Nieuwe loonronde gebaseerd
op consumptie index van 1949
Regering verwacht geen prijsstijgingen
Thuiskomst
Smyslov en Reshevsky beiden
remise in de 17de ronde
.Clowntje Rick
Staatssecretaris Van Rhijn:
S.E.R. geen loon
politiek college
Is zelfbedieningswinkel
een warenhuis?
4
BARTEUORIS'STRAW 20 —TEL. 13439
Sportvliegers gaan tocht
van 14.000 km maken
Prof. dr. G. A. Rijnberk
overleden
A. D. Loman 85 jaar
Gelders Orkest vraagt
salarisverhoging
Marnix Gijsen weigert
litteraire prijs
E.V.G. wil met N.V.V.
vergaderen
CANDIDATEN-SCHAAKTOURNOOI
Voor de kinderen
Schorsing Slijkhuis
nietig verklaard
Duiven vlogen van
Quiévrain
tanden I j adem FflS
Biljarten
Biljartkampioenschappen
van de vijfde klasse
Groenendaal wint
Zilveren Bal
Voetbal
Voorlopig Oranje-team
tegen Stade Francais
Winschoter winkelier
in appèl voor het hof
Tandartsen tegen ver
hoging der loongrens
Orkestleden Utrechtse
Opera gedupeerd
FEUILLETON
door Mevr. Byleveld-Gelinck
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 195S
De staatssecretaris van Sociale Zaken, mr, dr. A. A. van Rhijn, heeft gisteren een
toelichting gegeven op de beslissing van de ministerraad, een loonsverhoging van
5 percent bindend voor te schrijven. Mr. Van Rhijn zei, dat de door de regering aan
gezochte commissie van deskundigen bij haar berekeningen is uitgegaan van de
indexcijfers, gebaseerd op het budget-onderzoek van 1949. Een berekening op basis
van het budget-onderzoek van 1951 zou tot zulke grote moeilijkheden aanleiding
hebben gegeven, dat men uit het complex vragen vrijwel geen uitweg meer zou
hebben gevonden. Wanneer men van werknemerszijde wéér een nader onderzoek
van de cijfers verlangt, zou dit, indien de regering daarin toestemde, tot gevolg
hebben dat ook het standpunt van de werkgevers weer zou moeten worden gevraagd.
Het zou er op neerkomen, dat men weer van voren af aan zou kunnen beginnen.
De regering heeft zich op het standpunt
gesteld dat de Sociaal-Economische Raad
niet mag ontaarden in een loon-politiek
college.
Van werkgeverszijde stelde men een
onderzoek door de S.E.R. op prijs, omdat
zijn advies ook was gevraagd over de
consumptiebeperking in 1951 en de invoe
ring van de werkloosheidsverzekering in
1952. Een ander argument der werkgevers
was dat de nieuwe loonronde voor het be
drijfsleven een verzwaring der lasten be
tekent, welke, alle factoren in aanmerking
genomen, neerkomt op naar schatting 10
percent.
Tenslotte zagen de werkgevers in de in
schakeling van de S.E.R. een stap in de
richting van de vrij loonvorming.
Van werknemerszijde zag men in de
aandrang van werkgeverszijde de S.E.R. in
te schakelen een poging om de verant
woordelijkheid van zich af te schuiven.
Men vreesde hiervan een langdurig uitstel.
Zou de S.E.R. het vraagstuk in studie ne
men dan zouden daarin ook de belasting
maatregelen moeten worden betrokken.
Bij het bepalen van haar standpunt
heeft de regering overwogen, dat tijdnood
een raadplegen van de S.E.R. in de weg
stond, geheel afgezien van de vraag of de
S.E.R. wel het aangewezen orgaan is om
in deze zaken gemengd te worden.
Moeilijke berekening
De moeilijkheden met de becijferingen
werden mede veroorzaakt door verschil
len van inzicht omtrent de factoren, welke
in deze berekening moeten worden be
trokken, zo verklaarde de staatssecretaris
voorts.
De regering heeft tenslotte een gemid
delde aanvaard op grond' van een statis
tisch cijfer.
Over het vraagpunt van de consumptie
beperking was de grootste strijd ontbrand.
Tot nu toe heeft men gewerkt met cijfers
van 1949. Pogingen om tot een verfijning
te geraken op grond van het budget
onderzoek van 1951 moesten worden prijs
gegeven. Aan de verwikkelingen op dit
punt is het te wijten dat er becijferings-
ADV ERTENT1E
Teddy gevoerde Windjackets
Twee Rotterdamse sportvliegers, de heren
B. Smulders en Th. Groen, zullen binnen
kort met hun sportvliegtuig, een Miles Mes
senger uit ons land vertrekken om de
langste vlucht te gaan maken, die Neder
landse sportvliegers sinds de oorlog hebben
ondernomen.
Wel hebben enkele anderen reeds flinke
vluchten gemaakt, maar deze wordt aanmer
kelijk langer en ook veel omvangrijker dan
de tocht naar Athene met 50 vlieguren,
waarvan onlangs de heren K. Oberman en
O. Bilger terugkeerden. De twee vliegers
starten nl. voor een tocht van ruim 14.000
kilometer, die zes weken (90 vlieguren) zal
duren.
De route leidt van ons land naar Nice en
vervolgens met landingen in Brindisi,
Athene, Saloniki, Istanboel, Ankara, Bei-
roeth, Damascus. Agaba, Medina, Luxor,
Cairo, Alexandrië, Tripolis, Tunis, Oran,
Algiers, Oudja, Casablanca, Tanger, Malaga,
Valencia, Barcelona, Perpignan, Toulouse
en Parijs naar Amsterdam.
De vliegers hopen op minder pech dan
verleden jaar toen zij ook voornemens waren
de langste vlucht te ondernemen. Boven het
Atlasgebergte brak toen de propeller, zodat
zij met een glijvlucht over de bergen moes
ten strijken om veertig kilometer verder het
toestel behouden op de grond te zetten. De
vlucht was er echter mee ten einde.
moeilijkheden ontstonden. Op grond van
het door partijen aanvaarde uitgangspunt
van het budget van 1949 zijn de deskun
digen tot hun percentage van 4,8 gekomen.
Dit percentage kan als volgt worden ge
analyseerd: Huurverhoging 2,1 pet.; con
sumptie-beperking 3,5 pet. Totaal 5,6 pet.
De invloed van de verlaging der indirecte
belastingen wordt op 0,8 pet. berekend, zo
dat tenslotte een percentage van 4,8 re
sulteerde.
Regering verwacht geen
prijsverhoging
Bij het percentage van 8,5, dat van
werknemerszijde werd aangevoerd,
was de invloed van te verwachten
prijsstijgingen ten gevolge van de
loonverhoging doorberekend. De re
gering heeft zich op het standpunt ge
steld, dat het effect daarvan niet in de
berekeningen mocht worden betrok
ken. De ervaring heeft geleerd, onder
andere bij de consumptiebeperking
van 1951 en de invoering van de werk
loosheidswet in 1952, dat deze maat
regelen niet prijsverhogend hebben
gewerkt.
De vermindering van de loon- en in
komstenbelasting heeft bij het vaststellen
van het percentage voor deze loonronde
géén rol gespeeld. Het bruto-effect van
deze belastingverlagingen is voor een
normaal gezin berekend op 1 pet. van het
nettoloon.
De kwestie van verhoging van de kin
derbijslag de noodvoorziening ouden van
dagen en andere 'voorzieningen wordt na
der met de Stichting van de Arbeid be
sproken.
Over de ambtenarensalarissen en de
pensioenen is nog geen beslissing genomen.
Als het tot 5 percent loonsverhoging komt
zal dat percentage worden aanvaard bij j
het overleg over de salarissen en de pen- i
sioenen.
Met betrekking tot de moeilijkheden
voor de middenstand zei mr. Van Rhijn
tenslotte, dat men van die zijde opmerkt,
dat er nu meer loon moet worden betaald
en meer huur voor woningen en bedrijfs
panden. De moeilijkheden voor de midden
stand onderschatte hij niet. Hij merkte
echter op, dat door de loonsverhoging een
ruimere consumptie zal ontstaan, welke
van belang is voor de middenstand. De
groothandelsprijzen vertonen een dalende
tendenz en daarin ligt een factor, die het
gemakkelijker maakt de moeilijkheden op
te vangen.
Te Blaricum is op 78-jarige leeftijd
overleden prof. dr. G. A. Rijnberk, oud
hoogleraar in de psysiologie aan de Am
sterdamse universiteit.
Professor Rijnberk studeerde van 1894
tot 1900 aan de universiteit te Rome, waar
hij in 1901 promoveerde tot doctor in de
geneeskunde. Van 1901 tot 1902 was hij
assistent aan de universiteit te Bologna,
daarna assistent aan de universiteit te
Rome en van 1904 tot 1909 privaat docent
aldaar. In 1909 werd professor Rijnberk
hoogleraar in de psysiologie aan de Am
sterdamse universiteit. Vele publicaties
van zijn hand zijn verschenen.
De componist A. D. Loman, oud-direc
teur van het Bureau voor muziekauteurs-
rechten, hoopt 26 October zijn 85ste ver
jaardag te vieren. Niet alleen als compo
nist (bekend door zijn opera „Violanta"
en zijn oratorium „Hannekes hemel-
droom"), doch ook als fotograaf, oud
toneelleider en muziek-theoreticus heeft
de heer Loman betekenis. Hij is de oprich
ter van de Amsterdamse Amateur-Foto-
grafenverenieing en tevens lange tiid
werkzaam geweest als secretaris van de
..Nederlandse Onera" van Cornelis van der
Linden. Mede dank zij zijn initiatief kwa
men de ..Nederlandsche Tooneelvereeni-
ging" (1894) en het „Amsterdamsch Ly
risch Tooneel" (1902) tot stand. Als theo
reticus publiceerde hij belangrijke studies
over het organisme der muziek. De heer
Loman was gehuwd met de sopraanzange
res Alida Lutkemann, die in 1941 is over
leden.
De leden van het Gelders Orkest hebben
zich in een telegram gewend tot de mi
nister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, waarin zij meedelen kennis te
hebben genomen van het feit, dat de ver
hoging van de salarissen, welke voor en
kele andere orkesten reeds is ingegaan, af
hankelijk blijft van het kenbaar maken
van 's ministers voornemen de desbetref
fende subsidie te verhogen, nu daarin in
de begroting voor het jaar 1954 niet is
voorzien. De leden van het orkest doen
dan ook een zeer dringend beroep op de
minister om een zodanig voornemen ken
baar te maken aan Gedeputeerde Staten
van Gelderland en de gemeenten, die het
orkest subsidiëren. Zij motiveren hun tele
grafisch verzoek door te wijzen op de hui
dige lage salarissen, waardoor een in so
ciaal en artistiek opzicht onhoudbare toe
stand is ontstaan.
Zowel de provincie Gelderland als de
garanderende gemeenten zijn bereid ge
bleken vijftig procent van de salarisver
hoging voor hun rekening te nemen, mits
het rijk de andere helft bijdraagt. Het
Utrechts Stedelijk Orchest, het Rotter
dams Philharmonisch Orkest en het Resi
dentie-Orkest hebben reeds op eigen
initiatief een verhoging toegepast. Over
de situatie bij het Noordhollands Provin
ciaal Orkest schreven wii enkele dagen ge
leden
Gedeputeerde Staten van de provincie
Antwerpen hebben de letterkundige prijs
der Vlaamse provincies toegekend aan dr.
Jan Albert Goris, beter bekend onder zijn
schrijversnaam Marnix Gijsen, voor een
van zijn laatste boeken: „Klaaglied om
Agnes".
In Antwerpse letterkundige kringen
wordt de toekenning van deze prijs aan
Marnix Gijsen beschouwd als een soort
schuldbekentenis van Gedeputeerde Staten,
die in 1951 weigerden de uitspraak van een
letterkundige jury te bekrachtigen, toen
deze zijn „Joachim van Babyion" tot de
beste roman van het jaar bestempelde.
Naar wordt vernomen, heeft de heer Go-
ris uit New York, waar hij commissaris is
van het Belgische voorlichtingsbureau, een
brief gezonden aan de gouverneur van de
provincie Antwerpen, waarin hij verklaart
geen prijs te stellen op de hem toegekende
prijs. De heer Goris schrijft in zijn brief
onder meer: „Het zou een gebrek aan fat
soen en zelfrespect zijn, indien ik iets zou
aanvaarden van de provincie Antwerpen
na de voor mij beledigende manier, waarop
ik door Gedeputeerde Staten enkele jaren
geleden werd behandeld. Bovendien sta ik
principieel vijandig tegenover het systeem
van prijzen, zoals dit in België wordt toe
gepast. Ik ben van mening, dat de enige be
loning, die voor een schrijver van be
tekenis kan zijn, bestaat in de genegenheid
van hen, die hem lezen. Die is mij in hoge
mate te beurt gevallen en daartegen kun
nen officiële erkenningen, hoe goed ook
bedoeld, niet opwegen".
Het N.V.V. zal op 17 October in Utrecht
een landelijke bijeenkomst houden over
het loonyraagstuk. De E.V.C., die op 11
October een dergelijke vergadering in Am
sterdam heeft belegd, heeft thans het
N.V.V. voorgesteld deze bijeenkomsten te
combineren.
De tweede en de zeventiende ronde van
het candidaten schaaktournooi hebben een
heel bijzondere betekenis. Het zjjn namelijk
de enige ronden, waarin alle zes nict-Russi-
sche grootmeesters de wapens moeten op
nemen tegen zes Russische collega's. Dat de
niet-Russen in de tweede ronde met vier
twee wonnen was een grote verrassing, maar
dat de geschiedenis daarmee niet was afge
lopen, moet iedereen die de Russische men
taliteit kent, duidelijk zijn geweest. Er moest
revanche genomen worden en de enige ge
legenheid daartoe was de zeventiende ronde.
Vandaar, dat er in deze ronde lang niet zo
veel werd gewandeld als anders. Alle spelers
zaten in diepe concentratie over hun borden
gebogen en de ernst was van de gezichten te
lezen. Zelfs de altijd bewegelijke Najdorf
was opmerkelijk rustig.
Alleen Averbach en Keres deden aan dit
alles niet mee. Maar deze partij was ook
slechts een Russische aangelegenheid. De spe
lers moeten zich deze avond geheel overbodig
hebben gevoeld en dat was misschien ook wel
de reden, waarom men na 21 zetten tot re
mise besloot. Er was namelijk niets, dat dit
besluit ook maar enigszins rechtvaardigde
want er is in deze partij geen enkel stuk, en
zelfs geen pion geruild.
Het spreekt dat vooral de spelers, die in de
tweede ronde hun partijen hadden verloren
(Geiler tegen Euwe en Kotov tegen Stahlberg)
er op uit waren om zich door een overwin
ning te revancheren. Toch kan niet beweerd
worden, dat Euwe en Stahlberg onder de in
druk kwamen van de grimmige gezichten
hunner tegenstanders. Dat bewees een klein
onschuldig voorval. Onze landgenoot zat juist
een brief te lezen toen Gelier een zet deed.
Euwe, die met zijn rechter hand de brief vast
hield, keek even met één oog naar de stel
ling, voerde onmiddellijk met zijn linkerhand
de tegenzet uit en ging vervolgens rustig
verder met lezen.
Krachtige aanval
Intussen speelde dit zich af in het begin
van de partij, toen er nog niet zoveel aan de
hand was. Later had Euwe zijn volle aandacht
nodig, want de Rus opende een aanval op de
witte Koningsveste, die gestadig in kracht
toenam.
Euwe doorstond de aanval, maar volledig
gelijkspel heeft hij niet bereikt. Zijn stelling
vertoont enige zwakke punten al is er geen
direct gevaar. De stelling ziet er als volgt uit:
Wit (Euwe): K gl. D d3. T f3, P g2, pionnen
op a5, b4, c5, e2, f4 en h2.
Zwart (Geiler): K g7, D e6, T. h5, L f8, pion
nen op a6, b7, c6, d4, g6 en h7.
Geiler gaf zijn 41e zet onder couvert af.
Ongeveer hetzelfde beeld leverde de partij
StahlbergKotov op, hoewel de stellingen
hier een meer gesloten karakter aannamen.
Na allerlei voorbereidende manoeuvres was
het echter ook hier de zwart-speler, die het
eerst gevaarlijk werd.
Het scheen dat Stahlberg tenminste remise
had tegen Kotov, maar de Rus vond in de
laatste seconde van zijn bedenktijd een heel
fijne zet en aan de manier waarop hij ver
volgens door de zaal liep was duidelijk merk
baar, dat hij in de afgebroken partij op een
overwinning rekent.
Daarentegen was het de wit-speler, die de
toon aangaf in het duel tussen Szabo en
Smyslov. De Hongaar kwam in het centrum
tot een gevaarlijke doorbraak en wierp de
zwarte strijdkrachten geheel terug.
Vrij onverwacht kwam het remise-besluit,
want de Hongaar had met een verrassend uit
stapje van zijn paard een pion buit gemaakt.
Een felle, gelijk opgaande strijd vormde de
partij NajdorfBronstein. De Argentijn be
heerste meer terrein en hij beschikte over
een machtig loperpaar. Maar de Rus, die
voor zijn eerste 19 zetten twee uur bedenktijd
nodig had, wierp dreigende blikken in de
richting van het Argentijnse koningshuis.
Zij durfden geen van beiden hun kansen
op het spel zetten in een strijd, waarbij wel-
2'F?
f7^\
V VI 1
Srit V
CA
fj.
§1 fVw
^7 1 /7
rt 1
f A 1
1
1
f 1
f y%j\
t j
1
wK if§
Nou, gelukkig kwam er een eind aan de heidebrand, nu er zoveel mensen bij waren,
die allemaal hielpen blussen. En na een poos was het helemaal uithet rookie nog
een beetje, maar vlammetjes waren er niet meer te zien.
Er was een heel shik van de mooie heide zwart gebrand.
„Er heeft vast iemand een lucifer of een sigaret weggegooid!" zeiden de mannen. „Dat
is zo dom!"
De agent kwam weer op de jongens af.
„Nou, jongens, jullie hebt je best gedaan, hoor! Je kunt nu gerust naar huis gaan,
anders kom je nog te laat thuis ook!"
Ja, dat was waar ook.Ze hadden eigenlijk helemaal niet aan de tijd meer gedacht!
Het was al haast avond geworden in die tussentijd.
Ze haastten zich nu maar gauw naar de stad terug. Tante Liezebertha zou wel onge
rust zijn, dat ze zo lang wegbleven.
En dat vjas ze ook. Toen de jongens thuiskwamen, stond tante Liezebertha al bij de
deur te wachten.
„Maar jongens, waar komen jullie zo laat vandaan?" zei ze.
„We hebben een brand geblust!" zei Bunkie.
Toen vertelden ze alles wat er die middag was gebeurd.
„Dat is een ander geval", zei tante Liezebertha. „Dan zal ik maar niet boos op je zijn.
Maar ga je gauw wassen, want jullie zien er uit als schoorsteenvegersDat komt
zeker door de rook!"
licht een onderdeel van een seconde van door
slaggevende betekenis kon zijn en besloten na
21 zetten het punt te delen.
Aardbeving
De waarde van het pionoffer, dat Taimanov
bracht in zijn partij tegen Gligoric, zal niet
gemakkelijk bepaald kunnen worden. Om
streeks de twintigste zet verheugde de Joego
slaaf zich nog steeds in het bezit van deze
pion, al zag zijn pionnenstelling er uit als
een stad na een aardbeving.
Gligoric heeft zijn plus-pion in het toren
eindspel behouden. Hij heeft enige winst
kansen.
In de partij PetrosianReshevsky gebeurde
aanvankelijk niet veel anders dan het ge
bruiken van veel bedenktijd. Speciaal van de
zijde van de Amerikaan. Maar toen begon
Reshevsky zich misschien herinnerend dat
zijn tegenstander in het. bijzonder gesteld is
op rustige stellingen met kleine dreigingen
te werken.
Aanval en tegenaanval hielden zich in de
partij PetrosianReshevsky vrijwel in even
wicht. Wel moest de Amerikaan nog 10 zet
ten doen in 5 minuten, maar het is nu wel
algemeen bekend, dat Reshevsky juist dan
zeer gevaarlijk is en daarom aarzelde Petro
sian geen moment om het voorstel tot remise
te aanvaarden.
De stand
De stand luidt thans:
1. Smyslov 101/» pnt. uit 16 partijen.
2. Reshevsky 9 pnt. plus 2 afgebr. part, (16).
3. Najdorf 9 pnt. ()16).
4. Bronstein 8V* pnt. plus 1 afgebr. partij (16)
5. Keres 81/® pnt. (16).
6. Euwe 8 pnt. plus een afgebr. partij (16).
7. Boleslavsky 8 pnt. (15).
8. Petrosian 8 pnt. (16).
9. Taimanov 7 pnt. plus 2 afgebr. part. (16).
10. Kotov 7 pnt. plus één afgebr. partij (16).
11. en 12. Averbach en Szabo 7 pnt. (16).
13. Geiler 6V2 pnt. plus 1 afgebr. partij (16).
14. Gligoric 6 pnt. plus 1 afgebr. partij (15).
15. Stahlberg 4 pnt. plus 1 afgebr. partij (16).
De schorsing van Slijkhuis door de KNAU
opgelegd naar aanleiding van het niet star
ten van de Haagse athleet in de wedstrijd
NederlandDuitsland op 9 Augustus in
Treebeek, is door de commissie van beroep
van de KNAU nietig verklaard.
Het bestuur van Trekvogels, inmiddels;
ook geschorst, heeft een schrijven ontvangen,,
waarin de commissie van beroep verklaart
dat de schorsing is opgeheven aangezien.
Slijkhuis niet de gelegenheid is gegeven
„zich schriftelijk of desgewenst mondeling
bij het Unie-bestuur of bij de hierdoor aan
gewezen instantie te verdedigen", zoals een
reglementsartikel luidt.
Ongeveer 1000 Haarlemse postduiven ver
trokken voor de laatste maal van dit seizoen
in convooi naar Quiévrain (België), afstand
ongeveer 229 km. De duiven werden om 10.20
uur in vrijheid gesteld met Zuiden wind.
De uitslag is als volgt:
Recht voor Allen: 1. VeenhofSmit 14.00;
2. J. v. Thuijne 14.05; 3. W. Perukel.
De Reisduif: 1. J. Rompa 13.56; 2. G. Dek
ker 14.02; 3. H. ter Horst.
De Postduif: 1. A. J. v. Tatenhove 13,52; 2.
A. J. Kramer 13.59; 3. J. L. Thoolen.
Haarlem-Noord: 1. A. Bot 13.59; 2. C. Ver
laan 14.04; 3. C. Verlaan.
H.A.K.: 1. H. Adolfs 13.49; 2. H. Adolfs
13.49; 3. H. Boom.
De Koerier: 1. J. Offerman 13.54; 2. F. v.
Honschoten 13.55; 3. F. v. Honschoten.
De Snelpost: 1. J. de Vendt 13.54; 2. K.
Wits 13 59; 3. J. de Vendt.
De Luchtbode: 1. J. J. Duijn 13.57; 2. S.
v. Gennip 14.05; 3. J. Wolff.
Het Centrum: 1. A. v. Drunen 13.53; 2. J.
Lensen 13.54; 3. A. v. Drunen.
Columba: 1. A. W. Broes 13.55; 2. H. Kee-
vel 13.56; 3. W. Zegwaard.
De Snelvlieger: 1. J. Saphorst 13.53; 2.
Gebr. Zegwaai-d 14.55; 3. J. J. Petri.
Vitesse Club: 1. H. Adolfs; 2. H. Adolfs; 3.
A. J. v. Tatenhove; 4. C. A. v. d. Wal; 5. A.
v. Drunen.
ADVERTENTIE
Dinsdagavond werd in café ,,'t Centrum"
aan de Raadhuisstraat in Heemstede het
biljart-tournooi voortgezet van de finales
om het persoonlijk kampioenschap der vijfde
klasse, van het district Haarlem van de Kon.
Ned. Biljart Bond. Er werden ditmaal zes
partijen gespeeld, waarvan de uitslagen als
volgt luidden:
Van Dam 50 54 5 0.93 2
Griekspoor 49 54 9 0.91 0
Van Halem 23 28 4 0.82 0
Goedemans 50 28 9 1.79 2
Koopman 50 36 7 1.39 2
Van Dam 33 36 7 0.92 0
Schouten 34 40 6 0.85 0
Van Dijke 50 40 7 1.25 2
Goedemans 50 38 7 1.32 1
Koopman 50 38 5 1.32 1
Van Dijke 50 42 7 1.19 2
Van Halem 24 42 6 0.57 0
Na deze tweede avond van het tournooi
zijn dus alleen D. Goedemans van B.V.
,,'t Centrum Heemstede" en R. Koopman
van B.C. „Hof van Holland" nog ongeslagen.
De avondprijs was ditmaal voor Van Dijke
met een slot-serie van drie, terwijl Goede
mans de beste prestatie leverde, door zijn
partij in 28 beurten uit te spelen.
Gisteravond zijn de laatste partijen ge
speeld in het biljarttournooi om de Zilveren
Bal tussen Hof van Holland en Groenendaal.
De Heemstedenaren brachten de stand op
5533 en kwamen daardoor voor een jaar
in het bezit van de fraaie wisselprijs.
De resultaten waren:
Kloos 90 84 40 8 2.10
v. Beem 80 80 40 16 2.—
Scholten 200 194 31 40 6.25
Kooyman 175 175 31 31 5.64
Hooydonk 50 50 23 9 2.17
Meyerink 35 23 23 4 1.—
Bouwmeester 60 52 37 6 1.40
Fol 70 70 37 10 1.89
Nouwland75 73 27 14 2.70
Wisker 70 70 27 16 2.59
Toepoel 40 40 40 4 1.—
v. Putten 25 18 40 3 0.45
Voor de oefenwedstrijd van het Voorlopig
Nederlands voetbalelftal op Woensdag 7
October in het Feijenoordstadion in Rotter
dam is als tegenstander Stade Frangais
(Parijs) gecontracteerd, de club van Rijvers.
De wedstrijd begint om vier uur.
stond onbeweeglijk, zijn handen ineenge
strengeld op zijn rug.
„Deze brief!"
„Ik zie geen brief".
Er viel nu een verschrikkelijke stilte.
De donkere ogen vam de Engelsman be
gonnen te branden van toorn maar onver
vaard, onwrikbaar bleven de lichte grijze
hem aanzien. Zij weken niet. En beiden
bleven de brief negeren die daar tussen
hen in op de vloer lag. Het was een strijd,
een duel zonder één beweging, zonder één
gerucht of een enkel woord.
En dan stond inspecteur Renkevoort op
van zijn stoel, bukte zich, raapte de brief
op en reikte hem over aan de geoloog. „Ik
dank u", zei Jean de Vere. En hij bezag de
brief: het gedrukte briefhoofd van Eurasia
Petroleummaatschappij, de wankelende,
tuimelende letters dwars over de regels
heen en tenslotte zijn eigen handtekening
daaronder: Jean Guillaume de Vere.
Het was rog altijd doodstil. Het morgen
licht viel op de vermagerde mannenge-
stalte met de brief in zijn hand. De toorn
was afgegleden van het gezicht van de
Engelsman en er was een klein triomfan
telijk lachje om zijn mond verschenen,
half verborgen onder de zwarte snor. Hij
had geen oog af van zijn tegenstander. En
vroeg tenslotte: „En, wat hebt u hierop te
zeggen?"
„Vervalst", zei de geoloog.
„Hebt u die brief niet geschreven?"
„Nee".
„E11 hoe verklaart u dan het briefpapier
F. H. van der W. te Winschoten heeft in
1951 aldaar een zelfbedieningszaak ge
opend. Volgens de plaatselijke verordening
behoren kruidenierszaken in Winschoten
op Woensdagmiddagen gesloten te zijn,
maar Van der W. was van oordeel dat zijn
zaak niet onder die regeling viel, maar
onder die voor de groep warenhuizen. Ook
de kruideniersorganisatie heeft blijkbaar
zo geoordeeld, want men zond hem geen
uitnodigingen meer voor vergaderingen
en dergelijke. Niettemin legde de Gronin
ger economische politierechter hem een
veroordeling op, maar zodanig, dat appèl
mogelijk was. Gistermiddag diende de zaak
voor het hof te Leeuwarden. De procureur-
generaal zei de, dat de appellant in hoofd
zaak kruidenierswaren verkoopt en dan
valt hij onder de groep kruideniers. De
procureur-generaal vorderde 25.boe
te of 10 dagen hechtenis.
De pleiter, mr. Veldhuis meende, dat
deze zaak niet over één kam kan worden
geschoren met een gewone kruideniers
zaak. De raad van Winschoten heeft ech
ter deze bedrijven niet in de Winkelslui
tingsverordening opgenomen en wil ook
nog geen wijziging aanbrengen, omdat het
verloop van deze rechtszaak wordt afge
wacht. De pleiter concludeerde tot vrij
spraak, subsidiair ontslag van rechtsver
volging. Uitspraak 8 October.
Naar aanleiding van plannen der rege
ring om de loongrenzen van de Invalidi
teitswet, de Ziektewet en de verplichte
ziekenfondsverzekering tot 6000.te
verhogen heeft de Nederlandse Maat
schappij tot Bevordering der Tandheel
kunde in haar te Hengelo gehouden jaar
vergadering een motie aangenomen, waar
in zij deze verhoging onaanvaardbaar
noemt. In de motie wordt voort gezegd dat
het huidige systeem reeds tot onoverko
melijke moeilijkheden leidt en dat de tand
heelkundige verzorging van de kring der
verzekerden bij vei'hoging van de loon
grens onuitvoerbaar wordt.
Het bestuur van het voormalig Utrechts
Opera-orkest heeft in een open brief aan
de minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen medegedeeld, dat de leden
van dit orkest door de opheffing van de
Utrechtse Opera, tengevolge van de wei
gering van de rijkssubsidie, ernstig zijn
gedupeerd: „Voor alle orkestleden bete
kent de opheffing aanmerkelijk geldelijk
nadeel. Een aantal musici is genoodzaakt
zich door de overheid en de gemeenschap
te laten onderhouden".
40)
De onbekende was als geoloog verbonden
aan de maatschappij en juist teruggekeerd
van een expeditie in de binnenlanden van
Brazilië. Een Hollander waarvan het toe
komstige adres bekend was: Amsterdam,
Prinsengracht no. xxx. De politie had de
gegevens genoteerd. En nu was hij, onder-
inspecteur aan de Yard, hierheen gekomen
om verder te informeren naar genoemde
geoloog. Hij had de bewuste brief in zijn
portefeuille.
„Thank you", zei inspecteur Renkevoort.
Hij opende de brief. Een onvast, onzeker
handschrift, waarvan de letters hèr-en-
dèrwaarts tuimelden dwars over de regels
heen. Een kort briefje: „Dear Sir" en een
bevestiging van een telefonisch gemaakte
afspraak. En ondertekend met de naam
van de geoloog, de wonderlijke, obstinatie
jongeman die hem nu al deze hele nacht
in touw had gehouden: „Jean Guillaume
de Vere".
«,1 see", zei inspecteur Renkevoort. „He
is here, I'll call him for you. I'm afraid
I think. he is the right man".
Hij betrapte zichzelf op een duidelijk
gevoel van teleurstelling, dat hii niet ver
klaren kon.
Was het mogelijk, dacht de politieman,
dat je sympatie kon gevoelen voor een
man, van wie het vrijwel vaststond dat hij
een chantagepleger was, het minste van
het minste? Hij vroeg het zichzelf met ver
bazing af, toen even later Jean de Vere bij
hen werd binnengebracht en de jonge man
daar voor hen stond, recht in het grijze
morgenlicht dat door de beide ramen naar
binnen viel. Hij zag er nog steeds bleek en
ellendig uit en de slapeloze nacht had daar
zeker geen goed aan gedaan, maar hij
droeg zijn schrandere kop nog altijd fier
op zijn schouders en zijn geheele houding
was ongewijzigd: krachtig, mannelijk en
zeker van zichzelf. Zijn grijze ogen namen
de beide politiemensen vóór hem niet min
der intens op dan zij het hem deden en hij
sloeg zijn blikken niet neer. Integendeel:
hij richtte zich nog iets meer op en stren
gelde zijn handen op zijn rug tezamen. Hij
wachtte af. Inspecteur Renkevoort zag zijn
Engelse collega ook even kijken, dan ver
brak hij zelf de stilte en stelde vóór: „Mr.
Carton from Londen. Scotland Yard. Mr.
De Vere. Spreekt u Engels, meneer De
Vere? Dan kunnen wij het voorlopig zon
der tolk stellen, dat spaart tijd. Mr. Can
ton moet een paar inlichtingen van u heb
ben over uw verblijf in Londen. Please,
Mr. Carton". Jean de Vere trok zijn wenk
brauwen een weinig samen en hief zijn
hoofd nog iets hoger op. Het volle licht viel
nu onbarmhartig op zijn bleek, vermagerd
gezicht met de lichte, sterke ogen en de
energieke mond. Een prachtkerel, dacht
inspecteur Renkevoort weer en ergerde
zich dan over zijn eigen bewondering. Een
schurk zou m ieder geval juister geweest
zijn! De Engelsman begon nu te spreken
met een eigenaardige binnensmondse,
klankloze stem, hij lanceerde zijn vragen
kort en scherp en met de snelheid van een
ping-pongspeler. Maar het balletje kwam,
even scherp gepareerd, met dezelfde snel
heid in zijn eigen speelveld terug.
„Wat is uw naam?"
„Jean-Guillaume de Vere".
„Leeftijd?"
„Twee en dertig".
„Geboren te?".
„Soerabaja. Indonesië".
„Bent u drie weken geleden in Londen
geweest?"
„Ja".
„Hoe lang? Van wanneer tot wanneer?"
„Vijf dagen. Van 22 tot 27 Maart".
„Waar hebt u gelogeerd?"
„In het Charing Cross Station Hotel".
„Dat is een ander hotel dan u mij hebt
opgegeven", interrumpeerde inspecteur
Renkevoort in het Engels.
De lichte grijze ogen keken in de zijne.
„Inderdaad, inspecteur, ik heb u misleid.
I am sorry".
„So, you are sorry"!
„U geeft mij nu het Charing Cross Sta
tion Hotel op", hervatte de Engelsman.
„Bent u daar nu werkelijk geweest?"
„Werkelijk, Mr. Carton".
„Ja inderdaad", zei inspecteur Renke
voort. „Daar heb ik het bewijs van". Een
ruk van De Vere's hoofd in zijn richting.
Een snelle blik. De wenkbrauwen trokken
zich iets meer samen.
„Wat deed u daar in Londen?"
„Ik bracht een bezoek aan het kantoor
van mijn maatschappij".
„Welke maatschappij?"
„Eurasia".
„Zaken?"
„Ik heb een expeditie gemaakt als
prospector".
„Waarheen?"
„Brazilië".
„Just so". De Scotland Yard-man zweeg
even en raadpleegde zijn papieren. Jean
de Vere, over de hoofden der beide ande
ren heen, zag het raam uit. Inspecteur
Renkevoort vroeg: „Wilt u niet gaan zit
ten, meneer De Vere?"
„Ik kan staan",
„Kent u Sir Archibald Allesby?", vroeg
de Engelsman.
„Nee".
„Nooit van gehoord?"
„Nee".
„En wat betekent dan deze brief".
Hij schoof de fatale brief met een non
chalant gebaar naar de ander toe. Het pa
pier gleed van het schrijftafelblad op de
vloer en bleef daar liggen. Jean de Vere
van uw maatschappij".
„Gemakkelijk te krijgen".
„Bezit u zelf van dit briefpapier?"
„Nee".
„I am sorry", kwam inspecteur Renke
voort weer tussenbeide, „maar u bezit het
wèl. Ik zag het gisteravond bij het uitzoe
ken van uw bagage". Weer een ruk van
het hoofd en de blik van de grijze ogen.
Ze knepen even samen. „You are right",
zei Jean de Vere. Het triomfantelijke
lachje werd duidelijker onder de zwarte
snor.
„Hebt u deze brief niet geschreven?"
„Dat heb ik u al gezegd. Nee".
„Is dit uw handschrift?"
„N.... neenee".
„Dat kunnen wij controleren", zei in
specteur Renkevoort weer. „Uw zuster be
zit ongetwijfeld uw brieven. Ik zal haar
vragen
„U laat mijn zuster er buiten!" Met
twee grote stappen was de geoloog bij de
politieman en hield hem tegen bij de
deur. „U laat Marianne er buiten! Ik wil
alles wel bekennen wat u wiltalles
als u haar maar nietu moet haar met
rust laten!"
(Wordt vervolgd).
