Hevige Noordelijke aanvallen
drongen in geallieerde linies
Oppositie van „De Ommelanden"
wipt zes leden van „oude" leiding
èfc'M
ORR
IS iefmycuêuii!
Toch vergoeding van immateriële
rampschade door het Rijk?
PANDA EN DE GROEI-STRALEN
Wereldnieuws
Zeek ió het zo
Ex-directeur De Boer
keert terug
Kleurig folkloristisch
festival in Ruurlo
Noordwijk heeft thans
ook motorreddingboot
Dijkgat bij Kruiningen
met ringdijk afgesloten
De radio geeft Dinsdag
Laatste dagen van de Koreaanse oorlog
Kerkelijk Nieuws
Geleidehondenfonds krijgt
praedicaat: Koninklijk
Peetoom Kurt Carisen
bij overdracht aanwezig
Barteljc
Begroting van Maatschappelijk Werk
Meer spoed achter kwestie
der Ambonezen bepleit
Examens
Heringa Wathrich
Bakermat der
boekdruk
kunst
VJ
MAANDAG 15 JUNI 1953
In een te Groningen gehouden algemene
ledenvergadering van de coöperatieve fa
briek voor zuivelproducten ,.De Ommelan
den" welke een besloten karakter droeg
en niet voor de pers toegankelijk was,
hebben de leden zich gedurende ruim vijf
uren beraden over de nieuwe samenstel
ling van het bestuur. De oppositie had deze
vergadering uitgeschreven, omdat zij
wenste dat de twee „oude" bestuursleden
en de vier idem commissarissen uit het
college van bestuur en commissarissen
zouden treden om plaats te maken voor de
leden der oppositie.
Nadat de waarnemend vooratter en
waarnemend beheerder van de Omme
landen, de heer J. Th.Wierenga, die uitvoe
rig de situatie van de laatste weken uiteen
had gezet, werd gestemd, waarbij bleek dat
het merendeel van de leden (296 stem
men) voor het voorstel was om de twee
oude bestuursleden en de vier oude com
missarissen van hun functie te ontheffen.
Het gevolg was dat alle oude functionaris
sen, de twee oude bestuursleden (de he
ren J. Th. Wierenga en A. Akkerman) als
mede de vier oude commissarissen moesten
aftreden.
Als nieuwe bestuursleden zijn gekozen
de heren S. Bus en K. Mulder en als com
missarissen de heren J. Hamminga, D.
Kranenburg, R. van der Veen Sr. en P.
Nauta.
Het nieuwe bestuur heeft aan het ANP.
medegedeeld, dat de arbitrale uitspraak zo
loyaal mogelijk zal worden nagekomen,
uiteraard met gebruikmaking van de mo
gelijkheden die in deze uitspraak zijn ge
legen.
Opgemerkt werd voorts dat de heer J.
Th. Wierenga nog als waarnemende be
heerder aanblijft als gevolg van de uit
spraak van de arrondissementsrechtbank
vam enige weken geleden. Het nieuwe be
stuur zal zich e? op beraden, in hoeverre
deze figuur nog zal kunnen voortduren.
Tijdens de vergadering was nog ge
tracht een bemiddelingspoging tot stand te
brengen. Aangezien de standpunten van
beide groeperingen te ver' uiteen lagen,
bleek deze poging onvruchtbaar en werd
een uitspraak door de leden noodzakelijk,
met het hierboven genoemde resultaat.
Het nieuwe bestuur stelt zich ten doel,
de heer De Boer als directeur terug te ne
men, zo gauw de mogelijkheid zich daar
toe zal voordoen. Naast de heer De Boer
zal een functionaris komen, die speciaal
belast zal worden met personeelszaken.
Deze zal rechtstreeks verantwoordelijk zijn
jegens het bestuur. De heer De Boer, zo
werd verklaard, zal de beperkingen, die
hem in zijn functie, speciaal op het gebied
van het personeelbeleid worden opgelegd,
aanvaarden.
Visie van de A.N.A.B.
Na het bekend worden van de genoemde
mutaties heeft de heer S. van der Ploeg
namens de ANAB zijn visie gegeven op de
nieuwe ontwikkeling bij „De Ommelan
den". „Wij nebben", aldus de heer Van der
Ploeg, „er belang hij, dat de fabriek blijft
draaien, al was het slechts om de boeten
zeker te kunnen stellen. Tot beslaglegging
zullen wij dan ook zeker niet overgaan".
De heer Van der Ploeg had begrepen, dat
het nieuwe bestuur zou trachten de zaak
draaiende te houden, doch de moeilijkhe
den moesten hierbij niet worden onder
schat, ook al omdat vertrouwen stellen in
dit nieuwe bestuur volgens hem niet zo
zonder meer kan volgen, gezien de hou
ding van enkele teruggekeerde leden. De
heer Van der Ploeg vertelde, dat de vor
dering van de ANAB op het ogenblik
f273.000 bedraagt, onder aftrek van de
f 42.000 die dezer dagen zijn toegewezen.
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Zundert Th. v. Sprang, can-
didaat te Oegstgeest.
Aangenomen de benoeming tot vlootpre-
dikant A. J. Oostenrijk te Warns.
Geref. kerken
Beroepen te Bant (N.O.P.) R. J. de Jong
te Harlingen.
Geref. kerken onderh. art. 31 K.O.
Beroepen te Utrecht-C. (vac. H. J. Schil
der) H. Bouma te Assen.
Ds. Meerburg als legerpredikant
naar N. Guinea
Ds. Ph. Meerburg, Nederlands Hervormd
predikant te Maastricht, heeft een benoe
ming aanvaard als legerpredikant te So-
rong, Nederl. Nieuw Guinea.
Ds. Meerburg zal met zijn gezin begin
September per vligtuig naar zijn nieuwe
standplaats vertrekken. Hij gaat er de
plaats innemen van ds. Visser, die om ge
zondheidsredenen zal repatriëren.
Ds. Meerburg is sedert 1947 in Maas
tricht als Ned. Hervormd predikant werk
zaam. Hij was ongeveer een jaar werkzaam
als veldprediker bij het Nederlandse deta
chement op Korea.
Koningin Juliana heeft Zaterdagavond
een bezoek gebracht aan het internatio
naal folkloristisch festival te Ruurlo, dat
Zaterdag en Zondag gehouden is in de om
geving van het middeleeuwse kasteel
,,'t Huis" te Ruurlo. Zij sloeg met veel be
langstelling het optreden van dansgroepen
uit acht landen gade. De groepen van de
verschillende landen voerden de dansen
in eigen nationale klederdracht uit.
Tijdens de pauze boden twee kinderen
de Vorstin een Achterhoekse „krenten-
stoete" aan, die door traditie-getrouw di
rect werd aangesneden en verdeeld.
Zondagmiddag werd een folkloristische
optocht gehouden van alle buitenlandse
groepen, aangevuld met een twaalftal uit
eigen land, onder welke zich ook „schutte
rijen" uit Hongelo, Nede en Ruurlo be
vonden.
Tijdens het volksdansen werd het tradi
tionele „vogelschieten" gehouden. De heer
H. A. Brokers uit Hongelo werd „schut-
terskoning" en verwierf daarna een zil
veren médaille beschikbaar gesteld door
Prins Bernhard.
Mr. J. Lambooy, voorzitter van de fe
deratie van folkloristische groepen in Ne
derland bracht in zijn rede dank aan de
regering voor de betoonde belangstelling
en drong aan op bescherming en beschut
ting van de folklore.
Het heeft de Koningin behaagd.de Stich
ting „Het Nederlandse Geleidehondenfonds"
het praedicaat „Koninklijk" te verlenen.
Zaterdag is de nieuwe motorreddingboot
„Kurt Carlsen" met botenhuis en tractor
aan de plaatselijke afdeling Noordwijk
van de Koninklijke Noord-Zuid-Hollandse
Redding Mij. (K.N.Z.H.R.M.) overgedra
gen. Op het voorplein voor het botenhuis
werd het woord gevoerd door jhr. Quarles
van Ufford, voorzitter van de K.N.Z.H.
R.M., die mededeelde dat de boot was ge
schonken door het Van Leer-concern, hier
vertegenwoordigd door de president de
heer B. van Leer en diens zoon de heer
O. van Leer. De heer B. van Leer gaf in
een toespraak te kennen dat hij, getroffen
door de moed, die de heer Kurt Carlsen
als zijn plicht betoond had tijdens de moei
lijkheden met de „Flving Enterprise", het
eveneens als zijn plicht had beschouwd tot
het aanbieden van dit geschenk te komen,
waaraan hij geen ruchtbaarheid zou heb
ben gegeven, wanneer er niet zo grote
aandrang op hem was uitgeoefend. De
heer Van Leer nodigde daarop de heer
Kurt Carlsen uit de naam van de boot te
onthullen, waarna deze in een kort dank
woord er zijn vreugde over uitsprak dat
de heer Van Leer het als zijn plicht had
gezien deze boot met tractor en botenhuis
als geschenk te offreren.
Tenslotte dankte de heer Quarles van
Ufford de gever van dit vorstelijk ge
schenk, dat tijdig is aangeboden, omdat
het anders nog vele jaren zou hebben ge
duurd voordat ook de laatste roeiredding-
boot langs onze kust door een motorred
dingboot zou zijn vervangen.
Zaterdag is bij Kruiningen een nieuwe
overwinning op het water behaald. Achter
het derde dijkgat in de Zeedijk van 't wa
terschap Kruiningen, het meest Oostelijke
gat, is om half negen met behulp van een
caisson van 33 meter lengte een ringdijk
gesloten. Nu rest waterstaat nog het ge
weldige gat aan de Veerhaven Deze slui
ting zal geschieden met een Engelse ax-
caissou van 60 meter lengte, een gevaarte
dat in ons land nog nimmer is gebruikt.
Wanneer deze sluiting zal geschieden weet
men echter nog niet.
Voor Kruiningen brengt het gereedko
men van de ringdijk achter het gat, dat
200 meter breed is en 10 meter diep,
nieuwe hoop. Deze ringdijk is 600 meter
lang en bestaat uit zand, 50 betonnen
„manchetten" en 25.000 kubieke m. klei.
Wanneer ook het gat aan de Veerhaven,
is gesloten, men hoopt vóór Augustus, dan
kan het 1495 hectaren grote waterschap
Kruiningen worden leeggemalen. Voor
rijkswaterstaat is dan op Zuid Beveland
het grote werk gedaan, maar voor de Krui-
rxingers begint dan het werk, namelijk de
opbouw van hun zwaar geteisterde dorp.
Nabij de Plompe Toren in de gemeen
te Haamstede is Zaterdag een dükval voor
gekomen, waardoor de buitenkant van de
zeedijk ter plaatse over een afstand van
ongeveer tachtig meter voor de helft in de
Oosterscheldc is verdwenen
Volgens de hoofdingenieur van de water
staat, ir. J. van de Velde, is de toestand
niet hopeloos, omdat direct begonnen is
zand in het gat te starten met onder lossers,
terwijl ook onmiddellijk een buisleiding
naar het gat werd gelegd. Door deze leiding
zal een zandzuiger het gat vol spuiten.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
IRISSTR
AAT 20 TEL 13439
STRAND-BADKLEDING
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Meisjes- en jongenskoor.
7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00
Voor de vrouw. 9.40 Lichtbaken, causerie.
10.00 Voor de kleuters. 10.15 Concertgebouw
orkest. 10.45 Platen. 11.00 Voor de vrouw.
11.30 Schoolradio. 12.00 Angelus. (12.30—12.33
Land- en tuinbouwmededelingen). 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Actualitei
ten. 13.25 Concert. 14.00 Gevarieerde muziek.
14.35 Kamerorkest en solist. 15.30 Ben je
zestig?. 16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof.
17.00 Voor de jeugd. 17.15 Felicitaties voor
de jeugd. 17.45 Regeringsuitzending: Argen
tinië. 18.00 Voor de jeugd. 18.20 Sportpraatje.
18.30 R.V.U.: Rond de oude Wereldzee: Het
Arabisch nationalisme. 19.00 Nieuws. 19.10
Actualiteiten. 19.15 Uit het Boek der Boeken.
19.30 Platen. 20.10 De gewone man. 20.15
Platen. 20.20 Holland Festival 1953: Residen
tie-orkest en solist. (In de pauze: Radio
dokter). Pl.m. 22.15 Platen. 22.20 Cembalo
gezelschap. 22.45 Gebed. 23.00 Nieuws. 23.15
—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws.
8.15 Platen. 9.00 Morgenwijding. 9.15 Liede
ren. 9.25 Voor de vrouw. 9.30 Platen. 10.50
Voor de kleuters. 11.00 Voor de zieken. 11.30
Pianorecital. 12.00 Lichte muziek. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor het
platteland. 12.40 Een bliksembezoek aan
Luzern. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen of
platen. 13.20 Amusementsmuziek. 14.00
Amerikaanse muziek-kaleidoscoop. 14.30
De Nationale Reserve, causerie. 14.35 Platen.
14.40 Schoolradio. 15.00 Platen. 15.15 Voor
de vrouw. 15.45 Platen. 16.30 Voor de jeugd.
17.30 Lichte muziek. 17.50 Militaire causerie.
18.00 Nieuws. 18.15 Piano. 18.30 Reportage
of platen. 18.35 Platen. 18.50 Paris vous parle.
18.55 Fanfare-orkest. 19.20 Waar laten wij
onze huisdieren tijdens de vacantie? 19.28
Omroep-orkest onder leiding van Stanford
Robinson. 20.00 Nieuws. 20.05 Weens pro
gramma. 20.55 Ellen Nelson's Dilemma, hoor
spel. 21.30 Gevarieerd programma. 22.05 Me
dedelingen. 22.10 Lichte muziek. 22.30 Bui
tenlands overzicht. 22.45 Orgel. 23.00 Nieuws.
23.15 New York calling. 23.2024.00 Platen.
TELEVISIE (A.V.R.O.)
20.1521.45 Actualiteiten. Weerpraatje.
Pauze. Uitzending gewijd aan Toneel, Mu
ziek, Dans en Film.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.10 Tuinbouwkroniek.
13.15 Platen. 14.00 Schoolradio. 15.30 Platen.
17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 Voor de
kleuters. 17.30 Platen. 17.50 Boekbespreking.
18.00 Voor de jeugd. 18.30 Voor de soldaten.
19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 Syndicalisti
sche kroniek. 20.00 Concert. 21.00 Wat is
dat? 21.30 Pianorecital. 22.00 Nieuws. 22.15
Jazzmuziek. 22.45 Platen. 22.55—23.00 Nieuws.
BBC
22.0022.30 Nieuws. Vraaggesprek met
onze luisteraars. Boeken en schrijvers. (Op
224 en 49 m,).
Verschenen is het voorlopig verslag der
Eerste Kamer over het ontwerp van wet
tot vaststelling van de begroting van het
departement van Maatschappelijk Werk
voor 1953. Daaraan ontlenen wij:
Vele leden achten de tot nu toe gereali
seerde concentratie van taken in het nieuwe
departement nog verre van volledig.
Zij stemden in met 's ministers plannen
om het maatschappelijk werk in het zgn.
preventieve vlak te stimuleren, mits men
zich hoedt voor overdrijving. Een te ver
doorgetrokken preventieve zorg leidt tot
aantasting van het verantwoordelijkheids
besef en kan een voedingsbodem gaan vor
men voor parasitaire neigingen.
Sommige leden meenden ook de aandacht
te moeten vestigen op de zeer grote uit
breiding van het aantal ambtenaren, welke
de instelling van dit departement met zich
brengt.
Anderen hadden met bevreemding ken
nis genomen van 's ministers opmerking,
dat de materiële noden zijn verminderd. Zij
deelden die mening allerminst en waren
veeleer van oordeel, dat in de huisgezinnen,
inzonderheid van de arbeiders en van de
middenstanders, de materiële nood is toe
genomen.
Vele erkentelijkheid is er over het feit,
dat de minister het kerkelijk en particulier
initiatief een volledige kans wil geven en
dat initiatief denkt te bevorderen door het
verlenen van subsidies.
Wat de woonwagenwet betreft, wordt de
vrees geuit, dat het ampele overleg met de
minister van Financiën er toe zou leiden
dat van uitstel afstel komt. Sanering van de
wantoestand, waarin de woonwagenbewo
ners verkeren, is niet mogelijk zonder de
bereidheid tot het voeren van een finan
ciële politiek op langere termijn, waarbij
gelden worden geïnvesteerd, welke pas
later ten volle rendabel zullen blijken.
Maatschappelijk werk ten
plattelande
Met grote instemming hadden vele leden
uit de gewisselde stukken vernomen, dat de
minister het probleem van de stichting voor
maatschappelijk werk ten plattelande met
voorrang wenst te behandelen teneinde op
korte termijn een bevredigende oplossing te
bereiken.
De Ambonezen
Er was ook waardering voor de wijze,
waarop het nieuwe departement en
voordien Binnenlandse Zaken de zorg
voor de Indische Nederlanders hadden be
hartigd. Men betreurde echter dat de rege
ling van de schadeloosstelling zo lang uit
blijft.
Naar veler mening zal de regering inten
siever naar een oplossing moeten zoeken
voor de 14.000 Ambonezen hier te lande.
In het algemeen kon men de gedachten-
gang aanvaarden, dat een zo spoedig moge
lijke terugkeer naar Indonesië van de
meeste Ambonezen gewenst is.
De leden, hier aan het woord, bepleitten,
dat de commissaris van Ambonezenzorg een
enquête instelt naar de opvattingen, welke
ten aanzien van de mogelijke terugkeer
naar het huidige Indonesië bij de Ambo
nezen bestaat.
Stormrampschade
Vele leden meenden te weten, dat aan het
departement in voorbereiding is een rege
ling voor de vergoeding van de immate
riële schade, door de slachtoffers der waters
noodramp geleden. Gaarne zouden zij ver
nemen, of dit inderdaad het geval is, en zo
ja, hoe zulks valt te rijmen met de mede
deling, door de minister van Financiën bij
zijn bezoek van 8 Mei aan de noodgebieder.
gedaan, dat immateriële schade (winstder
ving, exploitatieschade e.d.) niet van rijks
wege zal worden vergoed.
PANMOENDJOM, Maandag (Reuter).
De Noordelijke en de geallieerde verbin
dingsofficieren zijn vandaag ongeveer
twintig minuten bijeen geweest. De be
spreking werd voor onbepaalde tijd ver
daagd. Men verwacht dat het wapenstil
standsverdrag over enkele dagen in ont
werp gereed zal zijn.
De bevelhebber van het Amerikaanse
achtste leger, generaal Maxwell Taylor,
heeft in een radiorede zijn troepen mee
gedeeld, dat zij zich gereed moeten hou
den voor de taak, die zij na het sluiten van
een bestand moeten vervullen. Er is geen
sprake van naar huis gaan, voordat vrede
en stabiliteit in Korea zijn hersteld, zo zei-
de hij, hieraan toevoegend, dat de stellingen
bezet moeten blijven, totdat vaststaat, dat
de gevechten definitief zijn geëindigd.
„Iedere commandant blijft er verant
woordelijk voor, dat zijn troepen zich hou
den aan de best andsbepalingen", aldus ge
neraal Taylor.
Noordelijk offensief
Het Amerikaanse achtste leger heeft
Zondagmorgen bevestigd, dat de Noorde
lijken de „Capital"-heuvel, in de centrale
frontsector, hebben veroverd.
De geallieerden moesten de heuvel prijs
geven, na wat het achtste leger beschrijft
als „het zwaarste versperringsvuur van de
oorlog, waarbij 120.000 granaten werden
afgeschoten."
In de afgelopen dagen lag het zwaarte
punt van de strijd in de centrale front
sector ten Noorden van Koemwha, waar
twee a drie duizend Chinezen een hevige
aanval inzetten.
Volgens op het hoofdkwartier van het
achtste leger te Tokio ontvangen berich
ten hebben enige duizenden Chinezen op
drie plaatsen in de Oostelijke sector van
het centrale front krachtige aanvallen ge
daan in de richting van de rivier de Poe-
khan. Het toneel van deze gevechten ligt
nabij de „Capital"-heuvel, die door de Chi
nezen werd veroverd. In de omgeving hou
den de Noordelijken nog een regiment van
omstreeks 3000 man gereed.
In een communiqué van het achtste leger
wordt gezegd, dat de Zuid-Koreanen na
drie Chinese aanvallen terrein hebben
moeten prijsgeven.
De luchtmacht der verbondenen was
Zondag zeer actief. Er werden meer dan
1600 vluchten gemaakt.
Censors van het Amerikaanse achtste
leger hebben correspondenten Zondag ver
boden melding te maken van Noordelijke
penetraties in de geallieerde linies. Vóór
dit verbod was gemeld, dat de Noordelij
ken in zes dagen op ongeveer acht punten
in de frontlinie der verbondenen waren
binnengedrongen.
Zwitserland doet toch mee
Zwitserland heeft besloten deel te ne-
„Sancta Maria"
Aan het R.K. Lyceum voor Meisjes „Sanc
ta Maria", Haarlem zijn in de afdeling
Gymnasium geslaagd voor diploma A de
dames: E. J. M. Boosman, A. F. Broersen,
Ch. D. Roeland, I. D. M. Rosenhart, M. Th.
M. H. Schlatmann, allen te Haarlem; mej. G.
M. Bulten, Lisse. Afgewezèn geen.
Geslaagd voor diploma B de dames: K.
M. Dieben, E. M. Schlatmann, A. J. M. Toen-
breker, allen te Haarlem; mejuffrouw C. J.
M. de Jong, Noordwijkerhout. Afgewezen
geen.
Grondeigenaren-organisaties
worden gereorganiseerd
De voorzitter van de vereniging „Het
Grondbezit" de heer H. Th. s'Jacob uit
Staveren heeft op de gisteren te Utrecht
gehouden jaarvergadering een reorganisa
tie aangekondigd van de grondeigenaren-
organisaties, die noodzakelijk is geworden
om aan de eisen des tijds te voldoen. De
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie
dwingt, naar hij zeide, tot instelling van
krachtige verenigingen van belanghebben
den, hetgeen naar zijn mening ook de eigen
geërfden zullen ondervinden. De plannen
houden een stichting van een federatie van
landeigenaren in met een hoofdbestuur en
een centraal bureau.
ADVERTENTIE
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
men aan de neutrale commissie van vijf
landen voor de krijgsgevangenen in Ko
rea. De andere landen zijn Polen, Tsjecho-
slowakije, India en Zweden.
Zwitserland zal tevens deelnemen aan
de Koreaanse wapenstilstandscommissie.
Men was tot deze besluiten gekomen na
het ontvangen van meer gegevens over
volmachten, rechten en voorwaarden.
Brand. Bij een hevige brand in een nacht,
club te Sao Paulo (Brazilië) zijn Zondag
75 personen om het leven gekomen. De
brand brak uit, terwijl 300 personen in
een bovenzaal aan een dansfeest bezig
waren. In paniek poogden de gasten
langs de enige trap het gebouw te ver
laten. Hierbij werden velen, vooral
vrouwen, onder de voet gelopen. Een
aantal mensen sprong uit de ramen.
Enige personen werden gedood, door
dat zij in aanraking kwamen met hoog
spanningsdraden.
Heksenjager. De Amerikaanse senator
Joseph MacCarthy heeft Zaterdag
tegenover journalisten verklaard, dat
„indien prof. Einstein de raad geeft geen
inlichtingen te verstrekken omtrent de
gedragingen van communistische spion
nen of saboteurs, het geen twijfel lijdt,
dat hij een vijand van ons land is."
MacCarthy antwoordde op vragen naar
aanleiding van een onlangs gepubliceer
de brief van prof. Einstein. De professor
geeft hierin intellectuelen de raad niet
te antwoorden op vragen van de parle
mentaire commissie van onderzoek,
waarvan MacCarthy voorzitter is.
Tornado's. De voorzitter van de Ameri
kaanse commissie voor atoomenergie,
Sterling Cole, heeft medegedeeld, dat
men geen atoomproeven meer in de
staat Nevada zal nemen indien komt
vast te staan, dat er verband bestaat
tussen de jongste atoomontploffingen
aldaar en de hevige tornado's, die dit
jaar vele delen van de V.S. hebben ge
teisterd. In dat geval zullen de proeven
voortaan weer op het eiland Eniwetok
in de Stille Oceaan worden genomen,
aldus Cole. Hij voegde hier echter aan
toe, dat meterologen van oordeel zijn
dat het genoemde verband niet bestaat.
Botsing. Nabij Madanapalle, ongeveer 300
kilometer van Madras in India, zijn een
passagierstrein en een goederentrein op
elkaar ingereden, hetgeen vijftig per
sonen het leven heeft gekost; 70 per-
nen liepen verwondingen op.
Lectuur. President Eisenhower heeft zich
Zondag gekeerd tegen hen, die alle lec
tuur over het communisme uit biblio
theken willen weren. Zoals bekend heeft
senator MacCarthy critiek op het minis
terie van Buitenlandse Zaken geleverd,
omdat het voor propaganda-doeleinden
gebruik maakt van werken van com
munistische schrijvers. Alleen door het
communisme te kennen, kan men het op
doeltreffende wijze bestrijden, aldus de
president, hieraan toevoegend, dat de
Amerikanen het recht hebben te eisen,
dat er boeken over het communisme be
schikbaar zijn.
Tolitie! Twee mannen, die zich uitgaven
voor inspecteur van politie, verzochten
Zaterdag te Parijs de 35-jarige Libanese
juwelier Moughanes Noujaim even mee
te gaan naar het hoofdbureau. Zij
brachten hem in dat bureau naar een
kamer op de vijfde verdieping en ver
zochten hem daar te wachten. Zijn acte-
tas, waarin zich juwelen ter waarde van
ruim 300.000 gulden bevonden, namen
zij mee. Tegen het einde van de kan
toortijd, toen de juwelier het kantoor
personeel naar huis zag gaan, besefte
hij dat hij bestolen was. Aan de echte
inspecteurs deelde hij later mee dat hij
op weg was geweest naar een hotel,
waar een rijke buitenlander hem bij zich
ontboden had met een collectie juwelen.
Schutter. De politie heeft in Buenos Aires
een inval gedaan in de woning van de
bekende scherpschutter Miguel Gomez
Aguiree, die van terroristen opdracht
zou hebben ontvangen president Perón
met 'n precisiegeweer te doden. De ver
dachte was echter reeds gevlucht, doch
men nam een geweer in beslag, dat
voorzien was van een kijker. Ook werd
een grote hoeveelheid ammunitie ge
vonden.
Verdronken. Door het omslaan van een
boot op de Ganges, 85 km van Allaha
bad, zijn 25 pelgrims verdronken. Er
waren in totaal 34 Hindoe-pelgrims aan
boord. De overige negen wisten zwem
mend de kant te bereiken.
Alarm. Zeven politiemannen en een
waker van een telegraafmaatschappij te
Kansas City ijlden Zaterdag naar een
vertrek in het gerechtshof van de stad,
waar een alarminstallatie tegen inbre
kers hevig te keer ging. Toen zij het
vertrek binnen kwamen, troffen zij daar
een man aan, met een bos sleutels in de
hand, die poogde een deur te openen.
De man was Harry Truman, de voor
malige president van de Verenigde
Staten. Truman wilde enige geheime
stukken raadplegen uit de tijd van zijn
regering en hij had per ongeluk de
alarminstallatie in werking gesteld.
8. „Het belangwekkende van dit geval is,
dat de groeistralen ook gedeelten van een
levend object blijken te kunnen doen uit
groeien, zonder de grootte van de overige
delen van het object te beïnvloeden", zei
professor Kalker, Jolliepops hals aandach
tig bekijkend, „ik zal hier een aantekening
van maken". De koel-wetenschappelijke
interesse van de geleerde, zonder een grein
tje medegevoel, scheen Jolliepop te grie
ven. „Begrijp ik het goed", vroeg hij kil,
„dat de straling uit die weerzinwekkende
conlraptie van u, mijn hals dusdanig mis
vormd heeft?" „Juist", prees de professor,
,,heel goed begrepen". „Maar Professor",
riep Panda, „kunt u hem niet helpen? Kunt
u zijn nek niet weer normaal maken met
die groeistralen?" „Hm", mompelde de ge
leerde, „er zou iets aan gedaan kunnen
worden. Als die hals hem niet bevalt, kun
nen we het wel eens proberen". Hij liet
Jolliepop in een stoel plaats nemen en
richtte de groeistraler op diens hals. ,,Ik
zal beginnen met links gepolariseerde stra
ling", mompelde hij. „Zal dat zijn hals
weer doen krimpen?", vroeg Panda. „Mo
gelijk",- antwoordde de professor, „ik ben
zelf ook zeer benieuwd naar het resultaat".
TTTE zeiden de vorige maal, dat de strijd
W om de uitvinding van de boekdruk
kunst ging (en gaat) tussen Laurens Jansz.
Coster en Gutenberg, hetgeen echter niet
wil zeggen dat zij de enige gegadigden zijn
geweest, want in de loop der eeuwen zijn
ook Brito, Castoldi, Faust, Han, Jenson,
Mentelin en Schoeffer naar voren gescho
ven, om nog maar niet eens te spreken van
de in dit verband ongerijmde namen als
Saturnus, Cicero, Job en Karei de Grote.
Maar goed, als serieuze candidaten bleven
tenslotte alleen Coster en Gu-
tenberg in het strijdperk en,
ondanks een omvangrijke litte
ratuur van pro's en contra's, is
het tot op heden niet mogelijk
gebleken één van beiden defi
nitief als kampioen aan te wij
zen.
Laten we voorop stellen, dat
deze wedloop om de uitvinderstitel van de
boekdrukkunst uitsluitend betrekking heeft
op het Westen en dan nog alléén wat be
treft het drukken met losse letters. Want
vóór dien bestond er ook reeds boekdruk,
die verkregen werd door tekst en illustra
ties van gehele pagina's uit een houtblok
uit te snijden, welk blok daarna kon wor
den afgedrukt. Deze methode was ontstaan
ongeveer in het begin van 1400, naar ana
logie van de toen reeds bekende stempel
druk en houtsneden, zodat na de speel
kaarten en de afbeeldingen van heiligen
de blokboeken in druk verschenen.
Het principe van de boekdrukkunst be
stond derhalve reeds, en van hier naar de
losse houten letter, waardoor de pagina's
gezet konden worden, inplaats van steeds
opnieuw in hout te worden uitgesneden,
is een technische ontwikkeling die nu niet
zó verbazingwekkend is, evenmin als de
stap van de houten letter near de gegoten
letter. Waarom de twisten rondom de na
men der „uitvinders" zo hoog zijn opge-
laaid, is dan ook eigenlijk een beetje raad
selachtig, want ieder practisch man zou
het grote aantal gegadigden voor de uit
vinderstitel wijst dat trouwens uit tot
deze stap gekomen zijn.
Bovendien betreft het hier een uitvin
ding, die elders in de wereld reeds veel
eerder tot ontwikkeling was gekomen, zij
het dan langs andere banen. Reeds in de
2de eeuw na Chr. werden in China belang
rijke teksten in steen gegraveerd, teneinde
deze voor het nageslacht te bewaren. Tegen
het einde van de 7de eeuw
werd echter verordend, dat
alle nog niet gepubliceerde
teksten in hout moesten wor
den gegraveerd, teneinde door
afdruk daarvan publicatie
mogelijk te maken. Hieruit
volgt, dat onze blokboeken
toen ter tijd in China reeds
Een decreet uit liet jaar
bestonden.
992 van keizer Tha'i-song had een gelijke
strekking, doch met dit verschil, dat de
teksten in steen moesten worden gegra
veerd, waarvan afdrukken moesten worden
gemaakt. In die tijd bestond dus de steen
druk.
Het was echter de smid Pi-ching die in
1041 de losse Chinese tekens uit klei wist
te bakken en zodoende de Westerse druk
kers ruim 400 jaar vóór was. Zijn methode
werd ho-pan genoemd, welke term in de
keizerlijke drukkerij in 1912 nog in ge
bruik was. Na de dood van Pi-ching werd
het zetmateriaal echter door de familie
in beslag genomen en het procédé schijnt
niet meer gebruikt te zijn. Voor de vol
gende uitvinding van de boekdrukkunst
moeten we dan in het veel geteisterde
Korea zijn.
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
