Gelijke zittingsduur van Eerste
en Tweede Kamer voorgesteld
Haagse raad besloot de
HAWOMA te liquideren
IN DE WERELDPOLITIEK
Men kan zich vergist hebben
Commissie-Van Schaik wil budget
recht der Eerste Kamer beperken
Agenda voor
Haarlem
Een Eeuw Geleden
Rapport over Grondwetsherziening
Opening Boekenweek
en schrijversbal
^Hoe is het ontstaan?^
Gemeente delgt schuld
van ruim 1 millioen
DINSDAG 9 FEBRUARI 1954
3
Winterhanden
Dit jaar in Den Haag
Dodelijke aanrijding als
gevolg van gladheid
Dit woord:
STUKADOOR
Donderdag oefent RA.F.
deels boven Nederland
Journalist Evenhuis
wordt uitgewezen
Britse distributie
nadert haar einde
Uit de Opregte Haarlemsche
Courant van 9 Februarij 1854
De staatscommissie tot herziening van de Grondwet, ingesteld op 17 April 1950,
waarvan de minister van Staat mr. J. R. H. van Schaik, voorzitter is, heeft thans
haar eindverslag uitgebracht.
Plet beslaat 106 bladzijden, gevolgd door 17 minderheidsnota's en 12 tussentijds uit
gebrachte adviezen. Er zijn twee losse bijlagen, namelijk een ontwerp-Grondwct
overeenkomstig de voorstellen der commissie en een vergelijkend overzicht van de
teksten der geldende Grondwet en die, welke de commissie heeft ontworpen.
De commissie is ervan uitgegaan, dat de hoofdbeginselen van onze Grondwet geen
wijzigingen behoefden. Met betrekking tot het noodrecht heeft de commissie het
standpunt ingenomen, dat het geen aanbeveling vei-dient dit in het geschreven recht
te formuleren.
Bij de systematiek heeft de commissie
het dienend karakter daarvan op de voor
grond gesteld. Zij stelt voor in de eerste
zeventien hoofdstukken de bepalingen, be
trekking hebbende op de normale rechts
orde, op te nemen. In het achttiende
hoofdstuk komen de uitzonderingstoestan
den aan de orde. Hierop volgen de hoofd
stukken regelende de procedure tot wijzi
ging van de Grondwet en het recht dat
toepassing dient te vinden bij de over
gang naar een nieuwe rechtsorde.
Begonnen wordt met de regelen omtrent
de centrale staatsorganen, daarna volgen
de grenzen, welke aan de uitoefening van
het staatsgezag worden gesteld, alsmede
enige der belangrijkste voorwerpen van
overheidszorg. De hoofdstukken veertien
tot en met zeventien betreffen de lagere
openbare lichamen. Daartussen hebben in
het dertiende hoofdstuk de bepalingen be
treffende de waterstaat en de waterschap
pen een plaats gekregen.
De commissie heeft meer eenheid in de
terminologie gebracht. In de daarvoor i>n
aanmerking komende artikelen is de re
dactie zodanig gekozen, dat daaruit kan
worden afgeleid of de commissie de lega
tie van wetgevende bevoegdheid al dan
niet geoorloofd acht.
De troonopvolging
In het tweede hoofdstuk heeft de staats
commissie een wijziging in de regeling van
de troonopvolging voorgesteld.Zij heeft zich
laten leiden door de gedachte, welke in
1922 reeds voorop is gesteld, dat deze rege
ling een 'blijvend nationaal koningschap
moet waarborgen. Voorgesteld wordt, het
koninklijk gezin en niet het stamhuis als
uitgangspunt voor de troonopvolging te
nemen. Bij de regentschapsregeling opent
de commissie de mogelijkheid van een op
treden van een regentschapsraad.
De Staten-Generaal
In het derde hoofdstuk adviseert de
commissie het budget-recht van de Eerste
Kamer te beperken in die zin, dat deze
Kamer niet meer alle afzonderlijke hoofd
stukken ter goedkeuring krijgt voorgelegd.
Voor de hoofdstukken betreffende het Huis
des Konings, de Hoge colleges van Staal
en de Nationale Schuld handhaaft de com
missie de bestaande regeling, zo dat deze
drie hoofdstukken de Eerste Kamer aanlei
ding kunnen geven tot het houden van al
gemene beschouwingen over de algemene
lijnen van het regeringsbeleid.
De commissie stelt voor de zittingsduur
van de Eerste Kamer te laten samenvallen
met die van de Tweede Kamer, zodat alle
leden van de Eerste Kamer voortaan tege
lijk aftreden.
De commissie heeft overwogen of de toe
nemende werkzaamheden ook in het
buitenland voor de Kamerleden aanlei
ding geven de mogelijkheid te openen tot
stemoverdracht oi' tot het invoeren vain
het systeem van plaatsvervangende Ka
merleden. Zij is hierbij tot een negatief re
sultaat gekomen. In dit hoofdstuk heeft de
commissie een artikel opgenomen, waarin
het stelsel van de politieke partijen wordt
erkend.
De commissie heeft een afzonderlijk
hoofdstuk over de rechtswaarborgen opge
nomen. In dit hoofdstuk hebben onder meel
de grondrechten van drukpersvrijheid en
van vereniging en vergadering een plaats
gevonden. De commissie begint het hoofd
stuk met een nieuw zogenaamd non-discri
minatie-artikel, waarin gelijkheid van
rechten ongeacht sexe, ras of godsdienst
wordt gewaarborgd.
Godsdienst
In het hoofdstuk van de godsdienst is het
voornaamste punt de regeling van gods
dienstoefeningen buiten gebouwen en be-
ADVERTENT1E
DINSDAG 9 FEBRUARI
Concertgebouw: Noordh. Ph. Orkest, 8 uur.
Gebouw Vrijz. Herv., Jacobstraat 6: Spr.
G. Brucks en J. Kits; m. m. v. Anton Marco,
zang, 8 uur. Cultura: Filmavond met lezing
over „Toerisme in Europa" 10 jaar, 8 uur.
Ijsbaan Eindenhout, Wagenweg: 710.30
Minerva: AVRO-revue, 8 uur. Frans Hals:
„De zoon van niemand". 14 jaar, 8 uur. Roxy:
„De engel en de bandiet", 14 jaar. 8 uur.
Luxor: „Contraspionnage". 14 jaar, 7 en
9.15 uur. Rembrandt: „Scaramoüche", 14
jaar, 6.45 en 9.15 uur. City: „Bittere rijst", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „De woeste hoog
te", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Obsessie",
18 jaar, 7 en 9.15 uur.
WOENSDAG 10 FEBRUARI
Gebouw Vrijz. Herv. Jacobstraat G. Spr.
G. Brucks en J. Kits; m. m. v. Anton Marco,
zang. 8 uur. Ijsbaan Eindenhout, Wagenweg:
105.30, 710.30 uur. Minerva: „Salzburg -
die Festspielstadt", alle leeft., 8.15 uur.
Frans Hals: „De zoon van niemand", 14 jaar,
2.30, 7 en 9.15 uur. Koxy: „De engel en de
bandiet", 14 jaar, 2.30 en 8 uur. Luxor:
„Contraspionnage", 14 jaar, 2, 7 en 9.15 uur.
R»3ïbrandt: ,,Scaramouo\e'\ 14 jaar, 1.45,
4.15, 6.45 en 9.15 uur. City: „Bittere rijst",
18 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur. Palace: „De
woeste hoogte", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Lido: „Obsessie"* 13 jaar, 2, 4.15. 1 en 9.15 u.
sloten plaatsen (processies). De commissie
stelt voor de bestaande beperkingen te
doen vervallen, maar wil de mogelijkheid
scheppen een verbod uit te vaardigen op
grond van vrees voor verstoring der open
bare orde en rust.
Verder wordt voorgesteld, dat de Staat
zijn verplichting tot betaling van de over-"
heidstractementen aan predikanten cn
geestelijken zal afkopen.
In de grondwettelijke regeling betreffen
de het onderwijs heeft; de commissie geen
verandering voorgesteld. Voorgesteld wordt
een nieuw hoofdstuk over het maatschap
pelijk welzijn op te nemen. Daartoe zijn
enige richtlijnen opgenomen, waaraan het
beleid der overheid moet voldoen in het
belang van het maatschappelijk welzijn.
Achtereenvolgens zijn bepalingen opge
nomen nopens de vrijheid van arbeid en
die van verbruik, de zorg voor voldoende
werkgelegenheid, de medezeggenschap van
werknemers in onderneming of bedrijf en
het voorzien in levensonderhoud van hen,
die buiten eigen schuld niet in staat of in
de gelegenheid zijn door arbeid daarin zelf
te voorzien. Ook wordt de zorg van de
Staat met betrekking tot sociale noden be
handeld.
In het hoofdstuk van de Defensie wordt
onder meer verklaard, dat het verlenen van
onverplichte dan wel meer dan verplichte
militaire bijstand voor collectieve rechts
handhaving slechts zal kunnen geschieden
met toestemming van de Staten-G, eraal.
In het hoofdstuk van Financiën wordt de
grondwettelijke belemmering voor het
vaststellen van begrotingen voor langer dan.
twee jaar weggenomen.
De artikelen 202 en 203 van de geldende
Grondwet betreffende de burgerlijke en
militaire uitzonderingstoestanden heeft de
commissie in een artikel in een nieuw
hoofdstuk ondergebracht.
Minderheidsnota's
Er zijn zeventien minderheidsnota's aan
het rapport toegevoegd. Negen leden stellen
voor aan de grondwetsartikelen een onge
nummerd artikel vooraf te laten gaan,
waarin wordt uitgesproken, dat het staats
bestel wordt gedragen door de erkenning
van God als schepper en bi-on van het recht.
Vijf leden kunnen zich niet verenigen
met het voorstel van de commissie tot ver
hoging van de troonsopvolgingsleeftijd tot
21 jaren. Zij willen die op 18 jaar gehand
haafd zien.. Zes leden spreken zich uit voor
handhaving van een artikel betreffende in
stelling bij de wet van vaste college's,
welke bijstand verlenen bij de voorberei
ding van de wetgeving of aan welke enige
bevoegdheid van regeling of bestuur wordt
toegekend.. Zes leden keren zich tegen be
snoeiing van het begrotingsrecht van de
Eerste Kamer. Eén lid bepleit rechtstreekse
verkiezingen ook voor de leden van de
Eerste Kamer.
De mogelijkheid van incidentele stem
overdracht voor Kamerleden wordt voor
gestaan door zeven leden van de commissie.
Tien leden blijken voorstanders te zijn
van de verlaging van de kiesgerechtigde
leeftijd tot 21 jaar.
Twee leden hebben hun gedachten over
een procedure tot vereenvoudiging van de
wetgeving uiteengezet. Zij stellen voor de
procedure van stilzwijgende goedkeuring
ook voor de nationale wetgeving mogelijk
te maken.
In drie minderheidsnota's hebben enige
leden hun standpunt uiteengezet over het
voorstel van de commissie tot verruiming
van de mogelijkheden tot het houden van
godsdienstoefeningen buiten gebouwen en
besloten plaatsen. Vier leden willen dit
recht alleen geven aan het kerkgenoot
schap, dat tenminste twee derden der be
volking van een gemeente omvat. Twee
leden staan een veel ruimere vrijheid voor.
Drie leden willen niet aan de burgemees
ter de bevoegdheid toekennen, voorge
nomen godsdienstoefeningen te verbieden,
indien de openbare orde en rust dit ver
eisen, maar de bestaande grondwettelijke
regeling handhaven.
Naar aanleiding van het hoofdstuk be
treffende maatschappelijk welzijn vijf min
derheidsnota's ingediend.
Vijf leden zijn van mening, dat het hoofd
stuk niet in de Grondwet thuis hoort. Vijf
andere leden zouden een artikel over het
gezin opgenomen willen zien. Twee leden
achten het gewenst grondwettelijk voor te
schrijven, dat waarborgen in het leven
worden geroepen tegen onevenredige daling
van de koopkracht van spaargelden. Vier
leden zouden een artikel nopens weten
schap en kunst in dit hoofdstuk opgenomen
wensen. Twee leden spraken zich uit tegen
de regeling van de medezeggenschap van
werknemers, zoals de commissie die voor
stelt.
De zeventiende minderheidsnota, door
drie leden ondertekend, verzet zich tegen
het voorstel de mogelijkheid uit te sluiten
dat 'ook niet-gemeenteraadsleden tot wet
houders benoemd kunnen worden.
Ook dit jaar zal de traditionele Boeken
week ingewijd worden met een officiële
openingsavond, die mede ter gelegenheid
van het honderd-jarig bestaan van de
's-Gravenhaagse Boekhandelaarsvereni
ging op Vrijdag 26 Maart gehouden zal
worden in het gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen te Den Haag.
Het programma wordt voor de pauze
verzorgd door Ballet Recital met mede
werking van leden, van het Residentie-
Orkest. Onder meer zal de première gege
ven worden van het speciaal voor deze ge
legenheid gemaakte „Ballet van de Lezer",
met muziek van Jurriaan Andriessen, sce
nario van dr. Jan Hulsker en choreografie
van Sonia Gaskell.
Na de pauze treden leden van de Haagse
Comcdie en van het Residentie-Orkest op in
„De Geschiedenis van een Soldaat" van
C. F. Ramuz, met muziek van Igor Stra-
winsky, in de vertaling van mr. M. Nijhoff.
De regie berust bij Paul Steenbergen, de
muzikale leiding bij Jurriaan Andriessen.
De avond zal worden besloten met het
traditionele schrijversbal.
Gisteravond om ongeveer kwart over zes
is op de Bloemendaalseweg in de gemeente
Waddinxveen een verkeersongeval gebeurd,
waaidoor de 23-jarige fabrieksarbeider
M. N., afkomstig uit Gouda, om het leven
is gekomen. Hij reed op de fiets in de rich
ting Waddinxveen, toen hij aan het begin
van de Bloemendaalseweg een bus van de
N.V. Citosa, van de lijndienst Boskoop
ReeuwijkGouda tegenkwam. Waarschijn
lijk als gevolg van de gladheid van de weg
is de wielrijder geslipt en tegen deze bus
aangereden, en daarna op de weg gevallen.
Het slachtoffer werd overgebracht naar het
Van Iterson-ziekenhuis te Gouda, waar hij
bij aankomst bleek te zijn overleden. Het
onderzoek is in handen van de rijkspolitie
te Waddinxveen.
ADVERTENTIE
Er is een woord stuc dat pleisterkalk
betekent. Deze stof bestaat uit fijnge-
stoten gips, kalk en water. Wonderlijk
dat wij het met een c schrijven, want
het is precies hetzelfde woord als stuk:
brok, deel. Maar dit Germaanse woord
stuk heeft een zwerftocht gemaakt
door het Romaanse taalgebied: in 't Ita
liaans werd het: stucco, in 't Spaans:
estuco. En een man die met estuco
werkt, is een estUCador. Dit woord is
in Nederland: stukadoor en een stuka
door is iemand die pleisterkalk aan
brengt aan plafonds en muren. Men
^zegt ook wel: witter.
Na een gehele middag en avond te heb
ben gedebatteerd over de financiële moei
lijkheden, waarin de HAWOMA, de Haagse
Woningbouw Maatschappij, is geraakt,
heeft de Haagse raad in de afgelopen nacht
een aantal beslissingen genomen.
De HAWOMA zal ontbonden en geliqui
deerd worden.
Het college van B. en W. zal twee liqui
datoren, één voor de technische en één
voor de financieel-economische kant van
de zaak benoemen, op grond van overge
nomen moties van de heren Smitskamp
(A.R.) en Mens Fiers Smeding (V.V.D.).
Aan de liquidatoren zal 300.000 gulden a'ls
hoogste crediet worden gegeven om twee
in aanbouw zijnde woningblokken te vol
tooien. Met de toezegging, dat voorstellen
over de voordeligst mogelijke afbouw de
raad ten spoedigste zullen bereiken.
De gemeente zal 700.000 gulden op de
HAWOMA-aandelen bijstorten en de lo
pende schulden van 362.000 gulden over
opgeleverde bouwwerken en verdere schul
den, begroot op een millioen, voor onder
handen zijnde bouwwerken delgen.
Moties om nadere inlichtingen van de
heer Buys over financiële consequenties
van niet bouwen van andere ontworpen
woonblokken (er zou dan nog drie ton
verlies zijn, onder meer op materieel en
aangeschafte bouwmaterialen) werden
voor prae-advies in handen van B. en W
gesteld.
In het college is na 17 Juli herhaaldelijk
om grondig onderzoek en uitvoerige in
lichtingen gevraagd. Daarover zijn scherpe
woorden gevallen. Wethouder Feber kon
die inlichtingen niet geven. B. en W. be
schikten tot voor kort niet over volledige
gegevens, zodat prae-adviezen en voorstel
len met terughoudendheid moesten worden
gegeven of gedaan. Het is zeer moeilijk ge
weest om een zuiver standpunt te bepalen
Vandaar, dat thans ingediende moties tot
liquidatie werden overgenomen en voor
stellen tot voorzetting van de HAWOMA
werden ingetrokken.
Het college wist bij voorbeeld niet beter
of de directeur ir. P. Stempels had zelf ont
slag genomen.
Nadat ir. Feber nog had verklaard, dat
hij gaarne aan de commissie van onderzoek
verantwoording zal afleggen, dat deze
commissie voor het einde van het jaar rap
port uit kan brengen en dat het onder han
den zijnd bouwwerk, indien de gevraagde
drie ton crediet niet zou worden gegeven,
zou moeten worden stilgelegd met alle na
delige financiële gevolgen voor de ge
meente en voor de arbeiders bij de HA
WOMA van dien, nam de raad de gemelde
beslissingen.
Het had die middag gesneeuwd en het
vroor. De straten in de binnenstad waren
spiegelglad geworden en het was begrijpe
lijk, dat de autobestuurder zijn wagen niet
tegen de steile brug kon opkrijgen. Hij
probeerde van alles, maar de achterwielen
kregen geen houvast en draaiden zoemend
in het rond.
De auto ging dan ook niet vooruit, ach
teruit wel; tergend langzaam. Dc opge
schoten jongens, die kwamen aandrente
len, vonden het een bijzonder vermakelijk
schouwspel. Zij dachten niet: „Kijk die
meneer kan niet tegen de gladde brug op
komen, laten we allemaal een handje hel
pen". Neen, ze dachten: „Die meneer zit
lekker in een autotje, die moest zo nodig
autorijden. Laat meneer nu maar zelf zor
gen, ciat hij komt waar hij wezen wil. Wij
zullen wel kijken". Meneer moest maar
gaan lopen als hij niet rijden kon.
Maar mijnheer zat zich voorlopig alleen
maar erg kwaad te maken totdat een van
de jongens, in een lange geel-bruine jas en
met een bloemetjes-shawl het genoeg vond.
Hij stapte naar de wagen toe en zei tegen
de automobielist met de allure van een
kenner: „Een stukje achteruit, in de eerste
bak gooien, een dot gas geven en snel laten
opkomen". Toen keerde hij zich om en keek
in vijf paar ogen. die hem leerden, dat hij
spelbreker was geweest.
Bliksemsnel doorzag hij de situatie, keer
de zich direct om en riep: „Sukkel!" De
auto kwam juist op gang en toen de war
gen met de opgeluchte chauffeur al lang
uit het gezicht was verdwenen, stond de
jongen met een kwaad gezicht zijn mooie
jas schoon te maken. In het voorbijgaan
was een bruine fontein van zand en pekel
onder het wiel vandaan omhoog gespoten.
De andere jongens lachten. H. de G.
Het diep-gewortelde wantrouwen van het Westen tegen China komt, heter
dan in de krachtige veroordelingen der Westelijke politici aan de confe
rentietafel, tot uiting in de Aziatische politiek der Verenigde Staten, waarin
de bondgenoten van Washington een aandeel hebben. Het feit dat Amerika
klaarblijkelijk Japan heeft uitverkoren als zijn steunpilaar in het Verre
Oosten, vertolkt de overtuiging dat China voor de Westelijke doeleinden
in Azië verloren wordt geacht. Amerika ziet een zekere overeenkomst in
de naoorlogse functie, die de vroegere As-genoten Duitsland en Japan
moet worden toebedeeldPrimaire bondgenoten als vooruitgeschoven pos
ten tegenover de communistische machtsconstellatie. Thans is zelis het
vroegere verlengstuk der As, Spanje, als eenzelfde verlengstuk voor de
Amerikaanse veiligheidswal geaccepteerd.
Mocht deze politiek in samenhangende
constructie-hechtheid worden verwezen
lijkt, dan vüidt Moskou tegenover zich een
verzameling van bewapende verbondenen,
die het met het historische Russische wan
trouwen tegenover het Westen gemakke
lijk dezelfde doeleinden kan toeschrijven
als indertijd de As- m ogend heden zeer dui
delijk demonstreerden: Omsingeling van de
Sovjet-macht, die als enige winst uit de
tweede wereldoorlog China tot haar in
vloedssfeer kon rekenen.
Deze overweging, namelijk dat Ruslands
vroegere vijanden ook thans weer in het
gelid worden gesteld, is ongetwijfeld een
hinderpaal voor overeenstemming ten aan
zien van de kwesties die in Berlijn worden
besproken door de vier ministers. Doch zó
gesteld is het probleem al te zeer uit lou
ter Russisch standpunt bekeken. Want
voordat Japan werd gepromoveerd tot
Amerikaans bondgenoot nummer één in
Azië en voordat er sprake was van een
Westelijke defensie onder leiding van
Amerika, had de Sovjet-Unie reeds China
aan zich gebonden en de Europese landen
beoosten Duitsland een communistisch re
giem opgelegd. Liever dus dan het zo te
stellen, dat het Russische wantrouwen ge
rechtvaardigd is omdat het Duitsland en
Japan als Westelijke instrumenten vreest,
moet men betogen dat Duitsland en Japan
door het Westen werden ingeschakeld ten
gevolge van de duidelijke expansie-politiek
van Moskou in Europa en Azië.
Tot zover is de gang van zaken aller
minst een reden tot weeklagen voor de
Russen over de Westelijke defensie-voor-
bereidingen. Doch wanneer men aldus tot
de conclusie is gekomen dat wederzijds
wantrouwen de huidige situatie geschapen
heelt, en dat dit wantrouwen allerminst
ongemotiveerd moet heten tengevolge van
bepaalde verschijnselen, moet men op een
gegeven moment toch in objectieve logica
gaan redeneren van dat gegeven moment
uit. Met andere woorden, zich stellend bo
ven het panorama van dit ogenblik, moet
men zich afvragen in hoeverre de gebeur
tenissen sinds 1945 een nieuwe situatie
hebben doen ontstaan, die een nieuwe basis
voor een nieuwe politiek van weerskanten
noodzakelijk maakt.
Want wat doen de mogendheden op het
moment anders dan verwijlen bij grieven
in het verleden en elkander doeleinden
toeschrijven, die wellicht reeds volkomen
in onbruik zijn geraakt? Sterker nog, is er
I in het verleden niet een fout gemaakt bij
de interpretatie van elkanders doelen?
Gezien de gebeurtenissen der laatste ja
ren wordt dat steeds waarschijnlijker. Uit
gaande van het veel-gewraakte verdrag
van Potsdam dat overigens, toen het
gesloten was, West-Europa én Oost-Europa
een eensgezinde zucht van verlichting deed
slaken, aangezien toen bleek dat de be
zettende mogendheden het aggressieve
Duitsland niet met handschoenen wensten
aan te pakken komt men tot de conclu
sie dat de bedoelingen van Moskou en de
Westelijke grote mogendheden ten aanzien
van Duitsland wel ver uit elkaar zijn ge
lopen. Voor het Westen was aanleiding
daartoe de opeenvolgende overmeesterin
gen der Oostelijke landen door communis
tische handlangersregiems. Doch thans rijst
de vraag, of het niet het spook van een
opnieuw tot de tanden gewapend, naar
Oostelijke gebieden hongerend Duitsland
is geweest, dat Moskou met zijn bekende
directe methodes korte metten heeft .doen
nraken met Polen, Hongarije, Tsjechoslo-
wakije, Albanië, Bulgarije, Roemenië en
Joegoslavië. Want een onbetrouwbaar,
zwak en onderling met wrake geladen
randgebied tussen dat gevaarlijke Duits
land en de Sovjet-Unie was alweer van
Russisch standpunt gezien! een factor
van onveiligheid, die al eens meer de inval
in Rusland van het Westen uit vergemak
kelijkt had.
De realisten der Russische politiek moe
ten "immers beseft hebben, dat eens het
uur onvermijdelijk zou slaan, waarop de
Russische troepen Duitsland zouden verla
ten. En dezelfde realisten moeten hebben
ingezien, dat aggressie tegen heel West-
Europa voor de Sovjet-Unie een hachelijk
militair avontuur zou worden, waarvan de
uitslag afgezien nog van het directe
nut twijfelachtig mocht heten.
De Oostelijke satellietlanden zijn wel
licht het slachtoffer van hun geografische
positie geworden. Daarmee blijft de daad
van hun brute overweldiging even afkeu
renswaardig en ongerechtigd, doch het
motief zou er duidelijker door worden en
op de basis van dit mo.tief zouden de na
oorlogse daden der Sovjet-Unie begrijpe
lijker zijn. Want een nog altijd onopgehel
derde factor blijft in de na-oorlogse ont
wikkeling de vraag: Waarom heeft Rusland
als het ware opzettelijk het Westen tot
eenheid en gezamenlijke krachtsinspannin
gen gedwongen?
Het zou interessant zijn, het vraagstuk
der internationale verhoudingen eens in dit
licht te zien besproken, alvorens men
tracht de détail-kwesties op te lossen zon
der vooraf begrip te hebben verkregen
van elkanders motieven
De Russische aanval op het Westen is
uitgebleven. Joegoslavië heeft zich aan
de Russische dictatuur ontwrongen zonder
militair gestraft en gecorrigeerd te zijn.
Omdat het communistisch bleef, is het voor
Moskou geen bedreiging geworden. Is wel
licht de veiligheid, van het Europa beoosten
Duitsland voldoende voor de Sovjet-Unie".'
Als dit zo zou zijn, zou de Russische
tegenstand op de Berlijnse conferentie ver
klaarbaarder worden. Maar tegelijk zou een
Russisch misverstand aan de dag komen,
dat tenminste even betreurenswaardig zou
zijn als het eventuele Westelijke ten aan
zien der Russische bedoelingen was. Het
misverstand namelijk, dat de Westelijke
eenheidsneiging, gepaard gaande met een
militaire krachtsinspanning en verbonden
mei Amerikaanse steunpuntenpoütiek in
Europa en Azië, een uiting is van dezelfde
aggressieve geest, die eens Hitier bezielde
ten opzichte van het Oosten van Europa.
Wat men ook mag inbrengen tegen de
suggestie om een einde te maken aan deze
misverstanden aan weerskanten, een ding
is zeker: Op de manier waarop men ze
laat voortbestaan cn handhaaft als basis
voor politieke richtlijnen, komt men ner
gens. Wellicht was het oorspronkelijke idee
tot een open gesprek der vier staatshoof
den zonder agenda en zonder voorafgaande
beginselverklaring een middel geweest tot
opheldering. Wellicht brengt de Berlijnse
conferentie alsnog de verrassing dat men
eens tot de kern der zaak doordringt.
Tenslotte gebeurt het in het leven wel
vaker, dat de kern zichzelf blootwoelt, j
omdat er zoveel omheen gegraven wordt.
J. L.
Als men op Donderdag 11 Februari bo
ven Nederland vele vliegtuigen in de lucht
ziet. of des avonds motorgebrom hoort,
zal men dit moeten toeschrijven aan de
R.A.F. De Engelse luchtmacht houdt na
melijk op die dag oefeningen, die zich voor
een deel tot boven ons land zullen uit
strekken.
Nog twee Nederlanders in
Djakarta aangehouden
(Van onze correspondent te Soerabaja)
De heer Evenhuis, hoofdredacteur van
de „Vrije Pers" te Soerabaja, is Maandag
door de politie aldaar overgegeven aan de
immigratiedienst. Hij werd overgebracht
van het hoofdbureau van politie naar het
gebouw van de immigratiedienst, dat nabij
de haven is gelegen.
Deze maatregel wijst op uitwijzing. Of
ficieel is hierover echter niets bekend.
De heer Seket, ex-employé van het
Simpanghótel te Soerabaja, is eveneens
overgebracht naar het gebouw van de im
migratiedienst.
Aneta meldt inmiddels nieuwe arresta
ties, die van de employé van Garuda In
donesian Airways Van der Broek te Dja
karta en de jurist Michael. Nederlands
staatsburger van Perzische afkomst.
LONDEN (United Press) Lloyd
George, de Britse minister van voedsel
voorziening, zal naar men verwacht Woens
dag in het Lagerhuis de datum bekend
maken waarop de vleesdistributie zal ein
digen en dus de gehele distributieperiode
afgelopen zal zijn.
Handelskringen die dit mededeelden ver
wachten dat de vleesdistributie in het be
gin van Juni zal eindigen. Daarvoor, in
Mei, zal de distributie van boter, kaas en
spijsvettcn al afgeschaft zijn.
ADVERTENTIE
PARIJS. Fransche zec-officieren. die
onlangs een bezoek aan de Engelsche
vloot hebben gebracht, zijn eenparig in
hun getuigenis, dat de gewone schepen
de mededinging met de schroef-stoom-
vaartuigèn met geene mogelijkheid kun
nen, volhouden. De vrees, dat deze schroef-
vaa'rtuigen. zoo zij van groote afmetingen
zijn, niet aan het roer gehoorzamen, is
geheel opgeheven. Men heeft zelfs de
ondervinding opgedaan, dat dergelijke
vaartuigen veel gemakkelijker te besturen
zijn dan de voortreffelijkste kunststukken
van scheepsbouwkunde, welke men in
Engeland tot dusverre heeft gewrocht.
Men is daar thans op het denkbeeld geko
men, linieschepen te bouwen van 10.000
toni en, gewapend met 250 stukken geschut
van het grootste kaliber. Dit linieschip
zal eene citadel zijn als die van Rijssel,
Metz of Straatsburg, maar dan beweege-
lijk. die met zijne bemanning van 3000 zee
lieden, brandstoffen en oorlogsbenooöigd-
heden eene ruimte van 800 a 1000 mijlen
zal kunnen doorloopen met eene snelheid
van 10 a 12 mijlen in 't uur.
