Westelijken manen Belgrado en Rome
om zich te matigen
Weerbericht
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Laniel zvilprijsverlaging
volgens de methode-Pinay
Ontspanning in Triêst
Noordelijken laten
alle gevangenen vrij
Onthulling over
rijksbegroting
Veiligheidsraad sprak
over kwestie-Marokko
Atomische explosie
in de Sovjet-Unie
Het woord is aan
Oudste twee prinsessen
in ons land terug
Dr Plesman sprak
passagiers toe
Voedsel uitdeling in
Berlijn gaat voort
Een natte zomer
Kamerlid stelt vragen
Brand in Nederlands
kampeerdorp in België
Pakistaanse delegatie nam
Marokkaanse nationalist mee
Koninklijk gezin bij Prinses
Wilhelmina verenigd
De Christchurch-rcice
„Bereidt U voor op
50 uur zitten'
Weerrapporten
68e JAARGANG No 45
xiooiclkantoox Grote Houtstraat 93, Haarlem.
Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd
redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor
in Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295.
Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom
DINSDAG 1 SEPTEMBER 1953
Haarlems Dagblad
297e JAARGANG No 198
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh.opZon-en Feestdagen.
Abonnement per week 47 cent, per kwartaal
6.10, franco per post 6.60. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Drieduizend communistische Oost-Duitsers zijn bij het overschrijden van de grens Oost-West gearresteerd. De propagandisten,
die met valse papieren West-Duitsland trachtten binnen te dringen, hadden het voornemen onrust te zaaien en moesten
geheime opdrachten uitvoeren.
(A.F.P./Reuter) Van bevoegde zijde
te Parijs is Maandag bevestigd, dat ver
tegenwoordigers van de drie Westelijke
mogendheden stappen hebben genomen te
Belgrado en Rome, om de regeringen van
Joegoslavië en Italië tot kalmte en matiging
aan te sporen met betrekking tot de kwestie
Triëst.
Ongeveer 25 Italiaanse soldaten, uitge
rust met automatische wapenen, zijn giste
ren 50 meter op Joegoslavisch grondgebied
doorgedrongen en verlieten het pas nadat
Joegoslavische grenswachten hen tweemaal
gesommeerd hadden zulks te doen, aldus
deelde Maandagavond het officiële Joego
slavische persbureau Tanjoeg mede.
Het incident geschiedde volgens Tanjoeg
in de omgeving van Nova Gorica bij het
Italiaanse Gorizia. Gorizia ligt 25 kilometer
ten noord van Triëst. Tanjoeg sprak van
„een nieuwe Italiaanse provocatie".
Een woordvoerder van het Italiaanse
depai'tement van Buitenlandse Zaken heeft
het bericht van Tanjoeg „geheel en al om-
juist" genoemd. „De Joegoslaven hebben
zonder twijfel de Italiaanse soldaten door
de verrekijkers van hun verbeelding ge
zien", aldus de woordvoerder.
Volgens Tanjoeg is erger voorkomen
door de kalme houding van Joegoslavische
soldaten.
De Joegoslavische regering zou heden
een protestnota aan de Italiaanse regering
zenden in verband met de „militaire de-
TOKIO (AFP)De Chinese en Noord-
Koreaanse autoriteiten hebben besloten
alle geallieerde gevangenen, ook degenen
die veroordeeld zijn wegens „oorlogsmis
daden", vrij te laten, aldus heeft radio-
Pjongjang Maandag bekendgemaakt.
De radio deelde echter niet mede, om
hoeveel gevangenen het hier gaat. In krin
gen van de UNO in New York is deze ver
klaring met voldoening ontvangen.
De V.S. hebben de vijftien landen, die
strijdkrachten in Korea hebben ingezet,
uitgenodigd heden bijeen te komen om
tijd en plaats van de politieke conferentie
over Korea te bespreken.
Minister van Buitenlandse Zaken Dulles
zal de V.S. vertegenwoordigen.
De Noordelijken hebben Maandag op
een vergadering van de bestandscommis
sie geëist, dat de UNO „alle agenten van
Rhee en Tsjiang Kai Sjck uit haar krijgs
gevangenenkampen" verwijdert, aldus
heeft 't persbureau Nieuw-China gemeld.
Voorts protesteerden de Noordelijken te
gen het vasthouden van krijgsgevangenen
als gijzelaars en eisten zij repatriëring van
bepaalde, met name genoemde „belang
rijke personen".
De UNO-afgevaardigde op deze bespre
king, generaal Bryan, verklaarde, dat alle
Noordelijke gevangenen die gerepatrieerd
willen worden, zullen worden teruggezon
den, doch hij gaf geen bepaald antwoord
met betrekking tot de met name genoem
de personen, aldus voegde hij het pers
bureau hieraan toe.
Het Tweede Kamerlid de heer Van
Rijckevorsel (K.V.P.) heeft aan de minis
ter-president en de minister van Finan
ciën de volgende vragen gesteld:
Zijn de door het dagblad Het Vrije Volk
bekendgemaakte gegevens over de rijks
begroting 1954 juist?
Zo neen, wil de regering dan deze be
kendmaking ten spoedigste tegenspreken?
Zo ja, is de regering van oordeel, dat die
bekendmaking het gevolg is van een
krachtens de artikelen 98 en/of 272 Wet
boek van Strafrecht strafbare schending
van staatsgeheimen door een of meer
ambtenaren, en is de regering voornemens
te dezer zake een strafvervolging te doen
instellen?
monstraties en andere militaire maatrege
len van Italiaanse kant" langs de grens
tussen beide landen.
Een woordvoerder van het Joegoslavi
sche ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft Maandag verklaard, dat Joegoslavië
niet van plan is de door Joegoslavië bezette
zóne-B van het vrije gebied van Triëst in
te lijven.
De Britse ambassadeur Mallet zou
Maandag uit Bied, waar het corps diplo
matique de zomer doorbrengt, naar Bel
grado vliegen. Een functionaris van de
Britse ambassade heeft verklaard, dat de
toestand met betrekking tot Triëst als
rustig beschouwd wordt. Een lid van de
Italiaanse legatie te Belgrado zeide, dat
er geen reden tot ongerustheid is.
Italiaanse bladen, die twee dagen lang
onder alarmerende koppen berichten over
Triëst publiceerden, schreven Maandag
avond, dat het onmiddellijke gevaar van de
zijde van Joegoslavië is weggenomen door
het energieke optreden van eerste rtiinister
Pella.
Pella heeft Rome Maandagavond verlaten
om zich naar Terminillo, zestig kilometer
Noordelijker, te begeven, waar hij enkele
dagen rust wil nemen.
Een hevige brand, veroorzaakt door een
ontploffing in een brandstofreservoir, dat
de electrische generator voedt, heeft het
grootste gebouw van het nachtverblijf voor
Nederlandse toeristen te Ave-et-Auffe bij
Rochefort volkomen vernield. De directeur
van dit bungalow- en kampeerdorp, de
heer Bouvee, werd door het vuur verrast
en kreeg ernstige brandwonden. Hij moest
worden overgebracht naar het ziekenhuis
van het nabijgelegen Wellin. De brandweer
van Rochefort was uren lang in de weer
om het vuur meester te worden.
Krijgsgevangenen in Sovjet-Unie
Het orgaan van de communistische par
tij in de Sovjet-Unie, Frawda, schrijft dat
zich nog slechts 13.532 Duitse en 2.458 Ja
panse krijgsgevangenen in de Sovjet-Unie
bevinden, die wegens oorlogsmisdaden
worden vastgehouden.
Enkele dagen geleden deelde de West-
Duitse regering mede, dat zij aanwijzingen
had dat er nog bijna 103.000 Duitse krijgs
gevangenen in de Sovjet-Unie zijn.
NEW YORK (A.F.P.) De Veiligheids
raad is Maandagmiddag bijeengekomen ter
voortzetting van het debat over de kwestie
of de klacht tegen het Franse beleid in Ma
rokko, ingediend door de groep van 15
Aziatisch-Afrikaanse landen, al dan niet
op de agenda moet worden geplaatst. De
vergadering werd bijgewoond door de se
cretaris van de nationalistische Istyklal-
partij van Marokko, Balafrej. "Hij zat ach
ter de raadstafel, op een van de plaatsen
die gereserveerd zijn voor waarnemers van
de delegaties.
De Franse gedelegeerde Henri Hoppenot
protesteerde daartegen. Naar zijn mening
moest Balafrej naar de publieke tribune.
De afgevaardigde van Libanon, Charles
Malik, verklaarde echter dat Balafrej wel
recht had op die plaats, omdat hij tot de
delegatie van Pakistan behoort. De dele
gatie van Pakistan had de Marokkaan een
Pakistaans paspoort en een lidmaatschaps
kaart van de Pakistaanse delegatie ver
strekt om hem in de gelegenheid te stellen
het debat bij te wonen. Na enig heen en
weer gepraat legde de Franse afgevaardig
de zich bij die oplossing neer.
Tsarapkin (Sovjet-Unie) sprak zich uit
voor opneming van de Marokkaanse kwes
tie op de agenda. Hij meende dat de toe
stand in Marokko was verergerd als gevolg
van het Franse optreden. Het zou een pro
bleem zijn van internationaal karakter,
daar het verdrag van Algesiras niet alleen
door Frankrijk en Spanje maar ook door
Amerika, Engeland en Rusland was gete
kend.
Tsarapkin voerde verder aan, dat de
U.N.O. volgens het handvest het recht
heeft zicht te bemoeien met de toestand in
een niet-autonoom gebied, „en zeker als
die toestand een gevaar voor de wereld
vrede kan vormen". Hij verzocht de raad
de leden van het Aziatisch-Afrikaanse
blok aan het debat te doen deelnemen, zo
als in een Libanese resolutie gevraagd
wordt.
Verwacht wordt, dat de resolutie der 15
landen om de kwestie-Marokko op de
agenda te plaatsen niet de vereiste zeven
van de elf stemmen zal halen.
WASHINGTON (Reuter) De Ameri
kaanse commissie voor atoomenergie heeft
Maandagavond bekendgemaakt, dat op 23
Augustus in de Sovjet-Unie een atomische
ontploffing is teweeggebracht, waarbij een
zelfde mate van energie vrijkwam als bij
de Amerikaanse proeven in Nevada in dit
jaar (Atomische explosies kunnen op grote
afstand gemeten worden).
Uit de bewoordingen van het communi
qué der commissie valt op te maken, dat bij
deze Russische proef explosieven van het
type dat gebruikt wordt in gewone atomi
sche ontploffingen, zijn gebruikt.
De ontploffing van 23 Augustus scheen
een onderdeel van een serie proefnemingen
te zijn, aldus het communiqué.
Als dit het geval zou blijken te zijn, zo
werd hieraan toegevoegd, zullen geen ver-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT PAGINA'S
B o i 1 e a u
Een zware last, niets te doen te
hebben.
dere bekendmakingen volgen, tenzij uit de
inlichtingen blijkt dat belangrijker dingen
gaande zijn.
Tien dagen geleden maakte de commissie
bekend, dat in de Sovjet-Unie op 12
Augustus proeven waren genomen met
atoom- en waterstofbommen. In vroegere
officiële bekendmakingen was gesproken
van atomische proeven in de Sovjet-Unie
op 22 September 1949 en 3 October 1951.
PARIJS (A.F.P.) De Franse regering
zal tleze week ernstige pogingen in het werk
stellen om een verlaging van de prijzen der
artikelen voor het dagelijks levensonder
houd, en in het bijzonder van de levens
middelen, te bereiken. Zij hervat hiermede
het verleden jaar door de regering-Pinay
ondernomen experiment.
Het doel is het verschil tussen de Franse
prijzen en de prijzen op de wereldmarkt te
verminderen teneinde de export te bevor
deren en voorts onder vermijding van een
algemene loonsverhoging, die tot een
nieuwe inflatiespiraal zou leiden en de
positie van de franc ernstig in gevaar zou
brengen, de koopkracht van de werkende
bevolking te vergroten.
Om verlaging van de prijzen te bereiken
zal de regering de ook door Pinay gebruikte
methode van overreding van de handelaars
toepassen. Er is reeds een eerste resultaat
verkregen, dat als belangrijk wordt be
schouwd: de slagers hebben zich bereid
verklaard met ingang van 8 September de
prijzen van verschillende vleessoorten, die
40 procent van het totale vleesverbruik
vormen, met 10 procent te verlagen. De
De prinsessen Beatrix en Irene zijn Maandagmiddag met bijna een halve dag
vertraging van haar vacantie in de V.S. en Canada op Schiphol teruggekeerd. Prins
Bernhard, die zijn dochters op het vliegveld opwachtte, begroette de
prinsessen hartelijk.
nrijzen der overige vleessoorten blijven on
veranderd. Deze prijsverlaging zal gaan
ten koste van de winstmarge der slagers,
die de laatste tijd als resultaat van een
daling van de veeprijzen groter was gewor
den. Dit is voor het eerst, dat de slagers
vrijwillig deelnemen aan een actie tot
prijsverlaging. De slagers hebben op zich
genomen zelf sanctiemaatregelen te treffen
tegen hen, die zich niet aan de afspraak
houden.
Er zijn thans onderhandelingen gaande
met andere takken van de détailhandel om
tot prijsverlaging te komen: met de textiel
handel, de schoenhandei en het levensmid-
delenbedrijf. Voor bepaalde levensmidde
len, zoals suiker, olie, aardappelen, koffie
en gebak, wil de regering een stelsel van
belastingontheffingen invoeren. Zij stelt zich
voor de winstmarge van de kleinhandel te
verminderen en verdere prijsverlaging
mogelijk te maken door de omzetbelastin
gen op te heffen. Een en ander zal dan
moeten leiden tot een totale prijsverlaging
van 5 a 10 procent.
De regering onderzoekt voorts de moge
lijkheden van besnoeiing der staatsuit
gaven, met name van de uitgaven voor de
defensie. Woensdag zal de ministerraad de
eerste maatregelen dienaangaande nemen.
Met bijna een halve dag vertraging, gis
termiddag even over vijf uur, zijn de
prinsessen Beatrix en Irene van hun va
cantie in Amerika en Canada op Schiphol
teruggekeerd.
De Prins stond zijn dochters op het
vliegveld op te wachten en omhelsde hen
hartelijk evenals een vriendinnetje, Renée
Roëll, dat uit Canada was meegekomen om
enige tijd in Nederland door te brengen.
De prinsessen waren in opgewekte stem
ming en vertelden, dat zij niet luchtziek
waren geweest, in tegenstelling met de
haar omringende pasasgiers. De vertraging
van het vliegtuig was te wijten aan een
cylinder, die de avond tevoren in Gander
had moeten worden nagezien.
Na de begroeting bleef het gezelschap
enige tijd al converserend voor het toestel
wachten, totdat de bagage in orde was
gebracht. Daarna reed Prins Bernhard met
zijn beide dochters naar Het Loo om de
verjaardag van Prinses Wilhelmina mee
te vieren.
In de late namiddag had de Koningin in
gezelschap van haar moeder en de prinses
jes Margriet en Marijke een rijtoer ge
maakt door het bospark, dat bij Het Loo
behoort. Tot laat in de avond bleef het
druk in de onmiddellijke omgeving van
het Paleis. Velen hoopten een glimp op te
vangen van de leden der koninklijke fa
milie, die, toen de avond inviel, geheel
verenigd was.
In een bespreking van het dagelijks be
stuur van het „Veteranenlegioen Neder
land" waarbij ook de generaal-majoor
K.N.I.L. b. d. P. Scholten aanwezig was, is
overwogen wat deze oud-strijdersorganisatie
kan doen tot oprichting van een alles om
vattend nationaal monument. Een plan voor
de voorbereidende werkzaamheden werd
opgemaakt. Er is een commissie tot beheer
van een opgericht schulddelgingsfonds in
gesteld, dat tot taak zal hebben de aanloop
kosten. welke de vereniging heeft gehad en
die 30.000 gulden bedragen, bijeen te
brengen.
„Ik hou er niet van om, voordat ik iets
ga doen, er over op te snijden", zo zeide
de president-directeur van de K.L.M. dr.
H. Plesman, toen gistermiddag het grootste
deel van de bemanning en vrijwel alle
emigranten, die in de Christchurch-race de
liftmaster „Dr. ir. M. H. Damme" zullen
bevolken, in het K.L.M.-gebouw te Den
Haag aanwezig waren. „Het wordt een ge
wone commerciële vlucht en het enige ver
schil met de andere 18 vluchten, die we tot
dusverre naar Nieuw-Zeeland hebben ge
maakt is, dat u onderweg niet in een com
fortabel hotel overnacht, maar in één ruk
doorvliegt. U moet u dan ook prepareren
op 50 uur zitten en voor de dames is het
misschien nog niet zo gek om een brei
werkje mee te nemen."
De leeftijd van de 53 emigranten va
rieert van 18 tot 34 jaar en daarvan zijn
er 28 dames en 25 heren. Tevens bestaat de
mogelijkheid dat er nog twee dames en een
heer mee gaan wat het totale aantal emi
granten op 56 zou brengen. Wel een ver
schil met de Melbourne-race, toen er vier
passagiers met de „Uiver" mee gingen. De
jongste van het gezelschap is Paulus Fran
ken uit Den Haag, die juist 18 is geworden
en die vond dat een zwart colbertjasje
hem te oud zou maken. Mr. dr. Schmidt,
de commerciële leider van de vlucht stel
de namelijk voor om zo veel mogelijk een
uniform costuum aan te hebben als men
in Christchurch aankwam. En om aan het
bezwaar van Paulus tegemoet te komen,
werd toen maar besloten dat de heren in
donkere broek en wit overhemd zullen uit
stappen en dat de dames een witte blouse
en een zwarte rok zullen dragen.
Alle passagiers zullen een das en een
speciaal koffertje van de K.L.M. ontvan
gen om hun cabinebagage in mee te
nemen. Zij zullen één dag van te voren. 7
October, per speciaal vliegtuig naar Lon
den vertrekken en de volgende dag tussen
kwart voor vijf en vijf uur zal de Lift
master het luchtruim kiezen. Het toestel
met een deel van de bemanning moet reeds
op 2 October op London Airport zijn voor
controle, keuring en dergelijke.
De bijeenkomst werd voorts bijgewoond
door vertegenwoordigers van de Nieuw
Zeelandse emigratiedienst.
BERLIJN (Reuter) Het Oost-Duitse
nieuwsbureau A D N heeft aangekondigd,
dat de uitdeling van „ingeleverde voed
selpakketten" aan West-Berlijnse werk
lozen en gepensionneerden heden zou wor
den herval. Maandag, de vierde dag van
de tweede actie der uitreiking van voed
selpakketten van Amerikaanse zijde, zijn
weer tienduizenden uit Oost-Duitsland en
Oost-Berlijn naar West-Berlijn gekomen
om een pakket in ontvangst te nemen. Op
deze dag werd geen melding gemaakt van
inbeslagneming van pakketten door de po
litie in Oost-Berlijn. Wel had volgens
Oost-Duitsers, die in de rijen bij dc uit-
reikposten hun beurt stonden af te wach
ten inbeslagneming plaats op de spoor
wegstations in de Sovjet-Russische zóne.
Volgens sommigen was het te Maagden
burg en Erfurt tol botsingen met de poli
tie gekomen en verschillende personen
zouden wegens verzet tegen inbeslagne
ming van hun pakket gearresteerd zijn.
In de Oost-Duitse kranten staat, dat de
genen die pakketten gaan halen in West-
Berlijn als „schurken" gebrandmerkt en
behandeld moeten worden. Volgens West-
Berlijnse functionarissen heeft men Oost-
Duitse communistische agenten in de rijen
bij de uitreikposten aangetroffen. Bij de
posten zijn waarschuwingen aangeplakt
om geen inlichtingen aan vreemden te
verschaffen.
De president-directeur van de K.L.M., de
heer Plesman poseerde met de bemanning.
Van links naar rechts: J. Hoornen (2e pi
loot); mej. Jaspers (stewardess)de heer
Plesman; H. A. Kooper (gezagvoerder); H.
v. d. Ham (boordwerktuigkundige); L.
Hermans (le steward); J. v. d. Bos (2e
marconist)mej. E. Pinault (stewardess);
J. M. Kiepe (marconist) en J. H. Hoftijzer
(2e steward).
Het K.N.M.I. deelt mede:
De gemiddelde temperatuur van de drie
zomermaanden Juni, Juli en Augustus be
droeg te De Bilt 16.2 graden Celsius. Dit is
juist de normale waarde. Ook in de zomer
van 1952 werd deze gemiddelde tempera
tuur bereikt. Ondanks het feit, dat het
gemiddelde van de temperatuur normaal
was, was er een tekort aan warm zomer
weer. Te De Bilt kwam de temperatuur op
slechts 15 dagen boven de 25 graden, ter
wijl dit gemiddeld op 18 dagen, gebeurt.
In de Bilt werd 614 uren zonneschijn ge
registreerd tegen 610 uren normaal. De
hoeveelheid neerslag bedroeg 311 mm tegen
222 mm. normaal. Niet alleen in De Bilt
viel te veel regen, in vrijwel het gehele
land was dat het geval. Vooral Augustus
was een natte maand, Juli was minder ver
boven normaal en de gemiddelde hoeveel
heid regen van Juli was maar heel weinig
groter dan de normale maandsom. De zo
mer is derhalve te nat geweest, maar wat
de zonneschijn en de temperatuur betreft
vrij normaal.
(van hedenmorgen 7 uur)
weers-
ilf
■Oö
Max.
rap.
M
.-Si E
E
toestand
.sfi fin
O
O
é-n £i2
zS
Helsinki
zwaar bew.
WNW 4
16
0
Stockholm
onbewolkt
WNW 4
14
3
Oslo
licht bew.
windstil
17
1
Kopenhagen
licht bew.
W 6
18
4
Amsterdam
licht bew.
ZZW 5
18
0
Edinburgh
regen
windstil
18
2
Londen
geheel bew.
ZW 4
24
0
Luxemburg
onbewolkt
windstil
21
0
Parijs
onbewolkt
windstil
25
0
Bordeaux
onbewolkt
windstil
34
0
Grenoble
onbewolkt
windstil
30
0
Nice
onbewolkt
NW 3
25
0
Genève
onbewolkt
windstil
31
0
Zurich
onbewolkt
O 1
29
0
Locarno
onbewolkt
ONO 2
25
0
Berlijn
zwaar bew.
WZW 2
21
0,2
Frankfort
half bew.
windstil
25
0
München
onbewolkt
ZW 2
28
0
Wenen
licht bew.
NW 3
30
0
Innsbruck
onbewolkt
windstil
29
0
Rome
onbewolkt
windstil
29
0
Maximum temp. gisteren: neerslag laatste 24 u
LATER WEER REGEN
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond, opge
maakt om 10 uur:
Aanvankelijk droog weer met weinig
bewolking. Later toenemende bewol
king met in de middag van het Westen
uit enige regen. Aanvankelijk matige,
later vrij krachtige wind tussen Zuid
en Zuid-West. Vrij warm.
2 September
Zon op 5.53 uur, onder 19.26 uur.
Maan op onder 16.54 uur.
Hoog en laag water in IJmuiden
Diinsdag 1 September
Hoog water: 9.13 en 21.47 uur.
Laag water: 4.39 en 17.02 uur.
Woensdag 2 September
Hoog water: 10.34 en 23.17 uur.
Laag water: 5.42 en 18.16 uur.