Tocht van suikerbiet door de fabriek
Agenda voor
Haarlem
„Swanenburgh" werd suikerfabriek
Jhr. dr. Mollerus neemt na 20 jaar
afscheid als praeses Biljartbond
Arbeidscontractanten krijgen
wettelijke pensioenrechten
Vuile beetwortel omgetoverd
in glinsterend suikerklontje
In de hoofdstad uit
ZATERDAG 24 OCTOBER 1953
6
Mandaat Van Heuven
Goedhart met vijf jaar
verlengd
Haarlems orkest zendt
telegram aan minister
Verkoop van huizen
Burgerlijke Stand
van Haarlem
Heringa Wuthrich
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
Moeiliike zege van O.K.
op H.G.A.: 30-25
Wetsontwerp ingediend
N V. MP. „HOLSTER"- OVERVEEN
Centrale verwarming
Airconditioning
Aut oliestook
De ijzeren harteklop van de Suikerfabriek „Holland" te Halfweg bepaalt op het ogen
blik het levenstempo van honderden mensen, beheerst het beeld van gans een streek
en dreunt door tot in de verste hoeken van het massieve fabriekscomplex, dat halver
wege Amsterdam en Haarlem de weg markeert. Bijna vier weken overheerst reeds
de zogenaamde bietencampagne op wegen en in vaarten al het andere te Halfweg
en tot ver in de omtrek. En nog is zelfs de helft van de oogst niet tot suiker verwerkt!
Nog vele weken, tot dicht bij Kerstmis en misschien wel langer, zullen dag en nacht
de machines der fabriek krachten verzamelen en het werk verrichten. Nog talloze
schepen zullen ligplaats kiezen langs de fabriekskaden, nog duizenden vrachtwagens
zullen hun bietenlast aanbrengen en nog tienduizenden zakken met helderwitte
kristalsuiker zullen over de transportbanden glijden, alvorens de laatste landbouwer
zijn laatste bieten aan de fabriek heeft afgeleverd
Dat is het beeld van de drie maanden durende campagne, waarin de suikerbieten-
oogst van meer dan 200 millioen kilogram in de veelbegeerde suikervoorraden wordt
omgezet. Het is een prachtig, boeiend proces: die gang van de biet door de fabriek.
Want er moet heel wat gebeuren, alvorens die vuile, bonkige, geel-witte beetwortel
is omgevormd tot dat gezellige, glinsterende, witte suikerklontje, dat men bij de koffie
vindt. Het geeft duizenden handen werk, zet vele hoofden aan het denken en
wordt in een hel van hitte geboren! Dat alles onder het waakzaam oog van de
fabrieksdirecteur, de heer W. H. Ofeigssen.
Van het land naar de fabriek
Ergens in de vlakke polders ronkt een
zware tractor over de akker. Achter deze
„rechterhand van de landbouwer" graait
een vernuftig werktuig met grijpers in de
grond en werpt het de suikerbieten op.
En terwijl de rupsbanden van de tractor
spoor na spoor door de aarde trekken, laat
de oogstende boer lange rijen vuil beaarde
bieten achter zich. Dat geeft rappe handen
werk, want de al of niet van loof bevrij
de suikerbieten moeten in de wagens ge
laden worden voor het transport naar de
weg, waar de vrachtwagens de last over
nemen voor het vervoer naar de fabriek.
Als het droog weer is kunnen de vracht
auto's dikwijls verbeten G.M.G.'s, die
rustig tien ton bieten uit het land scheuren
op de akkers komen. Nu het land week
is van mist en regen laadt de vrachtrijder
zijn vrachtje aan de weg op.
Dan raast hij langs de polderwegen. Mist,
regen en klei hebben het wegdek spek
glad gemaakt. Maar de wagens jakkeren
voort, want aan de fabriek is het wachten
geblazen en hoe sneller men is, hoe meer
vrachten men kan aanvoeren. Precies zó
denken de schippers er over, die hun bie
tenlast van heinde en ver aanvoeren en die
desnoods dag en nacht door varen om zo
snel mogelijk voor het loketje van het wal
kantoor te kunnen staan, waar ze zich
moeten melden en opkrijgen, waarheen ze
moeten verhalen om gelost te worden. De
aanvoer per as en per schip is op het
ogenblik gelijk, beide 50
Niet van elastitk
„Maar onze opslagplaatsen zijn niet van
elastiek", zo vertelde de heer J. C. Cor-
nelissen, die de aanvoer wekelijks, in over
leg met een commissie uit de Bond van
Bietenverbouwers in Noordholland, regelt.
„Als wij de aanvoer maar aan de boeren
overlieten, dan zouden die hun oogst zo
snel mogelijk aan de fabriek willen af
leveren en werden wij met fabriek en al
onder de bieten begraven". Daarom wijst
de commissie, nadat zij van de heer Cor-
nelissen gehoord heeft hoeveel bieten in
een week aan de fabriek kunnen komen,
de boeren aan die leveren mogen en stelt
tevens vast, hoeveel er mag worden aan
gevoerd. „Wij moeten namelijk op onze
opslagplaatsen voor drie dagen voorraad
hebben en gewoonlijk bedraagt dat acht
millioen kilogram. Per dag. (men rekent
op De Holland met dagen, die 24 werkuren
tellen, omdat het een continubedrijf is)
„versnijdt" de fabriek 2.700.000 kg. En
aanvoer en productie moeten ongeveer ge
lijk zijn, doch.... men kijkt niet op een
paar honderd kilogram!"
Bepaling suikerpercentage
„Zodra de bieten in scheepsruimen of
laadbakken aan de fabriek komen, worden
de „naamloos", zo gaat onze zegsman ver
der. „Dat wil zeggen: de naam van de
boer verdwijnt ergens in de boeken en
wordt daar gecombineerd met nummers
ZATERDAG 24 OCTOBER
Stadsschouwburg: „Circus Knie", De To
neelvereniging, 8 uur. Minerva: „Telofoon
van een onbekende", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Roxy: „Actie in de stille Zuidzee", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Lido: „Dageraad der vrijheid",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. „Casbah", 18 jaar,
23.30 uur. City: „Francis bij de Cadetten",
alle leeft., 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Ge
heime opdracht", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Rem
brandt: „Tanzende Sterne", alle leeft., 7 en
9.15 uur. Palace: „De gouden poort", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Luxor: „De terugkeer van
Don Camillo", 7 en 9.15 uur.
ZONDAG 25 OCTOBER
Stadsschouwburg: „Wat is waarheid?",
De Toneelvereniging, 8 uur. Concertgebouw:
Carnaval in Spanje, m.m.v. o.a. orkest Ma-
lando. 8 uur. Gebouw Cultura: Ned. Veren,
van Spiritisten „Harmonia", wijdingsmorgen,
10.30 uur. Minerva: „Telefoon van een on
bekende", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Roxy: „Actie in de stille Zuidzee", 14 jaar,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Lido: „De witte klippen
van Dover", 14 jaar, 11 uur. „Dageraad der
vrijheid'14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. City:
„Francis bij de Cadetten", alle leeft., 2.15,
4.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Bali, het
eiland der demonen", 14 jaar, 11 uur. „Ge
heime opdracht", 14 jaar, 2, 4.30, 7 en 9.15
uur. Rembrandt: „Tanzende Sterne", alle
leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace: „De gou
den poort", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „De terugkeer van Don Camillo",
alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
MAANDAG 26 OCTOBER
Vleeshal: Modeshow van C. A.. 11, 2.30,
8 en 9.30 uur. Grote Houtstraat 119: Tentoon
stelling J. Q. v. Regteren Altena, 1012.30,
25 uur. Gebouw „Zang en Vriendschap",
Jansstraat 74: Bijeenkomst van „De grotere
wereld", 8 uur. Waalse Kerk: Hermann Zaiss-
comi'é, bijeenkomst. 8 uur. Westerhoutpark
I a: Cursus ds A. R. de Jong; „Het oer-
Christondom naar zijn innerlijk wezen", 8
uur. Minerva: „Telefoon van een onbekende",
14 jaar. 8.15 uur. Roxy: „Actie in de stille
Zuidzee", 14 jaar, 2.30 en 8 uur. Lido: „Da-
feraad der vrijheid" 14 jaar, 2, 4.15, 7 en
15 uur. City: „Francis bij de Cadetten", alle
leeft., 2.15. 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Ge
heime opdracht", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „Tanzende Sterne", alle leeft.,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palaoe: „De gouden
poort", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„De terugkeer van Don Camillo", alle leeft.
2, 7 ea 0.15 uur.
en letters. Onder die prozaïsche letter
tekens zetten de bieten hun dan nog
kortstondig bestaan voort. Want.
zelfs de verleiding, om bij het trekken van
monsters „rekening" te houden met de le
verancier der bieten, heeft men uitge
schakeld. Dat nummer verschijnt ook op
de mand, waarin men uit de lading en
kele monster-bieten schept. Men weegt die
bieten smerig en schoon en bepaalt zó,
hoeveel „tarra" er op de weegbrug is
meegewogen. Dat wordt dus afgetrokken.
Dezelfde bieten worden ook „gezaagd" en
het fijne snijsel gaat naar het laboratorium,
waar men het suikerpercentage van de
biet bepaalt. Op grond daarvan rekent de
fabriek met de boer af. Verleden jaar was
het gemiddelde suikerpercentage 16.9
Gewoonlijk schommelt het tussen de 14
en de 18
Kraandrijver aan het werk
Over de opslagplaatsen zwaaien de
machtige kraanarmen een ijzeren scepter.
Daar zijn de kraandrijvers heer en meester
van het terrein. Boven in zijn kooi be
paalt de man van de enorme brugkraan
zelfs het hele tempo van de fabriek. Want
wanneer hij (altijd in overleg natuurlijk!)
het seintje: „kalmpjes aan!" heeft ont
vangen, remt hij zijn schutgoot wat af,
zodat de bieten minder snel door de,
om het hele terrein lopende, goot naar de
fabriek stromen. Hier is het begin van
het productie-proces: als de bieten don
derend uit de akelige bek van de grijper
zijn gevallen en door het hete water naar
de fabriek worden gestuwd. Daarna arri
veren ze bij de fabrieksingang: twee si
nistere gaten in de muur, éven onder het
grondoppervlak en dan begint de martel
gang „van biet tot suiker", die wij op
veilige afstand van de vervaarlijke ma
chines! willen volgen.
Uit de roestbruine raderen van de was
machines, waarin de bieten hun eerste
bewerking hebben ondergaan, komen zij
kaal te voorschijn. Ze krijgen echter geen
tijd op te bekomen (dat kregen wij óók
niet, toen wij onder de prettige leiding van
de chemiker, de heer Cornelissen jr. door
de fabriekshallen zwierven!) want de
bietenladder voert ze haar boven, waar ze
in een zware „kaar" gewogen worden. Deze
bak kantelt juist op het ogenblik, dat er
700 kg bieten inligt. De aldus gewogen bie
ten verdwijnen in de snijmolens, waaruit
het fijne bietensnijsel stroomt, dat via een
transportband in de diffusieketels wordt
gebracht, waarna men het sap en het
„ontsuikerde" snijsel, pulp geheten, van
elkaar scheidt. De pulp, die verder voor de
suikerproductie waardeloos is, verdwijnt
via pulppersen en transportbanden in sche
pen en vrachtwagens, om als veevoeder te
worden verkocht. Per uur produceert Dc
Holland ongeveer 60 ton (gemiddeld 60
van de bieten) en verleden jaar verkocht
men d't afvalproduct zelfs naar het bui
tenland,
„Dunsap" en DiksaP
Wij staan nu bij de bakken, waarin het
sap verzameld is. Men voegt er kalk aan
toe, waardoor alle vuildeeltjes worden
weggenomen en vervolgens ontmoeten we
even verderop het heldere sap, dat, na
door de filterpersen te zijn gegaan, de
naam „dunsap" draagt. Intussen is een
tweede afvalproduct ontstaan: de zeer
kalkrijke schuimaarde, die in het voorjaar
occocccooocooooocooooocooooocKaxxicoooocoooooooooooooooo
Iedere weggebruiker tussen Amster
dam en Haarlem kent hem: de politie
agent in het wit voor de Halfwegse sui
kerfabriek. Hij staat daar bij mist, re
gen en duisternis. Gevaarlijk, koud en
onbeschermd! Glibberig en slipgevaar
lijk is de weg, verraderlijk is de bocht
in de weg. Maar de man van de rijks
politie zwaait rustig zijn armen naar
alle windrichtingen, om het verkeer te
leiden, om ongelukken te voorkomen.
Hém komt een eresaluut toe. Hij is
wel een zeer aparte figuur bij die grote,
jaarlijkse bietencampagne. Zijn inspan
ning krni nimmer voldoende worden ge
waardeerd!
voor kunstmest verkocht wordt. 150 ton
levert de fabriek dagelijks af!
Het dunsap „dikt" men „in" in verdam
pingsketels en het dan dik geworden „dik-
sap" vloeit in de kookpannen, waarin het
„uit-kristalliseren" van de suiker begint.
Al dikker én: zoeter wordt de vloeistof!
Nu is het tijd om de massa in de koeltrog
af te koelen. Hier is het voor de arbeiders
zaak om op te letten, want wanneer deze
dikke massa niet in beweging wordt ge
houden, krijgt men een soort borstplaat en
dat is de bedoeling niet.
Men laat alles nu rustig verder uit
kristalliseren tot de z.g. „ruwe suiker"
ontstaat. Om de „stroop" uit deze bruine
suiker te halen, „slaat" men de hele massa
„uit" in gierend rondtollende centrifuges.
De suiker blijft tegen de ragfijne gaas-
wanden hangen, de stroop (melasse ge
naamd) wordt afgevoerd om in tanksche
pen naar gist- en spiritusfabrieken te
worden gevaren.
Van licht bruin naar wit
Om de nu verkregen, licht bruine, suiker
echt „wit" te maken, passeert ze nogmaals
een batterij centrifuges en dan zien we de
dampende, kristalheldere suikerstroom
over de schutgoten en via de koelers en
drogers naar de suikerbunkers gaan. Het
eindproduct is daar.
Twee arbeiders vullen met routinebe
wegingen de zakken en deze glijden met
een inhoud van 50 kg bij tienduizenden
over de glijbaan naar het nieuwe boten
huis, waar de schenen in liggen, die met
open ruimen het heerlijk zoete, blank-
witte product ontvangen. En daar in dat
mooie botenhuis wordt de laatste strophe
van het Halfwegse suiker-productie-lied
gehoord. Een triomphantelijk lied, vooral
dit jaar, nu men er voor het eerst in slaagt
100 van de totale productie om te zet
ten in witte kristalsuiker. Zelfs verleden
jaar moest men nog een goede 20 bij de
Westers Raffinaderijen in Amsterdam la
ten „witmaken". Wie dan uit de baaierd
van gonsende, dreunende, trillende ma
chines, uit die oven, waar alles wel lijkt
te koken en te bruisen, achter een kop
koffie zit, kijkt met hee' óndere ogen naar
dat prille, witte suikerklontje, dat op het
schoteltje ligt.
Als men dan iets zegt is het: hoe be
staat het!
De algemene vergadering van de UNO
heeft Vrijdag met 47 tegen vijf stemmen
bij drie onthoudingen besloten het man
daat van de hoge commissaris voor de
vluchtelingen, de Nederlander Van Heu
ven Goedhart, met vijf jaar te verlengen.
De heer Van Heuven Goedhart zal een
toegevoegd hoge commissaris moeten be
noemen, die echter van een andere natio
naliteit moet zijn. Alleen de staten van het
Sovjet-blok stemden tegen.
Voorts werd een resolutie aangenomen,
waarin wordt bepaald, dat de hoge com
missaris zich in het bijzonder dient bezig
te houden met vluchtelingen, die in kam
pen wonen en dringend hulp behoeven.
De leden van het Noordhollands Phil-
harmonisch Orkest te Haarlem hebben aan
de minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen een telegram gestuurd,
waarin zij „verontrust over het uitblijven
van salarisverbetering" Zijne Excellentie
„met verschuldigde eerbied verzoeken de
stappen tot het bespoedigen van een be
slissing te doen".
De uitslag van de verkoping in het Nota
rishuis gehóuden, luidt: Ramplaan 35, f 9015
B. Rijnsdorp; Ramplaan 35a. f 10.300 F. H.
v. Emmerik; Rollandslaan 17, f 8590 D. J.
van Rijn q.q.; Ramplaan 103, f 6850 S. L. Mok
q.q.;'Ruychaverstraat 36 zw. en rd.. f 1700 T.
Schaap; Beethovenlaan 31, Heemstede,
f 27.100 W. J. van der Lit: Beethovenlaan 35,
Heemstede, f 27.090 B. W. Schippers q.q.; Zui
derstraat 5 en 7, f 8Ö00 F. A. Groen q.q.;
Gasthuislaan 99, f 2450, P. Smits; Lourens
Costerstraat 20, f 3660 W. J. Heeremans;
Uit den Boschstraat 10. f 10.900 S. L. Mok
q.q.; Zijlweg 155, Haarlem, f8560 C. Keur;
Öost Indiëstraat 50, f 2850 S. de Jong q.q.;
Linschotenstraat 34 en 86, f 4350 F. A. Groen
q.q.; Sqphiastraat 45, f 2090 H. I. van Goor
q.q.: Klarenbeekstraat 53 zw. en rd., 55 zw.
en rd. en 75 zw. en rd.. f13.305 M. J. G. van
Rossum; Teylerstraat 62. f 3200 opgehouden;
Scheeperstraat 44, f 2990 ongehouden: Ael-
bertsbergstraat 9, f 5"A0 opgehouden
Schneevoogtstraat 7, f J100 opgehouden;
Papetorenvest 19 zw. en rd., niet geveild.
Haarlem, 23 October 1953.
GEHUWD: 23 Oct, J. D. de Vries en M. A.
H. van Willigen.
BEVALLEN van een zoon: 22 Oct. J. van
der Valk-De-Keijzer: P. S. C. Stuurman-Van
der Veldt; A. C. Wijngaard-Nieuwjaar.
BEVALLEN van een dochter: 17 Oct.
M. E. Jansen-Von Haeringen. 22 Oct. M. E.
Dernison-Rooijers; C. G. Pootjes-Broers. 23
Oct. B. M. Nieuwenhuys-Beijer; R. J. M.
Moison-Brok.
OVERLEDEN: 21 Oct. J. L. H. Farnow. 75
j., Potgieterstraat. 22 Oct. A. J. de Kort,
72 j., Karolinge'nstraat; C. M. van der Klauw,
51 j., Kamperlaan.
Gesneden bieten worden in de ketels gestort; er staan vierentwintig ketels op een rij.
Een foto van arbeiders, werkzaam bij de eerste bewerking.
Waar nu enorme machines hun giganti
sche lied zingen en ruim 700 arbeiders dag
en nacht in dienst staan van de Suiker
maatschappij „Holland", op haar fabriek te
Halfweg, heeft ééns het romantische ver
leden hoogtij gevierd. Want wat nu dat
massieve blok steen, met zwartberookte
schoorstenen en grauwe raamgaten in le
lijke fabrieksmuren aan de Rijksweg Am-
sierdam-Haarlem is, was vroeger het ..Ge-
meentelants Huys van Rijnlant", de Swa
nenburghen daarvóór het oude „Huis ter
Hart'1 en wellicht in het oudste verleden
dat Nederland kent, de maar vagelijk in
de geschiedenis van de zogenaamde gra
ventijd beschreven, burcht Polanen.
Maar deze veste van het geslacht Pola
nen ging te gronde, nog voor die der Van
Egmonds en Brederodes, de buren van het
oude „Halfwegse" geslacht. Men is er niet
helemaal zeker van maar vermoedt het
sterk, op de ruïnes van deze oudste burcht
verrees het Huis ter Hart. Daar zetelde het
Hoogheemraadschap van Rijnland, dat om
streeks 1250 werd ingesteld. Hoewel het
bekend is, dat reeds toen de „Dijckgraef"
en de „Hooge Heemrade" er zetelden, weet
men pas na het midden der 17e eeuw zé
ker, dat dit oude huis op de grens van vier
meren (namelijk het Haarlemmermeer, het
IJ, het Spieringmeer en Lutkemeer!) van
tijd tot tijd het hoge gezelschap van Rijn
land gastvrijheid bood.
De „Swanenburgh" is een schepping van
Pieter Post, een bekende 17e eeuwse bouw
meester. In vergeelde geschriften staat
aangetekend: „In 1660 werd het Huis ver
timmerd" en elders leest men: „Vermoe
delijk werd het Huis, na de verbouwing
door Post, genoemd: „De Zwanenburg"."
Vast staat, dat dit oude gebouw met zijn
pi-achtige gevel, die door alle eeuwen heen
tot op de huidige dag ongeschonden bleef,
tot de droogmaking van de verschillende
meren tot zetel van Rijnlands hoog col
lege diende. Maar na de droogmakingen
verloor de oude veste haar betekenis,
raakte in verval en kwam na een verko
ping in particuliere handen.
Ongeveer honderd jaar geleden was het
nog bewoond door een particulier, maai
aan het eind van de vorige eeuw werd er
de bekende suikerfabriek „Holland" in ge
vestigd. Alléén de gevel en de vermaarde
„poort met de zwanen" is blijven bestaan,
de rest, ook het prachtige interieur en de
Westelijke poort, ging door slopershanden
verloren.
Doch nü herinneren nog de tien wapens
der Hoogheemraden van Rijnland, die aan
de gevel hangen, aan de oude glorie. Ove
rigens is de metamorphose zeer radicaal
geweest. Zelfs de waas van geheimzinnig-
Een afbeelding van Swanenburgh
in vroeger tijd.
heid, die om oude burchten en huizen
pleegt te hangen is verloren gegaan in de
fabrieksdampen. Doch hopelijk zullen de
sporen die er nu nog zijn en die herinne
ren aan lang vervlogen tijden, nimmer
uitgewist worden. Opdat Halfweg deze
enige herinnering uit vroeger eeuwen be
houden mag.
ADVERTENTIE
Haarlem
Nu bijna twintig jaar geleden hield de biljartafdeling van de Sociëteit De Vereniging
in Haarlem een tournooi. Een goed tournooi, dat de aandacht van velen trok. De
voorzitter reikte na afloop de prijzen aan de winnaars uit in het bijzijn van diverse
vooraanstaande figuren uit kringen van biljartsport. Die keken en luisterden goed.
Niet lang daarna was hun besluit gevallen. Die vlotte organisator en welbespraakte
voorzitter moest de vacante plaats innemen in het bestuur van de Nederlandse
Biljartbond.
De man in kwestie
had er wel oren naar.
Lag er niet e^n scho
ne taak klaar voor
iemand, die de bil
jartsport wilde bren
gen op de plaats en
het niveau, waar deze
thuishoorde? Nu, na
bijna twintig jaar,
kan men reeds lang
de vruchten zien van
grote inspanning van
de steeds naar het
betere strevende
voorzitter en zijn
mede-bestuursleden.
Nu is het tijd voor
aflossing van de
wacht. Praeses Mol
lerus acht zijn tijd
gekomen. Zondag
middag tijdens de
bondsvergadering in
Krasnapolsky in Am
sterdam treedt hij af.
Zijn doel is verwe
zenlijkt.
Van 1000 naar
13.000
En wat stelde jhr.
dr. J. C. Mollerus
vooral bij de bewo
ners van Kennemer-
land bekend ais secre
taris van de Kamer
van Koophandel en
Fabrieken voor Haar
lem en omliggende
gemeenten, maar ook
als secretaris van de
H.F.C. en als causeur voor radio en tal van
verenigingen, waar hij vertelde over zijn
reizen naar zovele landen en streken in de
wereld en die dus met zijn tijd heus wel
raad wist, zich als taken toen hij als vol
komen onbekende in de biljarterij voor
zitter werd.
Eigenlijk maar één taak: de biljartsport te
verheffen van kroegsport, zoals men het in
de volksmond noemde, tot volwaardige en
erkende sport. Een doel, dat na het vele
belangrijke voorbereidende werk van zijn
voorgangers in zijn periode verwezenlijkt
werd. Het ledenaantal van de bond, dat in
zijn ambtsperiode steeg van nog geen dui
zend tot dertienduizend, getuigt daar wel
duidelijk van.
Vroeger leken de bondsvergaderingen
wel Poolse landdagen. Er werd naar harte
lust geschreeuwd als men het niet met
elkaar eens kon worden en niet zelden
voegden de geachte leden elkaar de grofste
beledigingen toe. Nu gaat dat allemaal
anders. Met het ledenaantal groeide ook
de organisatie en op het ogenblik is alles
met 41 districten en 7 gewesten in goede
banen geleid. Daarbij kan men zich ver
heugen in het bezit van een uitstekende
secretaris-penningmeester,een eigen bonds-
B as ketballcom petitie
Jhr. dr. J. C. Mollerus
bureau en als enig in de wereld in
een eigen orgaan, waarvan niemand van
de biljarters buiten Nederland begrijpt
dat het kan blijven bestaan.
Volwaardige plaats
Er kwam nog veel meer tot stand. Om
maar een voorbeeld te noemen, de vrede
in de bond. En niet te vergeten verder de
speelgelegenheid in alle grote, maar ook
kleine plaatsen in Nederland. Dr. Mollerus
heeft het alles met vreugde tot stand zien
komen, omdat het het doel was bij het
aanvaarden van het voorzitterschap.
Morgen legt hij zijn taak neer. Dain zal
zijn opvolger, de heer W. Eeuwijk uit Den
Haag, de plaats innemen, vanwaar de heer
Mollerus bijna twintig jaar leiding gaf aan
een bond, die thans een volwaardige plaats
inneemt tussen de andere grote sportbon
den in Nederland.
De wedstrijd OKHGA in de Haarlemse
basketballcompetitie heeft veel spanning
gebracht. Helaas bracht deze spanning vele
spelers uit hun evenwicht, wat het spelpeil
niet ten goede kwam. Slechts in de eerste
acht minuten speelde vooral OK uitstekend
en kwam zodoende op een 101 voorsprong.
Het verdedigen van HGA werd daarna
stugger.
Na de rust, die met 197 inging, kon OK
niet meer in zijn spel komen. Er ontstond
een vrijwel gelijk opgaande wedstrijd, met
OK echter als technisch betere. De uitslag
werd 3025.
Schoten verdedigde zijn huid duur tegen
Antilopen en zal gezien de spelopvatting van
deze ploeg zeker een aanwinst voor de eerste
klasse gaan betekenen. Eigenaardig' in deze
wedstrijd was dat Schoten de zelfde methode
toepaste als meestal de Antilopen zelf. Deze
laatsten wisten er niet goed raad mee en
konden niet in hun spel komen. De 3118
overwinning was weinig overtuigend.
SCHHHC bracht veel onrust. Enerzijds
was het scoreverloop, anderzijds was het.
fanatieke spel hier van oorzaak. HHC had
vrijwel de gehele wedstrijd de leiding, doch
in de laatste minuten wisten de SCH'ers de
wedstrijd toch nog in hun voordeel te be
slissen.
Bij de dames moest SCH het onderspit
delven tegen Antilopen. Zonder veel moeite
boekten de Antilopen een royale 2510 zege.
HOC won wel heel gemakkelijk van PSVH,
hoewel de cijfers tegenvielen. Ook HGA
blijft in de strijd door een 2810 overwin
ning op OK.
De uitslagen waren:
Jun.: Antilopen—ZBVS 4021.
Dames: HOC 2—IHJ 12—9; HOC—PSVH
2814; Antilopen 2Schoten 1822.
Heren: HHC 2—BBC 39—13; OK 2—SCH 2
33—17; OK—HGA 30—25; HHC—SCH 30—27;
HGA 2—Rapiditas 12—17; Harlem T.—PSVH
26—19.
De regering heeft een wetsontwerp be
treffende pensioenen ingediend, waarin zij
grotendeels de voorstellen volgt, die de
Commissie voor de Pensioenwetgeving
haar in Augustus van het vorig jaar in een
rapport heeft gedaan.
De arbeidscontractanten in burgerlijke
overheidsdienst en die welke vallen onder
de Pensioenwet 1922 krijgen wettelijke
pensioenrechten. Het minimum-invalidi
teitspensioen dient te worden aangevuld
tot het bedrag, dat berekend naar dertig
dienstjaren aan pensioen zou zijn toege
kend, dat wil zeggen tot 3/4 van het volle
pensioen, voor hen, die voor meer dan 2/3
gedeelte invalide zijn. Voor de maxima der
pensioenen zal een depressie van het be
rekeningspercentage gelden, dat echter niet
ingaat voordat het thans gestelde maxi
mum van f 4800 is bereikt en dat ook
t.a.v. het weduwen- en wezenpensioen een
degressie zal gelden, dat hier echter ster
ker zal zijn.
Voorts wenst de regering de pensioenen
van de reeds gepensionneerden te verho
gen. Indien en voor zover het pensioenbe
drag, dat met toepassing van de nieuwe
bepalingen zou zijn toegekend, hoger is
dan het bedrag van het reeds toegekende
pensioen zal de toeslag of bijzondere toe
slag met deze verhoging worden vermin
derd.
Voorgesteld wordt tenslotte het pensioen,
toe te kennen krachtens een der pensioen
wetten, alleen dan te berekenen over het
gedeelte van de pensioensgrondslag boven
f 5000, indien dat pensioen, afgeleid uit het
totaal der grondslagen, waarover dat pen
sioen en het andere pensioen zijn bere
kend, een hoger bedrag (grensbedrag) zou
opleveren. In dat geval mag het krachtens
een der pensioenwetten toe te kennen
pensioen tezamen met het andere pensioen
het grensbedrag niet overschrijden. Ten
aanzien van op grond van daadwerkelijk
gelijktijdig beklede ambten of betrekkin
gen cumulerende rechten op pensioen
krachtens genoemde pensioenwetten wordt
dezelfde beperking tot het grensbedrag
voorgesteld-
ADVERTENTIE
Tel. K 2500 - 15597 en 19057
VOORNAAMSTE VOORSTELLINGEN EN
CONCERTEN IN AMSTERDAM
De huldiging van Cees Laseur in Amster
dam heeft plaats op Woensdag 28 October
in de Stadsschouwburg, na afloop van de
opvoering door de Haagse Comedie van
het blijspel „Luistert u niet, dames!" van
Sacha Guitry. met de jubilaris in de hoofd
rol. Hij is ook de vertaler en de regisseur.
De Nederlandse Comedie vertoont Zater
dag, Zondag en Donderdag in de Stads
schouwburg (met Ank van der Moer en
Guus Hermus in de hoofdrollen) „De grote
stilte" van Terence Rattigan in de ver
taling van Gerard Rékers en onder regie
van de eveneens medespelende Han Bentz
van den Berg.
Dagelijkse voorstellingen zijn er in het
Centraal Theater van het blijspel „Graag
of niet" van Harold Brighouse door het
Vrije Toneel onder regie van Bob de Lange,
die zelf een der hoofdrollen speelt naast
Nell Koppen, Henny Orri, Ton van Duin
hoven, Eric van Ingen, Willy Ruys en vele
anderen.
Cabaretprogramma's: in het Nieuwe de la
Martheater nog steeds „In de winckel van
Sinekel" door het gezelschap van Wim
Sonneveld, in de Kleine Komedie „Ballot"
doqr dat van Toon Hermans en in het
Leidseplein Theater het ensemble van
Martie Verdenius met „Het is te mooi om
waar te zijn".
De Nederlandse Opera geeft Vrijdag 30 Oc
tober de première van „De verkochte
bruid" van Bedrich Smetana onder muzi
kale leiding van Alexander Krannhals, re
gie van Herbert Maisch, in décors van Hans
van Norden en met door Francoise Adret
gestelde dansen. De rol van Marsjenka
wordt vertolkt door Greet Koeman. Zon
dagmiddag staat „Faust" onder Erich
Walter op het programma, Donderdag „La
Traviata" onder Krannhals.
Het Joegoslavisch Danstheater van de uni
versiteit van Zagreb onder leiding van
Daliber Kovacevic treedt Woensdag en
Donderdag op in de grote zaal van het
Concertgebouw met dansen uit acht Bal
kanstreken.
Het abonnementsconcert van Zondagmid
dag vermeldt onder meer het Vioolconcert
in G van Mozart en de Polowetser dansen
uit „Prins Igor" van Borodin. Het Concert
gebouw-Orkest staat onder leiding van
Eduard van Beinum, solist is Arthur Gru-
miaux.
Het Residentie-Orkest speelt onder leiding
van Willem van Otterloo op Dinsdagavond
voor de Kunstkring „Voor Allen" de Suite
in Es van Roussel, de Symphonie in d van
Cesar Franck en Festi di Roma van
Respighi.
De Muziekkring Obrecht speelt in „Le Ca
nard" in de Spuistraat op Zondagavond
werken van Obrecht, Isaac, Susato en Mid
deleeuwse dansen. Dinsdagavond wordt
„Die Winterreise" van Schubert gezongen
door de bariton Rom Kalma en Woensdag
is er een programma van concrete muziek,
waarbij films van Max de Haas en Emiel
van Moerkerken worden vertoond.
Muziek en ballet is het onderwerp van de
Engelse instructieve films, die Maandag
bij Le Canard" in de Spuistraat en Don
derdag aan de Zeedijk worden vertoond.
In het Rijksmuseum (Rijksprentenkabinet)
is een tentoonstelling ingericht van teke
ningen en aquarellen van Adriaen van
Ostade, benevens enkele schilderijen, die
tot IS December duurt
