Wandeling door de Oudejaarsavonden Een skipak Een overdadige maaltijd in allerlei kleuren U De gesteunden en de huurverhoging Kerstbomen worden in Haarlem weer massaal verbrand DONDERDAG 24 DECEMBER 1953 HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT 10 DIT MAKEN WE ZELF UIT DRIE KOOKBOEKEN Antwoord op vragen van raadslid Nachtdienst apotheken Dit maal bij avond: de Rooij Pracht collectie KALENDERS J. Duinker gaat volgend jaar met pensioen oor de'^Urouw De Kerstinkopen zijn gedaan, morgen is het Eerste Kerstdag en daarna gaan wij al weer zinnen over een goede vie ring van Oud en Nieuw. Daarom dacht ik dat een wandeling langs Oudejaars avonden meer zin zou hebben dan een langs de winkelramen. Er zullen de 31ste December 1953 's nachts om twaalf uur heel wat geluk wensen worden uitgesproken, vele scho ten worden gelost en klokken worden geluid. Dan begint het nieuwe jaar. Het nieuwe jaar is niet altijd op 1 Januari begonnen. Het jaar der Chaldeeën en Egyptenaren begon op 21 September, de zonnestand van de herfst. Het jaar van Romulus, de stichter van Rome, begon in Maart en de Brahmanen bij voorbeeld beginnen het jaar met de nieuwe maan in April. Het Franse jaar onder de Merovingische koningen be gon op dezelfde dag dat de troepen ge monsterd werden: op 1 Maart; onder de Carolingische vorsten viel de eerste dag op Kerstmis. Karei IX heeft ons ten slotte de vaste datum van 1 Januari be zorgd, zo las ik ergens. Hij schijnt in 1564 te hebben besloten dat in den ver volge het burgerlijk jaar op 1 Januari zou beginnen. In vroeger eeuwen moet het op Nieuw jaarsdag luidruchtig zijn toegegaan, zo erg dat in (.586 de Synode te 's-Graven- hage bepaalde, dat dienaren des Woords zich er op moesten toeleggen dat de prediking „den ledigganck op de feest dagen in heylige en nutte oefening" zou veranderen. Pas na 1816 begon men ook de Ouder jaarsavond kerkelijk te vieren. Daartoe heeft een aanschrijven van de Algemene Synode der Ned. Her vormde Kerken in 1817 meegewerkt. Ook in de meeste Rooms-Katholieke Dit skipak is gemaakt van een wol len lap van 130 cm breed en 1.35 m lang. De boorden zijn gebreid, we kun nen dit doen van een contrasterende kleur, of van dezelfde kleur. Omdat we de boorden 1 recht, 1 averecht breien, sluiten ze goed af aan hals, polsen en benen, dus uw kleuter zal geen last van de kou hebben met dit pak aan. De patronen zijn gemaakt voor de leeftijd van 6 jaar en dit pak kan zowel door een jongen als een meisje gedragen worden. Bovenw. 70, broeklengte 60. Het voorpand wordt zoals we op de tekening zien aan elkaar geknipt, in het achterpand komt in de taille een naad. Nadat we de tekening in het groot gemaakt hebben, controleren we even de maten en als deze kloppen gaan we knippen. Alle delen moeten met naad uitgeknipt worden. Kerken is het gewoonte geworden een godsdienstoefening op 31 December te houden. Een van de oude gebruiken sinds mensenheugenis bij Ouderjaarsavond behorend is het eten van oliebollen en ander deeggebak. Dit gebruik is een erfenisje van onze heidense voorvade ren. Zij maakten beelden uit deeg bij hun bacchanaliën, aangericht ter ere van de overwinning van de zon over de duisternis. Volgens de overlevering acht het volksgeloof het van groot belang er voor te zorgen dat er op 1 Januari geen achterstallig werk ligt, onverschillig van welke aard, want anders zal men het gehele jaar niet op orde en netheid kunnen rekenen. Zo was het vroeger ook noodzakelijk maatregelen te nemen om de boze geesten te verjagen, want als die op 1 Januari waren verbannen, behoefde men het gehele jaar geen vrees meer voor ze te koesteren. Van daar dat het nieuwe jaar met veel lawaai werd ingeluid, daar gingen ze van op de vlucht. Het gebruik van veel spijs en drank op de laatste dag van het jaar en de prille Nieuwjaarsmorgen wekte het vertrouwen dat men het ge hele jaar in overvloed zou kunnen leven. Als dat eens waar was! Wat zou er dan een overvloed heersen. Want dat er op Oudejaarsavond gegeten wordt en veel gegeten wordt, valt niet te ont kennen. Er wordt op zo'n avond zo veel van onze maag gevergd, dat ik graag enige suggesties geef voor een ietwat zorgvuldig gekozen vulling. Hoeveelheid en volgorde moet u met uw eigen maag bespreken. We beginnen met warme of koude baksels: oliebollen (ons heidense erfe nisje), appelflappen, poffertjes. Wist ge tussen twee haakjes dat zulk gebak koud gegeten minder zwaar in de maag ligt? Deze zoete spijs wordt door som mige Oude j aars vier ders vergezeld van een glas bisschop of warme punch. An deren prefereren een zachte besprenke ling met een lichte rode wijn, of Bordeaux, op kamertemperatuur ge bracht. De warme gekookte kastanjes staan inmiddels ook op tafel. Bij voor keur worden zij meteen uit het kokende water met schil en al op tafel gebracht en na het pellen met „echte" roomboter gegeten. Na deze warme en zware inleiding geeft men de maag enige ogenblikken rust en bereidt men zich voor op het nachtmaal, dat sommigen om half twaalf, anderen na twaalven aanvangen. Tegen twaalven zorgen wij dat de gla zen zijn gevuld, opdat de gelukwensen champagne is en zeer goed smaakt. Wie ook dit niet convenieert, neme een mousserende Luxemburgse wijn, die koel geschonken wordt en waarvan de kleur en zelfs een tikkeltje van de smaak met champagne overeenkomen. Deze laatste wijn is bovendien heel ge schikt om bij de gerechten van ons met een goede sprankelende dronk worden overgoten. Men kan met een gevulde beurs champagne drinken. Evenwel, tegenwoordig doen de lichte beurzen velen een Mousseux verkiezen, de champagne uit Luxemburg die in prijs ongeveer de helft van de echte soupertje te gebruiken. De geheelont houders zullen in plaats van wijn een tonic nemen, thee of koffie of desnoods -een glas tomatensap. Ons nachtmaal heeft nog verschillen de gangen. Hors d'oeuvre, een licht soepje, verschillende slaschoteltjes en koud vlees, kaas of fruit? koffie met cognac als sluitstuk. Vergeet u niet op tafel kleine schaaltjes te plaatsen ge vuld met rozijnen, amandelen en bon bons. Als men een gang wil overslaan is zo'n kleinigheidje daarvoor in de plaats juist plezierig. Veel succes bij de toebereidselen, een goede viering van Oudejaarsavond en een gelukkig nieuwjaar toegewenst. ANNEKE Een snoezig jurkje, kant en klaarnatuurlijk naar Frans ontwerp, waarbij de devote eenvoud van het lichtblauwe linnen fijntjes onderbroken wordt door een speelse entre-deux van witte zijde. Het naaien: We beginnen met het stikken van de midden achternaad van de broek, persen hem open en naaien dan de tailleband dicht. Nu volgen de schouders en zijnaden. Voor in de broek stikken we een lange ritssluiting dan stikken we de pijpen dicht. Als we de boorden gebreid hebben, zetten we het halsboordje aan. De pijpen van de broek en de onderkant van de mouwen leggen we in plooien, zodat ze aan de boorden passen en uw pak is gereed. L. S. In de keuken der Uitgeverijen worden met korte tussenpozen nieuwe kook boeken geformeerd, die toch nog altijd een beetje verschillend zijn. Onze eigen gebakken cakes smaken trouwens ook nooit precies gelijk. Het ene kookboek is pittig, het andere overmatig gekruid, het volgende is melig, het vierde te zoet, en het vijfde ziet er van binnen en van buiten zo geestig en origineel uit, dat men direct lust krijgt er mee te gaan werken. Zo kregen wij ter recensie enige kookboeken uit de vijfde catego rie, waarvan wij gaarne enige recepten aan u door willen geven. Misschien is echter de hiernavolgende maaltijd wel wat overdadig! Wij kiezen als hors d'oeuvre: Zakouski Bolchevik (Uit: Eet eens wat anders). Neem een paar levertjes van kip, eend of dergelijke; zout en peper ze licht, bak ze even in de boter en hak ze daar na goed fijn. Neem een mooie goudrei- net (goed gewassen en gedroogd), haal er het klokhuis uit maar schil de appel niet, en hak deze ook heel fijn. Werk de fijngehakte levertjes en appel zorgvul dig door elkaar met 1 eetlepel weekge- maakte boter en 1 hardgekookte eier dooier. Dit mengsel smaakt onder an dere voortreffelijk op toast. Daarna als soep: Gebonden Stronk- selderijsoep (Uit: Het fornuis van Venus). Snijd alle fiarde ribbels van de selderij, snijd de selderij in kleine stukjes, laat ze langzaam tot kookpunt komen en daarna uitlekken op een zeef of vergiet. Doe ze daarna in een pan met een stuk boter, besprenkel ze met bloem, voeg goede, gebonden bouillon toe; bind met eierdooiers die in room zijn losgeroerd, kruid met een weinig nootmuskaat en doe heet op. Dan volgt het Zondagsmaal in rood, bruin en beige: Les Choux-Rouges Fré- déric-Fils (Uit: Blijmoedig keukenbre- vier van Aert Angebrant). Ay, ziet toch hoe daar Aerts neus is gaan krullen! Toen daar de Dordtse zaadteler Vreeken van het paleis te Soestdijk een bestelling had ontvangen op zijn nieuw-gewonnen product, het Dordtse rode spruitjes, plukten de tuin dersknechts op Vreekens kwekerij om trent de Dordtse zeehaven tegelijk met de koninklijke rode spruitjes in één moeite door een maaltje voor uwen Aert Angebrant. Het spruitje, zoals wij dat tot dusver kenden, is een vriende lijke verschijning met een van oudsher Brussels visitekaartje. Buitenlanders spreken van Brussels sprouts, Bryssel- kol en Col de Bruxelles, ook al is de oorsprong van de spruitjes die zij op tafel krijgen een zuiver Nederlandse. De rode variëteit, die in 1952 voor de eerste maal werd gewonnen zou A. A. op het menu willen lanceren als de Choux-rouges Frédéric-fils om Vree ken de zoon van Freek! te eren En wanneer Prosper Montagné het in zijn gastronomisch handboek tot twaalf recepten brengt voor het groene, alias Brusselse spruitje, zal het Aert een eer en een genoegen zijn als dertiende re cept de bereidingswijze van het rode spruitje er aan toe te voegen. Het recept begint met runderlappen en eindigt met een paar druppels ci troensap. Daartussen liggen de rode spruitjes, de kastanjes, de tomaten, een laurierblaadje en de nootmuskaat. Wat A. Aa u mag verzoeken: begin met de herinnering aan het spruitje uit uw vrijgezellentijd uit uw gedachten te bannen! Het rode spruitje van Vreeken verloochent alle verwantschap met het spruitje van de liefdeloze hospita wier malafide keukenbedrijvigheid het ge hele huis met ziekmakende koollucht vervulde. Het rode spruitje van Vree ken mist elke koollucht en reikt alleen daarmede reeds een verzoenende hand aan allen die op grond van culinaire verwaarlozing in studententijd het spruitje niet meer kunnen luchten. Aert wilde u dan allereerst over run derlappen spreken. De juiste inleiding tot een goed gesmoorde runderlap vormt nog altoos een vertrouwelijk gesprek met een slager die van wanten weet. Laat hij u geen lapjes vlees doch ware runderlappen snijden. En bedenkt met Aert dat alleen de welgemarineer- de runderlap te zijner tijd een welge manierde runderlap kan worden. Dat komt de runderlappen op één dag hech tenis te staan, door brengen in een marinade van een Mas rode wijn met een toegift van vleeskruiden, die voor luie koks gemengd en gemalen in de handel worden gebracht. Is er geen wijn, dan volstaat Aert met water. Met citroensap en kruiden is ook van water nog een behoorlijke marinade te maken en dit te weten biedt zoete vertroosting. Droog de volgende dag de runderlap pen goed af want vocht is en blijft een onbraadba^r element! Smelt uw vet en laat het zinderen. Droog de runderlap pen andermaal en vertrouw ze met ge rust hart toe aan het zinderend vet waar in zij bruin zullen braden. Blus de lap jes, voeg er zout en een laurierblad aan toe, alsook het vlees van een pond toma ten en laat dat geheel dan maar een paar uurtjes sudderen. Kruis dan kastanjes aan de doffe zijde, zet ze op met warm water en pel ze vóór ze aan de kook geraken. Kruis ook de spruitjes de rode van Vree ken, welteverstaan en zet ze op in niet te ruim water waaraan enige drup pels citroensap zijn toegevoegd om de rode kleur te behouden. Laat ze zacht koken, schud ze enige malen om, voeg er de nog ongare kastanjes aan toe en juist iets méér boter dan het uwe vrou we zou goeddunken en laat dat panne tje dan zachtkens stoven. Straks, aan tafel, kan ieder der dis genoten naar believen het muskaat molentje doen draaien en laat het nie mand bevreemden dat er tot dusver geen sprake was van aardappelen. A. A. en zijn gasten genoten van het rode spruitje, van de Choux-rouge Frédéric-fils, in het gezelschap van roomzachte kastanjes en op de tong smeltende runderlappen. Volg hem na, zodra de rode spruitjes aan de markt komen en geniet dan op uw beurt van dit Zondagsmaal in rood, bruin en beige. Maak een mooie bruine caramel en laat deze, door langzaam een draaiende beweging te maken, overal langs de binnenwand van een puddingvorm lo pen, zodat zich als het ware een dik bruin vernis vastzet. Kluts vervolgens 2 eieren (dooier en wit tegelijk) gedu rende 5 minuten, voeg steeds roerende y2 liter koude melk toe, en giet dit in de puddingvorm. Maak in een platte pan wat water aan de kook, zet hierin de puddingvorm, zorgdragend dat het water niet in de vorm loopt, en plaats dit tezamen in een flink verhitte oven gedurende ongeveer 3/4 uur. Bovenop vormt zich dan een bruine huid. Keer, als de pudding geheel afgekoeld is, de vorm op een schaal om. Zorg er voor dit vlug te doen, daar anders de cara mel, die door het koken vloeibaar ge worden is, gemorst wordt. Tenslotte nemen we, in plaats van koffie met cognac: Champagnesorbet (Uit: Het fornuis van Venus). In driekwart van een kwart gallon suiker-siroop laat men de fijngeschrap- te schillen van een sinaasappel en een halve citroen trekken. Hierna voegt men er een halve fles Champagne of witte Anjou bij, het sap van vier sinaas appels en een citroen, mengt goed, zeeft het, en maakt koud. Tien minuten voor het serveren voegt men een tweede halve fles wijn toe. Smakelijk eten. A. G. P. S. Een aardig huisjurkje van katoen in geel met donker- en lichtblauwe stre pen. Het lange bovenstuk met ingerim- peld middel kleedt slank af. D<f wijde mouwen geven volle bewegingsvrijheid zonder het geheel aan charme te doen inboeten. Het Haarlemse raadslid de heer D. Ver baan (Arbeid) stelde onlangs de volgende vragen: 1. Kan het College van Burgemeester en Wethouders mededelen op welke wijze en in welke mate voor hen, die per 1 Jan. 1954 uitkering krachtens de Sociale Voor zieningsregeling A en B zullen ontvangen dan wel op andere wijze door de gemeen telijke Dienst van Sociale Zaken op die datum zullen worden ondersteund, waarbij dan tevens begrepen degenen, die in G.S. W.-verbanden zijn tewerkgesteld, de huur verhoging en de opheffing van de con sumptiebeperking zullen worden gecom penseerd? 2. Indien omtrent de wijze waarop en de mate waarin deze compensatie zal plaats vinden, door 's Lands Overheid wordt be slist, zodat voor wat de doorvoering betreft daarop hier ter plaatse gewacht dient te worden totdat de Regering een besluit heeft genomen, zijn Burgemeester en Wethou ders dan bereid maatregelen te treffen, opdat de compensatie met de le uitkering in 1954 zal worden uitbetaald? Het antwoord van B. en W. luidt: De Regering heeft nog geen beslissing genomen omtrent de wijze, waarop de ge volgen van de genoemde verhogingen zul len worden opgevangen, ten aanzien van hen, die woi'den gesteund krachtens de Sociale Voorzieningsregeling A of wel krachtens de G.S.W.-regeling voor hoofd en handarbeiders. Wel is bij circulaire van de minister van Maatschappelijk Werk medegedeeld, dat de uitkeringen ingevolge de Regeling Hulpverlening Oorlogsslacht offers (1940-1945) ingaande 1 Januari a.s. met 5 procent worden verhoogd. Zij, die een uitkering genieten krachtens de Sociale Voorzieningsregeling B ontvan gen voor de verhoogde huur van rechts wege een hogere uitkering, omdat het huurelement een afzonderlijk onderdeel van het steunbedrag uitmaakt. De regering schijnt verder voornemens te zijn het be drag, bestemd voor de kosten van levens onderhoud, in verband met de opheffing van de 3 procent consumptiebeperking, te verhogen met ongeveer 0.90 per week. Voor hen, die een uitkering genieten krachtens de Armenzorg kan de huurver hoging op dezelfde eenvoudige wijze wor den opgevangen als voor hen, die een uit kering genieten krachtens de Sociale Voor zieningsregeling B. Of en op welke wijze tot steunverhoging moet worden overge gaan in verband met de opheffing van de consumptiebeperking is bij B. en W, in studie. Het ligt inderdaad in de bedoeling van het College alle maatregelen te treffen, die nodig zijn om zo mogelijk bij de eerste uitkering in 1954 het verhoogde steunbe drag aan belanghebbenden te kunnen uit keren. ADVERTENTIE Verkooplokaal NOTARISHUIS Dir. W. N. WOLTERINK Bilderdijkstraat bij de Zijlweg Haarlem - Tel (K 2500) 11928 INBOEDELVEILING 12/15 JAN. 1954 Inzendingen van huisraad worden dagelijks aangenomen. Eigen afhaaldienst Tot 26 December des morgens om acht uur: Firma Duym en Keur, Keizerstraat 6, telefoon 10378; Apotheek Begemann en Sneltjes, Kruisweg 30, telefoon 10043; Mar- nix-apotheek, Marnixstraat 65, telef. 23525; Teyler-apotheek, Teylerplein 79, telef. 17946, Op 26 December van 's morgens 8 uur tot des avonds 8 uur: Firma C. G. Loomeyer en Zoon, Barteljorisstraat 11, telefoon 10175; Park-apotheek, Kleverparkweg 13, telefoon 11793; Apotheek 't Gildehuys, Koninginne weg 3, telefoon 12038; Apotheek J. Krijnen, Eksterstraat, telefoon 25860; Apotheek Van Rijn, Kleine Houtweg 15, telefoon 10539; firma C. G. Loomeyer en Zoon, Zijlweg 34, telefoon 12495; Schoterbos-apotheek, Rijks straatweg 19, telefoon 2571T; Nolfs apotheek, Kruisstraat 26, telefoon 11174; Bos en Vaart apotheek, Bos en Vaartstraat 26, telefoon 13290; Centraal apotheek v.h. Florijn, Grote Houtstraat 78. telefoon 10500; Noorder- apotheek, Jan Gijzenkade 181, telefoon 23821. Van 26 December des avonds 8 uur af Th. A. Klinkhamer, Koninginneweg 69. tele foon 11596; Grijseels en Van Hees, Lange Veerstraat 19, telefoon 11000; Frans Hals apotheek, Frans Halsplein 1, telefoon 11180. Wanneer de Kerstdagen straks voorbij zullen zijn dan zullen de Haarlemmers tezamen weer een schier ontelbaar aantal Kerstbomen bezitten, die na hun functie tijdens de Kerstdagen, hun betekenis ver loren zullen hebben. Zij zullen het zelfde lot ondergaan als hun voorgangers: een verzengende vuurgloed zal een eind aan hun bestaan maken. Maar evenals het vorig jaar wil ook nu de Haarlemse politie een massale verbran ding houden. De gevaren van het particu lier verbranden van Kerstbomen zijn na melijk niet denkbeeldig; het gebeurt niet zelden, dat een onschuldig vuurtje uit groeit tot een fikse brand, zodat de brand weer er aan te pas moet komen. Trouwens, hoe plezierig het ook moge zijn, zelf de boom te mogen verbranden, uiteindelijk geeft het veel meer voldoening, wanneer men in grote getale getuige kan zijn van dat indrukwekkende schouwspel van om- hoogschietende vlammen. De politie heeft twee data voor deze in banen geleide verbranding vastgesteld: in de eerste plaats Dinsdag 29 December en dan Donderdag 7 Januari voor hen, die hun kerstversiering tot Driekoningen willen handhaven. De negen plaatsen, die voor dit doel zijn uitgezocht zijn: Het Kalfje aan het Prin sen Bolwerk (Centrum); het terrein aan de Roerdompstraathoek Vondelweg (Noord); het terrein aan cle Planetenlaan ten Noorden van het EDO-terrein (Noord); het terrein aan de Kleverlaan, Zuidzijde ADVERTENTIE STOFZUIGERS Wij hebben meer dan 25 jaar ervaring. Wij geven .EEN BETROUWBAAR ADVïES Keuze uit: Holland Electro - Ruton Errcs - Excelsior Hoover Miele - Gen. Electric - Progress Ged. Oude Gracht 52 tegenover de kerk Betaling in overleg. tussen de Tercleefbrug en de spoorweg overgang (Noord); het Theemsplein (West); het terrein aan de Garenkókers- kade, Noordzijde, (Centrum); het terrein aan de Gerrit Schoolmeesterlaan (Tuin dorp); het terrein aan de Richard Holkade (Oost); het terrein aan de Frederik Hen driklaan (Zuid). Een ieder dient er voor te zorgen, dat zijn Kerstboom op de aangegeven dag op die verbrandingsplaats ligt, die zich het dichtst bij zijn huis bevindt. De politie hoopt, dat buurt-, wijk- en speeltuinver enigingen weer hun medewerking zullen verlenen door tijdig de huizen langs te gaan om de bomen op te halen. Wanneer dus over enige tijd een met sparregroen volgeladen handkar of wagentje voor u« huis stilhoudt, dan is het juiste ogenblik aangebroken om uw boompje bij te dra gen, oplat het vuur zo groot en indruk* wekkend mogelijk zal worden. Tenslotte vermelden wij nog, dat de po litie aan de vele verzoeken om de vuren 's avonds te ontsteken, tegemoet is ge komen. Niet meer 's middags, maar nu 's avonds om 19 uur zullen de ontstekin gen geschieden. ADVERTENTIE ANEGANG 14 (naast C en A) Bij beschikking van de Staatssecretaris van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen is met ingang van 1 September 1954 aan de heer J. Duinker, wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, op zijn ver zoek eervol ontslag verleend als leraar aan en onderdirecteur van de Rijks H.B.S. <e Velsen. Mevrouw de weduwe T. Rendering- Mijere in Vlagtwedde viert op Eerste Kerst" dag haar honderdste verjaardag.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 10