Geweldige zege van Adenauer
bij West-Duitse verkiezingen
Aggressieve rede van de
Joegoslavische dictator
Weerbericht
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Adenauers zege
In West-Duitsland heerste
overal rust bij de stembussen
Amerika geeft Perzië
45 millioen dollar
Aardverschuiving in politieke verhoudingen
brengt CDU in ongekende machtspositie
Persoonlijke zege
Cijfers uit de Duitse stembus
Uitwisseling in Korea
gisteren voltooid
Het woord is aan
Tito stelt eisen in kwestie Triest
Dr. J. A. Nederbragt
overleden
Oud-gezant in Israel
Bestendig weer
Politie stond klaar, maar
Nederlandse militairen
gewond bij ongeluk in
Duitsland
„Wij zijn bereid te vechten,
wie ook de vijand mag zijn"
W eerrapporten
68e JAARGANG No 50
MAANDAG 7 SEPTEMBER 1953
297e JAARGANG No £03
Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem.
Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd
redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor
in Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295.
Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh.opZon-enFeestdagen.
Abonnement per week 47 cent, per kwartaal
6.10, franco per post 6.60. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
DE VERKIEZINGEN in de West-Duitse
Bondsrepubliek hebben een waarlijk ver
rassend resultaat gehad. Niemand, ook in
Bondskanselier Adenauers Christen-Demo
cratische partij zelf, had voorzien dat hij
een dusdanige overwinning zou behalen.
Zelfs waren er nog heel wat stemmen die
twijfel uitspraken aan de volledige hand
having van de positie der partij, die in 1949
341/2 pet. van de zetels in het parlement
had behaald. In samenwerking met de
Vrije Democraten (liberalen), de Duitse
Partij en de Centrum Partij werd daarop
de coalitie gevormd die tot dusver in de
jonge republiek heeft geregeerd. Onzeker
heid omtrent de handhaving van de sterkte
der Christen-Democraten bij deze verkie
zingen was overigens wel verklaarbaar.
De nieuw-geschapen Duitse democratie is
piepjong, men had dus gebrek aan erva
ring ten aanzien van de reactie der kiezers.
De stembusstrijd in de afzonderlijke „Lan
der", in de verlopen periode van vier jaar
gehouden, had Adenauer verlies en de so
cialisten winst opgeleverd. Voor het overige
konden de herinneringen aan de vorige
Duitse republiek, die van Weimar, na de
eerste wereldoorlog ontstaan en tenslotte
in Hitler's Nazisme verkeerd, ten aanzien
van de stabiliteit van het Duitse kiezers
corps niet bepaald als bemoedigend geiden.
De uitslag heeft verwachtingen zelfs
van de grootste optimisten onder Ade
nauers aanhang ver overtroffen. Volgens
de op het moment, waarop dit geschreven
wordt, binnengekomen voorlopige einduit
slag heeft hij met zijn partij 244 van de
487 zetels in de nieuwe Bondsdag behaald.
Dat is dus precies de volstrekte meerder
heid: 50.1 pet. van de zetels tegenover de
34.5 pet. die hem vier jaar geleden (in een
Huis dat toen maar 402 zetels telde) wa
ren ten deel gevallen. De grote oppositie
partij, die der sociaal-democraten, is in
zetel-aantal (nu 150) van 32.5 pet. tot
30.8 pet. gedaald. Dat is dus maar een
klein verlies. De Vrije Democraten (libe
ralen) met hun thans behaalde 48 zetels
zijn van een zetel-percentage van 12.9 tot
9.8 gezakt, hetgeen al aanmerkelijk ern
stiger is. Maar in het algemeen blijkt dat
het grote verlies door de kleine partijen
geleden is; enige uitzondering op haar te
leurstellingen vormt de nieuw opgerichte
vluchtelingen-partij, die 27 zetels in het
nieuwe parlement heeft verworven. Bij
zonder treft in de vergelijking met de sa
menstelling van het oude Huis het feit, dat
het aantal vertegenwoordigde partijen van
elf tot zes is teruggebracht. En vooral niet
minder sterk treft de nederlaag van de
communisten, die hun vijftien zetels alle
verloren, en die van de Neo-Nazis, wier
pogingen op een volkomen mislukking zijn
uitgelopen. Zij behaalden nog minder
stemmen dan de communisten en zijn
evenmin in de nieuwe Bondsdag vertegen
woordigd.
Dit houdt dus ten eerste in, dat de uit
slag op stabiliteit duidt en neiging tot con
centratie in slechts enkele partijen. Het
houdt ten tweede in dat het West-Duitse
kiezerscorps het extremisme zowel van
rechts als van links zeer positief heeft
afgewezen. De communisten hebben het
zwaar afgelegd, hetgeen nu niet zozeer
hoeft te verwonderen. Maar dat de Neo-
Nazis, na de op dit stuk alarmerende resul
taten van opinie-onderzoek, niets bereikt
hebben mag wel een bijzondere verrassing
heten.
Het lijkt te vroeg om op het chapiter
van de stabiliteit en de neiging tot concen
tratie in enkele partijen gevolgtrekkingen
voor de toekomst te maken. De Duitse
republiek is nog al te jong; dit is pas haar
tweede parlementsverkiezing. Men kan
deze verschijnselen als belangrijk noteren
zonder zich daarmee te wagen aan voor
spellingen, wat er over vier jaar of acht
jaar zal kunnen gebeuren. Zeer bemoedi
gend is het feit, dat Adenauers Europese
politiek door dit resultaat een onmisken
bare goedkeuring heeft verworven en dat
die ook uit de houding der jongeren is ge
bleken. Want er verschenen drie millioen
nieuwe jonge kiezers aan deze stembus,
wier houding de uitslag in aanzienlijke
mate moet hebben beïnvloed.
Bondskanselier Konrad Adenauer, gebo
ren Rijnlander, zal op 5 Januari a.s. de
leeftijd van 78 jaar bereiken. Hij is dus
bijna even oud als Churchill, die binnen
kort 79 wordt en wiens aftreden op korte
termijn door velen in Engeland wordt ver
wacht, al ontbreekt daaromtrent nog steeds
alle zekerheid. Adenauer, evenals Churchill
en de kortelings na de verkiezingen in
Italië afgetreden Alciae de Gasperi, be
hoort tot de staatslieden die op hoge leef
tijd tenvolle over hun geestkracht en ener
gie zijn blijven beschikken en die in poli
tieke crises een uithoudingsvermogen heb
ben getoond, dat verbazing wekt en tot
respect dwingt. Adenauer is een man wiens
optreden hem ook in het buitenland ver
trouwen heeft doen verwerven. Zijn leef
tijd en ervaring weerspreken de veronder
stelling, dat deze triomf hem naar het
hoofd zou kunnen stijgen. Hij zal de mo
gelijkheid, hem gegeven om in de tijd, die
hem nog als bewindsman rest, de demo
cratie in zijn eigen land en in de groei
naar eenheid in West-Europa op te bou
wen, te baat kunnen nemen als een staats
man van bijzondere kwaliteiten.
R. P.
DENVER (Reuter) President Eisen
hower heeft de nieuwe Perzische regering
ingevolge een verzoek van haar premier,
generaal Zahedi, als noodmaatregel hulp
ter waarde van 45 millioen dollar verstrekt,
aldus is Zaterdag officieel te Denver mede
gedeeld.
Dit bedrag staat los van de bestaande
programs voor technische en militaire bij
stand aan Perzië.
Zahedi vroeg tien dagen geleden om hulp,
zeggende, dat de Perzische schatkist leeg
v/as wegens „een toestand van economische
en financiële chaos".
In een verklaring, uitgegeven in Denver
waar president Eisenhower met vacantie is,
wordt het besluit bekend gemaakt en onder
meer gezegd: „Wij hopen, dat met onze bij
stand de binnenlandse stabiliteit van Per
zië zal toenemen, hetgeen de ontwikkeling
mogelijk zal maken van een gezonde eco
nomie, waartoe spoedig doeltreffend
gebruik van Perzië's rijke hulpbronnen zal
bijdragen."
De verkiezingen voor de Bondsdag in West-Duitsland, die gisteren zijn
gehouden, hebben een overweldigende overwinning opgeleverd voor de
Christen-democratische Unie, voor bondskanselier Adenauer en dus voor
de Europese integratie-politiek van de huidige West-Duitse regering. Vol
gens de officiële einduitslag krijgt Adenauers CDU 244 van de 487 zetels
in de Bondsdag. En daarmee heeft de CDU de absolute meerderheid
weten te behalen. In de vorige Bondsdag (die slechts 402 zetels telde)
had de CDU 139 zetels. De socialisten kwamen van 131 op 150 zetels.
Maar al wonnen zij zetels, zij verloren de verkiezing. Adenauers zege
is overigen duidelijk behaald ten koste van de kleine partijen. De liberalen
daalden van 52 op 48 zetels. De Duitse partij van 17 tot 15 en de centrum
partij van 10 tot 3. De vluchtelingenpartij deed vorige keer nog niet mee
Zij haalde nu 27 zetels. Daarentegen verdween een hele serie kleine
partijen (waaronder ook de communisten) geheel en al uit de Bondsdag.
Linkse en rechtse extremisten zijn overtuigend geslagen, want ook de
neo-nazi's hebben geen voet aan de grond gekregen. Adenauers triomf is
volkomen. Zijn eigen partij heeft thans de volstrekte meerderheid, hij kan
thans iedere coalitie vormen en dicteren die hij wil.
Onze correspondent in Bonn meldt:
De bondsdagverkiezingen zijn een enor
me, in deze omvang totaal onvoorziene per
soonlijke triomf voor Adenauer geworden.
Hij heeft zijn partij niet alleen boven wa
ter gehouden, hetgeen optimistische beoor
delaars van de verkiezingskansen van de
C.D.U. al aannamen, maar verder aan een
zege geholpen, waarover iedereen, inclu
sief de C.D.U.'ers zelf, verbaasd staat.
Ware er gisteren in de bondsrepubliek
volgens het Engelse.kiessysteem gestemd,
zoals de C.D.U. gewild heeft, maar waar
voor zij in de coalitie en in de Bondsdag
geen meerderheid kon krijgen, dan zou zij
in haar eentje zelfs meer dan tweederde
van het aantal mandaten veroverd hebben.
Maar ook nu is haar meerderheid zo groot,
dat Adenauer elke nieuwe regering kan
samenstellen die hij zelf wenst. Geen partij
buiten de C.D.U. kan meer eisen stellen.
Wil de ene Adenauer's zin niet doen, dan
kan hij zich tot een hele reeks van andere
wenden. Zijn triomf is om zo te zeggen
totaal.
Naast de overwinning van de C.D.U. staat
de nederlaag van de S.P.D.,de socialistische
partij, die zo duidelijk is, dat zij ook door
de partij toegegeven wordt. Deze partij,
waarvan velen op het laatst aannamen,
dat zij de sterkste zou worden, is in de
Bondsdag nu slechts half zo groot als de
C.D.U.
Hoe is deze aardverschuiving, die des te
indrukwekkender is omdat er ten dele vol
gens het stelsel van evenredige vertegen
woordiging is gekozen, te verklaren?
In de eerste plaats is wederom weer eens
gebleken: hoe beter de opkomst van de
kiezers, hoe gunstiger voor de burger
lijken. De sociaal-democraten hebben nu
eenmaal een hechtere verkiezingsdicipline
en wordt er met weinig animo gestemd,
dan blijven er naar evenredigheid altijd
meer burgerlijken dan sociaal-democraten
thuis. De verkiezings-animo was gisteren
opmerkelijk groot (plus minus 85 pet. van
de kiesgerechtigden togen ter stembus). En
dat is één reden voor Adenauer's succes.
De West-Duitse kiezers zijn voor de
grote dag wat sfinxachtig geweest, waaruit
veelal geconcludeerd werd, dat zij geen
politieke interesse hadden. Het Duitse volk
is echter blijkbaar weer op weg een bur
gerlijk-democratisch volk te worden en als
zodanig ligt hen het individuele stemhokje
kennelijk beter dan de massale verkiezings
vergadering. Zij hebben meer op daden
dan op woorden gelet. En de daden waren
onmiskenbaar aan de kant van Adenauer
te vinden.
Bij de eerste Bondsdagverkiezingen, in
1949, ondernamen 78,5 pet van de stem
gerechtigden, en dan nog met een schou
derophalen, de gang naar de stembus. Wa
ren alle partijen niet één pot nat? Waren
de bezettingsmogendheden niet de baas en
was elke zogenaamde eigen politiek niet
een wassen neus? Zo dacht toen menige
kiezer. En had men hem toen het adagium
voorgehouden dat nu niet zonder overtui
gingskracht de ronde heeft gedaan, name
lijk „Wer stimmt bestimmt", dan zou hij
maar wat gemeesmuild hebben. Hij wist
wel beter. Wanneer hij in 1949 desondanks
zijn stem uitgebracht heeft, dan was dat
hoofdzakelijk om te tonen welk een hekel
hij aan de „bonnetjes" en aan de hele ver
draaide distributie had, die zijn dagelijks
leven zo vergalde. Want als één figuur uit
die verkiezingen van 1949 als overwinnaar
te voorschijn kwam, dan is het Erhart, de
later zo succesvolle eerste Duitse minister
van Economische Zaken, die toen de kie
zers beloofde daar radicaal een einde aan
te maken, en dat vervolgens ook deed, hoe
wel de bezettingsmogendheden deze waag
hals voor gek verklaarden. Dat was vier
jaar geleden, toen buitenlandse politiek
nauwelijks ter sprake kwam en de ex-ober-
burgermeister van Keulen, dr. Adenauer, in
wie de ambitie sluimerde hier op de voor
grond te treden, nog niet aan zijn trekken
was gekomen en zijn naam nog amper wat
te betekenen had.
Vier hoofdpunten
Hoe is de situatie nu, vier jaar later?
Dezelfde Adenauer domineert en triom
feert bij verkiezingen, die in de eerste
plaats om de buitenlandse koers van de
bondsrepubliek gingen. In de tweede plaats
zijn er drie millioen jonge kiezers bijge
komen, en die jonge kiezers hebben zich,
hoewel de S.P.D. hen reeds grotendeels
voor zich had opgeëist, in meerderheid voor
de Europes gezinde politiek van Adenauer
uitgesproken, hetgeen duidelijk uit de cij
fers blijkt.
In de derde plaats zijn massa's democra
tische kiezers van de F.D.P., de liberalen,
naar de C.D.U. overgelopen omdat zij na
"de zaak-Naumann het gevoel hadden dat
het in hun eigen partij niet meer helemaal
pluis was.
De „Deutsche Partei", niet zo gecompro
mitteerd, heeft zich om deze reden heel wat
beter gehandhaafd.
Dat in de afgelopen jaren de omvang van
het neo-r.azisme in Duitsland overschat is,
toont de klagelijke figuur die D.R.P., Deut
sche Reichspartei, geslagen heeft.Hiermede
is niet gezegd dat er in Duitsland geen
neo-nazisten bestaan, maar hun aanhang is
niet noemenswaard.
In de vierde plaats is er dan de grote
tegenstelling op buitenlands politiek ge
bied, die als de controverse Adenauer-
Ollenhauer de verkiezingen absoluut be
heerst heeft, en met een overtuigend votum
ten gunste van Adenauer's opvatting en
beleid geëindigd is. Zelfs de vluchtelingen,
die alle economische redenen hadden om
op de vluchtelingen partij van Waldemar
te stemmen, hebben er in zeer grote getale
de voorkeur aan gegeven uit politieke over
wegingen te stemmen en wel op de partij
van de man op wie zij hun anti-Russische
gevoelens projecteren.Niets heeft Adenauer
bij deze verkiezingen meer gebaat dan de
ononderbroken scheldkanonaden, waaraan
hij van communistische zijde heeft bloot
gestaan.
Ollenhauer en zijn partij daarentegen
Dr. Adenauer
hebben het duur moeten betalen dat zij in
dit opzicht onduidelijk zijn geweest.
Alternatief
Het is voor de C.D.U. uitermate jammer,
dat de bondsrepubliek het Engelse verkie
zingssysteem niet kende, want zelden is er
op het continent een stembusstrijd uitge
vochten, die zo zeer herinnert aan de ma
nier, waarop de Britten hun politieke
tegenstellingen plegen te beslissen, name
lijk als een keuze, tussen in principe slechts
twee mogelijkheden, twee partijen.
Ook in de bondsrepubliek is het gisteren
in principe om twee mogelijkheden gegaan,
de mogelijkheid-Adenauer en de mogelijk-
heid-Ollenhauer, en had men daaruit op
de Engelse manier de consequentie getrok
ken, dan zou de aardverschuiving want
daarvan is sprake, ondanks de verzwak
king, die zij in het prisma van het even
redige kiesstelsel noodzakelijkerwijs moest
ondergaan in zijn ware karakter zicht
baar zijn geweest.
?cic>ooooocc<x>ooooooooc»xxxx^x5occoccocooacoccccoxccoxiocoooocooooi<x>3ococnoooccocoococflcooxx»^cocvr<xccr*x<x>ocoooco
Bij de evenredige verkiezingen in West-Duitsland zijn de volgende aantallen
stemmen op de verschillende partijen uitgebracht:
1953
Christen-democraten 12.440.799
Sociaal-democraten
Vrije democraten
Duitse partij
Centrumpartij
Vluchtelingen partij
Duitse Rijkspartij
Communisten
Neutralisten
Anderen
7.939.774
2.628.145
897.952
217.342
1.614.474
295.615
607.413
318.323
381.217
(45.2 pet.)
(28,8)
9,5)
3,3)
0,8)
5,9)
1,1)
2,2)
1,2)
2,2)
7.359.084
6.934.975
2.829.920
939.934
727.505
1949
(31 pet.)
(29,2)
(11,9)
4
3,1)
1.361.706 5,7)
(Van onze correspondent)
Alsof deze Zondag gelijk was aan de
anderen, zo heeft de bevolking van het
Ruhrgebied, waar nog' de meeste linkse
extremisten van West-Duitsland wonen,
de zesde September doorgebracht. Het
enige opvallende was dat het eerst bijzon
der stil was op de grote verkeerswegen in
West-Duitsland, maar een uur nadat de
stembussen waren opengesteld, leken de
grote autowegen ware renbanen, want
tienduizenden haastten zich, nadat men
had gestemd, om de „verloren tijd" in te
halen en naar buiten te gaan teneinde te
profiteren van deze heerlijke warme Sep
temberdag, hoe belangrijk zij ook mocht
zijn voor de politieke ontwikkeling in
Europa. Datzelfde hebben ook verreweg
de meeste van de vier millioen georgani
seerde Duitse turners en athleten gedaan,
die de autoriteiten hadden aangeboden om
te helpen ingeval de rode infiltranten uit
de Oost-zóne of hun geestverwanten in
West-Duitsland de boel hier en daar in het
honderd wilden jagen. Zij werden echter
vriendelijk bedankt: de politie-agenten
eén bij ieder stembureau konden het
wel af en van opstootjes is niets gebleken.
Warmte
De politiemannen in Solingen hebben
het gisteren wel warm gehad, tientallen
hunner hebben de heie dag in de overval
wagen zitten braden, klaar om uit te ruk
ken, en dat laatste is herhaaldelijk ge
schied, zij het niet om demonstranten uit
elkaar te jagen, maar om de mannen een
HANNOVER. Achttien Neder
landse militairen zijn Zaterdagmiddag bij
een verkeersongeluk op de Lüneburger-
heide gewond geraakt, enkele van hen in
ernstige mate. Zij reden in een militaire
vrachtauto. Een Duitse personenauto uit
tegengestelde richting, die een ander voer
tuig wilde inhalen, kwam in botsing met
de Nederlandse vrachtauto.
De achttien Nederlandse militairen moesten
in de Engelse militaire hospitalen van
Hohne en Hannover worden opgenomen
ter verpleging of ter observatie. Zij beho
ren tot de 43e afdeling Veldartillerie welk
onderdeel naar Duitsland wordt verplaatst
om deel te nemen aan de oefening „Grand
Repulse".
beetje koelte te geven. Het was geen be
nijdenswaardige karwei de gehele dag
nauw op elkaar gepakt in zo'n wagen te
zitten.
De communisten hebben een poging ge
daan om in de „messen-stad" een candi-
daat door directe verkiezing in de Bonds
dag te krijgen. De regering had namelijk
de mogelijkheid geopend dat vacantiegan-
gers en weekeinders hun reis niet behoef
den uit te stellen, maar „Wahlscheine"
konden krijgen, waarmede zij bij een stem
bureau elders terecht konden. Duizenden
hebben hiervan geprofiteerd. In sommige
badplaatsen aan de Noordzeekust werden
de stembureaux bestormd door duizenden
badgasten, die in hun stemhokje even en
kele seconden wijdden aan de Europese
defensie-gemeenschap en de hereniging
van Duitsland voordat zij zich weer in het
water wierpen.
In Solingen evenwel kwamen bussen vol
aanhangers van Reimann opzetten om de
communistenleider hier door directe ver
kiezing een plaats te doen verkrijgen in de
Bondsdag, hetgeen overigens mislukte.
Politie paraat
In Keulen was het zo rustig dal de plaat
selijke autoriteiten een uur voordat de
stemming was afgelopen de alarm-toestand
voor de politie ophief.
Honderdduizend man in West-Duitsland
waren betrokken bij deze alarmtoestand
en ongetwijfeld heeft zij een kalmerende
invloed gehad op de stemmingsdag. Men
heeft de ordeverstoorders trouwens in hef
algemeen weinig kans gegeven. De instruc
ties voor de vier millioen mensen, die bij
de verkiezingen behulpzaam waren, zijn
zeer grondig geweest. Op sommige plaat
sen moest het stembiljet, voordat het in de
bus werd gegooid, drie keer worden aan
gevoeld om te constateren of onverlaten
de vorige nacht er geen brandplaatjes aan
hadden geplakt, waardoor de inhoud van
de stembussen kon worden vernietigd.
Uit Sleeswijk-Holstein werd gemeld dat
de bewoners van een plaatsje zelf een be-
schermingswacht voor het stemlokaal had
den gevormd.
Het is gebleken, dat hier en daar de
„Wahlscheine" zijn vervalst door leden
van de Oost-Duitse socialistische eenheids
partij. De laatste heeft echter weinig kans
gehad om de verkiezingen te doen mis
lukken of in de war te sturen. De bevol
king van het Ruhrgebied heeft de schou
ders opgehaald over de poging tot onrust-
stoken, die de leden van de Freie Deutsche
Jugend uit de Oost-zóne de afgelopen
week hebben gedaan.
PANMOENDJOM. (Reuter). De Noord-
Koreanen en Chinezen hebben Zondag, de
laatste dag van de uitwisseling van de
krijgsgevangenen, 123 geallieerde krijgsge
vangenen ter beschikking gesteld van de
UNO te Panmoendjom. Onder hen waren
109 Amerikanen, acht Britten, vier Tur
ken, een Zuid-Afrikaan en een Japanner.
De Noordelijken wisselden een Amerikaan
meer uit dan zij hadden toegezegd.
Radio-Peking verklaarde Zondag, dat 25
Amerikaanse vliegers, die zich schuldig
hebben gemaakt aan „bacteriologische oor
logvoering" Zondag te Panmoendjom zijn
vrijgelaten.
Twee Zondag vrijgelaten kolonels van
de Amerikaanse luchtmacht, die door de
Chinezen en Noord-Koreanen waren be
schuldigd van deelneming aan „bacteriolo
gische oorlogvoering", verklaarden in het
geallieerde ontvangstcentrum, dat zij, na
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN PAGINA'S
Ebner-Eschenbach:
In het ongeluk vinden wij meestal
de rust weer, die ons door de vrees
voor het ongeluk werd ontroofd.
een „geestelijke marteling" gedwongen wa
ren geweest verklaringen af te leggen voor
de communistische radio. Een van hen zei,
dat hij getracht had zelfmoord te plegen
om aan de kwellingen te ontkomen.
Generaal Osborne, de bevelhebber van
het geallieerde ontvangstcentrum, ver
klaarde Zondag, dat in totaal 12.760 geal
lieerde gevangenen zijn gerepatrieerd, van
wie 3.597 Amerikanen, 284 Amerikanen
meer dan op de eerste Noordelijke lijsten
was opgegeven.
In Okroglica in Slovenië, een plaats vanwaar men Italiaans grondgebied kan zien,
heeft de Joegoslavische staatsleider Tito Zondag een onverzoenlijke rede gehouden
tot duizenden oudstrijders van de laatste wereldoorlog partisanen die in hun ver
zetsstrijd tegen de Duitsers en Italianen met hevige anti-Italiaanse gevoelens vervuld
werden en uit dien hoofde voor Tito thans een dankbaar gehoor waren, nu hij op
wekte tot verzet tegen de zogenaamde Italiaanse imperialistische oogmerken. Hij
stippelde een voorstel uit tot oplossing van de kwestie-Triëst, inhoudende de inter
nationalisatie van de stad Triëst en de inlijving bij Joegoslavië van de gehele om
geving dezer stad. Waarnemers zijn van mening dat hierdoor de kansen op een
accoord zeer verslechterd zijn.
„Joegoslavië wenst zijn eigen grondge
bied tot de laatste kruimel terug en dit
moeten de Italianen bedenken, als zij vrede
wensen", zei de maarschalk. „De circus
voorstelling, die de Italianen geven met
hun troepen aan de grens, moet onverwijld
worden gestaakt", vervolgde hij, „dan is er
wellicht een mogelijkheid dat wij op een
rondetafelconferentie tot een accoord ko
men, zodat er vrede komt in dit deel van
de wereld". Hij beschuldigde het Brits-
Amerikaanse bestuur van het vrije gebied
van Triëst ervan, dat het anti-Joegosia-
vische elementen in het gebied had laten
binnen komen om belangrijke posities in te
nemen, waardoor de situatie ten ongunste
van Joegoslavië gewijzigd is. Hij verwierp
alle tot nu toe voorgestelde regelingen,
ook die in het vredesverdrag met Italië
is opgenomen en sprak zich uit tegen het
„verouderde instituut" van gouverneur
voor Triëst, dat ook in dit vredesverdrag
wordt aanbevolen.
„Wij wensen een vreedzame regeling,
doch zijn ook bereid te vechten voor elke
voet van onze grond, onverschillig wie
de vijand is", aldus Tito.
Ondanks de pogingen van Joegaslavië
om een basis voor besprekingen te vinden,
blijft Italië maar vasthouden aan de ver
klaring van drie van 1948. waarin wordt
gezegd dat het gehele gebied van Triëst
aan Italië moet komen Joegoslavië er
kent die verklaring niet en is niet van plan
op die basis besprekingen te beginnen. Deze
verklaring is destijds door de Westelijke
Grote Drie afgelegd om de toenmalige Ita
liaanse premier, De Gasperi, bij de ver
kiezingen te steunen. Joegoslavië kan ech
ter niet met zijn grondgebied verkiezings-
compagnes in Italië gaan betalen".
„Alle onrechtvaardigheden, die het
Brits-Amerikaanse militaire bestuur ten
aanzien van Joegoslavische belangen heeft
begaan, moeten worden hersteld", zo zei
Tito.
De huidige Italiaanse campagne tegen
Joegoslavië toont volgens Tito, dat Italië
heeft vergeten, wat het gedurende de be
zetting van Joegoslavisch gebied in de
tweede wereldoorlog heeft gedaan. „De
Italiaanse imperialisten zijn altijd naar
Joegoslavisch gebied gekomen als plunde
raar-s en onderdrukkers", zei hij. „Italië
kan geen aanspraken laten gelden op ge
bieden, waarvan het zich in het verleden
met geweld meester heeft gemaakt".
Italiaanse reactie
In Italiaanse politieke kringen wijst
men Tito's voorste) om de stad Triëst te
internationaliseren en de omgeving bij Joe
goslavië te voegen, van de hand. Het kan
zelfs niet als basis van bespreking dienen,
zo zegt men, aanvoerend dat de stad Triëst
overwegend Italiaans is evenals het groot
ste deel van het achterland.
In de Brits-Amerikaanse zóne van Triëst
zijn voor de 8.000 man Britse en Ameri
kaanse bezettingstroepen alle verloven in
getrokken. Politie patrouilleert in de stad
Triëst om tegen eventuele reacties op Tito's
rede te kunnen optreden.
Joegoslavië heeft Zaterdag voor de vijfde
maal in een week een nota aan de Ita-
In de ouderdom van 73 jaar is Zaterdag
avond omstreeks negen uur in de Rudolf
Steinerkliniek in Den Haag overleden dr.
Johan Alexander Nederbragt. Tijdens zijn
leven was hij chef der directie van Econo
mische Zaken van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken, Havenraad van Danzig
voor de Volkenbond, burgemeester van
Voorburg, consul-generaal te Jeruzalem,
voorzitter van de UNNRA-havencommissie
in Triëst en buitengewoon gezant en ge
volmachtigd minister van Nederland in
Israel.
Hij was ridder in de orde van Oranje
Nassau en bezat ook vele buitenlandse on
derscheidingen. De begrafenis van het stof
felijk overschot van dr. Nederbragt is be
paald op aanstaande Woensdagmiddag 13
uur op de begraafplaats Nieuw Eik en Dui
nen te 's-Gravenhage.
liaanse regering doen toekomen, waarin
het Italiaanse antwoord op het vorige
protest als onbevredigend van de hand
wordt gewezen, aldus deelde radio-Belgra
do mede. Joegoslavië houdt zich aan wat
het in de voorgaande nota's heeft uiteen
gezet, aldus de nota. In de vierde nota
dreigde Joegoslavië over te gaan tot „soort
gelijke actie" als Italië zou doorgaan met
militaire betogingen aan de grens.
Troepenbewegingen
A.F.P. Volgens het Italiaanse persbu
reau Ansa hebben Zaterdag troepenbewe
gingen plaatsgevonden in de Joegoslavische
zóne van het vrije gebied van Triëst. Een
tiental vechtwagens werd dichtbij de
demarcatielijn tussen beide delen van het
gebied waargenomen. Ook werd dichtbij
de lijn artillerie opgesteld.
Volgens het Joegoslavische persbureau
Tanjoeg zijn tie Italianen ook Zaterdag
doorgegaan met het samentrekken van
troepen langs de Italiaans-Joegoslavische
grens.
Het K.N.M.I. deelt mede:
Een uitgestrekt hoge drukgebied beheerst
het weer boven het grootste deel van Euro
pa. Tussen eeij lage drukgebied boven Rus
land en het maximum boven Europa voeren
krachtige Noordenwinden grote hoeveel
heden koude Poollucht naar het Zuiden,
die Oost-Europa een voorproefje van de
winter geven. Ook de lucht boven ons land
is van polaire oorsprong, maar deze is in
betrekkelijk langzaam tempo over Scan
dinavië, de Oostzee en Duitsland gestroomd
en daardoor belangrijk verwarmd. Intus
sen wordt het hoge drukgebied boven N.-
Ëuropa aan getast door een zeer actieve
depressie op de Noordelijke IJzee. Het cen
trum van de hoge druk, dat zich vanmorgen
boven Noord-Duitsland bevond, gaat daar
door in de richting van ons land bewegen.
De huidige drukverdeling vertoont een
grote stabiliteit. Nog een groot deel van
deze week mag op droog weer gerekend
worden.
(van hedenmorgen 7 uur)
weers-
coestand
OJ
■O-u» Va
x
Sf
serslag
mm.
is
-*4>
zS
Helsinki
licht bew.
windstil
13
0
Stockholm
zwaar bew.
ZW 4
16
0
Oslo
mist
W 1
12
0
Kopenhagen
onbewolkt
W 2
17
0
Amsterdam
onbewolkt
O 4
17
0
Edinburgh
licht bew.
windstil
21
0
Londen
onbewolkt
windstil
21
0
Luxemburg
onbewolkt
NO 9
20
0
Parijs
onbewolkt
NNO 4
24
0
Bordeaux
onbewolkt
NO 1
31
0
Grenoble
half bew.
windstil
27
0
Nice
half bew.
windstil
27
0
Genève
onbewolkt
windstil
25
0
Zürich
onbewolkt
windstil
23
0
Locarno
geheel bew. O 4
27
0
Berlijn
onbewolkt
windstil
20
0
Frankfort
onbewolkt
NO 2
23
0
München
onbewolkt
O 3
19
0
Wenen
licht bew.
N 4
23
0
Innsbruck
geheel bew. windstil
20
0
Rome
onbewolkt
N 2
0
rnrrvYrtwn r»xoo
NAZOMER
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Maan
dagavond tot Dinsdagavond, opge
maakt om 10 uur-
Droog. zonnig weer met weinig wind.
Weer iets hogere maximumtempera
turen.
8 September
Zon op 6.02 uur. onder 19.12 uur.
Maan op 6.14 uur, onder 18.50 uur.
(Nieuwe maan)
Hoog en laag water in IJmuiden
Maandag 7 September
Hoog water: 3.17 en 15.37 uur
Laag water- 11.19 en 23.34 uur
Dinsdag 8 September
Hoog water: 3.49 en 16.09 uur.
Laag water: 11.54 en uur.
