Plannen om er een permanent
cultuurcentrum van te maken
CEtefarine
Bijna een kwart eeuw vertelde
oud zeeman van de Brederode s
Wereldnieuws
PANDA EN DE BLAUWE FLONKER
Nieuwe toekomst voor Slot der Brederode s
Muziek, toneel en tentoonstellingen
Viervoudige werking
met miea geneeskracht
De radio geeft Donderdag
Wisseling op de ruïne
Liefde voor een oude burcht
RADIO RÉPARA TIE
J.G.MARTIN&ZONEN
Gemeentelijke indeling
van Kennemerland
oclx ió het
zo
2
Kerkelijk Nieuws
KOPER NIET STRAFBAAR
Bij overtreding der
winkelsluitingswet
Prof. dr. A. F. Holleman
herdacht
H. 1. Maerfens M.V.
Sociale zorg voor
gerepatrieerden
Coevordens politiecorps
in rijkspolitie opgenomen
DANS-ACADEMIE
Verschijning rapport nog
niet aanstaande
Morrison krijgt zetel
in bestuur Labour Party
Faillissementen
'n TIP VAN BOOTZ
Nog meer uitvallers
„APPEL
DAMP"
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1953
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Renkum (toez.) W. v. Tuyl
te Lopik.
Bedankt voor Wijckel (2e maal) D. Kra
mer te Roden.
Geref. kerken
De ridderzaal van het slot der Brederodes zal nimmer meer in haar oude glorie her
rijzen de binnenhof en de kapel blijven tot in lengte van jaren omgeven door de
kantige resten der metersdikke muren en in de „herenkamer" van de wachttoren
zal wellicht nooit meer een partij schaak worden gespeeld met ivoren stukken
„Arnout, aan u de zet.het moet er goed geklonken hebben. Maar toch is er een
redelijke kans, dat een deel van de vroegere luister wordt hersteld in dit ruige mid
deleeuwse bastion. Want de nieuwbenoemde slotbewaarder, de Santpoortse kunst
schilder Johan C. G. A. Roest, nu nog boekhandelaar van professie, loopt met grote
plannen en verrukkelijke ideeën rond.
Het is allemaal nog pril en privé, maar
naar zijn mening kan van de ruïne van
Brederode een cultuurcentrum worden ge
maakt, dat uitrijst boven de aantrekkings
kracht op vreemdelingen alleen. De zalen
zijn er nog voor, de binnenhof is geknipt
voor volksdans of openluchttoneel en de
schilderachtige achtergrond van de ver
weerde rode baksteen zou dienstbaar ge
maakt kunnen worden aan een volkomen
nieuwe taak: die van klankbord voor een
permanent cultureel leven. Zoals „Sant-
poorts Bloei" al met succes haar „Elcker-
lyc" daar ten tonele heeft gevoerd.
Een clavecimbel in de grafelijke ver
trekken kaarslicht tegen de wanden
een kamermuziekavond in de gewelven
wellicht.
advertentie
Eik tablet Chelarine „4" bevat extra
geneeskracht, dank zij de samenwer
king van 4 wereldberoemde genees
middelen.
TEGEN PUNlN EN GRIEP - 20 TABLETTEN i F 0.75
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Marialiederen.
7.45 Gebed. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15
Platen. 9.00 Voor de huisvr. 9.40 Schoolradio.
10.00 Platen. 10.03 Utrechts Stedelijk orkest.
10.30 Morgendienst. 11.00 Voor de zieken.
11.45 Schoolradio. 12.00 Angelus. 12.03 Lunch
concert. (12.30—12.33 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.3312.40 Wij van het land,
causerie). 12.40 Platen. 12.45 Kinderbede
vaart naar Lourdes, reportage. 13.00 Nieuws.
13.20 Platen. 14.00 Metropole-orkest en so
liste. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Piano, violen
en bas. 15.45 Platen. 16.00 Bijbellezing. 16.30
Platen. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Viool, alt
viool en piano. 17.55 Platen. 18.00 13e Inter
nationale tentoonstelling van fotokunst. 18.15
Sopraan, tenor en piano en voordracht. 18.35
Raadhuis-praat. 18.45 Leger des Heilsmuziek.
19.00 Nieuws en weerbericht. 19.10 Voor de
jeugd. 19.30 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20
Gevarieerd programma. 21.00 Gevarieerde
muziek, 21.30 Mastklimmen, wedstrijd. 22.00
Platen. 22.05 Ik denk er zo over.... en U?
22.15 Orgel. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Platen.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws.
8.15 Platen. 9.00 Morgenwijding. 9.15 Platen.
9.30 Voor de vrouw. 9.35 Platen. 10.50 Voor
de kleuters. 11.00 Gevarieerde muziek. 12.00
Zang en piano. 12.25 In 't spionnetje. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Ham
mondorgel. 12.50 Uit het bedrijfsleven. 13.00
Nieuws. 13.15 Mededelingen en platen. 13.25
Tirolermuziek. 13.55 Beroemde Engelse
Rechtszaken. 14.30 Pianorecital. 15.00 Voor
de zieken. 16.00 Platen. 16.15 Voordracht.
16.30 Platen. 16.45 Voor de jeugd. 17.30 Pla
ten. 17.45 Regeringsuitzending: N. van der
Stoep: Opvoeding en onderwijs in Nieuw
Guinea. 18.00 Nieuws. 18.15 Sportproblemen.
18.25 Reportage of platen. 18.40 Cowboy-
muziek. 19.00 Voor de kinderen. 19.05 Ge
sproken brief uit Londen. 19.10 Jazz Sociëteit.
19.40 Rondetafelparlement. 20.00 Nieuws. 20.05
Saskia, opera. 2125 Middag in October,
hoorspel. 20.00 Lichte muziek. 22.40 Orgel.
23.00 Nieuws. 23.15 Sportactualiteiten. 23.30
Platen. 23.40—24.00 Zang en orgel.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Opera
aria's. 13.00 Nieuws. 13.15 Bastien und
Bastienne, onera. 14.00 Engelse les. 14.15 Pla
ten. 14.30 Franse les. 14.45 Platen. 15.30
Spaanse muziek. 16.00 Platen. 16.15 Strijk
kwartet. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.15
Voor de kinderen. 18.15 Kinderkoren. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40
Pianorecital. 20.00 Klankbeeld. 20.30 Piano
recital. 20.45 Verzoekprogramma. 21.15 Pla
ten. 22.00 Nieuws. 22.15 Verzoekprogramma.
22.25 Platen 22.35 Orkestconcert. 22.45 Platen.
29.55—23.00 Nieuws.
BBC
22.0022.30 Nieuws. De Engelsen en het
Vasteland. Engelse litteratuurgeschiedenis.
(Op 224 en 49 m.).
De heer Roest meent stellig, dat het sla
gen kan en wie de situatie in Velsen op
cultureel gebied kent, zal toegeven, dat
hier inderdaad een serie mogelijkheden
liggen,zoals ze op het Muiderslot en in
Stompetoren werden verwezenlijkt en tot
bloei geraakten.
Ook beeldende kunst
Als lid van de Federatie van Neder
landse kunstenaars heeft de heer Roest,
die met zijn gade mevrouw Roest-d'Ailly
in April naar de ruïne denkt te verhuizen,
uiteraard veel connecties met de beeldende
kunst en hij heeft zijn gedachten niet al
leen laten gaan over muziek en toneel,
maar ook over een tentoonstelling van
beeldhouwwerk in de prachtige epen vak
ken van de ruïne.
Het gebouw, dat even voor 't jaar 1000 aan
de rand der Kennemer duinen verrees,
maar zijn langste tijd als ruïne heeft ge
sleten, zal enigszins aangepast moeten
worden aan het eventuele nieuwe doel
we denken aan verlichting en wellicht een
voorziening in de „tochtdichtheid" maar
kan voor het overige een evenknie worden
De gemeenteraad van 's-Hertogenbosch
heeft destijds een verordening op de win
kelsluiting vastgesteld, welke een bepaling
inhield dat ook de koper bij overtreding
der wet strafbaar was.
De Kroon heeft thans dit raadsbesluit
vernietigd, daar de wet niet toelaat, dat
de gemeentelijke wetgever naast de in de
wet omlijnde verboden een ander stelt en
dus corrigerend optreedt.
Fonds voor chemie gesticht
In de te Amsterdam gehouden vergade
ring van de afdeling Natuurkunde der
Koninklijke Nederlandsche Akademie van
Wetenschappen heeft de voorzitter, prof.
dr. A. J. Kluyver, in een rede prof. dr. A.
F. Holleman herdacht, die op 11 Augustus
te Bloemendaal is overleden. Prof. Kluyver
releveerde uitvoerig de grote verdiensten
van prof. Holleman, die een vermaarde
chemicus was en wiens talrijke leerboeken
in negen talen werden vei'taald.
Medegedeeld werd dat prof. Holleman
bij testamentaire beschikking een bedrag
uit zijn nalatenschap heeft bestemd voor de
instelling van een fonds, waaruit om de
vijf jaar een prijs voor het beste chemi
sche onderzoek zal worden toegekend.
Beroepen te Boskoop A. Broek te Onst-
wedde; te Doesburg P. Uidam te De
Glind (U.).
I Bedankt voor Klazienaveen G. Haaksma
van Muiderslot en Stompetoren, indien hette Smi!ci®' -
plan met voortvarendheid en intelligentie Geref- kerken ondcrh- ari 31 K
Aangenomen naar Middelstum I. v. Til
te OpendeBurhuisterveen.
wordt aangepakt. Ten prof ij te van een
brede kring van minnaren der schoon
heid in Santpoort, maar ook in de rest
van Kennemerland.
Bedankt voor Alkmaar D. Deddens te
Wetsinge-Sauwerd.
Bijna een volle kwart eeuw
heeft het echtpaar v. d. Kort de Sant
poortse ruïne van Brederode beheerd en
„op orde gehouden"; duizenden voeten
hebben de treden van de wenteltrap naar
het dak van de donjon beklommen met de
baas er achter aan: ,,denk er om: geen na
men inkrassen, want jullie zijn op een mo
nument". De namen staan er bij honderd
tallen tóch!
Het slot, dat in 1426 tijdens de Hoekse
en Kabeljauwse onenigheden voor de eer
ste keer en later dank zij het rumoerig op
treden van de Spanjaarden definitief in
puin ging, heeft het goed gehad in de 24
jaar, dat het echtpaar de kleine woning
van de vroegere „kasteleinheer" bij de
Noordelijke hoofdpoort bewoonde.
En de beide echtelieden zijn met de
ruine en haar historie vergroeid, zodat er
weinig geheimen overbleven voor dit men
senpaar. In April zal de heer v. d. Kort
niet meer met zijn scharen schoolkinderen
of touristen meelopen naar de gewelven
en de keuken, want dan komen er andere
slotbewaarders: de kunstschilder „Max"
Roest met zijn vrouw.
Toen de huidige bewaarders 24 jaar ge
leden op de ruïne hun intrek namen, was
het er niet zo bijster gezellig: geen water,
geen licht, geen gas. Het gas is er nóg niet,
maar de overige nuttige zaken hebben
sinds kort wel het slot der Brederodes be
reikt en mevrouw v. d. Kort, zelf zo lang
zamerhand een uitstekende gids door de
ruïne, nu haar man - 71 al - het werk wel
eens zwaar gaat vallen, heeft het er best
naar de zin. De baas is trouwens evenzeer
van de burcht gaan houden en hij kan er
haast lyrisch van worden tijdens de rond
leidingen, die steevast hun einde vinden
op de binnenhof bij de waterput. Aan die
waterput heeft hij" jaren geleden met zijn
vrouw een ongezellige dysenterie overge
houden, toen er nog geen waterleiding van
Velserend was doorgetrokken. Maar nu
beschrijft hij de binnenhof, zoals ze vroe
ger geweest moet zijn: de stille plek tussen
meters hoge muren.
Van huis-uit zeeman heeft deze slotbe
waarder wel even moeten wennen in het
eerste begin - de metersdikke muren en de
rust van het prachtige, verbrokkelde
bouwwerk moeten hem vooral des winters
weieens danig benauwd hebben. Maar de
laatste zes winters is er een liefhebberij
in zijn kleine woonkamer ontstaan, waar
van het resultaat in de „huiskamer" van
de heren van Brederode prijkt: een schaal
model van het slot in zijn vroegere glorie,
dat steentje voor steentje gebakken en ge
bouwd is door deze oud-zeeman met zijn
haast innige verknochtheid aan zijn bizar
re woonstee.
En het bezoek vindt dat kleine slot op
het spiegelend grachtwater (vanwege de
advertentie
BETROUWBARE
Nassaustraat 5 - Haarlem - Telefoon 15220
grote spiegel, die er onder ligt) machtig
Zoals ook de kast met oude reliquieën stil
bewonderd wordt en de Romeinse koren
molen onder de tafel en de geheime gang,
die vroeger tot Aelbertsberg moet hebben
gelopen. Meneer v. d. Kort wordt niet
gauw moe zijn luisteraars er van te ver
halen.
Tot April zal hij nog zijn beste krachten
geven aan de ruïne en haar geschiedenis,
leunend op zijn stok en met de charme van
een man, die hetzelfde verhaal wellicht
tienduizend keer heeft verte'd, maar er
toch telkens weer een nieuv, draai aan
weet te geven.
Er is natuurijk het een en ander, dat
hem dwars zit: de slotgracht, die nog
maar altijd niet „geschoond" is; de ratten,
die om en in zijn huisje een herenleven lei
den en het feit, dat hij al die 24 jaar op de
goedgeefsheid van zijn klantjes moest ver
trouwen om het hoofd boven water te kun
nen houden. En bovendien: de ingang aan
de Brederoodseweg is haast onvindbaar,
wat het bezoek gevoelig ten nadele be-
invloedt.
Koningin woonde conferentie bij
De Koningin heeft gisteren op de Ernst
Sillemhoeve te Lage Vuursche een door
het Centraal Comité van Kerkelijk Initia
tief voor Sociale Zorg ten behoeve van
Gerepatrieerden belegde conferentie bij
gewoond.
De voorzitter, de heer J. Moora uit Den
Haag, sprak in zijn openingswoord de wens
uit dat allen nog beter dan voorheen zich
bewust zijn van de heilige taak tegenover
de medemensen en mede-Nederlanders, de
gerepatrieerden.
De minister van Maatschappelijk Werk,
mr. F. J. Th. M. van Thiel, sprak over de
inschakeling van mede-Nederlanders, die
van Indonesië naar hier zijn gekomen. Het
departement wil binnen het kader van de
overheidstaak alles doen ter oplossing
van dit probleem. Niet alleen voor de over
heid echter is hier een taak, maar ook
voor de Nederlandse samenleving in het
algemeen en wel in het bijzonder voor alle
vrije organisaties, welke uit de rijk gescha
keerde Nederlandse samenleving zijn
voortgekomen.
Laatste spreker was rector P. Mommer-
steeg, die onder meer zei, dat wanneer tot
in het verre verleden ergens in Europa
mensen vervolgd worden om redenen, die
niet overeenstemden met onze begrippen
van vrijheid en verdraagzaamheid, zij
welkom waren in Nederland. „Waarom
zouden wij thans aan de eigen medebur
gers van het Nederlandse rijk niet een
welkom bereiden gelijk wij het voor deze
vreemden deden?" zo vroeg spreker. „Wat
Nederland in het verleden groot deed zijn,
zal het ook thans nog doen, wanneer wij
onze roem als christelijk handelende natie
willen handhaven."
Naar de Rijksvoorlichtingsdienst mede
deelt, heeft het onderzoek, dat is ingesteld
naar aanleiding van de geruchten, welke
enige tijd geleden de ronde deden met be
trekking tot de leiding en het beleid van
het politiecorps te Coevorden, niet tot de
conclusie geleid dat voor strafrechtelijke
of disciplinaire maatregelen aanleiding
zou bestaan.
„In overeenstemming met het gevoelen
van de Commissaris van de Koningin in
Drente is thans besloten met ingang van
1 October het Coevordense politiecorps in
het Corps Rijkspolitie op te nemen", aldus
de Rijksvooiiichtingsdienst.
advertentie
't Dans-seizoen begint 15 October
Inlichtingen
Inschrijving
(Anno 1875)
elke dag
1112 uur
1417 uur
1921 uur
Dans-Academie MARTIN - Schagchelstraat 29
Telefoon 10806
Bij verstek veroordeeld
Een te Parijs zitting houdend Frans mi
litair gerechtshof heeft bij verstek vonnis
sen uitgesproken tegen drie voormalige
Gestapo-leden wegens in Frankrijk gedu
rende de Duitse bezetting bedreven oor
logsmisdaden.
Elmeth Walter en Ferdinand Pulmer
werden, ter dood veroordeeld, Karl Schaef-
fer kreeg twintig jaar dwangarbeid, bene
vens evenveel jaar verbanning uit Frank
rijk. Een vierde beklaagde, Wilhelm Goe-
ring, is vrijgesproken.
De drie veroordeelden vertoeven, evenals
de vrijgesprokene, in Duitsland. Zij hadden
geen gehoor gegeven aan een oproep om
voor het hof te verschijnen.
Verleden jaar hebban wij ec-n beschou
wing gepubliceerd over de voorstellen die
de commissie welke de gemeentelijke in
deling van Noordholland bestudeert even
tueel voor Zuid-Kennemerland in petto
zou hebben.
Gezien de betrekkelijk snelle opeenvol
ging der aan de kop van Noordholland,
West-Friesland, de Vechtstreek en het Gooi
gewijde rapporten viel verleden jaar te
concluderen, dat de op Kennemerland be
trekking hebbende delen binnen afzienbare
tijd zouden verschijnen. Dit is echter niet
het geval geweest en zal het ook voorlopig
niet zijn.
Wij hebben namelijk vernomen, dat de
commissie verleden jaar wèl gereed was
met haar overwegingen en conclusies, maar
dat de toelichtingen daarop nog geschre
ven moesten worden.
Gezien de inhoud van de reeds versche
nen rapporten, maakt de commissie en in
zonderheid haar secretaris, veel werk van
die toelichtingen door uitgebreide histori
sche, geografische, sociaal-economische,
levensbeschouwelijke en verkeerstechni
sche documentatie.
Inmiddels is de commissie echter belast
geworden en met name de secretaris, met
veel ander, urgenter werk. Het gevolg is,
dat de nieuwsgierigen naar de aanbevolen
wijzigingen in de gemeentelijke grenzen
nog enige tijd geduld zullen moeten
oefenen.
Het is nog steeds de bedoeling, dat het
aan Kennemerland gewijde rapport drie
delen zou omvatten: Noord-Kennemerland
(gemeenten Schoorl tot en met Castricum),
IJmond (Heemskerk tot en met Velsen) en
Zuid-Kennemerland (Haarlem, Bloemen
daal, Heemstede, Zandvoort, Haarlemmer-
liede en Bennebroek).
35. Panda wilde nog een poging doen, om
Joris ervan te weerhouden, de leeuwen-
kooi binnen te gaan, doch de Mogol trok
hem terug. „Laat hem begaan, o gastheer,"
fluisterde hij, „deze worm zal zich immers
toch nooit tussen de leeuwen durven wa
gen. Thans baten hem geen uitvluchten
meer; öf hij zal daar moeten binnentreden,
öf hij zal moeten erkennen, dat hij one leu
gens heeft opgediend. Ik verwacht thans
deze erkenning. En dan„Pas op!"
riep Panda, „hij heeft de kooi geopend!!"
Inderdaad had Joris dit gedaan, maar.
niet om zelf binnen te gaan, doch om de
leeuwen er uit te laten! Verscholen achter
het traliewerk van de deur zag hij toe, hoe
de gevaarlijke dieren zich brullend naar
buiten stortten, iedereen uit de omtrek ver
jagend. Zodra de laatste leeuw de kooi
verlaten had, sprong Joris haastig naar
binnen en sloot de deur stevig achter zich.
„Ziet!" riep hij, „ik heb mijn woorden waar
gemaaktik heb de kooi betreden!"
Dit was echter nu geen kunst meer, want
die kooi was op het ogenblik de veiligste
plaats uit de omtrek!"
MARGATE (Reuter). De conferentie
van de Britse socialistische partij heeft aan
Herbert Morrison, plaatsvervangend frac
tieleider in het Lagerhuis, een zetel in het
bestuur van de partij toegekend op grond
van zijn parlementsfunctie. Vorig jaar ver
loor hij zijn zetel aan een aanhanger van
Bevan.
De Arrondissements-rechtbank te Haarlem
heeft op Dinsdag 29 September 1953 in staat
van faillissement verklaard:
H. J. Koningen, wonende te Aalsmeer,
Oosteinderweg 366. Rechter-commissaris: mr.
K. Heimig te Haarlem.
advertentie
Tot een grieperige huisvrouw
in Drachten
Sprak de dokter: „Vooral
niet lang wachten,
Twee glaasjes TIP, maar
goed vol,
En dan onder de wol,
verdwenen zijn morgen Uw
klachten".
Inz. Heer E. K., Rotterdam ontv.
X tl. TIP en 1 L..I1. Bootz' Oude Genever.
J
Orde. Mevrouw Laksjmi Pandit, de voor
zitster van de Algemene Vergadering
van de UNÜ, heeft Dinsdag de Russi
sche afgevaardigde Zaroebin buiten de
orde verklaard, toen deze de kwestie
van de Chinese vertegenwoordiging
weer ter sprake bracht. Bij de behan
deling van het rapport van de commissie
voor de geloofsbrieven verzocht de Rsis
de geloofsbrieven van de vertegenwoor
digers van de Kwo-Min-Tang-groep
onwettig te verklaren. Onder verwijzing
naar een reeds eerder in de Algemene
Vergadering aangenomen resolutie, vol
gens welke men de kwestie der Chinese
vertegenwoordiging voor de duur van
de huidige zitting zou laten rusten, nam
mevrouw Pandit haar beslissing.
Huwelijk. Senator Joseph McCarthy is in
het huwelijk getreden met de 29-jarige
Jean Fraser Kerr, die enige jaren as
sistente bij hem geweest is.Er was extra
politie op de been om de menigte be
langstellenden, die op verscheidene
duizenden werd geschat, in bedwang te
houden.
Critiek. De „Prawda" schrijft, dat de Ver
enigde Staten er in geslaagd zijn de
handel tussen West-Europese en com
munistische landen te verminderen door
middel van de Europese Betalings Unie
(E.B.U.). In het artikel wordt de E.B.U..
een werktuig van Amerikaanse mono
polies genoemd, dat onder Amerikaans
toezicht staat. Zelfs de machtigsten der
West-Europese landen Engeland en
Frankrijk hebben geen beslissende
stem in de organisatie, zo wordt in het
artikel gezegd.
Arrestatie. Dr. Ghoelam Hoessein Mossa-
decq, zoon van de voormalige Perzische
premier, is Dinsdag in Tsjemiran, waar
hij zich sedert 19 Augustus schuil hield,
gearresteerd. Hij werd gezocht wegens
deelneming aan de verdediging van het
huis van zijn vader tegen aanhangers
van de Sjah. Hij zou voorts hebben
aangezet tot het omver werpen van
standbeelden van de Sjah.
Optimist. Het hoofd van de Amerikaanse
burgerlijke verdediging, Peterson, heeft
Dinsdagavond te Washington gezegd,
dat Rusland „genoeg atoombommen
heeft om op hetzelfde ogenblik een of
meer atoombommen op elke grote Ame
rikaanse stad te werpen". Peterson, die
zojuist terug was gekomen van een reis
naar Europa, zeide,dat er bij een atoom-
aanval op de Verenigde Staten van 8 tot
22 millioen personen kunnen worden
gewond of gedood. Peterson deelde
mede, dat de mensen in Europa in het
algemeen even onverschillig voor bur
gerlijke verdediging zijn als in de Ver
enigde Stater-
Terug. De Oostenrijkse vice-kanselier
Schaerf heeft Dinsdag op een kabinets
vergadering medegedeeld dat de Sovjet-
Russische regering zich bereid heeft
verklaard in de loop van October 610
Oostenrijkse krijgsgevangenen naar hun
vaderland terug te zenden.
Verrassing. Communistisch China heeft
een Brits protest tegen het tot zinken
brengen van een Brits motorvaartuig
veertig kilometer ten Noord-Westen van
Hongkong van de hand gewezen, aldus
maakte het communistische persbureau
„Nieuw China" heden bekend. Het in
cident, dat op 9 September geschiedde,
was begonnen met een verrassende aan
val van het Britse marinevaartugi, al
dus „Nieuw China".
Permissie. De Amerikaanse procureur-
generaal heeft Jan Hajd.ukiewick, die
als tolk behoorde tot het personeel van
de Poolse delegatie naar Korea (waar
hij deel uitmaakt van de neutrale com
missie voor de terugzending van krijgs
gevangenen), doch die de zijde der ver
bondenen heeft gekozen, een tijdelijke
vergunning verleend om de Verenigde
Staten binnen te komen.
Bezoek. Zeven havenarbeiders uit Liver
pool en omstreken zullen volgende week
op kosten van hun werkgevers naar
Rotterdam vliegen om daar de haven
te bezichtigen. De reis is een initiatief
van de directeur van een stuwadoors-
bedrijf te Liverpool, D. R. Smit, die „de
muur tussen de Britse havenarbeider
en zijn werkgever" wil slopen.
Sluiting. Te Parijs heeft de politie der
tien kruidenierswinkels order gegeven
om een week te sluiten, omdat zij zich
niet gestoord hadden aan de regerings
instructies om de prijzen van belang
rijke levensmiddelen met tien procent
te verlagen.
De vliegtuigmaatschappij uit New Jersey,
Rausch Aviation, heeft zich teruggetrokken
uit de Christchurch-race. Deze maatschap
pij zou met een Lockheed deelnemen aan
de handicap-race.
Het klinkt wellicht wat zonderling
wanneer we over „appeldamp" spreken,
omdat u dan wellicht de indruk krijgt dat
de appel een soort stoommachine is.
Deze suggestie willen we zeker niet doen,
noch willen we beweren dat de appel
bijzonder veel damp produceert. Maar
de appel wasemt in ieder geval toch
wel uit, ook al is dat dan
voor haastige mensen moeilijk
te constateren.
Nu is gebleken dat de uit
waseming van appels een
merkbare prikkel uitoefent op
de groei van verschillende
planten en zeer subtiele on
derzoekingen en proeven in de
laboratoria hebben tot de conclusie geleid
dal deze prikkel moet worden toegeschre
ven aan een gas dat aethyleen wordt ge
noemd. Nogmaals, stelt u zich niet voor,
dat de appel grote massa's van dit gas pro
duceert, want 1 kg. rijpe appelen kunnen
van dit gas niet méér uitwasemen dan 0,1
tot 0,2 milligram.
Onze eerste conclusie, dat dit wel een
bijzonder schriel beetje is, wordt gevolgd
door het waarderende oordeel dat zelfs dit
schijntje aethyleen dan toch een wel zeer
krachtdadige uitwerking moet hebben. De
laboratoriumproeven ondersteunen deze op
vatting, want luchtmengsels met een aethy-
leengehalte van 1 op 20 millioen bleken
nog een duidelijk merkbare invloed uit te
oefenen. De gunstigste resultaten werden
echter verkregen met concentraties van 1
op 100.000 tot 1 op 1.000.000.
Dit alles in aanmerking nemende, kun
nen we ons voorstellen dat één rijpe appel
in het appelrek het rijpingsproces van de
nog onrijpe appels zal kunnen begunstigen,
ook al is de hoeveelheid „appeldamp" van
één appel zeer gering. In het appelland
-\
.J
Californië wordt de betrekkelijk nieuw
verworven kennis omtrent het aethyleen
dan ook reeds op grote schaal bij het rij
pingsproces van appelen toegepast.
Maar het aethyleen blijkt een omge
keerde werking uit te oefenen op de wor
tels van aardappelen, zodat het ontijdig
uitlopen van de aardappelen door de aan
wezigheid van één of meer
rijpe appels kan worden ver
traagd. Wellicht dat deze we
tenschap voor lezers die nog
de goede gewoonte hebben
aardappelen voor de winter op
te doen van nut kan zijn.
Want weinig dingen zijn zó
ontmoedigend als een winter
voorraad die zich langzaam maar zeker in
een bleke wirwar van spichtige en krach
teloze slierten verandert.
Behalve de rijpe appel, zijn er echter
nog andere middeltjes, zoals bepaalde op
lossingen waarmee de aardappelen in de
kelder bespoten kunnen worden en waar
door de spruitvorming onderdrukt, of sterk
geremd kan worden. Maar, hadden wij u
die oplossingen willen aanraden, dan had
het wetenschappelijk verantwoorde huis
middeltje van de appel wel achterwege
kunnen blijven en dat was natuurlijk niet
de bedoeling.
Maar nu wat anders; stelt u zich eens
voor, dat we in staat waren de lucht die
zich in uw huiskamer bevindt, samen te
persen in een fles van normale afmeting,
dus b.v. 1 liter. Zoudt u dan in staat zijn
die fles met één hand op te tillen?
Doet u geen moeite; de kracht van uw
arm is niet voldoende om het gewicht van
de lucht in uw woonkamer te tillen!
Daarover morgen.
(Nadruk verboden).
H. PéTILLON
