Schitterend besluit in Concertzaal
van de Haarlemse orgeldagen
Agenda voor
Haarlem
Zie Boven-
Wijzigingen in landschap van Mars
Een Eeuw Geleden
Generale repetitie op Schiphol
Sinds de bevrijding: een derde
millioen nieuwe woningen
Uitslag composit ie-wedstrijd
Het Franse staatsbezoek
Opa Schram terug
in Nederland
Twente werft
buitenlandse arbeiders
Gioe is het ontstaand
vJ
EBU - verrekenings
systeem vereenvoudigd
3
Met plannen voor nieuwe
voetreis naar buitenland
Knal-apparaten tegen
meeuwenplaag
Mr. G. A. A. M. Boot
voorzitter van A.R.K.A.
Mei 1954 met 6057
nieuwe huizen een record
Griekse oud-gezant in Den
Haag naar Washington
Verzending van zeepost
Examens
Dit woord: LAK
Ruim een ton brandschade
voor Loosduinse veiling
Vergoeding vacantiebonnen
bij herhalingsoefeningen
Uit de Opregte Haarlemsche
Courant van 14 Julij 1854
DINSDAG 13 JULI 1954
Maandagavond werden de Haarlemse
orgeldagen in de gemeentelijke Concert
zaal voortgezet en besloten. Het is een
avond van spannend en virtuoos musice
ren geworden door de twee solisten diie
het orgel van Cavailllé Coll bespeelden,
namelijk Albert de Klerk en Anton Heilier,
maar eveneens door het Noordhollands
Philharmonisch Orkest onder leiding van
Toon Verhey.
Eerstgenoemde organist was solist in het
Concert in g van Francis Poulenc, een stuk
waarin het* orgel ruim zijn kansen krijgt
en dat, ofschoon het niet diep graaft, even
wel de prettige ervaring geeft dat de com
binatie orgel-strijkorkest een opgewekte
speeltrant toelaat, met zo nu en dan een
gevoelige passage, waar men genoegelijk
naar luisteren kan. In een samenwerking,
die voorbeeldig mocht heten, bereikten de
executanten een brillant geheel.
Het „Concerto Romano" van Alfredo
Casella, waarin Anton Heilier de orgel
partij vervulde, heeft meer het karakter
van een concerto grosso, met de koper-
groep van het orkest (trompetten en trom
bones) en het orgel als dubbel concertino,
dan als orgelconcert. Wat niet wegneemt
dat de organist er knap wat in te doen
heeft. Maar ook de „koperblazers" hebben
er een taak in te vervullen, zoals ik er
geen tweede in heel de symphonische lit
teratuur zou weten aan te wijzen. Dat een
en ander brillant gerealiseerd werd en ook
het strijkorkest prachtig klonk, kon men
danken aan de voorname capaciteiten van
Heiller en aan het voortreffelijke samen
spel dat Verhey met zijn ensemble wist te
bereiken. De zeldzame sonoriteiten en the
matische bewerkingen die Casella met zijn
ongewone bezetting in partituur bracht,
werden verrassend mooi gerealiseerd.
Dit „Concerto Romano" is een werk dat
wij meer in onze concertzaal zouden moe
ten horen: als er één werk geschikt is om
het grote publiek nader tot de combinatie
orgel-orkest te brengen, dan is het wel dit.
Met zijn karakteristieke rhythmische the-
Toon Verhey. Vervolgens dankte de heer
Geluk alle personen en instanties die tot
het welslagen van dit vierde Internationale
Orgelconcours hadden bijgedragen. Een
•bijzonder woord van dank richtte spreker
tot de secretaris van het Anjerfonds, jhr.
mr. J. W. Röell, die vervolgens met. een
geestige toespraak en met het bekendma
ken van de rangorde der componistenprij-
zen het Haarlemse orgelfestijn besloot. De
eerste prijs werd toegekend aan Paul An-
gerer uit Oostenrijk; de tweede aan Mari-
nus de Jong uit België, de de derde aan
Hans Kox uit Nederland.
Ook het publiek had moffen meestemmen,
waarbij door het lot prijzen werden toege
kend aan drie van hen wier oordeel met
dat van de jury klopte Veertien stemmers
hadden het klassement van de jury juist
opgegeven.
Er is mij nog van verschillende zijden
verzocht de rangorde op te geven waarin
de deelnemers van de improvisatiewed
strijd van verleden Donderdag optraden.
Eén was Edwin Peter (vierde prijs), twee
Piet Kee (eerste prijs), drie Guus .Stoop
(vijfde prijs), vier Hans Haselböck (twee
de prijs), vijf Heinz Orlinsky (derde prijs).
En hiermee behoort ook dit vierde Haar
lemse Orgelconcours tot het verleden. De
belangstelling die het van buiten de gren
zen van stad en land genoot bleek naar
verhouding groter dan die van het Haar
lemse publiek. Toegegeven dat het hier een
actie betreft, die niet louter van plaatselijk
belang is, lijkt het ons toch billijk onze
stadgenoten er op te wijzen dat het orgel
concours tevens een Haarlemse, aangele
genheid is. Dat men dit het volgend jaar,
bij het eerste lustrum, naar waarde beseffe.
JOS. DE KLERK.
„Suivez moi s.v.p.", deze gebiedende in
vitatie, uitgevoerd in grote gele reflecte
rende letters op een zwart fond, is het eer
ste dat Frankrijks president zal zien als
zijn vliegtuig Woensdagmorgen 21 Juli op
de landingsbaan van Schiphol is neerge
streken. Deze tekst, gemonteerd op een gele
jeep van de havendlienst, is geen welkomst
groet aan president Coty, doch een baken
voor de piloot, die door de jeep naar het
platformgedeelte wordt geloodst, waar de
president en madame Coty zullen uitstij
gen en worden begroet door Koningin
Juliana en Prins Bernhard.
Alles is tot op de seconde af geregeld,
want het oppermachtige protocol laat niets
aan het toeval over. En zo is Maandag
namiddag de generale repetitie van de aan-
ma's, zijn echt Italiaans melos en zijn
fraaie timbres, moet het direct aanspreken.
Daarenboven heeft het werk een grootse
allure; het wordt wel eens wat pompeus,
maar ook dat hindert niet in deze Italiaan
se stijl. Het succes dat de twee solisten deze
avond verwierven zullen ze graag gedeeld
hebben met de aanvoerder van het orkest.
Toon Verhey toonde zich als dirigent in
beide concerten de evenknie van meer dan
één collega, die op het Holland Festival
zijn kansen kreeg.
Nieuwe composities
Zoals men weet, was aan het Internatio
nale Orgelconcours van dit jaar een prijs
vraag verbonden voor compositie. Ge
vraagd werden een Prélude en Fuga voor
orgel-solo. Niet minder dan 48 composities
zijn op deze prijsvraag ingekomen, waar
onder 23 uit Nederland, twee uit Mexico,
één uit Griekenland en de rest uit
België, Duitsland en Oostenrijk. Een
jury, bestaande uit Henk Badings, M. Gee-
rink Bakker en Albert de Klerk, wees uit
dit aantal drie composities aan, waaraan
de uitgeloofde prijzen zouden worden toe
gekend. Zonder dat hen werd meegedeeld
hoe de classificatie der drie prijzen was,
werden de componisten uitgenodigd hun
werk door Albert de Klerk te horen voor
dragen. Het waren Marinus de Jong uit
Kapellenbos bij Antwerpen, Paul Angerer
uit Wenen en Hans Kox uit Arnhem, die
alle drie aan deze oproep gehoor hadden
gegeven.
Het was lang geen sinecure voor Albert
de Klerk om deze werken ten gehore te
brengen. Vooral het eerste, dat van Mari
nus de Jong bleek te zijn,stelt enorm zware
eisen. De componist heeft zich laten in
spireren door een vers uit de Openbaring
tot het concipiëren van een zeer door
wrochte prélude, gevolgd door een vier
dubbele fuga, waarvan ieder der vier the
ma's een idéé uit de tekst van het visioen
van Johannes vertegenwoordigt. Er spreekt
een ongemeen contrapuntisch kunnen, ge
paard aan een grote fantasie uit dit werk.
Een bewonderend „formidabel gespeeld"
uit de mond van de componist, zegt meer
dan ik over de realisatie van dit hachelijk
moeilijke stuk zou kunnen schrijven.
Het tweede werk, dat wij te horen kre
gen, was dat van de jong Arnhemmer Hans
Kox: een vrij beknopt maar goed klinkend
stuk, behoorlijk gebouwd maar niet zeer
oorspronkelijk. En tenslotte hoorden wij
het stuk van de Oostenrijker. Het bleek
een omvangrijke compositie in de zake
lijke Hindemith-stijl. boordevol knappe
inventies, ontwikkeld uit een markant
motief, dat de componist, naar ik vernam
optekende uit de mond van zijn tweeën-
halfjarig zoontje, dat deze spontaan aan
hief toen hem verteld werd dat hij een
zusje zou krijgen. Evenmin als De Jong
heeft Angerer bij de verwerking daarvan
vertolkingsmoeilijkheden ontzien. Maar
dat het speelbaar is, werd door de orga
nist overtuigend bewezen.
Na afloop van het concert werd door
wethouder D. J. A. Geluk hulde gebracht
aan de drie executanten die deze avond in
artistiek oogpunt zo schitterend deden
slagen: Albert de Klerk, Anton Heiller en
DINSDAG 13 JULI
Frans Hals: „Havenwijk", 18 jaar, 8 uur.
Palace: „Het meisje in kamer 17", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Lnxor: „Aasgieren van New
York", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Quo Vadis", 14 jaar, 8 uur. Roxy: „Biecht
geheim", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. City: „Zij die
zich verkopen", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido:
„De 5 Sullivans", alle leeft., 7 en 9.15 uur.
Minerva: „Schandaal in New Orleans", 14
jaar, 8.15 uur.
WOENSDAG 14 JULI
Frans Hals: „Havenwijk", 18 jaar, 2.30, 7
en 9.15 uur. Palace: „Het meisje in kamer
17", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„Aasgieren van New York", 18 jaar, 2, 7 en
9.15 uur. Rembrandt: „Quo Vadis", 14 jaar,
2.30 en 8 uur. Roxy: ,,'t Zal je niet gebeu
ren", alle leeft., 2.30 uur. „Biechtgeheim", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. City: „Zij die zich ver
kopen", 18 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur. Lido: „De
5 Sullivans", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Minerva: „Schandaal in New Orleans", 14
jaar, 2,30 en 8.15 uur.
Grote Kerk: Avondstilte, spreker ds. R. H.
Oldeman, 8 uur.
Maandagavond tegen negen uur is de 67-
jarige „opa" Schram uit Driebergen, die op
23 Maart vertrok voor een 5000 km lange
wandeltocht naar Rome vice versa, via
Nederland, België, Luxemburg, Duitsland,
Frankrijk en Italië, te Eysden op Neder
landse bodem teruggekeerd. De burgemees
ter van Eysden verwelkomde de kranige
wandelaar, die monter zijn dagelijkse wan
delingen van gemiddeld 50 km heeft ge
lopen gedurende thans 105 dagen. Hij was
op de terugweg over de St. Gotthard met
zijn 45 haarspeldbochten gelopen.
Vandaag gaat hij door naar Roermond,
waar hij een avond en een nacht in het
gezin van zijn zoon zal doorbrengen.
Woensdag gaat de voettocht verder via
's Hertogenbosch en Geldermalsen naar
Driebergen. Misschien, dat men hem daar
wel met muziek zal komen afhalen, ver
onderstelde opa Schi'am, want hij zou het
leuk vinden, de laatste kilometers met
marsmuziek naar huis te komen. Opa
Schram is enthousiast over de tocht, overal
heeft hij grote hartelijkheid ondervonden
en hij heeft al plannen, om nog dit jaar een
voetreis naar Lourdes te maken.
Teneinde de naar schatting 20.000 tot
25.000 zilvermeeuwen, die zich in de dui
nen op Westelijk Schouwen ophouden, te
verdrijven, heeft men op aanwijzingen van
deskundigen uit Wageningen vijf appara
ten opgesteld, die op regelmatige tijden een
luide knal laten horen.
Het grote aantal zilvermeeuwen in deze
omgeving vormt een gevaar voor de overi
ge vogelstand. In de broedtijd leven deze
vogels namelijk uitsluitend van andere
soorten jonge vogels, die zelfs uit de nesten
worden weggehaald.
De zilvermeeuwenplaag, waardoor vele
andere vogelsoorten worden verdrongen,
is niet nieuw. In 1952 hebben jagers ge
poogd het aantal zeemeeuwen te reduceren.
Ook heeft men gif gestrooid en klemmen
gezet, doch tot nu toe heeft dit geen succes
gehad.
In de gisteren voortgezette vergadering
van de Algemene R.K. Ambtenaren-vereni
ging, waarover wij eerder berichtten, is de
verkiezing van een algemene voorzitter
aan de orde gesteld, in verband met het
aftreden van de heer B. J. M. van Elk, die
door zijn toenemende werkzaamheden als
gemeente-secretaris van Eindhoven, deze
functie niet langer kon vervullen. In zijn
plaats werd benoemd en geïnstalleerd mr.
G. A. A. M. Boot te Haarlem.
Volgens het Centraal Bureau voor de
Statistiek zijn in Mei 1954: 6057 woningen
voltooid.
Dit is een record voor de maand Mei
sedert de bevrijding. In dit aantal zijn 204
duplexwoningen begrepen, zodat in Mei
1954 voor 6261 gezinnen nieuwe woonruim-
e beschikbaar is gekomen. In dezelfde
maand van het vorig jaar kwamen 4791
woningen gereed. In de eerste vijf maan
den van 1954 werden 22.459 nieuwe wonin
gen opgeleverd tegen 17.824 in de eerste
vijf maanden van 1953.
In de maanden Mei van de jaren 1945
tot en met 1953 kwamen gereed: geen, 54,
796. 2192 (31), 3327 (25), 3749 (377), 4882
(355), 4381 (174) en 4791 (230) woningen.
De tussen haakjes geplaatste cijfers geven
de aantallen duplexwoningen aan, die in
de genoemde getallen zijn begrepen.
In het aantal sedert 1 Januari 1954 op
geleverde woningen, namelijk 22.459, zijn
649 duplexwoningen begrepen, zodat in de
In de nacht van Dins
dag op Woensdag is de.
maan aangeland in de
hemelstreek waar zich
onze „vurige buur" de
planeet Mars ophoudt.
Mars hangt dan als een
rossig lichtje onder de
bijna volle maan, onge
veer drie booggraden ten
Zuiden ervan dat wil
dus zeggen: zes keer de
middellijn van de maan
eronder. De maan komt
Dinsdag 13 Juli 19.19
uur op en gaat Woens
dag 14 Juli om 2.39 on
der.
Er is iets meer over
Mars bekend geworden
sinds ive de vorige keer
over hem spraken, drie
weken geleden. Sinds
dien is hij namelijk op
het Zuidelijk halfrond
terdege geobserveerd; de
camera's hebben bij wij
ze van spreken niet stil
gestaan. Tienduizend
keer heeft onze buurpla-
neet „geposeerd" en hoe-
ivtl het gros van die te-
lescopische foto's nog
moet worden bestudeerd
heeft een der betrokken
astronomen al iets losge
laten: „Topografische
veranderingen op Mars".
De foto's vertonen ver
schil met die,- tijdens een
vroegere oppositie geno
men. Zij wijzen op ver
anderingen in het land
schap van Mars.
Opnieuw is het woord
„kanalen" in de berich
ten opgedoken! (En
vroeger, toen men dit
woord letterlijk opvatte,
redeneerde men gretig:
„Kanalen? Die moeten
zijn gegraven! En wie
graven er? Mensen! Dus
Mars wordt bewoond!")
Maar de waarnemers
van 1954 zijn voorzichti
ger met hun conclusies;
als wij „kanalen" verta
len met: „iets dat op een
Zo ziet Mars eruit, bekeken
(en gefotografeerd) door
een telescoop. Duidelijk Is
bovenaan een wit vlekje
te zien: sneeuw of rijp, die
in de Marszomer smelt -
ctón ziet men namelijk die
witte poolkappen kleiner
worden.
stelsel van rechte lijnen
lijkt", dan gaan wij
waarschijnlijk al ver ge
noeg. Op de maan ko
men ook lange, vrij
rechte groeven voor
en de maan wordt wer
kelijk niet bewoond!
Ook is er boven een
deel van Mars een wol
kenveld gezien zoals te
voren maar zelden is
waargenomen. Wat voor
wolken dat zijn is nog
duister. Nader nieuws
omtrent de samenstel
ling van Mars' damp
kring moet nog wachten
op de ontwikkeling van
de rest van de foto's en
analyse van de spectro-
grammen. Ik hoop 11
daarover binnenkort
meer te kunnen schrij
ven.
De opvatting dat er op
Mars plantengroei is,
wordt nu volgens de be
richten uit Zuid-Afrika
ivel gedeeld door alle
astronomen die bij het
recente Mars-onderzoek
betrokken zijn geweest.
Zij geloven echter niet
dat deze vegetatie veel
meer kan omvatten dan
wat laag-ontwikkelde
soorten korstmos. Ande
re gewasen zouden
waarschijnlijk niet in
staat zijn, de grote ver
schillen in temperatuur
tussen dag en nacht te
overleven. In de zon kan-
de temperatuur daar op
lopen tot tien graden bo
ven nul, maar 's nachts
daalt zij tot wel zestig
graden onder het vries
punt. Of de omstandig
heden zo zijn, dat er ook
dierlijk leven kan voor
komen is op dit oge7iblik
nog niet te zeggen.
G. v. W.
eerste vijf maanden van dit jaar voor
23.108 gezinnen nieuwe woonruimte werd
geschapen.
Gerekend tot en met Mei 1954 werden
sedert de bevrijding 333.030 nieuwe wonin
gen gebouwd,waarvan er 15.664 als duplex-
woning zijn ingericht, zodat er voor 348.694
gezinnen woonruimte beschikbaar is ge
komen.
De in Mei 1954 voltooide woningen zijn
als volgt over de provincies en de drie
grote steden verdeeld (tussen haakjes het
totaal aantal sedert 1 Januari 1954 gereed
gekomen woningen): Groningen 127 (616),
Friesland 131 (588), Drente 333 (618),
Overijsel 311 (1561), Gelderland 702(2233),
Utirecht 475 (1247), Noordholland (excl.
Amsterdam) 606 (2359), Zuid-Holland (ex
clusief Den Haag en Rotterdam) 765(3084),
Zeeland 104 (504), Noord-Brabant 748
(3257), Limburg 548 (2557), Amsterdam
295 (941), Den Haag 255 (1019), Rotterdam
557 (1660), Ncrord-Oost Polder 10 (213),
geheel Nederland 6057 (22.459).
Daar het aantal in Mei 1954 in uitvoering
genomen woningen kleiner is dan het aan
tal dat gereed kwam, daalde het aantal in
aanbouw zijnde woningen van 72.553 op
het eind van April 1954 tot 71.945 op het
eind van Mei 1954.
De heer Nicolas G. Lely, die hier ruim 6M
jaar gezant van Griekenland bij het Neder
landse hof was en enkele maanden geleden
naar zijn land terugkeerde, na de pensioen
gerechtigde leeftijd te hebben bereikt, is uit
Athene naar New York vertrokken. Hij zal
daar op andere wijze de belangen van zijn
land blijven behartigen. Naast de persafde
ling van de Griekse diplomatieke missie in
de Verenigde Staten is er een Grieks voor-
lichtingsbureu in New York, waarvan de
heer Lely de leiding zal hebben. Vele jaren
vertegenwoordigde de heer Lely zijn land in
Washington, waar hij vele relaties had.
De nieuwe Griekse gezant bij ons hof, de
heer Nicolas Aristote Anassis, die Zaterdag
in ons land is aangekomen, is reeds van 1920
af in de buitenlandse dienst van het ministe
rie van Buitenlandse Zaken in Athene werk
zaam.
Met de volgende schepen kan zeepost wor
den verzonden. De data, waarop de corres
pondentie uiterlijk ter post moet zijn bezorgd
staan achter de naam van het schip vermeld.
Voor Indonesië: m.s. „Autolycus" (19 Juli);
voor Ned. Nieuw Guinea: s.s. „Ternate" (22
Juli); voor Ned. Antillen s.s. „Ellerbek" (21
Juli); voor Suriname: m.s. „Bonaire" 28
Juli); voor Unie van Z. Afrika en Z-W. Afri
ka v.m.s. „Arundal Castle" (17 Juli); voor
Canada: s.s. „Groote Beer" (17 Juni), m.s. „Jo-
han van Oldenbarnevelt" (21 Juli), m.s.
„Prins Willem George Frederik" (22 Juli);
voor Argentinië en Chili: s.s. „Presidente
Peron" (17 Juli), s.s. „Naviero" (22 Juli); voor
Uruguay: s.s. „Presidente -Peron" (17 Juli);
voor Australië en Nieuw Zeeland via Enge
land (17 Juli).
De postkantoren geven inlichtingen betref
fende de verzendingsdata van postpakketten.
Kleutergymnastiek
Voor het getuigschrift tot het geven van
kleutergymnastiek bij het voorbereidend
onderwijs zijn geslaagd de dames: II. E. van
der Heide, I. Maas en C. J. van der Weij
uit Haarlem; C. M. Bertholée, L. Bus. E. M.
MeijerSchippers en R. C. van Overzee uit
Heemstede: A. M. J. Schouten uit Overveen;
E. Pracht uit Santpoort; A. M. Soesdorp uit
Bloemendaal.
komst op de luchthaven geweest, zonder
vlagvertoon en Marseillaise. Wel was er
een niet in het protocol opgenomen mieze
rige motregen, die uit een grijsgrauw wol
kendek neerdaalde en hopelijk op de 21ste
Juli vervangen zal zijn door stralende zon
neschijn uit een wolkenloze hemel.
De kleine tweemotorige presidentiële
machine „France" onder commando van
kolonel G. Cressaty, taxiede gehoorzaam
achter de jeep aan het platform op. De
deur klapte open, twee mecano's sprongen
op de grond en trokken een luik open,
waaruit een inklapbare landingstrap te
voorschijn kwam. En dit kleine trapje was
het eerste punt waarover gediscussieerd
werd bij de bespreking met de Nederlandse
autoriteiten, die de ontvangst regelen. Dit
los van het toestel staande trapje zal wor
den vervangen door een stevige landings
trap, zodat de president met zijn echtgenote
en hun gevolg op waardige wijze hun en
tree op Nederlandse bodem zullen maken.
Het zal de eerste keer zijn dat president
Coty van het te zijner beschikking staan
de vliegtuig der Franse luchtmacht gebruik
zal maken. Zijn voorganger, president
Auriol. heeft er verscheidene vluchten mee
gemaakt en diens vrouw heeft de aanwij
zingen gegeven voor de inrichting van het
vliegtuig. Het toestel, dat behoort t-ot het
type SO-39 P Bretagne, heeft een vas'e
bemanning van zes personen en werd on
geveer twee jaar geleden in gebruik geno
men als vliegtuig voor de president.
Direct achter de stuurhut bevindt zich
het kleine maar uiterst geriefelijke en van
alle gemakken voorziene compartiment
van de president. Twee leunstoelen van
blanik hout met gele bekleding, die tot een
bed kunnen worden getransformeerd en
aan de overzijde van het gangpad een grote
divan. Daarachter ligt een compartiment
voor vier personen, het bureau van de
commandant. Vervolgens de cabine met
plaats voor negen personen, bestemd voor
het gevolg van de president. Het vliegtuig
biedt totaal plaats aan zeventien personen.
Achterin de cabine tegenover de deur be
vindt zich een kleine bar met twee krukjes
ervoor en daarachter een keukentje. Claude
Ballais, hofmeester bij de keukenstaf van
de ambtswoning van de president, toonde
de inrichting ervan.
Op de luchthaven zullen aan de vlagge-
masten de Nederlandse en Franse vlaggen
wapperen en als het toestel het platform
oprolt, gaat aan de grote vlaggemast de i
tricolore in top. Voor de I. C. A.-hal zal een
soort erepoort van bloemen verrijzen en
de waaiervormige en-trée zal eveneens met
bloemen worden versierd. Het bloemen-
land begroet president Coty op fleurige
wijze.
Sedert geruime tijd kunnen de grote
personeelstekorten in de industrie te En
schedé niet meer uit de nationale arbeids
reserve worden gedekt en is men aange
wezen op Duitse grensarbeiders en -ar
beidsters. Wat de textielindustrie betreft
is men er bovendien toe overgegaan, in vrij
groten getale gehuwde vrouwen aan te ne
men. De werkgelegenheid is daardoor op
een zeer hoog niveau komen te liggen. In
de textielindustrie nam de personeelsbe
zetting toe met 1528 mannen en 760 vrou
wen, aldus wordt meegedeeeld in het jaar
verslag van het Gewestelijk Arbeidsbureau
te Enschedé. Hierin wordt voorts opge
merkt dat de orderpositie van de textiel
industrie zeer gunstig is te noemen. Het is
jammer, dat voor de exportorders dikwijls
zeer korte levertijden moeten worden aan
gehouden. Dit blijkt in de praktijk op moei
lijkheden te stuiten, omdat van een daar
mee vaak gepaard gaande snelle aantrek
king van personeel geen sprake kan zijn.
Toch wordt grote waarde gehecht aan de
export, ook al moeten deze opdrachten
soms met verlies worden uitgevoerd. Door
de fabricage van meer gevarieerde kwali
teitsartikelen heeft men de export kunnen
vergroten en bepaalde nieuwe gebieden tot
vaste afnemers kunnen maken.
Het laat zich niet aanzien, dat er spoedig
een kentering ten ongunste zal komen in
de ontwikkeling van de werkgelegenheid.
Het gemiddelde tekort aan manlijke ar
beidskrachten kon worden gesteld op on
geveer 70, terwijl het tekort aan vrouwe
lijk personeel ongeveer het dubbele be
droeg. De gunstige wending in de werkge
legenheidssituatie had tot gevolg, dat ook
het minder geschikte en derhalve moeilijk
plaatsbare aanbod in aanzienlijke mate is
afgenomen. In de industrie werken thans
1300 vreemdelingen, van wie ongeveer 800
grensarbeiders sters)
Ger'oen de Jong, de in Nederland zo be
kend geworden ijveraar voor het onderwijs
aan schipperskinderen, viert morgen zijn
70ste verjaardag.
Het woord lak betekent: bedrog,
fopperij, nonsens en vandaar ook: fout,
gebrek. Er is natuurlijk samenhang met
het werkwoord laken: iemand berispen,
iemand op z'n fouten wijzen. Uit de
zegswijze: het is lak, kan gemakkelijk
een andere ontstaan: lak hebben aan
iets. Ik heb er lak aan is een bekende
uitdrukking voor: ik geef er niets om,
ik heb er maling aan.
In het Middelnederlands bestaat ook
het bijvoeglijk naamwoord lak: laf,
slap, flauw. Dat komt men nog tegen
in luilak, dat oorspronkelijk was: lui èn
lak, zoals het bij Hooft bekende lui
ledig is ontstaan uit lui èn ledig.
Eerlijkheidshalve moet ik hier aan
toevoegen dat men lak in de zegswijze:
't is maar lak, ook wel heeft verklaard
door: 't is maar vernis, uiterlijkheid,
schone schijn. Aannemelijk lijkt mij dit
niet.
De Europese Betalingsunie (E.B.U.), die
in 1950 werd opgericht voor de tijdsduur
van twee jaren en die in 1952 en 1953
steeds voor een jaar werd verlengd, is op
23 Juni opnieuw verlengd tot 30 Juni 1955.
Er waren deze keer bijzondere moeilijk
heden, waarvoor een oplossing moest wor
den gezocht. Ten eerste was er het feit, dat
er gedurende het afgelopen jaar betrekke
lijk weinig schommelingen in de posities
der landen waren opgetreden, als gevolg
waarvan de credietverlening in de È.B.U.
een langdurig of zelfs permanent karakter
had verkregen. Voorts was het noodzake
lijk, dat de Unie maatregelen zou nemen
om te komen tot een verlaging van de
Duitse crediet-positie, welke in de laatste
tijd aanzienlijk was toegenomen. Tenslotte
was het gewenst, dat er voor de debiteu
ren een heropening van de credietfacili-
teiten in de E.B.U. tot stand zou komen,
die vrijwel uitgeput waren.
Het was duidelijk, dat een reële verbe
tering van de bovenomschreven toestand
zou worden bereikt door de aflossing van
de uitstaande schulden. In deze gedachte
werd er allereerst naar gestreefd, een auto
matisch werkend aflossingssysteem in de
E.B.U. op te nemen, om aldus definitief
een eind te maken aan het bestaan van
langdurige schulden. Enkele debiteurlan-
den verzetten zich hiertegen, omdat een
dergelijke systematische verhoging van
de goudverplichtingen het vrijer maken
van het handelsverkeer in gevaar zou kun
nen brengen.
Nu zijn gedurende de afgelopen weken
een reeks tweezijdige overeenkomsten tot
stand gekomen waarbij doorgaans werd
overeengekomen, dat van het tweezijdig
te regelen bedrag direct 25 pet. in goud
door de debiteur aan de crediteur zal wor
den betaald. Voor de overige 75 pet. wer
den consolidatieregelingen getroffen. De
daarbij overeengekomen rente is meestal
3 pet., de aflossing zal plaats vinden ge
durende zeven jaar in maandelijkse ter
mijnen.
Naast het goud. dat de crediteuren van
de debiteuren ontvingen, is ter verdere
aflossing van de vorderingen door de Unie
een bedrag van 130 millioen dollar aan
goud ter beschikking gesteld. Bij de ver
deling is aan Duitsland het grootste deel
toegewezen, enerzijds gezien zijn extreme
crediteurpositie en anderzijds vanwege het
feit, dat dit land zich tot belangrijke
nieuwe credietverplichtingen heeft ver
bonden.
De crediteuren hebben zich verplicht tot
nieuwe credietverlening aan de Unie.
Meer en meer is bij de besprekingen van
de laatste tijd behoefte gevoeld aan een
vereenvoudiging van het E.B.U.-mechanis-
me. Daarom is besloten, alle overschotten
en tekorten in de E.B.U. in de toekomst
voor 50 pet in goud en voor 50 pet. door
credietverlening te regelen. Slechts voor
zover de debiteuren thans of in de toe
komst boven hun quotum verkeren, zullen
overschotten en tekorten voor 10 pet. in
goud worden verrekend.
Tenslotte moge nog worden medege
deeld, zo deelt het ministerie van Financiën
in Den Haag mede, dat Nederland gedu
rende de afgelopen weken tweezijdige
overeenkomsten heeft gesloten met Enge
land (ten belope van 70 millioen dollar),
Frankrijk (35 millioen dollar) en Noorwe
gen (8 millioen dollar). Van deze bedragen
ontvangen wij 25 pet. (28 millioen dollar)
direct in goud. Voorts ontvangt ons land
van de Unie 14 millioen dollar. Met Enge
land is overeengekomen, dat op het tijdstip
van liquidatie het dan nog uitstaande deel
van de geconsolideerde schuld zal worden
gecompenseerd met de nog uitstaande Ne
derlandse schuld jegens Engeland uit hoof
de van de regeling van de na-oorlogs
schulden in 1948, thans nog groot ongeveer
18,5 millioen pond sterling.
Aangaande de brand in de loodsen
staande op het terrein van de Loosduinse
groentenveiling wordt nader van de brand
weer vernomen, dat tussen de brandmel
ding en de aankomst van de eerste spuit
der Haagse brandweer minder dan acht
minuten zijn verlopen. De oorzaak van de
brand is tot nu loe nog onbekend en het
onderzoek wordt voortgezet. De schade
wordt tussen de f 100.000 en de f 125.000
geschat. Nadat men te ongeveer 22.30 uur
het vuur meester was, heeft men tot he
denmorgen 8 uur zich met de nablussing
bezig gehouden. Een brandwacht, die door
de rookontwikkeling bedwelmd geraakte,
is naar een ziekenhuis overgebracht. Op
het terrein waren onder meer aanwezig de
burgemeester en de officier van justitie
mr. W. Ton ekens.
Dienstplichtige militairen, die wegens
herhalingsoefeningen in werkelijke dienst
verblijven, zulllen voortaan van rijkswege
vergoeding ontvangen van gederfde vacan
tiebonnen.
Deze regeling treedt in werking met te
rugwerkende kracht tot 1 Mei 1953 voor
alle militairen, die op of na deze datum in
werkelijke dienst waren, dan wel thans in
werkelijke dienst zijn of zullen komen.
Vergoeding wordt verstrekt door het
fonds, waarbij de werkgever van de mili
tair is aangesloten voor de verstrekking
van vacantiebonnen.
In de bijeenkomst van den Haarlem-
schen Gemeenteraad van heden zijn,
onder anderen, gelezen beschikkingen
van Ged. Staten, goedkeurende de uitgaaf
van ƒ900 voor de grondslagen van het
standbeeld van L. J. Coster.
Op den 5den Julij j.l. is in de stedelijke
kas bevonden een saldo van f51194.305.
Een voorstel van B. en W. betreffende
het wegbreken der vestmuren, is ter in
zage nedergelegd een voorstel tot het
wegbreken van het schavot voor het
Stadhuis, is aangehouden tot eene vol
gende vergadering.
