'Mr „Hunter" doorbrak geluids barrière boven Soesterberg Wereldnieuws PANDA EN DE GROEI-STRALEN Toch ió het zo Piet Kee verwierf op het Bavo-orgel de Zilveren Tulp De radio geeft Zaterdag Begin Uw vacantie goed! Caudron van 1914 kwam zó uit Parijs' museum vliegert Engeland laat weer tomateninvoer toe Internationaal Improvisatie Concours Berisping voor kapitein van „Prinses Margriet" U DE GRAAF Kerkelijk Nieuws Regeling met rederij van de „Faustus" Juni-overschot bij Spaar- bankbond: 9.876.570 Balk schoot uit, bok viel om GAAT U MET VACANTIE? B VRIJDAG 17 JULI 1953 Voor de derde maal werd gisteren in de Grote Kerk het internationaal orgel-impro visatie-concours gehouden, dat er niet weinig toe meewerkt om de betekenis van Haarlem als orgelstad tot ver buiten de landsgrenzen te verbreiden, zo niet te be vestigen. Deelnemers waren dit keer: Prof. Anton Heiller uit Wenen, die verleden jaar de wisselprijs de Zilveren Tulp verwierf; Paul Barras uit Chaumont (België), Karl Richter uit München; Piet Kee uit Alkmaar; Matthieu Prange uit Vaals. De deelnemers hadden een vrij lastig themamateriaal te verwerken: twee the ma's voor een hoofdvorm en één voor een finale, terwijl tussen deze beide hoofdde len in een Intermezzo moest worden ge speeld als vrije improvisatie. Over het ge heel is er deze avond meer gefantaseerd dan volgens de regels der kunst architec tonisch geïmproviseerd. Slechts de derde en de vijfde optredenden (het bleken ach teraf Piet Kee en Prof. Anton Heiller te zijn geweest) toonden bouwend vermogen genoeg te bezitten om met de gegevens een improvisatie te realiseren waar een lo gisch verband in was en die tevens van muzikale potentie getuigde. Heiller waag de het zelfs om, als finale, een fuga met het lange thema (12 maten) vrij conse quent door te voeren, en daarbij de „dux" als canon in de tegenbeweging te behan delen. Nummer één (na afloop vernamen wij dat het de blinde organist Paul Barras was) kwam nagenoeg niet tot bewerken van het gegeven materiaal, maar zijn fan taseren was in harmonische zin niet on belangrijk. De tweede candidaat (het bleek later de Duitser Karl Richter te zijn) speelde met bravour en toonde met tem perament een goed klassiek orgelspel te beheersen. Maar een klassieke orde was in zijn extempore-prestatie niet te onder kennen. Zijn vrije improvisatie had een muzikale allure. Bovendien waren zijn vurige aanlopen wel imposant. Maar dat gene waar het eigenlijk om gaat, het ver werken van het gegeven materiaal, bleek niet de sterkste zijde van deze deelnemer. Numnjer drie (die dus Piet Kee was) toonde meer vormbeheersing. Hij profi teerde in zijn eerste expositie vooral van de tweede helft van het hoofdthema. Har monisch hoorde men een moderner geluid. Men onderging bij dit spel de rust van een ordelijk denken en een beheerst mu zikaal sentiment. Het intermezzo getuig de van fantasie. Het deed ons goed einde lijk eens wat contrapunt in de finale te horen. Nummer vier (Matthieu Prange) exposeerde het hoofdthema nogal ondui delijk en het neventhema tamelijk on- rhythmisch. Het intermezzo bestond uit een melodie van romantisch karakter, die een climax maakte om dan in beknopte vorm zacht te eindigen. De finale klonk weinig overtuigend en was harmonisch aan het slot zelfs slap. De hekkesluiter Prof. Anton Heiller voldeed technisch aan de gestelde eisen. In een vrij ge avanceerd modern idioom werd het ma teriaal duidelijk verwerkt, 't Was alleen jammer, dat het bij al die knapheid tame lijk cerebraal aandeed en men er een warme gevoeligheid in miste. Maar wie men na afloop ook sprak, men was het er over eens dat het tussen „drie" en „vijf" ging, dus tussen Kee en Heiller. De jury, bestaande uit Lady Susi Jeans uit Dorking. Alf Linder uit Stockholm en Albert de Klerk uit Haarlem, oordeelde dat de prestaties konden gehonoreerd wor den in deze volgorde: 3, 5, 2, 1, 4. Bijge volg is de „Zilveren Tulp" dit jaar toege kend aan Piet Kee uit Alkmaar. Prof. Heiller, die de wisselprijs moet afstaan, werd tweede geclasseerd, Karl Richter derde, Paul Barras vierde en Matthieu Prange vijfde. Zoals men weet mocht het publiek zijn oordeel per stembriefje bekend maken en waren er drie prijzen beschikbaar voor hen wier oordeel precies klopte met dat van de jury. Deze drie prijzen zijn gewon nen door Daan Scholtz te Amsterdam, D. K. Wielinga te Rotterdam en Jac. Verkerk te Ouderkerk aan de Amstel. Typisch dat het allemaal niet-Haarlemmers zijn. Maar het wijst tevens op de belangstelling die buiten onze stad voor dit concours be staat. Hedenavond concerteren de drie jury leden: Susi Jeans speelt Engelse, Alf Lin der Zweedse en Albert de Klerk Neder landse werken; deze laatste besluit het concert met een improvisatie op een the ma van Hendrik Andriessen. JOS. DE KLERK De Raad voor de Scheepvaart heeft de kapitein van de „Prinses Margriet", de heer H. H. E. uit Zoutkamp de bevoegd heid om als kapitein te varen ontnomen voor de tijd van een week. De Raad heeft een onderzoek ingesteld naar de oorzaak van de stranding van de „Prinses Mar griet" op 9 Januari in het Kattegat. Kapitein E. zeide bij zijn verhoor nog steeds niet te begrijpen hoe de stranding is veroorzaakt. Het schip, dat toebehoort aan een Ant werpse rederij was op weg met een lading kunstmest van België naar Denemarken. In de avond van de 9e Januari is het schip tijdens sneeuwbuien bij Stavshover Rev gestrand. De inspecteur voor de scheepvaart achtte de kapitein schuldig aan de stranding en vroeg de Raad een berisping uit te spre ken. De heer Metz zei: „De kapitein is om 19.00 uur in de gelegenheid geweest te constateren, dat zijn schip om de Zuid werd weggezet. Het is een tekortkoming van de kapitein, dat hij het niet heeft ge daan, omdat hij volgens de uitgezette koers steeds dichter onder de kust kwam en vooi-zichtigheid dus geboden was". ADVERTENTIE RIJWIELEN KL.EVERPARKWEG 2' .HAARLEM Zie onze uitgebreide collectie SPORT. EN TOURRIJWIELEN HILVERSUM I, 402 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Gewijde muziek. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.35 Amusementsmuziek. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Platen. 11.00 Voor de zieken. 11.45 Ka merkoor. 12.00 Angelus. 12.03 Platen. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Mu- sette-orkest en solist. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Amusementsorkest en solist. 14.00 Boekbespreking. 14.10 Piano. 14.20 Pla ten. 14.40 Gemengd koor. 15.00 Kroniek van letteren en kunsten. 15.40 Harmonie-orkest. (Tussen 16.00 en 17.45 Ronde van Frankrijk). 16.00 Platen. 16.30 De schoonheid van het Gregoriaans. 17.00 Voor de jeugd. 18.00 Lich te muziek. 18.15 Journalistiek weekover zicht. 18.25 Amusementsmuziek. 18.45 Bui tenlandse correspondenties. 19.00 Nieuws. 19.10 Lichte muziek. 19.20 Parlementair over zicht. 19.30 Platen. 20.30 Lichtbaken. 20.50 Ronde van Frankrijk. 21.00 Amusements muziek. 21.35 Actualiteiten. 21.45 Holland Festival 1953: Koorconcert. 22.30 Wij luiden de Zondag in! 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto. 23.22—24.00 Radiophilharmo- nisch orkest. HILVERSUM II. 298 M. 7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.55 Voor de vrouw. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Platen: 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, causerie. 10.05 Morgenwij ding. 10.20 Voor de srbeiders in de continu bedrijven. 11.30 Zuid-Amerikaanse piano muziek. 12.00 Platen. 12.33 Orgel. 13.00 Nieuws. 13.15 Promenade-orkest. 13.50 Weekjournaal. 14.20 Gevarieerde muziek 14.45 Muziekcauserie. 15.05 Sallands program ma. 15.30 Van de wieg tot het graf, causerie 15.45 Holland Festival: Residentie-orkest 16.45 Sportpraatje. 17.00 Gevarieerde mu ziek. 17.30 Voor de jeugd. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20 Mannenkoor. 18.40 Mili taire reportage. 19.00 Artistieke Staalkaart 19.30 Passepartout, causerie. 19.40 Het Oude Testament in deze tijd. causerie. 19.55 Deze week, causerie. 20.00 Nieuws. 20.05 Platen. 20.15 De gouden graankorrel, sprookje met muziek. 21.15 Socialistisch commentaar. 21.30 Dansmuziek. 22.00 Dodenhuis, hoor spel. 22.30 Weense muziek. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen. BRUSSEL. 324 M. 12.00 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Vlaamse muziek. 14.00 Verzoekprogramma. 15.00 Pla ten. 16.45 Engelse les. 17.00 Nieuws. 17.10 Accordeonmuziek. 17.30 Orgelconcert. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.45 Gevarieerd programma. 22.00 Nieuws. 22.15 Verzoekprogramma. 22.55 Nieuws. 23.00 —24.00 Dansmuziek. BBC 17.00—17.15 Engelse les voor beginnelingen. (Op 224. 42, 31 en 25 m.). 22.00—22.30 Nieuws. Spiegel van de week. Sportjournaal. (Op 224 en 49 m.)- ADVERTENTIE Een fééstelijke vacantie begint met een feestelijke sigaret! Geniet meer - met Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Opijnen (Gld.) (toez.) P. D. de Bruin, vic. te IJssel- monde. Aangenomen naar Amsterdam-Water- graafsmeer (vac. G. Grootjans) J. ter Schegget te Amsterdam-C. Bedankt voor Doorn (vac. W. H. Walvaart) J. J. Poldervaart te Nijverdal; voor Kollum, (toez.) C. Eggeraat te Holwerd. Beroepbaarstelling. De heren C. Graaf land, cand. te Gouda en A. J. Kret, cand. te Leiden, stellen zich beroepbaar. Benoemd tot vicaris te Midwolde (Old.) R. Dijkmeyer, cand. te Vlagtwedde. Beroepen te Hem-Venhuizen J. v. d. Werff, cand. te Assen. Geref. kerken. Aangenomen naar Me- demblik A. Donkers, cand. te Leiden. De classis Hardenberg der Geref. kerken heeft peremptoir geëxamineerd en toegela ten tot de dienst de heer R. Siertsema. can didaat te Haarlem en beroepen predikant bij de kerk van Sibculo. Candidaat Siertse ma is voornemens 9 Augustus te Sibculo intrede te doen. Chr. Geref. kerken. Tweetal te Ouder kerk a. d. Amstel G. J. Buyjs, cand. te Aals meer en Sj. Wijnsma, cand. te Hantum. Geref. gemeenten. Aangenomen naar Leiden W. de Wit te Moerkapelle. De Staat der Nederlanden heeft enige tijd geleden de rederij van de „Faustus" gedagvaard, welk schip door verkeerd ma noeuvreren in de nacht van 7 November 1952 bij Hoek van Holland is vergaan. De Rijkswaterstaat heeft zich toen veel kos ten moeten getroosten om het wrak te ber gen en de aangebrachte schade te herstel len. Van de rederij werd schadevergoeding geëist. Deze zaak zou 22 Juli voor de Rot terdamse rechtbank voorkomen. Het pro ces zal echter geen doorgang vinden op grond van een tussen partijen getroffen regeling. De spaarbanken, aangesloten bij de Ne derlandse Spaarbankbond, hebben in Juni een overschot geboekt van 9.876.570. In leg en terugbetaling bedroegen namelijk 49.703.635 en 39.827.065. Bij de algemene spaarbanken is een voordelig saldo ontstaan van ƒ371.918. De bankspaarbanken boek ten een overschot van 808.449. Zoals reeds is bericht zijn bij de Rijkspostspaar bank inleg en overschot in Juni met elkaar in evenwicht gebleven. Drie arbeiders gewond in van Ossendorpschool Gistermorgen is in de Van Ossendorp school te IJmuiden, waar een verbouwing gaande is, een ijzeren balk van 1000 kilo naar beneden gekomen. Twee arbeiders uit IJmuiden takelden het gevaarte, dat dienen moest als onderlaag voor de balken van de eerste verdieping, omhoog en toen de balk in een gat in de muur gedrukt moest worden, bezweken de schoren, waarmee de takelbok gesteund werd. De bok viel om en trof de 17-jarige C. Z. en de 49-jarige J. H., die licht aan het hoofd werden gewond. Nadat zij in het zieken huis waren verbonden, konden zij het werk hervatten. Toen de ijzeren balk naar beneden kwam, werd de 58-jarige opperman H. G. J. B. uit Haarlem, die op een kast stond, getrof fen en hij viel van de kast af. Met een hoofdwond en vermoedelijk letsel aan de rug is hij in het Antonius ziekenhuis opge nomen. Er zou verder nog een kind, dat bij het werk stond te kijken, zijn gewond, maar de politie kon ons dienaangaande geen ze kerheid geven. j ADVERTENTIE Gistermiddag om kwart voor drie is bo ven Soesterberg voor het eerst de geluids barrière doorbroken. Het was de Hawker Hunter", het vliegtuig, dat bestemd is om de Nederlandse Meteors te gaan vervan gen, dat met invlieger Neville Duke aan de stuurknuppel ergens tussen Amersfoort en Utrecht in de duik ging en door twee zware knallen deed horen, dat de snelheid van het geluid overtroffen was. Van 14.000 voet dook Duke naar beneden, toen hij van het Engelse vliegveld Dunsfolk ko mend, in de buurt van Soesterberg kwam. „Je moet het altijd zo uitmikken, dat de mensen op het vliegveld het horen", zei hij, „je moet rekening houden met de windsnelheid en nog wat factoren". Maar dat rekensommetje kent hij zo langzamer hand wel, want meer dan zeventig keren is hij nu reeds door de barrière gegaan, met alle gevolgen vandien: het trillen en stoten van het vliegtuig en dan plotseling de vrije lucht weer in met een snelheid waarmee men om acht uur uit Amster dam kan starten, om nog ver vóór achten in New York te zijn. Duke, die tot Zondag in ons land blijft, vloog vandaag over om de generale repe titie van de grote NAVO-luchtvaartshow, die Zaterdag boven Soesterberg gehouden wordt, mee te maken, een verkort pro gramma, waarin de zware stukken ontbra ken, maar waarin de ontwikkeling van de luchtvaart in de laatste veertig jaar dui delijk gedemonstreerd werd. Ook de Franse Caudron, die in 1914 ge bouwd is, ontbrak niet. Dat toestel is voor deze gelegenheid uit het Musée de l'Air te Parijs gehaald en met een snelheid van 85 km. per uur uit Parijs komen vliegen. „Luchtcircus" Drie speelse S-51 helicoptères openden het programma, een circusnummer met dartele sprongetjes en voor een leek aëro dynamisch nog altijd moeilijk te verwer ken wendingen. De R.A.F. was er met de pijlsnelle Venam (1030 km. per uur), voor- gevlogen door It. Buchan, die met een stijgsnelheid van 3 km. per minuut vrij wel loodrecht omhoog schoot. De Italianen voerden met hun vier Thunderjets een aantal prachtige en zeer gedisciplineerde stunt-manoeuvres uit. Ditzelfde deden Nederlandse Thunderjets onder leiding van luitenant-kolonel-vlieger De Zwaan en drie Sabres van de Canadese lucht macht. De Nederlandse Marine-Lucht vaartdienst was er met zijn stuntteam van Seafuries, onder commando van luitenant ter zee vlieger Idzerda en voorts toonde een lid van het „Ruiten 4"-stuntescadrille van de Koninklijke Luchtmacht, dat er met de Meteors nog heel wat bereikt kan worden. Zoals bekend, staat „Ruiten 4" voor Zaterdag op het programma, maar het is nog niet zeker of de vier meteors zullen vliegen, daar de leider, majoor Wansink, cp het moment een lichte oorontsteking heeft. Vliegt dit team niet, dan zal waar schijnlijk een kort geleden gevormd stunt team Meteors van Soesterberg onder com mando van majoor-vlieger Droste demon streren. Een prachtige demonstratie gaf majoor vlieger G. Sonderman met de Fokker S-ll, en brullend kwamen tenslotte acht Can- berra-straalbommeilwerpers van de R.A.F. over als slot van dit voorproefje van Za terdag, het grootste vliegfeest van Europa, waarvoor de belangstelling zo groot is, dat alle parkeerruimte reeds besproken is en waarvoor alleen nog maar staanplaatsen zijn te krijgen. Het Engelse ministerie van Handel heeft na overleg met de ministeries voor Voed selvoorziening en Landbouw, medegedeeld, dat besloten is, dat de tomateninvoer uit West-Europa en enige andere landen met ingang van middernacht van 17 op 18 Juli hervat kon worden. Het besluit houdt verband met de daling van het aanbod op de Engelse markt nadat op 7 Juli de invoer werd verboden. Het A.N.P. verneemt van officiële zijde in Den Haag dat de tomatenexport naar Engeland, met ingang van vandaag kan worden hervat. Op verlangen van Engelse zijde zal de tomatenexport echter aan een beperking onderhevig zijn. Wij verzoeken onze weekabonnés, die met vacantie gaan het abonnements geld vooruit aan de bezorger te vol doen. DE ADMINISTRATIE In de Lockheed vliegtuigfabrieken zal het personeel, dat werkt in de afdelingen waar de machines worden gemaakt, voortaan een kogelvrij „schort", gevoerd met fiber glas, moeten dragen om hen te beschermen tegen de rondvliegende metaaldelen. Het vest is zo dun als slap bordkarton, zeer licht, maar sterk genoeg om zelfs kogels te doen afketsen, hetgeen hier op „treffende" wijze gedemonstreerd wordt. Permissie. Op de conferentie van de Britse vakbond van transportarbeiders te Southsea in Zuid-Engeland heeft de vakbond het aanvaarden van titels en onderscheidingen door vakbondsleiders goedgekeurd. Een resolutie, waarin be treurd werd dat de vakbondsleiders Sir Lincoln Evans en Sir Andrew Neasmith titels hadden aanvaard werd met grote meerderheid verworpen. Vliegveld. In militaire kringen te Washing ton is vernomen, aldus meldt „Le Monde" dat de Amerikaanse genie na vijftien jaar experimenteren er in ge slaagd is, in de buurt van de Noordpool een vliegveld voor zware vliegtuigen aan te leggen, dat gemaakt is van op hoopte en samengeperste sneeuw. Sedert vorige maand kunnen op dit vliegveld, waarvan de juiste ligging niet nader is aangegeven, bombardements-een- heden landen. Men verwacht, dat het nieuwe procédé een omwenteling in de Poolstrategie teweeg zal brengen. De traditionele betonnen landingbanen konden tot nog toe in het Poolgebied niet dan met zeer grote moeilijkheden worden aangelegd. Relletjes. De Franse Nationale Vergade ring heeft Donderdag met 339 tegen 252 stemmen een voorstel verworpen om een volledig debat te houden over de straatgevechten op de 14de Juli, waar bij zeven Noord-Afrikaanse betogers om het leven kwamen. De minister van Binnenlandse Zaken, Martinaud-Deplat, achtte de communisten en de Algerijn se nationalistische partij M.T.L.D. ver antwoordelijk voor het gebeurde. Hij zeide dat de M.T.L.D. beschikt over een organisatie te Parijs en voegde hier aan toe, dat de regering niet langer een organisatie kan dulden, „die een burger oorlog wil ontketenen". Volgens zijn zeggen hebben bij de ongeregeldheden 60 demonstranten en 82 politiemannen verwondingen opgelopen. Twintig agen ten zijn er „zeer ernstig" aan toe. Record. Kolonel William Barns van de Amerikaanse luchtmacht heeft Donder dag het snelheidsrecord voor vliegtui gen gebroken. Hij bereikte met een Sa- bre-straaljager van het type F-86d een gemiddelde snelheid van 1151 km per uur. Botsing. Donderdagavond heeft de West- Bengaalse regering bekend gemaakt, dat één persoon om het leven is ge komen toen de politie in Calcutta het vuur opende op een menigte, die een overvalwagen bestormde. Gisteren wer den 261 arrestaties verricht. De plaats vervangende lfeider van de communis tische partij in de Indische Tweede Ka mer, prof. Hiren Moekherdjie, heeft eerste minister Nehroe verzocht naar Calcutta te gaan en persoonlijk in te grijpen in „de snel slechter wordende toestand in de stad". Incidenten. Radio-Caïro heeft in een Vrij dagochtend uitgezonden communiqué over incidenten die Donderdag te Is- mailia zouden zijn voorgevallen, onder andere medegedeeld, dat Britse militai ren drie Egyptische arbeiders hebben mishandeld en diefstallen hebben ge pleegd. Ook zouden Britten drie Egyp- tenaren van in totaal 500 gulden heb ben beroofd. Over de gedeeltelijke op heffing van de Britse beperkende maat regelen te Ismailia zeide majoor Salem, minister van Nationale Voorlichting, dat het voor Egypte geen verschil maakt of de Britten één of duizend controleposten in Egypte hebben. Verbetering. Naar radio-Tirana Donderdag heeft gemeld, heeft premier En/ver Hoxha dc boeren faciliteiten toegezegd, teneinde betere omstandigheden te scheppen voor het uitoefenen van de landbouw, zoals de aankoop van land bouwmachines, bouwmateriaal en ande re artikelen waar behoefte aan is. Vrijlating. Ingevolge de wens van Prins Sadok, de nieuwe troonopvolger in Tu nesië, is Donderdag een vijftiental Tu- nesiërs, dat door de Franse autoriteiten naar Tatahoeire was verbannen, in vrijheid gesteld. De Prins had enige we ken geleden bij zijn officiële uitroeping tot troonopvolger van de Bey de Fran se resident-generaal. De Hautecloque, verzocht de verzoeningspolitiek voort te zetten. Onder de vrijgelatenen bevin den zich drie vakbondleiders. Candidaten. West-Duitse partijen hebben er van moeten afzien personen uit het Saargebied candidaat te stellen bij de komende verkiezing voor de nieuwe West-Duitse Bondsdag, Zowel de libe rale als de sociaal-democratische partij waren van plan leiders van hun in het Saargebied verboden zusterpartijen in de Bondsdag te doen kiezen. De plan nen zijn evenwel afgestuit op een door de Saarlandse Landdag aangenomen wet, volgens welke burgers, die zich candidaat laten stellen voor een buiten lands parlement, hun Saarlandse na tionaliteit verliezen. EHALVE van afbeeldingen kennen de ook wanneer er helemaal geen vrouwelijke "h 36. Voortgeblazen door de electrische ventilator dwarrelde de arme, verkleinde Jolliepop door de lucht, onder het uitsto ten van angstige piepgeluidjes. In wilde ren stormde Panda achter de' geplaagde knecht aan, terwijl hij hem vergeefs trachtte te grijpen. Het was als het na jagen van een hoed in een herfststorm. Bij de ventilator keek de Vlliput-bandiet gnui vend toe. „Mijn plannetje is tot zover net jes gelukt", mompelde hij, „die twee zijn voorlopig bezig en de groeistraler is niet uitgeschakeld. Nu kan IK in de groeistralen gaan staan, om weer een beetje op postuur te komen. Maar eerst moet ik deze venti lator afzetten, anders word ik ook van de straler weggeblazen". Hij voegde de daad bij het woord. Met volle kracht aan de schakelaar trekkend, slaagde hij er in de fan af te zetten. Vervolgens nam hij een aanloop en maakte een koene sprong van zijn tafel naar die, waarop de groei straler stond. „En nu eventjes snel groeien, lot ik die twee vervelende indringers de baas kan", mompelde hij voldaan, terwijl hij in de lichtbundel van de groeistraler ging staan.... meesten onzer ook wel uit eigen er varing de sierlijke danspassen die sommige verliefde duiven weten uit te voeren om het wijfje te bekoren en te betoveren. Ook meeuwen, roofvogels en ooievaars voeren allerhande vreemdsoortige vluchten uit om het vrouwtje van hun kracht en behendig heid te overtuigen en zelfs de mussen trip pelen een onbehouwen dansje. De oranje rotshoenders in de Zuid-Ame- rikaanse wouden en de prieel- hoenders in Australië en Nieuw Guinea organiseren zelfs hele dansfeesten. Maar de vogels L/ttlloUllUU staan daarin niet alléén, want onttitinn ook een bepaald soort motten dJ/lIUlvIl komen op een bal samen. En wie kent niet de dansende zwermen van muggen of eendagsvliegen? Om nog maar niet eens te spreken van de dansende spinnen die we onlangs hebben vermeld. Toch maken we ons schuldig aan een te grote popularisering, wanneer we deze liefdesdansen gaan uitleggen als pogingen van het mannelijk geslacht om de aan dacht van de andere sexe te trekken, haar bewondering af te dwingen, of genegen heid te wekken. Dit immers zou bij de vrouwelijke dieren een aesthetisch oordeel veronderstellen, hetgeen we kwalijk kun nen aanvaarden. Bij een onbevooroordeeld onderzoek is aan het licht getreden, dat het de vrouwtjes geen steek kan schelen hoe de mannetjes zich aanstellen. En aan de andere kant bleken de mannelijke die ren danszuchtige neigingen te vertonen, (Nadruk verboden) partner in de buurt was. Van een voor de andere sexe op touw gezette vertoning, welke van die zijde waardering zou ontmoeten, kan dan ook geen sprake zijn, zodat men is overgeheld naar de opvatting dat de verhoogde func tie van verschillende hormonale klieren bij het mannelijke dier een intensivering van de gehele stofwisseling met zich brengt, hetgeen zich uit in een al gemene verhoging van de levensdrift. Niet alleen in sexueel opzicht, maar ook in algemene zin wordt het dier levendiger, opgewonden, strijdlustig. Het voelt zich, bij wijze van spreken, ver- vuld van ingehouden kracht, die dan vaak zal resulteren in rhythmische dansachtige bewegingen. Overigens schijnt deze opwinding de vrouwtjes in het alge meen meer vrees aan te jagen, dan te be koren. En dat zij door dergelijke liefdes- dansen de één boven de ander zouden uit verkiezen, lijkt volkomen onaannemelijk, zo niet uitgesloten. Als laatste in deze reeks moeten we dan nog de liefdespijlen noemen. U weet na tuurlijk, dat deze attributen tot de uitrus ting van Amor behoren, maar het zal u waarschijnlijk niet bekend zijn dat deze pijlen in het dierenrijk werkelijk bestaan en dat hun uitwerking beslist verbluf fend is? Daarover morgen. H. PéTILLON;

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 2