 1922 gereed kwam. In 1924 werd hem een hoogleraarschap te Groningen aangeboden, doch een actie in de bollenstreek cm hem te behouden leid de tot de benoeming als buitengewoon hoogleraar aan de Lartdbouwhoogeschool op 30 September 1925, met standplaats Lisse. Ir. H. W. van Tijen is directeur van de N.V. Gasturbine-maatschappij te 's-Gra- venhage. Sir Walter Baade is sterrekundige bij de Mount Wilson and Palomar Observatories te Pasadena in Califomdë. Prof, da-, A. F. van Itterbeek is hoog leraar te Leuven en voorzitter van de klasse der wetenschappen van de Konink lijke Vlaamse Academie voor Weten schappen, Letteren en Schone Kunsten van België. Sir Eluner Drew Merrill is oud-hoog leraar aan de Columbia University en oud-directeur der botanische afdelingen van de Harvard-universiteit. ADVERTENTIE RUIME SORTERING o.a. Amerikaanse Nylon Vele grote maten. BARTELJORISSTR. 27 b. d. Gr. Markt Donderdag is gebleken, dat Georges Bidault door een vergissing van een der afgevaardigden de benodigde 314 stem men niet heeft behaald. Een afgevaardigde van de dissidente Gaullisten, Napoleon Cochart, was na melijk van plan vóór Bidault te stem men, maar volgens de notering in het Huis van Afgevaardigden heeft hij zich van stemming onthouden, aldus het Franse blad France-Soir. Geen voorziening voor West •Duit se militairen In een Memorie van Antwoord, onder tekend door de ministers van Ooi-log, van Marine en van Binnenlandse Zaken, aan de Eerste Kamer over het wetsontwerp tot een regeling van de inkwartiering en het onderhoud van militairen (Inkwartierings- wet) wordt onder meer verklaard dat dit ontwerp niet rechtstreeks de mogelijkheid opent van inkwartiering van West-Duitse troepen in ons land, maar slechts gelegen heid verschaft tot inkwartiering van bond genootschappelijke militairen en legers. Aangezien West-Duitsland geen bondge noot is. bestaat voorshands geen mogelijk heid tot inkwartiering van West-Duitse militairen, zo deze zouden bestaan. Pas na de inwerkingtreding van het verdrag tot oprichting van een Europese defensiege- meenschap zou het noodzakelijk kunnen zijn West-Europese militairen van West- Duitse herkomst in Nederland in te kwar tieren. Voor een zodanige inkwartiering van militairen met een West-Europese status opent het ontwerp echter niet de gelegenheid. Te zijner tijd zal hiervoor een voorziening moeten worden getroffen. Aan gezien West-Duitsland geen leger bezit, kan men naar het oordeel van de ministers bezwaarlijk spreken over de bestanddelen van een zodanig leger. Vandaag is Kommer Kleyn, hoorspel regisseur van de Avro, zestig jaar gewor den. Van die zestig heeft hij er vierentwin tig besteed aan radiowerk. Op de H. B. S- in zijn geboortestad Dordrecht bleek zijn jeugdliefde voor de dramatische kunst uit de voordrachten die hij hield. Toch trok aanvankelijk de zee hem sterker, tot het lot zijn toekomst bepaalde: eeji arts keurde hem wegens kleurenblindheid af. Via de Toneelschool kwam hij bij het gezelschap van Eduard Verkade, waar hij vele rollen speelde. In 1928 kwam hij met dit toneelgezel schap voor de eerste keer in de toen nog primitieve omroepstudio met enkele frag menten uit een openluchtspel. Later kwam er een echt toneelstuk voor de microfoon, een avondvullend stuk, dat precies zo ge bracht werd als op het toneel, zonder enige repetitie en ook zonder enig verder geluid. Het volgend jaar trad Kommer Kleyn in dienst bij de Avro, waar hij de opdracht kreeg een door hem ingediend plan te ver wezenlijken om volgens een historische lijn een twaalftal toneelstukken te doen uitvoeren. Er werd toen wel enige dagen aan voorbereiding besteed, maar een mi crofoonrepetitie bestond niet cn van ne vengeluiden als illustratieve factor had men nog nooit gehoord. Dat kwam pas in 1931 met de reconstructie van een moord zaak door Felix Hollander. Toen veranderde er het nodige in de Hil- versumse studio aan de Oude Enghweg, als er een hoorspel moest worden uitgezon den. Iedereen, die er niets te maken had, moest er uit: de deur werd grondig geslo ten, de bel afgezet en de hond uitgelaten. De hele villa was dan studio: de hal, de trap, de keuken en de suite. Geluiden wer den zo goed en kwaad als het ging nage bootst: een schot bijvoorbeeld met een alarmpistool. Thans gebruikt men daar al lang wat anders voor, namelijk een houten raampje met een trommelvlies en een elas tieken band, die er tegen aan wordt ge schoten. Dat geeft door de luidspreker een veel natuurgetrouwer effect dan een echt schot. Tegenwoordig worden alle hoorspe len „op de band" opgenomen en pas later uitgezonden. Men werkt zelfs aan een voorraadje, maar dat valt niet mee, want bij de stroom van ingezonden hoorspelen is slechts weinig bruikbaar materiaal. Gisteren trad Kommer Kleyn in een spe ciale jubileum-uitzending met een sprookje van Andersen nog eens als voordrachtkun stenaar op. 6. „Kom mee, professor, gauw!" riep Pan da, naar de huisdeur rennend, „er is geen ogenblik te verliezen!" „Maar wat is er dan, Pampa?", vroeg de geleerde, achter hem aan hollend. Dat heb ik toch ver teld?!", riep Panda, „Jolllepop heeft die groeistaler van u; hij denkt, dat het een schemerlamp is!" „Maar het IS geen sche merlamp!", merkte de geleerde op. „Dat weet ik nu", antwoordde Pandamaar Jolliepop weet het nog niet! Misschien zit hij nu bij die gevaarlijke stralen te lezen!" „Als dat zo is, kunnen wij zeer interessante resultaten verwachten", hijgde de geleer de, achter Panda de trappen opstormend. En het resultaat was inderdaad opmerke lijk! Toen zij de deur van Jolliepops kamer open wierpen, bleven zij even als aan de grond genageld staan. „Zeer, zéér interes sant", mompelde de geleerde, „een geval van partiële groei-concentratie onder in vloed van gedeeltelijke groei-bestraling". Panda bekeek het minder wetenschappelijk. „Jolliepop!", gilde hij, „wat is er met je gebeurd?!'' Jolliepop wendde zijn hoofd op zijn uitgegroeide nek om. „Mij is niets over komen, mijnheer Panda", antwoordde hij in zalige onwetendheid, „mag ik vragen, waarom u mij zo vreemd aankijkt?" ADVERTENTIE 'M, ft c Arrestaties. Naar gemeld wordt, heeft de politie overal in Israel huiszoekingen verricht. Er zouden wapens en spring stoffen zijn gevonden en talrijke arrestaties zijn verricht. Volgens de politie bevinden zich onder de gear resteerden verscheidene leden van de vroegere verzetsgroep-Stern. De politie zou voorts de pleger van de bomaanslag op ric Sovjet-legatie in Tel Aviv hebben aangehouden. Gletscher. Te Longyearbyen op Spitsber gen zijn een ziekenhuis en twee andere gebouwen door een gletscher geheel vernield. Twee personen kwamen om het leven. Twaalf personen werden ge wond. De begane gTond van het zieken huis werd geheel vernield doch het bovenste deel van het gebouw bleef staan op de gletscher. Terugkeer. De 24-jarige soldaat van de Pakistaanse luchtmacht Moezaf Fa- roeddin van wie werd gemeld dat zijn broer voor hem ruim een millioen gul dén had gewonnen met een wedden schap op de Engelse Derby, is tot-de ontdekking gekomen, dat hij door vrien. den bij de neus is genomen. Zij hadden hem voor de grap het telegram gestuurd, waarin stond dat hij het geld had ge wonnen. Faroeddin is Donderdag weer naar zijn werk, waarmee hij 100 gulden per maand verdient, teruggekeerd. Offensief. Vliegtuigen van de R.A.F., uit gerust met bommen en machinegeweren, hebben in een gebied van Kenya een offensief ingezet tegen verborgen schuil plaatsen van de Mau-Mau. Zolang dit offensief duurt, zijn de landstrijdkrach ten uit het betrokken gebied terugge trokken. Dam. Turkije heeft een Russisch voorstel aanvaard om de helft van de kosten te dragen van een stuwdam op Russisch gebied, die het mogelijk zal maken de Turkse provincie Kars van bcvloeiïngs- water te voorzien. Er is twee jaar over het accoord onderhandeld. Het Turkse aandeel in de kosten is 400.000 dollar. Onlusten. Tsjechische vluchtelingen te Wenen zeggen, dat op 1 Juni te Pilsen hevige onlusten zijn uitgebroken als ge volg van de geldzuivering. Arbeiders hebben het stadhuis bestormd, archie ven verbrand en met Amerikaanse vlag. gen gezwaaid, Zij hebben portretten van communistische leiders afgescheurd en afbeeldingen van Eduard Benes opge hangen.. Klok. Het Tsjechoslo waakse blad „Rude Pravo" heeft Woensdag gemeld, dat Russische geleerden er in zijn geslaagd een „moleculaire" klok te construeren, gebaseerd op de beweging van de ato men in de moleculen. Per 24 uur wijkt deze klok niet meer dan een milljoenste seconde af. Hoog; water. Langs de benedenloop van de Po in Italië dreigden overstromingen te ontstaan als gevolg van aanhoudende zware regens. Het peil van de rivier stijgt met ongeveer vier centimeter per uur. Het gebied van Treviso bij Venetië is door een wolkbreuk getroffen, waar door grote schade is aangericht aan de te velde staande oogst. Voor de derde opeenvolgende dag stroomde Donder dag het water door tientallen dorpen in Oost-Frankrijk. Weg- en telegraafver bindingen werden verbroken en veel vee is in het water omgekomen. Vurig debat. Bij een relletje te Miner vino Murge (Italië) tussen communisten en Christen-democraten is Donderdag een Christen-democraat doodgeschoten. Vier van zijn partijgenoten werden zwaar gewond. De twee groepen hadden een woordentwist over de uitslag van de jongste verkiezingen. De politie stelt een onderzoek in. Verdiende loon. Een Duits gerecht te Frankfort heeft de I. G. Farben veroor deeld tot het betalen van tienduizend mark aan een voormalige gevangene van het concentratiekamp van Ausch witz, die bijna twee jaar als slaven arbeider bij deze onderneming heeft ge werkt. De betrokkene is de te New York wonende Duitse Jood Norbert Wollheim, Deze had do I. G. Farben aangesproken voor de genoemde som als loon voor het werk, dat hij gedwongen is geweest te verrichten in de fabriek van syntheti sche rubber der I. G. Farben bij Ausch witz. \\IE hebben allen wel eens een zonne- W straal op een schuin geslepen stuk glas zien vallen, waardoor het witte zonlicht uiteen viel in cle kleuren van dc regenboog. De natuurkundigen zijn hierdoor tot dc eigenlijk nogal merkwaardige ontdekking gekomen dat wit licht is samengesteld uit een aantal gekleurde lichtsoorten. Maar de onderzoekers zijn nog een stapje verder gegaan en tot de conclusie gekomen dat elke trillingsbeweging tussen de golf lengte van 400 tot 800 millioenste millime ter op ons netvlies een kleur- indruk veroorzaaktAndere trillingen kunnen we niet zien, maar sommige daarvan wel op andere wijze gewaar worden, bijvoorbeeld met het oor als geluid, of met de zenuwen als warmte. Nu zult u het met me eens Vl zijn, dat warmte, noch geluid als zodanig een kleur hebben. Welnu, dat hebben de trillingen, de lichtgolven dus. die in ons ook de indruk maken van rood, blauw, of welke andere klcvr ook, evenmin. D.'c lichtgolven zijn niet rood of blauw, mcar zij bezitten alleen maar een bepaalde golf lengte die door onze hersenen op volkomen onnaspeurlijke en hoogst wondcrbaa-lljke wijze wordt omgezet tot een zir.sindruk die ons de gewaarwording van rood of blauw geeft. Hoe onwerkelijk de kleuren eigenlijk zijn, kunnen we dagelijks constateren, doordat bijvoorbeeld de kleur van een voorwerp verandert mèt de lichtbron. De meest charmante jongedame kan er op een feestje zo flatteus uitzien als ze wil, maar niet zodra vertoont zij zich in de natrium- verlichting der grote steden, of zelfs haar meest genegen vrienden en kennissen vin den dat zij toch maar een akelige lijkkleur heeft. Welk compliment zij overgens vrien delijk kan reciproceren. Dat de kleuren van uw kleren bij kunst licht aanzienlijke afwijkingen vertonen met de kleuren die zij in het daglicht heb ben, weet u reeds. Ook kunt u waarnemen, dat, sommige blauwe viooltjes in dit kunst licht violet zijn, dat gras in natriumlicht een gele kleur krijgt en bij kwikvcrlich- ting blauw ziet. U kunt hiertegen natuurlijk aanvoeren, dat uws inziens gras groen blijft, ook al gieten we daar een andere kleur overheen. Maar als u het aldus wilt zien, moeten we tot de conclusie komen, dat gras misschien elke mogelijke kleur kan hebben, behalve juist de door u icaargcnomen kleur. Wat immers is het geval? Een voorwerp maakt op ons de indruk een kleur te hebben, wanneer het de met die kleur overeenkomende golflengte van het licht terugkaatst. Gras kaatst dus de met groen overeenkomende golflengten terug en absobeert dc andere golflengten. Wanneer we dus gras een kleur zouden willen toekennen, zouden dit al'e (geabsorbeerde) golflengten van het zichtbare licht moeten zijn, met uitzonde ring van de golflengte die in ons oog de indruk van groen wekt, want juist dete laatste wordt teruggeworpen. Maar laten we hierin verder niet te diep treden, want de kleur verschijnselen zijn in werkelijkheid vaak aanzienlijk gecompli ceerder dan in enkele woorden kan worden weergegeven. Wanneer u r.a het voorgaan de de overtuiging mocht hebben dat het zien van kleuren inderdaad afhankelijk is van de golflengten die ons oog treffen, zou den we ons wellicht een kleine fantasie kunnen veroorloven, waardoor het totale beeld van de ons omringende wereld met éim slag totaal wordt veranderd. Daafovcr 'morgen. (Nadruk verboden) H. PéTILLON,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 2