Eindexamen der Toneelschool
BICAHPANS?1
PANDA EN DE MEESTER-ZAKENMAN
Wereldnieuws
De radio geeft Dinsdag
Is Uw maag ziek
Oppassen met conclusies
roken-longkanker
MAANDAG SI MEI 1954
Heringa Wuthrich
Bond „Maarten Luther"
hield jaarvergadering
Belasting-inspecteurs
slaan zich op de borst
De „Westertoren"
te water gelaten
Grote overdekte markt
in Amsterdam?
Examens
Prof. dr. J. H. Tuntler
Kerkelijk Nieuws
Brand in kledingatelier
te Deventer
oclt ió het
zo
V.
Waterdrager
van het leven
J
Ieder jaar beginnen aan de Academie
voor dramatische kunst „De Toneelschool"
omstreeks tien tot twaalf jongelui vol goe
de moed hun zware opleiding. Tijdens de
cursus wordt er streng verder geselecteerd,
want hoevelen blijven er tenslotte over?
Wij herinneren ons zeer vruchtbare perio
den, doch in 1953 waren het er maar twee
die het begeerde einddiploma behaalden:
Coen Flink en Lies Franken, die intussen
respectievelijk bij de Haagse Comedie
en de toneelgroep Theater het gestelde
vertrouwen geenszins hebben beschaamd,
integendeel, de royaal geboden kansen gre
tig en met gegroeide beheersing gebruik
ten. Een elementair (hoe veelzijdig ook)
geschoold talent is niet voldoende. De één
slaagt er nu eenmaal veel sneller in dan
de ander zijn technische verworvenheden
als het ware in zijn tweede natuur te doen
opgaan. De eigenlijke creatie van een rol
komt pas spelenderwijze, door verplaatsing
in de situaties en inleving in de geestes
gesteldheid, tot stand. Van dat vermogen
kan men zich moeilijk een indruk vormen
bij de traditionele openbare manifestatie
naar aanleiding van het eindexamen, en
kele dagen tevoren afgelegd, zoals die
jongstleden Zaterdag in de als vanouds
goedgevulde Amsterdamse Stadsschouw
burg weer heeft plaats gehad. Bij deze ge
legenheid mocht men kennis maken met
drie nieuwe krachten, die in het komende
seizoen in de practijk van het grote toneel
met de ontvouwing van hun mogelijkheden
zullen beginnen: Do van Stek, André van
den Heuvel en Piet Lute.
De verleiding zich aan voorspellingen te
wagen was ditkeer niet bijzonder groot.
Een dergelijke speculatie is trouwens altijd
moeilijk, want sommigen hebben lange tijd
nodig om zich te ontplooien en niet ieder
een vindt het geschikte klimaat. Men denke
bijvoorbeeld aan Emmv Lopes Dias, die
nog niet zo lang geleden cum laude het
einddiploma behaalde: schitterende ver
wachtingen heeft men van haar gekoesterd
en daar was ook wel aanleiding toe, maar
de destijds gedane belofte moet nog steeds
in vervulling gaan. In September zal zij
de plaats van Hetty Blok in het kleinkunst-
ensemble „Arabesque" naast Cruys Voor
berg gaan innemen en het is heel goed
mogelijk dat zij langs deze omweg de mid
delen vindt om haar capaciteiten tot gel
ding te brengen. Elisabeth Andersen en Ko
van Dijk, hoezeer onderling verschillend
ook, hebben eveneens aangetoond dat een
langzaam vormingsproces plotseling een
prachtige bloei kan openbaren. Bij een de
monstratie als de onderhavige, die onder
meer Dinsdagavond in de Haarlemse
Schouwburg herhaald wordt, valt boven
dien de nadruk sterk op de beginselen der
techniek, waarom het bij een examen im
mers begonnen is. En voorts ziet men de
candidaten slechts bij uitzondering in een
pasend emplooi. Maar juist dit alles maakt
het tot zo'n interessante gebeurtenis: een
voorstelling in de dubele zin van het woord,
waarbij aankomende krachten hun visite
kaartjes tonen aan een van sympathie ver
vuld publiek. In Amsterdam komt daar
dan nog bij de uitreiking der getuigschrif
ten, welke plechtigheid door directeur W.
Ph. Pos, telkens weer hartelijk en met
geest wordt geleid.
Wat mag men van dit drietal verwach
ten? Eerlijk gezegd: ik weet het niet. Zij
hebben ons laten kennismaken met de zorg
vuldig gekweekte hoedanigheden, waarmee
zij de harde leerschool der practijk betre
den. Zonder mijn principieel gestelde be
toog van verleden jaar te willen herhalen,
moet ik toch vaststellen, dat wederom de
plastiek een zwak punt vormde. Dit bleek
bij de verleidingsscène uit „Marieken van
Nieumeghen" het duidelijkst, waarbij na
tuurlijk in aanmerking moet worden geno
men, dat de mise-e-scène te ruim was om
de elementaire spanning te kunnen bewa-
ADVERTENT1E
H A ARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Gebed. 8.00
Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Voor de huis
vrouw. 9.40 „Lichtbaken". 10 Voor de kleu
ters. 10.15 Platen. 11.00 Voor de vrouw. 11.30
Schoolradio. 32.03 Metropole-orkest en so
liste. 12.30 Weerbericht. 12.33 Piano. 13.00
Nieuws. 13.20 Amusementsmuziek. 13.50
Platen. 14.00 Gevarieerd programma. 14.50
Maastrichts Stedelijk orkest en soliste. 15.15
Platen. 15.30 Ben je zestig? 16.00 Voor de
zieken. 36.30 Ziekenlof. 17.00 Voor de jeugd.
17.45 „Nieuw Guinea's orchideeën". 18.00
„Dit is leven". 18.20 Sportpraatje. 18.30 R. V.
U.: „De gevolgen van de industrialisatie op
het platteland". 19.00 Nieuws. 19.15 „Uit het
Boek der Boeken". 19.30 Platen. 20.25 De
gewone man. 20.30 Kamerorkest en solist.
21,15 Ken een haan een ei liggen? 21.30 Ka
mermuziek. 22.00 „Ouders en kinderen".
22.15 Kamerkoor. 22.45 Gebed. 23.00 Nieuws
23.15 „Uun Ballo in Maschera", opera. 23.50-
24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Nieuws. 7.30 Platen. 7.50
Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00
Morgenwijding. 9.15 Platen. 9.35 Platen, 10.50
Voor de kleuters. 11.00 R.V.U.: Anna Bla-
man: „Over eigen werk". 11.30 Voor de zie
ken. 12.00 Viool en piano. 32.30 Weerbericht
12.33 Voor het platteland. 12.40 Platen. 13.00
Nieuws. 13.30 Amusementsmuziek. 14.00 „Wij
ontdekken Amerika". 14.30 Platen. 14.40
Schoolradio. 15.00 Platen. 15.15 Voor de
vrouw. 15.45 Platen. 16.30 Voor de jeugd.
17.30 Platen. 17.50 Reportage of platen. 13.00
Nieuws. 13.15 Piano. 18.30 Militaire causerie.
18.40 Platen. 18.55 Conferentie in Genève.
19.00 Paris vous parle. 19.05 Harmonie-or
kest. 19.30 Piano. 20.00 Nieuws. 20.05 Geva
rieerd programma. 21.20 Uitslag prijsvraag
Erefonds oud-verpleegsters. 21.30 Dansmu
ziek. 22.00 Buitenlands overzicht. 22.15 Pla
ten. 23.00 Nieuws. 23.15 New York Calling.
23.30-24.00 Platen.
TELEVISIE AVRO.
20.00 Testplaat en platen. 20.15 Program
ma ter herdenking van de invasie, die 10
jaar geleden plaats vond. 20.40 Filmrepor
tage van de plechtigheden naar aanleiding
van de Heiligverklaring van Paus Pius X.
20.50 „Met uw hulp een blinde het ogen-
licht hergeven!" film. 21.05 „Het Apen-
klauwtje", één-acter. 21.25-21.45 Televizier.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.10 Tuinbouwkroniek.
13.15 Gevarieerde muziek. 13.45 Platen. 14.00
Schoolradio. 15.30 Gevarieerde muziek. 16.00
16.15 en 16.45 idem. 17.00 Nieuws. 17.10 Fa
gotrecital. 17.20 Koorzang. 17.40 Fagotreci
tal. 17.50 Boekbesprekinge. 18.00 Voor de
jeugd. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Sopraan en piano. 19.50 Causerie. 20.00
Verzoekprogramma. 20.15 Voor de vrouw.
21.00 Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Kamermu
ziek. 22.55-23.00 Nieuws.
BBC (224 en 75 m.)
22.00-22.30 Nieuws. Vraaggesprek. Boeken
en schrijvers
ren. Om de termen van Jean-Louis Bar-
rault te gebruiken: de subjectieve mimiek
was verantwoord, zij het ietwat bestudeerd
(maar wie zou daar een verwijt van ma
ken?) de objectieve echter ging de aan
het krachtveld der persoonlijkheden ge
stelde grenzen te buiten. Uitmuntend even
wel was de fijnzinnige nuancering der in
tonatie, ook van kleur. In de drie onder
leiding van Ben Groenier ingestudeerde
fragmenten uit „Julius Caesar" van Sha
kespeare kreeg de tekst formeel zijn waar
de, hetgeen op zichzelf een zeer knappe
prestatie mag heten. Maar het bleven in
zekere zin woorden, mooie woorden, waar
deze Brutus en deze Cassius en men
moet de nu volgende uitdrukking letterlijk
nemen niet helemaal en soms helemaal
niet voor instonden. Te vaak nog, hoe voor
treffelijk soms de instrumenten ook ge
stemd waren, belemmerde een houding het
tijdig opwellen of doorstromen der emotie.
Een der hoogtepunten werd de één-acter
„De Idioot" van Luigi Pirandello, waarbij
de gesignaleerde bezwaren in het geheel
niet opkwamen. Vooral André van den
Heuvel wist zich hierin te onderscheiden.
Men kreeg werkelijk verrassend sterk,
enerverend spel te zien, getuigend van een
intense concentratie. Ik meen hierin een
bevestiging te mogei) zien (men herinnere
zich ook „Detective Story" van verleden
jaar) voor mijn stellige vermoeden dat de
herleving van de zuivere toneelspeelkunst
zich zal voltrekken via het met intelligentie
behandelde melodrama, dat in tragedie of
blijspel in verzen een hogere, op het essen-
tieel-menselijke toegespitste, verdichte
vorm kan hervinden. Wederom bewees, hoe
dit alles ook zijn mag, Ank van der Moer
haar begaafdheid tot het geven van rich
ting aan jonge mensen, welke zij verder
liet uitkomen bij haar regie van het tweede
bedrijf van „Heilige Onschuld" van Jacques
Deval, waarmee het aantrekkelijk samen
gestelde programma besloten werd. Do van
Stek kon zich hierin uitvieren als comé
dienne van niet geringe allure, al zal zij
nog moeten leren een costuum te dragen
en er mee te spelen. Hoe verrukkelijk was
overigens juist haar verkleedpartij in de
hoop op geluk, met het neuriën van een
liedje, dat door Patachou bekend is ge
maakt. Dat zij ook voor het klassieke ré
pertoire een duidelijke aanleg heeft, had
men reeds uit haar voorbeeldige verschij
ning als Portia in „Julius Caesar" kunnen
opmaken. Minder goed bleek haar de titel
rol uit „Colombe" van Jean Anouilh te lig
gen, al ware het slechts omdat haar type
niet aan de eisen beantwoordt.
In het laatstgenoemde fragment, door
Ferd. Sterneberg ingestudeerd, wekte Piet
Lutz een zeer gunstige indruk, die hij als
de gehuurde minnaar, wiens gevoelens voor
zijn werkgeefster zich niet meer beteuge
len laten, in „Heilige Onschuld" met nog
meer autoriteit bevestigde, ofschoon hij
daarin wel eens tot onduidelijk spreken
verviel!
Na afloop werden de geslaagden gehul
digd met drie door een lint, de band der
collegialiteit symboliserende, bijeengehou
den bouquetten. Deze zal echter niet ver
hinderen dat deze zo verschillend geaarde
karakters eigen wegen gaan, zoals bleek
uit de bekendmaking hunner eerste enga
gementen: Do van Stek en Piet Lutz zal
men het komende seizoen bij de Haagse,
André van den Heuvel bij de Nederlandse
Comedie zien. Met ^elke verbintenissen
men hen evenzeer geluk kan wensen als
met de voleinding van hun studie. Het
Haarlemse publiek zij hiermede opgewekt
zich deze prettige, spannende kans tot ken
nismaking niet te laten ontgaan.
DAVID KONING.
De Nederlandse Bond „Maaiden Luther"
heeft Zaterdag zijn jaarvergadering ge
houden in Enkhuizen. Uit het jaarverslag
bleek, dat het aantal aangesloten vereni
gingen 20 bedraagt. In bewerking is eer.
boek, waarin de essenties van de Lutherse
belijdenis en haar practische betekenis
voor de eredienst, cultuur, staatkundig en
maatschappelijk leven zal worden uiteen
gezet. Dit zal medio 1955 verschijnen. Op
gewekt werd de jongeren voor het werk te
winnen. Verzocht werd, „nu op de Grebbe-
berg een Rooms Katholieke kerk zal wor
den gebouwd, die zeker een bedevaarts
plaats zal worden, daar een kaïpel te doen
bouwen voor Lutheranen, hervormden en
gereformeerden". Verder werd gewezen „op
de geestelijke achteruitgang van de jeugd
waartegen een grotere actie voor het ge
ven van godsdienstonderwijs, ook op de
openbare lagere scholen, dient te worden
gevoerd". Achtereenvolgens spraken voorts
de heer M. Ruppert over „de nieuwe kerk
orde en onze bond" en ds. W J. Manger
uit Bussum over vele actuele vraagstukken.
Papa en mama zwaan begeleiden als „klaar-overs" hun kroost op een drukke verkeersweg in
mobilisten waren heren in het verkeer en verleenden voorrang.
York.
auto-
ADVERTENTIE
Geen beter middel
„Wij legden grondslag voor
het economisch herstel"
Zaterdag kwamen leden der Vereniging
van Inspecteurs van 's Rijks Belastingen
voor het jaarlijks congres, ditmaal te Arn
hem, bijeen. Het gemeentebestuur dezer
stad ontving de congressisten als graag
geziene gasten ten stadhuize. Daarbij
sprak de burgemeester, de heer Matser,
omringd door de wethouders, een harte
lijk welkomstwoord. Hij vestigde met vol
doening de aandacht op de prestaties bij
de wederopbouw van de stad.
In zijn antwoord verklaarde de voorzit
ter van de vereniging, de heer J. Kuilman,
dat de leden der vereniging aan Arnhem,
„als begrip en als realiteit van herwonnen
volkskracht", een bijzonder genoegen be
leefden.
„Immers men kan zonder overdrijving
zeggen", zo zeide de heer Kuilman, „dat
de inspecteurs van 's rijks belastingen als
functionarissen der uitvoerende macht,
door middel van de geldsanering, etfec-
tenregistratie en belastingheffing, de
grondslag hebben gelegd voor het opzien
barend, economisch herstel van Neder
land. En men zal moeten erkennen, dat de
deskundige en loyale activiteiten van dit
corps mede beslissend blijven voor 's lands
welvaart. De eisen, die daarvoor aan de
belasting zijn gesteld, spreken helaas te
weinig tot de verbeelding van ons volk".
Daarom wilde hij daarop bij de ontvangst
in Arnhem eens nadrukkelijk de aandacht
vestigen, „opdat het corps van inspecteurs
van 's rijks belastingen steeds beter worde
begrepen en gewaardeerd. Dit zal een des
kundige en rechtvaardige toepassing van
de wet ten zeerste bevorderen".
Van een der hellingen van de Rotter
damse Droogdok Maatschappij N.V. te
Rotterdam is te water gelaten het enkel-
schroef stoomturbinetankschip „Westerto
ren", bestemd voor de N.V. Tank- en Pa-
ketvaart Maatschappij te Amsterdam.
De lengte van het sqhip over alles is
169,28 meter bij een breedte van 21,11 me
ter. Het draagvermogen is ongeveer 18.000
ton. Het schip krijgt een machinevermogen
van 7500 pk.
De „Westertoren" zal worden uitgerust
met een gyrokompasinstallatie, die inge
richt is voor automatisch sturen. Alle le
den van de bemanning zullen de beschik
king krijgen over een éénpersoonshut.
In het achterdekshuis wordt een recrea
tieruimte ingericht. Op het achterschip is
ruimte voor vier eetzalen. Op het achter-
sloependek zullen de officieren de be
schikking krijgen over een rooksalon.
Er bestaan plannen om in het centrum
van de drie tuinsteden, die aan de Weste
lijke kant van de hoofdstad verrijzen, een
zeer groot overdekt marktterrein te doen
bouwen. Er is reeds overleg geweest tus
sen het gemeentebestuur en de bonden van
marktkooplieden. De dienst van Publieke
Werken te Amsterdam heeft reeds op
dracht ontvangen de plannen uit te wer
ken en een kostenberekening te maken.
DA COSTAKWEEKSCHOOL
Da Costakweekschool de dames C. Brouwer
te Beverwijk, J. W. v. d. Steeg te Heemstede;
M. D. M. Wigman te Bloemendaal en H. Bos,
A. J. Damen en A. A. de Vries te Haarlem.
RIJKSKWEEKSCHOOL
Voor de eindexamens aan de Rijkskweek
school te Haarlem zijn geslaagd de dames:
L. Flesseman te Aerdenhout; I. Gouwe te
Haarlem; G. de Groot te Driehuis; A. Hoog-
vorst te Beverwijk; D. Knol te Haarlem en
L. v. d. Laan de Vries te Haarlem.
Voor de algemene ledenvergadering van
de Nederlandse vereniging tot steun aan
het Koningin Wilhelmina Fonds voor de
Kankerbestrijding, welke Zaterdag te Arn
hem is gehouden, heeft prof. dr. J. H.
Tuntler, hoogleraar aan de universiteit te
Groningen, gesproken over het kanker-
vraagstuk.
Er sterven in ons land jaarlijks gemid
deld ongeveer 14.000 personen aan kanker,
of 1/6 van het aantal sterfgevallen, ofwel
125 mannen en 135 vrouwen per 100.000
mensen. Meer vrouwen dus dan mannen.
Uit de cijfers van een der grootste Ameri
kaanse levensverzekeringsmaatschappijen
blijkt voorts, naar spreker zei, dat onder
haar verzekerden de sterfte in tien jaar
tijds (1936/'38-1946/'48) met ongeveer 11
percent is gedaald. Dit kan worden toege
schreven aan het cp tijd stellen van de
diagnose en aan operaties, die tien jaar ge
leden nog onmogelijk waren. Prof. Tuntler
zei voorts zelf niet te geloven dat de sterf
te aan kanker zozeer toeneemt. Al zou het
aantal bekende gevallen tweemaal zo groot
worden dan bijvoorbeeld in 1938, dan duidt
dit er op, dat men tweemaal zo veel als
vroeger in staat is kankers te diagnoti-
ceren.
De sterfte onder de mannen aan long
kanker is ongeveer zes keer zo groot als
'onder vrouwen. Gezegd wordt nu, daar zal
het roken wel een rol bij spelen. Met een
dergelijke conclusie moeten we echter
voorzichtig zijn, aldus spreker. Wel is er
alle reden het verband zeer ernstig te be
studeren. Voor wat het verschil tussen
mannen en vrouwen betreft is het verder
zó, naar spreker zei, dat, zondert men de
kankers aan specifiek vrouwelijke organen
uit, vormen als huidkanker, keelkanker,
blaaskanker enzovoort veel meer bij de
man voorkomen. Geografisch zijn er ook
veel verschillen aan te wijzen. Duidt dat
op verschillen in voeding en levenswijze?
Opmerkelijk is vooral ook, dat bepaalde
vormen van kanker meer voorkomen bij
welgestelden en andere vormen bij ar-
meren. In dit verband wees prof. Tuntler
ook op de studie van stoffen, die in staat
zijn kankers te verwekken. Dat zijn er tot
op heden ongeveer honderd. Niettemin is
het moeiijk het verband te leggen tussen
deze stoffen en kanker en we moeten
voorzichtig zijn met het trekken van con
clusies, aldus spreker, die ook nog wees
op de zogenaamde beroepskankers. Ten
slotte merkte hij op, dat de strijd tegen de
kanker niet een hopeloze strijd is, dat on
getwijfeld succes zal worden geoogst, al
gaat dat niet in een paar jaar tijds.
De Britse minister van Defensie, Lord
Alexander, heeft een uitnodiging van minis
ter Staf aanvaard om op 11 en 12 Juni ons
land te bezoeken.
11. Panda trok aan de bel en wachtte, tot
er iemand kwam aanzwemmen om de deur
te openen. Na enige tijd belde hij nog eens
en luisterde, of daarbinnen geen geplons
klonk, dat zou wijzen op het naderen van
de bewoner. Er was echter niets anders
te horen dan het gemurmel van de wate
ren, die door de deur naar buiten drongen.
„Er moet toch iemand thuis zijn", dacht
hij, „want ze hebben me pas kort geleden
opgebeld". Eindelijk ontdekte liij een
raam, dat open stond en hij gluurde naar
binnen. Daar zag hij een kamer, die in
een meer was herschapen; stoelen, tafels,
alles dobberde rond op een klotsende wa
termassa. Tenslotte nam hij kordaat een
besluit en klom naar binnen. Het water
kwam tot ver over zijn middel, maar hier
trok hij zich niets van aan. Half wadend,
half zwemmend ging hij op onderzoek uit,
tot hij een deur bereikte, waarachter het
getik van een schrijfmachine klonk. Hij
opende deze en waadde naar binnen, zijn
gereedschapskist achter zich aan stepenu.
Hier staarde hij verbaasd naar een schrijf
bureautje, waaraan iemand rustig zat te
werken, als had hij geen last van natte
voeten. De noeste werker ging bijna geheel
schuil onder een parapluie, waarmee hij
zich tegen een klaterende straal uit de
kapotte waterleiding beschermde. „Me
neer", zei Panda, „heeft u een loodgieter
besteld?" „Een interessante vraag", ant
woordde de ander, ijverig doortikkend,
„inderdaad zou een loodgieter hier nuttig
werk kunnen verrichten",
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Drogeham (toez.) J. H. Jim-
mink, vicaris te Beilen.
Aangenomen naar Paessens Th. Ste-
houwer, vicaris te Krimpen a. d. IJssel.
Bedankt voor Papendrecht A. J. Timmer
te Ouderkerk a. d. IJssel; voor Strijen A.
Pop te Zoelen; voor Wateringen L. J.
Bloemsma te Beesd.
Geref. kerken
Beroepen te Schipluiden C. Augustijn,
cand. te Rotterdam.
Aangenomen naar Echten (Fr.) R. Ak
kerman, cand. te Amsterdam, die bedankte
voor Anna Jacobapolder, Oppenhuizen,
Oudehorne en voor Zevenhuizen (Z.H.)
Geref. kerken onderh. art. 31 K.O.
Chr. Geref. kerken
Bedankt voor RotterdamC. C. Verhoef te
Broek onder Akkerwoude.
Geref. gemeenten
Bedankt voor Slikkerveer, J. B. Bel te
Krabbendijke.
SCHEURING
Een deel van de Chr. Geref. Kerk te
Delft heeft het verband met deze kerk ver
broken en is door ds. J. G. van Minnen uit
Huizen geïnstitueerd als Chr. Geref. Ge
meente. Het zielental van deze nieuwe
kerkgemeenschap bedraagt 49, de doop
leden inbegrepen. In een dienst, die in de
Waalse kerk te Delft werd gehouden, heeft
ds. Van Minnen de kerkeraad bevestigd.
Delft is de zevende gemeente die zich
van de Chr. Geref. Kerk heeft afgeschei
den. De anderen zijn: Huizen, Bussum,
Ouddorp, Vlaardingen, Drachten en Zutfen.
DIRECTEUR „KERK EN WERELD"
Dr. J. M. van Veen, tot voor kort stu
dentenpredikant te Amsterdam, is beves
tigd tot predikant in algemene dienst bij
de Ned. Hervormde Kerk. In deze hoeda
nigheid zal dr. Van Veen met het directeur
schap van Kerk en Wereld als opvolger
van prof. dr. W. Banning worden belast.
GEDENKPLAAT
In de Schotse Kerk te Rotterdam is een
gedenkplaat onthuld ter nagedachtenis aan
dr. John Irwin Brown, die predikant was
van de Schote Kerk te Rotterdam van 1886
tot 1934.
De gedenkplaats was de gemeente aan
geboden door een zuster van dr. Brown,
mevrouw A. A. L. BesselaarBrown.
In Deventer heeft Zaterdagavond brand
gewoed in het gebouw, waarin vroeger de
rijks-H.B.S. was gevestigd en dat thans
verhuurd is aan een aantal industrieën.
De brand is ontstaan in een atelier voor
bedrijfskleding op de begane grond. Nadat
de zoldering was doorgebrand, sloeg het
vuur over naar de bovenverdieping. De
brandweer wist verdere uitbreiding te
voorkomen. Een partij bedrijfskleding ging
mede in vlammen op.
Afscheid. Keizer Haile Selassie van Ethio.
pië heeft Zaterdag een afscheidsbezoek
gebracht aan president Eisenhower. De
keizer en zijn gevolg vertrokken ver
volgens na een bezoek van drie dagen
aan Washington naar Princetown (New
Jersey), van waar zij naar New York
zullen gaan. Na een verblijf van vijf
dagen te New York zal de vorst een
langdurige rondreis maken door de V.S.
Canada en Mexico.
Coalitie. De Ierse Labourpartij, die in de
nieuwe „Dail" (parlement) 18 zetels
bezet, heeft zich eenstemmig uitgespro
ken voor deelneming aan een regerings
coalitie met „Fine Gael", die 50 afge
vaardigden in het nieuwe parlement
heeft. „Fine Gael" zou vrij belangrijke
toezeggingen voor een sociale politiek
hebben gedaan en de socialisten vier mi
nisterportefeuilles, waaronder die van
Handel en Industrie, hebben toegezegd.
Ongemak. Het gebied van Parijs, het Noor
den, Het Westen en een gedeelte van
Oost-Frankrijk zijn Zaterdag gedurende
twee uur van electrische stroom ver
stoken geweest tengevolge van een
breuk in de aanvoerkabel van het
„Massif Central" en de Alpen. De sto
ring bracht vooral ongemakken met
zich mee voor de honderdduizenden, die
van de „Métro" en electrische buurt-
treinen gebruik maken om naar hun
werk te gaan.
Smaldeel. Voor het eerst sinds de tweede
wereldoorlog zijn drie oorlogsbodems
van de Russische Zwarte Zeevloot de
Bosporus gepasseerd. Het waren de
12.800 ton metende kruiser „Admiraal
Nakjimov" en twee torpedobootjagers
van 2.600 ton, die een bezoek zullen
brengen aan Durazzo (Albanië). De
Russische schepen worden op 6 Juni
weer in hun thuishaven verwacht.
Scheikundeles. Tijdens een lesuur, gewijd
aan de scheikunde, heeft zich in een
West-Berlijnse school een ontploffing
voorgedaan, tengevolge waarvan dertig
kinderen van omstreeks twaalf jaar
werden gewond, van wie drie ernstig.
Ook de leraar liep ernstige verwondin
gen op.
Oppositie. Sjinikky, leider van de Zuid-
Koreaanse Nationalistische Democrati
sche (oppositie-)partij, die 15 van de
203 zetels in de nieuwe Kamer bezet,
heeft de vorming van een nieuwe partij
aangekondigd. Deze nieuwe oppositie
partij zou 50 tot 60 zetels krijgen, want,
zo zeide hij, vele zogenaamde onafhan-
kelijken zijn in wezen tegen de partij
van president Rhee.
Opheffing. Joegoslavische en Hongaarse
handelsondernemingen hebben een
overeenkomst gesloten, die voorziet in
een goederenruil tot een waarde van
ongeveer 10 millioen gulden. Volgens
politieke kringen te Belgrado is dit de
eerste aanwijzing van een mogelijke op
heffing van de totale economische blok
kade van Joegoslavië, welke in 1948
door de Cominformlanden is ingesteld.
Hulp. Adnan Menderes, de Turkse eerste
minister wordt in de Verenigde Staten
verwacht voor een bezoek van vier da
gen. Men verwacht, dat Menderes, die
vergezeld wordt door vooraanstaande
economische en militaire adviseurs* de
mogelijkheden zal bespreken van Ame
rikaanse hulp op lange termijn aan
Turkije.
Offer. Een Hindoe heeft te Jammoe in
Kasjmir zijn tong afgesneden en deze
in een tempel aan godin Mahalaksjimi,
de echtgenote van Visjnoe, geofferd.
Terwijl hij haastig naar het ziekenhuis
werd gebracht, stroomden duizenden
de tempel binnen om zijn toewijding te
loven.
Vergeten. Twee Italiaanse kinderen hebben
het leven verloren en drie anderen zijn
ernstig gewond, toen op het strand van
Reggio de Calabre een bom ontplofte,
die naar alle waarschijnlijkheid door
vissers vergeten was. De kinderen be
hoorden tot een vacantiekolonie. Vis
sers gebruiken soms bommen bij het
vissen in strijd met de wet.
Stijgen en dalen. De bevolking van Frank
rijk is van 42.500.000 in 1952 gestegen
tot 42.900.000 aan het eind van 1953.
Volgens de voorlopige schatting was het
geboortecijfer 2.3 procent lager dan in
1952, het sterftecijfer lag 7 procent
hoger dan het vorig jaar. Het kinder
sterftecijfer was het loogste, dat ooit
in Frankrijk is waargenomen, namelijk
3,8 procent.
ELK LEVEND organisme is eigenlijk
een hoeveelheid water die op vernuftige
wijze bij elkaar gehouden wordt en in
welke vloeistof verschillende stoffen zwem
men. Deze uitspraak klinkt wellicht wat
oneerbiedig, maar zij tekent toch wel zeer
duidelijk de grote rol die het water in het
leven speelt: zonder water is het leven niet
denkbaar.
Een mens, dus ook de stevigste kracht
patser die er zo solide en massief uitziet,
bestaat voor minstens 60 procent uit water.
De beenderen mogen dan een wat groter
percentage droge stof bevatten, maar daar
staat tegenover dat de hersenen
bijzonder waterrijk zijn, terwijl
de ogen bijna geheel uit water
bestaan. Zo komt men tot een
gemiddelde van ten minste 60
procent. Andere levende we
zens brengen het er vaak nog
veel slechter af, althans wat de
droge stof betreft. Want vissen
bestaan voor slechts 1/4 deel
stof en oesters bezitten
13 procent!
Maar goed, wanneer we ons neerleggen
bij de uitspraak dat de mens eigenlijk een
wandelend watervat is, waarin zich aller
lei andere stoffen bevinden die een myste
rieuze activiteit aan de dag leggen, dringt
zich de vraag op welke rol dit water ei
genlijk speelt. Hoewel men nog in het
duister tast omtrent de meeste processen
die zich in het levende organisme afspe
len, heeft men de laatste tijd de zin hier
van wel leren verstaan. Elke cel van ons
lichaam staat n.l. op twee manieren in ver
binding met elke andere cel. Een van die
verbindingswegen wordt gevormd door het
vocht in ons lichaam (op de tweede ver
bindingsweg komen we later wel eens te
rug). Elke cel in ons organisme woont als
het ware „aan het water" en heeft dus
contact-mogelijkheden met iedere andere
cel.
Zoals u weet zijn er verschillende moge-
"N
uit droge
daarvan slechts
lijkheden voor het oplossen van stoffen.
Een stof kan bijvoorbeeld in moleculen in
een vloeistof oplossen, zodat de totale hoe
veelheid stof gelijkmatig in de vloeistof is
verdeeld; we noemen dit een moleculaire
oplossing. Maar de opgeloste stof kan ook
bestaan uit opeenhopingen van moleculen,
zodat we in de oplossing talloze plukjes
moleculen bij elkaar aantreffen; dit wordt
een colloïdale oplossing genoemd. Een stof
kan echter ook oplossen in deeltjes die
kleiner zijn dan moleculen, ionen genoemd,
zodat we een oplossing waarin de stof in
ionen is gesplitst, een ionen oplossing noe
men. Vooral deze laatste
mogelijkheid is heel belang
rijk, omdat scheikundige reac
ties in ionen oplossingen bij
kans ogenblikkelijk verlo
pen en het proces zich dus
veel sneller voltrekt dan in
moleculaire- of colloïdale op
lossingen. Bovendien oefenen
de ionen grote invloed uit op de aard en
de gedragingen der colloïden, waaruit het
protoplasma van de levende cel in hoofd
zaak bestaat.
Welnu, water is de enige vloeistof waar
in een zo grote verscheidenheid van oplos
singen mogelijk is. Welke andere vloeistof
theoretisch als drager van het leven zou
worden uitgedacht, het zou er altijd op
neerkomen dat de verscheidenheid van op
geloste stoffen en splitsingsproducten aan
zienlijk beperkt zou zijn, want in elke an
dere vloeistof dan water lossen minder tal
rijke stoffen in zoveel variaties op. De le
vensprocessen zouden bij vervanging van
water door een andere vloeistof veel en
veel beperkter zijn en de uitingen en ver
scheidenheid van het leven eveneens.
Maar er zijn nog andere redenen waarom
alleen water als drager van het leven heeft
kunnen dienen.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON
