Handelsregisterwet wordt
gewijzigd
Senaat welwillender jegens
minister Staf dan Tweede Kamer
Agenda voor
Haarlem
Duitse deskundige beticht van
grove ondeskundigheid
Staatssecretaris Veldkamp kwam
aan enige wensen tegemoet
Brand in Rotterdams
Groothandelsgebouw
„Veranderde situatie sinds December"
zegtjhr. Ruys de Beerenbrouck (K.V.P.)
Meer inlichtingen
over 5-divisieplan
gevraagd
WOENSDAG 24 MAART 1954
3
TWEEDE KAMER
Magazijn van sportartikelen
leeggebrand
Versterk uw geste!
Proces De Baat in Duitsland begonnen
Vijf maanden na het ongeluk moest een nieuw
onderzoek van het autowrak gelast worden
Zes maanden geëist
tegen Engelse scheepskok
n TIP VAN BOOTZ
Kerkelijk Nieuws
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft zich met het
wetsontwerp tot wijziging van de Handels
registerwet verenigd. Dit was dus voor
staatssecretaris dr. Veldkamp, die dit voor
stel tot uitbreiding van de werkingssfeer
van deze wet verdedigde, een succes, maar
hij bracht het zover slechts na met enige
amenderingsvoorstellen accoord te zijn ge
gaan en na voorts een amendement te
hebben zien aannemen, dat hem minder
welgevallig was. Overigens stond wel bij
voorbaat vast dat het niet tot ernstige
moeilijkheden zou komen, want de opzet
om nu ook allerlei kleine bedrijven onder
de wet te doen vallen ontmoette geen tegen-
Stand van enige betekenis.
De heer Hooy (KVP) .noemde het een
verblijdend resultaat van dit eenvoudige,
echter in zekere zin toch wel grote beteke
nis hebbende voorstel, dat er nu een zoveel
mogelijk afgeronde burgerlijke stand van
het bedrijfsleven tot stand komt. Doordat
uitgezonderd ondernemingen op het ge
bied van visserij en landbouw alles er
onder zal vallen, wordt het handelsregister
een soort moedercartotheek, te gebruiken
voor de vestigingswet. De heer Hooy wist
de staatssecretaris er van te overtuigen, dat
het juist was de wet mede van toepassing
te verklaren op de markt- en straathandel
en op de handel te water. Een daartoe
strekkend amendement nam dr. Veldkamp
dan ook over. Dit deed hij eveneens met het
voorstel-Hooy om te bepalen, dat onder
nemingen zonder vaste woonplaats van
vestiging bij de Kamer van Koophandel in
Den Haag moeten worden ingeschreven,
een denkbeeld dat ook door de heer Van
Eysden (A.R.) was bepleit.
De heer P e s c h a r (P. v. d. A.) kreeg op
zijn waag of de Kamers van Koophandel
met het nieuwe tarief voor de jaarlijkse
bijdrage wel zullen uitkomen een gerust
stellend antwoord. Hij vernam voorts, dat
er tussen de regering en de Sociaal-Econo
mische Raad nader overleg zal plaats vin
den, nu de grondslag van hetgeen men aan
de Kamers van Koophandel moet betalen
aanmerkelijk verhoogd wordt en dit zeer
zeker zoals de heer Peschar had opge
merkt een aanzienlijke toeneming be
tekent van de inkomsten van de S.E.R., die
drie opcenten op dat grondtarief ontvangt.
Een amendement-Hooy, dat betoogde ten
opzichte van bepaalde uitvoeringsmaat
regelen alleen de minister van Economische
Zaken bevoegdheid te verlenen, ontmoette
bij de staatssecretaris tegenstand. Maar het
werd niettemin met 50 tegen 24 stemmen
aangenomen, doordat alleen de P. v. d. A.
en de communisten aan de zijde van dr.
Veldkamp stonden.
De heer Peschar stemde er van harte
mee in, dat de ambtenaren van de Econo
mische Controle Dienst voor de controle op
naleving van de wet opsporingsbevoegdheid
kunnen krijgen. De heer Hooy moest hier
van niets hebben. Maar op dit punt hield
de staatssecretaris het been stijf. Hij kreeg
daarop het verwijt te horen, dat het van
een „zeer onwelwillende houding" getuig
de, dat hij niet bereid was aan het verzoek
van de heer Hooy te voldoen, om met die
inschakeling te wachten tot men principieel
over deze kwestie bij de volgende begro
ting van Economische Zaken zou kunnen
debatteren.
Interpellatie
De verdere middag ging heen met de in-
terpellatie-Engelbertink. Deze afgevaar
digde stelde aan minister Mansholt een
groot aantal vragen, die in hoofdzaak ten
doel hadden de bewindsman aan de tand
te voelen wegens de door hem op 18
December uit hoofde van de wet Vervreem
ding van Landbouwgronden uitgevaardigde
algemene normen voor koop- en pachtprij
zen van boerderijen en cultuurgrond.
Volgens de interpellant zou de minister
te veel in détails hebben ingegrepen. Ver
wijtend riep hij uit: „Van Groningen tot
ADVERTENTIE
Met Sanalogen het verster*
kende tonicum voor zenuwen,
bloed en spieren. Uw gestel
fleurt er van op. Uw kracht
groeit, Uw energie stijgt. U
kunt weer van het leven ge
nieten Begin nü met
WOENSDAG 24 MAART
Brinkmann: Humanistisch Verbond; dr. H.
Musaph, 8 uur. Gebouw H.K.B. Tempeliers-
straat: filmavond voor emigranten, 8 uur.
Rembrandt: „Sangaree", 14 jaar, 7 en 9.15
uur City: „De ernst van ernst", alle leeft.,
7 en 9.15 uur. Palace: „Sombrero", 14 jaar.,
7 en 9.15 uur. Lidn: „Onsterfelijke melodie",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Revue-
girl vermoord", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„De zoon van d' Artagnan", 14 jaar. 7 en 9.15
uur. Roxy: „Vallei dor verraders" en ..Ha
waii' Calls", 14 jaar. 8 uur. Minerva: „Con
certo", alle leeft., 8.15 uur.
DONDERDAG 25 MAART
Zuiderkapcl, Zuiderstraat: Rev. P. J.
Smith, 8 uur. Wijkgebouw Gcd. Oude Gracht
104: Ned. Ver. voor Natuurgeneeswijze; spr.
Y. Hettema, 8 uur. Ilötel „Dc Leeuwerik":
Voorlichtings-discussiebijeenkomst Produc-
tiviteitscentrum Kleinmetaal, 14 uur. Rem-
brandttheater: „The woman in question",
Haarl. Kunst Gemeenschap, 9.15 uur. Rem
brandt: „Sangaree", 14 jaar, 2, 4.15 en 7 uur.
City: „De ernst van ernst", alle leeft., 2.15,
7 en 9.15 uur. Palace: „Sombrero", 14 jaar, 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. Lido: „Onsterfelijke me
lodie", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „Twee sukkels in Oxford", alle leeft.,
2.30 uur. „Revue-girl vermoord". 18 jaar, 7
en 9.15 uur. Luxor: „De zoon van d' Artag
nan", 14 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Vallei
der verraders" en „Hawaii Calls", 14 jaar
2.30 en 8 uur. Minerva: „Concerto", alle
leeft, 8.15 uur.
Zeeuws-Vlaanderen heeft eigenlijk
Haag de prijs van alle grond bepaald."
Dit ontkende minister Mansholt
ten stelligste. Hij verklaarde zich slechts
tot zeer algemene normen te hebben be
paald cn er zorg voor te hebben gedragen
de autonomie der Grondkamers te eerbie
digen. Maar de klachten van de interpel
lant betreffen juist beslissingen, die uit de
autonomie zijn voortgevloeid. Woensdag
komt de heer Engelbertink weer aan het
woord en dan zullen andere agrariërs zich
zeker ook niet onbetuigd laten.
In het begin van de middag waren nog
even een paar procedure-kwesties ter
sprake gekomen. Mr. Burger (P. v. d.
A.) drong er op aan dat de regering bij
overlegging van overeenkomsten er reke
ning mee zal houden, dat het parlement het
recht op behandeling van een goedkeu-
ringsontwerp heeft. De regering moet dus
niet op het allerlaatst een overeenkomst
aanbieden en dan bovendien nog om toe
passing van de spoedprocedure verzoeken,
zoals bij de overeenkomst inzake vooroor
logse Oostenrijkse overheidsleningen het
geval was.
Met aantekening van het tegen der com
munisten besloot de Kamer kenbaar te
maken geen prijs op behandeling van een
goedkeuringsontwerp te stellen. Tevoren
had minister B e y e n een redelijke ver
zachtende omstandigheid voor de late in
diening aangevoerd en verzekerd, dat het
heus niet de bedoeling is geen voldoende
rekening te houden met het parlementaire
recht inzake goedkeuring van overeen
komsten.
Gistermiddag even na 3 uur is een felle
brand uitgebroken in de magazijnen van
een groothandel in sportartikelen op de
derde étage van het Groothandelsgebouw
in Rotterdam. Vuur was er niet te zien,
maar de rookontwikkeling was zo hevig
dat het'de brandweer aanvankelijk schier
Qen j onmogelijk was de brandende afdeling bin
nen te dringen. Pas na ongeveer een uur
kon men bij de eigenlijke vuurhaard komen
en toen was het pleit vrij snel besjecht.
Tegen 6 uur was men het vuur meester.
Niettemin wordt de schade op tienduizen
den guldens geschat.Er lagen grote partijen
sportgoederen pogeslagen, die vrijwel ge
heel verkoold zijn. De brandweer van het
gebouw zelf was direct in actie gekomen
en spoot ten slotte zoveel water in de com
partimenten, dat later, toen het ergste
voorbij was, de lange buitengaanderij op
de derde étage geheel blank stond en leeg-
gehoosd moest worden. De Rotterdamse
brandweer was weinig minuten later reeds
verschenen met magirnsladders, autospui
ten en slangen wagens en met behulp van
rookmaskers had men getracht binnen te
dringen. Ver kwamen de brandweerlieden
echter niet, omdat er geen vlammen te zien
waren die de weg wezen. Vermoedelijk
was het voornamelijk rubber en celluloid,
dat vlam had gevat en een verstikkende
rook verspreidde. Omstreeks 5 uur had men
de zekerheid, dat er voor uitbreiding niet
gevreesd behoefde te worden.
Omtrent de oorzaak is weinig bekend.
Kantoorbedienden van de sportgrossier
meenden dat het kortsluiting zou kunnen
zijn. Een buis van de TL-verlichting was
onverwacht gaan flikkeren en een ogen
blik later kwam een verschrikte jongeman
uit het magazijn rennen, schreeuwend dat
er brand was.
De kantoren onder en boven het maga
zijn van de sportartikelenhandel liepen
vrij wat rook- en waterschade op.
IN NEUSTADT AAN DE WIED, niet ver van Bonn, is de rechtbank van
Koblenz gisteren begonnen met de behandeling van het ongeluk op de auto-
baanbrug over de Wied, dat op 24 October, vorig jaar, zes doden en zeven
gewonden eiste. Beklaagde is de Nederlandse chauffeur Dirk de Baat uit Streef
kerk, die de zware vrachtauto reed, welke het ongeluk veroorzaakte. Door het
weigeren der remmen had De Baat bij de steile afdaling naar de brug de macht
over zijn wagen verloren, met bet gevolg, dat hij op de veertig meter boven het
rivierdal hangende brug een aantal wagens ramde vóórdat hij aan de overkant
tot stilstand kwam.
Het getuigenverhoor kon gisteren door de rechtbank worden afgesloten. Van
daag zullen de deskundigen worden gehoord en kan de behandeling der zaak,
naar verwacht wordt, worden afgesloten.
De Grote Strafkamer van de rechtbank
van Koblenz had voor deze gelegenheid
haar intrek genomen in een cafézaal in het
stadje Neustadt, cm zo nodig een deel van
het getuigenverhoor op de plaats van het
ongeluk af te kunnen nemen. Neustadt.
ligt namelijk aan het riviertje de Wied,
onmiddellijk beneden de autobaanweg,
waarvan inmiddels na vele jaren arbeid ook
de tweede rijbaan in bedrijf is gesteld.
Toen het ongeluk gebeurde, was nog
slechts één rijbaan in gebruik en de situa
tie ter plaatse was zo gevaarlijk, dat er
een grote reeks ongelukken is gebeurd.
De Baat heeft bij zijn verhoor ter
plaatse van het ongeluk een belangrijke
correctie gegeven van de door hem bij het
vooronderzoek gegeven verklaringen. Ter
wijl hij toen verklaard had, dat hij pas
midden op de helling getracht zou hebben
vaart te minderen en in een lagere ver
snelling over te schakelen, bleek thans dat
deze verklaring op een vergissing be
rustte.
De Nederlander zeide thans, dat hij reeds
aanzienlijk vroeger getracht had te rem
men en op de gebruikelijke wijze over te
schakelen, n.i. ter hoogte van het tweede
waarschuwingsbord, waar volgens een ver
klaring van een wachtmeester der gendar
merie de meeste wagens afremden. De
Baats vergissing was ontstaan, doordat hij
twee op enige afstand van elkaar langs de
autobaan staande gebouwen had verwis
seld. Hij had eerst aangegeven bij het
bureau van het autobaanbeheer te hebben
gestopt, doch bleek daarmee bedoeld te
hebben een rusthuis, dat boven de helling
staat.
Overigens bleef hij bij zijn eerste ver
klaringen. Hij had willen remmen om
daarna over te schakelen, doch de rem
men hadden geweigerd en daarna had hij
geen kans meer gezien de wagen in een
lagere versnelling te krijgen, waardoor
deze steedis meer snelheid kreeg. Hij had
nog getracht te remmen door in de bossen
langs de weg en op de berm tussen de
beide rijbanen te gaan rijden, doch hij was
ook daarin niet geslaagd.
Remmen waren pas nagezien
De snelheid waarmee de wagen reed
toen de remmen weigerden, werd door De
Baat op veertig kilometer geschat. Al zijn
verklaringen werden volledig bevestigd
door die van zijn reisgenoot Van Dam.
De eigenaar van. de auto, de expediteur
Dekker uit Ouderkerk aan de IJsel ge
tuigde, dat de wagen een week voor het
ongeluk nog in reparatie was geweest,
waarbij niet alleen de versnellingsbak,
doch ook de remleidingen waren nagezien.
De Duitse verdediger van De Baat, de
Frankfortse advocaat Ormond, had een
aantal Nederlandse en Duitse getuigen ge
dagvaard, die alle vol lof over de rijkwa-
liteiten en de voorzichtigheid van De Baat
spraken. Een Duitse familie, waarbij De
Baat en zijn collega op hun reizen vaak
hadden, overnacht, getuigde, dat hij nooit
dronk of rookte en uit godsdienstige over
tuiging Zondags niet chauffeerde.
Kort na het ongeluk waren berichten in
de Duitse pers verschenen, volgens welke
De Baat onder de invloed van sterke drank
zou zijn geweest. Er was zelfs een myste
rieuze vrouwelijke „getuige" komen opda
gen, die zeide, dat zij bij hem in de wagen
had gezeten en met hem jenever had ge
dronken. Al deze beschuldigingen waren
reeds tijdens het vooronderzoek volledig
ongegrond gebleken. Verklaringen van
Duitse politiemannen, die op de plaats van
Met zi/n vrachtaulo geladen met 4900 kg. bevroren kippen reed een chaujjeur in
Detroit (V.S.) pardoes een restaurant binnen. De kippen richtten voor 5000 dollar
schade aan. Gewonden waren er niet.
Hij zou een Vlaardingse politie
agent mishandeld hebben
Dinsdag heeft een 19-jarige scheepskok
uit Cardiff voor de Rotterdamse rechtbank
terechtgestaan.
Hij zou op 5 Maart in Vlaardingen een
agent van gemeentepolitie zwaar lichame
lijk letsel hebben toegebracht, door hem in
het gezicht te slaan en tegen het lichaam
te trappen.
De verdachte beweerde dronken geweest
te zijn en zich van het gebeurde niets meer
te herinneren.
De officier van Justitie zijn in zijn requi
sitoir, dat het slachtoffer zes weken niet
in staat was, zijn werk te verrichten. Hij
noemde het neerslaan van een ambtenaar
in functie een bijzonder ernstig feit en zei
dat buitenlanders goed moeten weten dat
zulks hier niet geduld wordt. Hij eiste zes
maanden gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest.
De verdediger achtte het bewijs dat ver
dachte degene was die geslagen en ge
schopt zou hebben, niet geleverd.
Uitspraak over veertien dagen.
HET BELEID VAN DE MINISTER VAN OORLOG, ir. Staf, is in de laatste weken
vaak besproken. Men heeft deze bewindsman van vele zijden niet al te vriendelijk
bejegend, hem er een verwijt van gemaakt, dat hij te veel vertrouwen heeft in vage
Amerikaanse toezeggingen en aan de uitwerking van zijn vijf-divisieplan de terri
toriale verdediging schijnt te willen opofferen. Beschouwingen naar aanleiding van
's ministers reis naar de Verenigde Staten en naar aanleiding van de Memorie van
Antwoord op het voorlopig verslag van de Eerste Kamer hebben de indruk gewekt,
dat de minister een moeilijke tijd tegemoet gaat. Uitlatingen van prof. Oud tijdens het
jongste V.V.D.-congres hebben deze indruk nog versterkt.
In dit opzicht heeft het defensiedebat in de Eerste Kamer niet aan de verwachtingen
beantwoord. De senaat heeft in grote meerderheid van haar vertrouwen in het beleid
van de minister doen blijken. Dat was ook het geval met de liberale woordvoerder
mr, Wendelaar, die, hoewel hij op vele punten critiek had en zich beklaagde over de
vaagheid in de Memorie van Antwoord, toch woorden van lof en waardering sprak
over het beleid van de minister. Wel maakte hij duidelijk, dat hij zijn persoonlijk
standpunt vertolkte. Dit is aan het einde van het debat nog duidelijker geworden, toen
prof. Molenaar, de fractieleider van de V.V.D., ernstige twijfel uitte en zich ten
aanzien van het beleid van de minister alle vrijheid wenste voor te behouden.
Prof. Molenaar zeide, dat lezing van
de Memorie van Antwoord niet dienstig is,
om het vertrouwen in de minister te ver-
Tijdens het proces. Rechts De Baat, links
zijn verdediger dr. Henri Ormond.
(Telefoto ANP).
het ongeluk waren geweest, waren zonder
uitzondering gunstig voor de beklaagde.
Duel der deskundigen
Het Openbaar Ministerie heeft De Baat
niet alleen onvoorzichtig rijden ten laste
gelegd, doch ook het rijden met onvol
doende remmen. Men kreeg de indruk, dat
het zwaartepunt nu in hoofdzaak op dit
laatste punt zal komen te liggen. Twee
Duitse deskundigen stalden een groot aan
tal uit het wrak van de auto genomen on
derdelen in de rechtszaal uit. Bovendien
had de verdediging een Nederlandse des
kundige, de Leidse garagehouder Joh.
Kempeneers, gedagvaard, die verschenen
was met de door hem uit het wrak geno
men hoofdleiding van de luchtdrukrem.
De Duitse advocaten, die als „nevenkla
gers" voor de civiele partijen optraden,
begonnen al aanstonds met een poging om
de Nederlandse deskundige uit te scha
kelen. Zij achtten hem niet bevoegd om
als getuige op te treden en bovendien
maakten zij bezwaar, omdat de expediteur
Dekker zijn wagens herhaaldelijk bij hem
had laten repareren.
Noch het Openbaar Ministerie, noch de
rechter ging echter op dit verzoek in. Het
gerecht verklaarde bovendien, dat het geen
reden had om aan de onpartijdigheid van
de heer Kempeneers te twijfelen.
Overigens kaalste de verdediger van De
Baat terstond de bal terug. Hij beschuldig
de de eerste Duitse deskundige van grove
ondeskundigheid en de tweede van „be
vangenheid". De eerste had namelijk liet
onderzoek van de auto vlak na het onge
luk verricht, doch op zulk een wijze, dat
het openbaar ministerie twee weken gele
den een nieuw onderzoek moest gelasten.
Dat werd gedaan door de ingenieur
Barnstedt uit Monlabaurn, die tijdens de
zitting zeer aggressief optrad en soms de
indruk wekte, alsof hiizelf de aanklager
was, vooral toen de verdediger betwijfelde
of men veel waarde kon toekennen aan
een onderzoek, nadat het wrak van de
auto vijf maanden lang onbeheerd in weer
en wind had gestaan. De Nederlandse des
kundige stelde, dat het onderzoek in deze
omstandigheden vrijwel waardeloos ge
acht moest worden. Ten bewijze daarvan
had hij de leiding van het remsysteem
zelf zonder controle uit de wagen kunnen
halen en meenemen.
De deskundigen leverden overigens nog
niet meer dan een „voorpostengevecht".
Zij zullen vandaag pas beginnen met de
toelichting van hun rapporten aan de hand
van de gedemonteerde onderdelen van de
auto.
De civiele eisen
Er is tijdens de zitting nog slechts een
kleine civiele eis, ten bedrage van zes
honderd mark, ingediend, een juridisch
proefballonnetje, dat alleen voor Duitse
juristen interessant geacht wordt.
De grote eisen tot schadeherstel, die wel
in de honderdduizenden marken zullen lo
pen, zijn nog niet ingediend. Deze zullen
pas later aan bod komen.
Tijdens zijn verhoor heeft de eigenaar
van de wagen verklaard, dat de maat
schappij waarbij hij verzekerd is, de Na
tionale Unie in Den Haag, weliswaar in
staat van faillissement is, doch dat de cu
ratoren thans verzekerd hebben, dat de
maatschappij alsnog voor de schade zal op
komen. Veel hoop viel daaruit volgens de
Duitse advocaten niet te putten, daar de
boedel van de Nationale Unie geen uitke
ring van betekenis zou toelaten. Expedi
teur Dekker zeide, dat op grond van deze
verklaring van de curatoren zijn aanbod
om met zijn persoonlijk bezit voor de scha
de op te komen, vervallen geacht moest
worden. De curatoren der Nationale Unie
hadder. trouwens laten weten, dat bij ci
viele procedures in Duitsland zowel Dek
ker als De Baat verstek zouden laten gaan.
De civiele kant der zaak dient volgens de
curatoren in Nederland voor te komen,
aangezien alleen een Nederlands gerecht
tot schadeloosstelling zou kunnen verplich
ten. „Dat is overigens een volkomen aca
demische strijd, want wij krijgen toch
niets", meende een der Duitse advocaten.
ADVERTENTIE
Mijn woonplaats, het
vriendelijke Zullen,
Moest zijn naam thans voor
„Utrecht" verruilen.
Maar al was dit ook hard.
Tip van Bootz heelt de smart.
Bij een TIP kan seen mens
blijven huilen!
Inz. Mevr. J. C. v. E.-W., Utrecht ontv.
X fl. Tip en 1 fl. Bootz' Likeur.
sterken. Hij was overtuigd van het nut van
de noodzakelijkheid van een goed georgani
seerde verdediging. „Als Kamerleden zijn
wij niet verantwoord," zo betoogde hij,
„wanneer wij niet een volledig inzicht heb
ben. Wat de heer Wendelaar heeft gezegd,
was van deze bezorgdheid maar een zwak
ke afglans," aldus prof. Molenaar. „Uit de
stukken moeten wij de zekerheid hebben,
dat wij ons veilig achter de regering kun
nen stellen. Die zekerheid geeft zij niet. Wij
worden voor een voldongen feit geplaatst,
zij het ook, dat de minister voorbehoud
maakt. Ik zeg niet," zo vervolgde hij, „dat
wij niet accoord zullen gaan, maar wij wil
len zekerheid putten uit de stukken."
Prof. Molenaar vond in die stukken vele
vaagheden. Hij achtte het eigenlijk voor de
Eerste Kamer onaanvaardbaar, dat aan de
Tweede Kamer een nota is toegezegd, maar
dat de minister aan de Senaat de gegevens
onthoudt, hoewel hij over de gegevens be
schikt.
Uit de discussie bleek wel, dat de ziens
wijze van prof. Molenaar door andere frac
ties niet wordt gedeeld. Daarbij moet wel
in aanmerking worden genomen, dat de
heer Molenaar zijn critiek uitdrukkelijk
stelde tegen de achtergrond van het jongste
congres van de VVD en er bij zijn betoog
van uitging, dat met name de heren De
Dreu en Algra de woorden van prof. Oud,
tijdens dit congres gesproken, onjuist zou
den hebben geïnterpreteerd.
Parlementaire contróle
De heer De Dreu (P. v. d. A.) achtte
het staatsrechtelijk onjuist, thans in een
beoordeling te treden van de plannen, die
in de komende Defensie-nota zullen wor
den ontwikkeld.
De heer Ruys de Beerenbrouck
(KVP) achtte een bespreking thans wel op
haar plaats.
De heer Vixseboxse (C.H.) voerde
aan, dat de critiek op het beleid van de
minister teveel uitgaat van de periode van
onze nationale zelfstandigheid. De minister
moet thans beslissingen nemen, die zich
door de ontwikkeling der dingen aan de
controle van het parlement onttrekken. Hij
zag daarin ook een nadeel en bepleitte
daarom een ontwikkeling van de NAVO in
supra-nationale zin, waardoor ook de par
lementaire contróle tot haar recht zal kun
nen komen. Maar hij zag daarin geen aan
leiding de minister de volledige steun van
zijn fractie te onthouden.
De heer Wendelaar (WD) heeft ge
wezen op hetzelfde nadeel van de NAVO-
samenwerking. De NAVO kan niet in alles
met Nederland rekening houden. De libe
rale afgevaardigde daarin later gevolgd
door zijn fractievoorzitter sprak over de
vraag, of inderdaad zal worden aange
stuurd op zes divisies: vijf divisies met de
daarbij behorende legerkorpstroepen, de
44ste regimentsgevechtsgroep en twee regi
menten infanterie (deze laatste voor de
nationale sector). Uit deze mededeling
heeft men willen afleiden, dat dit het begin
zou zijn van een zesde divisie. Aan de mi
nister hebben de liberale afgevaardigden
nu gevraagd, hierop een toelichting te
geven.
De heer Wendelaar oefende critiek uit op
de maritieme verdediging en op de stand
van de territoriale verdediging, op het ge
brek aan luchtdoelartillerie en oefenmate
riaal. Hij achtte de vestiging van Ameri
kaanse luchtmachtonderdelen op Soester-
berg een winstpunt, maar was beducht over
de financiële perspectieven van onze leger-
opbouw, waarbij nog geen rekening is ge
houden met afschrijving en vernieuwing.
De heer D e D r e u (P. v. d. A.) heeft de
minister zeer nadrukkelijk gevraagd of de
Amerikaanse hulp zo ruim zal zijn, dat het
Nederlandse grondgebied ten Noorden van
Zwolle kan worden verdedigd en of de ter
ritoriale verdediging en de luchtverdediging
daartoe toereikend zullen worden.
Deze socialistische afgevaardigde was
niet enthousiast over de vestiging van
Amerikaanse luchtmachtonderdelen hier te
lande. Wat zullen er de consequenties van
zijn?, vroeg hij.
De heer Ruys de Beerenbrouck
(KVP) achtte een bespreking van het vijf-
divisieplan wel op haar plaats. In Novem
ber stonden de zaken anders, toen de mi
nister een nota toezegde. Maar nu is de
Defensiecommissie in Parijs geweest, mi
nister Staf heeft een succesvolle reis naar
de Verenigde Staten gemaakt en het kabi
net heeft zijn instemming met de resultaten
kenbaar gemaakt. Het is goed daarop de
aandacht te vestigen, zo zeide hij, wegens
een mogelijke constructie van tegenstellin
gen met verwante fracties. Wij hebben geen
bezwaar tegen de plannen cn wij zijn be
reid de minister de vrije hand te laten mits
de materieelvoorziening en de personeels-
situatie daaraan geen belemmeringen'in de
weg leggen. De beslissende vraag bij het
uitvoeren van de plannen voor de territo
riale verdediging van een doelmatigheid
ven een opzichzelfstaande Nederlandse
verdediging is geen sprake meer of deze
plannen passen in die van SHAPE.
De heer Ruys heeft nog de gedachte ge
lanceerd, Duitse troepen te ingreren in de
Engelse en Amerikaanse troepen.
De heer Algra (A.R.) heeft zich over
het vijf-divisieplan zeer positief uitgelaten
en het logisch en efficiënt genoemd. Niet
temin had hij enige bedenkingen tegen de
uitwerking in onderdelen.
Bij de snellere ontwikkeling van de lucht
macht zag hij bezwaren in een te zeer af
remmen van de luchtmacht tot een vast
bedrag. Vooral de tactische luchtmacnt
gaat hoge eisen stellen en wanneer men
daaraan niet zal kunnen voldoen, zou zulks
van nadelige invloed kunnen zijn op de
effectiviteit van de grondtroepen.
Voorlichting aan de jeugd
De defensie, zo betoogde de heer Algra
voorts, moet een zaak zijn van het gehele
volk. Daarom is openbaarheid gewenst,
want iedere soldaat is een rapporteur. De
overheid heeft in deze voorlichting een be
perkte taak. Zij moet die veelal aan ande
ren overlaten. In dit opzicht bracht de
A.R.-spreker een aantal voorbeelden van
onjuiste voorlichting aan de jeugd ter
sprake. Hij nam op scherpe wijze stelling
tegen de brief van de Synode der Ned. Her
vormde Kerk, waarin werd gewaarschuwd
tegen de oorlogsromantiek .welke in de
voorlichting voor de jeugd opgesloten ligt.
Heeft men, zo wilde de heer Algra weten,
vóór de publicatie met de minister gespro
ken? Zijn de minister voorbeelden bekend,
waaraan de krasse beschuldigingen van de
Synode hun grond ontlenen en waaruit zou
moeten worden afgeleid, dat daarbij sprake
is van ondermijning van de volkskracht?
Het Humanistisch Verbond heeft zich bij
de opvatting van de Synode aangesloten.
Heeft het Humanistisch Verbond hierover
met de minister gesproken?
Is de minister uit andere hoofde bekend,
dat de voorlichting van de jeugd gelijk
staat met het wekken van oorlogsroman
tiek? Op déze vragen wenste de heer Algra
een duidelijk antwoord en hij voegde er
aan toe: Is de minister bereid pal te staan
voor het ten deze tot nu toe gevoerde be
leid, of wil hij, onder drang van de KVP,
de voorlichting voor de jeugd achterwege
laten?
Tevoren had namelijk de heer Ruys cri
tiek uitgeoefend op de voorlichting en
uiting gegeven aan zijn twijfel, of deze
voorlichting voor de jeugd wel het nut af
werpt, dat men er van verwacht.
De heer Algra merkte op dat men de be
tekenis van deze zaak niet kan afmeten
naar de cijfers: zoveel heeft het gekost en
het heeft zoveel vrijwilligers opgeleverd.
De voorlichting heeft een diepere, een
ideële betekenis.
Van communistische zijde werden door
de heer G e u g j e s de argumenten tegen
de Defensiebegroting weer breed uitge
meten. Aan het slot van het debat heeft ook
de heer Brandenburg, bij wijze van
repliek-op-voorschot" de op deze middag
gehouden redevoeringen van commentaar
voorzien.
Prof. Gerretson (C.H.) heeft het nog
nodig geoordeel terug te komen op het
bezwaar dat minister Staf tijdens het EDG-
debat had gemaakt tegen zijn kwalificatie
„soldaten-levering" en op het veelbespro
ken Belga-bericht over de verklaring van
minister De Greef.
Vandaag zal minister Staf antwoorden.
ADVERTENTIE
MOTOR-BROMFIETSKLEDING
Ned. Herv. kerk
Aangenomen naar Groningen (vac. J. V.
v. Nieukerken) A. H. Weenink te Droge-
ham.
Bedankt voor Amsterdam (wijkgem.
Oude-kerk) H. M. Cnossen te Gouda; voor
Bleskensgraaf (toez.) C. van den Bosch te
Bruchem.
Geref. kerken onderh. art. 31 K.O.
Bedankt voor Middelburg J. J. Arnold
te IJmuiden.
Evang. Luth. kerk
Beroepen te Purmerend D. Solinger. zen
dingspredikant, woonachtig te Oosterbie-
rum (Fr.).
