Ondanks dalend sterftecijfer
krachtige t.b.c.-bestrijding
Nationale herdenking van
Bonifatius' dood te Dokkum
Wereldnieuws
Nederlanders keren terug van
oefening „Grand Repulse"
PANDA EN DE BLAUWE FLONKER
Voorbereidingen voor
manifestaties in 1954
KoninklijkeN.C.V. in het goud
De radio geeft Donderdag
„Onbekende lijders
gevaarlijkste
besmettingsbron"
Lof van generaal
Gruenther
ió Uet zo
.y
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1953
2
Processen in Djakarta tegen
Zuid-Molukse leiders
Brandende pijn -
vanuit de maag
tot hoog in Cw keel?
Goedgekeurde hulpmotoren
voor fietsen
Belastinguitkering
aan gemeenten
Jack Dixon benoemd
tot TV-regisseur
Smokkelaars gegrepen
van strategische goederen
iUpimiwS^u/
SCHILDPAD BRILLEN
VENUS
EN MARS
Twaalf eeuwen zal het in Juni van het
volgend jaar geleden zijn, dat Bonifatius
te Dokkum werd vermoord. De „moord-
stede" maakt zich reeds thans op dit feit
te gedenken. In een persconferentie, welke
te Utrecht werd gehouden, heeft het be
stuur van de Stichting, die tot dit doel in
het leven is geroepen, dezer dagen zijn
plannen uiteengezet voor een nationale
herdenking, waaraan alle kerkelijke groe
peringen in Nederland deelnemen. Een
ere-comité is gevormd, waarvan Prins
Bernhard het beschermheerschap op zich
heeft genomen, een groot comité en een
werkcomité. Er zal een Bonifatiusspel wor
den opgevoerd en een expositie worden in
gericht die beide de verschijning en bete
kenis van de Angelsaksische bisschop in
een duidelijker licht zullen stellen.
In feite weten de meeste Nederlanders
van Bonifatius niet veel meer dan dat hij
bij de prediking van het Christelijk geloof
te 754 bij Dokkum door de Friezen werd
vermoord. Dat hij door zijn optreden bin
nen het verband van de Kerk van Rome
een belangrijke stoot heeft gegeven tot de
eenwording van Europa, omdat hij een
godsdienstige en tegelijk politieke aaneen
sluiting van ons werelddeel teweeg bracht,
is maar weinigen bekend. Voor de katho
lieken geldt hij als de martelaar, wiens
bloed het zaad werd der kerk, voor de
protestant als de verkondiger van het
Woord, die stierf met het Bijbelboek in de
hand. Jaarlijks trekt een katholieke bede
vaart naar Dokkum. Uit het overwegend
protestante stadje heeft zich nu een werk
groep gevormd, dat Bonifatius' dood in
Juni 1954 wil hei-denken met een inter
kerkelijke samenkomst en, zoals wij reeds
schreven, een tentoonstelling en een her-
denkin gsspel.
Over het spel kan worden medegedeeld,
dat het zowel in het Nederlands als in het
Fries door Fedde Schurer wordt geschre
ven en ds. B. Smilde er de muziek voor
schrijft, zowel voor koor en orkest als voor
kleinere bezetting. De regering heeft hier
3090 voor toegezegd. Voor de herdenking
in haar geheel is een bedrag van 25.000
nodig. Getracht wordt een subsidie van
het rijk, de provincie en de gemeenten om
Dokkum te verkrijgen. Op particulieren en
grote instellingen in Nederland doet het
comité eveneens een beroep en het hoopt
dat er op de bankrekening bij de Amster
damse Bank in Dokkum of op postreke
ning 582900 ten name van de „Stichting tot
herdenking van Bonifacius' marteldood"
vele gelden zullen gestort worden. Indien
niet, dan is een nationale herdenking on
mogelijk.
Nog meer plannen
Er zijn nog meer plannen zoals de vor
ming van een fonds tot verfraaiing van
de martelplaats, maar hierop wil men
voorlopig nog niet de nadruk leggen. Dat
Dokkum in Augustus 1954 zelf het feest
viert van twaalf eeuwen Dokkumer his
torie is een profane schoon niét oninteres-
Een voorbeeld van nationale eendracht
ondanks verscheidenheid mag de sa
menstelling heten van het Erecomité
voor de Bonifatiusherdenking. Men
treft er onder beschermheerschap van
Prins Bernhard oyider andere aan
Johannes kardinaal de Jong en de
Aartsbisschop-coadjutor van Utrecht te
zamen met de Oud-Katholieke Aarts
bisschop van Utrecht en de praeses van
de Synode der Nederlands Hervormde
Kerk, de ministers Cals en Algera, de
R.K. bisschoppen van Fulda en Mainz
(in Fulda is Bonifatius begraven, in
Mainz missioneerde hij), prof. Banning
en prof. Gerbrandy. Ook het Groot- en
Werkcomité telt de meest uiteenlopende
figuren.
Intussen is het mogelijk dat de Neder
landse katholieken nog een aparte her
denking houden, die binnen het kader
van de nationale herdenking zou vallen,
bijvoorbeeld bij de jaarlijkse bedevaart.
santé bijkomstigheid. De gedachten gaan
uit naar een historische tentoonstelling,
historisch spel en historische optocht. De
gehele binnenstad wordt verlicht en ver
sierd. Deze feesten staan echter los van
de herdenking van Bonifatius marteldood
welke op haar beurt nog zal worden voor
afgegaan door een opgraving (of liever
afgraving van de terp) op het oude reli
gieuze centrum van Dokkum de markt
door de Rijks Oudheidkundige bodem-
dienst in het vroege voorjaar.
Kamerlid Ritmeester stelt vragen
Het Tweede Kamerlid de heer Ritmeester
(WD) heeft aan de minister van Buiten
landse Zaken gevraagd of het de regering
bekend is, dat een aantal door de republiek
Indonesië gevangen genomen Zuid-Molukse
leiders, ministers van de op 25 April 1950
krachtens de R.T.C.-overeenkomsten tot
stand gekomen Zuid-Molukse staat, on
langs naar Djakarta zijn overgebracht en
dat daar strafprocessen tegen hen zullen
worden begonnen. Zijn deze gevangenne
ming en deze straf processen niet het ge
volg van de verovering van Ambon en
een gedeelte van Ceram door troepen van
de republiek Indonesië, ter zake van welke
gewelddadige aanval de regering op 5 Oc
tober 1950 een klacht heeft ingediend bij
de UNCI, op welke klacht en het dien
aangaande door de UNCI aan de Veilig
heidsraad uitgebrachte rapport nog steeds
geen beslissing is genomen?
De heer Ritmeester vraagt voorts of de
regering zich krachtens de R.T.C.-over
eenkomst niet verplicht acht om wegens
de tegen deze Zuid-Molukse leiders drei
gende strafprocessen opnieuw een klacht
bij de UNCI in te dienen, althans bij de
Veiligheidsraad of een ander orgaan der
Verenigde Naties, ten einde daardoor de
schending van het zelfbeschikkingsrecht
der Zuid-Molukse bevolking opnieuw aan
hangig te maken. Zo neen, wil de regering
dan deze afwijzende houding ten aanzien
van het zelfbeschikkingsrecht der Zuid-
Molukse bevolking nader verklaren?
ADVERTENTIE
Een of twee Rennies blussen die pijn dadelijk!
Een kwestie van een of twee minuten. Houdt
altijd een paar Rennies bij de hand. Ze zijn
stuk voor stuk hygiënisch verpakt en water of
wat ook komt er niet aan te pas. Gewoon
laten smelten op de tong en.... ze zijn nog
smakelijk ook....
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek
7.30 Platen. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15
Platen. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.35 Platen.
9.45 Schoolradio. 10.00 Kamermuziek. 10.30
Pianorecital. 11.00 Voor de zieken. 11.40
Koor- en orkestconcert. 12.00 Angelus. 12.03
Platen. Land- en tuinbouwmededelingen.
12.33 Salonorkest en solist. 12.55 Zonnewij
zer. 13.00 Nieuws. 13.20 Actualiteiten of pla
ten. 13.25 Instrumentaal ensemble en solist.
13.45 Voor de vrouw. 14.00 Platen. 14.30 Pro
menade-orkest 15.00 Schoolradio. 15.30 Viool
en clavecimbel. 16.00 Voor de zieken. 17.00
Voor de jeugd. 17.15 Kinderkoor. 17.40 Franse
chansons. 18.00 Middenstandsbeleid op hoog
plan, causerie. 18.10 Luchtmachtkapel. 18.52
Actualiteiten. 19.00 Nieuws. 19.10 Regerings
uitzending: Verklaring en toelichting. 19.30
Platen. 20.25 De gewone man. 20.30 Amuse-
men ts-orkest en solist. 21.00 Brabants half
uur. 21.30 Metropole-orkest. 22.00 Operacon
cert. 22.35 Platen. 22.45 Liturgie, een we
reldprobleem, causerie. 23.00 Nieuws. 23.15
24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 8.45 Voor de huisvrouw. 9.00 Gym
nastiek voor de vrouw. 9.10 Platen. 9.40
Schoolradio. 10.00 Thuis, causerie. 10.05 Mor
genwijding. 10.20 Voor de kleuters. 10.40 Cla
vecimbel en fluit. 11.00 Radiofeuilleton. 11.20
Platen. 12.00 Promenade-orkest. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33 Sport en
prognose. 12,48 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15
Mededelingen of platen. 13.20 Metropole
orkest. 14.(30 Kookpraatje. 14.20 Alt en piano.
14.50 Boekbespreking. 15.10 Platen. 15.30
Lichte muziek. 16.00 Orgel en zang. 16.30
Muziekcauserie. 17.10 Voor de jeugd. 17.40
lichte muziek. 18.00 Nieuws. 18.15 Felicitaties.
18.45 Mag ik een order noteren, mijnheer?,
vraaggesprek. 19.00 Meisjeskoor. 19.15 Pla
ten. 19.30 Wat wij Vrijzinnige Protestanten
geloven, causerie. 19.50 Bericht. 20.00 Nieuws.
20.05 Centrale Openingsavond van het Win
terseizoen 19531954. 21.00 Operamuziek.
22.00 Buitenlands overzicht. 22.15 Dansmu
ziek. 22.40 Vandaag, causerie. 22.45 Avond
wijding. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
TELEVISIE (A.V.R.O.)
20.1521.45 Honden-show; Actualiteiten;
Weerpraatje; Van Groenlanders en Eskimo's.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgel. 14.00 Platen.
17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muziek. 18.00 Pla
ten. 18,10 Causerie. 18.25 Platen. 18.30 Voor
de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Filmmuziek.
20.00 Operamuziek. 20.15 Symphonie-orkest
en solist. 22.00 Nieuws. 22.10 Causerie. 22.15
Platen. 22.5523.00 Nieuws.
BBC
22.0022.30 Nieuws. Overzicht van de
weekbladen. Film en toneel. (Op 224 en
49 m.).
Bij de zeer velen, die het bestuur van de
Koninklijke Nederlandse Centrale Vereni
ging tot Bestrijding der Tuberculose ter
gelegenheid van het halve eeuwfeest ge
lukwensten, was ook Jan van Zutphen, die
in de grote zaal van de Haagse Dierentuin
een gloedvolle rede hield. „Ons volk heeft
de waarde van hygiène en open ramen
thans begrepen", zei hij. „Jammer genoeg
was dat veel te lang na de ontdekking van
de tuberkelbacil door Robert Koch. De
strijd is nog niet uitgestreden, maar toch
hoop ik over 25 jaar het einde van de
t.b.c.-bestrijding te mogen beleven", aldus
deze bijna 90-jarige veteraan.
Namens de elf provinciale verenigingen
en die uit de drie grote steden werd een
jubileumchèque van vier cijfers aange
boden.
Minister Suurhoff opende het jubileum
congres met een rede, waarin hij onder
meer mededeelde, dat de Koningin aan de
Vereniging het praedicaat „Koninklijk"
had verleend.
De voorzitter, dr. M. R. Heynsius 'van
den Berg, heeft daarna de herdenkings
rede uitgesproken. Hij zei onder meer dat
de tuberculose reeds duizenden jaren vóór
onze jaartelling in Azië heeft bestaan en
zich vandaar in de loop der eeuwen over
de landen aan de Middellandse Zee naar
West-Europa heeft verspreid. Middelen ter
bestrijding konden pas genomen worden
na de ontdekking in 1882 door Robert Koch
van de tuberkelbacil. Pas in het begin van
deze eeuw heeft men die strijd in Neder
land en in de gehele beschaafde wereld
aangebonden en de geschiedenis van de
Nederlandse Centrale Vereniging omvat
tevens die van de tuberculosebestrijding in
Nederland. Het is voor de door de vereni
ging gevoerde propaganda destijds een
grote steun geweest, dat Koningin-Moeder
Emma zulk een grote belangstelling voor
de tuberculose-bestrijding aan de dag
legde.
Jaarlijks nog 14.000 nieuwe
gevallen
Al behoort thans het sterftecijfer aan
tuberculose in Nederland tot de laagste
van de wereld, toch was dr. Heynsius van
den Berg niet zo optimistisch te verwach
ten, dat de tuberculose hier te lande in
één generatie zal worden uitgeroeid. Er
worden hier jaarlijks nog 14.000 nieuwe
gevallen van tuberculose ontdekt en dit
aantal daalt nog slechts langzaam. De ac
tiviteit bij de bestrijding mag dus niet
verslappen.
„Maatschappelijke ziekte"
In de middagzitting van het congres
hield dr. Th. D. Schlichting een voordracht
over de geschiedenis der tuberculose,waar
na de staatssecretaris van Volksgezond
heid, dr. P. Muntendam, sprak over de
tuberculose als maatschapelijke ziekte. Hij
weerlegde de bij sommigen ontstane op
vatting alsof de tuberculose haar betekenis
als volksvijand zou hebben verloren en
besprak de invloed van de psyche op de
lichamelijke gezondheidstoestand, het ver
band tussen woning en tuberculose, de be
tekenis van de voeding voor de tubercu
losebestrijding en het verband tussen de
algemene welstand en tuberculose. Na ver
meld te hebben dat in 1952 alleen aan
sanatorium- en ziekenhuisverpleging van
tuberculosepatiënten 30 millioen werd
uitgegeven, roerde dr. Muntendam een
aantal programmapunten aan voor de
bestrijding der tuberculose. Tenslotte
verklaarde hij, dat ook in de toekomst
voor de vereniging nog een belangrijke
taak is weggelegd.
Tot besluit van de middagvergadering
sprak dr. J. van der Lee over epidemiolo
gische aspecten der tuberculose. Hij zei
onder meer dat op dit ogenblik voorai on
der de mannen op oudere leeftijd de sterfte
aan tuberculose nog hoog is gebleven.
Wat de geografische spreiding betreft
blijkt dat er over de periode i947—1951
nog drie gebieden zijn, waar de sterfte aan
tuberculose boven het landsgemiddelde
ligt, namelijk het Noordelijk gedeelte van
Overijsel, het Noordelijk gebied van Noord
holland en Oostelijk Noord-Brabant en
Noord-Limburg.
In de tijd, dat de tuberculose nog zeer
veel slachtoffers maakte, werd vrijwel
iedereen met tuberkelbacillen besmet vóór
hij de volwassen leeftijd bereikte. Op dit
ogenblik is dit niet het geval en ongeveer
45 van de nieuwe lijders zijn primaire
besmettingen.
De gevaarlijkste besmettingsbronnen
zijn de onbekende lijders. Het opsporen
van deze onbekende lijders door mid
del van het groeps- en bevolkings
onderzoek zal in de naaste toekomst
een van de belangrijkste taken zijn van
de tuberculosebestrijding.
Vandaag is het jubileumcongres voort
gezet. Dr. B. van Vliet gaf vanochtend een
overzicht van het aandeel der consultatie-
bureaux in de strijd tegen de tuberculose.
De minister van Verkeer en Waterstaat
heeft de motoren van het merk Cavalletta
van de N.V. Mofaca te Amsterdam en mo
toren van het merk Ziindapp van de „Mo
tor Mercuur" te 's-Gravenhage goedge
keurd als hulpmotoren voor bromfietsen.
De minister van Binnenlandse Zaken
heeft aan de gemeentebesturen medege
deeld, dat, uitgaande van het ontwerp Be
groting Gemeentefonds, dat over 1954 een
bedrag aanwijst van 156.121.900, de be
lastinguitkering op de gemeentebegroting
voor 1954 kan worden geraamd op 99,25
procent van het verschil tussen de ver
vallen Ondernemingsbelasting en de hoofd
sommen der Personele en Grondbelasting.
Manschappen van het 4e Divisie-geniebataljon A Compagnie 3e peloton uit de leger
plaats ,,'t Harde" bij Oldenbroek leggen een Baileybrug over een klein riviertje in
N.W. Duitsland. Deze brug zal zelfs de zwaarste tanks kunnen „houden".
tionneerd, dat de scheidsrechters uitste
kend werk hadden gedaan en dat de inte
gratie in de bevelvoering (een Nederlands
generaal die Britse, Nederlandse en Cana
dese troepen commandeerde) een compleet
succes was geweest, zowel op stafniveau
als in de lagere commando's.
De camouflage van de deelnemende
troepen werd door hem geprezen. „Ik heb
zelf enige malen in het gebied van de Ne
derlandse divisie rondgereden" zo zeide
hij „en ik had moeite mij te realiseren, dat
er 19.000 man lagen, zo weinig was er te
Gistermorgen omstreeks 10 uur gaf lui
tenant generaal Jim Cassels, leider van de
oefening „Grand Repulse" het bevel „staakt
het vuren" en gistermiddag waren de eer
ste Nederlandse troepen al weer op weg
naar huis. Het was een bataljon, dat per
trein, vertrok en dat nog vóór de avond in
Nederland was. De rest zal vandaag en
morgen per trein en auto terugkeren, zo
dat overmorgen de 35.000 Nederlanders
allen weer bij hun onderdelen terug zullen
zijn.
Zoals de situatie zich than's laat aan
zien, zijn er naar verhouding zeer weinig
ongelukken gebeurd. Zelfs het aantal zie
ken is, gezien de vaak slechte weersom
standigheden, tot het minimum beperkt
gebleven. Bij de vierde divisie bedroeg het
ziekenpercentage slechts een half percent
en de ernstigst gewonde was een militair
met een beenbreuk. De verbandplaatsen
van de divisie hebben in totaal slechts 31
gevallen behandeld.
„Wat ik hier gezien heb is veel beter dan
alles wat ik tot dusverre bij manoeuvres
heb gezien" zo zeide generaal Gruenther,
chef staf van de N.A.V.O.-strijdkrachten
in Europa, na zijn bezoek aan het oefenge-
bied van „Grand Repulse". Hij toonde zich
tevreden over de verbetering en vooruit
gang die er bij de Nederlandse troepen te
constateren viel. „Ik ben van mening, dat
de Nederlanders daar een groot compli
ment mee verdienen" zeide hij. „De voor
uitgang gedurende de laatste jaren is ge
weldig en als ik de laatste' 20 maanden be
schouw zijn er verbeteringen van zeer gro
te betekenis geweest. Dit is ongetwijfeld
een van de dingen, die mij bij deze oefe
ning het meest heeft getroffen".
Toen uitte hij zijn lof over de samen
werking tussen de luchtmacht en de land
macht en hij was verder van mening, dat
het taalprobleem, dat in de gehele N.A.V.O.-
structuur nog steeds complicaties met zich
meeebrengt, bij „Grand Repulse" tot een
minimum beperkt was gebleven.
De commandant van de Noordelijke le
gergroep in West-Duitsland, de Britse ge
neraal Sir James Gale gaf heden zijn slot
conclusie over de oefening en constateer
de daarbij dat de algemene bevelvoering
goed was geweest, dat de tactische bevel
voering van het Nederlandse legercorps
eerste klas was, dat uit een oogpunt van
mobiliteit de artillerie goed had gefunc-
Tot regisseur bij de televisiestaf vam de
VPRO is benoemd de tot kort voor enkele
jaren altijd te Haarlem gewoond hebbende
acteur Jack Dixon, die voorheen onder
meer verbonden is geweest aan de toneel
groep Coimedda en het Nederlands Volks
toneel. De heer Dixon heeft de regisseurs
cursus van de Nederlandse televisie-stich
ting gevolgd. Het eerste programma, dat
onder zijn leiding door de VPRO zal wor
den uitgezonden, is vastgesteld op Vrijdag
9 October.
ADVERTENTIE
Dat men verder terdege rekening hield
met de belangen van de burgers bleek wei
uit het feit, dat Zondag het dorpje Harp-
stedt, dat door de Canadezen bezet dreigde
te worden, voor neutraal punt verklaard
werd om het aan de gang zijnde dorpsfeest
doohgang te doen vinden
ROME (Reuter). De Italiaanse politie
heeft Woensdag nabij de Italiaans-Zwitser
se grens twee auto's aangehouden, waarin
zich ruim twee ton smokkelwaar als kobalt
en andere, voor de oorlogvoering belang
rijke grondstoffen bevonden. Zeven inzit
tenden zijn in hechtenis gesteld. De auto's
waren op weg naar Zwitserland.
De politie van Italië en van andere lan
den is reeds maanden lang op het spoor
van een internationale smokkelbende, met
vertakkingen in geheel Europa, die -reus
achtige hoeveelheden grondstoffen, die in
de oorlogsindustrie worden verwerkt, com
munistische landen heeft binnengesmok
keld. Een groot gedeelte van deze smok
kelwaar was van Amerikaanse oorsprong.
Er zijn reeds vele leden dezer interna
tionale smokkelbende gearresteerd, doch
zij heeft naar de politie toegeeft, haar
werkzaamheden niet gestaakt.
ADVERTENTIE
Hebt U ook wel eens zo'n
hoofdpijn? Neem dan Aspirin
(alleen echt met het BAYER-
kruis).
c
Proces. Woensdagavond is voor de mili
taire rechtbank van Lyon een proces
begonnen tegen voormalige leden van
de vroegere Duitse Gestapo, die hun
standplaats te Chambéry hadden. Aan
de beklaagden is ten laste gelegd:
moord, het gelasten van terechtstellin
gen zonder voorafgaand proces, plun
dering, diefstal en brandstichting. Lud-
wig Heisson is de voornaamste be
klaagde. Hem wordt de dood van meer
dan honderd personen ten laste gelegd.
Ook zou hij vijftig huizen in brand
hebben doen steken.
Kameraden. Bij drie compagnieën Ame
rikaanse troepen die dezer dagen te
Bremerhaven zijn aangekomen, is een
nieuw systeem van groepering inge
voerd, dat gebaseerd is op de uitkom
sten van psychologische onderzoekin
gen. De manschappen van deze drie
compagnieën zijn namelijk ingedeeld in
groepen van „vier kameraden", die de
gehele duur van hun diensttijd bij el
kaar zullen blijven en ook tezamen met
verlof zullen gaan. Over het algemeen
zijn de kameraden van een groep uit
dezelfde woonplaats of provincie af
komstig.
Politiek. Het bestuur van de Britse La-
bourpartij is het eens geworden over de
inhoud van een nieuwe verklaring over
de buitenlandse politiek, die Zaterdag
zal worden gepubliceerd. Naar van ge
zaghebbende zijde wordt vernomen, is
Labour tegen een bewapening van
West-Duitsland, zolang niet een „wer
kelijke poging" is gedaan om tot een
bespeking van de Grote Vier te komen.
Ook zou een neutralisering van Korea
en Formosa worden voorgesteld.
Show. Een delegatie van de Belgische
kledingindustrie bevindt zich in de Bel
gische Congo, waar zij een afzetgebied
zoekt voor Belgische textiel onder de
inlandse bevolking. Hiertoe worden
overal modeshows gehouden, waar door
mannequins speciaal voor de vrouwe
lijke bevolking ontworpen, zeer elegan
te kledingstukken worden getoond,
Deze shows verheugen zich in een grote
belangstelling van de zijde der donker
kleurige Eva's. Toen dezer dagen te
Elisabethstad een dergelijke show werd
gehouden, konden dan ook honderden
negerinnen geen plaats meer vinden.
De gevoelens van teleurstelling keerden
zich tegen de inlandse politieagenten en
een hevige vechtpartij van anderhalf
uur had tot resultaat, dat twee orde
bewaarders naar het ziekenhuis ver
voerd moesten worden.
Actie. Een woordvoerder van de Perzi
sche regering heeft gegevens bekend-
gemaakt over de resultaten van de op
19 Augustus begonnen actie tegen de
communistische Toedeh-partij Tot dus
verre zijn 176- cellen ontdekt en 1225
personen in hechtenis genomen, van wie
812 zich nog in gevangenschap bevin
den en 181 gedeporteerd zijn naar een
kamp te Chorramahad. Bovendien zijn
150.000 vlugschriften in beslag ge
nomen, alsmede een hoeveelheid wa
pens en munitie.
Hulp. De Amerikaanse republikeinse
senator Joseph McCarthy -heeft er
Woensdag in een toespraak te -New
York op aangedrongen dat de Verenigde
Staten de hulpverlening aan Groot-
Brittannië zullen stop zetten, indien dit
land niet ophoudt met het handel drij
ven op communistisch China.
Merries. Inwoners van het West-Duitse
plattelandsdistrict Friesland hadden in
dertijd gelden bijeengebracht voor
slachtoffers der door watersnood ge
teisterde Nederlandse gebieden. Het al
dus verkregen bedrag is gebruikt voor
de aankoop van zes stamboek merries
uit Oldenburg, die Woensdag aan een
Nederlandse delegatie zijn overgedra
gen. De schenkers van het geld hebben
verzocht de merries ten geschenke te
geven aan Nederlandse kleine boeren,
die bij de watersnood al him bezittin
gen hebben verloren.
Tunnel. Twee Chileense ingenieurs heb
ben een plan ontworpen voor een on
dergronds duplicaat van het strategisch
zo belangrijke, doch bij een eventuele
luchtaanval uiterst moeilijk te verdedi
gen Panamakanaal. De ingenieurs, Jor
ge Cortinez Delfino en Roberto Gomez
Alvarez, stellen in hun plan voor een
dubbele scheepstunnel op de hoogte
van de zeespiegel te graven, dwars door
de republiek Costa Rica. De twee tun
nels zouden 100 kilometer lang worden.
Met een breedte van 40 meter en een
hoogte van 58 meter zouden zij door de
grootste zeeschepen, slagschepen en
vliegdekschepen kunnen worden be
varen.
GR. HOUTSTR.- KEIP NAAST LUXOR
ADVERTENTIE
Teddygevoerde Windbreakers
30. ,,Wij hebben de dief van uw diamant
niet kunnen vinden," zei de circus-direc
teur, „het hele circus is afgezocht; we heb
ben overal gekeken."
„Niet overal," zei de Mogol, „de leeuwen-
kooien zijn nog niet doorzocht."
„Daar zal de dief zich ook nooit verstopt
hebben!" riep de directeur, „doch indien u
er met alle geweld een kijkje wilt nemen,
moet u maar aan de temmer vragen, of hij
u even wil rondleiden. Daar komt hij juist
aan."
„Willen de heren tussen de leeuwen zoe
kenvroeg de temmer, „hm. dan kunnen
we het best met de wagon van tamme Leo
beginnen, die is tenminste ongevaarlijk."
„Heeft die Leo een zacht karakter?"
„En of," antwoordde de temmer, „ik moest
hem een aparte wagon geven, omdat zijn
soortgenoten te ruw voor hem waren. Hij
kan geen bloed zien."
„Eet hij dan geen vlees?" vroeg Panda.
„Nee," was het antwoord, „hij lust alleen
maar brood met knoflook."
Onderwijl ondervond Joris, dat de tem
mer niets teveel over de vriendelijkheid
van Leo had gezegd en ook niet over zijn
bijzonder dieet.
..Ja, ja!" kreunde hij, terwijl hij vergeefs
de natte dweil-tong trachtte te ontwijken,
„je bent liefmaar foei, wat een adem,
wat een lucht,...!"
Hoewel de planeet Venus nog met vele
raadselen is omgeven en de astronomen
er zelfs nog niet in zijn geslaagd haar om
wentelingssnelheid vast te stellen, zijn door
vele onderzoekingen toch zoveel feiten be
kend geworden, dat men zich een flauwe
voorstelling kan maken van de omstandig
heden waaronder deze planeet zich be
vindt. Er is bijv. vastgesteld dat Venus een
dampkring bezit en omge
ven is door een wolkendek
(waardoor juist haar as-
draaiïng nimmer kon wor
den geconstateerd)Voorts
werd door radiometrische
temperatuurmetingen proef
ondervindelijk een warmte
aangetoond van 57 gr. C.
en voor het donkere halfrond werd 25 gr.
vorst waargenomen, welke beide bedra
gen wat hoger liggen dan de temperaturen
onder overeenkomstige omstandigheden
hier op aarde.
Dampkring, bewolking, hoge vochtig
heidstoestand en een tropische warmte,
ziedaar de omstandigheden die Venus ge
schikt zouden doen zijn voor de ontwik
keling van het leven, gelijk wij dat hier
op aarde in het welige klimaat van hei
tertiair hebben gekend, toen de brontosau
rus en nog enkele andere vóór-historische
monsters te midden van een een tropische
plantengroei tierden. In deze fantasieën
heeft men zich een tijdlang vermeid, tot
er feiten aan het licht traden die aan alle
lomantiek een einde maakten. De damp
kring van Venus blijkt nl. bezwangerd te
zijn met koolzuurterwijl de zuurstof on
geveer geheel ontbreekt.
Een weinig opwekkender beeld geeft
onze naast buur, Mars, te zien, welke pla-
neet door de ontdekking der z.g.n. Mars
kanalen zich een tijd lang in een gewei
dige belangstelling heeft mogen verheugen.
Nadat de machtigste telescopen en de ge
voeligste technische apparaten veel van de
geheimen van deze planeet hadden ont
huid en de kanalen naar het rijk der zins
begoocheling hadden verwezen, is wel ds
kennis aanzienlijk vermeerderd, maar d<
belangstelling van het pu
bliek is daarmede evenre
dig gedaald. Want ook de
toestanden op Mars maken
het niet waarschijnlijk dat
de stoutmoedige dromen
van een contact met een
bewoonde buurplaneet in
vervulling zullen gaan.
Mars heeft, evenals de aarde, sneeuw-
kappen aan de polen. De ultra-gevoelige
thermometers hebben onthuld dat de
sneeuwkap 's zomers bij 0 gr. smelt, maat
dat de winterkoude 70 gr. onder het vries
punt bedraagt, hetgeen niet zo erg veel
verschilt met onze aardse ervaringen. Bij
de Mars-evenaar is het echter wel wat
anders dan bij ons in de tropen, want aan
de evenaar wordt daar weliswaar een vïid-
dagtemperatuur van 20 gr. C. gemeten,
maar bij zonsopgang wordt 50 a 60 gr.
vorst geconstateerd, waaruit volgt dat de
tropennacht op Mars even koud is als bij
ons de poolnacht. Leuk vooruitzicht!
Is er dan in het geheel geen leven op
andere planeten mogelijk?
Voor zover de mens dat op dit moment
vermag te beoordelen, misschien toch wel,
maar dan in een geheel andere vorm don
de meesten aanvankelijk gedacht (en
hoopt?) hadden. Daarover morgen.
(Nadruk verboden). H. PéTlLLQfl
