Wereldnieuws
Bus op overweg bij Hulshorst
door sneltrein aangereden
Javaanse exodus uit Suriname
bedreiging van arbeidsmarkt
PANDA EN DE KALKERKAR
M1
Drie doden en vijf gewonden; wagen
voerder voorkwam dubbele ramp
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
Bus slipte en stremde
het verkeer twee uur lang
Tekortkomingen van overheid en
„Merdeka" wekten het heimwee
^L^oclt ió het zo
Ringvinger
VJ
ZATERDAG 13 FEBRUARI 1954
2
Minister Staf beloonde
militairen die
Elfstedentocht uitreden
Muurvast op ijzeren paal
Millioenenplannen
in Oude Pekela
E.B.U.-tekort in Januari
Studenten maakten haven
maquette voor Katwijk
EEK BRIL VAN KE I P
DAT IS GOED GEZIEN
Luchtmacht helpt marine
Op de onbewaakte overweg: aan de
Kampweg: in het baanvak tussen Harder
wijk en Hulshorst is gistermiddag: om
enige minuten vóór half één de sneltrein
van twaalf uur uit Zwolle op een autobus
ingereden. De gevolgen waren ernstig. Drie
inzittenden van de bus kwamen om bet
leven, twee werden ernstig en drie licht
gewond.
De drie omgekomenen zijn mevrouw J.
Karssen, die 56 jaar oud en moeder van
een groot gezin was, de militair A. J. Vucht
uit Lutterade, 25 jaar, gehuwd, vader van
een kind en de militair J. B. Zeevalkink uit
Hengelo in Gelderland, 21 jaar en onge
huwd.
Bij het ongeluk werden gewond Elisa
beth, Jenneke en Aaldert Hendriks, drie
kinderen uit één gezin, respectievelijk 11,
9 en 7 jaar oud, die wonen in een te Har
derwijk staande woonwagen. Zij zijn naar
het ziekenhuis „Salem" te Ermelo overge
bracht. De toestand van één van dit drie
tal is ernstig. Voorts werd de heer N. ter
Weer, boekhouder te Harderwijk ernstig
gewond naar het Piusgesticht te Harder
wijk overgebracht.
De chauffeur, de 32-jarige M. K. uit
Hulshorst (gemeente Ermelo), kreeg een
zenuwschok en werd naar zijn woning
vervoerd.
Veertig kinderen weggebracht
De autobus van de Harderwijkse stads
dienst van J. W. Smit's Garagebedrijf te
ADVERTENTIE
N.V. MIJ. „HOLSTER". OVERVEEN
Tel. K 2500 - 15597 en 19057
Centrale verwarming
Airconditioning
Aut. oliestook
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.55 Sport. 9.00
Langs ongebaande wegen. 9.15 Platen. 9.25
Geestelijk leven. 9.40 Met en zonder omslag.
10.10 Kamerorkest, klein koor en solist 10.45
Een huwelijksaanzoek. 11.20 Promenade
orkest, koor en solist. 12.00 Sport. 12.05
Lichte muziek. 12.34 Even afrekenen, Heren!
12.45 Lichte muziek. 13.00 Nieuws. 13.10
Hammondorgel. 13.30 Amusementsmuziek.
14.00 Boekbespreking. 14.20 Kamerorkest.
14.55 De strijd om Troje. 15.20 Platen, 16.00
Filmpraatje. 16.15 Franse chansons. 16.30
Sportrevue. 17.00 Gevarieerde muziek. 17.30
Voor de jeugd. 17.50 Sport. 18.15 Nieuws en
sport. 18.30 Korte kerkdienst. 19.00 Kinder-
dienst. 19.35 Gesprekken om de Bijbel. 20.00
Nieuws. 20.05 The Mikado. 21.25 Medede
lingen. 21.30 Rijk en geen geld. 22.00 Geva
rieerde muziek. 22.20 Cabaret. 22.45 Journaal.
23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Dansorkest.
HILVERSUM II, 298 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Hoogmis.
9.30 Nieuws. 9.45 Orgel. 10.00 10 Verkeers
regels. 10.30 Ned. Herv. Kerkdienst. 12.00
Meisjeskoor. 12.15 Platen. 12.20 Apologie.
12.30 Hammondorgel en piano. 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Nieuws, 13.10 Gevarieerde mu
ziek. 13.40 Boekbespreking. 13.55 Platen. 14.00
Voor de jeugd. 14.30 Kamermuziek. 15.00
Clavecimbel. 15.25 Op de paden van het na
bije Oosten. 15.45 Residentie-orkest. 16.10
Katholiek Thuisfront. 16.15 Sport. 16.30
Vespers. 17.00 Gereformeerde kerkdienst.
18.30 Vocaal kwartet. 18.55 Nieuws uit de
kerken. 19.00 Vocaal ensemble en kamer
orkest. 19.30 Mijn Pathrnos. 19.45 Nieuws.
20.00 Platen. 20.25 De gewone man. 20.30
Amusementsmuziek. 21.10 Actualiteiten. 21.20
Musette-orkest en solist. 21.45 Wij waren
Wimpo. 22.35 Platen. 22.45 Gebed. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Radio Philharmonisch
orkest.
BRUSSEL, 324 M.
11.00 Koren, Oratoriumver. en Symph. ork.
12.30 Weerbericht. 12.34 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Platen. 13.30 Voor de soldaten. 14.00
Platen. 16.00 Sport. 16.45 Platen. 17.45
Sportuitslagen. 17.50 Platen. 18.00 Cello en
piano. 18.30 Godsdienstig halfuur. 19.00
Nieuws. 19.30 Casino-orkest en solist. 21.30
Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Verzoekprogram
ma. 23.00 Nieuws. 23.05—24.00 Platen.
BBC
8.008.15 Engelse les -voor beginnelingen.
(Op 464, 74 en 49 m.). 17.00—17.15 Engelse
les voor beginnelingen. (Op 224, 49 en 42
m.). 22.0022.30 Nieuws. Overzicht van de
Engelse tijdschriften. (Op 224 m.).
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 7.50 Voor de
jeugd. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.40 Lichte
muziek. 9.00 Gymnastiek. 9.10 Onder de
pannen. 9.35 Platen. 10.00 Voor de oude dag.
10.05 Morgenwijding. 10.20 piano. 10.35 Voor
de zieken. 11.40 Voordracht. 12.00 Platen.
12.07 Amusementsmuziek. 12.30 Weerbericht.
12.33 Voor het platteland. 12.38 Amusements
muziek. i3.00 Nieuws. 13.15 Voor de Mid
denstand. 13.20 Omroeporkest. 14.00 Voor de
vrouw. 14.15 Zang en piano. 14.35 Platen.
15.00 Enoch Arden kwam terug. 16.00 Le
petit Due (pi.)16.45 Vragen beantwoording.
17.15 Orgel. 17.50 Militair commentaar. 18.00
Nieuws. 18.20 Lichte muziek. 18.45 Parle
mentair overzicht. 19.00 Voor de jèugd. 19.10
Platen. 19.25 Volkszang. 19.45 Landbouw-
rubriek. 20.00 Nieuws. 20.05 Actualiteiten.
20.10 In Holland staat een huis. 20.40 Aether-
forum. 21.20 Oude en moderne dansen. 21.50
Om de toekomst van Nieuw Guinea. 22.05
N. I. R. Symph. orkest en solist. 23.00 Nieuws.
23.15 Orgel. 23.35—24.00 Platen.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.33 Gewijde muziek. 7.45 Een
woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.15 Sport.
8.20 Platen. 8.30 Tot uw dienst. 8.35 Platen.
9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de vrouw.
9.35 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Platen.
11.15 Gevarieerde muziek. 12.25 Voor boer en
tuinder. 12.30 Weerbericht. 12.33 Orgel. 12.59
Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Metropole
orkest. 14.00 Schoolradio. 14.30 Platen. 14.45
Voor de vrouw. 15.15 Platen. 16.00 Bijbel
overdenking. 16.30 Fluit, clavecimbel en
viola da gamba. 16.55 Platen. 17.00 Voor de
kleuters. 17.15 Platen. 17.30 Voor de jeugd.
17.45 Indrukken uit Brazilië. 18.00 Fanfare
orkest. 18.20 Sport. 18.30 Platen. 18.45 Engelse
les. 19.00 Nieuws. 19.10 Vocaal ensemble en
solist. 19.30 Parlementair commentaar. 19.45
Huismuziek. 20.00 Radiokrant. 20.20 Lichte
muziek. 20.45 Riant Landhuis, hoorspel. 21.35
Samenzang. 22.15 Piano. 22.40 Candidaten-
tournooi Wereldkampioenschap dammen.
22.45 Overdenking. 23.00 Nieuws en S.O.S.-
berichten. 23.15' Esperanto. 23.30—24.00
Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
de landbouw. 12.42 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15
Pianospel. 13.30 Platen. 13.45 Pianospel. 14.00
Schoolradio. 15.00 Voor de zieken. 16.00
Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muziek.
18.00 Franse les. 18.15 Platen. 18.25 Finan
ciële kroniek. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Platen. 20.00 Solistenconcert.
21.15 Omroep-orkest. 22.00 Nieuws. 22.15 Pla
ten. 22.55—23.00 Nieuws.
BBC
8.008.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 464, 75 en 49 m.). 22.0022.30, Nieuws.
De bezienswaardigheid van de week. En
gelse les voor gevorderden. (Op 224 m.).
Harderwijk had kort voor het ongeluk ge
beurde ongeveer 40 kinderen, die van
school naar huis terugkeerden, op de Pa
rallelweg te Hulshorst afgezet. De bus werd
aan de achterzijde door de trein aangere
den en slechts over een geringe afstand
meegesleurd. De waarschuwingsborden
voor de electrische draden bij de overweg
en enige betonpalen van de bovenleiding
werden ontwricht. Ok de rijdraden werden
kapot gerukt. De ravage was zeer groot.
De wagenvoerder van de trein, de heer
J. Enkelaar uit Zwolle, rende onmiddellijk
na het noodlottige ongeval de spoorbaan in
de richting Amersfoort af om de wagen
voerder van de trein AmersfoortZwolle
te waarschuwen, waarvan hij wist, dat deze
weldra dezelfde overweg zou bereiken. Het
gelukte hem de aandacht van de wagen
voerder van deze trein te trekken, waar
door deze zijn trein bijtijds tot stilstand
kon brengen. Indien dit niet was geschied,
zou deze trein de voorkant van de bus, die
deze lijn versperde, hebben verpletterd.
Het treinverkeer tussen Harderwijk en
Nunspeet in de lijn ZwolleAmersfoort,
dat sinds half één was gestremd als gevolg
van het ongeluk, is gisteravond om kwart
over tien over beide sporen hervat.
„Een sigaret?"
„Nee, clank u excellentie, we roken niet".
Dat had ik kunnen weten, een goeie
sportsman rookt niet",, aldus de minister
van Oorlog, ir. C. Staf, toen hij gister
middag in zijn werkkamer in het ministerie
drie jonge mannen ontving, die bij de Elf-
siedenwedstrijd de beste militaire prestatie
hadden geleverd. Het waren dpi soldaat P.
Zwart uit Warga, van 101 LK geniebatal
jonkorporaal M. E. Wijnhout uit Haarlem
mermeer, van het korps commandotroepen
en dpi maréchaussee H. M. Ottenschot uit
Bentele (gem. ambt Delden) van 2-101 LK
maréchaussée bataljon. De eerste twee ein
digden in de race respectievelijk als tiende
en vijftiende in 8 uur 7 minuten, 32 mi
nuten achter de winnaar Jeen van der Berg
en Ottenschot werd zevenentwintigste in
8 uur 34 minuten.
Aanvankelijk was Wijnhout als eerste
militair geklasseerd, omdat alle militaire
rijders de nacht te voren ondergebracht
waren op het vliegveld Leeuwarden. Sol
daat Zwart had echter thuis in Warga ge
slapen en stond daardom niet als militair
geboekt.
De prestatie van het drietal is er des te
fraaier om, daar het door de dienst niet
veel had kunnen oefenen als de andere
deelnemers en dus niet ten volle voorbe
reid op het ijs kwam. Alle drie bleven zij
beneden de tijd van Sietse de Groot, die in
1942 met 8 uur 44 minuten het Elfsteden-
record vestigde, dat thans door Van der
Berg royaal is verbeterd.
Commando Wijnhout vis de rit meege
vallen, zo vertelde hij de minister. „Door
dat ik de avond tevoren laat in Leeuwar
den was aangekomen, had ik de kaart van
het traject niet kunnen bestuderen. Toen
we in Leeuwarden waren had ik geen
flauw idee dat we vlak bij het eindpunt
waren. Als ze me gezegd hadden dat het
nog 20 kilometer was had ik het ook ge
loofd".
Ottenschot en Zwart hebben bovendien
kort geleden in Zutphen tevens deelge
nomen aan wedstrijden van het eerste
legerkorps, waarbij Zwart winnaar werd
in het totaal klassement en Ottenschot
tweede. Een médaille was de beloning, die
de minister aan het drietal uitreikte. „Ik
hoop dat de volgende keer een paar mili
tairen bij de eerste vijf zijn", zo voegde hij
er aan toe toen hij afscheid nam van zijn
bezoek.
Gisteravond heeft een slippende bus van
de NZHVM dienst Haarlem-IJmuiden
geruime tijd het verkeer over de Zeeweg
gestremd. De uit Haarlem komende bus
chauffeur zag namelijk uit de Nachtegaal
laan een personenauto naderen, die geduwd
werd. Men vermoedt, dat deze wagen niet
verlicht was, wat dan de reden zou zijn, dat
de chauffeur van de bus het obstakel te
laat opmerkte. Hoe het zij: hij remde, maar
de bus gleed door en kwam tegen een links
van de weg staand hek terecht, waarbij
het gevaarte klem kwam te zitten op een
stuk ijzeren paal. Daar deze paal eerst
moest worden afgebrand, vóór de bus terug
kon, werd het verkeer over de Zeeweg
geruime tijd gestagneerd en het duurde tot
ongeveer kwart over twaalf voor alle be
letselen waren weggenomen.
Demping van vaarten
en aanleg van wegen
Te Oude Pekela is men al jaren bezig
met pogingen om verbetering te bewerk-
stelEgen in de bemaling van de gronden, die
Westelijk van deze plaats gelegen zijn.
Thans heeft de Nederlandse Heidemaat
schappij een voorlopig plan opgemaakt dat
bij uitvoering ingrijpende veranderingen
zal bewerkstelligen. Totaal komt 51 kilo
meter aan vaarten voor demping in aan
merking. Hier zal men de scheepvaart
moeten prijsgeven. Daarvoor komen dan
echter goede verkeerswegen in de plaats.
Ook een pas gebouwde betonbrug zal vol
gens de plannen moeten verdwijnen. Door
de deimpimg van de vaarten zal grondver-
meerdering ontstaan. De betrokken land
bouwers zullen f 2500 moeten betalen voor
elke hectare grond, die hun bedrijf door
deze demping eventueel groter geworden
is.
De kosten van uitvoering bedragen 6'A
millioen gulden. Een deel daarvan, nodig
voor het aanleggen van een snelverkeers-
weg, komt voor rekening van de provin
cie Groningen. De rest zal voor een deel
ten laste van de waterschaps-ingelanden
komen. Men hoopt hierbij op steun van de
overheid.
Eij de uitvoering van het plan zal er
gedurende vier jaren werk zijn voor drie
honderd arbeiders.
De Nederlandse Bank deelt mede, dat blij
kens de definitieve cijfers het tekort van
Nederland in het betalingsverkeer met aan
de Europese Betalingsunie deelnemende
landen in Januari f 116.055.800 heeft bedra
gen.
Bij de beoordeling van dit cijfer moet
in aanmerking worden genomen de beta
ling aan Engeland van 12.6 millioèn pond
sterling als aflossing op de lening van 45
millioen pond sterling, door de regering
van Groot-Erittannië in 1948 aan Neder
land verstrekt.
De betaling van het bedrag van
f 116.055.800 is voor de helft verricht door
vermindering van het door Nederland aan
de E.B.U. verleende crediet. De vordering
van Nederland op de E.B.U. bedraagt thans
f 780.227.400.
(Van onze correspondent in Paramaribo)
Met de „Langkoeas" van de Rotterdamse Lloyd, die onlangs in charter Suriname
bezocht, zijn ruim duizend Javaanse mannen, vrouwen en kinderen naar Indonesië
vertrokken en dit feit heeft —terecht aanleiding gegeven tot uitgebreide com
mentaren in de Surinaamse pers. Nadat in 1861 de slavernij in Suriname was afge
schaft, kregen de plantages alras moeilijkheden door tekort aan arbeidskrachten.
Een deel der gewezen slaven bleef weliswaar op de plantages gevestigd, maar een
ander deel geraakte op drift. Een aanzienlijk aantal ging naar de bossen, anderen
vestigden zich in de stad. Om in het tekort aan arbeidskrachten te voorzien werd
toen, na vele strubbelingen, overgegaan tot import van arbeidskrachten uit het toen
malige Brits-Indië, en daarna uit Java. Uit deze immigranten ontstond het Ja
vaanse, thans ongeveer 35.000 zielen tellende, contingent van de Surinaamse be
volking.
De immigranten kwamen aanvankelijk
op arbeidscontract uit. Nadat zij hun tijd
op de aangewezen plantages hadden uit
gediend, waren ze echter vrij in hun be
wegingen. Een gedeelte bleef als vrije in
gezetenen, op de plantages wonen. Deze
Javanen kregen daar eigen perceeltjes in
gebruik of in huur en verrichtten daar
naast als vrije arbeiders diensten voor de
plantage. Velen zochten echter ook ander
werk, hetzij als loonarbeiders in de stad
of op industrie-ondernemingen, hetzij in
de kleine landbouw buiten de plantage-
gebieden.
Dit Javaanse contingent werd voor het
onderbevolkte Suriname als spoedig onmis
baar. Van huis uit is de Javaan een goed
landbouwer en tevens beschikt hij over de
aanleg om een betrouwbaar en ijverig
handwerksman te worden. Het is de Javaan
over het algemeen dan ook niet slecht ge
gaan in Suriname. Het levenspeil is over
het algemeen zeker hoger dan van de desa
man of de arbeider in de grote steden in
Indonesië.
Toch ontstond al gauw na de vestiging
van de souvereme staat Indonesië een
zekere propaganda onder hen om naar het
vaderland terug te keren. Er werden ver
enigingen in het leven geroepen om voor
dit doel te sparen en het gevolg was, dat
zelfs onder de jongeren, die in Suriname
ADVERTENTIE
-U-kuwt lak aan de winter bebbe^
voor ieder interüaii
beeft SPEURDER VERF de voorkeur
Fabrikante: Fa. Gebr. Tjallema, Sneek
Hoogleraren keurden het werk
Een maquette van het nieuwste ontwerp
voor efen Katwijkse zeehaven zal Zaterdag
middag aan de, burgemeester van die ge
meente worden aangeboden. Delftse stu
denten in de weg- en waterbouwkunde,
verenigd in het gezelschap „Practische
Studie", hebben ter gelegenheid van het
60-jarig bestaan van dit gezelschap de ma
quette vervaardigd en- de plechtige aanbie
ding maakt deel uit van de feestelijkheden
bij dit diamanten jubileum. De feestvieren
de studenten zullen die dag in Katwijk
zeker van zich doen spreken. Zij zijn voor
nemens lichten bij de haven te ontsteken
en een bord te plaatsen, waaiop met grote j
letters staat vermeld: „Hier moet Katwijks
zeehaven komen". Hoogleraren, onder wie j
prof. Thijsse en prof. Jansen, hebben hun
fiat aan de maquette gegeven. De studenten
zijn er enkele weken zeer druk mee in de
weer geweest. Het resultaat mag er wezen.
Men ziet op de maquette de situatie aan
gegeven, zoals ir. Verhey zich dat in zijn
ontwerp voorstelt. Het oude gemaal uit de
19e eeuw met de kolossale schepraderen is
op de maquette al weggelaten en heeft
plaats gemaakt voor het nieuwe, in aan
bouw zijnde gemaal, dat zowel met Diesel
motoren als electrisch kan worden aange
dreven. Ook gaat men er van uit, dat de
oude afwateringssluis wel zal verdwijnen.
Volgens het ontwerp krijgt Katwijk een
tijhaven, een open verbinding met de zee.
Voor de haven strekken zich twee dam
men uit. Het Zuidelijk havenhoofd is iets
langer dit bleek gewenst na proeven in
het waterloopkundig laboratorium te Delft.
De havenhoofden zijn nu zodanig geprojec
teerd, dat de eigenlijke vaarroute volkomen
rustig is. De mogelijkheid wordt openge
laten, dat in de toekomst een sluis zal wor
den gebouwd, die schepen in staat zal stel
len landinwaarts te varen.
De breedte van de haven, die evenwijdig
aan de kustlijn loopt, bedraagt volgens het
ontwerp 160 m, de lengte 430 m. Bij laag
water is de diepgang 4,80 meter.
De maquette, die Zaterdagmiddag tussen
3 en 4 uur aangeboden wordt, zal de ge
meenteraad van Katwijk een duidelijk in
zicht geven in de mogelijkheden, die door
dit nieuwste ontwerp worden geboden.
GROTE HOUTSTRAAT NAAST LUXÖR
„Harpoon"'motor naar
Agadir gevlogen
Vrij-dag is een Dakota vain de Koninklijke
Luchtmacht van het vliegveld Valkenburg
vertrokken naar Agadir aan de Westkust
van Afrika. De Dakota heeft een circa
tweeduizend kilogram wegende motor aan
boord, bestemd voor een Lockheed Har
poon van de Marine-Luchtvaartdienst. Deze
Harpoon behoort tot 320 Squadron, dat
thans in de omgeving van Agadir is gesta-
tionneerd voor oefeningen met het smal
deel V der Koninklijke Marine.
Aan deze oefening neemt ook het vlieg-
deksohip „Karei Doorman" deel.
Tijdens de oefening kreeg een Harpoo-n
motorstoring en het bleek noodzakelijk, het
toestel van een nieuwe motor te voorzien.
Aan het beroep, dat de Koninklijke Marine
op de Koninklijke Luchtmacht deed om
een reservemotor te vervoeren naar Aga
dir, werd onmiddellijk gevolg gegeven.
Maandag vertrekt een tweede Dakota naar
Agadir met aanvullende reserve-onderde
len.
31. Panda had alle achterstand ingehaald,
toen de laatste ronde inging. In snelle
vaart passeerde hij de ene raceauto na de
andere, tot alleen nog maar de drie snelle
racewagens van baas Kraska hem voor
ivaren. Als hij die ook nog in deze ronde
zou kunnen passeren, zou hij hebben ge
wonnen. Maar dit kon baas Kraska niet
dulden; de schurk had nog heel wat stre
ken op zijn kompas, voor hij zich gewon
nen zou geven. Hij rende naar een boom
stronk, waarop een klein zendertje stond
en draaide aan een der knopjes, tot het
toestelletje begon te zoemen. „Attentie!",
riep hij in de microfoon, „oproep voor alle
Kraskarren! Oproep voor alle Kraskarren!"
Deze oproep weerklonk in de koptelefoons
van de Kr askar-rijders, die oplettend toe
luisterden, wat hun baas te vertellen had.
En wat hij zei, voorspelde weinig goeds
voor Panda. „Attentie", klonk zijn stem,
„Panda haalt jullie in Laat hem in geen
geval voorbij jullie koinen; als hij passe
ren wil, zwenk dan opzij en veeg hem
van de baan. Dat is ailes".
zijn geboren en Indonesië slechts van horen
zeggen moeten kennen, een drang ontstond
om naar het stamland te repatriëren.
Uiteraard werd de Javanen van verschil
lende zijden voorgehouden dat de levens
omstandigheden van de kleine man in In
donesië nog niet zo rooskleurig zijn, doch
de Javaan laat zich in fculk soort zaken door
outsiders niet gemakkelijk raden. Daarbij
kwam dat hoewel van officiële Indonesi
sche zijde de terugkeer werd ontraden, de
grootscheepse propaganda van het nieuwe
Indonesië, in woord, geschrift en film, niet
naliet de tendenz tot terugkeer aan te wak
keren.
Hoe dit ook zij: de Javanen brachten een
bedrag van ruim 400.000 Surinaamse gul
dens bijeen voor hun overtocht. Hieruit
blijkt reeds dat juist het meer gegoede, dus
geslaagde deel dezër groep, Suriname heeft
of zal verlaten. Bij aankomst in Indonesië
zullen zij zich echter niet in het eigenlijke
vaderland, Java, mogen vestigen, doch de
Indonesische regering heeft beslist dat ze
een stuk grond aan de Westkust van Su
matra krijgen dat zij zelf moeten ontginnen.
Zij komen dus in de positie van immigran
ten-pioniers naar hun nieuwe, en in feite
vreemde, vaderland Sumatra.
Nijvere, rustige werkers
In de pers wordt het heengaan van deze
groep nijvere, rustige werkers algemeen
betreurd en bezorgdheid getoond voor
verdergaande emigratie. Daarbij wordt niet
nagelaten het vroegere „koloniale" bewind
en ook wel de huidige landsregering te ver
wijten dat voor de Javanen veel te weinig
is gedaan en dat zij daarom thans ver
trekken willen. Tot zekere hoogte is dit
juist, maar vermoedelijk is het toch niet
de hoofdzaak.
De Javaanse landbouwer in de desa is
sinds onheugelijke tijden gewend aan een
krachtig adat-verband en aan eigen grond
en/of aandeel in communaal grondbezit.
Deze factoren vormen de basis van zijn
bestaan en beide ontbreken hier. Weliswaar
zijn omstreeks 1940 hier dorpsgemeen
schappen ingesteld in een poging om tot
adat-verband te komen. Maar deze func-
tionneren nog veel te kort en te gebrekkig
om als basis te kunnen dienen. Bovendien
is men er nimmer toe overgedaan om de
Javanen behoorlijk ontwikkelde eigen lei
ders te geven, die hun belangen bij de
overheidsinstanties zouden kunnen voor
staan. En tenslotte is de agrarische politiek
er nimmer on gericht geweest om de tegen
over overheids-formaliteiten zo timide en
onwennige Javaan te helpen aan de zo zeer
begeerde band met eigen grond.
Daartegenover kan worden aangevoerd,
dat de Javaan onder precies dezelfde om
standigheden en dus met precies dezelfde
kansen gekomen is als de Hindostaanse
groep, welke zich zozeer heeft opgewerkt,
dat zij in het economisch-agrarisch bestel
een vooraanstaande plaats inneemt. Maar
de Hindostaan heeft nu eenmaal een eco
nomische „knobbel", is bereid zichzelf veel
te ontzeggen om zijn bezit te vermeerderen
en bezoekt de scholen om zich omhoog te
werken, terwijl aan de Javaan, die over het
algemeen meer gewend is van de hand in
de tand te leven, ook hier dit betere in
zicht ontbroken heeft.
Dit verschil in vooruitgang is een merk
waardig verschijnsel, want van overheids
wege wordt geen discriminatie toegepast
en hebben alle bevolkingsgroepen dezelfde
kansen. Het lijkt daarom niet redelijk om
de schuld van het heengaan uitsluitend bij
de overheid te zoeken. Tegen het „Mer-
deka"-sentiment is tenslotte geen enkele
overheid opgewassen.
Met dit al zal de landsregering er wel
aan doen het probleem op korte termijn
onder de ogen te zien en met name de
Javanen de gelegenheid te geven om op
eenvoudige wijze eigen grond te verkrijgen.
Een verder gaande exodus zou voor Su
riname zeer nadelig worden.
Intrekking. De Joegoslavische ambassadeur
in West-Duitsland, Ywekowitscn, heeft
de Oostenrijkse minister van Buiten,
lanidse Zaken, Leopold Figl, officieel
meegedeeld, dat zijn land de territoriale
eisen tegen Oostenrijk prijs geeft. Toen
de ministers van Buitenlandse Zaken
der Gi'Ote Vier in 1949 in Parijs bijeen
waren, maakte Joegoslavië nog steeds
aanspraak op delen van Karinthië, de
Zuidelijkste provincie van Oostenrijk.
Dictatuur. De krijgsraad te Ocana (Spanje)
heeft Vrijdag in het proces tegen elf
Spaanse socialisten één beklaagde, de
Madrileen Rafael Gonzales Gil, tot vijf.
tien jaar gevangenisstraf veroordeeld,
Twee beklaagden kregen elf jaar, twee
zes jaar, een drie jaar en vier twee jaar
gevangenisstraf, terwijl een werd vrijge.
sproken. De beklaagden waren beschul
digd van „clandestiene activiteit" tegen
de Spaanse staat.
Smokkelarij. Het Italiaanse persbureau
ANSA meldt, dat de Italiaanse douane
heeft ontdekt dat onder leiding van een
Zwitser belangrijke hoeveelheden stra
tegische goederen naar landen achter
het „ijzeren gordijn" zijn gesmokkeld,
De bende zou de naam van een bona
fide maatschappij te Milaan hebben ge.
bruikt om voor allerlei metalen invoer,
vergunningen te krijgen. Op die ver
gunningen werden ijzer en koper uit
Engeland of België naar Rotterdam
verscheept, vanwaar de metalen naar
een Oost-Europese haven gingen, of per
trein naar Oostenrijk.
Veiling. Gisteren, de eerste veilingsdag van
de postzegelverzameling van ex-Koning
Faroek, hebben Egyptische postzegels
uit de negentiende eeuw 15.306 Egypti
sche ponden (ruim 150.000 gulden) op
gebracht. Na de postzegelveiling, die
naar verwachting 6 dagen zal duren, zal
een grote menigte kunstschatten, die bij
her aftreden van Koning Faroek door
de Egytiscihe regering in de koninklijke
paleizen in beslag zijn genomen, open-
baai- worden verkocht.
Staking. De 1800 weerkundigen van de
Franse luchtvaart, die reeds vier dagen
in staking zijn ter ondersteuning van
looneisen, hebben Vrijdag bekend ge
maakt, dat de staking 24 uur wordt ver
lengd. De communistische vakvereni.
ging van arbeiders die toezicht houden
op de toestand van de Franse wégen,
heeft Vrijdag haar 43000 leden opgeroe
pen tot 21 Februari precies volgens de
voorschriften te werken en geen initia
tief of werklust te tonen. Slechts in
noodgevallen zal hiervan worden afge
weken.
Hulp. India heeft de secretaris-generaal
van de UNO, Dag Hammarskjoeid, ver.
zocht behulpzaam te zijn bij het zoe
ken va.n een woonplaats voor de Kore
aanse krijgsgevangenen die de wens te
kennen hebben gegeven naar neutrale
landen te worden gezonden.
Paus. De gezondheidstoestand van Paus
Pius XII blijft verbeteren. De Paus kan
meer voedsel tot zich nemen en gedu
rende langere tijd zijn bed verlaten. Hij
slaapt nu ook goed.
Strijdmacht. Japan, heeft sinds 1950-, een le
ger van 110.000 man in Amerikaanse
stijl uit het niet opgebouwd. Dit leger
dat uit 5 divisies bestaat, beschikt over
Amerikaanse tanks en kanonnen, voor
een groot deel ongebruikte voorraden
uit de tweede wereldoorlog. De grana
ten echter zijn van Japans fabrikaat. De
huidige Japanse strijdkrachten ter zee,
negenduizend man sterk, hebben de be
schikking over achttien fregatten en
vijftig patrouillevaartuigen, door de
Verenigde Staten in bruikleen gegeven.
Van een Japanse luchtmacht is .nog
slechts een kiem aanwezig van 87 les-
en verkenningsvliegtuigen.
Uranium. Het Franse commissariaat voor
atoomenergie deelt mee, dat in Le Forez
de rijksie uraniumertslaag is ontdekt,
die tot dusverre in Frankrijk werd aan
getroffen. In het betreffende gebied in
het departement Puy de Dome zijn
reeds enige mijnen in exploitatie. Er
zullen echter nog omvangrijke werk
zaamheden nodig zijn voordat men de
omvang van de nieuwe laag nauwkeu
rig zal hebben vastgesteld.
ADVERTENTIE
ET enige trots werd ons op school
voorgehouden, dat de werken van
Jacob Cats in de gezinnen van de 17de
eeuw de belangrijkste plaats innamen na
de Statenbijbel. Dat leek een overtuigend
argument voor het uitverkoren dichter
schap van papa Cats, en zonder zijn wer
ken ook maar met een blik te keuren, be
stempelden we hem in onze jonge jaren
als een groot dichter. Later zijn loe op dit
voorbarige oordeel teruggekomen, want
deze eervolle rangorde in de gezinnen der
17de eeuwers bleek weinig te
pleiten voor de dichterlijke
kwaliteiten van vader Cats,
noch bleek zij overtuigend
voor de goede sm.aak van de
Nederlanders uit die dagen.
Maar goed, de werken die
in die tijd de derde plaats in
de burgerhuishoudens inna
men, waren afkomstig van de strijdlustige
geneesheer van het Dordtse weeshuis,
Johan van Beverwijck die, naar het jargon
van die dagen, Beverovicius werd genoemd.
Zijn „Schat der Gesontheyt" en „Schat der
Ongesontheyt" loaren belangrijke en on
ontbeerlijke bronnen, waaraan de leken
hun dorst naar medische kennis konden
lessen. Veel van wat thans in het volksge
loof leeft, vinden we terug in die oude
werken van drie eeuwen geleden.
Maar we wilden vandaag niet spreken
over oude boeken, maar over de vraag,
waarom de ring nu juist aan de ringvinger
wordt gedragen. Het volksgeloof wil, dat
van de ringvinger een speciale ader (of
zenuw, of peesdirect naar het hart voert,
dus naar het centrale punt waar de liefde
zetelt. ndat de ringvinger dus in directe
verbinding met het hart staat, dient het
symbool van trouw en enige liefde ook
inderdaad aan deze zo bevoorrechte vinger
te worden gedragen. Dit is de algemene '(Nadruk verboden)
verklaring voor de bijzondere positiedie
de ringvinger inneemt en het zal weliicht
overbodig zijn daaraan toe te voegen dat
de moderne ontleedkunde er nog niet in
is geslaagd een dergelijke afzonderlijke
verbinding tussen hart en ringvinger te
ontdekken. Maar dit terzijde.
Ook Van Beverwijck verkondigde dat de
ringvinger in directe verbinding met het
hart stond en daarom ook wel hartevinger
werd genoemd. Maar hij voegt er nog iets
zeer belangwekkends aan toe, waardoor
wij plotsklaps enig idee krij
gen van de bronnen, waar
uit dit bijgeloof stamt. Hij
vertelt namelijk dat de ring
vinger ook loei medicus
wordt genoemd, omdat de
oude medicijnmeesters met
deze vinger de medicijnen
plachten te mengen en te roe
ren; zouden die medicijnen vergiften be
vattenof stoffen die schadelijk zijn voor
de patiënt, dan zou de medicijnmeestér dit
direct gewaar worden door een waarschu
wing die zijn hart hem ingeeft. U ziet waar
voor een speciaal telefoonlijntje naar het
hart al niet dienstig kan zijn!
Precies hetzelfde idee treffen we aan
bij de oude Egyptenaren, die eveneens ge
loofden dat een zenuw of pees van de
ringvinger (van de linkerhand) naar het
hart voerde en die daarom voorschreven
dat uitsluitend deze vinger in de offer
dranken mocht worden gedoopt. De voor
keur voor de ringvinger vindt dus zijn
oorsprong in godsdienstige handelingen der
oude Egyptenaren, ivaaruit alweer blijkt
hoe diep sommige gewoonten in het ver
leden wortelen.
Maar voor het ijs helemaal gesmolten is
Maandag iets over de Zuiderzee.
H. PéTILLON.
