Sovjet-Unie doet vérgaande
concessies aan Oost-Duitsland
Weerbericht
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Drie kopstukken der
„N.E.S.B." aangehouden
„Schatkist is leeg, hulp is
dringend noodzakelijk"
Vijf jaar
„De Waag" wordt
heropend
Afschaffing herstelbetaling, grote lening
en vrijlating oorlogsmisdadigers
Hun beweging zvordt als voortzetting
der verboden N.S.B. beschouwd
Vader en vier van zijn
kinderen verdronken
Kwestie-Marokko
voor Veiligheidsraad
Het woord is aan
De Sjah in Teheran:
Olie-politiek wordt
ongewijzigd voortgezet
Iets beter weer
MAANDAG 24 AUGUSTUS 1953
Ontslagen van ministers
in de Sovjet-Unie
Vrachtauto te water
Klachten van Belgische
tandartsen
Arabieren zagen de oude
Sultan op de maan
Ballon neergestort
W eerrapporten
g3e JAARGANG No 38
Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem.
Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd
redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor
in Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295.
Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Haarlems Dagblad
297e JAARGANG No 191
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
V erschi jnt dagelijks beh. op Zon- en F eestdagen.
Abonnement per week 47 cent, per kwartaal
6.10, franco per post 6.60. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboora en A. D. Huijsman
HET OPENLUCHTTHEATER te Bloe-
menclaal zal zijn eerste lustrum vieren.
.Morgen over een week zal het vijf jaar
geleden zijn dat het, ter gelegenheid van
het gouden regeringsjubileum van Ko
ningin Wilhelmina, officieel werd geopend.
Het begon met amateurs te doen optreden
en het zal dat ook nu doen: het gezel
schap De Plankeniers uit Naarden
amateurs van bijzondere qualiteit zal
Zaterdagavond a.s. „De Gordel van Hip-
polyta" opvoeren. Het stuk, een vrije
bewerking van Julian Thomson's „The
Warrior's Husband", is een blijspel in drie
bedrijven en de schrijver is Mr. H. M.
planten, de hoofdredacteur van het Alge
meen Handelsblad. Als het ons lieftallig
klimaat mocht behagen, de voorstellingen
van het stuk „Maartse buien", die het nu
in Augustus ondernomen heeft, tijdig te
besluiten zal het Openluchttheater Zater
dagavond vol zijn. Na de voorstelling zal
het bestuur zijn genodigden op het terras
ontvangen. Het heeft zich in een circulaire
gericht tot cle stichters van het theater,
tot B. en W. en de Raad van Bloemendaal
en tot hen, die bijzondere belangstelling
voor het bestaan van het Openluchttheater
tonen. Als een der laatstgenoemden wil ik
die belangstelling hier opnieuw doen blij
ken en haar tot uiting brengen in bewon
dering en respect. Bewondering in de
eerste plaats voor de schoonheid van deze
Bloemendaalse theater-schepping, onge
twijfeld de schoonste waarop ons land
ooit heeft kunnen bogen. In de vijf jaar
van haar bestaan is die schoonheid gerijpt;
de natuur heeft het hare gedaan en de
mens heeft de natuur met zorg en toewij
ding bijgestaan. Zo is het niet alleen een
openluchttheater maar tevens een natuur
tafereel geworden, dat tallozen bleef aan
lokken. Een half millioen mensen, waar
onder veel buitenlanders, hebben het in
die vijf jaar bezocht op dagen en uren,
waarop geen voorstellingen werden ge
geven. En zijn tweeledige taak heeft het de
basis van zijn geslaagde exploitatie ge
schonken. Het lijkt wat kil, dat harde
woord exploitatie zo meteen te verbinden
aan de schoonheid van Natuur en Kunst
toneel, muziek, ballet in Bloemen
daal zo blijde verenigd. Dat is nu een
maal niet te vermijden. Het leven van
openluchttheaters in ons land is immer,
onder klimatologische bedreiging, benard
geweest. Bloemendaals wethouder A. van
Geluk, als immer voorzitter van het be-
siuur en de drijvende kracht bij de schep
ping zowel als bij de ontwikkeling der
jonge instelling, heefl met zijn trouwe
medestanders dat lot naar zijn hand weten
te zetten. Hij leek velen overmoedig toen
hij, zo kort na de oorlog die ons land zo
ontwricht had, in een periode waarin her
stel alle aandacht vroeg en riskant nieuw
ondernemen nog niet aan de orde scheen
te zijn, zoiets ondernam. Weinig energieke
lieden schudden moede hoofden. Maar
anderen luisterden met aandacht, lieten
zich door hem overtuigen en droegen het
hunne bij. Het Bloemendaalse gemeente
bestuur begreep hem heel goed. Het heeft
zijn inzicht bewaarheid gezien. Na vijf
jaar, waarin 125 voorstellingen in het
Openluchttheater werden gegeven, ver
meldt het bestuur met rustige voldoening
een kassaldo-overschot van f 75.000. Het
deelt bovendien mede dat aan de gemeente
Bloemendaal ongeveer f 40.000 aan ver
makelijkheidsbelasting werd afgedragen
en voor onderhoud en diensten, door Pu
blieke Werken verricht, ongeveer f 44.000
betaald. De Stichting Openluchttheater
verkeert in financiëel-kerngezonde staat.
Onder de leiding van een man als wethou
der van Geluk, wiens beroepscarrière niet
die eens theaterdirecteurs is geweest,
maar die in die vijf jaar ook dat vak vol
komen is .gaan beheersen, kan de Stich
ting zeker het beste van haar verdere be-
drijfsexploitatie verwachten.
In icleeële zin is iets opgebouwd dat be
wondering en respect volkomen verdient.
Het Nederlandse kunstleven is verrijkt
met een kostbare aanwinst. De streek, die
wij bewonen, trekt daarvan eerstens pro
fijt; ik geloof dat dit ook voor de jeugd
zoveel goeds en blijvend belangrijks kan
betekenen. Onze hartelijke gelukwensen
aan de Stichting Openluchttheater Bloe
mendaal bij deze eerste lustrumviering.
R. P.
De Stadsherberg „De Waag", een van de
attracties van „Haarlem Lichtstad" zal op
5 September worden heropend. De heer A.
H. Pomper, exploitant van Riche in Zand-
voort, heeft de directie op zich genomen en
hij heeft ons meegedeeld, dat het zijn be
doeling is De Waag blijvend open te hou
den. Hij is namelijk van mening, dat er in
Haarlem wel degelijk behoefte moet be
staan aan een établissement als dit, dat
bovendien door zijn oud-Hollandse sfeer
een speciale aantrekkingskracht op vreem
delingen zal uitoefenen.
Voorlopig zal De Waag op dezelfde voel
als voorheen worden gedreven, zij het dan
dat er ook gelegenheid zal zijn eenvoudige
maaltijden te gebruiken. Er zal trouwens
ook weer een muziekje zijn. Wanneer het
experiment aanslaat, is de heer Pompei-
bereid er nog meer aan ten koste te leggen
en daarmee Haarlem een étalissement te
bezorgen waar Haarlemmers en hun gasten
zich kunnen amuseren.
LONDEN (Reuter). De ministerraad
van de Georgische Sovjetrepubliek heeft
de plaatsvervangende minister van Staats
beheer Bizjanof en de plaatsvervangende
minister van Industrie, Melidze, van hun
functies ontheven, aldus deelde radio-
Tiflis Zaterdag mede.
Beide ministers kregen andere functies.
Blijkens berichten in het regeringsorgaan
van Wit-Rusland zijn in deze Sovjet-repu
bliek twee nieuwe vice-premiers en een
aantal nieuwe ministers benoemd. De
nieuwbenoemde vice-premiers zijn Kadi
mof en Abrasimof. Vice-premier Tsjenri
on minister van Justitie Padoeto werden
ontslagen.
In de Sovjetrepubliek Azerbeidsjan is
vice-premier C.oembatof ontslagen. Zijn
onderscheidingen werden hem ontnomen.
A. M. Goekof werd benoemd tot minister
van Binnenlandse Zaken ter vervanging'
van gencraai-majoor S. Emoljanof.
LONDEN, (Reuter) De Sovjet-Unie
heeft besloten na 1 Januari 1954 Oost-
Duitsland geen herstelbetalingen meer te
laten verrichten, aldus is Zaterdagavond
bekendgemaakt in een communiqué, dat
werd uitgegeven door vertegenwoordigers
van de Russische en de Oost-Duitse rege
ringen na besprekingen in Moskou.
De besprekingen werden bijgewoond
door premier Malenkov van de Sovjet-
Unie en premier Grotewohl van Oost-
Duitsland.
Voorts werd besloten dat: de Sovjet
ondernemingen in Oost-Duitsland zonder
betaling zullen worden overgedragen aan
Oost-Duitsland en dat de Oost-Duitse bij
drage aan het onderhoud van Sovjet
troepen op Oost-Duits gebied zal worden
verminderd tot een som, die niet meer
bedraagt dan vijf procent van de inkom
sten op de Oost-Duitse begroting.
Oost-Duitsland zal worden bevrijd van
betaling van uitstaande schulden met be
trekking tot Russische bezettingskosten
die sedert 1945 zijn opgelopen en alle
andere na-oorlogse staatsschulden aan de
Sovjet-Unie.
In een protocol, dat na de besprekingen
werd ondertekend, werd verklaard, dat
eveneens overeenstemming is bereikt over
een aantal vragen met betrekking tot ver
sterking en ontwikkeling van economische-
culturele, wetenschappelijke en technische
samenwerking tussen beide landen.
De Sovjet-Unie heeft Oost-Duitsland
een crediet van 485 mililoen roebel ver
leend, waarvan 135 millioen in vrije va
luta, dat moet worden afgelost in twee
jaar, te beginnen met 1955, De rente be
draagt twee procent per jaar. Er zullen
maatregelen worden genomen ter vrijla
ting van Duitse oorlogsmisdadigers, ver
oordeeld wegens misdrijven gedurende de
oorlog. Hiervan zullen zijn uitgezonderd
diegenen, die straiten uitzitten wegens
bijzonder ernstige misdrijven tegen de
vrede en de mensheid.
Ter „versterking en verdere ontwikke
ling van de vriendsch appel ij ke betrek
kingen" tussen beide landen zullen de
wederzijdse diplomatieke missies tot am
bassades worden verheven.
Evenals in de Sovjet-nota, die verleden
week aan de Westelijke mogendheden over
de kwestie-Duitsland werd toegezonden
werd in het communiqué verklaard, dat in
de nabije toekomst een vredesconferentie
moet worden bijeengeroepen en dat deel
neming van Duitsland hieraan verzekerd
moet ziin. Een voorlopige regering voor
geheel Duitsland moet door overeenstem
ming tussen Oost- en West-Duitsland
worden gevormd met als voornaamste
taak de voorbereiding van vrije verkie
zingen. aldus het communiqué.
Radio-Warschau heeft Zondagavond
omgeroepen, dat Polen na één Januari
1954 afziet van verdere Oost-Duitse her
stelbetalingen.
Uit Washington wordt gemeld, dat
Amerikaanse regeringsbeambten Zondag
de te Moskou gesloten overeenkomsten
beschouwen als een poging om bij de ko
mende West-Duitse verkiezing „de grootst
mogelijke moeilijkheden te veroorzaken".
Rede van Malenkov
De besprekingen, die in Moskou zijn
gevoerd tussen de regering van de Sovjet-
Unie cn Oost-Duitsland, hebben tot „be
langrijke besluiten" geleid, aldus heeft
premier Malenkov Zaterdagavond ver
klaard op een diner, dat ter ere van de
Duitse regeringsdelegatie in het Kremlin
te Moskou werd gegeven.
Hij zei, dat in „een atmosfeer van
vriendschappelijk en wederzijds begrip"
vraagstukken van het ..grootste belang,
voornamelijk mét betrekking tot de vrede
in Europa en versterking van de betrek
kingen tussen Oost-Duitsland en de Sov
jet-Unie" zijn bestudeerd.
West.-Duitsland, dat nu een beslissend
tijdperk in ziin geschiedenis doormaakt,
kan een der belangrijkste factoren voor
de versterking van vrede en veiligheid in
Europa óf het voornaamste centrum van
aggressie worden, zo verklaarde de Sovjet
premier. Hij waarschuwde voor herleving
van het Duitse militarisme, dat de dood
graver van het Duitse volk is geworden.
„Geen camouflage kan de werkelijke po
gingen van de groep-Adenauer verber
gen, die koers zet naar herleving van mi
litarisme in West-Duitsland". „Met dit
doel voor ogen hebben de Duitse milita
risten West-Duitsland met handen en voe
ten gebonden aan het aggressieve Noord-
Atlantisch blok", aldus Malenkov.
De regering-Adenauer wil geen vreed
zame oplossing van de Duitse kwestie en
zet aan tot oorlog. Oost-Duitsland zou
volgens de premier een historische rol
kunnen spelen bii het bereiken van een
verenigd, vredelievend en democratisch
Duitsland en de Sovjet-Unie ziet het als
haar plicht om Oost-Duitsland alle moge
lijke steun en bijstand te verlenen. Voor
het Duitse volk ligt de gelegenheid om
een nieuw tijdperk in zijn geschiedenis te
scheppen, een tijdperk van vreedzame
ontwikkeling en welvaart, een tijdperk
van vrede met de Sovjet-Unie en Frank
rijk, Tsjechoslowakije en Polen, Engeland
en België en met alle andere landen.
Grotewohl
Na Malenkov verklaarde de leider van
de Oost-Duitse regeringsdelegatie, pre
mier Grotewohl, dat de „imperialistische
staten: de V.S., Engeland en Frankrijk
het Duitse volk niet het recht op een vre
desverdrag toestaan onder voorwendsel,
dat er geen regering voor geheel Duitsland
bestaat".
Op uitnodiging van de Russische regering
vertoeft een delegatie uit Oost-Duitsland
te Moskou. De delegatie werd bij aankomst
op het vliegveld van Moskou begroet door
leden van de Russische regering. Foto: De
Oost-Duitse premier Grotewohl inspecteert
de erewacht op het vliegveld. Uiterst links
(achtergrond) ziet men Andrei Gromyko;
op de voorgrond van links naar rechts: M.
Z. Saboerov, voorzitter van de Commissie
voor Economische ontwerpen; Aiartas
Mikoyan, minister van Buitenlandse Han
del; V. N. Molotov, minister van Buiten
landse Zaken en premier Grotewohl.
Hij beschouwde het Sovjet-voorstel voor
de vorming van een voorlopige regering
voor geheel Duitsland als het begin van
de oplossing van het Duitse vraagstuk.
Drie leiders van de Nationale Europese
Sociale Beweging: (NESB) zijn Zaterdag
middag gearresteerd. In de hoofdstad, waar
de Amsterdamse recherche tegen het mid
daguur met vier aparte groepen vrijwel
gelijktijdig invallen op 4 adressen uit
voerde, werden de 31-jarige algemeen lei
der der NESB, Van Tienen, op zijn kantoor
aan de Koninginneweg 177, en de 29-jarige
werkgroepleider A. M. Kruit op zijn kan
toor aan de Nicolaas Maesstraat 64 in ar
rest gesteld. Iets later werd in zijn woning
aan de P. Campersingel 211 te Groningen
door de Groningse recherche op verzoek
van de officier van juslitie te Amsterdam
als derde aangehouden de landelijk leider
der beweging, mr. J. Wolthuis, oprichter
van de Stichting Oud-Politieke delinquen
ten.
Op al deze adressen ging een langdurige
huiszoeking vooraf. Talrijke bescheiden
van de beweging werden in beslag geno
men. Ook op twee andere adressen in de
hoofdstad deed de recherche huiszoeking:
het woonadres van de gearresteerde werk
groepleider Kruit, Runstraat 9 en in een
woning aan de Allard Piersonstraat van
een vrouwelijk lid der beweging, mej.
Grijseels, die voor de partij administratief
werk op zich had genomen.
Er werden exemplaren in beslag geno
men van „De Dialoog", het maandelijks or
gaan, dat alleen onder de leden van de
NESB wordt verspreid, voorts exemplaren
van het colportageblad der partij „Alarm"
en de gedrukte beginselprogramma's waar
in de doelstellingen zijn neergelegd. Juist
als oo de overige adressen legden de re
chercheurs ook beslag op dossiers en map
pen met correspondentie, ledenlijsten en
andere administratieve bescheiden.
De politie is, zoals is bericht, reeds eer
der tegen deze jonge partij opgetreden,
waarbij een aantal leden in Amsterdam en
een week later in Haarlem in koststondige
hechtenis werden genomen, omdat zij col
porteerden met het door de NESB uitgege
ven blad „Alarm". In Haarlem bevond zich
onder deze gearresteerde colporteurs toe
vallig ook de leider P. van Tienen.
Verboden vereniging
De nieuwe partij vertoont volgens het
openbaar ministerie niet alleen in de naam,
doch ook in haar doelstellingen overeen
komst met de voormalige NSB van Mus-
sert. P. van T. zelf heeft bovendien als
SS'er aan het Oostfront gevochten en mr.
J. Wolthuis was tijdens- de bezetting
vrederechter te Arnhem.
De arrestaties ziin op de volgende gron
den geschied: Bij een Koninklijk Besluit
van de voormalige Nederlandse regering
in Londen, daterend van 1944, werden de
NSB, alsmede de daaraan verwante en an
dere nationaal-socialistische en fascistische
organisaties ontbonden. In art. 2 van dit
Kon. Bèsl. werd voorts wettelijk vastge
legd, dat „alle organisaties, die het streven
van de NSB of een der verwante organi
saties trachten voort te zetten, aangemerkt
worden als verenigingen strijdig met de
openbare orde en mitsdien als bij de wet
verboden". Dit Kon. Besl. is nog steeds
van kracht. Artikel 140 van het Wetboek
van Strafrecht stelt „deelneming aan een
verboden vereniging" strafbaar met gevan
genisstraf van ten hoogste een jaar of een
geldboete van ten hoogste f 300.
Beweging
In een onderhoud met het ANP had P.
van T. daags- voor zijn arrestatie niet ont
kend dat bij zijn partij vele ex-politieke
delinquenten zijn aangesloten. Wel ont
kende hij, dat hier sprake was van een
voortzetting van de NSB. „Wij hebben zus-
ter-organisaties in vele Europese landen",
zo zeide hij. Overal heeft men deze par
tijen, die door samenwerking een sterk on
afhankelijk Europa tussen Rusland en
Amerika zouden voorstaan, in de eigen
landstaal de „sociale beweging" genoemd.
„Ik had geen andere keus dan het woord
beweging", vervolgde Van T., „omdat Na
tionale Sociale Beweging afgekort NSB
zou worden, heb ik er met opzet het woord
Europese tussen gevoegd".
Gewaagd hoe hij zich voorstelde met
zijn partij aan de verkiezingen deel te ne
men in 1956 nu immers aan zovele oud-
SS'ers bij hun veroordeling de kiesrechten
zijn ontzegd, antwoordde hij: „Vele oud-
politieke delinquenten zijn nimmer uit de
kiesrechten ontzet, anderen slechts voor
10 jaar. Die zullen allen in 1956 weer hun
stem mogen uitbrengen. Ik zelf heb mijn
kiesrechten nimmer verloren, aangezien
mijn zaak als „jeugdgeval" is behandeld".
Van T. was nog minderjarig, toen hij zich
bij de SS meldde. Hij heeft dan ook niet,
zoals vele andere SS'ers zijn Nederlands
sta ats b urgersch a p verlor en
Naar uit andere bron wordt vernomen
geraakte in die tijd mr. J. Wolthuis als
voorzitter van de Stichting Oud-Politieke
Delinquenten in conflict met zijn medebe
stuursleden. Een deel van de leden stond
achter hem. Toen volgde contact met P.
van Tienen en kwam een soort fusie tot
stand.
Na de arrestaties namen een aantal le
den van de werkgroep Amsterdam der
NESB de voorlopige leiding over. Zij ver
zonden een request aan de Koningin, waar
in zij protesteerden tegen de arrestaties en
waarschuwden tevens de zuster-partijen in
Duitsland, Italië, Zwitserland en Zweden.
Zondagavond omstreeks zeven uur is te
Raalte de expediteur Van Essen uit Raalte
door onbekende oorzaak met zijn vracht
auto in het Overijsels kanaal gereden.
In de cabine van de vrachtauto zaten
tezamen met de bestuurder drie van diens
kinderen, twee jongens en een meisje. In
de open laadbak zaten nog een dochtertje
van de bestuurder en een nichtje uit De
venter. Dit nichtje kon door toegescho
ten hulp nog uit het water worden ge
haald. De andere inzittenden, Van E. en
'zijn vier kinderen, zijn verdronken.
Onmiddellijk na het ongeluk werd de
brandweer gealarmeerd, die na enige tijd
de vrachtauto uit het water haalde. In de
cabine trof men de stoffelijke overschot
ten van de vader en van drie van zijn
kinderen. Later dregde men nog het stof
felijk overschot op van het dochtertje
dat achter op de auto had gezeten.
Naar aanleiding van klachten van de
vereniging van Belgische tandartsen over
de behandeling van Belgische patiënten
door in Nederland gevestigde „tandheel
kundige instituten", verklaart de Neder-
landsche Maatschappij tot bevordering der
Tandheelkunde dat deze „instituten" geen
enkele band hebben met de Nederlandsehe
Maatschappij tot bevordering der Tand
heelkunde en dat de activiteit van deze
„instituten" in de kringen der Nederlandse
tandartsen uit medische en ethische over
wegingen sterk wordt afgekeurd.
NEW YORK (AFP) De huidige voor
zitter van de Veiligheidsraad, dr. Tsjang
(China), zal Maandag bekend maken,
wanneer de Veiligheidsraad zal worden
bijeengeroepen ter bespreking van plaat
sing op de agenda van de kwestie-Marok-
ko. Men meent, dat de raad Woensdag
deze kwestie in behandeling zal nemen.
Als gemeld heeft de groep van Azia-
tisch-Arabischc landen bij de UNO ver
zocht de kwestie-Marokko op de agenda
van de Veiligheidsraad te plaatsen.
Zondag verspreidde zich op grote schaal
een gerucht door de Marokkaanse stad
Tanger, inhoudend dat de maan een won
derlijke verandering had ondergaan en
dat dit hemellichaam thans de beeltenis
te zien gaf van de afgezette Sultan van
Marokko en diens zoon.
Het gevolg was dat duizenden Moham
medanen zich in de nauwe straten van de
Arabische wijken verdrongen of op bal-
cons en daken klommen om naar de maan
te kijken. Het viel de lichtgelovige Arabi
sche bevolking gemakkelijk het „wonder'
te aanvaarden.
De politie verklaarde dat het maan-
staren was begonnen, nadat zich in de
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT PAGINA'S
Frederik van Eeden:
Ons spreken van verleden dat niet
meer is, en toekomst die nog niet
is, is als het spreken van een
reiziger, die het land achter hem
„verdwenen" en het land voor
hem „nog niet aanwezig" noemt.
Het land is er altijd.
winkels in de Arabische wijken van Ca
sablanca het gerucht had verspreid dat de
sultan naar de maan was gevlucht, om aan
zijn vijanden te ontkomen. Politiemannen
verspreidden tenslotte de starende massa.
Sommige Fransen in Marokko zijn van
mening dat het hier een listig protest te
gen het afzetten van de sultan betreft.
Anderen zijn er echter van overtuigd
dat vele Marokkanen, die aan de voorma
lige sultan bijna goddelijke eigenschappen
toekenden, werkelijk geloven hem in de
maan gezien te hebben.
Toestand rustig
AFP meldt uit Rabat dat de toestand
in geheel Marokko rustig blijft.
De intocht van de Sjah in Perzië is geen
triomftocht geworden. Hij reed Zaterdag
weliswaar onder triomfbogen Teheran
binnen, doch de straten waren door de
politie schoongeveegd en de auto van de
Sjah was omgeven door zes andere auto's,
waarin een zwaarbewapende escorte voor
zijn veiligheid waakte. Dadelijk na aan
komst heeft de Sjah een radiorede
gehouden, waarin hij zijn aanhangers
dankte voor hun inspanningen en offers.
Later legde hij op een tuinfeest verklarin
gen af over de Perzische politiek. Hij gaf te
kennen dat zijn land dringend financiële
hulp nodig had, aangezien de schatkist leeg
is, en verder verklaarde hij desgevraagd,
ook Russische hulp te zullen aanvaarden.
De naasting van de oliemaatschappijen
noemde hij „definitief".
Op een persconferentie verklaarde
premier Zahedy, dat Hoessein Fatemi, de
voormalige minister van Buitenlandse
Zaken, klaarblijkelijk nog in leven was
(Aanvankelijk was gemeld, dat Fatemi
Woensdag door de woedende menigte „in
stukken was gescheurd"). Zahedi was er
echter zeker van, dat Fatemi zou worden
gearresteerd, als hij zich nog in Perzië
bevond.
Voorts verklaarde de nieuwe premier,
dat ex-premier Mossadeq spoedig zou wor
den berecht, en wel door het hoge gerechts
hof wegens opstand tegen de wettige
regering van het land en door de twee
Huizen van het parlement wegens mis
daden als premier begaan. Mossadeqs voor
naamste misdaad was, aldus Zahedi, dat hij
bevel had gegeven honderden mensen neer
te schieten om zijn gezag te handhaven,
nadat de Sjah hem had ontslagen als
premier.
Hervorming
Vóór zijn aankomst in Teheran heeft de
Sjah in een vraaggesprek meegedeeld, dat
hij zal beginnen met een vergaande politiek
van sociale hervorming. Hij zei andermaal
een deel van zijn vermogen te zullen ver
delen. Boeren zullen op zeer gunstige voor
waarden stukken land van vijf, zes of acht
hectare kunnen kopen. Het geld zal worden
gedeponeerd op de boerenleenbanken.
Iedere partij die communistische activiteit
ontplooit is in Perzië illegaal, aldus de Sjah.
„Wij hebben wetten die ons in staat stellen
het land tegen deze activiteit te ver
dedigen."
Er zouden verkiezingen worden gehouden
zodra de nieuwe kieswet, die algemene ver
kiezingen en geheime stemming waarborgt,
van kracht zal zijn.
In het algemeen is het in de Perzische
provincies rustig. Slechts hier en daar doen
zich botsingen voor.
Een twintigtal communisten heeft ge
poogd een klein garnizoen te Parandak,
ongeveer 160 kilometer ten Zuid-Westen
van Teheran, te overwelidgen. De aanval
werd afgeslagen.
Volgens het dagblad „Kaynan" heeft de
leider der Perzische socialistische partij,
C-holam Hoessein Zirakzadeh, een fanatieke
aanhanger van Mossadeq, die herhaaldelijk
in het openbaar te zijnen gunste sprak,
zelfmoord gepleegd.
Op het hoofd van de gewezen minister
van Buitenlandse Zaken Hoessein Fatemi
is een prijs van 10.000 realen gezet.
Mutaties en arrestaties
Volgens te Londen ontvangen berichten
van radio-Teheran heeft het Perzische
ministerie van Buitenlandse Zaken de Per
zische ambassadeurs in Bagdad en Parijs,
Zondagmiddag is in Littfeld, nabij Siegen
een luchtballon neergestort. De vier inzit
tenden zijn om het leven gekomen.
De ballon was Zondagmorgen in Keulen
opgestegen.
Uit het logboek van de verongelukte bal
lon blijkt, dat de ballon eerst met een
snelheid van ongeveer vijf tot zes meter
per seconde tot op een hoogte van 2500
meter uit een lagere luchtlaag naar boven
was gerukt. Daarbij is de ballon volgens
deskundigen waarschijnlijk in een war
mere luchtlaag geraakt, en door het plot
selinge uitzetten van het gas geklapt. Vol
gens ooggetuigen trachten de inzittenden
nog door het uitwerpen van ballast de
valsnelheid te verhinderen.
de gezant in Brussel, de zaakgelastigde in
Rome en de consul-generaal te Bagdad van
hun functies ontheven.
Het onafhankelijke Perzische avondblad
„Kejan" schreef Zondag dat de regering-
Zahedi tot nu toe 200 personen heeft ge
arresteerd waaronder het grootste gedeelte
van de 38 afgevaardigden, die de leiding
hadden van Mossadeqs „nationale bewe
ging" en 40 communistische leiders.
Amerika zwijgt
A.F.P. meldt uit Washington dat noch het
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken, noch het hoofd van het bureau
„Amerikaanse hulpverlening aan het bui
tenland", Harold Stassen, commentaar wil
den leveren op de verklaring van de Sjah
van Perzië, dat zijn land onverwijlde finan
ciële hulp nodig heeft.
Evenwel wordt van bepaalde Amerikaanse
ambtelijke zijde vernomen dat de vraag
stukken tegenover de nieuwe Perzische
regering zich gesteld ziet, te Washington
zeer nauwkeurig worden bestudeerd. Men
meent in deze kringen dat elk Perzisch be
roep om financiële hulp in de Verenigde
Staten welwillend zal worden ontvangen en
dat hierop onverwijld zal worden gerea
geerd.
Men legt er echter in dit verband ook de
nadruk op dat het aan president Eisen
hower zelf is besehoren een beslissing te
nemen over economische hulpverlening
aan Perzië.
Het weer in de komende dagen zal iets
beter zijn dan het de laatste tijd is geweest.
Een nieuwe Oceaanstoring volgt een iets
Noorderlijker baan dan zijn voorganger en
dat betekent, dat de ongunstige invloed van
deze depressie niet zo lang zal aanhouden.
Het belangrijkste regengebied van de sto
ring passeerde in de nacht en ochtend ons
land. Morgen kunnen hier en daar in het
land buien voorkomen maar daarna wordt
het toch geleidelijk zonniger. De tempera
tuur blijft evenwel aan de lage kant omdat,
voorlopig de aanvoer van koelere Oceaan-
lucht nog voortduurt.
(Van hedenmorgen 7 uur)
weers-
Oft
c
^5 55
d
ra a
s
toestand
Fg
SS
JJ
Zz £jj
25
Helsinki
half bew.
Z 5
19
0
Stockholm
licht bew.
ZW 7
20
0
Oslo
geheel bew.
ZZO 3
16
0.6
Kopenhagen
regen
Z 11
20
3
Amsterdam
regen
ZZW 8
19
4
Edinburgh
licht bew.
ZZW 5
16
0
Londen
regen
ZZW 4
19
Luxemburg
regen
ONO 5
18
0.3
Parijs
zwaar bew.
Z 5
21
0.4
Bordeaux
mist
windstil
26
0
Grenoble
onbewolkt
windstil
24
0
Nice
onbewolkt
NW 3
25
0
Genève
onbewolkt
windstil
23
0
Ziirich
mist
windstil
21
Locarno
onbewolkt
O 2
24
0
Berlijn
zwaar bew.
Z 3
20
0
Frankfort
zwaar bew.
ZW 5
21
0
München
onbewolkt
ZZW 2
18
0
Wenen
geheel bew.
ZZW 7
20
3
Innsbruck
mist
windstil
20
0
Rome
onbewolkt
NNO 2
28
0
Maximum temp. gisteren: neerslag laatste 24 u
WISSELEND BEWOLKT
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Maan
dagavond tot Dinsdagavond, opge
maakt om 10 uur:
Wisselend bewolkt met slechts enkele
verspreid voorkomende buien, hoofd
zakelijk in de Noordelijke helft van het
land. Weinig verandering in tempera
tuur. Matige en af en toe vrij krach
tige Zuid-Westelijke, later Westelijke
wind.
25 Augustus
Zon op 5.40 uur. onder 19.44 uur.
Maan op 19.40 uur. onder 6.26 uur.
Hoog en laag water in ïJmuiden
Maandag 24 Augustus
Hoog water: 2.56 en 15.26 uur.
Laag water: 11.04 en 23.27 uur.
Dinsdag 25 Augustus
Hoog water: 3.41 en 16.08 uur.
Laag water: 11.51 uur.
