Vandaag moeten ongeveer
15.000 militairen opkomen
Zes Europese ministers komen
Vrijdag in Baden-Baden bijeen
Agenda voor
Haarlem
Achttien belangstellenden voor
laatste vergadering van H.O.V.
Tzveede deel van proefmobilisatie
Overbrenging van Derde Divisie
naar „terrein van actie" volgt nu
Lijdt niet langer
Autovordering verliep
lang niet vlekkeloos
Nederlands voorstel: Binnen tien
jaar een Europese douane-unie
r
Hoe is het ontstaan?
3
In Haarlem grote verwarring
door onduidelijke berichten
Kano op Waal overvaren;
Parijse jongen verdronken
Entree van
de Haagse
Bloemen-
koningin
Minister Kernkamp terug
uit Nieuw Guinea
Dit woord: BLAAM
Landdag Steun
Wettig Gezag
Honderdveertigjarige periode afgesloten
Wij hadden gaarne meer gedaan,
maar wij konden nietyt
Geen discussie
Hulde aan orkest
Verontwaardigd over
verontwaardiging
DINSDAG 4 AUGUSTUS 1953
Het tweede deel van de proefmobilisatie, de oefening „Drietand", is vandaag
begonnen. De militairen, die een wit waarschuwingsbericht hebben ontvangen,
zijn vanmorgen opgeroepen. Zodra allen er gevolg aan hebben gegeven, zullen
de 20.000 man van de derde divisie onder de wapenen zijn. Vandaag moeten
ongeveer 15.000 militairen opkomen. Hun opkomst is voorbereid door de kernen
van de divisie-afdelingen, die gisteren zijn opgeroepen. Als vandaag de eigen
lijke opkomst is voltooid, begint het volgende deel van de proefmobilisatie: de
overbrenging van de divisie naar liet „terrein van actie". Daar wordt ter afslui
ting een oefening gehouden. Tegen 15 Augustus zullen alle militairen van de
Derde Divisie weer thuis zijn.
De oproep van de chef van de generale
staf is hedenmorgen voor de eerste keer om
7.12 via de radio bekendgemaakt. Zij luid
de: „De militairen van de Koninklijke
Landmacht, die een wit waarschuwingsbe
richt „proefmobilisatie" hebben ontvangen,
moeten nu onmiddellijk in werkelijke
dienst komen. Zij moeten handelen over
eenkomstig de aanwijzingen die in hun zak
boekje voorkomen op de witte lastgeving,
gemerkt met de letter C. Deze oproeping
geldt dus alleen voor hen, die een waar
schuwingsbericht „proefmobilisatie" van
witte kleur hebben ontvangen."
Symbolische autovordering
Om de proefmobilisatie van de Derde
divisie zo echt mogelijk te maken zijn gis
teren in een tiental plaatsen van ons land
vrachtauto's, bestelauto's en personen
wagens gevorderd. Met dat vorderen liep
het overigens nogal los, want het betrof
hier slechts een symbolische handeling om
na te gaan of ook in tijden van werkelijk
gevaar de genoteerde burgerauto's snel ge
noeg ter beschikking van de gemobiliseerde
eenheden kunnen komen. Totaal zijn onge
veer 500 wagens gedurende ongeveer een
uur van eigenaar verwisseld geweest. Toen
konden de eigenaars-bestuurders, die hun
wagens zelf naar de verzamelplaatsen en
vandaar naar het afleveringsadi-es reden,
weer vertrekken. De eigenaren waren reeds
enige tijd van tevoren er van verwittigd
dat zij in de eerste helft van Augustus met
deze proefvordering rekening moesten
houden.
Op de eerste dag van de mobilisatie
gisteren dus hadden de burgemeesters
van de gemeenten, waar vordering zou
plaats vinden, openbare kennisgeving doen
aanbrengen, waarop datum, tijdstip en
plaats voor de algemene autovordering
stonden aangegeven.
In sommige plaatsen zijn ook autobezit
ters op de vorderingsplaats verschenen die
destijds een lastgeving hebben ontvangen
hun auto bij een werkelijke mobilisatie ter
beschikking te stellen. Zij werden spoedig
op hun vergissing attent gemaakt. De sym
bolische vordering betrof alleen auto's van
eigenaars die een speciale lastgeving voor
deze proefmobilisatie hadden gekregen.
De burgerwagens, waarover het leger in
tijd van mobilisatie dient te kunnen be
schikken, staan genoteerd in de boeken
van de Inspectie Verkeerswezen. Deze vor
derbare wagens worden in vredestijd regel
matig, ongeveer een keer in het half jaar,
door deskundigen getaxeerd op hun waar
de, dit op grond van de nieuwe Inkwartie-
ringswet.
Kwartiermakers in actie
De kwartiermakers hebben gisteren in
vele plaatsen hard gewerkt. Scholen wer
den in een paar uur veranderd in kazerne-
menten en tenten, dekens, kookpotten,
wapens werden in de lokalen waar de
schoolbanken uit verwijderd wai-en, opge
slagen.
Terwijl verder de voorbereidende maat
regelen voor de ontvangst van de „witte
mobilisanten" getroffen werden, hadden de
menagemeesters op grote benzinebranders
pannen met heet water klaar gemaakt.
Hierin werden de blikjes met gevechts
rantsoenen verwarmd. En 's avonds om
halfzeven stonden de „witten" aangetreden
met de mess-tinnetjes. Ieder kreeg een
gloeiend blikje en een blikopener. Er zat
een verrassend element in dit openen van
de „gevechtsrantsoenen." De inhoud was
niet altijd hetzelfde: men kon bruine bonen
met spek, witte bonen met tomatensaus en
spek, rijst met goulasch of aardappelen
met doperwten en worst aantreffen.
Menig militair, die er de eerste dag had
opzitten van de oefening-Drietand, bezweek
voor de aandrang van het keukenpersoneel
en verschalkte een tweede blikje, zodat de
koppelriem wat wijder gemaakt moest
worden. Om 10 uur was het taptoe: de stro
zak werd opgezocht.
Vriendelijk verzoek
van Jantje en Mientje
In het gehele land zijn slechts dertig
scholen in gebruik genomen als opkomst
centra. Een van de eerste dingen die de
kwartiermakers in deze scholen onder ogen
kregen was een grappig getekende plaat
met een vriendelijke vermaning:
„Aan de soldaten.
Wij moeten onze school netjes houden.
Wilt u het ook doen? En voorzichtig
zijn met vuur?
Jantje, Wies, Let, Toon, Mientje"
Tot de taak van de kwartiermakers be
hoorde ook het vervoer van de uitrustings
stukken naar de scholen.
ADVERTENTIE
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen. Neemt regelmatig Togal. dat
verdrijft in al die gevallen snel en afdoende
de pijnen. Togal baat waar andere middelen
falen. Zuivert door de nieren, is onschadelijk
voor hart en maag. Bij apotheek en drogist
ƒ0.95, ƒ2.40 en ƒ8.88.
„Waar is de S 4?" Het was een vraag, die
gisteren meermalen gesteld werd in de mo
bilisatie-opslagplaatsen, waar de kwartier
makers druk in de weer waren de batal
jonsgoederen in trucks te laden en naar de
scholen te vervoeren. Contröle-teams van
de Nederlandse territoriaal bevelhebber ke
ken aandachtig toe bij deze prelude van de
mobilisatie-oefening „Drietand". Fouten,
die nu gemaakt worden, kunnen vermeden
worden als het ooit eens werkelijk mocht
gaan spannen.
De S 4 is een zeer belangrijk man. S 4
betekent stafofficier voor de logistiek. Deze
functionaris is belast met het coördineren
van het transport en zorgt er voor dat de
mobilisanten op het tijdstip van opkomst
alle uitrustingsstukken krijgen die zij nodig
hebben. De Amerikaanse wapens en andere
uitrustingsstukken der Derde Divisie zijn
alle al gebruikt bij de oefening „Hold Fast"
en iedere soldaat krijgt de karabijn, die hij
ook toen over de schouder droeg.
In dertig scholen, over het gehele land
verspreid, zullen vandaag divisie-onderde
len zijn gelegerd om vandaar per trein en
per truck de opmars naar het stellinggebied
- in het Zuiden des lands - te gaan onder
nemen.
-fv de#*??
4 V-
v,;0: ;I
De kwartiermakers voor de proefmobilisatie zijn Maandagmorgen op hun standplaatsen
aangekomen om alles voor de ontvangst van de troepen in gereedheid te brengen.
Foto: in een schoolgebouw, dat als opvangcentrum dienst doet werden de soldaten
met een vriendelijk verzoek ontvangen.
Het was vanmorgen heel wat drukker
op het Haarlemse station met naar hun
mobilisatiebestemming vertrekkende mili
tairen dan gisteren.
Uit gesprekken met de opgeroepenen
bleek ons, dat velen gisteren de radio niet
hadden gehoord en pas 's avonds uit de
krant hadden vernomen, dat zij moesten
opkomen.
In totaal gaat het om ongeveer 1500
Haarlemmers, die een oproep hebben ge
had.
Verwarring
Intussen blijkt de praktijk van de vor
dering van auto's voornamelijk bestel
wagens en vrachtauto's tot grote ver
warring te hebben geleid.
Aan vele eigenaren van vrachtauto's zijn
namelijk reeds geruime tijd geleden last
gevingen gezonden voor het geval een
werkelijke mobilisatie zou worden afge
kondigd. Voor deze proefmobilisatie zijn
kort geleden speciale lastgevingen ver
stuurd, echter alleen in Groningen, Fries
land en Brabant.
Daar de officiële diensten verzuimd
hebben thans duidelijk op het onderscheid
tussen beide lastgevingen te wijzen, is het
vooral in het Westen tot grote verwarrin
gen gekomen.
Ook in Haarlem, waar zich tal van
autohouders naar de in hun lastgeving ge
noemde verzamelplaatsen hebben begeven,
namelijk de Slachthuisstraat en de Fon
teinlaan. Er hebben zich daar vanmorgen
files van voertuigen gevormd, terwijl pas
na geruime tijd bleek, dat zij bij deze
proefmobilisatie niet waren ingeschakeld.
Uiteraard heeft dat de betrokken be
stuurders en eigenaars heel wat tijd- en
in sommige gevallen ook geldverlies ge
geven, waarover zij nu niet bepaald geest
driftig waren, getuige de vele telefoontjes
van ontstemde gedupeerden die wij van
morgen ter redactie moesten beantwoor
den.
Op de rivier de Waal zijn gistermiddag
twee dertien-jarige jongens, die met een
kano midden op de Waal voeren door een
Zwitserse sleepboot overvaren. De der
tien-jarige jongen Pluim uit Nijmegen wist
zich te redden er» kon al zwemmende de
oever bereiken. Zijn kameraad, een jonge
Parijzenaar, die in Nijmegen logeerde,
kwam onder de boot terecht en is verdron
ken. Zijn naam was gisteren nog niet be
kend zodat zijn ouders nog niet op de
hoogte konden worden gesteld.
DINSDAG 4 AUGUSTUS
Grote Kerk, Orgelconcert, 8 uur. Stadhuis:
Marionettenspel, 7.30, 3.30 en 9.30 uur.
Spaarne: „Een koninkrijk voor een huis",
alle leeft., 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „The
Quiet man", 14 jaar, 8 uur. Minerva: „Haven
der verleiding", 18 jaar, 8.15 uur. Rembrandt:
„Sterren stralen overal", alle leeft., 7 en 9.15
uur. Palace: „Twee in een auto", alle leeft..
7 en 9.15 uur. Luxor: „De dief". 18 jaar. 7
en 9.15 uur. Lido: „Help. ik ben soldaat", alle
leeft., 7 en 9.15 uur. City: „Tour de France
1953", 7 en 9.15 uur.
WOENSDAG 5 AUGUSTUS
Stadhuis: Marionettenspel, 2.30, 3.30, 4.30,
7.30. 8.30 en 9.30 uur. Spaarne: „Een ko
ninkrijk voor een huis", alle leeft., 2.30, 7
en 9.15 uur. Minerva: „Zoölogica", alle leeft..
2.30 uur; „Haven der verleiding", 18 jaar, 5.15
uur. Frans Hals: „De kleine Moek", alle
leeft., 10.30 uur. „The Quiet man", 14 jaar,
2.30, 6.45 en 9.15 uur. Rembrandt: „Sterren
stralen overal", alle leeft.. 10.30, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Palace: „Lullaby of Broadway",
alle leeft., 10.30 uur „Twee in een auto",
alle leeft.. 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „De
dief", 18 jaar, 2. 7 en 9.15 uur. Lido: „De
Tour de France", alle leeft., 11, 4.10 uur;
„Help ik ben soldaat", alle leeft., 2, 7 en 9.15
uur. City: „Donald Duck", alle leeft., 10.30
uur. „De Tour de France", alle leeft., 2.15,
4.30. 7 wd. iU5 uur.
Op 7 Augustus zal in Baden-Baden een
ministersconferentie worden gehouden,
waarop gesproken zal worden over de
Europese ontwerp-grondwet. Deze datum
wordt voorlopig aangehouden ondanks het
feit dat in Italië nog geen nieuwe regering
is gevormd. Bondskanselier Adenauer heeft
echter meegedeeld, dat hij er op vertrouwt
dat vóór Vrijdag een nieuwe Italiaanse re
gering zal zijn gevormd, waarin Alcide de
Gasperi minister van Buitenlandse Zaken
zal zijn. De Gasperi zou de conferentie dan
kunnen presideren. Inmiddels kan men
verwachten dat de Nederlandse regering
die naar bekend, de economische aspecten
van de Europese eenwording van essentieel
belang acht, op de economische problemen
en hun mogelijke oplossing nog eens extra
de nadruk zal leggen. Reden waarom wij
hierbij nog eens die problemen belichten
en op die achtergrond de visie der Neder
landse regering projecteren.
Die problemen zijn zeer talrijk, daar
hebben ook de rapporten van de Organi
satie voor Europese Economische Samen
werking (OEES) en de Economische com
missie voor Europa van de Economische en
Sociale raad van de UNO (de ECE) nog
eens duidelijk op gewezen. Zij reppen van
onvoldoende uitbreiding der productie, in
flatoire en deflatoire tendenzen, gebrek
aan evenwicht in de betalingsbalansen,
dollartekorten en stagnatie in het vrijma
ken der Europese handel. En dat zijn on
der de huidige omstandigheden allerminst
bijzondere moeilijkheden van tijdelijke
aard, maar veeleer structurele moeilijk
heden, dus van blijvende aard. Er is be
hoefte, zo zeggen deze rapporten, aan
nieuwe internationale initiatieven om de
situatie te doorbreken.
Die initiatieven moeten tot de volgende
doelen leiden: intern financieel evenwicht
op basis van prijzen en kosten waarmee
men kan concurreren op de wereldmarkt,
uitbreiding der productie en uitbreiding
der export.
Dit kan alleen geschieden met de stimu
lans van een onderlinge concurrentie en
door de mogelijkheid om voor een groter
gebied te produceren. Zodat het scheppen
van een gemeenschappelijke markt zich
onmiddellijk opdringt. De Europese econo
mische structuur is verouderd. En de rap
porten onderstrepen dat het verbeteren
van een onderdeel van het beeld onvol
doende is, omdat de samenhang van de
sectoren te groot is. Het gehele patroon
moet worden herzien.
Eén markt
Het is wel opvallend dat in de laatste
jaren de vorming van een gemeenschap
pelijke markt steeds meer als middel wordt
gezien om die structurele verbetering te
bereiken. In een inwendig vrij gebied zou
de productie een ruimer afzetveld hebben,
waardoor de onderlinge concurrentie èn de
specialisatie zouden worden bevorderd. Op
die markt zou een vrij verkeer moeten be
staan van goederen, kapitaal, diensten en
personen. Een bijzonder groot verschil
met de toestand van heden dus. Een ver
schil dat slechts een doelbewuste samen
werking in beleid zonder al te grote schok
ken weg kan werken. Men kan zelfs zeg
gen dat hiertoe een economische unie nood
zakelijk zal zijn. Men kan in de huidige
gecompliceerde situatie niet meer eenvou
dig de hele zaak loslaten, maar moet ge
leidelijk in gemeenschappelijk overleg naar
het nieuwe levende systeem toe.
Dit brengt de vraag naar voren in welke
vorm dit overleg moet plaats hebben: door
samenwerking in organen van multilateraal
overleg of in een Europees orgaan met
boven-nationale bevoegdheden. Deze vraag
is van de grootste betekenis omdat een
nationale regering (in het eerste geval)
dikwijls in een heel andere positie staat
dan een boven-nationaal orgaan dat een
gemeenschappelijke politiek op lange ter
mijn en over het gehele gebied kan over
zien.
Wat betreft die benadering zijn in de
laatste jaren drie belangrijke stappen ge
daan, namelijk inzake de Kolen- en Staal
gemeenschap en de Europese Defensie
gemeenschap en het opstellen van een
Europese ontwerp-grondwet, waartoe
Frankrijk, Italië, Duitsland en de Benelux-
landen besloten, het ontwerp dus waarover
men Vrijdag in Baden-Baden van gedach
ten gaat wisselen
In'dat ontwerp staat naast de politieke
clausules ook een economische: in
harmonie met de algemene economie van
de deelnemende staten de economische ont
wikkeling, de uitbreiding van de werkge
legenheid en de verhoging van het levens
peil te verzekeren door geleidelijke instel
ling van een gemeenschappelijke markt
met vermijding (door overgangsmaatrege
len b.v) van fundamentele en duurzame
moeilijkheden in de economie der deel
nemende staten
Nederlandse voorstellen
Het is op deze basis, dat de Nederlandse
regering, die er van overtuigd is dat een
Europese eenwording zonder gelijktijdige
economische eenwording een holle zaak
zou zijn, haar voorstellen stoelt. Voorstel-
len, die zeker ook in Eaden-Baden aan de
orde zullen komen en die kort samengevat
op het volgende neerkomen:
De Europese gemeenschap moet als eco
nomisch doel hebben de verhoging van het
levenspeil in de aangesloten landen, in het
bijzonder door verhoging van de producti
viteit, en de ontwikkeling van de werkge
legenheid, waartoe de Gemeenschap be
vordert, dat tussen de landen een gemeen
schappelijke markt wordt gevormd, waar
binnen vrij verkeer bestaat van goederen,
diensten, kapitaal en personen, en dat met
derde landen een zo vrij en uitgebreid mo
gelijk verkeer wordt onderhouden.
Als eerste stap naar de gemeenschappe
lijke markt wordt binnen 10 jaren een
Douane-Unie gevormd, waarbinnen alle
in- en uitvoerrechten en kwantitatieve be
perkingen zijn opgeheven en die in het
verkeer met andere landen beschikt over
een gemeenschappelijk systeem van doua
nerechten en kwantitatieve beperkingen.
De techniek hiervan gaf de Nederlandse
regering aan in richtlijnen voor een hier
voor te maken Protocol, waarin nog eens
nadrukkelijk wordt aangegeven, dat het
verkeer met die andere landen zo ruim
mogelijk en dus de belemmeringen in de
handel met deze buitenwereld zo gering
mogelijk moeten zijn. Een concrete proce
dure wordt aangegeven voorgeval een land
gevaar ziet voor een onmiddellijk dreigen
de en in verhouding tot de deviezenreser
ves ernstige verstoring van het evenwicht
van zijn betalingsbalans. Er wordt tevens
een procedure aangegeven in geval een
land meent, dat in een welomschreven ge
val de nakoming van zijn verplichtingen
inzake de Douane-Unie zal leiden tot ern
stige verstoringen in een sector van zijn
economie. In beide procedures wordt het
beginsel der Europese beslissing, en in het
tweede geval zelfs dat der Europese ver
antwoordelijkheid gesteld, welke laatste
mede door gebruik van een Europees Fonds
zijn uitdrukking kan vinden.
Den Haag zag gisteren
zijn Bloemenkoningin,
Gezeten in een fraai
uitgedoste praalwa
gen maakte zij haar
entree, vergezeld
door twee bloemen-
prhisessen. Daarmee
was de bloemenweek
officieel geopend. Op
het stadhuis iverd de
Haagse Vorstin ont
vangen door loco-
burgemeester, wet
houder ir. Feber, die
haar een vaantje
overhandigde ten te
ken harer waardig
heid. Overal waar de
Bloemenkoningin
verscheen viel haar
een hartelijk hulde
betoon ten deel, Dui
zenden Hagenaars en
vacanticgangers wa
ren voor deze gele
genheid op de been.
De minister van Overzeese Rijksdelen,
prof. dr. W. ,J. A. Kernkamp, is gisteren
van zijn bezoek aan Nieuw Guinea op
Schiphol teruggekeerd. Aan verslaggevers
verklaarde hij:
„Uitwisseling van gegevens met Austra
lië, besprekingen over gemeenschappelijk
onderzoek, een gecoördineerd gezondheids
plan zijn enige concrete resultaten van
mijn reis naar Nieuw Guinea. Die resul
taten komen dus neer op samenwerking
met Australië."
„Mijn besprekingen met Australië zijn
gunstig geweest voor de politieke ontwik
keling van Nieuw Guinea," vervolgde de
minister. „Wat -de economische ontwikke
ling betreft indien met exploratie spoe
dig iets wordt gevonden dat geld oplevert
heeft het land een goede toekomst. Er
wonen nu 14.000 Nederlanders. Alle vak
lieden zijn er welkom. Voor de Indische
Nederlanders zie ik in Nieuw Guinea geen
tweede vaderland. Maar zij die er wonen
zijn merendeels tevreden."
De minister zei voorts dat de vernieu
wing in Nieuw Guinea met voortvarend
heid ter hand wordt genomen. De medi
sche verzorging noemde hij uitstekend. Na
een actie tegen de malaria wordt nu de
tuberculose-bestrijding krachtig ter hand
genomen. Het onderwijs wordt langzaam
beter. Als een probleem noemde hij gebrek
aan geschoolde arbeidskrachten.
Infiltratie van coloradokever
In Loosduinen zijn 25 coloradokevers
gevonden op een braakliggend stuk land
tegenover de begraafplaats Westduin.
tn
Blaam is: slechte naam, ongunstige
reputatie en ook: berisping, hoon, schan
de. Men spreekt over een ridder zonder
vrees of blaam: een ridder, die nergens
bang voor is en die een vlekkeloze
naam draagt. Evenals het Engelse to
blame gaat blaam terug op het Franse
blamer, dat afkomstig is van het La
tijnse blasphemare, een uit het Grieks
overgenomen werkwoord dat letterlijk
betekent: schandelijke dingen zeggen,
in het bijzonder: schandelijke dingen
zeggen over de Goden. Ons blasphemie
is dan ook: godslastering.
Verwant zijn natuurlijk blameren:
iemand in een kwade roep brengen, en
blamage: smaad, schande.
vS
Het nationaal instituut „Steun Wettig
Gezag" zal dit jaar zijn eerste lustrum vie
ren met het houden van landdagen in alle
provincies. Op 29 Augustus wordt in Am
sterdam de provinciale landdag van
Noordholland gehouden.
Om half zes die middag zullen vrijwilli
gers van de Nationale Reserve, Reserve
Grensbewaking, Reserve Rijkspolitie en
Gemeentepolitie uit Noordholland in de
Paulus Potterstraat bij het Stedelijk Mu
seum défileren. Na het défilé volgt een
mars door de stad. In de Apollohal wordt
's avonds een feestelijke bijeenkomst ge
houden. Mr. dr. P. J. Witteman, oud-mi
nister van Binnenlandse Zaken, zal dan
een rede uitspreken.
Zes bestuursleden, een oud-bestuurslid, een dirigent, de administrateur, zes leden en
drie journalisten hebben gisteravond de Haarlemse Orkestvereniging begraven. Deze
sobere plechtigheid had, in de vorm van een ledenvergadering, plaats in de Voorzaal
van „Brinkmann", het vertrek waar de laatste jaren zich wel meer belangrijke gebeur
tenissen in het bestaan van de H.O.V. hebben voltrokken. Uiteraard heerste er weinig
droefheid om dit verscheiden van een instelling welke bijna 140 jaar lang de Haar
lemmers deel heeft laten hebben aan het koninkrijk der muziek. Men wist immers
dat deze Phoenix onmiddellijk weer uit zijn as zal herrijzen om voort te leven als
Noordhoilands Philharmonisch Orkest. Het woord werd gevoerd door de voorzitter,
mr. A. Beets, de secretaris (voor het lezen van de notulen), dr. J. R. H. de Smidt, en
de oud-penningmeester, de heer D. J. Sanders.
De liquidatie van de H.O.V. was vervat
in de bewoordingen van het derde agenda
punt: Vaststelling vgn de maatregelen
welke nodig zijn voor de overschakeling
op het provinciaal orkest.
De voorzitter sprak: „De belangstelling
is niet' groot, men vertrouwt blijkbaar dat
de zaak op dezelfde, /nopelijk op betere
voet wordt voortgezet. Voor ons bestuur
is het altijd moeilijk geweest het orkest in
stand te houden: de financiën ontbraken,
wij waren afhankelijk van de overheid.
Geen ander orkest heeft kunnen bestaan
zonder overheidssteun, wij vormden zeker
geen ongunstige uitzondering Tot nu toe
hebben we niet die financiële medewer
king gehad als we graag hadden gezien.
Dan zou er ook een pensioenregeling zijn
geweest en was het niet nodig geweest
de salarissen op het laagst-oirbare peil te
houden. Het bestuur heeft niet kunnen be
reiken dat de salarissen boven dat niveau
kwamen, omdat de subsidiërende instan
ties niet bereid waren daaraan mee te
werken.
Daarom is het bestuur thans verheugd
over het plan van de overheid om ook de
H.O.V. in een stichting om te zetten, waar
bij de overheid de grootste zeggenschap
heeft. De omzetting geschiedt dan ook met
de bedoeling het wenselijke te realiseren.
Een pensioen is dringend noodzakelijk, het
is niet fraai dat de orkestleden na jaren
lange arbeid zonder pensioen naar huis ge
stuurd worden.
Dit is ook de bedoeling van de overheid,
al wil men eerst eens afwachten hoe de
zaken zich zullen ontwikkelen. Wij hopen
en vertrouwen echter, dat dit binnen niet
te lange tijd beslag zal krijgen.
Het jaarlijkse tekort bedraagt vijftien
tot twintig mille, dat was voor de vereni
ging nog wel om overheen te komen, de
verstrekking van ten pensioen zou nog eens
een dergelijk bedrag vergen, dat was na
tuurlijk niet meer te dekken.
Daarnaast hoopt en vertrouwt het be
stuur ook, dat de salarissen op een beter
peil gebracht zullen worden.
De overheid heeft hiervoor ook wel open
oog en ziet dit belang wel in, .daarom zul
len wii ook medewerking aan de totstand
koming van de stichting verlenen.
Wij zullen aan de stichting, die onze
schulden en lasten zal overnemen, onze
activa overdragen. Muziek en instrumen
ten vertegenwoordigen een belangrijk be
drag. Bij de liquidatie is de H.O.V. daar
door zonder lasten of schulden.
Voorts dient deze vergadering het be
stuur te machtigen tot medewerking aan
de oprichting te verlenen. Er blijven nog
wel wensen en verlangens over. Het dage
lijks bestuur van de stichting zal bestaan
uit de heren L. Bouwman, voorzitter; B.
J. Thijssen, penningmeester en dr. J. R. H.
de Smidt, secretaris. Het is gewenst, zo
niet noodzakelijk, dat een der bestuurs
leden van de H.O.V. zitting neemt in het
dagelijks bestuur van de Stichting. Wij
vertrouwen dat de overheid dat zal in
zien".
Er bleken na deze uiteenzetting van
mr. Beets bij de aanwezigen geen vragen
of opmerkingen te zijn gerezen.
De voorzitter kon dus onmiddellijk ver
volgen met de necrologie. Hij herinneerde
er aan dat de H.O.V. dus na 140 jaar zal
ophouden te bestaan.
De voorzitter had het in 1938 bij de vie
ring van het 125-jarig bestaan uitgegeven
gedenkboek voor zich liggen en memoreer
de de namen van de voorzitters die de ver
eniging hebben gediend, hun tijd, krachten
en moeiten hebben gegeven voor het voort
bestaan van het orkest, hetgeen dikwijls
een lijdensgeschiedenis was. Met kunst- en
vliegwerk, door middel van loterijen, col-
lectens, ja, wat niet al, heeft men getracht
het orkest aan „een" salaris te helpen.
Van de dirigenten noemde mr. Beets de
namen van Kriens, Gerharz, Van Beinum,
Walther Boer en Schuurman. De HOV was
steeds uitverkoren om dirigenten af te
staan aan grote orkesten. De voorzitter
zwaaide voorts lof toe aan de dirigenten
van thans, aan de op de vergadering aan
wezige Marinus Adam, die zeer veel jaren
voor het orkest op de bres heeft gestaan en
aan Verheij, die ook al lang in het midden
van de HOV verkeert en waarvan de pres
taties en de werkkracht bekend zijn.
Ook de orkestleden verdienen alle hulde.
Zij hebben onder de allermoeilijkste om
standigheden moeten werken. Of deze dank
helemaal wederkerig is, werd door mr.
Beets betwijfeld. „Dat is een andere kwes
tie.
Want voor de orkestleden gold als belang
rijkste punt: hoe komen wij het leven door.
Het is te betreuren dat wij niet hebben
kunnen doen wat wij gaarne hadden willen
doen. Maar wij hebben hun belangen
altijd in het oog gehouden; wij hebben
daaraan gedaan wat wij konden doen."
De voorzitter dankte voorts zijn medebe
stuursleden, inzonderheid het oud-be
stuurslid de heer Sanders en de heer J. C.
Tadema en besloot:
„Zo dan dragen wij de HOV thans over
aan het bestuur van het provinciaal orkest
in de hoop dat het ons orkest tot in lengte
van jaren goed zal blijven gaan en wij nog
zeer lang van zijn schone muziek zullen
mogen genieten."
Bij de rondvraag verlangde alleen de
heer D. J. Sanders het woord, die zich in
het bijzonder tot de voorzitter wendde
U heeft dit werk nu ruim twintig jaar ge
daan en ik wil getuigen dat geen der voor
zitters zo enorm veel tijd en werkkracht
heeft geofferd in het belang van het orkest
en de vijftig gezinnen die van uw slagen
afhingen. Hóe talrijk zijn de bezoeken die
u gebracht heeft aap overheidspersonen,
aan de Stichting van de Arbeid, aan het
College van Rijksbemiddelaars en andere
orkesten. Hoeveel mensen heeft u niet ont
vangen. Hoeveel zittingen heeft u niet ge
houden voor het geven van berispingen, het
beslechten van geschillen. Altijd stond u op
de bres voor het orkest en daarom was ik
verontwaardigd over de verontwaardiging
van het orkest, dat u in het bestuur van de
nieuwe stichting zou zitting nemen. Ik heb
hier maar twee woorden voor: „Ondank is
's werelds loon" en „Here, vergeef het hun,
want zij weten niet wat zij doen." Ik hoop
dat u in uw nieuwe functie niet dezelfde
lasten weer zult behoeven te dragen en
ondanks de orkestleden ben ik met de heer
De Crauw van oordeel, dat u bewondering
verdient, dat u met uw werk wil doorgaan."
De vergadering applaudiseerde na deze
woorden van de heer Sanders.
Daarop sloot de voorzitter de laatste
ledenvergadering van de Haarlemse Or
kestvereniging.
ADVERTENTIE
