Minister J. G. Suurhoff sprak
congres van Ex-pogé toe
Actie van internationale commissie
wierp reeds resultaten af
PLAIN
Er staat voor de Russen veel
op het spel in Oost-Berlijn
Mr. B. W. Stomps opende congres
van N.F.R. van Voormalig Verzet
.Clowntje Riek
Onderscheidingen der vereniging
aan buitenlanders uitgereikt
7
Meeting tegen concentratiekampen
David Rousset sprak in Haarlem
Voor'
Vader'/
Op 22 Juni werkverbod
in diamant-industrie?
Personenauto reed meisje
met kinderwagen aan
Broodbakkers verzonden
telegram aan dr. W. Drees
Voor de kinderen
DONDERDAG 18 JUNI 1953
„Na drie jaren activiteit van de Inter
nationale Commissie tegen het concen
tratiekampsysteem kunnen wij op een posi
tieve balans bogen. Onder meer is bereikt,
dat in Griekenland, Spanje en Tunesië de
politieke gedetineerden onder gunstiger
omstandigheden leven, Dit is een gevolg
geweest van de omstandigheid, dat de
Commissie de publieke opinie achter zich
heeft gekregen, zodat een regering tegen
woordig geen erger beschuldiging tegen
zich ingebracht kan weten dan die van het
tolereren van een „concentratiekamp
systeem".
Dit zei gisteravond de stichter en voorzit
ter van de Internationale Commissie tegen
het concentratickampsystcem, de Franse
advocaat en auteur David Rousset, op een
bij „Drecfzicht" in Haarlem belegde mee
ting door het Nederlandse Comité van die
organisatie.
De heer Rousset herinnerde eraan hoe
de commissie drie jaar geleden allereerst
het centrale probleem had gesteld: Wat is
een concentratiekampsysteem en waar be
staat het?
Daartoe was een diepgaand onderzoek
ingesteld, waarbij vooral getuigenissen, er
varingen en indrukken werden verzameld.
In dat verband herinnerde spreker aan het
„proces" tegen het gewraakte systeem, dat
in 1950 in Brussel werd gehouden en
waarbij vele getuigen uit de Russische kam
pen werden gehoord.
Het gevolg is dat niemand meer kan
zeggen (als laffe uitvlucht): „Ik heb er
niets van geweten".
Maar de C.I.C.R.C. heeft niet alleen in
formatie verschaft en geprotesteerd, zij
heeft zich ook een inzicht in het systeem
verworven door kampen te bejoeken en
met gedetineerden te spreken.
„Dat is een moeilijke en onaangename
taak, want de regeringen zijn niet bijster
gesteld op dergelijke dwarskijkers. Hard
nekkigheid en geduld zijn in ruime mate
nodig".
De heer Rousset dankte zijn Nederlandse
kameraden uit de vroegere nazikampen
voor de krachtige medewerking die hij in
zijn streven van hen ontving.
En op de vraag: „Maar waarom dan niet
al in 1933 met uw actie begonnen?" ant
woordde de Fransman: „Pas toen we zelf
aan den lijve ondervonden welke schade
het concentratiekampsysteem doet aan de
ziel der mensen, wisten we bij alle ver
scheidenheid van geloof of maatschappij
beschouwing dat het onze heilige taak zou
zijn dit stelsel te blijven bestrijden".
We mogen niet ophouden erover te spre
ken zolang het bestaat.
De heer Rousset maakte gewag van
het nieuwe verzoek dat de C.I.C.R.C. on
langs aan Bcria heeft gedaan om in Rus
land zelf te worden toegelaten voor een
onderzoek naar de kampen en het resultaat
van de met zoveel ophef aangekondigde
amnestie. „En de Russische regering is
evenals iedere andere doodsbenauwd voor
de beschuldiging er een „Auschwitz" op na
te houden".
„De strijd voor de vrijheid van de mens,
door enkelen begonnen, moet een massa-
strijd worden. Dan kunnen we overtuigd
zijn van de overwinning", zo besloot de
heer Rousset zijn rede.
Voor hem had de heer K. R. van Staal
gesproken, die in een bezielde toespraak
zijn gehoor met een reeks cijfers in de ban
bracht van het leed dat heden ten dage in
de kampen wordt geleden. Duizenden, die
jaren gevangen gezeten hebben onder het
Hitier regiem en per ongeluk hun leven
gered hebben, zijn opnieuw en nu onder
de knoet van Moskou in de eertijds dooi
de Duitsers gebouwde concentratiekampen
terug gekomen.
Na 1945 hebben de Moscovieten vele
tienduizenden gearresteerd waarvan 40%
geen nazi's waren en waaronder 90.000
zuiver politieke gevangenen.
Alleen in Torgau, Jenlitz, Lausburg,
ADVERTENTIE
en Waldheim 180.000 gevangenen waaiwan
er circa 100.000 in de laatste jaren omge
komen zijn. In Bautzen bevinden zich 4000
gevangenen, jonge mensen, waarvan er
1200 lijden aan t.b., waarvan 440 aan open
t.b. Dagelijks sterven er mensen waarvan
de familie pas wat bemerkt door retour
zending van hun post.
In Torgau zitten ook vierduizend ge
vangenen waarvan twintig procent met t.b.
In Torgau zitten kinderen van twaalf jaar
met tien jaren tuchthuisstraf. Voor een
groot werk aan de Dnjepper hadden de
Russische machtshebbers 500.000 man con
stant nodig om binnen twee jaren gereed
te komen. Massa arrestaties in de steden
en op het platte land waren daarvan het
gevolg. Wanneer de slaven kwamen te
vallen werd door nieuwe arrestaties ter
vervanging voorzien. Dit werk heeft door
deze methode 600.000 mensenlevens gekost.
Hoe groot ook de morele ruïne is, moge
blijken uit het feit dat te Naundorf kinde
ren van 14 jaar opgeborgen zijn, die in
concentratie- en andere kampen geboren
zijn en aan de moeders ontnomen zijn en
aangeduid worden met de nummers van
de moeders.
Daarom riep de heer Van Staal zijn toe
hoorders op mee te strijden voor de mil-
lioenen die iedere avond God om hun be
vrijding smeken.
De laatste redenaar was mr. B. W.
Stomps, die onder meer zei, dat velen die
in de kampen de gelofte hadden afgelegd:
„Dit nooit meer" de eerste jaren hadden
gefaald. Aan David Rousset en aan Père
Damien Reumont komt de eer toe, dat zij
deze lauwen hebben wakker geschud. Aan
de heer Van Staal was het te danken dat
het geld bijeenkwam om de zeer hoge kos
ten van de actie bijvoorbeeld het fa
meuze proces te Brussel te dekken.
Mr. Stomps ging nog nader in op het
werk van de onderzoekcommissie waar
van hij deel had uitgemaakt in Tunesië en
herhaalde wat hij enkele maanden ge
leden reeds in 'n onderhoud met een onzer
redacteuren had gezegd, namelijk dat men
in Tunesië niet van een concentratiekamp
systeem kan spreken.
De actie van de C.I.C.R.C. betekent een
waarschuwing aan de wereld: „Vergrijpt
-u niet aan de rechten van de mens".
Mr. Stomps zei ervan overtuigd te zijn,
dat, indien de Russische regering vroeger
of later toestemming tot een onderzoek
zou geven er al niemand meer van de 18
millioen gevangenen nog in de kampen zou
zijn.
Tot slot bood mr. Stomps aan David
Rousset een leren album met foto's van de
reis door Tunesië aan.
De vergadering werd met een enkel
woord door de voorzitter van het comité,
mr. C. van Rij, geopend en gesloten.
Ultimatum van ANDB
Nu de onderhandelingen tussen werk
gevers en werknemers in de diamant
industrie niet tot overeenstemming hebben
geleid, hebben bestuur en bondsraad van
de A.N.D.B. in een gisteravond te Amster
dam gehouden vergadering besloten bij die
firma's, waar tarieven worden betaald, die
bij de onderhandelingen voor een C.A.O.
niet zijn overeengekomen, met ingang van
Maandag 22 Juni een werkverbod af te
kondingen.
Met het aanvaarden van basisionen op
gemeten tarieven heeft de A.N.D.B. mede
werking willen verlenen om de Amster
damse diamantindustrie uit de moeilijkhe
den, waarin zij verkeert, te helpen. „Nu
door tegenwerking van de werkgevers deze
pogingen mislukt-zijn, zal de A.N.D.B. zijn
reeds eerder genomen besluit, en wel om
Gistermiddag kwam op het kruispunt
SportparklaanMeerwegJavalaan in
Heemstede een personenauto in botsing
met een kinderwagen. Het achtjarige meisje
E. M. O., dat de kinderwagen, waarin een
tweejarig jongetje lag, voortduwde, lette
bij het oversteken namelijk niet op het
verkeer en werd door een uit de richting
van het RCH-terrein komende personen
auto aangereden.
De kinderwagen werd enkele meters
weggeslingerd en ook het meisje werd
aangereden. Zij moest, hoewel zij niet ern
stig gewond was, naar de Mariastichting
worden overgebracht.
Het kind in de wagen bleef ongedeerd.
een coöperatief bedrijf te stichten, tot uit
voering gaan brengen. Naast andere bron
nen heeft de bondsraad hiervoor een cre-
diet van f 300.000 beschikbaar gesteld", al
dus de verklaring der A.N.D.B.
(Van onze correspondent in Oost-Berlijn)
Het is zes uur Woensdagmiddag.
In Oost-Berlijn is de staat van beleg af
gekondigd. De sectoren-grens wordt her
metisch afgegrendeld. Maar nog steeds zet
ten de arbeiders op kleine schaal hun acties
voort.
Boven het Kolumbus Haus aan de Potz-
damer Platz, dat demonstranten 's morgens
van Volkspolizisten hadden gezuiverd, staat
een vieze, zwarte rookpluim.
Tienduizend staalarbeiders uit Hennigs-
dorf, buite Oost-Berlijn, houden zich nog
in de buurt van het Walter Ulbricht-sta
dion op, dat zij eerder op de dag hebben
bestormd. Zij zijn bereid om verder te mar
cheren.
Het is tien uur Woensdagavond:
De ongelooflijkste dag in de Duitse na
oorlogse geschiedenis is teneinde. Oost-
Berlijnse arbeiders hebben met de blote
vuist de communisten getoond dat er nog
andere revoluties zijn dan waarvan zij het
patent hebben.
Maar nu is het stil geworden in de Sov
jet-sector. Geen mens mag zich van negen
uur af op straat vertonen.
Aan de sectoren-grens hoort men nog
slechts een enkel schot, soms het geratel
van zich verplaatsende tanks of het onheil
spellende geschuifel van de laarzen der
Sovjet-soldaten en gekazerneerde Volks-
polizei, die in de loop van de dag in een
ononderbroken stroom Oost-Berlijn zijn
binnengekomen.
Wat zou de dag van heden brengen? De
arbeiders van Oost-Berlijn kennen de
grenzen van hun mogelijkheden en houden
zich koest. Maar men heeft het honderd
voudig uit hun mond vernomen: zij den
ken er niet aan weer aan het werk te gaan.
En ook wanneer zij niet meer demonstre
ren, willen zij staken. En met stakingen
kunnen er gekke dingen gebeuren.
De Russen zullen wel beseffen, welk een
geweldig verlies zij aan prestige de afge
lopen 24 uur hebben geleden. Ook voor
hen staat er in Oost-Berlijn immers veel
op het spel. Wat de arbeiders zich daar
hebben durven en kunnen permitteren; zou
wel eens grote uitwerking op hun lotge
noten elders in de wereld kunnen hebben.
De communistische leiders zelf,wier por
tretten overal werden verbrand, waren gis
teren nergens te ontwaren, hoewel de de
monstranten hen dolgaarne waren tegen
gekomen.
Met de Oost-Berlijnse regering is het nu
een zeer merkwaardig geval. De Russen
hebben de staat van beleg afgekondigd en
in de officiële proclamatie is met geen
woord meer van die regering sprake. Toch
gelooft men niet, dat de Russen haar vol
ledig terzijde hebben geschoven, en daar
mede tot de politieke situatie van 1945 zijn
teruggekeerd. Zij willen weliswaar naar
„Potsdam" terug, maar op deze manier
was dat niet bedoeld. Het is zelfs nog on
zeker of zij wel de handen van de secreta
ris-generaal van de S.E.D., Walter Ulbricht,
hebben afgetrokken, de Saks met het co-
medianterige Lenin-baardje, waartegen
zich de volkswoede in de allereerste plaats
heeft gekeerd.
Er is al jaren sprake van, dat de Russen
hun troepen uit Oost-Duitsland zouden
willen terugtrekken en met de Oost-Duit
se communistische regesing, gesteund door
een Oost-Duits communistisch leger en
politie, een apart vredesverdrag zouden
willen sluiten. Enerzijds was dit propa
ganda,anderzijds hebben zij daar misschien
inderdaad aan gedacht. Maar na wat gis
teren gebeurd is, zullen zij deze gedachte
thans wel definitief hebben begraven.Ware
er geen Russische soldaat meer in Oost-
Duitsland geweest, dan was gisteren het
Duitse communistische regiem totaal weg
gevaagd.
Uit de Sovjet-zone kotoen dezelfde be
richten als uit Oost-Berlijn. De volkspolizei
is zeer onbetrouwbaar gebleken, en heeft
op vele plaatsen de geweren weggewor
pen en gemene zaak met de arbeiders ge
maakt. De Volkspolizisten zijn trouwens
voor een deel met dwang uit de rijen van
de arbeiders gerecruteerd, waartegen zij
moesten optreden.
De demonstranten hebben een goed po
litiek instinct getoond. Zij zijn juist op dat
tijdstip tot actie overgegaan, waarop de
S.E.D. zelf toegaf alles verkeerd gedaan te
hebben. Dit stempelde de actie bijna tot
een legale.
Na de bijeenkomst in „Dreefzicht" ter ge
legenheid, van de congressen van de Ne
derlandse Vereniging van Ex-politieke ge
vangenen en van de Nationale Federatieve
raad van het voormalig Verzet begaven de
deelnemers(sters) der congressen zich naar
de Dreef, waar het monument, ter nage
dachtenis van in Maart 1945 gefusilleerde
Nederlanders is opgericht. De heren mr.
G. Ch. Aalders en K. R. van Staal, legden
namens de N.V.E.-P.G. een krans bij het
monument, de heren O. Clemensen en mr.
C. W. Bartelson, namens de Deense ver
zetsbeweging en Gestapo-gevangenen en
de heren mr. B. W. Stomps en Brink na
mens de Nationale Federatieve Raad van
het Voormalig Verzet. Een foto van het
leggen van een krans door de Denen.
Vanmorgen om kort na tien uur opende mr. B. W. Stomps, voorzitter van de Na
tionale Federatieve Raad van het voormalig verzet Nederland officieel het driedaagse
congres, dat wordt gehouden in hotel Brinkmann op de Grote Markt. Na Amsterdam,
Zeist en Rotterdam is het congres in Haarlem het vierde congres in het bestaan van
de N.F.R. van het voormalig verzet.
Tijdens de gisteren gehouden vergade
ring vkn'de Nederlandse Bakkersböndin
het gebouw Sint Bavo in Haarlem werd
de contributieverhoging, die was voorge
steld afgewezen om een krachtige houding
te kunnen aannemen tegen de publieke
bedrijfsorganisatie (P.B.O.).
De heer C. Koppert werd vervolgens voor
de zesde keer voor een jaar als voorzitter
herkozen met 2500 tegen 183 stemmen.
Men besloot vervolgens om een telegram
aan de minister-president dr. W. Drees
te versturen om er op te wijzen dat de
slachtoffers van de watersnood niet vol
doende geholpen worden door de Waters-
noodwet.
Tenslotte werden tijdens de rondvraag
verschillende technische vragen bestu
deerd.
Vandaag heeft het gezelschap een auto
bustocht naar Den Haag en omgeving ge
maakt.
Begonnen werd met staande een minuut
te herdenken degenen die in de laatste
oorlog in de illegaliteit zijn gevallen, zowel
als hen, die in het afgelopen jaar de Natio
nale Federatieve Raad zijn ontvallen. Mr.
Stomps achtte het tot stand komen van het
contact met buitenlandse organisaties één
van de belangrijkste resultaten. Tenslotte
bracht hij dank aan de heer H. Cox, voor
zitter van de congrescommissie, aan wiens
onvermoeibare arbeid het te danken is, dat
het congres in Haarlem waarvan reeds
nu vast staat, dat het „goed" zal worden
gehouden kon worden.
De heer Cox had tevoren de congressisten
welkom geheten, in het bijzonder de afge
vaardigden uit België.
Namens de delegatie van onze Zuider
buren sprak de heer Albert le Roye, die
getuigde van een broederlijke broederlijk
heid jegens hun Noorderburen: Nederland.
De heer Le Roye is lid van het nationaal
comité voor Actie en Waakzaamheid, een
federatie van de Belgische verzetsorgani
saties. In Gent congresseren op dit ogenblik
ook de verzetsstrijders uit België.
De illegaliteit uit Heerlen, Bilt-
hoven en Driebergen (juist Woensdagavond
opgericht) traden tot de Nationale Federa
tieve Raad toe. In oprichting zijn afdelin
gen in de plaatsen Zandvoort, Castricum,
Drachten, Doorn, Leiden, Gouda, Amers
foort en Hardinxveld.
Felle critiek werd geleverd op door de
heer Van Dommelshuizen, perschef van het
circus Jos. Mullens, aan journalisten ver
strekte onjuiste gegevens, waardoor ten
onrechte een blaam is geworpen op het cir
cus Frans Althóff en speciaal de heer
Kersten.
Er werd besloten een telegram te
sturen aan H. M. Koningin Juliana, waarin
de N.F.R. van het V.V.N. haar onwankel
bare trouw aan H.M. betuigt en God's beste
zegen wenst, en aan H.K.H. Prinses Wil-
helmina, „de moeder van het verzet", van
de volgende inhoud: „De Nationale Federa
tieve Raad van het voormalig verzet Ne
derland te Haarlem in werkcongres bijeen,
betuigt Uwe Koninklijke Hoogheid haar
grote liefde en herinnert zich met blijvende
dankbaarheid het lichtend voorbeeld van
Uwe Koninklijke Hoogheid in de donkere
dagen der bezetting en wenst Uwe Ko
ninklijke Hoogheid Gods beste Zegen." Het
telegram werd ondertekend door mr. B. W.
Stomps en W. C. Bier.
De secretaris, de heer W. C. Bier uit Aer-
denhout. ging nog nader in op het reeds
schriftelijk door hem uitgebrachte jaar
verslag over het tijdvak Augustus 1952 tot
Mei 1953. Daarin wordt dank gebracht aan
de heren C. Brink en M. Reckman, die het
weekblad van de Raad redigeren. De oud-
illegale werkers uit Zandvoort konden nog
niet komen tot de oprichting van een eigen
afdeling en werden voorlopig bij de B. O.
I. W. Haarlem ondergebracht.
Op 14 en 15 Februari van dit jaar werd
te Parijs de CAIR geboren (Commission
Action Interalliée de la Résistance), die op
15 Maart vervolgens in Brussel officieel ten
doop werd gehouden. In het CAIR hebben
zitting voor de Nederlandse N.F.R. de
heren mr. B. W. Stomps en W. C. Bier,
beiden te Aerdenhout, C. Brink te Amster
dam en V. Boon te Den Haag. Voorzitter
van de internationale organisatie is de heer
Georges Bidault. Door bemiddeling der
West-Europese ex-illegaliteit, met het
vooruitzicht, dat Denemarken en Noor
wegen eveneens zullen toetreden, heeft de
stern van het (oud) verzet wel zeer be
langrijk in kracht gewonnen, ook al omdat
de meeste problemen in ons land ook die
van de andere naties zijn.
Een reeds vele jaren gekoesterde wens
om tot een stevig internationaal contact ie
komen met de bonafide verzetsorganisaties
in het buitenland, is in de verslagperiode
in vervulling gegaan.
Met de zusterorganisaties bestaat een
goed contact en de hoofdbesturen van de
N.F.R. en de N.V.E.P.G. (Nederlandse ver
eniging van ex-politieke gevangenen uit
de bezettingstijd) kwamen verscheidene
malen bijeen om zaken te bespreken, die
beide organisaties raken.
In het congres werd verder het beleid
van het hoofdbestuur aan de orde gesteld
en kwam eveneens het jaarverslag, van de
penningmeester aan de orde.
Voorgesteld werd de kascommissie, die
dit jaar door de afdeling Zeist werd ge
vormd, voor het komende boekjaar uit en
kele leden van de afdeling Bloemendaal te
laten bestaan, waarmede zowel de afdeling
Bloemendaal afgevaardigden van deze
afdeling zijn de heren A. J. de Waal Male-
fijt, W. Schipper, J. Wigman en J. Harde-
bol als het congres zich kon verenigen.
Het verslag van de Buitenlandse Com
missie werd gegeven door de heer V. Boon
te 's-Gravenhage, die de oprichting van
het C.A.I.R. in Maart memoreerde. Daar
werd besloten ook met Luxemburg, Dene
marken en Noorwegen contact op te ne
men. Inmiddels trad Luxemburg met twee
De Nederlandse Vereniging van Ex-Poli
tieke Gevangenen (uit de bezettingstijd)
begon hedenmorgen in Dreefzicht haar
werkcongres onder leiding van mr. G. Ch.
Aalders. Onder de aanwezigen waren de
minister van Sociale Zaken, de heer J. G.
Suurhoff en buitenlandse gasten.
De heer M. Dehousse (België), voorzit
ter van de Fédération Internationale Libre
des Déportés et Internés de la Résistance,
sprak het congres namens de federatie
toe. Hij zette het doel van de federatie uit
een, namelijk het bespreken van interna
tionale vraagstukken. Daarbij herinnerde
hij er aan, dat er in West-Europa 150.000
politieke ex-gevangenen zijn. Samen vor
men zij een macht, die het metaal zouden
kunnen zijn, waarvan het nieuwe Europa
kan worden gesmeed.
Minister Suurhoff merkte in zijn toe
spraak tot het congres op,dat de vereniging
veel met zijn departement te maken heeft
gehad, toen hij het ambt van minister nog
niet had aanvaard. Er werden omvangrijke
vraagstukken behandeld, zoals het mee
werken aan nasporingen van hen die in
concentratiekampen verbleven of daar ge
storven waren. Dit vraagstuk is thans be
perkt. Voorts heeft het departement nog
bemoeiingen inzake emigratie. Spreker zei-
de persoonlijk belangstelling te hebben
voor het streven der vereniging en daarom
is hij gaarne naar Haarlem gekomen. Zelf
is hij geen ex-politieke gevangene, hoewel
de Duitsers hem twee keer hebben aange
houden en verder heeft hij in een gijze-
organisaties toe. Denemarken leverde meer
moeilijkheden op, omdat daar maar liefst
zeventig verzetsorganisaties bestaan, waar
uit het dus moeilijk zal zijn landelijke ver
tegenwoordigers aan te wijzen. Van Noor
wegen werd nog niets vernomen. De zetel
van het C.A.I.R. zal in Parijs zijn. De eerst
volgende vergadering van deze organisatie
zal op 6 November in Nederland worden
gehouden.
De films „De laatste étappe" en „Een man
keert terug" zullen aan de filmcommissie
van de N.F.R. van het voormalig verzet
Nederland beschikbaar worden gesteld en
reeds zegden zeventien bioscopen toe gra
tis nachtvoorstellingen te willen houden,
waarvan de baten aan het V.V.N. ten goede
zullen komen. In Haarlem werd de mede
werking toegezegd door Lido en het Rem-
brandt-theater.
c
Dat was niet handig van die BunkieHij snorde op de slee naar beneden en dat
ging even goed. Maar toen kwam de bocht!
Het gebeurde precies, zoals Rick gevreesd had: in die bocht kon Bunkie, doordat hij
rechtop zat, zijn evenwicht niet bewarenen met een grote boog vloog hij door de
lucht, terwijl ook de slee met 'n vaart onderstboven kukelde!
Bunkie kwam terecht in de sneeuwhoop op zij van de baan, met zijn hoofd naar be
neden. Gelukkig maar, dat de sneeuw daar niet hard was! Nu schoot hij tot aan zijn
middel in de sneeuw, en alleen zijn spartelende benen kwamen er nog bovenuit!
Dat kwam er nu van. Bunkie had het erg mooi en flink willen doen, maar het gaat
nu eenmaal niet op die manier, dat ondervond hij nu. En Rick had hem nog willen
waarschuwen.
Ja. toen Rick dit zag gebeuren, terwijl hij Bunkie nakeek, was hij eerst wel even ge
schrokken. Die Bunkie maakte me daar even 'n reis door de lucht, voordat hij in de
sneeuw terecht kwam! Maar toen zag Rick al gauw, dat hij niet ongerust hoefde te
zijn; de sneeuw had Bunkie's val gebroken en hij zou er wel geen last van hebben
al zat hij nu zo ver in de sneeuwhoop.
laarskamp vertoefd. Wel heeft hij vele
contacten gehad tijdens het verzet en mede
daardoor heeft spreker sympathie en be
langstelling voor de vereniging. Mochten
er in de toekomst vraagstukken aan de
orde komen, waarmee zijn departement te
maken heeft, dan zal hij trachten aan de
oplossing mee te werken.
In het verleden zijn verscheidene ver
langens naar voren gebracht en de rege
ring kon de vraagstukken niet oplossen.
Dat wekte teleurstelling bij de leden. De
gevoelens kan spreker zich indenken, maar
gelukkig mag men zich uiten en hardop
zeggen, wat men denkt.
Spreker wilde niet uitvoerig ingaan op
de gebeurtenissen van de laatste dagen.
Wel wilde hij verklaren, dat het zeer kort
zichtig is te zeggen, dat een Duitser maar
een Duitser is. Zij die thans in congres
bijeen zijn, weten wat régime betekent.
Laten wij ons daarom een ogenblik ver
diepen in het leed en de angst die velen
vannacht doorstaan hebben en de volgende
dagen te doorstaan hebben. Wij hopen,
dat het régime van de oorlogsjaren in Ne
derland nooit meer zal voorkomen. In die
zin wenste de minister de leden der ver
eniging een goed en vruchtbaar congres
toe.
Voorts spraken het congres toe Père
Damien Reumont, secretaris van de Inter
nationale organisatie tot bestrijding van
concentratiekampen en Alers, namens de
Belgische vereniging van expolitieke ge
vangenen.
De voorzitter deelde mee, dat het bestuur
een kruis van verdienste had ingesteld, dat
voorlopig uitgereikt zal worden aan bui
tenlanders. Hij overhandigde de onder
scheidingen aan Père Damien Reumont
(Frankrijk), mejuffrouw Lise Borseum
(Noorwegen), David Rousset (Frankrijk),
dr. André (Frankrijk), dr. Theo Bernard
(Frankrijk), Franz Balhorn (Duitsland),
José Calmaza (Spanje), allen behorende
tot de internationale organisatie tot be
strijding van concentratiekampen en M.
Dehousse (Belgi), mevrouw Thiriart (Bel
gië), G. Dcgois (Frankrijk), Alers (België)
en Clemensen (Denemarken) allen van de
internationale federatie van ex-politieke
gevangenen.
Onze taken
Vervolgens hi'eld de heer W. Bakker,
vice-voorzitter,een rede over „Onze taken".
Nog steeds is onze vereniging een strijd
organisatie, aldus spr. Ook nu nog menen
wij een taak te hebben. Officieel werd de
vereniging in 1945 opgericht, maar het ver
langen naar bundeling bestond reeds in de
gevangenissen, in de tuchthuizen en in de
kampen.
Hulp en bijstand verlenen wij aan onze
makkers, die zulks behoeven. Deze trachten
wij ook te geven aan onze vrouwelijke
leden, die in de plaats van hun gestorven
echtgenoot volwaardig lid van de vereni
ging zijn. Hulp en bijstand niet in mate
riële zin, want het enige orgaan dat zulks
doet is en moet blijven de stichting 1940
'45. Spreker bracht de stichting hulde voor
haar werk.
Met nadruk pleitte hij voor de instelling
van een statuut, dat de titel ex-politieke
gevangene beschermt. Jarenlang zijn wij al
bezig geweest voor de ex-politieke gevan
gene een statuut in het leven te roepen,
dat de titel beschermt en erkenning in
houdt. Overal in het buitenland kent men
een dergelijk statuut en wij willen van de
zeldzame gelegenheid, dat een minister een
deel van ons werkcongres bijwoont gebruik
maken, hem namens ons allen te verzoe
ken, te willen bevorderen, dat deze aange
legenheid nog eens in de ministerraad
komt.
Honderden zijn de periode van 1940'45
geestelijk en lichamelijk nog niet te boven.
Talloze vrouwen staren nog dagelijks naai
de lege plaats van hem, die stierf voor het
ideaal van een vrij Nederland. Een erken
ning, een officiële waardering voor dit ma
teloze verdriet, zou voor velen een war
me lichtstraal zijn in een troosteloos be
staan.
Sprekende over voorstellen van de afde
lingen Groningen en Assen waarin voor
bundeling van krachten en voor uitbouw
wordt gepleit, zeide de heer Bakker te
moeten erkennen, dat de vereniging in zijn
huidige vorm een uitstervende is en dat
uiteindelijk een andere organisatievorm de
draagster zal zijn van de idealen der ver
eniging. Met de uitbouw van de organisatie
wilde hij accoord gaan, doch er is volgens
hem maar een beperkt werkterrein en bo
vendien zeide hij aan kwaliteit de voor
keur te geven boven kwantiteit.
In het orgaan van de Nationale Federa
tieve raad is enkele weken geleden, aldus
vervolgde spreker, een artikel opgenomen
over de Europese Defensie Gemeenschap,
waarin de rol van Amerika in het huidige
wereldgebeuren wordt geschetst op zo
danige wijze, dat men het ons niet kwalijk
zal nemen huiverig te zijn met de Natio
nale federatieve raad aan tafel te gaan zit
ten. Onze vereniging, aldus spreker, heeft
het lidmaatschap van de communistische
partij en/of haar mantelorganisaties on
verenigbaar verklaard met ons lidmaat
schap,, doch een gelijkluidend voorstel werd
enige dagen geleden in een afdelingsverga
dering van de Nationale federatieve raad
ingediend, maar door onvoldoende steun
en op advies van het bestuur niet in be
handeling genomen. Spreker achtte een
rustig afwachten van de ontwikkeling van
alle hierbij betrokken organisaties het
beste en zeide voorts, dat als het gunstige
ogenblik is gekomen, alle krachten zullen
worden ingespannen om een samengaan te
bevorderen.
De heer Bakker besloot zijn rede met er
op te wijzen, dat het voor de ex-politieke
gevangenen alleen zin heeft in verenigings
verband bijeen te blijven, als blijvend
wordt gestreden voor datgene waarvoor
onze duizenden doodgemartelde en geëxe
cuteerde makkers zijn gevallen: voor gees
telijke vrijheid, voor verdraagzaamheid en
voor gerechtigheid.
Gedachtenwisseling
Na de rede van de heer Bakker volgde
een korte gedachtenwisseling, waarbij mr.
C. van R ij, Amsterdam, een beschouwing
hield over het Europese federalisme; hij
verzocht het hoofdbestuur hieraan aan
dacht te besteden. Ook besprak mr. Van Rij
de Velser-affaire en de zaak-Menten. De
Nederlandse rechter heeft de Velser-affaire
r.og in onderzoek en met vertrouwen mag
het resultaat worden afgewacht.
Spreker protesteerde er tegen, dat enkele
couranten zich in ongunstige zin over per
sonen uitlaten. Ligt het niet op de weg van
de vereniging ter wille van de zuiverheid
van het volksleven een onderzoek te laten
instellen door een commissie van hoog
staande mensen? Kan het bestuur zich
hierover niet in verbinding stellen met de
regering?
Een andere afgevaardigde vroeg hoe het
stond met uitkeringen voor schade aan ex-
politieke gevangenen toegebracht.
De heer Bakker antwoordde mr. Van
Rij, dat het niet mogelijk is op dit congres
te spreken over het Europese federalisme.
Het is beter het vraagstuk eerst in een be
stuursvergadering aan de orde te stellen,
omdat het van ingrijpende en belangrijke
aard is. Een commissie samen te stellen om
„gore" onderwerpen te bespreken achtte
spreker overbodig. Er is reeds veel in het
orgaan der vereniging over de Velser-
afaire e.d. geschreven en het bestuur zal de
leden op de hoogte blijven houden. Wat de
kwestie van het uitkeren vaft gelden wegens
schade aan ex-politieke gevangenen be
treft, zeide de heer Bakker, dat de regering
een verzoek heeft afgewezen. Het bestuur
zal trachten in deze zaak te doen wat
mogelijk is.
De heer K. R. van Staal deelde mee,
dat de Commissie Bijzondere Gevallen in de
laatste twee jaar 550.000 heeft uitgegeven,
waarvan 125.000 a fonds perdu en het
restant in de vorm van een lening. Als
het verlangen bestaat zal met uitkeringen
worden doorgegaan.
Gelukwens Joh. Enschedé en Zonen
De vergadering besloot het volgende
telegram te zenden aan de Grafische In
richting Joh. Enschedé en Zonen:
„De Vereniging van Ex-Politieke Gevan
genen uit de Bezettingstijd, bijeen voor
haar achtste Congres in „Dreefzicht" en dus
in de stad van de roemrijke drukkers uit
hte verleden en het heden, feliciteren als
oudste en op nationaal en internationaal
niveau het meest bekende bedrijf, recht
hartelijk met Uw 250-jarig Jubileum en
wensen u een prettig feest toe."
