mpat-
anthraciet
Agenda voor
Haarlem
Cronjéstraat en omstreken in
vrolijke braderiestemming
<*^rieven aan de redactie
Met „Elektra" debuteerde
Ton Lutz als regisseur
Ank van der Moer in de titelrol
van moderniserende opvoering
Jee rlUKKIO vcfcteycuky!
1000 DEKENS Speciale aanbieding
VAN MEEUWEN
Prof. van den Bergh
van Eysinga wordt 80 jaar
N. VAN BREEMÉN Co.
TEL. 10070
Oplating van tientallen ballonnen
was tevens opening van de markt
'"Hoe is het ontstaand
Decorum
Atoomaanval opgevoerd
in Noord-Amerika
EEN EEUW GELEDEN
Holland! Festival
Betaling
abonnementsgeld
per giro
Predikant en Geleerde
Ex-bruidegom moet zijn
beweringen gaan bewijzen
Koning Boudewijn zou een
aanzoek hebben gedaan
Ds. P. J. de Geeter heeft
bedankt voor beroep
Dit woord: GEMELIJK
V
Eisenhower in een schuilkelder
onder „vernietigd" Washington
Uit de Opregte Haarlemse he
Courant van 15 Junij 1854
DINSDAG 15 JUNI 1954
.3
Welke bezwaren er mogelijkerwijze ook ontwikkeld kunnen worden tegen de vooral
aan het slot niettemin bijzonder treffende voorstelling van „Elektra" van Sophokles
in de vertaling van dr. P. C. Boutens, waarmee de Nederlandse Com.edie gisteravond in
de Amsterdamse Stadsschouwburg voor ongeveer zevenhonderd genodigden het Hol
land Festival 1954 opende voor alles moet worden vastgesteld, dat de debuterende
regisseur Ton Lutz hiermede als het ware een meesterproeve van zijn bekwaamheid
heeft afgelegd. Hij streefde er bovendien naar een zo persoonlijk mogelijke opvat
ting van dit klassieke werk te realiseren, zoekend naar een antwoord op de vraag
„Wat doet dit mythologische verhaal mij als mens van de twintigste eeuw?" en
trachtend deze ontroering op de toeschouwers over te brengen. De moed tot dit
scheppen van een nieuwe verstandhouding is prijzenswaardig en het dient gezegd
te worden, dat hij zijn visie met kracht en klem liet verdedigen, al ontstond er ook
nog 7.o veel ruimte voor critiek. En dan verder: hoe gevaarlijk de door hem gevolgde
realistische wijze van benadering der stof soms mocht zijn, toch lijkt mij deze
verkieselijker dan de archaiserende methode, die Bertus van Lier in zijn bewerking
van „Antigone" heeft toegepast, boeiender in ieder geval door de directe uitdrukking
van hevige bewogenheid.
Van de ons uit die Griekse oudheid' be
kende stukken dunkt mij „Elektra" van
Sophokles (hier is steeds de spelling uit
het programma overgenomen) zeker niet
bet sterkste, mede door de eigenaardige
structuur. Het is zelfs voor bestrijding vat-
oaar of men hier wel met een tragedie in
engere zin te doen heeft. Beter toepasselijk
is de Jetterlijk te nemen term treurspel,
want het zijn de talrijke klaagzangen, die
er de toon van bepalen. Er is zelfs geen
sprake van een titelheldin. Trouwens:
Elektra is in dramatisch opzicht geenszins
de hoofdpersoon, wel in psychologische zin.
Hoewel zij bijna de gehele avond op het
toneel is, vervult zij geen enkele belang
rijke functie in de ontwikkeling. Zij is de
rampzalige belichaming van de haat, die
zich vooral richt tegen haar moeder Kly-
taimnestra, die met haar minnaar Aigis-
thos haar echtgenoot Agamemnoon na diens
terugkeer uit Troje vermoordde. Het vol
trekken der wraak is toevertrouwd aan
haar als volwassen man uit den vreemde
teruggekeerde broer Orestes, die stellig
ook zonder haar aansporingen de duidelijk
als plicht omschreven vergelding zou heb
ben volbracht.
Er is dus bij Sophokles reeds sprake van
een zekere verburgerlijking: de bovenper
soonlijke macht van het noodlot achter
haalt de zich onmiskenbaar door hun wan
gedrag strafbaar gemaakt hebbenden, de
hoofdpersonen Elektra en Orestes zijn
slechts de werktuigen van wat als recht
wordt gevoeld. De zielkundige motiverin
gen hebben ondanks de afstand van eeuwen
nog een grote aandoenlijke kracht. Maar
als men het menselijke met nadruk op de
voorgrond gaat schuiven, na het reeds
overal aan de waarneembare oppervlakte
te hebben gebracht, dan d'reigt het in dit
geval niet steeds bezworen gevaar van het
al te menselijke, of om een te groot
woord te gebruiken de banaliteit. En
inderdaad waren er scènes, met name die
tussen Elektra en haar moeder (trouwens
een onbevredigende rol van Vera Bondam)
voor de pauze, waarin men tot het plan
van een naturalistische burenruzie daalde
en waarbij de toch ook symbolische gouden
poort als een achterdeur uit een stuk van
laten we zeggen Heijermans ging fungeren.
Daar stonden echter grandioze tafrelen
tegenover, vooral in het tweede gedeelte
van de opvoering, met die schitterend ge
schreven klachtmonoloog van Elektra met
de urn, waarin zij de as vermeent te dra
gen van de ter misleiding doodgemelde
Orestes, gevolgd door de volstrekt overtui
gende herkenning. Hier bereikte de na
tuurlijkheid een grootse triomf. Stellig zal
Guus Hermus als de laatstgenoemde nog
aan beheersing winnen. Reeds nu maakte
hij, ondanks een de plastiek bedervend
costuum, veel indruk. Als een enorme
praalhaan verscheen Ko van Dijk als Aigis-
thos ten tonele, waar de dood hem wachtte.
Aan deze figuur is door de dichter voor
dien vrijwel geen aandacht besteed: zijn
schuldige positie heeft geen enkel commen
taar van node. Hij behoeft er slechts te
zijn op het beslissende moment en dank
zij de machtige gastrolspeler was hij er
ook, ten voeten uit. Men kan misschien
aanmerking maken op de overdadige stern-
expansie, maar daar staat toch tegenover
dat de werking der ironie er geweldig door
werd versterkt, zodat er een gewenste
climax ontstond.
Veeleisende hoofdrol
Als men het voorgaande goed gelezen
heeft, zal men begrijpen, dat Ank van der
Moer in de titelrol voor een ongehoord
moeilijke oogave stond. Dat het publiek
haar na afloop van de voorstelling een
langdurige ovatie bracht, was verdiend.
Niet dat ik haar onverdeeld heb bewon
dert: zij heeft een merkwaardige tekort
koming in haar spreektechniek, met hoor
baar slikken, tót een soort binnensmonds
snikken ontwikkeld, waardoor echter een
voorbarig teveel aan emotie wordt gege
ven. En al haalde zij niet iedere nuance
ADVERTENTIE
BARTFLJOR1SSTR. HAARLEM - TEL. 13439
FERD. BÖLSIft. 48 A DAM TEL:! 717,162
Falcon Gabard. Regenjassen 89.50
DINSDAG 15 JUNI
Grote Kerk: Orgelconcert, 8 uur. Concert
gebouw: Muziekschooluitvoering van Haar
lems Muziek-instituut, 7.30 uur. Vleeshal: dr.
A. Melchior spreekt over reis naar Zuid-
Amerika, 8.15 uur. Rembrandt: „De grote
Caruso", alle leeft., 7 on 9.15 uur. Palace:
„De drift in het bloed", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
Roxy: „Handlangers der duisternis14 jaar,
8 uur. Luxer: „Fort Algiers", 14 jaar, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „Zondige Ruby", 18 jaar,
8 uur. Lido: „De ongenaakbaren", 18 jaar 7
en 9.15 uur. City: „George verovert de
vloot", alle leeft., 7 en 9.15 uur.
WOENSDAG 16 JUNI
Rembrandt: „De grote Caruso", alle leeft.,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace: „De drift in het
bloed", 18 jaar. 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Roxy:
„Handlangers der duisternis", 14 jaar, 2.30
en 8 uur. Luxor: „Fort Algiers", 14 jaar, 2,
7 en 9.15 uur. Frans Ilals: „Zondige Ruby",
18 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Lido: „De onge
naakbaren", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
City: „George verovert de vloot", alle lc "t.,
2.15, 7 en 9.15 uur. Minerva: „De 3 stuivers
ooera", 18 jaar, 8.15 uur.
Ank van der Moer in de titelrol van
Elektravan Sophokles in de door Ton
Lutz voor het Holland Festival geregis
seerde opvoering door de Nederlandse
Comedie.
uit het sentimentele pathos van haar lange
monologen, toch wist zij voortdurend tot
aandacht te dwingen, in de herkennings
scène zelf te ontroeren, vooral met haar
opwelling van hartelijke blijdschap. Het
was daarbij een goede gedachte van re
gisseur Lutz de Mykeense vrouwen, die
de rei vormen, als haar bezorgde vriendin
nen te beschouwen, waartoe de tekst trou
wens ruimschoots aanleiding biedt. Jam
mer alleen, dat hij hiervoor niet wat oude
re vrouwen heeft genomen. Met uitzonde
ring van een enkel zinnetje van Marion
Gobau schoten de anderen aanzienlijk te
kort. Maar voluit majestueus van toon was
Ellen Vogel als de aanvoerster. Zij lever
de hiermede een schitterende prestatie..
Uit deze behandeling der beurtzangen
vloeide een heel logische mise-en-scène
voort, waarbij een suggestief gebruik van
de trap uit het de nagestreefde intenties
uitmuntend dienende décor van Nicolaas
Wijnberg werd gemaakt. Een enkele keer
echter, mede door de wat erg trouwhar
tige costuums, werd de groepering wat
zoetelijk, soms ook herinnerend aan een
primitief-religieus wandtapijt.
Nog twee rollen moeten genoemd wor
den: de verstandige Chrysothemis van
Lous Hensen, zich zuiver naar de verhou
dingen voegend, maar vooral die van de
opvoeder, wiens lange relaas van de gefin
geerde dood van Orestes een waarlijk zeld
zame spanning kreeg, om dan nog van zijn
suggestieve opkomst te zwijgen. Meester
lijk behandelde hij het moeilijke vers, dat
trouwens de gehele avond prima verstaan
baar klonk, in de dubbele zin van het
woord. De door het orkest van de Neder
landse Opera onder de toegewijde leiding
van André Rieu ten gehore gebrachte mu
ziek van Alphons Diepenbrock kwam soms
lofwaardig van pas, maar zou ongetwijfeld
gemist kunnen worden. Doch dit is weel
een geheel ander probleem, dat nu niet
meer besproken kan worden.
Voor de volledigheid moet nog opge
merkt worden dat de ministers Cals, Luns,
Suurhoff en Zijlstra, talrijke diplomatieke
vertegenwoordigers van buitenlandse mo
gendheden en binnenlandse autoriteiten,
aanwezig waren bij deze openingsavond,
die met een kort woord van burgemeester
d'Aillv was ingeleid. Doch daarmede wil
ik niet eindigen. De laatste regel behelze
een aansporing om toch vooral deze beziel
de opvoering met zoveel warme kwalitei
ten waarin een jonge regisseur zich
hoopgevend voorstelt in dit op hoog
niveau begonnen Holland Festival te gaan
zien. DAVID KONING
U kunt het Uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op onze
postgirorekening no. 273107 ten name
van Haarlems Dagblad. U bespaart
daarmee incassokosten en vermijdt
geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is f6.50, post-
abonnés f 7.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door Uw giro-opdracht te verzenden
vóór het eind van de maand. Wij be
hoeven dan geen kwitanties uit te
zenden.
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkste) zijn formu
lieren op aanvraag gaarne ter be
schikking.
DE ADMINISTRATIE
ADVERTENTIE
Wij kochten een fabriekspartij dekens met kleine foutjes in kleuren
zalm, groen en blauw. Gemengde wol, half wol en wol.
1 persoons 16.90 22.50 - 28.50
2 persoons 21.90 27.50 - 34.50
HAARLEMS BEDDENSPECIAALZAAK
RIJKSSTRAATWEG 71 TELEFOON 23809
Pensions genieten korting bij afname van minstens 10 stuks
Binnenkort, op 27 Juni, zal prof. dr. G.
A. van den Bergh van Eysinga, inwoner
van Bloemendaal, zijn tachtigste verjaar
dag vieren. Dat is op zichzelf al voldoende
reden om deze dag niet ongemerkt voorbij
te laten gaan. Maar er is meer, wat aan
leiding geeft tot vreugde. Want het is op
die dag tevens vijftig jaar geleden dat pro
fessor Van den Bergh als docent toetrad tot
de Utrechtse Rijksuniversiteit en 30 jaar
geleden dat hij
benoemd werd to'
bijzonder hoogle
raar aldaar.
Professor Va;
den Bergh vai
Eysinga werd ii
Den Haag gebo
ren, in Niehovt
bezocht hij de la
gere school, in
Sneek het gym
nasium. Hij stu
deerde vervol
gens theologie te
Leiden, München
en Berlijn. In
1901 promoveer
de hij aan de
Leidse Universiteit op een dissertatie ge
titeld „Oud-Christelijke verhalen". In dat
zelfde jaar werd hij benoemd tot predi
kant te Oss. Andere gemeenten die hij
diende waren Helmond en Santpoort, waar
hij van 1915 tot 1936 bleef.
In 1924 werd professor Van den Bergh
vanwege het Haags Genootschap tot ver
dediging van de Christelijke godsdienst be
noemd tot bijzonder hoogleraar te Utrecht..
Twintig jaar eerder, op dertigjarige leef
tijd, was hij reeds tot docent aan deze uni
versiteit benoemd. In 1936 werd hij aan
gesteld als hoogleraar aan de Amsterdam
se Universiteit. Toen hij zeventig jaar
werd legde professor Van den Bergh dit
ambt nèer.
Vijf jaar geleden, ter gelegenheid van
zijn 75ste verjaardag, vond er een huldi
ging plaats. Professor dr. C. W. Monnich
zei toen: „Het is nog altijd nodig, dat wij
uw stem horen." Professor Van den Bergh
van Eysinga heeft op wetenschappelijk ge
bied dan ook zijn sporen verdiend. Zo be
hoorde hij tot de oprichters van de Inter- j
nationale school voor Wijsbegeerte te j
Amersfoort. Hij maakte deel uit van de I
redactie van het Nieuw Theologisch Tijd-
schrift en van het Tijdschrift voor Wijsbe-
geerte; bovendien was hij medewerker van
het tweewekelijkse blad „Zwingli". Zijn
verdiensten werden gehonoreerd met een
benoeming tot lid van Teyler's Godgeleerd
Genootschap en van het Prov. Utrechtsch
Genootschap.
Tal van publicaties zijn van zijn hand
verschenen, waaronder: „Die Hollandische
radikale Kritiek des Neues Testaments",
„Voor-Christelijk Christendom", „La litté-
rature chrétienne primitieve", „Christolo
gie en Triniteit" en „Inleiding tot de oud-
Christelijke letterkunde". Pi'ofessor Van
den Bergh heeft bovendien naam verwor
ven met zijn Hegelstudies, waarmee hij de
ze geleerde in Nederland grotere bekend
heid gaf.
Professor Van den Bergh van Eysinga
zal de 27ste Juni uitstedig zijn.
De president van de Haarlemse recht
bank, mr. A. M. baron van Tuyll van Se-
rooskerken, heeft vanmorgen de raads
lieden mr. L. P. van der Does en mr. G. J.
H. de Leeuw, die optraden in de zaak
waarin een Haarlemse bruidegom in spe
als eiser optrad tegen een Amsterdamse
mannequin en van haar een schadever
goeding vorderde wegens het verbreken
van een trouwbelofte, meedgedeeld dat
eiser wordt toegestaan door middel van
getuigen te bewijzen „dat hij met toestem
ming van gedaagde een voliedig gemeubi
leerde en gestoffeerde flat heeft gehuurd
voor de hoge huurprijs van 150,ex
clusief gas, water, electrieiteit en centrale
verwarming, waarvoor per maand 30,
werd overeengekomen, en exclusief een
bedrag van 5,per week dat gedaagde
overeenkwam te betalen voor de diensten,
die de verhuurster van de flat door een
door haar aangenomen dienstbode voor het
toekomstige gezin van eiser zou laten ver
richten en dat hij deze overeenkomst niet
vóór Maart 1954 heeft kunnen ontbinden
en evenmin vóór die datum zijn rechten
en verplichtingen daaruit aan een ander
heeft kunnen overdragen".
Het getuigenverhoor zal plaats vinden
op 22 October. Deze zaak trok enige tijd
geleden de aandacht, omdat het in de Ne
derlandse jurisprudentie niet veel is voor
gekomen, dat schadevergoedingsacties
wegens het verbreken van een trouwbe
lofte werden ingesteld. Volgens de Neder
landse wet kan dit alleen indien er reeds
een huwelijksaangifte heeft plaats gehad,
gevolgd door de huwelijksafkondiging. Aan
deze voorwaarden was in dit geval vol
daan. De dertigjarige Haarlemmer, die als
eiser een bedrag van ongeveer tweedui
zend gulden vordert van een Amsterdamse
mannequin, had gesteld dat hij door het
plotselinge terugtrekken van zijn aan
staande vrouw onder meer schade had ge
leden in zijn bedrijf, omdat hij reeds voor
zieningen getroffen zou hebben voor zijn
afwezigheid tijdens zijn huwelijksreis. Een
deel van het gevorderde bedrag zou het
aanschaffen van een aantal herencostuums
betreffen, omdat hij geacht werd „als de
best geklede man van Haarlem naast een
schone en chique vrouw te lopen".
ADVERTENTIE
Het is er dan toch van gekomen: on
danks alle strubbelingen en tegenwerpin
gen van derden hebben Haarlems Cron-
jéstraat-bewoners en hun buurtgenoten
weer een braderie en dat houdt in, dat de
verschillende winkeliers weer drie midda
gen en avonden in vreemdsoortige cos
tuums gestoken, onder het tegen de zon of
de regen beschuttende dak van hun tent
jes hun waren aan de man brengen. Dat
houdt in, dat drie dagen achtereen de
Cronjéstraat de Paul Krugerstraat en het
Julianapark tegen het middaguur voor het
rijverkeer worden afgesloten en dan in
twee uur tijds een metamorphose onder
gaan, die hen geheel onherkenbaar maken:
een drukke winkelstraat verandert dan in
een veelkleurige markt, die wordt gevuld
door zulk een bonte verscheidenheid van
verkopers, dat men haast zou geloven, dat
de braderie onder auspiciën van de U.N.O.
wordt gehouden. Men ziet er cowboys,
Tirolerirmen, Spaanse schonen en Chine
zen vlak naast elkaar en daarbij is het ons
opgevallen, dat de cowboy-costuums over
het algemeen domineren. Zou een cowboy
meer tot kopen inspireren dan een Chi
nees?
Maandagmiddag omstreeks twee uur
gingen er in de Generaal Cronjéstraat
grote formaties ballonnen de lucht in,
ten teken, dat de braderie geopend was.
En met deze ballonnen steeg er een be
drag van duizend gulden op, want aan
alle ballonnen hangen kaarten, die men in
de meeste gevallen als waardebonnen kan
inruilen tegen een of ander artikel. Wij
zijn erg benieuwd, waar de ballonnen te
recht zijn gekomen, want een fris windje
voerde hen onmiddellijk na de loslating
naar hoger sferen, tot grote teleurstelling
van de vele kooplustigen, die van de ope
ning getuige waren geweest en nu met
verdrietige gezichten de waardevolle -
maar voor hen waardeloze - ballonnen
zagen verdwijnen.
Maar een wandeling over de braderie
zal hen spoedig weer in een vrolijke stem
ming hebben gebracht, want er is zoveel
te zien en te horen Alleen al de beer, die
onverstoorbaar zeepbellen blaast, of er nu
drie of twintig mensen staan te kijken, is
een langdurige kennismaking waard.
Voorts is er clownerie op de Schoter-
weg en het Julianapark heeft gezorgd
voor een aantal kermisvermakelijkheden.
Ook is er steeds muziek van een of ander
orkest.
In de avonduren is de braderie evenwel
het aantrekkelijkst. Dan draagt ook de
verlichting het hare er toe om er een
sfeervolle markt van te maken.
Alleen de kleine kinderen begrijpen
lang niet alles, van wat er zich in die
straten afspeeit. Zo stond er een moeder
met haar zoontje op de arm te kijken
naar een modeshow, die zich in de étalages
van een winkel afspeelde. Toen er weel
een jongedame ten tonele verscheen en
iedereen de Tialzen rekte, om maar zoveel
mogelijk meters van de klokrok op te van
gen, vroeg het jongetje: „Wat doet die
juffrouw daar?". Zijn moeder legde toen
uit, dat de juffrouw een nieuwe jurk aan
de mensen liet zien, waarop zoon-lief nog
eenmaal zijn stemmetje liet schallen: „O,
heeft ze die dan pas".
BRUSSEL (ANP-AFP-Reuter) Het
Engelse blad „News Chronicle" bericht uit
Rome dat „de koning van België prinses
Maria-Christina, dochter van wijlen de
hertog van Aosta, ten huwelijk heeft
gevraagd".
Een lid van de koninklijke huishouding
heeft de berichten tegengesproken. Er is
geen officiële verklaring uitgegeven, zoals
men oorspronkelijk had verwacht.
Ds. P. J. de Geeter, predikant bij de
Hervormde Gemeente te Deventer heeft
bedankt voor het op hem uitgebrachte be
roep naar de Hervormde Gemeente te
Haarlem (vacature orof. dr. A. J. Rasker
in de wijkgèmeente Kleverpark).
Gemelijk is een allermerkwaardigst
woord dat tegenwoordig alléén gebruikt
wordt in een betekenis die tegenover
gesteld is aan die welke 't oorspronkelijk
bezat. De oudste betekenis is namelijk:
lustig, vrolijk, dartel. Daaruit ontwik
kelt zich die van grappig, boertig,
kluchtig en deze geeft weer aanleiding
tot die van wonderlijk, zonderling, in
gewikkeld, verward. Uit deze betekenis
vloeit die van: onvergenoegd, verdrietig
voort. En dan zijn wij waar wij wezen
moeten: gemelijk is nu: knorrig, mis
noegd. Er is wel aanleiding aan ver
wantschap te denken met gammel: ver
sleten, maar ook aan Engels game: spel.
Gemelijk is een duidelijk voorbeeld
van de zonderlinge beteken is-verande
ringen die een woord kan ondergaan.
(Verkort rveergegeven)
Mijne Heren,
Van harte stem ik in met uw hoofd
artikel van Zaterdag j.l. over Decorum.
Maar indien het juist is wat de Telegraaf
schrijft, n.l. dat ook van de aanwezige mi
nisters verwacht wordt dat zij zich van
hun zetels verheffen bij het binnentreden
van de Kamervoorzitter dan is er m.i.
geen sprake meer van decorum maar van
een ernstige breuk op het decorum. En
dan wordt het tijd dat men in Den Haag
eens bij mevrouw Groskamp-Ten Have in
de leer gaat.
Immers, de ministers bevinden zich in
de vergaderingen der Staten Generaal als
Harer 'Majesteits regering. Als zodanig
representeren zij de Kroon en het past
hun deswegen niet op te staan voor de
voorzitter van de volksvertegenwoordiging.
Gelijk de Telegraaf m.i. terecht beweert
kan zoiets in een Republiek stijlvol zijn.
Want de regering regeert daar bij de gra
tie van het volk en dus is er niets tegen
dat de minister de voorzittende volksre
presentant eer bewijst.
Maar wij leven nog altijd in een Mo
narchie en onze ministers dragen de re-
gerigsverantwoording voor een Vorstin bij
de gratie Gods. Dienovereenkomstig die
nen zij zich te gedragen. Als vertegen
woordigers namens een Kroon uit Gods
genade op gaan staan voor ónze vertegen
woordigers is dit een wereld op z'n kop
en tevens inbreuk op stijl en decorum.
H. A. R.
Onze parlementaire redacteur tekent
hierbij aan:
Het is moeilijk om iedereen en allen
steeds tevreden te stellen. Nauwelijks
hebben wij de inwerkingtreding beleefd
van het door de Tweede Kamer genomen
verstandige besluit om het decorum in
acht te nemen bij het binnentreden van
de voorzitter, of er rijst de critiek dat het
juist zeer ondecoratief zou zijn, als met
de overige in de vergaderzaal aanwezigen
ook de „ministers van de Kroon" opstaan.
Hun waardigheid van raadsleden van het
staatshoofd, dat de kroon draagt bij de
gratie Gods, zou zich hiertegen verzetten
en wel omdat aldus het beginsel van het
koninklijk staatshoofd en daarmede van
de ministers, zou wijken voor dat van de
in ons staatsbestel geen erkennnig ver
kregen hebbende volksspuvereiniteit.
Vóór alles zij, ter vermijding van mis
verstand of van verdere legendevorming,
onderstreept dat niemand de ministers
heeft verzocht noch zelfs de allerzachtste
wenk gegeven heeft om evenals de ande
ren in de vergaderzaal bij 's voorzitters
statige incomste op te staan. Dat was ook
niet nodig, want ministers plegen evenals
elk behoorlijk mens eigener beweging de
burgerlijke beleefdheid in acht te nemen
en wanneer dus in de bijeenkomst, waar
zij aanwezig zijn, het hele gezelschap op
staat doen zij dat insgelijks Trouwens,
zowel in de Raadgevende Vergadering van
de Raad van Europa als in de Assemblée
van de Kolen en Staalgemeenschap, die
toch waarlijk ook niet berusten op het
beginsel van de volkssouvereiniteit en dat
ook niet aanvaard hebben, gebeurt pre
cies hetzelfde. Daar staan eveneens de
ministers terecht op bij het binnentreden
van de voorzitter. Neen, men behoeft er
heus niet zulke zwaarwichtige principes
als die van Gods söuvereiniteit en volks
souvereiniteit bij te halen. Zou men het
echter bepaald over een staatsrechtelijke
boeg gooien dan verdient ontegenzegge
lijk het volgende de aandacht:
Artikel 104 van de grondwet houdt in
dat de ministers zitting hebben in de beide
Kamers, waar zij als zodanig alleen een
raadgevende stem uitbrengen. Welaan, voor
deze excellente in de Kamers zitting heb
bende personen geldt in het algemeen, wat
de orde van zaken betreft, hetzelfde als
voor de leden met beslissende stem. Zo is
bijvoorbeeld ook een minister gehouden om
zich te richten naar het vermanend woord
Honderden mensen woonden Maandagmid
dag de opening van de braderie in de
Generaal Cronjéstraat bij. De eerste
ballonnen gaan de lucht in.
van de voorzitter, die in de vergaderingen
de zaken regelt en de orde handhaaft. Ge
steld eens een ogenblik dat de Kamer, die
op dit gebied tenvolle souverein is, in haar
reglement van orde zou bepalen dat alle in
de zaal aanwezigen bij binnenkomst van de
voorzitter dienen op te staan, dan zou be
slist ook elke minister, raadsman van de
Kroon, verplicht zijn dienovereenkomstig
te handelen. En als dan eigenlijk een
ondenkbaar geval een minister op grond
van de theorie, dat hij het koninklijk
staatshoofd bij de gratie Gods vertegen
woordigt, zou weigeren zich aan een derge
lijke regel te onderwerpen, dan ware zeer
zeker te verwachten dat hij, die verant
woordelijkheid aan de volksvertegenwoor
diging schuldig is, een zeer onaangename
motie te slikken zou krijgen, dus tot af
treden zou worden gedwongen. Deze, de
ministeriële verantwoordelijkheid jegens
het parlement, is ongetwijfeld mede een
punt waarvoor men, indien men zich een
maal in de staatsrechtelijke verhouding
gaat verdiepen, het oog wijd geopend moet
houden.
In dit verband nog twee kanttekeningen.
Ten eerste deze, dat er nog altijd tussen de
minister achter de ministerstafel en de
voorzitter op zijn presidentiële zetel een
niet te veronachtzamen overeenstemming
bestaat: zij danken hun benoeming aan een
een Koninklijk Besluit, genomen op ver
antwoordelijkheid van een of meer minis-
ters. Verantwoordelijkheid jegens. het
parlement. En hoe de verhouding tussen het
koninklijk staatshoofd en de volksvertegen
woordiging is, hiermede kom ik dus aan de
tweede kanttekening, blijkt wel uit de jaar
lijks gebeurtenis van de opening der Staten
Generaal. Het is dan niet zo dat de leden
der beide Kamers zich naar de Koningin
begeven om ten paleize de gewone zitting
geopend te krijgen. Neen, het vorstelijk
staatshoofd gaat naar het gebouw van de
Staten Generaal, om daar de opening te
doen plaatsvinden.
Maar nogmaals, al deze staatsrechtelijke
beschouwingen zijn eigenlijk overbodig,
omdat het becritiseerde optreden van de
ministers gewoonweg berust op hun zeer
juist aanvoelen van wat mede voor hen
met betrekking tot burgerlijke beleefdheid
geldt.
WASHINGTON (Reuter-AFP) In de
Verenigde Staten zijn Maandag bij een
luchtverdedigingsoefening meer dan vijf
millioen mensen „om het leven gekomen"
in de 41 steden, waar „atoomalarm" werd
gegeven. In New York werden door drie
„atoombommen" 2.175.009 mensen gedood
en 800.000 gewond. Washington werd
„vernietigd".
In Washington zochten president Eisen
hower, zijn echtgenote en dertig leden van
zijn staf hun heil in de schuilkelder van
het Witte Huis. toen sirenes weerklonken
om aan te kondigen, dat twee uur later een
vijandelijke atoomaanval zou worden uit
gevoerd.
In het drukke New York stond het ver
keer gedurende tien minuten stil. In alle
wolkenkrabbers kwamen de luchtverdedi-
gingsgroepen in actie. Functionarissen, die
met de uitvoering van de oefening belast
waren, hadden geen moeite de straten te
doen ontruimen, maar vele mensen bleven
in deurooeningen staan, in plaats van zich
in schuilplaatsen te begeven.
In Washington ging het Congres normaal
voort met zijn werkzaamheden.
Personeel van de Amerikaanse verdedi
ging zeide, dat als de aanval werkelijkheid
was geweest, het ooera ti on el e hoofdkwar
tier „zeer weinig berichten" zou hebben
ontvangen. Vijf uur, nadat de eerste bom
was gevallen, hadden negen steden berich
ten over slachtoffers doorgegeven.
Generaal-majoor Worthington. het hoofd
van de burgerlijke verdediging van Cana
da, dat ook aan de oefm-nni? deelnam, zeide
dat er minder moeilijkheden waren dan
hij had verwacht. Door de aanvallen op
Canada werden honderdduizenden Cana
dezen „gedood" en zes grote steden „ver
lamd".
ADVERTENTIE
VOOR
MODERNE COIFFURES
NAAR
MOLENDIJK'S DAMES KAPSALONS
Santpoorterplein 1 Tel, 19706 - Haarlem
Buslijn 3-4
LONDEN. Het gouvernement heeft
besloten tot het aanbrengen van eenige
belangrijke verbeteringen in de militaire
administratie. Daartoe behoort de afschaf
fing van het stelsel om de kleeding der
troepen te doen leveren door regiments
commandanten. Deze zullen voortaan eene
vaste jaarlijksche bezoldiging ontvangen,
in plaats van de voordeelen, die zij van
de levering dar uniformen genotaa.