IN DE WERELDPOLITIEK
De onheilige oorlog
Niet krabben
DÉBRAUIME
In Wageningen wordt hard gewerkt
voor productieverhoging der granen
Centraal Bureau voor de
Statistiek gaat vrijuit
Een Eeuw Geleden
NOG 280.000 HECTAREN GROND TE WINNEN
Partij lucifers werd
gescheiden van vuur
MINISTER ZIJLSTRA:
^Hoe is het ontstaan
DINSDAG 6 OCTOBER 1953
BRAND OP ZWEEDS SCHIP
Agenda voor Haarlem
Uit de Opregte Haarlemsche
Courant van 6 October 1853
Scheuring in Gerefor
meerde Gemeente in
Katwijk aan Zee
Nieuwe sopraan bij de
Nederlandse Opera
VAN DER HUMMES
vJ
Hfet in Mei verstrekte prijs-indexcijfer was niet het officiële
In het IJselmeer is een nieuwe polder in wording, de Zuidoostpolder. De laatste
polder, die drooggelegd werd, was de Noordoostpolder. Deze voegde 52.000 hectaren
vruchtbare grond aan ons land toe. De Zuidoostpolder zal er nog eens 50.000 hectaren
bij doen. Om de landbouwproductie op te voeren of tenminste op peil te houden, is
landwinning door inpoldering een noodzakelijkheid. Maarals men bedenkt, dat
er nog slechts 280.000 hectaren grond in ons land te winnen zijn, en als men zich
tevens realiseert, dat ieder jaar 3000 hectaren cultuurgronden aan hun bestemming
worden onttrokken ten behoeve van stadsuitbreiding, industrievestiging, wegenaan
leg enzovoort, hetgeen bij een toenemende bevolking onvermijdelijk is, dan begrijpt
men, dat hier iets tegenover moet staan. Verbetering van de graanproductie per hec
tare is een ander middel en stellig een steeds dringender noodzakelijkheid. Verschil
lende stichtingen houden zich in ons land bezig met dit moeizame en doorzettigsver-
mogen vergende werk. Een van die stichtingen is de Cocobro. Wat is die Cocobro voor
een stichting?
In het midden van ons land ligt een
kleine stad: Wageningen. Als men er bin
nen komt, doet zij rustig en provinciaal
aan. Maar in dit stille stadje wordt hard
gewerkt aan een groot nationaal belang.
In Wageningen, het landbouwcentrum van
Nederland, zetelt de Cocobro, die zich
bèzig houdt met broodgraanverbetering, öf,
het opvoeren van de kwaliteit van onze
broodgranen, tarwe en rogge.
We hebben in Wageningen een gesprek
gehad met de deskundige van de stichting
Cocobro, dr. S. Broekhuizen. We vonden
hem in zijn woning voor een hoge kast van
waaruit ons lange rijen litteratuur
mappen aankeken. De etiketten duidden
er op, dat deze bibliotheek bestaat uit ge
gevens over een intensief onderzoek tot
verbetering van onze tarwe; een graan
soort, waarvan de Nederlandse bevolking
een millioen ton per jaar verbruikt, en
waarvan de verbouw in ons land een op
pervlakte van 80.000 tot 100.000 hectaren
beslaat en die dus wel een' van onze be
langrijkste.akkerbouwcultures is. De arbeid
waar de Cocobro zich mee bezig houdt, is
een werk van geduld en lange adem. Het
vordert langzaam en soms lijkt het wel
zonder resultaat te zijn, want met het
kweken van nieuwe rassen gaan jaren
heen. Maar wanneer we bedenken, dat elke
procent productieverhoging per opper
vlakte-eenheid, die door onderzoek be
reikt kan worden, voor ons land een extra
meer-waarde van bijna een millioen gulden
betekent, dan blijkt wel hoe belangrijk het
is hier aandacht aan te besteden.
Meer en beter
Wij hebben dr. Broekhuizen gevraagd
naar de resultaten van de laatste jaren.
„Wat ons land betreft," antwoordde hij,
„is' de tarweopbrengst per hectare in de
lóóp van honderd jaar verdrievoudigd en
van gemiddeld 1400 kilogram per hectare
gestegen tot een gemiddelde productie van
meer dan 4000 kilogram. Dit is het gecom
bineerde resultaat van betere grondbewer
king, betere bemesting, betere cultuur
methoden en van het gebruik van produc
tievere rassen De reactie van de boeren
was in dit opzicht zo snel, dat gedurende de
laatste twintig jaar de samenstelling van
hèt Nederlandse tarwerassensortiment zich
enige malen volledig heeft gewijzigd."
DINSDAG 6 OCTOBER
Concertgebouw: Concert door het N. Ph.
O.. 8 uur. Gebouw „Cultura": Ned. Ver. voor
Sexuele Hervorming: Lezing door dr. A. L.
Constandse over: „Het Protestantisme en de
geboortebeperking", 8 uur. Minerva: „De
Haarlemse Jazzclub presenteert: „Birth of
the Blues", 14 jaar, 8.15 uur. City: „Er kan
nog meer bij", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „Gesloten grenzen", 14 jaar, 8 uur.
Rembrandt: „De man met de wassen beel
den", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „Het
mysterie van het leven", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Luxor: „De terugkeer van Don Ca-
millo", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Lido: „Har
tenvrouw". 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
WOENSDAG 7 OCTOBER
Concertgebouw: Concert door de Mariniers
kapel, ten bate van het Marine Sanatorium
fonds, 8 uur. Hotel „De Leeuwerik": Insti-
tüut'voor Arbeidersontwikkeling; lezing met
film over Suriname en de Ned. Antillen, 8
uur. Concertgebouw: Orgelconcert door
George Robert, 3 uur. Minerva: Vara-
tournée: „Muzikaal blijspel over 25 jaar",
8.15 uur. City: „Er kan nog meer bij". 14
jaar, 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals:
„Gesloten grenzen", 14 jaar, 2.30 7 en 9.15
uur. Rembrandt: „De man met de wassen
beelden", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Het mysterie van het leven", 14
jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „De terug
keer van Don Camillo", alle leeft., 2, 7 en
9.1a uur. Lido: „Hartenvrouw", 14 jaar, 2,
4.15, en 9.15 uur.
„Waren de Egyptenaren al niet veel
verder?", wagen wij te vragen. Men hoort
telkens van graan uit de pyramiden, dat
fantastische oogsten moet opleveren."
„Het Osirisgraan bedoelt u," zegt dr.
Broekhuizen. „Inderdaad staat deze graan
soort ieder jaar weer even in het middel
punt van de belangstelling. Er blijken tel
kens weer belangstellenden (als regel niet
landbouwers) te zijn, die kleine hoeveel
heden van het Osirisgraan uitzaaien. Met
de oogst bloeit dan ieder jaar weer de
historie op van 7000 jaar oude korrels uit
Egyptische sarcophagen, die een jaar of
twintig geleden werden „teruggevonden"
er. hun kiemkracht niet zouden hebben
verloren. Ik geloof niet in dat verhaal. Er
zijn resten van graankorrels in Egyptische
graven gevonden, maar ze zijn vergaan,
zodat het onmogelijk is, dat zij hun kiem
kracht hebben behouden. En wat betreft
het Osirisgraan, dat verbouwd wordt in
Frankrijk, in België en in ons land; het is
waarschijnlijk een zeer oude tarwesoort,
die uit Noord-Afrika stamt en door de
oude Egyptenaren misschien ook al ver
bouwd werd. Deze soort bezit zeker geen
betere kwaliteiten dan ons graan, en kan
bij onze productieverhoging van geen be
lang zijn."
„ïs er een voortdurende productiever
hoging van ons graan mogelijk?"
Maaien in de Wieringermeer
Het antwoord luidt bevestigend. „Zeker
zal de tarweveredeling ons land nog pro
ductievere rassen schenken. Ik heb juist,"
vertelt dr. Broekhuizen verder, „samen
met enkele tarwekwekers een reis gemaakt
door een aantal landen van West- en Zuid-
Europa, en daarbij zijn wij in onze mening
gesterkt, dat er in Nederland nog wel wat
meer te bereiken is. Neem Italië. De Po-
vlakte. Goed, Strampelli was een ras-
tarweveredelaar, en de Italianen bouwen
nog steeds op de resultaten van zijn suc
cesvolle onderzoekingen. Maar dat proef
station in Bologna! Enorm. En ze hebben
het toch maar klaar gespeeld zes korrels
uit een pakje te halen.
Wij moeten dr. Broekhuizen vragend
hebben aangekeken, want hij ging zijn
technische termen verklaren.
„Een aar is opgebouwd uit zogenaamde
„pakjes."
Deze bevatten de omhulsels (het kaf)
waarin de korrels zitten. In ons land
groeien de halmen ieder jaar talrijk op, de
aren zien er vrijwel altijd mooi uit, maar
zes korrels in een pakje.Bij ons blijft
het bij vier. En daarmee zijn we al erg blij.
Maar als je dan meemaakt, dat een Italiaan
in de prachtige vruchtbare Povlakte een
pakje opent met zes korrels, dan besef je,
dat wij moeten zien dat ook te bereiken."
„Hebt u enig idee hoeveel de opbrengst
zou stijgen indien.
„Jazeker," onderbreekt ons onze gast
heer, „een vermeerdering van vier tot zes
korrels per pakje kan procentsgewijs een
verschil maken van dertig tot veertig
procent, of, voor ons land een meer-waarde
van dertig tot veertig millioen gulden.
Maar ja, zo een twee drie gaat dat niet.
Het klimaat en de grond spreken ook nog
een woordje mee. De grond van de Po-
vlakte komt wel min of meer overeen met
de onze, maar hoe groot is de resistentie
van een Italiaanse tarweplant bij een forse
Hollandse winter? Onderzoeken is de leus.
Maar opnieuw.het duurt zo lang voor
we echt resultaat hebben. De ruimte die we
Nu de politieke Korea-conferentie voor de deur staat, een conferentie die
volgens verwachtingen moet bijdragen tot een nieuwe verhouding tussen
Oost en West niet Jiqt Oosten dat zich achter het IJzeren Gordijn ver
schuilt, doch in bredere betekenis de Aziatische volken omvattend rijst
opnieuw de vraag of de ontwikkeling der wereldverhoudingen mogelijk
een nieuwe basis tussen dit Oosten en de Westerse landen als geheel met
zich zal brengen. De Korea-conferentie is slechts een ondergeschikte factor
in het gigantische probleem van deze Oost-Westerse verhouding en zal
geenszins het verlossende woord kunnen spreken voor alle moeilijkheden,
die zich op dit gebied voordoen, ook al slaagt zij in alle opzichtenwat
ook nog te betwijfelen valt. Doch temeer verduidelijkt deze betrekkelijke
onmacht de noodzakelijkheid, om het Oost-Westerse vraagstuk in grote
lijnen te zien en bij gedetailleerde regelingen het ganse panorama van
Oosterse bewustwording in het oog te houden, omdat juist die bewust
wording de kern van de meeste Aziatische problemen uitmaakt.
Bij gesprekken met Indiërs is mij zeer
recent gebleken, dat de afkeer van Azia
ten tegen het Westen niet uitsluitend
zijn oorzaak vindt in het koloniale ver
leden, en evenmin in het feit dat bij dit
kolonialisme de Aziatische cultuur op vaak
brute wijze werd gekwetst en als minder
waardig genegeerd. De Aziaten kunnen
desnoods nog accepteren, dat de moderne
beschaving, de Westerse techniek ook in
hun landen de boventoon gaat voeren. Zij
zien de noodzakelijkheid van een aanvaar
ding dezer Westerse technische en econo
mische ontwikkeling wel in niet omdat
zij niet meer geloven in hun eigen levens
filosofieën, doch omdat zij voor de een
heid van de wereld, die zij als een be
reikbaar ideaal plegen te zien, een zekere
gelijkvormigheid onmisbaar achten. Bo
vendien zijn zij volledig doordrongen van
de Aziatische achterstand op dit gebied,
die armoede en ellende voor de massa dei-
bevolking in Azië meebrengt.
Zij willen niet terug naar een puur Azia
tische maatschappij, een toepassing van
religieuze waandenkbeelden uit de tijd
der kruistochten en naar een maatschap
pelijke isolatie op Aziatische basis. Zij
onderkennen de invloed van het Westen in
hun directe omgeving en waarderen die
weliswaar minder door de onaangename
herinneringen aan koloniale mistoestan
den, doch zij zullen de sporen van de Wes
terse invloed op hun samenleving en hun
denkbeelden niet willen vernietigen. Er is
echter iets anders, dat hen een machtige
vrees voor het Westen inboezemt en hun
afkeer versterkt. Dat is de Westerse oor
logspraktijk.
De Islam om deze, 90.000.000 aanhan
gers in Indië tellende godsdienst als voor
beeld te nemen heeft eens gegolden als
de inspiratiebron tot de Heilige Oorlog. De
Koran bevatte volgens de eens geldende
uitleggingen een duidelijke aansporing tot
de strijd op leven en dood tegen de „on
gelovigen". Hij predikte als het ware een
wereldrevolutie, die de verbreiding van de
Islam ten doel had. In dat opzicht zou men
de Islam met het communisme kunnen
vergelijken.
De tijden zijn echter veranderd. Het
Westen heeft twee Wereldoorlogen in
Europa uitgevochten en daarbij dankbaar
gebruik gemaakt van de krachten die het
uit Indië putte. In Azië zijn oorlogen ge
voerd waarbij de Westerse bewapening het
hoogste woord had. De oorlog in China, de
Pacific-strijd tegen Japan, de Noord-Afri
kaanse veldslagen zij brachten de vol
ledige verschrikking van een militaire
techniek ook in het Oosten, dat op het ge
bied van deze techniek (op de Japanners
na) zelf niets presteerde.
De Aziaten zagen en voelden de praktijk
van de moderne oorlog, zij ondervonden de
daaropvolgende verwarring en zij namen
deel aan de pogingen om de chaos eniger
mate te herstellen.
In dat kader is de komende Korea-con
ferentie een factor, die door de Aziaten in
zijn samenhang met de wereldgeschiede
nis en met de toekomst van hun wereld
deel allerminst wordt onderschat. Doch
wanneer hun religieuze en volks-karakte-
ristieke aanleg vroeger de Heilige Oorlog
in idealistische zin heeft gehuldigd, dan
heeft de praktijk hen en speciaal de
intellectuelen onder hen juist door die
aanleg tot pacifisten gemaakt.
Tot nog grotere pacifisten dan de Euro
peanen in het algemeen, die, nog teveel
verknocht aan het materialisme van hun
tijd, zouden aarzelen tussen een gedeelte
lijk verlies van hun materialistische bezit
en de kans op een nieuwe oorlog.
De Heilige Oorlog heeft zijn aantrekke
lijkheid voor de Mohammedaan verloren.
Voor de Hindoe heeft hij nooit enige
betekenis gehad. Waaruit mag worden ge
concludeerd dat het Westen met zijn ma
terialisme en het Oosten met zijn zich snel
verbreidend pacifisme hun overeenkomst
zullen moeten zoeken in de vredige onder
handeling.
Dit denkbeeld is in India en Pakistan
met name reeds bij de intellectuele boven
laag en de politieke leiders gemeengoed.
Vandaar de invloed, die deze landen trach
ten aan te wenden in het zoeken naar een
vergelijk met Rusland. Vandaar dat zij
hun onderlinge geschillen die een licht
ontvlambare materie vonden in fanatieke
religieuze tegenstellingen op vreedzame
wijze trachten op te lossen door in de
tegenstellingen naar aecoorden te zoeken.
Dit is nu het beginsel van de India-
Pakistaanse politiek naar buiten, die in
het Westen nog zo vaak verkeerd begre
pen wordt: Het zoeken naar aecoorden in
tegenstellingen. De Mohammedaanse filo
sofen en wetenschapsmensen van vandaag
speuren naarstig naar elementen in hun
religie en hun maatschappelijke overtui
gingen, die gelijkgeschakeld kunnen wor
den met elementen in Westerse opvattin
gen. Het aantal Indische geleerden en stu
denten, dat naar Europa reist om de Wes
terse maatschappij met dat doel te door
gronden, is legio.
Mijn zegslieden, met hetzelfde doel in
Europa, bevestigden mij dat zij ondanks
grote moeilijkheden hun bestemming von
den in het bevorderen van begrip tussen
de Oosterse en de Westerse mens. In
die mens vinden zij aecoorden, belangrij
ker dan politieke of religieuze tegenstel
lingen. Doch zij bevestigden tevens, dat het
communisme daarbij hun grootste tegen
stander is, omdat deze maatschappelijke
„religie" de Aziatische massa een wereld
vrede beloofde via vernietiging van het
gehate materialistische kapitalisme, in één
adem genoemd met oorlog-om-winst.
De grote verbreiding van het commu
nisme in Azië vindt haar voornaamste oor
zaak in de pacifistische instelling der Azia
ten,doch óók in de cultivering van de onmis
kenbaar bestaande Aziatische afkeer van
het Westen. Wanneer het Westen aan de
ene kant dat pacifisme weet te honoreren
door zelf ook pacifistisch te zijn, en aan de
andere kant met daden de communistische
beweringen ten aanzien van de Westerse
bedoelingen in Azië weet te ontzenuwen,
zal het een gerede kans krijgen de Aziati
sche bovenlaag en daardoor de massa in
een algemeen accoord te ontmoeten. Daar
om was de uitsluiting van India bij de ko
mende politieke Korea-conferentie niet al
leen een politieke misgreep, doch vooral
een tactische fout tegenover de Aziatische
massa. Het helaas in ernst naar voren ge
brachte motief van die uitsluiting: „India
heeft niet aan de oorlog in Korea willen
meedoen" maakte die fout nog vele malen
ontactischer. Want voor de Aziaat was die
oorlog uit den boze. En hij werd in Azië
gevoerd. J. L.
Zoals gisteren al gemeld brak Maandag
morgen om vijf uur op ongeveer 65 mijl
ten Noorden van de Noordpunt van Ter
schelling brand uit op het schip. Het Deen
se „Arkansas' voer enige tijd in de rich
ting van de Zweed mee, maar om kwart
over zes had de bemanning het vuur be
dwongen. De brand heeft gewoed in ruim
I, waarin tussen het stukgoed, dat de
„Reine Astrid" meevoerde, ook een partij
lucifers lag opgeslagen. Aanvankelijk is
de kapitein nog al bevreesd geweest voor
het overslaan van het vuur naar de hoek,
waar deze brandbare lading gestouwd lag.
De bemanning, die het vuur met eigen
middelen heeft aangepakt, wist de lucifers
evenwel gescheiden te houden van de
vuurhaard. De kapitein was zeer goed te
spreken over het gedrag van zijn mannen.
Omtrent de oorzaak en schade was nog
niets mee te delen.
ADVERTENTIE
als Uw huid jeukt. Dat maakte
e=f het erger en het veroorzaakt is
infecties. Neem vandaag nog het
- beroemde huidgeneesmiddel
HAARLEM. Uit mededeelingen van
eenen geneesheer Burg kan worden opge
maakt, dat koper en staal een zeker mid
del opleveren tegen de cholera, die thans
ook in eenige steden van ons land is uit
gebroken. De heer Burg heeft in Parijs
een groot aantal cholera-zieken genezen
door hen koperen ringen en banden aan
te doen. Reeds in 1848 schreef Dr. Fleischer
in Weenen, dat men, overal waar de
cholera heerscht, het ontbreken der electro-
magnetische stof, die tot het onderhoud
van het menschelijke lichaam zoo drin
gend noodig is, heeft geconstateerd. De
zaak is thans in onderzoek bij de Academie
te Parijs.
in ons land voor uitgebreide proefnemingen
beschikbaar hebben is tot nog toe gering.
Maak eens honderd nieuwe kruisingen.
Misschien twee ervan blijken onder hun
nakomelingen de gewenste combinatie van
eigenschappen te bezitten. En de kans om
in deze nakomelingschap het meest ge
wenste type te vinden is onnoemelijk klein.
Daarom is er ruimte nodig. Ruimte waar
duizenden nakomelingen van verschillende
kruisingen tegelijk kunnen worden be
proefd, zodat de afstand tussen proef
neming en resultaat wordt verkleind."
„Ik kwam in Joegoslavië. De graanstand
is er zeker niet slecht. Maar wat een zonde.
Honderdduizenden hectaren vruchtbare
grond liggen braak, omdat de financiële
kracht van dat land niet reikt tot een vol
ledige en intensieve cultivering ervan. Het
is land waar wij om verlegen zitten, waar
eigenlijk duizenden boeren een goed be
staan zouden kunnen hebben."
Dr. Broekhuizen heeft deze reis niet
alleen gemaakt om te zien hoe het buiten
landse graan er bij staat, maar vooral ook
om de banden met het buitenland nauwer
aan te trekken. Om onze proefnemingen
zo uitgebreid en snel mogelijk te laten ge
schieden, bewijzen andere landen met hun
klimaatsomstandigheden ons land grote en
eigenlijk onmisbare diensten. Bij het
graanonderzcsk werken we met verschei
dene samen. Deze samenwerking wordt
overal graag gegeven.
En zo worden sinds 1950 onze tarweras-
sen uitgezaaid in België, Duitsland, Enge
land, Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland.
Ze worden beproefd boven de boomgrens
in de Zwitserse sneeuw, in de warme
Franse Alpen, in gebieden met constant
vochtige grond, overal waar extreme kli
maatsomstandigheden heersen, die af en
toe in ons land ook kunnen voorkomen.
Dit al is nodig voor de bevordering van
onze graanproductie, voor de verbetering
van de oogstzekerheid en de kwaliteit.
In werkelijkheid komt er nog heel wat
meer kijken dan wij hier vluchtig ver
tellen. Maar het geeft een indruk van een
werk waar de meeste Nederlanders de om
vang, de intensiteit en de noodzakelijkheid
niet van kennen.
En tochhet gebeurt allemaal voor
onze boterham.
's Werelds mooiste boek is het Book of Kelts", een van de oudste manuscripten.
Jaarlijks wordt het door zeker 20.000 personen bewonderd. Het boek is duizend jaar
oud en krijgt nu een „goede beurt". Het loordt chemisch gereinigd en zal daarna
opnieuw worden ingebonden.
Vannacht om half een schoof het 2500
ton metende Zweedse motorvrachtschip
„Reine Astrid" op weg naar de Coenhaven
in Amsterdam, de Middcnsluis te IJmuiden
binnen. „Het vuur is geblust en hij kan ge
woon naar binnen", had men van de loods
boot gemeld en daarmee kwam voor de
bemanning van dit vrachtschip van Stein-
hager uit Gothenborg de „Reine Astrid"
maakte pas de tweede reis het einde
van een tocht, waarop het niet aan
spanning heeft ontbroken.
De Nederlandse sopraanzangeres Nelly
Burbach wordt met ingang van 1 Decem
ber vast verbonden aan de Nederlandsche
Opera. Zij is sinds twee jaren lid van het
Nederlands Kamerkoor van Felix de Nobel
en heeft haar muzikale opleiding genoten
bij prof. Lohmann Martiensen te Potsdam
en bij mevrouw Ruth Horna.
Mevrouw Petronella Burbach stamt uit
een muzikale familie: haar vader was
trompettist, haar zuster Greetje maakt
deel uit van de Opera te Oldenburg (Duits
land) en een broer is trompettist in het
U.S.O. In de zomer van 1953 heeft Nelly
Burbach enige keren in de Opera te Olden
burg de rol van Constanze in de „Ontvoe
ring uit het Serail" gezongen. Vermoede
lijk zal zij bij de Nederlandse Opera de
buteren in de rol van Koningin van de
Nacht in „De Toverfluit".
Een gedeelte van de Gereformeerde Ge
meente te Katwijk aan Zee heeft zich ge
conformeerd met de ideeën van dr. Steen
blok uit Gouda de afgezette hoogleraar
aan de Theologische school van de Gere
formeerde Gemeente te Rotterdam en is
uitgetreden. De gemeente telde veertig ge
zinnen. Het aantal uitgetreden gezinnen is
twaalf. Deze gezinnen houden hun gods
dienstoefeningen nu in een vergaderzaal
achter een restaurant. De kerkelijke goe
deren zijn het eigendom gebleven van de
bestaande gemeente, evenals het kerkge
bouw. De gemeente te Katwijk aan Zee
heeft reeds lange jaren geen predikant.
De onderscheiding hen (vierde naam
val meervoud) hun (derde naamval
meervoud) die in de schrijftaal nog
wordt gehandhaafd, maar in de spreek
taal niet bestaat (men zegt in plaats van
hen: ze), danken wij aan Hooft. Zijn
poging dit onderscheid ook voor het
enkelvoud in te voeren door in de derde
naamval hum en in de vierde hem te
schrijven, is gelukkig mislukt. Alleen
dialectisch komt hum nog voor. En ver
der leeft het nog in de schertsende ge
slachtsnaam Van der Hummes, gevormd
naar het voorbeeld van Dinges, met
welk woord wij iemand aanduiden,
wiens naam ons is ontschoten, of die wij
om de een of andere reden niet noemen
kunnen.
In antwoord op de dezer dagen door het
Tweede Kamerlid mr. Burger (PvdA) aan
de regering gestelde vragen over de bere
keningen van het Centraal Bureau voor de
Statistiek ten aanzien van de omvang van
de bestaande consumptiebeperking, heeft
de minister van Economische Zaken het
volgende geantwoord:
„Het Centraal Bureau voor de Statistiek
heeft in Mei op verzoek van een vertegen
woordiger van de Raad van Vakcentralen
een berekening gemaakt ten einde met be-
huilp van de toentertijd beschikbaar geko
men uitkomsten van het nationale budget
onderzoek 1951 de gegevens omtrent het
prijsverloop te perfectionneren. Deze bere
kening was informeel en kon derhalve niet
worden beschouwd als een herziening van
het officiële prijsindexcijfer van het ge-
zinsverbruik. De vervolgens met gebruik
making van deze berekening in de Stich
ting van de Arbeid gemaakte becijferingen
over de mate der consumptiebeperking
bleven uiteraard buiten de verantwoorde
lijkheid van het Centraal Bureau voor de
Statistiek, waarop door dit bureau destijds
uitdrukkelijk is gewezen.
Bij een nader onderzoek, kort voor de
instelling der deskundigen-commissie
die door de centrale werkgevers- en werk
nemersorganisaties en dus niet door de re
gering werd benoemd is gebleken, dat
een bij bedoelde berekening voorlopig als
werkhypothese aanvaarde veronderstelling
omtrent de verhoudingen tussen de voor
de verschillende artikelen van het budget
in 1951 in vergelijking met 1949 bestede
bedragen, niet voldoende was gefundeerd.
Herziene berekeningen, waarbij zuiverder
coëfficiënten werden toegepast, leidden de
deskundigencommissie ertoe, bijgestaan
door de waarnemende directeur van het
Centraal Bureau voor de Statistiek en de
waaimemende directeur van het Centraal
Planbureau en mede voorgelicht door en
kele deskundigen uit de interdepartemen
tale commissie voor lonen en prijzen, een
ander cijfer aan te houden, dat als een
betere benadering van de omvang der ge
middelde prijsstijging kon worden be
schouwd. In feite bleek dit cijfer vrijwel
overeen te komen met het officiële index
cijfer voor de kosten van levensonderhoud,
waarmede de representativiteit van laatst
genoemd cijfer ook in het licht van het
thans beschikbare ruimere waarnemings
materiaal werd bevestigd".
De minister is er van overtuigd, dat het
Centraal Bureau voor de Statistiek bij zijn
streven, het bedrijfsleven door het ver
schaffen van de meest recente gegevens
behulpzaam te zijn, naar beste weten han
delt. Hij is intussen van mening dat, in het
bijzonder wanneer het belangrijke vraag
stukken van sociaal-economisch of enig
ander beleid betreft, met het verstrekken
van nog voor correctie vatbare cijfers
naast en in afwijking van de officieel ge
publiceerde indexcijfers de grootst moge
lijke reserve moet worden betracht. Defi
nitieve wijzigingen in de officiële index
cijfers worden slechts na zorgvuldige toet
sing en bewerking van nieuwe gegevens tot
stand gebracht. Een zodanige wijziging
heeft met betrekking tot het prijsindex
cijfer van het gezinsverbruik nog niet
plaats gevonden. De op velerlei wijze in de
practijk beproefde betrouwbaarheid dezer
officiële CBS-gegevens wettigt naar de
mening van de minister een ongeschokt
vertrouwen in de objectiviteit van het
bureau.