„DE SPAARNESTAD"
ZE VEN DA GEN HAARLEM
Oud-ambassadeur P. C. Visser
sprak over de Sovjet-Unie
Voor Haarlems Bloei
wordt 1953 topjaar
Haarlemse raadsleden
stellen vragen
Twintig ontwerpen voor
nieuwe Stadsbibliotheek
ANANAS
VEEL LANGER
Van mensen en dingen
onder de Damiaatjes
„De geestelijke eenheid
van Europa"
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1953
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Filmavond „Haarlemse
Kunst Gemeenschap"
De Holland-Nautic
Vertrouwen bij personeel
dat belangen worden
behartigd
Studie-opdracht van
Academie voor Bouwkunst
Voor molen grotere
haast dan voor monument
Geef een tropisch tintje
aan Uw maaitijd!
Burgerlijke Stand
VICTORIOUS WALES
SEVEN SISTERS WALES
Brandstoffenhandel
Herfst
Verbouwing
Goud
Goed doel
Topprestatie
G. Vial-Mazel sprak voor
Conférences Francaises
Vandaag was er niet
veel leven in de lucht
Zijne Excellentie dr. P. C. Visser, oud
ambassadeur der Nederlanden in Moskou,
heeft gisteravond voor leden van de Volks
universiteit in het Frans Halsmuseum een
zeer interessante beschouwing gehouden
over de Sovjet-Unie, waar hij enige jaren
heeft doorgebracht.
De spreker verklaarde vooraf, dat hij
in zijn beschrijving over de in de Sovjet-
Unie heersende toestanden zo objectief
mogelijk zou zijn, hoewel men nimmer mag
vergeten, dat ideologieën geen axioma's
zijn, maar door de beoordelaars volgens
eigen, vaak sterk uiteenlopende, opvattin
gen worden uitgelegd en becritiseerd.
Woorden als democratie, kapitalisme heb
ben in de Sovjet-Unie bovendien een ge
heel andere betekenis dan in de Weste
lijke landen.
Dr. Visser wees er op, dat het Russische
voik onder het Marxistisch-Leninistisch
regiem materiële en culturele voordelen
heeft kunnen boeken, terwijl in de Sovjet-
Unie ook werken tot stand zijn gekomen,
wier waarden men niet mag onderschatten.
Maar dan laat spreker ook de keerzijde
van de médaille zien door er op te wijzen,
dat de Russen deze voordelen hebben ver
kregen door het kostbaarste te offeren wat
de mens bezit, namelijk zijn geestelijke
vrijheid, zijn onafhankelijkheid, kortom
zijn hele persoonlijkheid. De individu is
ten onder gegaan in de massa, want het
is de massa alleen, die waarde heeft in het
nieuwe Rusland. Maar zelfs die massa
kent het begrip vrijheid niet. Vrijheid be
staat nu eenmaal niet, noch in het privé-
leven, noch in de kunst, noch in de weten
schap, noch bij het onderwijs, noch in de
politiek, noch in de Godsdienst. Met een
aantal voorbeelden werd dit duidelijk ge
maakt. De Rus is de slaaf geworden van
een regiem, dat geleidelijk is overgegaan
in een dictatuur, waartegen hij, naar te
verwachten is, niet spoedig in opstand zal
komen, omdat hij ook onder het Tsaren-
regiem die vrijheid nimmer heeft gekend.
Maar ook van het begrip gelijkheid is
vrijwel niets meer overgebleven. Het
ideaal van Lenin was tot een proletarische
samenleving te geraken met' ongeveer ge
lijke arbeidsvoorwaarden en gelijke lonen
voor alle werkers. Zoals overal elders is
het gelijkheidsbegrip een utopie gebleken.
De lonen lopen sterk uiteen; onderschei
dingen, geldprijzen, belastingen, voorrech
ten en titels accentueren nog de verschil
len. Het gevolg is, dat nieuwe sociale groe
peringen ontstaan, die men aanvankelijk
zo sterk bestreden heeft.
Hotels, treinen, schouwburgen, bezitten
evenals vroeger weer hun klassen en ran
gen, waarvoor verschillende prijzen be
taald moeten worden
Spreker vertelde voorts over zijn bezoe
ken aan fabrieken, landbouwbedrijven, zie
kenhuizen en culturele instellingen voor
volwassenen en voor de jeugd; hij vertelde
over zijn reizen naar de Kaukasus, Bakoe,
Stalingrad, Odessa, enzovoort. Vooral zijn
bezoek aan het uiterst zwaar gehavende
Stalingrad, dat door mannen en vrouwen
met grote heldhaftigheid verdedigd werd
en waar de machtige Duitse legers onder
generaal Paulus deels vernietigd, deels ge
vangen werden genomen, maakte grote
indruk op hem.
Spreker wees ook op de alom gevoerde
felle propaganda voor het regiem, een pro
paganda, die, vooral als het buitenland
daarin werd betrokken, op onsympatieke,
vaak zeer stuitende wijze werd gevoerd.
De laatste vraag, die dr. Visser naar vo
ren bracht was: „Hoe verweert het Westen
zich het beste tegen de communistische ge
varen?" Zijn antwoord luidde: „Het Wes-
ADVERTENTIE
De heer G. S. Th. van Gink, directeur
van de Stichting Haarlems Bloei, noemt
1953 een topjaar wat het bezoek van vreem
delingen betreft. De hotels en café-restau
rants deden zeer goede zaken. In totaal
verstrekten de bureaux 55.000 inlichtingen
en Haarlems Bloei verspreidde 398.000 fol
ders en strooibiljetten. De centrale logies-
inlichtingendienst reserveerde 2200 bedden.
Het Frans Halsmuseum telde 62.462 bezoe
kers, het marionettentheater 41.316 bezoe
kers en het internationaal orgelconcours
trok grote belangstelling.
Tot deze conclusies is de heer Van Gink
gekomen. Zij, die een abnormale drukte
hadden voorspeld en moeilijkheden bij de
huisvesting en verzorging hadden ver
wacht, hebben geen gelijk gekregen. De
moeilijkheden zijn door tijdig genomen
maatregelen opgevangen. Er toerden op
sommige avonden een paar honderd auto
bussen van elders door de stad. Met de
particuliere auto's vormden de bussen
soms een haast ononderbroken rij op de
grote wegen langs het „lichtlint" van Haar
lem. Overdag liep het bezoek van buiten
soms in de duizenden.
Wat de financiële resultaten van dit alles
voor Haarlem zijn geweest voor nu en voor
de naaste toekomst valt niet te becijferen,
vervolgt de heer Van Gink. Haarlem is
weer eens in een merkwaardige positie
geplaatst door de economische ontwikke
ling. IJmuiden-Velsen groeit met Ameri
kaans tempo. Gaat Haarlem hiervan pro
fiteren? Dat kan als Haarlem meegroeit en
er grote dingen tot stand worden gebracht.
Dan kan Haarlem voor IJmond het win
kelcentrum, zo niet meer, worden. Maar
Haarlem zal die positie moeten verwerven
of terugvallen naar de situatie van pro
vinciale hoofdstad.... zonder veel meer
dan dit aantrekkelijk praedicaat.
Het Frans Halsmuseum vertoont de laat
ste jaren een sterk stijgend aantal bezoe
kers. Van 1951 op 1952 steeg het aantal
bezoekers van 29.281 op 33.482. Tot dus
verre bedroeg het bezoek in 1953 niet min
der dan 62.462, waarvan 24.700 het avond
bezoek golden. De andere musea in Haar
lem, waarvoor in het verleden weinig meer
propaganda werd gemaakt dan wat „Haar
lems Bloei" en reisgidsen ervan vertelden,
en zelf nog te korte tijd enige publiciteit
geven aan hun kostbaar bezit, vertonen bij
lange niet zulk een stijgende lijn in het
jaarlijkse bezoekcijfer.
ten dient een sterke militaire en politieke
eenheid te vormen, zonder dat ons souve-
reiniteitsbeginsel in een te grote mate aan
getast behoeft te worden; het Westen dient
te zorgen voor een continue, positieve con-
tra-propaganda en ten slotte voor een goede
sociale wetgeving, die in vele delen van
het Westen nog veel te wensen overlaat".
Met nadruk wees dr. Visser er op, dat
de landsverdediging in het huidige tijds
bestek niet uitsluitend aan onze militaire
strijdkrachten ten deel kan vallen, maar
dat het gehele, dus ook het civiele gedeelte
van het volk, zijn volle energie zal moeten
inzetten.
Daarnaast zal alles gedaan moeten wor
den om tot een blijvende vrede te komen.
De filmavond, die de Haarlemse Kunst
gemeenschap Donderdagavond in nei
Rembrandt-theater had georganiseerd,
kreeg al dadelijk een bijzondere inzet met
het knapste werkstuk van Herman van
der Horst „Houen zo". Bij de verschijning
van de film in Haarlem hebben wij haar
reeds met lof overladen. Wat ons vooral
treft is haar prachtig rhythme, culmine
rend in de stoot van het heiblok, dat met
telkens verspringende beelden nieuwe ge
bouwen en huizenrijen uit de grond doet
verrijzen. De beeldovergangen treffen tel
kens weer door hun oorspronkelijkheid en
gemak. En van montage weet Van dei-
Horst ook alles. Het in een bioscoop onge
bruikelijke, maar voor „Houen zo" veel
vuldig voorkomende applaus bewees hoe
de zaal het filmpje waardeerde.
Alle waardering overigens ook voor de
fijngeestige geschiedenis, die Gianni Fran-
colini ons in „De bruidegom had haast"
vertelde. Het was een comedie naar het
hart met joyeuze invallen en speelse trek
jes, die nogal rijkelijk zijn deel kreeg aan
tekst zoals een goede dis gesierd is met
veel wijn. Die tekst loog er echter niet
om. Gino Cervi zag men hier in een heel
andere verschijning dan wij uit „Don Ca-
millo" gewend zijn. Er werd uitstekend
gespeeld in deze film, die mij meer nog
dan aan het neo-realisme aan Jacques Tati
deed denken met zijn komische invallen
en geestige hekeling van karakters. Fr.
De heren H. C. Hennevelt en mr. M. D.
Proper, leden van de communistische frac
tie in de Haarlemse raad, hebben een in
terpellatie-aanvraag ingediend met de
kwestie Holland-Nautic tot onderwerp.
De heren Henneveld en Proper hebben
de volgende vragen gesteld:
Is het B. en W. bekend, dat de mogelijk
heid bestaat, dat het bedrijf de N.V. Ma
chinefabriek en Scheepswerf „Holland
Nautic", hoewel dit bedrijf over voldoen
de orders beschikt, wordt gesloten?
Acht uw college het in het belang van
de gemeente niet gewenst, dat deze werk
gelegenheid voor tenminste 500 arbeiders
en de gemeente Haarlem behouden blijft?
Zo ja, lijkt het B. en W. dan niet ge
wenst stappen te ondernemen tot behoud
van deze werkgelegenheid?
Indien uw college in deze reeds stappen
ondernomen heeft, zijn daardoor reeds re
sultaten bereikt en is uw college bereid
daarvan mededeling te doen?
De commissie uit het personeel van de
Holland-Nautic, die zich de laatste week
heeft beijverd om bij allerlei instanties de
belangen van bedrijf en personeel te be
pleiten, heeft voorshands haar werkzaam
heden afgesloten.
De Commissie heeft namelijk bij haar
bezoeken de stellige indruk gekregen dat
ailerwege het belang van een voortzetting
van de werkzaamheden van de Holland-
Nautic wordt ingezien, door het Ministerie,
door het College van B. en W. van Haar
lem, door de bankinstellingen welke bij
de financiering zijn betrokken en uiteraard
ook bij de directie van de Holland-Nautic
zelf.
Men kan dan ook zeker zeggen, dat in
de fabriek en op de werf rustig wordt
doorgewerkt, waartoe ongetwijfeld ook de
wetenschap bijdraagt, dat de Holland-
Nautic toch nog iedere week goed is voor
de uitbetaling van lonen en salarissen.
De onderhandelingen om een nieuwe
financieringsvorm te vinden zijn nog niet
geëindigd.
Een twintigtal studenten van de hoogste
klasse van de Academie voor Bouwkunst
te Amsterdam heeft dit jaar als studie-op
dracht gekregen het ontwerpen van een
nieuw gebouw voor de Stadsbibliotheek en
Leeszaal te Haarlem.
Directeur P. V. de Wit heeft dezer dagen
de studenten bij zich ontvangen om in een
gesprek van enige uren een uiteenzetting
te geven van de eisen, waaraan een derge
lijk bouwwerk zou moeten voldoen. Eind
Juli uiterlijk zullen de ontwerpen voor be
oordeling door de examinatoren gereed
moeten zijn. Ter vermijding van ieder mis
verstand zij hier nogmaals meegedeeld, dat
het dus alleen om een proefwerk gaat, door
de docenten opgegeven.
Niettemin hoopt de heer De Wit dat er
vroeg in het najaar van 1954 gelegenheid
gevonden zal kunnen Avorden om de ge
maakte ontwerpen, bij voorbeeld in de
Vleeshal ten toon te stellen. Wie weet,
brengen zij het gemeentebestuur in de ver
leiding het beste te bekronen en voor uit
voering in aanmerking te laten komen.
Want bepaald ideaal is men aan het Prin
senhof niet behuisd, al is. men natuurlijk
dankbaar voor de opening van het nieuwe
filiaal in de Wilhelminastraat.
In aansluiting op het bericht van Don
derdag over de plannen tot het plaatsen
van een molen aan het Spaarne op de
plaats, waar vroeger De Adriaan heeft ge
staan, vernemen wij dat de reden om eerst
een actie voor de molen te voeren en daar-
na verder te gaan met de plannen in Haar- (Super kwal.)
lem het Hildebrandmonument te plaatsen,
is dat er bij het ^oprichten van de molen
meer haast is. De vereniging De Hollajidse
Molen is bereid de inmiddels in Alblasser-
dam afgebroken molen aan Haarlem aan
te bieden, doch er mag niet te lang ge
wacht worden. Daarom is besloten eerst
aandacht te besteden aan de molen en dan
aan het monument. Het is niet uigesloten,
dat rijk, provincie en gemeente financiële
steun zullen verlenen. Deze steun is niet te
vewachten voor het plaatsen van het Hil
debrandmonument.
ADVERTENTIE
Breng Uw gezin en Uw gasten in verrukking!^
Del Monte Ananas, mals en sappig, geurig
en zonnig als de verse vruchten zelf, maakt
van iedere vruchtensalade, ieder dessert iets
heel bijzonders, 'n Verfijnde tractatie. Ont
dek 't vandaag nog!
Vraag om
Del Monte
HAARLEM, 5 November 1953
GEHUWD: 5 Nov., J. Jonker en J. C. van
Kampen; G. B. Boerrigter en M. J. Schmitz;
A ,H. Baas en E. M. G. Leppens; J. Nieuwen-
huis en G. Damsma; J. van Hinte en A. Oom-
kes; F. Serné en M. Kriege.
BEVALLEN van een zoon: 4 Nov., E.
BoekelaarVisser; C. Th. PisoKortekaas;
5 Nov., Th. TimmerLuijckx; C. J. S. van
LeeuwenBerkhout.
BEVALLEN van een dochter: 4 Nov. A.
HartelSchipper.
OVERLEDEN: 3 Nov., J. B. van Duffelen,
79 j., Schotersingel; 4 Nov., J. Verhaar, 85
j. Zaanenstraat.
ADVERTENTIE
doet U met een mud kolen als U onze
niet te overtreffen WALES anthraciet
stookt.
Neemt 'n proef met:
9.60 p. H.L.
Afm. 20/30
(le kwal.)
Afm. 20/30 9.20 p. H.L.
ALLEEN-VERKOOP
Fr. Varkenmarkt 610 (Spaarne bij Viaduct)
Telefoon 14164 en 13904
DAT HEEFT U goed gezien:
deze week openen wij
niet met het raadslid-van-de-
week.
U weet, dat we, na het eer
betoon aan de nestor van de
vroedschap, afspraken een
strikt-alphabetisch-lexicogra-
fische volgorde in acht te
nemen en dat is acht heren
goed gegaan.
Maar na B 1 o k d ij k, G.,
volgt zonder pardon Bol-
s i u s, mejuffrouw A. Dus wij
naar de onderwijs- en volks-
gezondheidspeeialiste van de
K.V.P. Dat zat ons evenwel
lang niet glad, want mejuf
frouw Bolsius was vast be
sloten zich niet door ons te
laten vangen. Niet dat zij iets
tegen ons had, zoals u nu wel
licht boudweg veronderstelt,
maar ze bekende, dat zij een
dergelijk interview afschuwe
lijk vond.
„Wat heeft u er aan om een
oud mens in de krant te zet
ten!", vroeg het slachtoffer,
waarop wij en het was
menens hebben geantwoord,
nooit iets van die ouderdom
bespeurd te hebben, omdat
mejufrouw Bolsius een ge-
renomeerd fris geluid in de
raad laat horen, dat altijd
treft door die heldere en stel
lige betoogtrant, welke een
jong hart verraadt.
Maar zij was niet ijdel ge
noeg om zich door dat com
pliment te laten vertederen,
zoals zij zich evenmin liet
paaien door onze toezegging,
dat zij haar zegje mocht zeg
gen over de melksanering.
Want die zal zij tot haar laat
ste snik blijven bestrijden.
Ook dat heeft helaas niet
mogen baten.
„Ik ben trouwens geen
raadslid," poneerde zij ge
plaagd, waarmee spreekster
ons inderdaad tot een verbluft
zwijgen dwong. Mejuffrouw
Bolsius helderde daarop be
reidwillig op, dat zij op een
naar haar zeggen door Haar
lems Bloei opgesteld lijstje
van leden van de Haarlemse
gemeenteraad niet voorkwam.
„Ik ben nu eenmaal een
buitenbeentje," stemde zij grif
toe. En toch stuurde zij ons
niet ongetroost heen. „Schrijft
u niet over mij, maar over de
herfst. Geeft u de mensen wat
moed voor de winter," advi
seerde zij.
Wij menen oprecht, dat
mejuffrouw Bolsius met die
uitlating van zichzelf een
beter potret heeft gegeven dan
wij ooit hadden kunnen maken.
Eén keer niet schrijven over
vergankelijke mensen met een
voorbijgaande verdienste,
waarvan de glorie in de lente
gevallen al weer verbleekt
voor het hoogtepunt is bereikt.
„Schrijft u liever over de
herfst...."
De herfst in de Haarlem
merhout, waar de late mid
dagzon de vorige week zo'n
milde rust op de lanen en
paden voelbaar maakte, de
rust welke wij maar al te vaak
ontberen. We hebben trou
wens een zeldzaam prachtige
Octobermaand achter de rug,
met weinig vocht en weinig
kou. Ook dat is iets om dank
baar voor te zijn, want hoe-
velen van onze stadgenoten
moeten niet elk kooltje tellen,
dat in de kachel verdwijnt?
Wie over de herfst schrijft,
komt van zelf bij de dichter
J. C. Bloem terecht. Weinigen
hebben het wezen van het
derde jaargetijde gepeild zoals
hij.
En daarom laten wij hier,
voor mejuffrouw Bolsius en al
die anderen die van deze
herfst genieten, een van zijn
verzen uit de bundel „Media
Vita" volgen:
Hekelaar in het huwelijk tra
den. Hoewel beiden Amster
dammers van geboorte, hebben
zij tijdens hun huwelijk
slecthts énkele maanden in
Amsterdam en ruim 37 jaar
in Haarlem gewoond.
Beiden hebben steeds grote
belangstelling voor het wel en
De tuinders werkten in de bruine hoven,
De wereld was verlaten van gerucht,
En het oneindig najaar spande erboven
De paarlen sfeer van een gelaten lucht.
Zoo was het hier, zoo moest het elders wezen.
Herfst, land en menschen in een stil veroand,
Waarboven, in berusting uitgerezen,
Een overal gelijke hemel spant.
Wat dan te doen, grijs landschap, grijze luchten,
Uit de oudste droomen van de ziel gemaakt,
Wat met dit hart te doen, welks diepste zuchten
Al haast niet meer naar deze dingen haakt?
Van nu af aan zal er in
Chris tiaans' Goederenhandel
met nog meer enthousiasme
dan vroeger reeds het geval
was gewerkt worden en wel
omdat deze zaak aan de He
rensingel 167 een algehele ver
bouwing heeft ondergaan. Die
verbouwing heeft wel lang ge
duurd, maar de resultaten zijn
er dan ook naar. Het plaatsje
achter de vroegere winkel
werd betrokken in het uitbrei
dingsplan, zodat de winkel
ruimte nu eens zo groot is ge
worden. Het kleine opkamer
tje op de bovenverdieping
werd herschapen in een
luxueuse damesconfectie-afde-
ling. Overal is een lichte kleur
verf aangebracht en samen
met de rustige verlichting
zorgt deze voor een smaakvol
interieur.
Op 12 November zal het vijf
tig jaar geleden zijn, dat de
heer en mevrouw Bi-either-
wee van de oude Bavostad en
zij leven van harte mee met
wat er, vooral de laatste jaren,
in Haarlem op cultureel ge
bied wordt geboden. Door hun
interesse en medeleven hebben
zij zich een grote kennissen
kring verworven wie zei
Ergens in de Gelderse Ach
terhoek, nabij de Duitse grens,
ligt het dorpje Rekken en even
buiten dit plaatsje vindt men
de Rekkense Inrichtingen. In
deze tehuizen houdt men zich
reeds bijna veertig jaar bezig
met de verpleging en verzor
ging op Protestant Christelijke
grondslag van psychopathen
en zwakzinnigen.
Er staan op het uitgestrekte
terrein, dat bij de inrichting
behoort, enkele lichte ruime
paviljoens, een zwembad, éen
ambachtsschool, een nijver
heidsschool, werkplaatsen, een
keuken, woningen voor het
personeel en een openlucht
theater.
Door de vereniging „Rek
kense Inrichtingen" worden er
op het ogenblik ruim 550 men
sen verpleegd, waaronder ve
len, die door de rechterlijke
instanties naar Rekken zijn
gezonden. En in de loop der
jaren heeft men in Rekken bij
zonder goede resultaten met
de patiënten bereikt. De ver
plegers vertellen vol trots over
de „zware gevallen", die thans
weer een goede plaats in de
maatschappij hebben gekregen
en over de jeugdige „boefjes",
vaak de schrik van dorp of
buurt, die in Rekken kwamen
en daar tot grote tevredenheid
van iedereen weer heropge
voed werden.
Om ook de mensen, die niet
betrokken zijn bij het werk in
Rekken iets van deze inrich
tingen en van de behandeling
van de patiënten te laten zien
heeft men thans een geluids
film vervaardigd, getiteld „Te
rug naar de hoofdweg". Met
deze film reist men door het
land en op Maandag 9 No
vember is het de beurt aan
Haarlem. Des avonds om acht
uur wordt er in het wijkge-
bouw „Bethel" in de Voor
helmstraat 2 een begin ge
maakt met de voorstelling
voor de ouderen. Des middags
wordt om vijf uur in hetzelfde
gebouw een jeugdvoorstelling
gegeven.
Op de zevende Juli van het
jaar 1952 des middags om één
uur bereikten de drie leden
van een Nederlands-Franse
Andesexpeditie, dr. C. C. Ege-
ler uit Amsterdam, drs. T. de
Booy uit Aerdenhout en de
Franse gids Lionel Terray de
onbetreden 6395 meter hoge
top van de Nevado Huantsan,
het meest gevreesde en hoog
ste punt van de Cordillera
Blanca in Peru.
Over de gevaarlijke en
nen met een diepte van hon
derden meters, bijgestaan, en
soms tegengewerkt, door In
diaanse dragers.
Het laatste gedeelte van de
tocht legden de twee geologen
en de gids alleen af en op 6
respectievelijk 7 Juli zette het
driemanschap de kroon op zijn
onderneming door de bestij
ging van de twee toppen (6113
en 6395 meter) van de Huant
san, de hoogste, nog onbeste-
gen top van „de Witte Keten"
en waarschijnlijk van het
Amerikaanse werelddeel. Hier
mede was het alpinistisch (of
toch, dat Haarlem zo stijf is
en dat je er als niet-Haarlem-
mer nooit „inkomt"? en wij
zijn er dan ook van overtuigd,
dat het hun bij het gouden hu
welijksfeest niet aan belang
stelling en hartelijkheid zal
ontbreken. Op 8 November,
van 35 uur, is er voor vrien
den en kennissen gelegenheid,
het echtpaar te feliciteren. De
twaalfde November is speciaal
gereserveerd voor de familie
leden.
langdurige tochten door dit
hooggebergte, de expeditie
duurde van Mei tot Septem
ber, heeft dr. Egeler een bij
zonder boeiend en meeslepend
boek geschreven, „Naar onbe-
stegen Andestoppen" en ook
de Aerdenhoutse geoloog De
Booy heeft zich met zijn
„Overwinning in sneeuw en
ijs niet onbetuigd gelaten.
Wekenlang zwoegde het
drietal door onbegaanbaar
gebied, van het ene basiskamp
naar het andere; langs ravij-
Drs. T. de Booy uit Aerden
hout (links) en de Franse gids
Lionel Terray boven op de
6395 meter hoge Nevado
Huantsan.
liever: het andinistisch) ge
deelte van de expeditie in de
Peruviaanse Andes, welke
onder patronaat van de Ko
ninklijke Nederlandse Alpen
Vereniging met louter spor
tieve en wetenschappelijke
doeleinden en door zuiver
persoonlijk initiatief werd op
gezet en volbracht met succes
bekroond.
En nu zult ge zich waar
schijnlijk afvragen, waarom
wij de leden van de expeditie
hier in dit rubriekje bij u in
troduceren. Dat is spoedig
verklaard. Op Maandagavond
acht uur zullen de beide Ne
derlandse geologen in het ge
meentelijk Concertgebouw in
Haarlem namelijk een lezing
houden met als titel „Naar
het hooggebergte en oerwoud
van Peru", Zij zullen daarbij
een bijzonder fraaie kleuren
film vertonen, waarmee zij op
het filmfestival in Italië de
tweede prijs wonnen.
De geologen hebben het plan
om in 1955 opnieuw een expe
ditie te ondernemen naar Peru
en in een nog verdere toe
komst, in 1958, wil men de
Himalaya in.
Waarschijnlijk hoort men
over deze plannen Maandag
avond nadere bijzonderheden.
In ieder geval kan men even
als de aanwezigen in de zalen
in Frankrijk, België en Neder
land waar reeds lezingen wer
den gehouden, genieten van
een boeiend verhaal, waarvan
het bereiken van de top en de
val van negentig meter van
De Booy zeer zeker, om in de
sfeer te blijven, de hoogtepun
ten uitmaken.
De Franse historicus Georges Vial-
Mazel, die twintig jaar van zijn leven in
Azië heeft doorgebracht als hoogleraar in
Bangkok, als attaché bij het Franse Hoge
Commissariaat in Saigon en als gevangene
der Japanners sprak gisteren voor de
Conférences Frangaises van de Alliance
Francaise en het Genootschap Nederland-
Frankrijk. Zijn onderwerp was de geeste
lijke eenheid van het Europese continent,
welke zijn vertegenwoordigers in Azië die
gemeenschappelijke trekken heeft gege
ven, waardoor zij daar alleen maar als
„Europeanen" worden betiteld. Deze gees
telijke eenheid dateert, naar hij zeide,
reeds van vér voor onze jaartelling, uit
het Stenen Tijdperk. In geheel Europa
behalve in Italië, de Donauvallei en Grie
kenland hebben archeologen de bewij
zen van eenzelfde beschaving aangetrof
fen, de hunnebedden. Die oude gemeen
schap is later nog versterkt door de over
het gehele continent verspreide Kelten; er
kwam een federatie van rassen tot stand.
En die eenheid kreeg een nieuwe vorm
onder invloed van de Griekse cultuur,
waarvan vooral het Romeinse imperium
de „wagen" werd, die haar overal rond
bracht. Het Christendom kwam de een
heid nog versterken, „het heeft de bevrij
dende gedachten van de Griekse wijsgeren
voor Europa als het ware onder woorden
gebracht". Al deze gunstige invloeden kon
den gemakkelijk doordringen omdat zij
geen doctrines tegenover zich vonden.
Europa bleef één in zijn denken, een een
heid, die nog bevorderd werd door het ge
meenschappelijk gebruik van latijn. Even
als de hunnebedden bij de dageraad van
de geschiedenis vormden later de kloos
ters de keten van een gemeenschappelijk
denken door geheel Europa.
Er waren natuurlijk heersers, die elkaar
binnen Europa bestreden, maar dat ging
alleen om land en vond zijn oorzaak niet
in geestelijke geschillen. „Wanneer ik tij
dens de Honderdjarige Oorlog van Frank
rijk tegen Engeland geleefd had, dan zou
ik waarlijk niet geweten hebben of ik nu
,leve Karei de Zevende" of „leve Edward
de Derde" had moeten roepen, want het
Huis Plantagenet, waartoe Edward III be
hoorde, had vertakkingen door geheel
Europa. Er bestond werkelijk geen natio
naal onderscheid en men kon Edward even
gemakkelijk in Frankrijk plaatsen als
Karei in Engeland", aldus de spreker.
Jeanne d'Arc heeft door haar overwin
ningen op de Engelsen de eerste breuk in
de gemeenschap gebracht, daardoor is
Engeland zich, zoals de spreker het noem
de, gaan „kristalliseren". Toen is de Her
vorming gekomen, die een fatale scheids
lijn door Europa trok. De godsdienstoorlo
gen, die er op volgden, hebben het conti
nent verdeeld in protestantse en rooms-
katholieke streken. Daarmee ontstond het
nationalisme, dat ook nu nog een struikel
blok is bij het streven naar een politieke
eenheid.
Maar de diepere geestelijke eenheid
van weleer bestaat, naar de vaste overtui
ging van de heer Vial-Mazel, nog altijd.
Hij vergeleek deze tenslotte met de ver
houdingen in Azië, waar het onderscheid
tussen volken en culturen veel groter is.
„Maar een onderlinge verdeeldheid in
Europa is iets dat nooit tot deze volken is
doorgedrongen", zo zei hij. „Voor hen be
staat er geen onderscheid tussen Fransen
en Nederlanders, Duitsers en Spanjaarden:
zij zijn Europeanen in hun ogen. Zij hou
den soms zélfs een Amerikaan voor een
Europeaan", zo zei hij.
Hij sprak tenslotte als zijn mening uit,
dat de huidige verdeeldheid kunstmatig
is en dat het in de lijn van de geschiedenis
ligt, dat de diepere geestelijke eenheid van
Europa zijn rechten zal hernemen.
De vogeltrek
De post aan de Zeeweg meldde vanmor
gen wisselende bewolking met matige
West-Noord-Westenwind. De spreeuwen
en Kraaientrek was matig.
Van acht tot negen uur zag men 2000
spreeuwen en 100 kraaien. De post in Zand-
voort noteerde in
dit uur bijna 4000
spreeuwen en 70
kraaien, waarvan
het grootste deel
roeken waren, 't Is
opvallend, dat tot
nog toe zo weinig
bonte kraaien
worden gezien.
De trek van andere vogels was verder
gering vandaag. Er passeerden slechts 20
vinken, één kuifleeuwerik en één gras
pieper.
In de Waarderpolder kwamen in een uur
langs 150 spreeuwen, 10 zwarte kraaien,
4 kauwtjes, 3 graspiepers en een troep
van 800 houtduiven.
Op het ogenblik worden vele roofvogels
cirkelend boven het duin gezien, voorna
melijk buizerds en ruigpootbuizerds. Deze
vogels zijn echter wintergasten van onze
duinen. Van September tot October kan
men ze hier regelmatig zien. Velen zijn
dan op doortrek uit Noord-Duitsland en
midden-Zweden naar Noord-Frankrijk.
De ruigpootbuizerd overwintert ook in
ons land, de aantallen kunnen zeer ver
schillend zijn. Men kent dan ook jaren met
invasies van deze soort. Dit wordt toege
schreven aan plotseling onlbreken van het
hoofdvoedsel, onder andere lemmingen
(marmotachtige knaagdieren) in hun
broedgebied. In het duin is ook weer een
smelleken waargenomen. Dit is een kleine
valk. Van September tot November trekt
deze rover over ons land. Hij is als alle
roofvogels een dagtrekker. Scandinavische,
in hoofdzaak Zweedse vogels worden hier
gezien op weg naar hun winterkwartieren
in Zuid-Europa, Noord-Afrika en Egypte.
