pracht
hgts
/m
1
«r
a
civ
J
r
Onderwijzers en ouders
luiden de noodklok
fll\
U bent bij
aan het goede adres voor
Agenda voor
Haarlem
NAS verbeterde positie in HVB
Q3h.9arifuiiïa
.Clowntje Rick
Een aarzelende
liefde
J
Prachtbijts
Liverpool bezet thans
de laatste plaats
Johan Otten speelde
met het N. Ph. O.
Feuilleton
Zware nederlagen van
K'land en IJmuiden
HFC verloor
oefenwedstrijd
Onderwijs-Instituut bindt strijd aan
tegen dure schriftelijke lessen
Eerste overwinning van
Hillegom: 3-2 tegen BMT
Voetbalwedstrijd
zonder publiek
Haarlemse vierdeklassers
hadden slechte dag
Een
van n
is
Te grote klassen, te weinig leerkrachten
Demonstratieve massa
vergadering in Utrecht
Voetbal in Engeland
Voor de kinderen
4
Den Haag zwijgt
Het tekort aan
onderwijzers
Derde Pianoconcert
van Bel a Bar tók
door Dorothy Quentin
MAANDAG 30 NOVEMBER 1953
De wedstrijden in de HVB-competitie
hebben enkele verrassingen opgeleverd.
De belangrijke ontmoeting tussen Terras
vogels 2 en WH eindigde in een kleine
zege voor de Vogels (10), zeer tot genoe
gen van NAS dat nu weer iets uitliep. In
de tweede klasse kreeg Geel Wit voor de
eerste maal een nederlaag te incasseren.
Het verloor van Vogelenzang met twee
één.
NAS laat omtrent zijn plannen weinig
twijfel. Met niet minder dan vijftwee
werd Vliegende Vogels geklopt en de kan
sen van NAS zijn weer gestegen. Inmiddels
dient men toch rekening te gaan houden
met DSK dat weer won. Ditmaal van
EDO 5 met tweenul. In de strijd met
NAS Zondag aanstaande ligt nu DSK's
grote kans.
RCH 4 herstelde zich enigszins want het
versloeg VVD met drieéén en IEV ver
speelde een flink deel van zijn nog geringe
kans door bij Wijk aan Zee 2 met twee
één te verliezen. BSM en Spaarndam deel
den zes doelpunten.
NAS
T.Vogels 2
WH
DSK
BSM
IEV
10—17
10—14
10—13
10—11
9—10
9—10
Wijk/Zee 2
Sp.dam
RCH 4
WD
VI. Vog.
EDO 5
10—10
10— 9
10— 8
10— 7
10— 6
10— 3
HFC 3 weer op dreef
Tn de eerste klasse B gaat de strijd nu
voornamelijk tussen Beverwijk 2 en RCH 5
die beide wonnen. Beverwijk 2 herhaalde
de prestatie van de vorige week en klopte
DEM 2 weer met tweeéén en met de
zelfde cijfers won RCH 5 van Onze Gezel
len 2.
HFC 3 heeft inmiddels het goede pad
weer gevonden. Nu won het elftal met
tweeéén van Velsen 2. Stormvogels 4
boekte een vijf-nul-overwinning op ADO 2.
HBC bleef op de onderste plaats dank
rij een nederlaag tegen EDO 4 (01).
B'wijk 2 10—17 DEM 2 10—11
RCH 5 10—16 EDO 3 9—8
HFC 3 1113 Haarlem 3A 107
Stormvog. 4 11—12 Velsen 2 10— 6
EDO 4
ADO 2
12—12
10—11
OG 2
HBC 3
10— 5
9— 4
Geel Wit had geen beste dag in de twee-
ADVERTENT1E
Voor een GOEDE vulpen
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
Zaterdagvoetbal
Het is voor de Zaterdagmiddagclubs uit
Haarlem en omgeving weer geen beste dag
geweest. IJmuiden en Kenncmerland kre
gen in de derde klesse zware nederlagen te
slikken evenals alle vierde klassers, die in
het strijdperk kwamen.
IJmuiden kwam in de derde klasse weer
wat steviger op de onderste plaats, omdat
dit elftal tegen Spakenburg totaal kansloos
was. Reeds bij de rust noteerde IJmuiden
een drie-nul achterstand om tenslotte met
zeseen te verliezen.
Ook Kennemerland verging het in de
thuiswedstrijd tegen IJselmeervogels niet
best. Wel nam het door Spanjer de leiding,
maar spoedig hadden de bezoekers een
tweeeen voorsprong. Nadat Spanjer ge
lijk had gemaakt, kreeg IJselmeervogels
een overwicht en de rust ging dan ook in
met een viertwee voorsprong. Na de
hervatting deed Kennemerland het veel
beter, maar kon toch niet voorkomen dat
de bezoekers nog een doelpunt aan de
score toevoegden. Zij wonnen dus met
vijftwee.
IJselm.vog.
Spakenb.
Huizen
Zuidvog.
K'land
10—18
10—17
10—15
9—13
10— 8
SNL
AMVJ
SSVU
Geuzen
IJmuiden
10— 8
10— 7
9— 6
10— 4
10— 2
SIZO verloor in de vierde klasse al zeer
ongelukkig van NDSM. De Hillegommers
namen door Schotman en Bol een twee
nul voorsprong. De rust kwam met een
twee. Dit deprimeerde SIZO danig en in
de tweede helft kon de thuisclub de ach
terstand in een drietwee voorsprong om
zetten.
Zandvoortmeeuwen kreeg bij CJW met
viertwee klop en hoewel SVJ zich bij
Robaver kranig weerde werd het toch een
drietwee nederlaag voor de Haarlem
mers.
OSO 10—17 PVF 10—10
CJW 11—16 Tel ef on ia 10— 9
Robaver 11—14 UPTTS 10— 9*
NDSM 11—11 SVJ 114
SIZO 11—11 Zandv.m. 11— 3
2 w.p. in mindering.
De uitslagen waren:
3e klas: KennemerlandIJselmeervogels
25, De GeuzenHuizen 12, SNLAM
VJ 15, SpakenburgIJmuiden 61.
4B: Robaver—SVJ 3—2, CJW—Zand
voortmeeuwen 42, NDSMSIZO 32.
Res. 3e klas: AMVJ 2—NDSM 2.1—4.
de klasse. Het miste zijn midvoor Van den
Bosch en Van Berkel moest gewond het
veld verlaten. Vogelenzang won met twee
één. Hoofddorpse Boys gaat hiervan pro
fiteren. Deze ploeg versloeg Nieuw Vennep
met tweenul en S.V.IJ. deed een goede
poging om van de laatste plaats af te ko
men. Het klopte Spaarnestad met twee
één. In de wedstrijd DSBHeemstede
werd helemaal niet gescoord.
Geel Wit
Hoofdd. B
H'stede
Vog.zang
TZB
8—12
7—11
9—10
7— 9
8— 9
DSB
Sp.stad
Nw Vennep
SVIJ
9— 7
9— 6
8— 5
9— 5
DCO 2 bleef in 2B aan de kop dank zij
een stevige overwinning over DIO 2 en
meer nog dank zij de nederlaag van VSV 4
tegen TYBB 2. Dit laatste elftal volgt thans
DCO 2 op de voet. Vliegende Vogels 3
bleef door een zege leider van 2C en DEM 3
verbeterde zijn ongenaakbare positie in 2B.
De oefenwedstrijd, die H.F.C. Zondag
tegen Watergraafsmeer heeft gespeeld,
werd door de blauw-witten met vijf-drie
verloren. Doelman Van der Lee en mid
voor Molenaar ontbraken in het elftal van
H.F.C.
Binnen een kwartier had Watergraafs
meer zich reeds van een 2-0 voorsprong
verzekerd. Door Hans Winter werd het
vervolgens twee-één en in de tweede helft
zagen de Haarlemmers kans de leiding te
nemen, dank zij doelpunten van Oudt en
Hans Wintei\ Het overwicht, dat de gast
heren daarna inzetten, was de H.F.C.-ver-
dediging evenwel te machtig. Binnen en
kele minuten werd invaller doelman De
Waard tweemaal gepasseerd en een kwar
tier voor het einde scoorden de Amster
dammers nog eenmaal, waarmede de eind
stand op vijf-drie werd gebracht.
ADVERTENTIE
Het Instituut AABO, dat enige tijd
geleden is opgericht, heeft in de be
trekkelijk korte tijd van zijn bestaan
bewezen in een behoefte te voorzien.
Uit het grote aantal cursisten, dat
zich heeft aangemeld, blijkt wel, dat
het door AABO gevolgde systeem
voor het geven van gedegen onder
wijs voor weinig geld dringend no
dig was.
De duidelijk en klaar geschreven
lessen van bevoegde, ervaren onder
wijskrachten brengen de cursisten
op populaire wijze de vereiste ken
nis bij voor de officiële examens in
Boekhouden, Middenstand, Handels
correspondentie Nederlands, Frans,
Duits en Engels. Ook zij. die de no
dige kennis van Nederlands en de
moderne talen wensen te bezitten
kunnen daarvoor bij AABO een
cursus volgen.
Het uitvoerige prospectus HY-8 ont
vangt U gratis als U even een brief
of briefkaart zendt aan AABO,
Smidswater 10, Den Haag.
Derdeklassers
De grote gebeurtenis bij de derdeklas
sers was ongetwijfeld de overwinning van
Hillegom op B.M.T. Na zeven nederlagen
zijn de Hillegommers er eindelijk in ge
slaagd het eerste succes te behalen.
H.B.C. overwon voorts Zandvoortmeeuwen
en T.Y.B.B. en Ripperda verloren respec
tievelijk van Lugdunum en T.O.G. E.H.S.
nog steeds zonder overwinning ging ten
onder tegen Purmersteyn: vier-twee.
Hoewel Ripperda tegen T.O.G. met vier
invallers moest aantreden, gaf de oranje-
witte ploeg uitstekend partij. Na tien mi
nuten nam T.O.G. de leiding toen doelman
Hegman van Ripperda iets te laat reageer
de en de bal in het doel verdween. Het
bleef hierna een gelijkopgaande strijd,
waarin doelpunten uitbleven. Het was een
prettige wedstrijd, gespeeld in zeer goede
verstandhouding.
H.B.C. nam tegen Zandvoortmeeuwen na
een kwartier spelen door Duivenvoorde de
leiding. Op het moment, dat de scheids
rechter voor de rust floot, belandde een
tweede doelpunt achter de Zandvoortse
doelman, doch dit kon uiteraard niet wor
den toegekend. Na d,e rust was Zandvoort
meeuwen sterker. De H.B.C.-defensie liet
zich echter niet overmeesteren en met on
gewijzigde stand kwam het einde van deze
spannende ontmoeting.
T.Y.B.B. was technisch volkomen opge
wassen tegen het sterke Lugdunum, dat
enkele minuten voor de rust het enige en
beslissende doelpunt scoorde. Hoewel de
geel-zwarten na de rust veelal sterker
waren, slaagden de Haarlemmers er niet
in de verdiende gelijkmaker op het bord
te brengen.
De overwinning, die Hillegom op B.M.T.
behaalde was in alle opzichten verdiend.
De Hillegommers lieten beter voetbal zien
en door doelpunten van Prins en Winke
laar had de ploeg bij rust een solide voor
sprong van twee-nul. Nadat Soet in de
tweede helft de stand op drie-nul had ge
bracht kon Hillegom weinig meer gebeu
ren. Een kwartier voor het einde scoorden
de Hagenaars tegen en enkele seconden
voor het einde werd het nog twee-drie uit
een strafschop.
In Bilthoven is de voetbalwedstrijd B
VCAllen Weerbaar voor de derde klasse
D district West I van de KNVB gespeeld.
In verband met ongeregeldheden, welke
zich hebben voorgedaan bij de wedstrijd
BVCDonar, waarbij de scheidsrechter
werd gemolesteerd, was als strafmaatregel
uitgevaardigd, dat bij deze wedstrijd geen
publiek mocht worden toegelaten. Dit gold
ook voor de dames van de spelers, zodat
deze wedstrijd alleen werd bijgewoond
door de besturen en de journalisten.
De Haarlemse vierdeklassers hebben het
er gisteren slecht afgebracht. Bijna alle
ploegen verloren. DIO kon het tegen ETO
op eigen terrein niet bolwerken en verloor
met tweenul nadat ETO reeds in de eer
ste helft een doelpunt had gescoord.
DSS was tegen Animo wel regelmatig
sterker maar kon, ondanks een één-nul
voorsprong door Soellaert niet winnen.
Animo scoorde bij twee snelle uitvallen
twee doelpunten en nam dus de volle winst
mee naar Amsterdam,
moest Waterloo het hoofd buigen.
DCO kon het thuis tegen DVAV ook al
niet bolwerken. Acht doelpunten werden
hier gescoord waarvan de Haarlemse club
er slechts drie voor haar rekening nam.
Met Halfweg blijkt het ook nu nog de
verkeerde kant uitgaan. Een drietwee
nederlaag bij Madjoe was het resultaat.
In District II verging het onze clubs uit
deze omgeving ook al niet best. THB bleef
onderaan dank zij een éénnul nederlaag
tegen DOSR en Concordia zag een één
nul voorsprong bij ASC veranderen in een
vier-één nederlaag.
ADVERTENTIE
C E T A -
EVER
Op een demonstratieve massavergade
ring in Utrecht, die uitging van de Neder
landse Ouderraad Openbaar Lager onder
wijs, de Nederlandse Onderwijzersvereni
ging en de vereniging Volksonderwijs, heb
ben 8000 onderwijzers en ouders met alge
mene instemming een resolutie aangeno
men, waarin geconstateerd wordt dat:
a. deze regering en haar voorgangsters
verzuimd hebben, voldoende maatregelen
te treffen om het tekort aan schoollokalen
en leerkrachten op te heffen;
b. dat er dientengevolge nu reeds dui-
West Bromwich Albion en Wolverhampton
Wanderers hebben hun strijd om de eerste
plaats in de eerste divisie voortgezet. Albion
heeft door een drietwee overwinning op
Manchester City achtereenvolgens zeven
wedstrijden gewonnen en behield de eerste
plaats met 32 punten uit twintig wed
strijden.
De uitslagen van de in de Engelse league
gespeelde wedstrijden luiden:
Eerste divisie: ArsenalNewcastle United
21; Aston VillaCharlton Athletic 21:
BlackpoolBolton Wanderers 00; Cardiff
CityLiverpool 31; ChelseaPreston
North End 10; Huddersfield TownBurn
ley 31; Manchester CityWest Bromwich
Albion 23; PortsmouthManchester Uni
ted 11; Sheffield UnitedTottenham
Hotspur 52; SunderlandMiddelbrough
0—2; Wolverhampton WanderersSheffield
Wednesday 41.
Tweede divisie: Blackburn RoversPly
mouth Argyle 23; BrentfordRotherham
United 01; Bristol Rover—Leicester City
30: BuryNotts Forest 21; Derby Coun
tySwansea Town 42; Doncaster Rovers
—Luton Town 13; EvertonLeeds United
2—1; Hull City—West Ham United 2—1; Lin
coln CityStoke City 11; Notts County
Fulham 00; Oldham Athletic—Birming
ham City 23.
Standen
In de eerste divisie luidt de stand:
W. Bromw. A. 20 32 Aston Villa 19
Wolverhampt. 20 31 Tottenh. H. 20
Huddei-sf. T.
Bumley
Bolton W.
Blackpool
Arsenal
20
20
19
19
20
Manchester U. 20
Charlton A. 20
Cardiff C. 20
Preston N. E. 20
27
24
23
22
22
21
21
21
19
Sheffield W. 21
Newcastle U. 20
Chelsea 20
Sheffield U. 19
Manchester C. 20
Portsmouth 20
Middlesbr. 20
Sunderland 19
Liverpool 20
11=
siai
Met die Seppo was werkelijk geen huis te houden.
„Ik wou, dat-ie maar niet hier gekomen was!", vond Bunkie. „Je hebt niets als narig
heid met die vervelende plaaggeest!"
De anderen waren het met hem eens.
„Je kunt niet eens behoorlijk met hem spelen", zei Rick. „Hij kan alleen maar katte-
kwaad uithalen, en anders niks!"
Op een dag had Seppo weer iets bedacht. Hij had een fietspomp in handen gekregen,
en daar wou hij iets mee uithalen.
„Weet je wat", dacht hij. „Ik vul dat ding met water, dan verstop ik me ergens en
spuit de eerste de beste van de jongens nat, die in m'n buurt komen!"
Zo gezegd, zo gedaan.
Hij liet in de keuken de fietspomp vollopen; en toen sloop hij de gang op, waar hij
zich om een hoek verschool.
„Ziezo!", grinnikte hij. „Nou maar afwachten, wie er komtdie zal zich 'n hoedje
schrikken!"
Geduldig wachtte hij. Toenja, daar hoorde hij iemand komen. Hij hield de pomp
al klaar.
„Ik geloof, dat het Bunkie is!", dacht hij.
Toen kwam iemand de hoek om.... en schaterend van het lachen drukte Seppo
op de pomp, zodat het water er met een straal uitspootmidden in het gezicht
van tante Liezebertha!
zenden klassen volgepropt zijn met een
onverantwoordelijk hoog aantal leerlingen
en dat het aantal leerkrachten totaal on
voldoende is.
Waar te verwachten is, dat deze chaoti
sche toestand in de komende jaren nog
verergeren zal, besluit de resolutie met een
beroep op regering en parlement om met
de grootste spoed maatregelen te treffen
om aan deze onwaardige toestand een einde
te maken.
De bijeenkomst werd gehouden in de
Beatrix- en Irenehallen van de Jaarbeurs
en ingeleid door de heer R. van Gaasbeek,
die de aanwezigen (onder wie officiële
vertegenwoordigers van de P. v. d. A., de
V.V.D. en de C.P.N.) verwelkomde en zijn
spijt betuigde over het niet-verschijnen
van de minister van Onderwijs en zijn
staatssecretaris, die bericht van verhinde
ring gezonden hadden.
De heer J. C. de Glopper. voorzitter van
de Ouderraad, wees erop dat ons onderwijs,
dat eenmaal aan de spits stond, nu een
dieptepunt beleeft, dat tot ontreddering
van een gehele generatie zal leiden. Hij
had vooral critiek op het zeer onvoldoende
kleuteronderwijs, de klassebezetting dei-
lagere scholen met sofris meer dan 60 leer
lingen per lokaal en het schreeuwende te
kort aan gymnastieklokalen. Er was geen
beschaafd land te noemen, waar het aantal
onderwijzers zoveel te klein is als in Ne
derland en goed onderwijs zowel als
karaktervorming der leerlingen op school
zijn bij de vloek der veel te grote klassen
een onmogelijkheid.
De heer A. Boogaard, hoofdbestuurslid
de Nederlandse Onderwijzersvereniging,
herinnerde eraan, dat in Frankrijk reeds
een voorgenomen opvoering van de klasse
bezetting tot meer dan 28 leerlingen tot een
onderwijzersstaking leidde en wees erop,
dat op het ogenblik in ons land al 30.000
klassen met meer dan veertig kinderen
zijn. Hij gispte de schrielheid van de re
gering, die in 1954 nog slechts negen pro
cent van de begroting voor het onderwijs
voteerde, terwijl dit percentage in 1930 nog
27 procent was. Van elke tien leerplichtige
kinderen zitten er in ons land zeven in een
klasse die te groot is, maar ondanks her
haalde aandrang om verbetering, o.a. van
de zijder der onderwijs-organisaties, blijft
Den Haag doof en stom voor deze klach
ten. De heer Boogaard meende dan ook dat
de verzekering van de regering, dat het
onderwijs het onderwerp van voortdurende
zorg is, gelezen moet worden als „Het on
derwijs zal de regering voortdurend 'n zorg
zijn".
De gemiddelde klassebezetting, in 1949
nog 33, steeg in dit paar tot 35,6 en bij
het voortgezet onderwijs wacht de leer
lingen eenzelfde lot. Daarom is het nodig,
aldus deze spreker, dat wij de noodklok
luiden en de regering toeroepen: „Ga ein
delijk regeren!"
De algemeen secretaris van „Volkson
derwijs", de heer P. van Thuijl, herinnerde
eraan, dat er van 19381946 geen school
gebouwd werd, zodat er voor de 250.000
nieuwe leerplichtige kinderen, die er jaar
lijks bijkomen, al van meet af groot ge
brek aan schoolruimte was. Maar de mi
nister weet nog niet eens, hoeveel scholen
er eigenlijk zouden moeten zijn en heeft
bovendien al in uitzicht gesteld, dat de
scholenbouw weer zal moeten inkrimpen
wanneer er spanning in de bouwnijverheid
zou ontstaan. Ook 's ministers vrees voor
een dreigend overcompleet aan leerkrach
ten, verwees de heer Van Tuijl naar het
rijk der fabelen: het tekort aan onderwij
zers is onmiskenbaar en neemt steeds gro
ter vormen aan. Ruim 49 percent van alle
leerkrachten is boven de 40 jaar en bij het
openbaar onderwijs is 't percentage zelfs 55.
In grote steden kunnen sommige vacatures
al niet meer vervuld worden. Spreker
stelde als eerste maatregelen ter verbete
ring voor, de classificatie af te schaffen,
vrouwen „niet meer eerst te ontslaan om
dat ze huwen en ze daarna tegen ver
laagd salaris opnieuw aan te stellen, ver
vroegd militair verlof na eerste oefe
ning voor jonge onderwijzers, een roya
ler beurzenstelsel en een reiskosten-rege
ling voor kweekschooll-leerlingen, alsmede
een betere planning van de opleiding aan
deze laatste instituten.
Tenslotte werd, onder grote bijval der
aanwezigen, de hierboven omschreven
resolutie aangenomen.
ADVERTENTIE
M NYLONS
Op het derde Vrijdagavondconcert van
het Noordhollands Philharmonisch Orkest
hoorde men, na de met „panache" gespeelde
Cyrano-ouverture van Johan Wagenaar,
een merkwaardige creatie van het merk
waardige Derde pianoconcert van Béla
Bartök. Solist was Johan Otten.
Dit concert is de laatste compositie, die
de in 1945 overleden meester voltooide, al
thans tot op kleinigheden na, die door zijn
leerling Tibor Serly en de eerste vertol
kers passend aangebracht werden. Het stuk
is geschreven, toen Bartök wist dat zijn
dagen geteld waren en hij met recht ver
moeden kon dat dit zijn artistieke testament
zou zijn. Deze Vrijdagavond zouden wij, nè
de pauze, nog zo'n ultiem werk horen, ge
componeerd in de schaduw van de dood,
namelijk de Zesde Symphonie van Tsjai-
kowsky.
Maar welk een oneindig verschil tussen
diens pathetiek, die duidelijk op een „ver
zinken en vergaan" wijst en de Stoïcijn-
sche houding van Bartök, die ook wel even
in de eeuwigheid blikt (koraalthema, mid
dendeel van het concert), doch geen
klacht laat horen, integendeel zijn viriele
geest ongeschokt tot het einde toe bewaart.
Een elegie, betiteld als „de zang van de
dood", had Bartök reeds ingelast in zijn
twee jaar vroeger geschreven Concert voor
Orkest, als een beschouwing op een onaf
wendbare werkelijkheid. Iets dergelijks
heeft hij niet willen herhalen in zijn laatste
compositie; wel duidt het koraal hierin op
bezinning en berusting. Maar buiten dat is
er in Bartök's laatste werken, vooral in de
beide hier geciteerde, een klaarte, die op
overgave en algemeen menselijke gevoelens
wijst. Hebben wij niet hetzelfde ervaren hij
Pijper, die met zijn Adagio's op zo'n een
voudige wijze zijn bezonken innerlijkheid
toonde? In. het aanschijn van de dood houdt
het experiment op en groeit het kunstwerk
als een zuivere zelfstandigheid uit het diep
ste wezen van de kunstenaar. Dat zulks
geen verslapping hoeft te betekenen, heeft
Bartök bewezen met dit Derde Pianocon
cert, dat buiten kijf een sterk en zeer oor
spronkelijk werk is.
Wij mogen Johan Otten en Toon Verhey
wel dankbaar zijn, dat zij het hier ten ge
hore brachten en wel in een interpretatie
die technisch en muzikaal geraffineerd en
doorleefd mocht heten. Wat daar in de
finale aan contrapuntische wisselwerking
tussen solopartij en orkest bereikt werd,
verdient de hoogste lof. Zoiets zou kwalijk
te bereiken zijn met een buitenlandse vir
tuoos, die na vluchtige kennismaking met
het orkest zijn kunnen aan het publiek
komt tonen. Deze prestatie heeft trouwens
bewezen dat we in Otten een pianist bezit
ten, die zijn man staat en dat hij iets aan
durft dat buiten het gewone répertoire ligt.
Het moge geen bezwaar geacht worden
dat hij zo dicht in onze buurt woont. Laten
wij dit integendeel waarderen.
JOS. DE KLERK
ADVERTENTIE
Voldoening
gevende
geschenken
ENMODE
8ARTEUORISSTR. 24
HAARLEMTEL. 20420
MAANDAG 30 NOVEMBER
Waalse Kerk: Interk. Hermann Zaiss Co
mité, bijeenkomst, 8 uur. Gebouw Zang en
Vriendschap, Jansstraat 74: Bijeenkomst van
„De grotere Wereld", 8 uur. Brinkmann:
Lezing door G. J. de Nie voor „De vrije
Gemeente", 8 uur. Hotel „Roozendaal",
Overveen: Demonstratie van Flitsfotografie",
8 uur. Frans Hals: „Blanke ballast", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Roxy: „De Kruistochten", 14
jaar, 8 uur. Rembrandt: „Sensualita", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „Happy landing",
alle leeft., 7 en 9.15 uur. Luxor: „Moulin
Rouge". 18 jaar, 6.45 en 9.15 uur. Lido: „Dra-
kenzaad", 18 jaar, 8 uur. City: „Het is feest
in Parijs", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
DINSDAG 1 DECEMBER
Concertgebouw: Noordhollands Philhar
monisch Orkest. 8 uur. Gebouw Immanuël,
Nieuwe Kruisstraat 14: Opwekkingssamen
komst, 8 uur. Frans Hals: „Blanke ballast",
18 jaar, 2.30 en 8 uur. Roxy: „De Kruis
tochten", 14 jaar, 2.30 en 8 uur. Rembrandt:
..Sensualita", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Happy landing", alle leeft., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Luxor: „Moulin Rouge", 18 jaar
2, 6.45 en 9.15 uur. Lido: „Drakenzaad", 18
jaar, 2 en 8 uur. City: „Het is feest in Parijs".
18 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur.
6)
„We hebben niet veel tijd om het te pro
beren. Over veertien dagen gaan we al
naar Nieuw Zeeland", zei hij kalm. „We
zitten dringend cm een assistent-toneel-
meester verlegen. Het meisje, dat met ons
mee zou gaan, is plotseling ziek geworden
en gisteren wilde ik juist een S.O.S. rond-
seinen, toen jij opbelde. Ik vroeg je niet
alleen om nogal vroeg te komen omdat je
de vier stukken moet lezen, die we zullen
spelen, maar ook omdat ik je nog een en
ander wilde zeggen, voordat de anderen
komen. Je hebt de laatste twee jaar hard
gewerkt. Ja, ik weet dat heel goed, want
ik ben met de directie van de toneelschool
gaan praten. Ik geloof dat het nog niet zo
gek zal zijn als je bij ons komt werken.
Maar 't is hard werken hoor! 't Is heus
geen licht baantje als we zo rondtrekken
en telkens wat anders spelen. Dat begrijp
je zeker wel, hè?"
Rosemary knikte en nam enige bundels
papieren van hem aan.
„Niet uit ervaring natuurlijk, maar ik
begrijp wel.
„Prachtig.' Ga dan nu maar daar bij dat
raam in de hoek zitten en vergeet hele
maal waar je bent. Lees eerst maar „Rood
Fluweel" door, dat is ons enige nieuwe
stuk en daarna „De Wind en de Regen",
„De lachende Vrouw" en „Hamlet", Val's
bewerking. Die zul je trouwens al wel
kennen".
Met de stukken in haar handen keek Ro
semary Logan aan, onschuldig, argeloos.
„Is Hamlet wel verstandigna Oli
vier en Gielgud?"
Logan keek verbaasd. „We spelen altijd
Hamlet, in Val's bewerking dan". Zijn
stem werd wat luider toen hij een criticus
citeerde: „De Hamiet van Valentine Her-
riek is een pracht bewerking, uitstekend
uitgebalanceerd, met iets van Oliviers fors
heid, Gielguds fijnheid en Irvings
vuur.
„Ja, ik weet dat hij 't prachtig speelt!",
zei Rosemary snel, terwijl ze een kleur
kreeg. Ze had daar zo maar critiek op Her-
rick uitgeoefend! De ironische oogopslag
van Logan ontging haar
Ze liet er direct wat nederig op volgen,
omdat ze nog maar steeds haar buitenkans
je niet goed kon vatten:
„Ik moet u erg hartelijk bedanken, mijn
heer Logan, dat u mij een kans wilt ge
ven. Ik zal mijn best doen, dat beloof
ik u".
„Mij hoef je daarvoor niet te bedanken,
doe dat maarzeg dat maar aan mijnr
heer Herrick, als je daar tenminste gele
genheid voor krijgt. En vergeet dit niet,
Rosemary, laat je niet te veel deprime
ren door je been. Ik moest ook iets over
winnen, iets dat me véél meer in de put
kon brengen" en hij wees naar het grote
litteken. „Ik heb dit in de oorlog opgelo
ken. Toen ik terugkwam was ik verbitterd
en had een geweldig medelijden met me
zelf. Ik legde toen een dure eed af om
nooit meer naar het toneel terug te gaan,
zo lang als ik zou levenmaar drie
maanden daarna kreeg ik de kans om bij
Herrick's gezelschap te gaan werken. En
je ziet 't, daar ben ik nog steeds. Misschien
word jij nog wel eens inspiciënt bij de
Old Vic".
Op de trap klonken vele voetstappen
van naderende mensen. Gavin knikte in
de richting van 't raam in de hoek en zei
met een lichte glimlach: „Je eerste kans
om te acteren; maak je maar onzichtbaar
ze zijn na de vacantie opgewonden
genoeg".
Gehoorzaam trok Rosemary zich bij het
venster terug en begon ijverig te lezen.
Ze was daar bij 't raam half verborgen
door een oud en verschoten rood gordijn,
waarmee het toneeltje afgesloten kon wor
den en kon daardoor nagenoeg onopge
merkt de binnenkomenden gadeslaan. Het
lijkt wel op een soort souffleurs hokje,
dacht ze en ze voelde zich erg gelukkig.
Gavin's wat droge, zakelijke vriendelijk
heid had iets ondefinieerbaars, waardoor
Rosemary haar verwachtingen voor de
toekomst in een veel fleuriger lioht ging
zien. Ze was oprecht en waarheidsgetrouw
geweest, toen ze gezegd had dat ieder
baantje bij een toneelgezelschap haar veel
liever was dan welke andere betrekking
ook, maar eigenlijk had ze de toestand
toch wel wat gedramatiseerd: de grote ac
trice, die in haar kon opbloeien, had af
stand gedaan van een schone en impone
rende carrière om een soort duvelstoejager
te worden voor de Kunst, die zij zo zeer
bemindeVoor Gavin was dit niet ver
borgen gebleven. Zonder iets over dank
baarheid te willen horen had hij Rose
mary ingeprent dat ze zich een geluks
vogel mocht noemen. Waar het alleen
maar op aan kwam, was dat ze werk had
gewonden bij een toneelgezelschap, bij de
mensen, die haar na stonden, in de om
geving, waar zij zoveel van hield. Dat hij
gezegend moge worden, dacht Rosemary
plechtig en iachte toen plotseling stilletjes
om zich zelf, omdat Gavin er nu bepaald
niet de man naar was om gezegend te
worden. Hij zou haar waarschijnlijk wel
flink afbeulen, zoals hij trouwens al had
laten doorschemeren. Maar na de tournee
zou ze iets meer dan alleen 't oppervlak
kige van haar werk afweten en ze zou zon
der twijfel tijdens de reis wel geen tijd
hebben om eens rustig te gaan zitten pie
keren en peinzen over „als dit en als dat
nu eens gebeurd was
Rosemary, die verstandig genoeg was,
dook in „Rood Fluweel", Herricks nieuwe
stuk. Het was een parodie op het ouder
wetse toneel met al zijn rode pluche en
verguldsel: het was een spel in een spel
en bijzonder geestig. Ze kon zich Valen
tine Heirick als de held van „Rood Flu
weel" levendig voorstellen. Hij zou tot in
de perfectie beide rollen spelen, zowel die
uit het verleden als die van de tegenwoor
dige tijd.
Hoe ze zich ook op 't lezen concentreer
de, ze merkte toch dat aan het andere eind
van de zaal een klein opgewonden groepje
heftig en luidruchtig rond Gavin stond te
praten. Brokstukken ,van 't gesprek dron
gen tot haar door en dwongen haar steeds
even met lezen op te houden, of ze wilde
of niet. Tenslotte kon ze de aandrang, die
ze in zich voelde, niet meer onderdrukken
en keek aandachtig naar die snaterende
mensen.
Het was een vreemd stel, maar ze wist
hoe wonderlijk acteurs er uit kunnen zien
in hun slobberpakken en oude truien. Ze
drongen om Gavin heen als kleine kinde
ren om hun lievelings-oom; iedereen wilde
zijn aandacht trekken en iedereen pro
beerde het hoogste woord te voeren.
Rosemary zag direct dat Val en Corne
lia er nog niet waren. Vandaag was Ga
vin nog „Lieve Gavin", en „Logan, oude
jongen", maar na een week van repeteren
zouden ze hem wel weer gaan haten; Ro
semary voelde het.
Een inspiciënt had de meest ondankbare
taak van een gezelschap en hij droeg een
grote verantwoordelijkheid jegens de re
gisseur.
Hij was voor iedereen de zondebok.
Een inspiciënt moest van de vroege och
tend tot de late avond de spelers en de
leden van de technische staf achterna zit
ten en narennen. Hij moest alles en nog
wat coördineren tot één groot, geen hape
ringen vertonend geheel; tot in de treure
toe moest hij naar klachten luisteren;
kortom: aan zijn werk kwam bijna nooit
een einde.
Als een bepaald stuk niet liep, dan zou
hij zeker hete kolen op zijn hoofd gesta
peld krijgen, maar werd het een groot
succes, dan zou iedereen dat aan zichzelf
toeschrijven.
Inspiciënten moesten, en dat wist Rose
mary héél goed, beschikken over een ein
deloos geduld, veel gevoel voor humor en
een grote liefde voor hun steeds dank
bare, maar vaak ondankbaar lijkende
werk.
En een assistent-inspiciënt moest die
zelfde eigenschappen aankweken, dacht
Rosemary met het stille lachje van de be
faamde boer, die kiespijn heeft. Ze had
en dat erkende ze volmondig, echter een
ongeduldige natuur. Ze moest dus héél
wat aan zichzelf bijschaven. Op de Toneel
school had ze steeds tot een van de vlugste
leerlingen behoord en zich daarom tijdens
de lessen en repetities vaak geërgerd aan
de leerlingen, die niet zo snel konden mee
komen. Gavin had het niet bij het ver
keerde eind gehad, ze was een en al vuur
en actie. maar ze wist, dat ze zich nu
zou moeten intomen. Haar zou het niet ge
geven zijn te mogen aansporen en standjes
uit te delen.
(Wordt vervolgd).
