Somber verschiet voor werkloze
Nederlanders in Indonesië
PANDA EN DE GROEI-STRALEN
Wereldnieuws
Ontstellende cijfers
De radio geeft Woensdag
Hulp aan Griekenland
Belg deed zich in
Amsterdam voor
een koopje tegoed
ió het
zo
K.
J
DINSDAG 18 AUGUSTUS 1953
2
Zorg voor hen wordt grotendeels aan particulieren overgelaten
Pseudostuurman
gearresteerd
Halve francs in automaat
Lof over de jonge
kerken in Indonesië
In Juli werd ongeveer
16 millioen gespaard
Gecompliceerde botsing
op Muiderstraatweg
De zagende pijnen
SCHILDPAD BRILLEN
Het Vrije Toneel in
nieuwe seizoen
Beeld vernield in
Hilversums plantsoen
Drie slachtoffers
van gasverstikking
Waarom het moeilijker
maken dan nodig!
Slag bij
Heiligerlee
(Van onze correspondent te Soerabaja)
„ER DIENT EEN POGING TE WORDEN GEDAAN om de vicieuze cirkel, waarin de
groep Nederlandse werklozen in Indonesië zich bevindt, te doorbreken. Dat daarbij
steun van de Nederlandse regering niet gemist kan worden, zal ieder die kennis neemt
van het grote probleem van de werkloosheid onder de Nederlanders in Indonesië,
duidelijk zijn." Dit is de conclusie van het verslag over 1952 van de Nederlandse Raad
voor Sociale Aangelegenheden te Soerabaja. Die vicieuze cirkel bestaat dan hieruit dat,
terwijl het enerzijds logisch is te trachten de werklozen, van wie de meesten in Indo
nesië geboren en getogen zijn, in te schakelen in het arbeidsproces in Indonesië, ander
zijds hun Nederlanderschap ernstige bezwaren tegen die inschakeling oplevert. Voor
de hand ligt dus de oplossing: Indonesisch staatsburger worden. Het is echter duidelijk
dat de betrokkenen geen vrije keuze hebben zolang zij economisch afhankelijk zijn van
de steun, die hun slechts het Nederlanderschap biedt. Van Indonesische zijde hebben
zij namelijk in dit opzicht niets te verwachten. De steunbedragen, welke Djakarta
aan zijn werklozen uitkeert, zijn volkomen te verwaarlozen.
In 1952 werden in Soerabaja aanvragen
om hulp behandeld van 2500 zielen en op
31 December van dat jaar werden daar ge
steund: 1685 personen, te weten 302 man
nen, 643 vrouwen en 740 kinderen. JCind
1952 trok de Nederlandse regering voor
deze steunverlening een bedrag van 40.000
Nederlandse guldens per maand uit. Op het
ogenblik worden in geheel Oost-Java 2650
mensen door de Nederlandse regering ge
steund. In de afgelopen maand was daar
een bedrag van ruim 83.000 mee gemoeid.
Dit zijn ontstellende cijfers, te meer
wanneer men bedenkt dat er in Oost-Java
op het ogenblik zeker niet meer dan 25.000
Nederlanders wonen. Het staat wel vast
dat het aantal gesteunden op het ogenblik
ruim tien percent bedraagt van het
aantal landgenoten, dat daar woont. Voor
deze mensen wordt over het algemeen door
de Nederlandse regering weinig meer ge
daan dan het beschikbaar stellen van
steungelden. De gehele verdere zorg voor
de gesteunden, te weten het treffen van
maatregelen om tot een oplossing van het
probleem te komen, wordt aan particulie
ren overgelaten. Zelfs het uitbetalen en het
vaststellen van de steunbedragen van
zelfsprekend binnen bepaalde grenzen
wordt overgelaten aan de Nederlandse
Raad voor Sociale Aangelegenheden, die is
voortgekomen uit de Nederlandse vereni
gingen. Een ver doorgevoerde vorm dus
van particuliere armenzorg, die door een
aantal sociaal voelenden in vrije tijd be
dreven wordt. Ongetwijfeld verdient hun
werk waardering, doch aan de andere kant
vraagt men zich af of dit systeem in deze
tijd nog wel past. In Nederland heeft men
er in ieder geval reeds lang geleden vol
ledig mee gebroken. Dat men in Indonesië
tot dit systeem gekomen is, vindt hoofd
zakelijk zijn oorzaak in het feit dat de Ne
derlandse regering zich tot nu toe, met uit
zondering dan van de gememoreerde be
schikbaarstelling van steungelden, zo goed
als niets aan het probleem van de werk
loosheid onder de Nederlanders in Indone
sië gelegen heeft laten liggen.
Het spreekt echter vanzelf, dat het par
ticulier initiatief, hoe goed de bedoelingen
ook zijn, volkomen tekort schiet. Men ziet
geen kans en beschikt ook niet over de
middelen om de vicieuze cirkel, waarin
zich de gesteunden bevinden, te doorbre
ken. Enthousiast is men begonnen, doch zo
langzamerhand komt men tot de ontdek
king dat hier meer nodig is dan alleen een
goede wil en dat steun van Den Haag on
ontbeerlijk is.
Arbeidsbemiddeling mislukte
Over de arbeidsbemiddeling - alweer
zo'n taak die ten onrechte op de schouders
van particulieren is gelegd - wordt onder
meer gezegd dat in 1952 door de Neder
landse vereniging te Soerabaja een groot
scheepse actie werd ondernomen om de
gesteunden aan werk te helpen. Het is een
grote mislukking geworden. Slechts zes
werklozen konden worden geplaatst. Be
halve organisatorische kwesties, aldus het
verslag - het apparaat is niet voldoende
ADVERTENTIE
VERWONDINGEN
DIE IN HET GEZIN
KUNNEN VOORKOMEN
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek
7.30 Platen. 7.45 Woord voor de dag. 8.00
Nieuws. 8.15 Gewijde muziek. 8.45 Platen.
9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de vrouw.
9.35 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Platen.
12.00 Viool en piano. 12.30 Weerbericht. 12.33
Platen. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15
Protestants Thuisfront. 13.20 Vocaal dubbel-
kwartet. 13.50 Der Freischütz, opera. 16.00
Voor de jeugd. 17.20 Orgel. 17.50 Voor de
kleuters. 18.00 Lichte muziek. 18.15 Platen.
18.30 Jeugdconferentie World Presbyterian
Alliance. 18.45 Platen. 19.00 Nieuws. 19.10
Boekbespreking. 19.25 Platen. 19.30 Buitenl.
overzicht. 19.50 Platen. 20.00 Radiokrant.
20.20 Concertgebouworkest en solist. 21.30
Kerk en Beroep. Bestaat er verband tussen
beide?, causerie. 21.45 Hammondorgel. 22.00
In het land van de Mau-Mau. 22.10 Platen.
22.45 Overdenking. 23.00 Nieuws en SOS-be-
richten. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.00 Gym
nastiek. 9.10 Platen. 9.40 Platen. 10.00 Boe
ken mee op reis en thuis. 10.05 Morgenwij
ding. 10.20 Voor de vrouw. 11.00 Platen. 12.00
Accordeonorkest. 12.30 Weerbericht. 12.33
Voor het platteland. 12.38 Koor en orgel. 13.00
Nieuws. 13.15 Tentoonstellingsagenda. 13.18
Metropole orkest. 13.50 Platen. 14.00 De weg
omhoog. 14.15 Gelders orkest, koren en sol.
15.15 Voor de jeugd. 16.00 Vierhandig piano
spel. 16.00 Voor de jeugd. 16.45 Voor de zie
ken. 17.15 Platen. 17.25 Gevarieerde muziek.
17.50 De Atlantische samenwerking. 18.00
Nieuws en commentaar. 18.20 De sterken
voor de zwakken. 18.30 Tijl Uilenspiegel.
19.00 Platen. 19.15 Het volle pond. 19.30 Voor
de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Politiek com
mentaar. 20.15 Cabaret. 20.40 Gevarieerde
muziek. 21.05 Trilby hoorspel. 22.15 Piano.
22.45 Sneller-verder-hoger. 23.00 Nieuws 23.15
Esperanto. 23.2024.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.00 Omroeporkest. 12.30
Weerbericht. 12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15
Platen. 13.30 Omroepkoor en -orkest. 14.25,
14.45, 15.00 en 15.30 Platen. 16.15 Muziek
kapel. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.30 Idem.
17.50 Boekbespreking. 18.00 Voordracht en
muziek. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Platen. 20.00 Hoorspel. 20.45 en 21.00
Platen. 21.15 Muziekfestival Sibelius. 22.00
Nieuws. 22.15 Muziekfestival Sibelius. 22.50
Koorzang. 22.55—23.00 Nieuws.
geoutilleerd - is er voor deze mislukking
een alles overheersende oorzaak.
Het is onder de huidige omstandigheden
zo goed als onmogelijk Nederlandse werk
lozen weer in het arbeidsproces in te scha
kelen. Enerzijds komt dit doordat het werk,
dat zij vroeger deden, niet meer door Ne
derlanders wordt verricht en anderzijds
omdat het begrijpelijkerwijs juist vaak de
zwakkere broeders zijn, die door de maat
schappij zijn uitgestoten. Dat zij zwakkere
broeders zijn is overigens in zeer vele ge
vallen niet aan eigen schuld te wijten. Vele
jonge mensen, die na 1938 van school kwa
men, hebben mede door de oorlog nooit
een behoorlijke kans gekregen om een vak
te Ieren.
Daarnaast vragen op het ogenblik vele
kinderen, die geen andere opleiding heb
ben genoten dan de lagere school, de bij
zondere aandacht. Hun aantal stijgt jaar
lijks en zonder deugdelijke opleiding is het
ten enenmale uitgesloten dat zij hier werk
zullen vinden. Waarbij komt dat het stellig
niet denkbeeldig is dat de Indonesische re
gering op een gegeven moment de Neder
landse werklozen zal dwingen het land te
verlaten.
Zoals gezegd heeft de Nederlandse re
gering ter oplossing van al deze moeilijk
heden, die de krachten van het particulier
initiatief verre te boven gaan, bitter wei
nig gedaan. Den Haag heeft echter wel
rapporten bestudeerd en commissies uitge
zonden en aangenomen kan dus worden
dat zij het probleem van alle kanten kent.
Het is te hopen dat zij de periode van be
studering nu eindelijk eens zal afsluiten
en tot daden zal overgaan. Daden, die wat
grootser zijn dan de toezegging om het sa
laris te zullen betalen van een leerkracht
- die bovendien niet te vinden is - wiens
taak het zal zijn om een klein groepje
werklozen bezig te houden en te onderrich
ten in het vervaardigen van speelgoed, dat
zij mogen verkopen, ter verhoging van hun
steunbedrag. Met deze speelgoedfabricage
zijn onlangs enkele dames in Soerabaja
begonnen, omdat er voor die stakkers toch
wat gedaan moet worden".
De 1800 dekens, die nog resteerden van
het geschenk dat het Nederlandse Rode
Kruis voor de eerste leniging van de nood
onder de slachtoffers van de aardbeving in
Griekenland ter beschikking heeft gesteld,
zullen, met 1600 kg. kindervoeding, met
de Jupiter" van de KNSM worden ver
scheept. Dit schip vertrekt Donderdag uit
Amsterdam naar de Griekse haven Piraeus.
Het Nederlandse Rode Kruis zal thans
nog slechts goederen en medicamenten
zenden waarom wordt gevraagd. Men wil
voorkomen, dat zich in Griekenland voor
raden ophopen, die boven de directe be
hoefte uitgaan. Zij die financiële hulp wil
len verlenen kunnen bijdragen storten op
gironummer 777 voor het Rode Kruis met
vermelding hulpverlening aan Griekenland.
Het Nederlandse Rode Kruis zal thans af
wachten, wat de Liga van Rode Kruisver
enigingen in overeenstemming met de
wensen van de Griekse regering aan het
Nederlandse Rode Kruis zal verzoeken.
Juweliers gedupeerd
De Amsterdamse recherche heeft een
31-jarige man aangehouden die in de af
gelopen maanden juweliers in Amsterdam,
Hilversum, Maastricht en Utrecht heeft
opgelicht. Hii droeg gewoonlijk het uniform
van eerste stuurman ter koopvaardij en
wist, ook door zijn vlot optreden, juweliers
te bewegen hem een aantal sieraden op
zicht mee te geven, die zij evenals de man
zelf nooit terugzagen. Meestal legitimeerde
hij zich met papieren, die hij van anderen
had gestolen. Kort voor zijn aanhouding
had een Amsterdamse kleermaker hem een
nieuw uniform geleverd.
Naar de recherche mededeelt heeft de
man reeds eerder wegens soortgelijke op-
Lichtingen gevangenisstraffen ondergaan.
Een 24-jarige Belgische meubelmaker
uit een voorstadje van Brussel, is dank zij
de oplettendheid van een automatiekhou
der uit de Kinkerstraat te Amsterdam,
met drie jeugdige Amsterdamse jongens inj
de hoofdstad gearresteerd. Het viertal werdf
op heterdaad door de eigenaar betrapt,t
toen het zich van eetwaren uit de auto-:
maat voorzag door daarin in plaats vanj
kwartjes nieuwe Belgische muntstukjes!
van 50 centimes (waarde ongeveer 3
cent) te werpen.
De drie vriendjes van de Belg waren)
jonge kantoorbedienden uit Amsterdam,»
die hij het vorig jaar, toen dit drietal een!
reisje door België maakte, in Brussel hadj
ontmoet.
De Belg bracht thans een tegenbezoekj
aan de jongens in Amsterdam. Met zijn'
vieren stonden zij voor de automatiek in
de Kinkerstraat en deden zich te goed aan
voor hen zeer goedkope eetwaren. Toen de
automaat bij een der muntjes weigerde
keek de eigenaar aan de achterkant in de
geldbakjes en zag enkele Belgische muntjes
liggen. Hij kwam naar buiten, waarop de
Belg en de Amsterdamse jongens het on
middellijk op een lopen zetten. Een wiel
rijder ging hen achterna en waarschuwde
onderweg een agent van politie. Het vier
tal werd daarna spoedig ingerekend.
De directeur van een handelmaatschap
pij in Rotterdam, die automaten impor
teert, heeft 3an het ANP medegedeeld dat
na de oorlog in ons land geen automaten
zijn afgeleverd, hetzij door een Nederland
se fabriek, hetzij door een importeur,
waarin het Belgische halve francstuk past.
Naar zijn mening_zijn de kwartjesautoma
ten voor sigaretten en snoepgoed, die met
dergelijke munten zijn leeggehaald, voor
oorlogse apparaten die onvoldoende of on
deskundig zijn hersteld.
De Belgische halve francstukken hebben
een voor de automaten belangrijk verschil
met het Nederlandse kwartje. Het muntje
is van brons en niet magnetisch. Het kwar
tje is vervaardigd van nikkel en daarom
licht magnetisch. In de meeste automaten
is een sorteerder bevestigd met een sterk
magneetje, dat het kwartje voldoende aan
trekt om het een bepaalde en juiste baan
te geven. Het bronzen halve francstuk
wordt niet aangetrokken en valt daarom
langs een andere baan als afgewezen terug.
De Koninklijke familie zal op Zaterdag
12 September des namiddags in het Olym
pisch Stadion aanwezig zijn, waar om drie
uur het Aalsmeerse bloemencorso arriveert.
Voorts wordt opgevoerd het stadionspel
„Julina Regina".
De Pasja's en Raids van Marokko hebben na een bespreking, die meer dan vier uren
duurde, Beharafa tot „Iman" uitgeroepen. De leiders van deze omwenteling in Marokko
zijn Hadj Thami El Glaoei, Pasja van Marrakesj en de sjerief El Katani. De foto toont
de Pasja van Marrakesj (rechts), de sjerief El Katani en Kaid Hadj Mohammed,
tijdens een diner, dat werd gegeven ten huize van Hadj Mohammed (links).
„Ik ben diep onder de indruk gekomen
van de enorme energie, waarmee de zelf
standig geworden jonge inheemse kerken
in Indonesië zich op de prediking van het
Evangelie hebben geworpen". Dit zeide de
directeur van het Zendingscentrum der
Gereformeerde Kerken in Nederland, ds.
B. Richters, bij zijn aankomst op Schiphol
uit Djakarta na een oriëntatiereis van vier
maanden door Midden-Java, Soemba, Su
matra en Makassar.
De verhouding tussen de jonge kerken
in Indonesië noemde spreker „zeer gun
stig", terwijl hij ook over de samenwerking
tussen de Nederlandse en Indonesische
Christenen niets dan lof had, hoewel zulks
aanvankelijk wel eens moeilijkheden had
opgeleverd. De Indonesische regering geeft
alle mogelijke medewerking en zorgt voor
een consequente toepassing van de gods
dienstvrijheid, aldus ds. Richters.
De algemene spaarbanken, aangesloten
bij de Nederlandse Spaarbank Bond, heb
ben gedurende Juli een overschot behaald
van 12.157.937. Inleg en terugbetaling
beliepen respectievelijk 57.465.836 en
45.307.899. Bij de niet aangesloten ban
ken werd 184.093 gespaard en bij de
bankspaarbanken 895.591. Bij de Rijks
postspaarbank is in Juli een overschot van
3,2 millioen behaald.
ADVERTENTIE
Twee ernstig gewonden
Op de rijksstraatweg tussen Amsterdam
en Muiden zijn bij een gecompliceerd ver
keersongeluk de 55-jarige heer H. W. F.
uit Laren, directeur van de handelmaat
schappij Confido te Amsterdam, en me
vrouw B. uit 's-Gfavenhage zeer ernstig
gewond.
De heer F. wilde ongeveer 200 meter
voor de Hartveldsebrug met zijn auto een
andere wagen passeren. Volgens ooggetui
gen week hij niet voldoende uit en reed
deze auto aan de achterzijde aan. Daardoor
verloor hij de macht over zijn stuur, reed
door de ligusterhaag heen de andere zijde
van de weg op, botste tegen een trekker
met oplegger, reed nogmaals door een
haag en kwam op de berm van de weg
tegen de betonnen zijkant van de Hart
veldsebrug tot stilstand.
De beide inzittenden zaten in de ernstig
beschadigde .auto bekneld. De heer F. had
een heupbeenfractuur, een hoofdwond en
een hersenschudding.
Mevrouw B. was bewusteloos. Beiden
zijn naar een ziekenhuis te Amsterdam
vervoerd.
De auto is door de politie in beslag ge
nomen.
De aangereden personenauto en de trek
ker liepen veel schade op, maar de inzit
tenden ervan bleven ongedeerd.
ADVERTENTIE
van rheumatiek. spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen worden snel en afdoende ver
dreven door Togal. Er is geen beter middel
tegen dan Togal. Togal baat waar andere
middelen falen. Togal zuivert door de nieren
en is onschadelijk voor hart en maag. Bij
apoth. en drogisten 0.95, 2.40 en 8.88.
ADVERTENTIE
GR. HOUTSTR. KEIP NAAST LUX.OR
Het Vrije Toneel zal in het komend sei
zoen als volgt zijn samengesteld: directeur
Anton Ruys; artistieke leiding: Bob de
Lange; de dames: Ann Hasekamp, Sara
Heyblom, Nell Koppen, Henny Orri en
Marianne van Waveren en de heren: Wim
van den Brink, Ton van Duinhoven, Ben
Hulsman, Eric van Ingen, Bob de Lange,
Anton Ruys en Willy Ruys.
Gedurende de maand September zal nog
een tournee worden gemaakt met „Engelen
zonder vleugels" en „Daar moet je 'n vrouw
voor zijn."
Op 1 October zal het nieuwe seizoen
worden geopend, in het Centraal theater te
Amsterdam, met „Hobson's choice," een
Engels blijspel van Harold Brighouse, dat
binnenkort in Engeland zal worden ver
filmd. Voor dit stuk zijn extra geëngageerd
John Soer en Peter Holland.
Op het repertoire staan voorts „Escapade",
een Engels blijspel van Roger MacDougall,
„Le medecin malgré lui" van Molière en
„Le cocotier", een Frans blijspel van Jean
Guitton.
63. Knarsend stopte de jeep voor het
Rusthuis voor Overspannen Beambten,
waarin de twee eerste slachtoffers van
Koos de Kraker, de agent Wiebe Knoppers
en zijn collega, waren opgenomen. „Vlug
Jolliepopl", riep Panda, „haal die twee
hierheen! Wij kunnen ze binnen niet be
stralen, nu de straler elk ogenblik kan ont
ploffen; dat is te gevaarlijk!" In waardige
galop stormde Jolliepop naar binnen. Er
verstreek een minuut en nog en NOG EEN!
Het dreigend gebrom van de straler werd
luider en luider. „Waar blijft Jolliepop
toch?!", riep Panda zenuwachtig. Eindelijk,
daar verscheen de knecht met de beide
patiënten, die moeizaam op hun ingekorte
beentjes voortwaggelden. „Wij konden niet
sneller komen, mijnheer Panda", zei Jollie
pop verontschuldigend, „in deze toestand
zijn zij beslist slechte wandelaars". „Zij
zullen hun normale benen weldra weer
terug hebben", zei professor Kalker be
moedigend, „als tenminste de groeistraler
het nog even uithoudt. Laten zij zich daar
even aan de rand van de stoep opstellen".
Maar vlug, ik voel reeds atomische schok
jes!" „Zal het pijn doen?", vroeg agent
Wiebe Knoppers wantrouwend. „Welnee!",
riep Panda, „schiet nu op, doe wat de pro
fessor zegt en.... De rest van zijn woor
den ging verloren in een oorverdovende
knal. Wat zij gevreesd hadden, was ge
beurd.... de groeistraler was uiteen ge
barsten!
Windstoot of vandalisme?
In het plantsoen bij het Hilversumse
raadhuis is een der beeldhouwwerken, dat
behoort tot de expositie van Vlaamse kun
stenaars, welke daar wordt gehouden, ver
nield aangetroffen. Het betreft het beeld
van een Vlaamse boerin, vervaardigd door
de beeldhouwer Geo Vindevogel uit Gent,
dat in het plantsoen naast de expositie
zalen een plaats had gekregen. Het was
gemaakt uit gips en ongeveer 2 meter
hoog.
Hoewel de politie aanneemt dat het
beeld door een windstoot is omgevallen,
zijn de organisatoren der tentoonstelling
van mening, dat vandalen het beeld heb
ben omgestoten. Men wordt in dit ver
moeden versterkt doordat verscheidene
bordjes, die in de omgeving van het ge
meentehuis naar de expositie verwijzen,
zijn omgekeerd. Eén bord werd afgerukt
en in een plantsoen aangetroffen. Het
beeld was in België verzekerd.
Doordat een slang van een gascomfoor
was losgeraakt zijn in de Eerste Helmer
straat te Amsterdam een 32-jarige kleer
maker en zijn 40-jarige echtgenote door
gasverstikking om het leven gekomen. Ook
een hond werd levenloos in het huis aan
getroffen.
In Rotterdam is een 17-jarig meisje in
de ouderlijke woning aan de Groenendijk
door gasverstikking om het leven geko
men. Zij sliep op een zolderkamertje, dat
door een trapgat in verbinding stond met
de keuken. Doordat een slang van een gas
comfoor gescheurd was, vulde het zolder
kamertje zich met gas.
In beide gevallen was de muurkraan
vóór de gasslang niet gesloten.
ADVERTENTIE
Modern middel met
nieuwe mogelijkheden
Er is geen enkele reden, waarom de huis
vrouw geen dankbaar gebruik zou maken
van het nieuwe afwasmiddel, dat het huishou
delijk werk en speciaal de afwas enorm zal
verlichten. Want het jongste product van de
Castella-fabrieken is een waar wondermiddel.
De mogelijkheden, die in Castella Vaatwas
liggen besloten, zullen immers geen enkele
huisvrouw onverschillig kunnen laten. In de
eerste plaats is de afwas in het actieve
schuim van Castella Vaatwas (een lepel geeft
teilen vol sop) in een ommezien gedaan en
worden borden en glaswerk, lepels, vorken
enz. blinkend schoon. Ten tweede is afdrogen
thans volkomen overbodig en is de vaak niet
al te enthousiaste hulp van echtgenoot, kin
deren of gasten niet meer nodig en in de
derde plaats worden haar handen in het
schuim van Castella Vaatwas (per pak 25 ct.)
zacht als fluweel en is de tijd van ruwe „af-
washanden" voorgoed voorbij. Deze laatste
mogelijkheid vooral, keurig verzorgde handen
te hebben, ondanks een grote dagelijkse af
was, zal bij iedere huisvrouw zeker in
goede aarde vallen.
Niet zo sterk. In een Maandagavond uit
gegeven verklaring van het kabinet van
de Zuid-Afrikaanse eerste-minister dr.
D. Malan, wordt verklaard, dat naar
het oordeel van de regering het verzet
van de niet-blanke gemeenschap in
Zuid-Afrika tegen een afzonderlijke
vertegenwoordiging in het parlement
niet zo sterk is als in enkele kringen
wordt gezegd. Deze indruk was geves
tigd in een reeks besprekingen met ver
tegenwoordigers van niet-rblanke bevol.
kingsgroepen.
Ramingen. De Amerikaanse atoomgeleer
de dr. Ralph Lapp heeft in een artikel
in de „Washington Post" verklaard, dat
volgens conservatieve ramingen van de
Amerikaanse regering de .Sovjet-Unie
een voorraad van enige honderden ver
beterde atoombommen bezit. Blijkens
een officiële analyse van de kwetsbaar
heid van de V. S. voor aanvallen met
atoombommen zouden honderd van deze
bommen de V. S. ernstig kunnen ver
lammen, aldus dr. Lapp.
Brand. De hevigste bosbrand in de pro
vincie Quebec sedert 25 jaar woedt in
het Noord-Oosten van de provincie
Quebec. De inwoners van twee kleine
nederzettingen aan de Noordkust van
de St. Laurens verlaten hun huizen.
Door de brand werden reeds 250 vier
kante kilometer bos verwoest.
Smaadschrift. Een 56-jarige bisschop van
de Zweedse Staatskerk, Heiander, zal
worden vervolgd wegens smaadschrift,
aldus deelt de Zweedse procureur-gene
raal mede. De bisschop zou anonieme
brieven hebben geschreven waarin de
namen van zijn tegenstanders in de ver
kiezingen in December van het vorige
jaar werden zwart gemaakt. De bisschop
werd verkozen.
Lenen. De Engelse regering heeft bekend
gemaakt, dat zij een plan heeft opge
steld, waarmede een bedrag van 1 mil
lioen pond sterling gemoeid is, voor het
lenen van gelden aan kleine firma's,
opdat deze haar binnenlandse en export-
handel kunnen uitbreiden. Het bedrag
wordt geput uit gelden der Amerikaan
se economische hulpverlening. Hierom
trent hebben de Engelse minister van
Buitenlandse Zaken en de Amerikaanse
ambassadeur in Februari nota's gewis
seld. De industrie zal van het bedrag
700.000 pond sterling ontvangen, de
landbouw 300.000.
Te ver achteruit. Een woordvoerder van
het Britse leger heeft Maandagavond in
West-Berlijn bekendgemaakt, dat een
lid van de Britse militaire politie aan
de sectorgrens te Berlijn door Russische
wachtposten is gegrepen. Hij wilde niet
mededelen of de jeep, waarin de gegre
pen Brit en een andere Britse soldaat
zaten, door de Russen werd beschoten.
Volgens een West-Berlijnse politieman
was de jeep naar de grens gereden, ge
draaid en daarna even achteruit gegaan.
De politieman dacht, dat de achterkant
van de jeep toen in de Russische sector
stond.
Nacht-leven. Zaterdagavond zijn te Pnom
Penh, de hoofdstad van Cambodja,
handgranaten geworpen in een nacht
club en een restaurant, aldus is van ge
woonlijk betrouwbare zijde vernomen.
Twee blanken werden gedood en 13
personen, onder wie zes Fransen en
twee Zwitsers, ernstig gewond.
Nederlander. Van een onderwijzer aan een
Belgische gemeentelijke school, die daar
30 jaar voor de klas heeft gestaan en
in die tijd ook zijn militaire dienstplicht
trouw heeft vervuld, heeft men plotse
ling ontdekt dat hij Nederlander is. Op
vragen van een Kamerlid dienaangaan
de heeft de minister van Ondèrwijs ge
antwoord, dat er geen wettelijke bepa
lingen zijn, die voortzetting van zijn
werkzaamheden of toekenning van pen
sioenrechten over zijn volledige dienst
tijd in de weg staan.
Twee uur. De ministers-presidenten van
India en Pakistan, Nehroe en Moham
med Ali, hebben Maandag te Nieuw
Delhi twee uur over het vraagstuk-
Kasjmir gesproken. Politieke waarne
mers zijn van mening dat Nehroe zich
opnieuw bereid heeft verklaard een
volksstemming in Kasjmir te doen hou
den en daarvoor concrete stappen te
doen. Hij wil zich echter niet aan een
bepaald tijdstip binden. De Pakistaanse
premier, Mohammed Ali, wil echter zo
spoedig mogelijk een volksstemming
uitschrijven.
HET moge vreemd schijnen, maar het is
een feit dat het in woelige tijden vaak
helemaal niet gemakkelijk is uit te maken
wanneer een bepaalde oorlog eigenlijk is
begonnen. Gaat de vredestoestand plotse
ling in oorlogshandelingen over, zoals bij
ons op 10 Mei 1940dan zal niemand er
moeite mee hebben die datum als het begin
van de oorlog tussen Duitsland en Neder
land aan te merken. En sommige naties die
het hoffelijke gebruik in ere houden elkaar
een nota te sturen, waarin wordt aange
kondigd dat op 11 uur 43 mi-
nuten van die dag van dat jaar
de staat van oorlog is ingetre
den, maken het ons al heel ge
makkelijk, want alles wat vóór
de oorlogsverklaring moge zijn
geschied, kan wel bloederig
geweest zijn, een officiële oor
log was het in ieder geval
niet. En daar gaat het toch maar om.
Moeilijker wordt het echter wanneer
tegen een onderdrukker nu eens hier en
dan weer daar woelingen ontstaan, welke
woelingen geleidelijk overslaan in complete
opstand tegen het gezag. Dit was het ge
val toen Nederland zich aan de heerschap
pij van Spanje poogde te onttrekken. De
complete oorlog met reguliere veldslagen,
welke zich uit die opstand heeft ontwik
keld, noemen we de 80-jarige oorlog en
ieder heeft daar vrede mee, want het is
een mooi rond getal, dat gemakkelijk in
het geheugen ligt. Bovendien, wat maken
die enkele jaren uit, die een nurks op deze
80 zou willen beknibbelen, of in een royale
bui er aan zou willen toevoegen? In het
veen is men gemeenlijk wat onachtzaam
met de turven.
Iedereen leert op school dat de 80-jarige
oorlog aanvangt met de slag bij Heiligerlee.
Dat was een mooi en succesrijk begin. Maar
iedere scholier weet tevens dat vele onge
duldige lieden in tal van steden deze veld
slag niet hebben kunnen afwachten en twee
jaar tevoren reeds ter beeldenstorm waren
getogen, aldus trachtend het begin van de
oorlog naar 1566 te verplaatsen en er een
82-jarige oorlog van te maken. Maar, als
we daaraan gevolg geven, moeten we dan
niet nog een stapje terug gaan en ook de
ongeregeldheden en woelingen in aanmer
king nemen welke reeds in daaraan vooraf
gaande jaren hadden plaats gevonden?
Neen, we kunnen ons best indenken dat
de schoolboekjes niets voelen voor de vage
overgangen van ongeregeldheden naar
woelingen en van daar naar opstand en
vervolgens naar de werkelijke oorlogstoe
stand. Men wii een plezierig
en stevig feit in handen
hebben, waarmee kan worden
aangetoond waar precies de
start is aangevangen. En als
zodanig is de eerste veld
slag wel het meest markante
feit waarmee we voor de dag
kunnen komen.
Accoord. Maar laten we dan ook inder
daad de eerste veldslag nemen en niet de
tweede! Want niet bij Heiligerlee heeft de
eerste ontmoeting tussen geordende leger
scharen op het slagveld plaats gevonden,
maar bij Dahlem, ten O. van Roermond.
Daar werd in April van het jaar 1568 een
legermacht onder de Heer van Viller, die
in het centrum een aanval op de Spanjaar
den zou ondernemen, opgevangen en ver
slagen. Daarmede is dan wanneer de
veldslagen als criterium worden genomen
- de oorlog begonnen en niet met de slag
bij Heiligerlee, die ruim een maand later
plaats greep.
En nu iets heel anders. Een radiospreker
heeft een luisteraar beantwoord, die hem
vroeg waarom de spoorrails precies 1,435
meter breed zijn. Dat komt, omdat Enge
land die spoorbreedte reeds bezat, toen wij
onze eerste spoorlijn gingen aanleggen, was
het antwoord.
Inderdaad, maar nu weet u nog steeds
niet, waarom die breedte 1,435 meter be
draagt!
Daarover morgen.
(Nadruk verboden) H. PéTILLQN.
