In het voetspoor van vader
Borstel, badmat en bijou
Weerlegde critiek
Weet u wel dat
Een zonnepakje
'n Kort badjasje
ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1953
Herinneringen aan Lorentz uit de mond van zijn dochter
Wandeling langs de zvinkelramen
DIT MAKEN WE ZELF
u
KERKELIJK LEVEN
Eerste Braziliaanse
ambassadeur in ons land
Pakhuizen van conserven-
fabriek afgebrand
HAARVERVEN
Nationalistisch China krijgt
oorlogsschepen van V.S.
<V
oor
de^O
rouw
In deze dagen, die voor de ingewijden
in het teken staan van de Lorentz-her-
denking honderd jaar geleden werd
deze beroemde natuurkundige geboren
en vijfentwintig jaar geleden is hij ge
storven meenden wij niet beter te
kunnen doen dan een bezoek te brengen
aan de dochter van deze grote man, die
op zijn eigen wijze zoveel voor zijn land
en voor de gehele natuurwetenschap
heeft gedaan. Want wie kan over een
dergelijke figuur beter en zuiverder
vertellen dan een eigen kind?
Wat wij eigenlijk precies voor een
voorstelling van onze gastvrouw had
den gemaakt, is moeilijk te zeggen Maar
zeker is dat haar vurige liefde en het
diepe besef voor en van al hetgeen haar
vader was en presteerde, onze ver
wachtingen vèr overtroffen.
Wanneer mevrouw De HaasLorentz,
zelf doctor in de wis- en natuurkunde,
ons over de herinneringen aan haar
vader vertelt, begint de geleerde als het
ware voor ons te leven. Hij is dan niet
langer meer de physicus uit de boeken,
waarin hij de grondlegger wordt ge
noemd van de moderne physica. De man
van de wetenschap, die door zijn elec-
tronentheorie voor velen een nieuwe
weg opende; de man ook, die de kiem
heeft gelegd voor de algemene relativi
teitstheorie van prof. Einstein.
Of, wanneer ge nog meer voorbeelden
wilt, de man, aan wiens berekeningen
in wezen het succes van de afsluiting
der Zuiderzee te danken is.Bij de storm
vloed op 1 Februari is de onfeilbaar
heid van zijn methode opnieuw geble
ken.
Enfin, wij zouden zo nog wel door
kunnen gaan, maar liever laten wij
het woord aan mevrouw De Haas, echt
genote van professor De Haas (de op-
Meur. De Haas-Lorentz
volger van prof. Kamerlingh Onnes)
een geleerde ook, die eveneens in de
natuurwetenschappen een heel bijzon
dere naam heeft verworven.
En in de intimiteit van haar huis
kamer aan de Rijnsburger weg in Leiden
wordt dan een historische, beroemde
figuur weer levend.
„Ja, wanneer u mij vraagt iets te ver
tellen over mijn vader, kan ik eigenlijk
niets beters zeggen, dan dat hij een
groter mens was dan gewoonlijk van
hem wordt gezegd. Een nóg groter mens,
om precies te zijn. Hij was ook iemand,
die niet meer in de tegenwoordige tijd
zou passen. Hij was rustig, natuurlijk,
evenwichtig. Wanneer hij bijvoorbeeld
na uren van intens werken weer in de
huiskamer kwam, was er geen spoor
van enige spanning of geestelijke afwe
zigheid bij hem te ontdekken. Het wer
ken ging hem bijzonder gemakkelijk af.
Altijd stond hij klaar om anderen hulp
te bieden. Zo herinner ik me nog, dat
er destijds ik spreek nu van de vorige
eeuw een loopjongen moest worden
aangesteld bij het eerste lyceum, dat
was opgericht.
„Maar die jongen kan zijn hele leven
toch geen loopjongen blijven", maakte
mijn vader toen zijn bezwaar en hij
zorgde ervoor, dat de jongen tijd en ge
legenheid kreeg om een studie te vol
gen."
Een dergelijk initiatief mag in onze
tegenwoordige tijd misschien niet zó be
langwekkend zijn, in de jaren van de
negentiende eeuw was het dat in ieder
geval wèl. En deze geste illustreert weer
duidelijk de grote mens in Lorentz.
De bescheidenheid en eenvoud van
Lorentz hielden echter geenszins in, dat
hij voor ieder menselijk en spontaan
medeleven voor zijn werk en voor ieder
huldeblijk immuun was. Ook daarvoor
was hij te veel mens en te eerlijk. Want
in 1925 heeft hij zijn voorgenomen reis
naar Amerika speciaal een half jaar
uitgesteld omdat hij in die tijd officieel
gehuldigd zou worden en een dergelijk
Prof. Lorentz
festijn wilde hij toch niet voorbij laten
gaan zonder zijn aanwezigheid.
Zoals hij de physica beheerste, zo
beheerste hij ook zichzelf" schrijft prof.
Einstein over zijn grote vriend en con
frater in een kleine brochure, die ter
gelegenheid van de herdenking is uit
gegeven. „Maar zijn gebrek aan mense
lijke zwakheden drukte zijn medemen
sen niet ter neer. Hij domineerde nim
mer in een gezelschap van geestelijk
armeren. Integendeel, hij stond altijd
voor hen klaar."
„En hoe geliefd deze mens geweest is,
getuigde ook de wijze, waarop heel
Nederland medeleven betoonde bij zijn
dood. En vooral de gemeente Haarlem,
waar hij de laatste jaren van zijn leven
als curator van het Natuurkundig La
boratorium van Teyler's Stichting heeft
gewerkt. Op de dag van zijn uitvaart
vlagde de hele stad halfstok en alle
lantaarns waren omfloerst, terwijl alle
klokken luidden."
Bij deze droeve en toch goede herin
nering wijst Lorent's schoonzoon, prof.
dr. W. J. de Haas op de foto, die op het
buffet staat en die ons duidelijk Lorentz
toont, zoals hij geweest moet zijn: nobel
in alle opzichten.
En dan wordt een foto van de dochter,
mevrouw De Haas, te voorschijn ge
haald; de gelijkenis is trefend.
En als mevrouw De HaasLorentz
even later de kamer verlaat om het be
loofde kopje koffie in te schenken, ver
telt haar echtgenoot niet zonder eerlijke
trots: „Zij is al even bescheiden als haar
vader, maar ook zij heeft niet onbelang
rijk werk gedaan voor de wetenschap,
al wil zij er niet zo over spreken. Na
tuurlijk is haar werk niet te vergelijken
met hetgeen haar vader gepresteerd
heeft, maar toch heeft haar dissertatie
over de Brownsche Beweging groot nut
gehad. Zelden zal er een vrouw zijn,
die zo'n sterk plichtsgevoel heeft.
Neen, het huishouden interesseerde
haar uiteraard niet zo bijster,maar naast
al haar andere bijzondere kwaliteiten, is
ze desondanks toch een prima huis
vrouw.
En als de deur na enkele minuten
weer opengaat en mevrouw De Haas
ons haar eigen gezette koffie presen
teert, zijn we weer een beetje gelukki
ger geworden: we hebben weer eens
kunnen ervaren hoe eenvoud met de
daaraan grenzende eerlijke bescheiden
heid in staat stellen om gróóts te leven.
J. S.
Dezer dagen moest ik op bezoek bij
een nogal plechtstatig echtpaar, bij wie
altijd alles precies volgens voorgescheven
vormen en manieren gaat. Ik droeg op
een zwijgzaam toiletje zwarte rok en
jumper een felrode kralen collier.
Juist op het moment dat ik ging zitten
gebeurde de ramp:
krak, zei mijn
ketting en rikke-
lik, daar vielen
de kralen. Zij
rolden alle kanten
uit en lagen, zo
Leek het mij, in
M een verdriedub
beld aantal de
donkere parket
vloer te kleuren.
Het bezoek werd
een afschuwelijke
mislukking. Als ik me bewoog, voelde
ik een kraal naar beneden glijden en
toen ik tenslotte opstond om te ver
dwijnen klonk er weer een vrolijk ge-
rikketik. Zelfs met nylondraad blijken
dergelijke ongelukjes niet te vermijden.
Gelukkig zijn er nu colliers waarmee
zulke pijnlijke incidenten niet kunnen
gebeuren. Zij liggen op het ogenblik te
kust en te keur in een parfumeriezaak
en worden vlot gekocht door bijv. vrou
wen die veel op reis zijn en geen breek-
risico's willen nemen. Ze zijn helemaal
van plastic. Eigenlijk is het één lange
plasticdraad. Deze is gebogen tot platte
naast elkaar liggende „knoopjes". De
ketting kan zelfs zo nodig korter wor
den gemaakt door er een knoopje af te
nemen. De colliers zijn in verschillende
kleuren verkrijgbaar, effen of twee
kleurig. Ze zijn heerlijk practisch, on
breekbaar, en rampen als boven om
schreven kunnen niet vóórkomen. Er-
worden bijbehorende oorknopjes bij
verkocht.
Voor het schoonmaken van de haar
kam bestaat er een handig instrument
je. Twee met een steeltje aan elkaar
verbonden rol-borsteltjes liggen zo
dicht bij elkaar, dat als men de kam
er tussen door haalt, de haartjes van
beide borsteltjes tussen de kamtanden
grijpen. Wordt de kam er doorgetrok
ken, dan draaien de beide borsteltjes en
nemen de borstelhaartjes alle ongerech
tigheden uit de kam mee. Het is een
goedkoop en handig apparaatje dat in
een warenhuis verkocht wordt.
Onder de haarborstels is ook een
nieuweling verschenen. Een nylonborstel
met 'n blad van eboniet en 'n extra ebo
nieten plaat, die langs de haren schuift
om deze gemakkelijk te kunnen reinigen.
De extra plaat is het bijzondere aan
deze borstel. Aan de plaat zijn een paar
pennen gefixeerd die door het dikke
ebonieten „haarblad" schuiven. De
pennen zijn aan de bovenkant van het
haarblad verbreed. Op deze vernuftige
manier kan de plaat langs de haren heen
en weer schuiven zonder er afgetrokken
te kunnen worden. Op bijgaande teke
ning kan men zien hoe de haarborstel
wordt schoongemaakt. 1. De borstel na
gebruik voor het schoonmaken; 2. de
plaat wordt zo hoog mogelijk opgetrok
ken; 3. terug naar het haarblad; 4. klaar
voor het kammen; 5. de borstel wordt
uitgekamd; 6. de borstel is weer gereed
voor gebruik.
In dezelfde zaak lagen snoezige
broches. Het zijn „vogeltjes" van onge-
Een zonnepakje van Frans maaksel,
dat van zijn ontwerpster, Nina Ricci, de
naam „MeIk" ontving. Witte zijde met
ilautve uitmonsteringen.
rubber voorwerpen zoals een rub
ber mat nimmer met wrijfwas behan
deld mogen worden? De terpentijn uit
de was tast het rubber namelijk aan.
De mat kan schoongemaakt worden met
water en zeep en met een speciale
rubberglans worden nagewreven.
ook uw zwabber af en toe een
schoonmaakbeurt nodig heeft? U weekt
daartoe de zwabber gedurende een
nacht in zout water, spoelt hem daarna
uit in schoon water en wast hem in een
warm sop. Na het goed uitspoelen, uit
kammen en hangend laten drogen, zal
uw schoonmaakattribuut weer als nieuw
zijn!
geweckt fruit, dat aan het gisten
is, na opnieuw opkoken nog wel gecon
sumeerd kan worden, maar niet meer
opnieuw geweckt?
Gaat u in uw vacantie naar zee? Dan
zal in ons grillige klimaat dit badjasje
zeker goed te pas komen. Nadat u uit
het water komt, zult u zich heerlijk be-
hagelijk voelen met dit warme badjasje
aan, dus gaan we nu gauw aan de gang
om de patronen op ware grootte na te
tekenen. De maat voor dit jasje is 42-44.
We hebben 3 meter badstof nodig van
89 cm breed of 1.70 m van 160 cm breed.
Nadat we de patronen op de stof ge
legd hebben, zoals de tekening dit aan
geeft, knippen we alle delen mèt naad
uit. Nu gaan we het jasje in elkaar
naaien en beginnen met de schouders
en zijnaden.
Op het voorpand ziet u een lijn aan
gegeven voor het tegenbelegstuk. Dit
deel kunnen we naast het rugpand knip
pen. Nu werken wij de hals en voorkan
ten af met het tegenbelegstuk, nu volgt
het in elkaar stikken van de mouwen,
het inzetten en het opstikken van de
zakken. De zijnaden kunnen een eindje
open gelaten worden voor de split. Ver
kiest u een lange badjas boven de korte,
dan behoeft u niets anders te doen dan.
het patroon te verlengen en wat meer
stof te kopen, en ook u zult het niet
koud hebben als u uit het water komt.
L. S.
0=?
veer 5 cm lengte, kunstig opgebouwd uit
gekleurde veertjes. Ze zijn letterlijk
vederlicht. Het bijou heeft geen veilig
heidsspeldje als sluiting maar het wordt
op de mantel of de japon vastgemaakt
door middel van een nietje. Het ziet er
zeer bekoorlijk uit.
Zou er één verschrikkelijker gedachte
kunnen bestaan dan deze, dat ge zoe
mend en zingend uit uw bed oprijst, ver
kwikt naar lichaam en geest, en dan
plots neerglibbert op de cementen vloer,
geslipt over de badmat die als een vlie
gend tapijtje door de gladde badkamer
glijdt? Zeer zeker niet, en om te voor
komen dat deze gedachte ooit bij één
onzer tot werkelijkheid zou worden,
hebben de fabrikanten een badmat ge
produceerd bestaande uit rubber en
badstof. Door het-rubber kan de mat on
mogelijk onder de voeten wegglijden. De
badstof heeft opgewekte tinten en ver
der kan de mat gemakkelijk gewassen
worden. Het enige wat niet kan is uit
wringen. Maar dat is ook'niet nodig. Als
de mat wordt uitgehangen droogt hij
even snel als ieder ander badmatje.
Anneke
„Doch het vertrouwen weg te nemen in
de leiders van het Protestantisme, het Ka.
tholicisme en het Jodendom door middel
van een algemene veroordeling betekent
een verzwakking van het sterke Ameri
kaanse bolwerk tegen het atheïstisch mate
rialisme en het communisme".
Dit is een zin uit het telegram, dat door
de „Commissie voor Godsdienstige Orga
nisaties van de Nationale Conferentie van
Christenen en Joden" aan president Eisen
hower is gezonden. Aanleiding hiertoe was,
zegt het telegram, „de felle aamval op de
loyaliteit van Protestantse geestelijken en
de beschuldiging dat zij de grootste groep
vormen die het communisme steunt".
„Dit is een zaak, die -het gehele Ameri
kaanse volk raakt. Men kan u gelukwen
sen, dat gij onlangs gewaarschuwd hebt te
gen het verdacht maken van kerken en
synagogen. Wij erkennen ten volle het
recht van het congres om een onderzoek
in te stellen naar de loyaliteit van iedere
Amerikaanse burger ongeacht het ambt,
dat hij als geestelijke of anderszins be
kleedt".
Vervolgens wordt dan geprotesteerd te
gen het wegnemen van het vertrouwen in
de geestelijke leidslieden.
Het antwoord
Gelukkig onderschrijven velen dit pro
test.
President Eisenhower zo blijkt uit
diens antwoord blijkt te horen 'tot die
mensen, die het niet onder stoelen of ban
ken steken, dat zij dergelijke aanvallen
allerminst goedkeuren, laat staan bewon
deren.
Omdat dit zo belangrijk is willen we niet
nalaten het antwoord van de president
bijna geheel door te geven. Eisenhower be
gint met ronduit te verklaren, dat hij de
overtuigingen van de protesterenden ten
volle deelt. Generaliserende en onverant
woordelijke aanvallen die een gehele groep
burgers veroordelen zijn het Amerikaanse
volk vreemd, lezen we in het antwoord.
Dergelijke aanvallen verraden minachting
voor de beginselen van vrijheid en fatsoen
en wanneer deze aanvallen, wat ook hun
ogenschijnlijk doel mag zijn, zulk een
groot deel van de kerken of van de geeste
lijkheid veroordelen, dat daardoor aan de
loyaliteit van allen wordt getwijfeld, wordt
de schade, die het volk wordt aangedaan
nog veel groter. Wanneer er een Ameri
kaan, wat ook zijn beroep is, schuldig
wordt bevonden van verraad tegenover de
staat, dan moet hii langs legale weg be
recht en gestraft worden. Dit geldt voor
iedere persoon, of het een geestelijke is
of iemand anders. De kerken in Amerika
zegt Eisenhower zijn steunpunten van
ons geloof in de persoonlijke vrijheid en
in de menselijke waardigheid. Dit geloof
is de levende bron van de geestelijke
kracht en deze kracht is het onoverwinne
lijke wapen in de wereldwijde strijd tegen
de machten van godloze tyrannie en on
derdrukking.
Stemmen van kerken
Het behoeft wel geen betoog, dat de ver
schillende kerken ingenomen waren met
de verklaring van de president De „onver
antwoordelijke aanvallen" op de loyaliteit
van de geestelijken zat velen niet weinig
dwars.
Dr. Samuel McCrea Cavert heeft namens
de Nationale Raad van Christelijke Kerken
in de Verenigde Staten van zijn dankbaar
heid tegenover de president getuigd. De op
grote schaal geuite beschuldiging noemde
hij volkomen ongerechtvaardigd. Bij deze
Raad zijn aangesloten 35.000.000 Protestan
ten en Orthodoxe christenen.
De secretaris van het Baptisten Comité
voor Publieke Zaken, waarbij zijn aan
gesloten zes Baptisten kerken met totaal
17.000.000 leden, vond het zeer bemoedi
gend voor de vrienden der vrijheid om te
ondervinden, dat de president ten volle de
godsdienstige krachten steunt, die zo sterk
zijn in de strijd om de vrijheid.
De president van de Augustana Lutherse
Kerk en van de Nationale Lutherse Raad
zond een telegram met gelukwensen aan
het Witte Huis. Hierin juichte hij het ge
voel voor „fair play" van de president toe.
Vele telegrammen werden verzonden.
Om een juist beeld te krijgen van wat er
in de kerken leeft is het goed kermis te ne
men van wat red. Henry Knox SherriQl van
de Protestants Episcopaalse Kerk telegra
feerde. In zijn telegram las de president,
dat Sherrill over de verklaring vervuld
was met diepe dankbaarheid.
„Gij hebt bemoediging en bezieling ge
schonken aan de vele duizenden loyale en
toegewijde geestelijken en aan allen, die
deel uitmaken van de kerken".
ADVERTENTIE
De eerste Braziliaanse ambassadeur bij
ons hof, de heer J. R. de Macedo Soares,
is in ons land aangekomen.
De ambassadeur is, voordat hij zijn di
plomatieke loopbaan begon journalist ge
weest. Met zijn broer richtte hij in Rio de
Janeiro het dagblad „lTmparcial" op. Hij
ging in 1915 in diplomatieke dienst. Zijn
broer bleef de journalistiek trouw. Hij is
thans directeur van het grote dagblad
„Diario Carioca" in Rio de Janeiro.
De nieuwe ambassadeur is 57 jaar. Hij is
met zijn echtgenote en zijn dochter naar
Nederland gekomen. Zijn belangstelling
voor de Nederlandse kunst is groot. Zijn
dochter schreef een werk over het Neder
landse porselein.
De heer De Macedo Soares werd in 1915
als attaché aan de ambassade te Portugal
verbonden. In Madrid, Bern en Rome was
hij zaakgelastigde waarna hij enige tijd in
Buenos Aires op de Braziliaanse ambas
sade werkzaam was. Daarna volgde zijn
benoeming tot gezant in Cuba. Vervolgens
werd hij chef van het protocol aan het
Braziliaanse ministerie voor Buitenlandse
Betrekkingen en later secretaris-generaal
van dit ministerie. Twee keer was hij tijde
lijk minister van Buitenlandse Zaken.
Daarna werd hij ambassadeur in Uruguay,
waar hij zes jaren bleef. Zijn laatste
functie was die van Braziliaans gedele
geerde bij het Internationaal Arbeids
bureau in Genève.
Van Genève kwam hij naar ons land, om
er de eerste Braziliaanse ambassadeur te
zijn.
ADVERTENTIE
Vrijdagmiddag heeft een felle brand ge
woed in de opslagruimte van de conserven-
f abrieken Ba to van de firma Van Woerkom
te Oosterhout in de Betuwe.
De brand is ontstaan in een der pakin-
richtingen. Buren hadden in de omgeving
van deze pakhuizen een heg gesnoeid en
het snoeisel daarna in brand gestoken. Zij
hebben blijkbaar het vuur niet meer kun
nen beheersen, zodat de vlammen over
sloegen naar de pakhuizen, welke weldra
in lichterlaaie stonden. De brandweren van
Valburg en Eist wisten te voorkomen dat
de vlammen oversloegen naar de aangren
zende fabriek en het woonhuis van de heer
J. van Woerkom. De pakhuizen, de pakin-
richting en een timmerloods brandden ge
heel uit. De pakhuizen waren geheel ge
vuld met afgewerkte producten ter waarde
van ruim 60.000. Verzekering dekt de
schade.
ADVERTENTIE
DAMES.
De nieuwste en snelste methodes.
A. MOLENDIJK - DAMESKAPPER
Santpoorterplein 1 Haarlem Tel. 19706
Buslijn 3-4-8
WASHINGTON (Reuter). Van de
zijde van het Amerikaanse ministerie van
Landsverdediging is medegedeeld dat na
tionalistisch China het grootste gedeelte
van de 25 kleinere oorlogsschepen zal ont
vangen, die president Eisenhower in bruik
leen ter beschikking stelt van bevriende
landen in het gebied van de Stille Oceaan.
Ook Zuid-Korea zal enkele schepen ont
vangen.
De Chinees-nationalistische vloot be
schikt reeds over zes vroegere Amerikaan
se fregatten, zeven voormalige torpedoboot-
jagers van een klein model en een aanzien
lijk aantal patrouillevaartuigen, landings
schepen en hulpvaartuigen, die uit andere
bronnen werden verkregen.
De bemanningen der Chinees-nationa
listische oorlogsschepen zijn gedurende
verscheidene jaren door de Amerikanen
opgeleid. Een aantal officieren heeft zijn
opleiding in de Verenigde Staten genoten-
Zij leiden thans hun landgenoten op.
