Nota der V.S. aan Semjonow reageert op Grotewohls aanbod West-Duitse regering vecht nog steeds met vakverbond Nieuwe vlasbewerking brengt kostprijs van linnen terug Derde Divisie is een etmaal op het schema voor De voedseloorlog in Berlijn Communistische betoging leidde tot vechtpartijen in West-Berlijn Vakbondsleider verduidelijkt aanklacht tegen oorlogsstokers Laniel kondigt snelle maatregelen aan Nieuwe mogelijkheid tot concurrerende export Vlot verloop van oefening Drietand Militaire autoriteiten zijn tevreden 5 De Franse economie Deviezenreserve gedaald; goudvoorraad hoger Nieuwe dirigent van R.K. Kerkkoor GAAT U MET VACANTIE? Dr. H. D. van Broekhuizen te Pretoria overleden in Santpoort WOENSDAG 5 AUGUSTUS 1953 De Stichting Touring Zandvoort" organiseerde Dinsdag een ballonnenwedstrijd. Hier gaat een groot deel der ballons en masse de lucht in. BONN (A.N.P.). Het conflict tussen het West-Duitse vakverbond (D.G.B.) en de regeringscoalitie heeft zich thans zo danig toegespitst, dat dr. Adenauer zijn kabinet heeft gemobiliseerd tegen de wijze, waarop de leiding van het vakverbond en kele dagen geleden in de verkiezingscam pagne heeft ingegrepen. De kanselier heeft zijn beschuldiging als zou de D.G.B. zijn politieke neutraliteit hebben geschonden en openlijk voor de socialistische oppositie in het krijt zijn getreden, Dinsdag tot on derwerp van bespreking in de boezem der regering gemaakt. Daarbij werd de minis ter van Arbeid, Storch, die zelf afkomstig is uit de vroegere Christelijke vakbewe ging, opgedragen in een radiorede het standpunt der regering uiteen te zetten. In deze radiorede heeft minister Storch inmiddels verklaard dat dp klachten van het vakverbond over achterstelling der arbeidersbelangen door de bondsregering niet door feiten gestaafd kunnen worden. Zo had de regering op het gebied van te werkstelling van arbeidskrachten, van wo ningbouw en van opvoering van het reële loonpeil grote successen geboekt. De klacht van het vakverbond, dat de regering haar belofte van een nieuwe regeling van het bezit der zware industrie niet zou zijn na gekomen, wordt door de regering afgewe zen met de opmerking, dat thans zelfs in socialistische kring bezwaren bestaan tegen een overijlde volledige socialisering van de basis-industrieën. Kanselier Adenauer heeft zich voorna melijk gestoten aan een passage in de ver- kiezingsoproep van de D.G.B., waarin de arbeiders werd verzocht af te rekenen met die elementen, die Duitsland opnieuw in het ongeluk van oorlog en bommennachten wilden storten. In een fel protest aan Wal ter Freitag, de socialistische voorzitter van het vakverbond, heeft Adenauer de vraag gesteld, wie dan wel met deze elementen bedoeld konden zijn. De tekst van de op roep suggereerde namelijk, dat deze elementen in de rijen der regeringspartijen te zoeken zijn. Freitag heeft thans de bondskanselier uit naam van de vakbondsleiding geschre ven het onbegrijpelijk te achten, dat de kanselier deze uitdrukking op zichzelf en zijn politieke vrienden gemunt achtte. Be doeld waren, aldus de voorzitter van het vakverbond, „die kringen, die in Novem ber 1932 in een brief aan rijkspresident Hindenburg uitdrukkelijk de uitschakeling van het parlement door een van de par tijen onafhankelijke regering geëist heb ben". Het vakverbond heeft tegelijk de tekst van deze brief uit 1932 gepubliceerd, die ondertekend was door een groot aantal lei dende industriëlen, zoals Krupp, Haniel, Siemens, Robert Bosch, Schroeder, Sloman, Cuno, Woermann en Thyssen. Hjalmar Schacht was de eerste ondertekenaar. „Het zijn dezelfde kringen, die sedert geruime tijd weer invloed bezitten en die streven naar een nog grotere invloed op wetgeving en bestuur. Dit moet ook u bekend zijn", zo schreef de vakbondsvoorzitter. Voorts was deze waarschuwing van het verbond volgens hem gericht tegen „lawaaierige groepjes der rechtse oppositie", waartegen de vakbond overigens Dinsdag in een spe ciale oproep van leer is getrokken. Freitag bestrijdt in zijn brief de opvat ting van Adenauer als zou het verbond niet langer als politiek neutraal orgaan beschouwd kunnen worden. „Wij blijven ook dan neutraal, wanneer wij niet alle maatregelen van de regering en het par lement goedkeuren," zo meent Freitag. Splitsing? Het conflict heeft begrijpelijkerwijs de sedert enige tijd bedaarde discussie over een mogelijke splitsing van het vakver bond weer doen opleven. De Christelijke arbeidersjeugd, de Katholieke arbeiders beweging en de Evangelische arbeidersbe weging hebben alle protest aangetekend tegen de door hen als socialistische verkie zingspropaganda beschouwde actie van het vakverbond. Minister Kaiser, voorzitter van de sociale groep van Adenauer's Chris ten-democratische unie, heeft verklaard, dat het de Christelijke arbeiders niet lan ger mogelijk zou zijn in de D.G.B. te blij ven wanneer de leiding daarvan vrijwel geheel in socialistische handen is. Inmiddels zet de D.G.B. zijn verkiezings actie onder luide toejuichingen der socia listische partij voort. Nadat onlangs aan gekondigd was, dat ondernemersorganisa ties een geïllustreerd verkiezingsperiodiek in een oplage van vijf millioen willen uit geven, verluidt thans, dat de D.G.B. een dergelijk blad in vijftien millioen exempla ren wil verspreiden. Daar ook daarin gepleit zal worden voor „een betere Bondsdag", die een open oor heeft voor de eisen van het vakverbond, lijdt het nauwelijks twijfel, dat daarmee een waardevolle steun aan de socialistische verkiezingscampagne zal worden gegeven. Een beschuldiging als zou de D.G.B. ook rechtstreeks de socialistische propaganda helpen financieren, is door het vakverbond met nadruk tegengesproken. Van socialis tische zijde is zij beantwoord met de op merking, dat de campagne van de beide grootste regeringspartijen wordt bekostigd uit zeer grote fondsen die door de industrie zouden zijn gevoteerd. PARIJS (Reuter) De Franse minis ter-president, Joseph Laniel heeft in een Dinsdagavond gehouden radiorede ver klaard, dat de regering snelle maatregelen zal nemen om de financiële gezondheid van Frankrijk te herstellen. Hij zeide dit te willen bereiken door de inkomsten en de uitgaven van de staat in evenwicht te brengen. De schatkist maakt een zeer acute crisis door, zo deelde minis ter Laniel mede. De goudreserves verke ren in ernstig gevaar en er doet zich in Frankrijk een algemene economische te ruggang voor. Het bereiken van budgetair evenwicht is reeds dikwijls ten doel gesteld, aldus de premier, doch deze keer is de regering vooimemens te handelen. Voor de verwe zenlijking van dit doel zijn verschillende belangrijke economische maatregelen ver eist. Zo zullen de hinderpalen voor de ver hoging van de arbeidsproductiviteit uit de weg moeten worden geruimd en zal er een einde moeten komen aan de overmatige bescherming tegen binnenlandse en bui tenlandse concurrentie. De winsten van de tussenhandel, die naar het oordeel der re gering te hoog zijn, zullen moeten worden verlaagd. Verder zal de regering een eind maken aan het overtreden van de prijs- voorschriften. Men verwacht thans een belangrijke om mekeer in de bewerkingsmethoden van het vlas tot linnen garens. Was het tot dusver gevolgde procédé zeer arbeidsintensief, de nieuwe bewerkingsmethode is een geheel machinale, zodat de kosten van het linnen aanzienlijk zullen kunnen worden terug gebracht. Met de komst van het goedkope katoen is het linnen grotendeels van zijn plaats verdrongen. En wanneer deze tendenz ver der zou gaan, zou een belangrijk export artikel voor ons land verloren gaan. Daar om kwam het vezelinstituut van het Toe gepaste Natuurwetenschappelijk Onder zoek (T.N.O.) te Delft op de gedachte naar een zeer vereenvoudigde methode voor de bewerking van vlas te zoeken. In 1952 is men daarin geslaagd en op kleine schaal wordt deze bewerking al in het Vezelinsti tuut toegepast. De resultaten zijn gunstig en openen perspectieven voor de toekomst. Er bestaan thans plannen om over te gaan tot het stichten van een pröefbedrijfje waar het proces op groter schaal zal worden bestu deerd. In dit bedrijfje zullen mensen uit de vlaswereld kennis kunnen nemen van de nieuwe werkwijze en er eventueel zelf ervaringen mee kunnen opdoen. De vlasplant Ons land verbouwt veel vlas, voorna melijk omdat het uit landbouwkundig oog punt een zeer geschikt gewas is voor wis selbouw. Gemiddeld wordt per jaar onge veer 25.000 hectaren met vlas bebouwd. De vlasplant is een zeer economische plant, omdat bijna 100 percent ervan nuttig kan worden gebruikt. Van het zaad wordt lijnolie gemaakt, het hout, waaruit de kern van de stengel bestaat, komt tijdens de be werking vrij als zogenaamde „scheven". Deze laatste worden gebruikt voor het ver vaardigen van bouw- en meubelplaten of kunnen als brandstof dienst doen. Het hoofdproduct van de plant is echter de vezel, waarvan het linnen wordt ge maakt of, 'zoals het in de bijbel al wordt genoemd, het lijnwaad. Vele jaren lang heeft dit weefsel zich kunnen handhaven door de opkomst van de katoen is het ech ter voor een groot deel verdrongen. De re den daarvan is de prijs welke nief onbe langrijk hoger ligt dan die van het verge lijkbare katoenen product. De hoge prijs van het linnen wordt niet veroorzaakt door de kosten van de grondstof, maar door die van de bewerkingsmethoden. Een belangrijk deel van het vlas dat in ons land groeit wordt als stro geëxporteerd, de helft wordt hier tot vezel verwerkt en een klein deel tot garen gesponnen. Exportproduct Zowel wat het stro als de vezel betreft is vlas dus voor de Nederlandse export een belangrijk product. Wanneer men er niet in zou slagen de kosten van de verwer kingsmethoden naar omlaag te brengen zou dit voorname exportartikel voor ons land verloren kunnen gaan. Om dezelfde reden worden er in verscheidene West-Europese landen reeds proeven genomen om tot een goedkopere verwerkingsmethode te gera ken. Het vezelinstituut van het T.N.O. ver richtte de onderzoekingen in samenwerking met het Nederlands Vlasinstituut te Wage- ningen en gesteund door de Stichting Bij zonder Vlas- en Linnenonderzoek, onder leiding van dr. H. J. Selling van T.N.O. Er is nu een werkwijze ontstaan welke waar schijnlijk mogelijkheden biedt voor een goedkope verwerking van stro tot garen. In principe zal de nieuwe werkwijze hierop neerkomen dat uit het stro, zoals het wordt geoogst, in een bewerking scheiding wordt gemaakt tussen de lange vezel, de korte vezel en de scheven (het hout). Zo wel de lange als de korte vezel worden hierna direct tot een voorgaren gesponnen dat daarna een chemische behandeling ondergaat". De natte voorgarens worden on middellijk verder verwerkt door fijnspin- nen tot het eindproduct. Door deze gang van zaken vervalt het arbeidsintensieve roten, terwijl de dure hekelbewerking op vereenvoudigde wijze wordt uitgevoerd. Voorts heeft het spinnen met aanzienlijk grotere snelheden plaats dan tot nu toe ge bruikelijk was. Octooien voor de nieuwe werkwijze zijn door de Nijverheidsorgani satie T.N.O. reeds aangevraagd. Tenslotte kan .worden gemeld dat het pröefbedrijfje in de onmiddellijke omge ving van Delft zal worden gevestigd, om dat de band met het vezelinstituut T.N.O. voorlopig nog niet kan worden verbroken. De weekstaat van de Nederlandsche Bank vertoont slechts weinig veranderin gen. De goudvoorraad is opnieuw vergroot, doch ditmaal slechts met ruim f 6,5 mil lioen, tegen de vorige week f 143 millioen. De netto deviezenreserve is met f 17,5 millioen verminderd en bedraagt thans f 1.680 millioen. Goud en deviezen teza men belopen f 4.186,7 millioen tegen vo rige week f4.197,7 millioen. De bankbiljettencirculatie vertoont op nieuw een lichte stijging en beloopt thans f3.125,5 millioen, hetgeen f 10 millioen meer is dan de vorige week. BERLIJN (Reuter) - Dinsdag is de tekst gepubliceerd van een nota van de Ameri kaanse Hoge Commissaris in Duitsland, Conant, aan de Russische Hoge Commis saris, Semjonow. Conant verzoekt hierin de Sovjet-Unie in bijzonderheden een plan in te dienen voor het aanwenden van Oost- Duitse dollartegoeden voor de aankoop van levensmiddelen in de V.S. ten be hoeve van de Oost-Duitse bevolking. Co nant geeft de verzekering, dat elk voor stel, hetwelk voldoende waarborgen bezat, dat het aangekochte voedsel voor dit doel wordt gebruikt, onmiddellijk naar de Amerikaanse regering zal worden gezon den. De Oost-Duitse premier, Otto Grotewohl, verklaarde op 29 Juli in de Volkskamer, dat Oost-Duitsland bereid was Ameri kaans voedsel te kopen tegen de normale marktprijs voor een waarde van 15 mil lioen dollar of meer. Hij zeide, dat indien de Amerikaanse regering Oost-Duitsland werkelijk wilde helpen, geblokkeerde Oost-Duitse rekeningen in de V.S. en bij Zwitserse banken voor dit doel zou moeten vrijgeven. Volgens Grotewohl hadden drie Amerikaanse banken de Oost-Duitse circu latiebank op 11 Maart 1952 medegedeeld, dat deze rekeningen waren geblokkeerd op last van het Amerikaanse ministerie van Financiën. Grotewohl verklaarde dit in antwoord op president Eisenhowers aan bod om levensmiddelen ter waarde van 15 millioen dollar gratis naar Oost-Duitsland te zenden. Het aanbod werd door Grote wohl en de Sovjet-Russische regering van de hand gewezen. De West-Berlijnse douane-ambtenaren hebben opdracht gekregen om alle voed selpakketten, die door West-Berlijners van Oost- naar West-Berlijn worden gebracht en die afkomstig zijn van de West-Duits- Amerikaanse hulpverlening, verbeurd te verklaren. West-Berlijners die in het bezit van der gelijke pakketten worden aangetroffen, zullen worden berecht op beschuldiging van het aannemen van gestolen goederen. In West-Berlijn Een West-Berlijnse functionaris zeide dat Dinsdag 110.000 voedselpakketten aan Oost-Berlijners zijn uitgereikt. Naar schatting zesduizend communisti sche demonstranten hebben Dinsdag de sectorgrens van West-Berlijn overschre den. Dit geschiedde in de voorstad Kreuz- berg, in de Amerikaanse sector en in Wed ding, in de Franse sector. In Kreuzberg poogden de demonstranten zelf een post voor het uitdelen van levens middelen te vormen. Sommigen drongen in de tuin van de school door, waar de Oost- Berlijners in rijen stonden te wachten tot het hun beurt was om een levensmidde lenpakket in ontvangst te nemen. Zij schreeuwden: „Wij willen geen Ameri kaans voedsel". Ook poogden zij de Oost- Berlijners te overreden de pakketten niet in ontvangst te nemen. Doch deze waren hier niet van gediend en weldra vielen er klappen. Het West-Berlijnse hoofdbureau van po litie heeft later medegedeeld dat in totaal 69 communistische demonstranten, waar onder zeven vrouwen, zijn gearresteerd. De West-Berlijnse politiemannen waren met revolvers en gummistokken gewapend, doch zij gebruikten uitsluitend hun gum miknuppels. Verscheidene honderden Oost-Duitsers zijn Dinsdag in verband met het stopzet ten van de verkoop in Oost-Duitsland van spoorwegkaartjes naar West-Berlijn, per rijwiel en te voet in West-Berlijn aange komen. Zij voegden zich bij de duizenden Oost-Berlijners, die in rijen voor vijftig West-Berlijnse uitdelingscentra wachtten. Ook West-Berlijnse werklozen en gepen- sionneerden vervoegden zich bij West- Berlijnse uitdelingscentra, waar zij de Maandag in Oost-Berlijn in ontvangst ge nomen levensmiddelenpakketten inlever den. Zij verklaarden zich naar Oost-Ber lijn te hebben begeven „om het door de communisten gestolen voedsel terug te brengen". In Oost-Berlijn In Oost-Berlijn werden Dinsdag op een andere, verder van de Westelijke sector grens gelegen plaats, levensmiddelen uit gedeeld. Er waren ongeveer tweehonderd liefhebbers. Luidsprekers van de Oost- Duitse volkspolitie gaven voor deze twee honderd een levendige beschrijving van de communistische demonstraties in West- Berlijn. Zo werd onder meer verklaard dat de demonstranten uitsluitend bestonden uit „West-Berlijnse werklozen en gepen- sionneerden, die protesteren tegen de gra tis uitreiking van Amerikaanse levensmid delen". Wij verzoeken onze weekabonnés. die met vacantie gaan het abonnements geld vooruit aan de bezorger te vol doen. DE ADMINISTRATIE Oud-gezant van Zuid-Afrika in Nederland en België Met dr. H. D. van Broekhuizen, oud-ge zant van Zuid-Afrika in Nederland en Bel gië, Dinsdagavond op 81-jarige leeftijd in een ziekenhuis te Pretoria overleden is een ook voor land bekende figuur heen gegaan. Herman Dirk van Broekhuizen, in 1871 geboren uit Nederlandse ouders in het Overijselse dorpje Rijssen, ging als kleine jongen met zijn ouders naar Zuid-Afrika, waar hij zijn opvoeding en wetenschappe lijke opleiding genoot. Aanvankelijk was hij predikant te Pretoria, welk ambt hij aanvaardde na een wereldreis te hebben gemaakt, die in 1897 begon. Hij bezocht toen ook ons land en preekte te Oostbie- rum, waar ook zijn vader predikant is ge weest. De jonge predikant kwam al spoedig in de politiek. In de oorlog van 1899 tegen Engeland trok hij mede te velde om sol daten en burgers met zijn bezielend woord aan te vuren. Hij werd gevangen genomen en uit het land gezet. Hij vertrok naar Nederland, waar hij vele bijeenkomsten leidde en lezingen hield. Vervolgens stichtte hij een fonds voor de noodlijdenden in de republieken. In Zuid-Afrika teruggekeerd werd hij een vurig nationalist. Hij deed mee aan de rebellie van 1914 met De Wet, de la Rey en anderen, die weigerden tegen Duitsland te vechten. Dit kwam Van Broekhuizen op gevangenisstraf te staan. In 1922 vertrok hij weer naar Nederland om te Leiden te pro moveren in de theologie. In 1925 werd hij te Pretoria tot lid van de Volksraad ge kozen. In Mei 1933 werd hij lid van het parlement. Dr. Van Broekhuizen, die gehuwd ge weest is met een kleindochter van Paul Kruger, kwam in 1933 naar Den Haag als gezant van Zuid-Afrika. Hij hield van ons land en deed alles om de banden tussen de beide stamverwante volken nauwer aan te halen. Dr. Van Broekhuizen bleef tot het uitbreken van de tweede wereldoorlog in Mei 1940, waarna hij met de staf van het gezantschap met een Engels oorlogsschip naar Londen werd overgebracht. McCarthy beschuldigt Senator McCarthy heeft Dinsdag het hoofd van de Amerikaanse Centrale Inlich tingendienst (C.I.A.) Allen Dulles, een broer van de minister van Buitenlandse Za ken, er van beschuldigd, inlichtingen over een hoge functionaris bij de C.I.A. verbor gen te houden. De betrokken functionaris, William Bundy, een schoonzoon van oud minister Acheson, zou volgens McCarthy indertijd 400 dollar hebben bijgedragen voor de verdediging van Alger Hiss, de voormalige functionaris bij het State-de- partement, die schuldig werd bevonden aan meineed, toen hij verklaarde geen inlich tingen aan een spionnagecömplot te heb- pen verstrekt. Volgens de door McCarthy bekendgemaakte briefwisseling zou Allen Dulles McCarthy hebben laten weten, dat zijns inziens het Congres niet bevoegd is kennis van de zaak-Bundy te nemen. Dinsdagavond om 24 uur was de Derde Divisie geheel gereed om ten strijde te trekken tegen een denkbeeldige vijand. De proefmobilisatie is zó vlot verlopen, dat men een etmaal op het voor deze oefening vastgestelde schema vóór is. De divisie heeft hierdoor nog vierentwintig uur de tijd gehad de puntjes op de i's te zetten, het materiaal nauwkeurig te inspecteren en zich gereed te maken heden avond om 24 uur marsvaardig te zijn. Dan zal de divisie naar het terrein van actie vertrekken. De dirigent van het R.K. Kerkkoor te Santpoort, de heer Th. Spook, zal met in gang van 1 October zijn functie, die hij ruim achttien jaar vervulde, neerleggen. Hij wordt als zodanig opgevolgd door de heer M. A. Röttgering te Overveen. De elk uit twee officieren bestaande uit gezonden contröleteams, die de proefmobi lisatie op elk centraal punt in geheel Ne derland hebben gevolgd en ieder een uit vijf pagina's bestaande vragenlijst hebben moeten invullen hebben uiteraard nog geen verslag uitgebracht. Een nauwkeurig beeld is niet mogelijk, zolang deze teams hun rapport nog niet hebben ingediend. Maar de indruk is, zoals uit de mededelingen van officiële militaire zijde is gebleken, dat de oefening zeer goed verloopt. Reac ties van de buitenlandse waarnemers zijn er nog niet. Deze worden pas tegen het eind van deze week verwacht. Hoge militaire autoriteiten hebben ver klaard dat hetgeen nu geschiedt met één divisie, in dezelfde tijdsduur met twee divisies kan worden gedaan. Zoals be kend is wordt er naar gestreefd, dat onze landmacht in October 1954 zal bestaan uit één parate en twee mobilisabele divisies plus een volledig aantal legercorpstroepen, totaal 120.000 man. Bij deze oefening is gebleken dat binnen vierentwintig uur na de oproep tot voor mobilisatie, waarbij dus de kern van de onderdelen en de kwartiermakers onder de wapenen komen, het materieel uit de opslagplaatsen is overgebracht naar de mo bilisatiecentra. Van officiële militaire zij de werd voorts medegedeeld, dat slechts een gering aantal mobilisanten aan de op roep geen gehoor heeft gegeven. Zij zullen zich voor de krijgsraad hebben te verant woorden. Snelle opkomst Er is Dinsdag zeer snel op de mobilisa tie-oproep gereageerd. Omstreeks vier uur was 75 percent van de totale sterkte reeds aanwezig. Niet voor alle opgeroepenen was het een voorspoedige reis: Maandag- De gemobiliseerde soldaten begeven zich naar hun bestemming. nacht om vier uur meldde zich een kwar tiermaker, een boerenzoon uit Friesland, in Den Haag aan. Door allerlei misverstan den was hij via Oirschot en Assen naar Den Haag gekomen. Dank zij een bereid willige automobilist kon hij die nacht de juiste plaats van bestemming bereiken. Om een indruk te krijgen van de om vang van deze proefmobilisatie kan men haar het beste vergelijken met die van 1939. Toen kwamen 15 lichtingen, tezamen circa 300.000 man onder de wapenen tegen thans slechts 20.000. Het behoeft daarom niet te verwonderen, dat men er betrekke lijk weinig van merkt. In de drukte van de vacantietijd valt deze proefmobilisatie nauwelijks op. Ook van het vervoeren naar het concentratiegebied zal men wei nig bespeuren omdat het 's nachts ge schiedt. ADVERTENTIE WATERD. KAMPEERTENTEN met 20% korting Iets smoezelig Showmateriaal. Voll. garantie. Geïll. cat. op aanvr. The Indiana, Hoofdkant. v. Nederl. Haarlem, Zijlweg 111, Tel. 17557; Amsterdam, Keizersgracht 616, Tel. 37107; Rotterdam. Mathenesserlaan 30, Tel. 24034

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 11