Haarlem's Dagblad | 1954 | 31 juli 1954 | pagina 2

Haarlems congres hoogtepunt
van Esperantistenactiviteit

Meer dan 2300 deelnemers
uit veertig landen

LOOSJ ES

dë

Wereldnieuws

TocU ió liet zo

Andreo Cseh begon in Haarlem
driedaagse Esperanto-cursus

PANDA EN DE MEESTER-SCHURK

Te veel glaasjes en
toch op de fiets

ZATERDAG 31 JULI 1954

2

De radio geeft Zondag

De radio geeft Maandag

Esperanto-A cademie

Letteren en kunst

Halfjaar-staat der
Amsterdamsche Bank

Bromfietser omgekomen bij
botsing met autobus

teiicudnuf

Jee, rluKKiO fopiyea oin/f

ee» BRIL van KEIP

DAT IS GOED GEZIEN

Kerkelijk Nieuws

Mis bij de ponten

Ontsnapte gevangene ging
terstond weer inbreken

Heringa Wuthrich

Linkshandig

Haarlem zal te beginnen met vandaag een week lang in het teken van het
Esperanto staan. Ruim 2300 toegewijde Esperantisten uit veertig landen zullen
in verschillende gebouwen van onze stad bijeenkomen om te confereren, con
tacten te leggen, te genieten van excursies en ontspanningsavonden. De vele
deelnemers, clie voor het grootste deel uit Zweden, Engeland en Frankrijk ko
men, zullen worden ondergebracht in een wijde omgeving van Zandvoort tot
aan Amsterdam en van Velsen tot Lisse. In „Esperantokringen" spreekt men
van het grootste deelnemersaantal in dertig jaar; reeds drie maanden geleden
moest de inschrijving gesloten worden. Aan de vooravond van de officiële
opening van dit congres door de minister-president, dr. W. Drees, zijn de orga
nisatoren nog druk in de weer alle organisatorische puntjes op de i te zetten.

Wat bij het bestuderen van het program
maboekje van het 39ste Esperantocongres
direct opvalt, is de verscheidenheid van
onderwerpen, die aan de orde worden ge
steld en tevens het samentreffen van tal
van organisaties op Esperantistisch gebied.
De belangrijkste daarvan is natuurlijk de
Universala Esperanto Asocio, die op Maan
dag 1 Augustus en Vrijdag 6 Augustus al
gemene vergaderingen houdt. Daarnaast is
op wetenschappelijk gebied de Esperanto-
zomeruniversiteit werkzaam, onder wier
auspiciën elke dag een aantal inleidingen
over onderwerpen van algemeen belang
wordt gehouden.Voorzitter van deze zomer-
universiteit is de Engelse professor I. La-
penna, die ondanks het feit, dat hij zeven
talen spreekt, een enthousiast Esperantist
is en op zich heeft genomen, op de ver-

HILVERSUM I. 402 M.

8.00 Nieuws. 8.20 Platen. 8.45 Langs onge
baande wegen, causerie. 9.00 Sportmedede-
lingen en postduivenberichten. 9.05 Muzikale
causerie. 9.45 Geestelijk leven, causerie.
10.00 Platen. 10.30 Met en zonder omslag.
11.00 Promenade-orkest. 12.00 Sportspiegel
en postduivenberichten. 12.05 Lichte muziek.
12.35 Even afrekenen Heren! 12.45 Lichte
muziek. 13.00 Nieuws. 13.05 Mededelingen
of platen. 13.10 Een dagje uit in of om uw
eigen stad. 13.20 Verzoekprogramma voor de
militairen. 14.00 Boekbespreking. 14.20 Radio
Philharmonisch orkest. 15.20 Van magisch
tapijt tot vliegende schotel?, discussie. 15.35
Dansmuziek. Intermezzo: Tour de France.
16.30 Sportrevue. 17.00 Platen. 17.30 Voor de
kinderen. 17.50 Sportjournaal. 18.15 Nieuws
en sportuitslagen. 18.30 Korte Doopsgezinde
kampdienst. 19.00 Voor de jeugd. 19.30 Ge
sprek over de Oecumene. 19.45 De vlam en
de wind, hoorspel. 20.00 Nieuws. 20.05 Platen.
21.00 Tour de France. 21.10 Lichte muziek.
21.40 Cabaret. 22.10 Strijkorkest. 22.40 Ac
tualiteiten. 23.00 Nieuws. 23.15 Piano. 23.40
24.00 Platen.

HILVERSUM n, 298 M.

8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Plechtige
Hoogmis. 9.30 Nieuws. 9.45 Orgel. 10.00 Kerk
dienst. 11.00 Esperanto-kerkdienst. 12.00 Vo
caal ensemble. 12.15 Platen. 12.20 Apologie.
12.40 Musette orkest. 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws. 13.10 Concert. 13.40 Boekbespreking.
13.55 Altviool en piano. 14.25 Platen. 15.20
Holland Festival. 1954: Concertgebouworkest,
omroepkoor en solist. 16.10 Katholiek Thuis
front overal! 16.15 Sport. 16.30 Vespers. 17.00
Gereformeerde kerkdienst. 18.30 Gewijde
muziek. 19.00 Kerkelijk nieuws. 19.05 Platen.
19.30 Weg en werk der Kerkhervormers,
causerie. 19.45 Nieuws. 20.00 Platen. 20.30
Symphonette orkest en soliste. 21.00 Graf
schrift voor een spion, hoorspel. 21.50 Ge
varieerde muziek. 22.10 Actuailteiten. 22.20
Platen. 22.45 Gebed. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00
Platen.

TELEVISIE (AVRO. KRO, VARA en VPRO)
16.1517.00 Aankomst van de Tour de
France te Parijs.

RADIO BLOEMENDAAL, 245 M.

9.00 en 10.30 Ds. R. Groeneboer (Weesp).
11.45 Ds. G. Toornvliet (Leiden). 2.30 Kin-
derkerk. 3.30 Ds. R. Groeneboer (Catch.
Zond. 22).

BRUSSEL, 324 M.

11.30 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 13.30 Voor
de soldaten. 14.00 Platen. 16.30 Ronde van
Frankrijk. 17.00 Platen. 17.45 Sportuitslagen.
17.50 Platen. 17.55 Orkestconcert. 18.30 Gods
dienstig halfuur. 19 00 Nieuws. 19.30 Geva
rieerd programma. 21.30 Volksmuziek. 21.55
Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Lichte muziek.
23.00 Nieuws. 23.0524.00 Lichte muziek.
BBC

8.008.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 464 en 49 m.). 17.00—17.15 Engelse les
voor beginnelingen. (Op 224 en 42 m.). 22.00
—22.30 Nieuws. De Engelse tijdschiften. (Op
224 en 75 m.).

HILVERSUM I, 402 M.

7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10
Platen. 9.40 Platen. 10.00 Voor de oude dag,
causerie 10.05 Morgenwijding. 10.20 Piano
recital. 10.40 Voor de zieken. 11.25 Piano en
viola d'amore. 11.40 Voor de kinderen. 12.00
Platen. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Voor het platteland. 12.38 Piano
duo. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de Midden
stand. 13.20 Platen. 14.00 Voor de vrouw
14.15 Fluit en piano. 14.45 Gunnar Helmfried
schaakt met z'n geweten, hoorspel. 15.35
Koorzang, 16.45 Vragenbeantwoording. 17.15
Platen. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20
Platen. 18.45 Het volle pond. causerie. 19.00
Platen. 19.25 Het Bisschoppelijk mande
ment en het N.V.V.. causerie. 19.40 Platen.
20.00 Nieuws. 20.05 Tosca, opera (gr.) 21.00
De weg omhoog, causerie. 21.15 Platen. 21.40
De vreugde van het offer, hoorspel. 22.10
Dansmuziek. 22.35 Pianorecital. 23.00 Nieuws.
23.15 Verslag van het 39e Wereld EsDeranto-
Congres te Haarlem. 23.2024.00 Platen.
HILVERSUM II. 298 M.

7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.33 Gewijde muziek. 7.45 Een woord voor
de dag. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.30 Tot uw
dienst. 8.35 Platen. 9.00 Voor de zieken. 9.30
Voor de vrouw. 9.35 Platen. 10.30 Morgen
dienst. 11.00 Platen. 11.45 Marinierskapel.
12.25 Voor boer en tuinder. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.33 Platen. 12.59
Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Gevarieerde
muziek. 13.45 Platen. 14.00 Voor de jeugd.
14.30 Platen. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Ka
merorkest en soliste. 16.00 Bijbellezing. 16.30
Carillonconcert. 17.00 Voor de kleuters. 17.15
Platen. 17.45 Regeringsuitzending: Rijksde
len Overzee: Beschavingswerk in de Baliem-
vallei. 18.00 Koorzang. 18.20 Platen. 18.30
Orgel. 19.00 Nieuws. 19.10 Muziekcauserie.
19.30 Volk en Staat, causerie. 19.45 Platen.
20.00 Radiokrant. 20.20 Alkmaar 700 jaar stad,
klankbeeld. 21.30 Nederland van de Water
kant. 22.00 Viool en piano. 22.15 Platen. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Platen.

BRUSSEL, 324 M.

11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
de landbouwers. 12.42 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Piano. 13.30 Platen. 13.45 Piano. 14.00
Poolse muziek. 14.45 Platen. 15.00 Kamer
koor. 15.45 Platen. 16.00 Voor de zieken.
17.00 Nieuws. 17.10 Orgel. 17.30 Platen. 17.40
Orgel. 18.00 Vlaamse muziek. 18.25 Finan
ciële kroniek. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Platen. 20.15 Orkest-concert.
22.30 Nieuws. 22.45 Platen. 22.55—23.00
Nieuws.

BBC

8.008.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 464 en 49 m.). 22.0022.30 Nieuws. Be
zienswaardigheid van de week. Engelse les
voor gevorderden. (Op 224 en 75 m.).

gadering van de Unesco, die in October in
Montevideo wordt gehouden, waarde en
betekenis van deze wereld-hulptaal aan de
orde te stellen.

Dan is er de Esperanto-academie, die
zich inzonderheid met taalkundige proble
men bezig houdt, naar het voorbeeld van
de Academie Frangaise. Haar 45 gekozen
leden komen Zondagmorgen in een speciale
zitting bijeen. Vervolgens moeten genoemd
worden de op speciale beroepen gerichte
Esperanto-verenigingen, zoals die van on
derwijzers, artsen, journalisten, spoorweg
personeel en informatie-afdelingen van de
landelijke organisaties. Een zeer aparte
categorie vormt daarbij die der blinde Es
perantisten, die een afzonderlijk congres
houden, dat eveneens Zondag wordt ge
opend.

De van nature Engels-sprekenden vor
men 25 van het aantal congresdeel
nemers, maar de Zweden hebben als af
zonderlijk land de meeste pelgrims naar
dit tijdelijk Mekka der Esperantisten af
gevaardigd.

Allerwege bestaat er voor dit congres
grote belangstelling. Daarvan getuigt ook

ADVERTENTIE

LAAT LIEVER

LEERBOEKEN LEVEREN
Snel-accuraat

Grote Houtstraat 100
Rijksstraatweg 125

Tel. 17472
Tel. 23991

het feit, dat vrijwel alle omroepen repor
tages er aan wijden. Inzonderheid mag hier
het IKOR genoemd worden, dat Zondag
morgen van 11 tot 12 uur de in Esperanto
te houden dienst in de Grote Kerk uit
zendt. Voorganger daarin is de Arnhemse
Gereformeerde predikant ds. F. A. Hof
man.

Ook aan kunst en letteren wijden de
Esperantisten grote aandacht. Zo is er een
debatwedstrijd, waarin jongeren tot 28 jaar
ongeveer tien minuten zullen spreken over
het onderwerp: „De rol van het Esperanto
voor de geestelijke eenheid van de mens
heid". Daarnaast is er een wedstrijd uit
geschreven om het maken van goede wer
ken op litterair, grafisch en plastisch ge
bied te stimuleren. Tijdens het congres zal
de uitslag van deze wedstrijd bekend wor
den gemaakt en het bekroonde toneelstuk,
dat maximaal een speelduur van 25 minu
ten mag hebben, worden opgevoerd. Aan
de verstrooiing van de congressisten is
eveneens gedacht: filmvoorstellingen van
uitstekende Nederlandse documentaires,
opvoeringen van het Ballet der Lage Lan
den en declamatie van mevrouw Nel Oost
hout zijn in de avondprogramma's opgeno
men. Óp de laatste volledige congresdag,
Vrijdag 6 Augustus, is er een internationaal
bal, dat door de aanwezigheid van Haar
lems bloemenfee zal worden opgeluisterd.

De bijeenkomsten worden gehouden in
het Haarlemse Concertgebouw, met dien
verstande, dat de openingsbijeenkomst en
het internationale bal in het feestelijk ver
sierde Haarlemse Krelagehuis worden ge
geven.

Als eerste van de grote bankinstellingen
heeft de Amsterdamsche Bank - Incasso
Bank vandaag voor de eerste keer haar
aandeelhouders verrast met de publicatie
van een voorlopige staat van baten en
lasten over het eerste halfjaar 1954, waar
aan is toegevoegd de geconsolideerde
maandstaat per 30 Juni 1954.

Aan inkomsten is ontvangen f 32.8 mil-
lioen (in geheel 1953 f 60.1 millioen). Na
afboeking der algemene onkosten en stor
ting in de pensioenfondsen ad f 18.1 mil
lioen (f 34.1 millioen), afschrijvingen ad
f 1.6 millioen, (f 2 millioen) en reserve
ring belastingen van f 5.3 millioen 9.5
millioen), resteert een netto winst voor
reservering van f 7.8 millioen (f 14.5 mil
lioen over 1953).

Donderdagmiddag is de 53-jarige vee
houder en veehandelaar D. R. wonende te
Mijdrecht op de secundaire weg Haarlem
Utrecht te Uithoorn door een aanrijding
om het leven gekomen. De heer R., die op
zijn bromfiets reed, groette een kennis, die
hij passeerde. Bij deze begroeting begon hij
met zijn bromfiets te slingeren, waardoor
hij tegen een hem tegemoet rijdende auto
bus van de lijn HaarlemUtrecht van de
N.V. Maarse en Kroon botste. De heer R.
was op slag dood.

Het hoofdbestuur van de Nederlandse

vereniging tot Bescherming van Dieren
heeft met algemene stemmen tot voorzitter
van deze vereniging benoemd dr. mr. W.
Hugenholtz uit Leiden. Dr. mr W. Hugenholtz
richtte in 1954 de Wereldfederatie tot Be
scherming van Dieren op. Van zijn hand ver
schenen een ontwerp voor een Dierenbe
schermingswet.

ADVERTENTIE

BARIEUORISSTR HAARLEM-TEL. 13439
FERD B01STR 48 A-DAMTEL 717162*

Veulen Led. Damesjasjes 97.50

Donderdag is in het gebouw van de Rijks
kweekschool aan de Leidsevaart een drie
daagse cursus begonnen, welke gegeven
werd door de bekende Esperantist, de heer
Andreo Cseh, een Tsjech van geboorte,
thans wonende in Den Haag. Deze leer
meester in het Esperanto heeft in vele lan
den naam gemaakt met zijn directe metho
de van onderwijs. Hoezeer dit het geval is,
kan blijken uit de deelneming aan deze
cursus. Behalve enkele Nederlanders ver
zamelden zich een zestigtal Esperantisten
uit Engeland, Duitsland, Frankrijk, Joego
slavië, Zweden, Spanje, Zwitserland, Bel
gië, de U.S.A., Canada, Oostenrijk, Dene
marken en Nieuw-Zeeland in de grote ge
hoorzaal van de kweekschool. Het doel van
hun komst is de Cseh-methode te Ieren
kennen, teneinde die in hun landen tc ge
bruiken bij het onderricht in de wereld
hulptaal.

Zo is dus een klein deel van de driedui
zend Esperantisten die de volgende v/eek
in Haarlem zullen congresseren, reeds
thans in de Spaarnestad.

Het is niet toevallig, dat de heer Cseh
zich tot het ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen had gewend
om juist in de Haarlemse kweekschool zijn
cursisten te ontvangen. Hij wist, dat de
heer H. H. Suurmans, gepensionneerd on
derwijzer, reeds gedurende meer dan vijf
jaren facultatief en geheel uit idealisme
kwekelingen de kennis van het Esperanto
bijbrengt, en niet zonder succes.

Het moet voor de heer Suurmans een
vreugdevol moment geweest zijn, toen hem
de leiding van deze cursus werd overge
dragen door de directeur van de Rijks
kweekschool, de heer Jr. van der Meulen.
Deze sprak de Esperantisten in hun taal
toe in een begroetingsrede, waarin hij een
parallel trok tussen de ontwikkeling van
de algemene Nederlandse voertaal, die
langzamerhand door alle dialectsprekers
in ons kleine land is aangenomen in hun
verkeer met bewoners van de streken die
een vaak zo geheel andere taal spreken en
de poging om een algemene voertaal voor
de volkeren der wereld ingang te doen
vinden: het Esperanto.

Al gaat deze vergelijking niet geheel op,
overeenkomst is er toch stellig. De Gro
ninger en de Fries immers blijven de dialec
ten getrouw.Doch zullen zich van een zo zui
ver mogelijk algemeen Nederlands bedie
nen, zodra hij weet, dat een ander zijn af
wijkend dialect niet ten volle verstaat.

Tijd aangebroken

In West-Europa kunnen de ontwikkelde
Nederlanders zich nog min of meer redden,
dank zij hun toch dikwijls nog te ge
brekkige talenkennis. Maar nu, in nau
welijks een halve eeuw, de ontwikkeling
van de techniek alle grenzen doet ver

vagen, de volkeren niet behorend tot
drie of vier taalfamilies, maar tot tiental
len taalkringen nu is voor de volkeren
van de wereld de tijd aangebroken, die de
Friezen, de Geldersen, de Limburgers en
Brabanders gebracht heeft tot het han
teren van een algemene Nederlandse taal,
minstens als hulptaal in het verkeer. Nu,
in de tweede helft van de twintigste eeuw,
zullen de leden van alle volksgemeenschap
pen moeten leren inzien, dat zij een prac-
tische wereldhulptaal moeten gaan han
teren, echter zonder hun moedertaal op te
geven, die hen in staat stelt tot het uit
drukken van hun diepste gedachten in het
contact met streekgenoten, aldus de heer
Van der Meulen

En hij vervolgde: er zal echter nog heel
wat moeten gebeuren voor die gewenste
toestand zal zijn bereikt. Wie zullen in be
langrijke mate tot het versnellen van die
ontwikkeling kunnen bijdragen?

Zijn dat onder meer niet de opvoeders
en onderwijzers onder alle volkeren? Zij
toch moeten door hun voorbeeld en door
hun didactische kennis aan de leergierigen
hulp bieden om zich die wereldhulptaal
eigen te maken. „Ik behoef u dan ook niet
te zeggen," aldus de heer Van der Meulen,
„hoezeer ik het betreur dat onze regering
het onderwijs in Esperanto nog steeds niet
.onder de leervakken van de lagere school
heeft opgenomen, zelfs niet facultatief. Wel
mag het door de eigen leraren in de
kweekscholen als zodanig worden onder
wezen, maar het laat zich begrijpen, dat
de leerling met zijn studie van Nederlands,
Frans, Duits en Engels naast de vele an
dere vakken al te zeer overladen wordt met
kennis, om daarenboven nog vrijwillig het
Esperanto te gaan studeren."

Het begin is er dus, ook in ons land.

ADVERTENTIE

GROTE HOUTSTRAAT NAAST LUXOR

Dubbel verheugend is het daarom, aldus
spreker, dat er zo'n grote belangstelling
bestaat voor het congres en ook voor deze
cursus. Hij richtte zich tot de heer Cseh
met de volgende woorden:

„Als Zaterdag de cursus hier door de
heer Suurmans gesloten zal worden, dan
zullen uw cursisten, naar ik hoop en ver
trouw, ook zoveel van uw methode kennen
en zoveel inspiratie van u hebben opge
daan, dat zij, naar alle oorden van de we
reld gaande, in hun kring en in hun arbeid
dat gaan toepassen, dat u als didacticus
hun hebt bijgebracht. Dat zal de verbrei
ding van het Esperanto en daarmee de
onderlinge verstandhouding tussen de vol
keren ten goede komen."

De directeur van de kweekschool riep
Andreo Cseh en de afgevaardigden uit zo
vele landen van de wereld een hartelijk
welkom toe, wenste hun een geslaagd Es
perantisten-congres en straks een goede
reis naar eigen land.

De heer Cseh beantwoordde de openings
rede met een speech, die al direct getuigde
van een meesterschap over het woord en
een warm gevoel voor het streven naar
beter begrip onder de mensen.

De heer Cseh ging daarna meteen aan
de slag, op een wijze die algemeen bewon
dering afdwong. Aan het succes van deze
merkwaardige driedaagse cursus zal dan
ook niet behoeven te worden getwijfeld.

Aan de cursus neemt ook deel mr. S.
Pagano, die aan de Gemeentelijke Univer
siteit in Amsterdam het Roemeens en het
Esperanto doceert.

Ned. Herv. kerk

Beroepen te IJsselmuiden A. J. Timmer
te Ouderkerk aan de IJssel; te St. Maar
tensdijk P. de Jong cand. te Zwijndrecht.

Bedankt voor Lexmond T. Langerak,
cand. te Utrecht.

Geref. kerken art. 31 K.O.

Beroepen te Almelo H. Scholte te Nieuw-
leusen.

Geref. gemeenten

Bedankt voor Elspeet T. Dorresteijn te
Opheusden.

Het was Vrijdag weer mis bij de ponten,
die de grote stroom verkeer zowel van de
Zuidkant als van de Noordzijde hebben
moeten opvangen.

Dat het opnieuw druk zou worden op
deze Vrijdag met zijn bijzondere attractie
van „700 jaar stad Alkmaar" bleek in de
morgenuren toen een lange rij van auto's
zich op de rijksweg van Haarlem aaneen
sloot. De terugtocht in de middaguren
bracht opnieuw veel problemen op het
Noordelijke pontplein en de Wijkerstraat-
weg, waar onder de autocolonne talrijke
autobussen een plaats vonden.

Tegen zes uur kwam de staart van de
file bijna tot de Melklaan. Dank zij een
vlotte vaart van de ponten kon echter om
half negen weer van normale overtochten
worden gesproken.

18. De volgende dag kwam neef Mario in
het berghótel aan. Hij had een lange reis
per boot en per trein moeten maken en
was danig uit zijn humeur. Zijn stemming
werd er niet beter op, toen de hóteleige-
naar hem ontving met de woorden: „Bent
u de neef van die roekeloze zeeman? Hij
heeft mijn hótel bijna gekraakt, toen hij
er met zijn dwaze ballon op landde!" „Ja,
jarustig maar", snauwde Mario, „ik zal

de schade wel vergoeden". „Ik wil ook
schadevergoeding", zei een verontwaardig
de hótelklerk. „Die oom van u heejt me
een blauw oog geslagen, toen ik hem
trachtte te beletten om in de lichtkroon
te klimmen". „Joho, neef Mario!", schalde
opeens een oompjesstem door de hal.
Betaal die jammerende landrotten even,
dan kunnen we het anker lichten!" Dade
lijk verborg Mario zijn ergernis onder een

masker van druipende vriendelijkheid.
„Het verheugt mij, dat ik u in goede ge
zondheid mag aantreffen, oompje", mur
melde hij. „Maar waarom wilt u zo schie
lijk vertrekken? De wintersport is in volle
gang; laten wij daar eerst van genieten.
U voelt toch zeker wel iets voor een berg-
tochtje?" Panda luisterde ongerust toe.
„Ik heb zo'n gevoel, dat het weer gevaar
lijk wordt", dacht hij.

De Haarlemse politierechter kreeg Vrij
dagmorgen na elkaar twee gevallen te be
handelen van overtreders van artikel 26
van de Wegen Verkeerswet, waarin wordt
gezegd dat het verboden is om met een
voertuig over de weg te rijden, terwijl de
bestuurder onder invloed van sterke drank
verkeert.

Als eerste trad een 61-jarige Haarlemse
broodbezorger voor de groene tafel. Hij
had zich m kennelijke staat op een fiets
gewaagd op de Rijksstraatweg en dat was
de politie niet ontgaan. ,,Ik was die avond
eigenlijk ziek, edelachtbare", zei hij beve
rig, „de volgende das lag ik in het zieken
huis met zenuwenuitslag".De officier requi-
reerde 5 dagen gevangenisstraf, omdat het
nu niet direct de eei'ste keer was geweest
dat verdachte zich aan deze overtreding
had bezondigd. De politierechter veroor
deelde de broodbezorger conform de eis.
„Het zal heus niet meer voorkomen, edel
achtbare, ik beloof het u. Vijf dagen dus?",
vroeg de broodbezorger met de hand aan
het oor, want hij hoorde niet meer zo best.
„Juisf", zei de politierechter. De broodbe
zorger tikte tegen zijn pet, knikte en ver
liet de zaal.

De tweede verdachte was eigenlijk een
sportsman, zei hij, en dronk nooit. Nu was
hij wel gekleed in een sportieve plusfours,
zodat zijn mededeling daar als het ware
door bevestigd werd, maar die avond in
Zandvoort, toen hij op bezoek was geweest
bij een vriend, die een strandhuisje had
gehuurd, en er met een glaasje crème de
cacao de verjaardag van diens vrouw had
gevierd, was het helemaal anders gelopen
dan hij had gedacht. Na het feest waren zij
nog een duik in zee gaan nemen en dat was
verdachte niet zo goed bekomen. Hoe hij
daarna op een bromfiets verzeild was ge
raakt, met zijn zwembroek nog aan, wist
hij ook niet. Maar hij was wel blij ge
weest, zei hij, toen een politieagent hem
had staande gehouden. Zo dankbaar, dat
hij deze een sigaar had aangeboden. De
officier vorderde een boete van 25 gulden
en de politierechter veroordeelde conform.
„Wenst u in hoger beroep te gaan?",
vroeg de politierechter nog voor alle ze
kerheid. „Nee, ik ben wel blij dat het zo
afgelopen is", zei verdachte opgelucht,
„voor mijn kleine meid. Want dat is mijn
oogappel, ziet u".

De 27-jarige W. F. M., die een week
geleden uit de strafgevangenis te Rotter
dam wist te ontvluchten en die Donder
dag in Schaesberg (L.) werd. aangehou
den, blijkt na zijn ontsnapping een aantal
Inbraken te hebben gepleegd.

Hij is te voet van Rotterdam naar IJs-
selmonde gegaan, waar hij een fiets zag
staan, die hij wegnam. Hij reed naar Oir-
schot, waar hij tegen de avond arriveerde.
Hij ging in een bos wat uitrusten en stal
daarna uit de woning van een veearts
enig geld en een regenjas. Daarna brak
hij de garage van de veearts open en per
auto vervolgde hij zijn weg, ditmaal naar
Vlaardingen. Daar was de benzine op en
met een bus ging hij terug naar Rotterdam,
's Nachts brak hij in in een woning aan
de Van Somerenweg. De bewoners waren
met vacantie en daarvan heeft M. een
dankbaar gebruik gemaakt. Allereerst
ging hij in het bad en daarna pakte hij
schoon goed uit een kast en zocht zich een
colbertcostuum en een i-egenjas uit. Hij
liet zijn vuile goed, zijn gevangeniskledij
en de regenjas van de veearts uit Oirschot
achter.

De volgende nacht heeft hij vertoefd bij
kennissen waar hij ook de volgende nacht
verbleef. Dinsdagnacht ging hij naar
Wassenaar, waar hij in drie villa's inbrak.
Hij nam geld en een paar zonnebrillen
weg. De politie in Wassenaar kreeg een
telefoontje, dat er in een villa iets niet in
orde scheen en zij rukte direct uit met een
jeep. IJlings brak M. een garage open en
reed weg in een grote auto, waarmee hij
naar Utrecht ging. Daar liet hij de wagen
staan en stante over in een trein, die hem
naar Schaesberg bracht. Daar werd hij de
volgende dag aangehouden. Men bracht
hem over naar Rotterdam, waar hij bij
zijn verhoor het relaas van ziin avonturen
na zijn ontvluchting opbiechte.

ADVERTENTIE

Haarlem

CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS

Premies. Het Amerikaanse departement
van justitie heeft bij het Congres wets,
voorstellen ingediend, volgens welke de
regering beloningen in geld tot een half
millioen dollar zal kunnen toekennen
aan personen, die inlichtingen verschaf,
fen over iedere vorm van handel,, on.
wettige vervaardiging, smokkel, of on
geoorloofde aan- of verkoop van
atoomwapens of grondstoffen voor
atoomenergie. Deze premies zouden
kunnen worden toegekend zowel aan
Amerikaanse burgers als aan buitenlan.
ders. Buitenlanders zouden voorts tot
Amerika kunnen worden toegelaten,
ook als zij tot een communistische par
tij hebben behoord.

Daling. Het Belgische indexcijfer voor de
kleinhandelsprijzen is in Juli met 2.1
punt gedaald. Het bedroeg 422.4 tegen
424.5 in Juni. De daling is voornamelijk
veroorzaakt door een aanzienlijke ver
mindering van de aardappelprijzen. De
prijzen van eieren, cacao, chocolade,
koffie en varkensvlees zijn gestegen.

Glorieus. De 44-jarige Maria Luisa Gime-
nez uit de Argentijnse stad General
Paz zag haar gezin door de geboorte
van een drieling uitgebreid tot twintig
kinderen. Bij de geboorte van haar 17de
kind een jaar geleden ontving zij geluk
wensen van president Peron. Uit er
kentelijkheid hiervoor heeft zij haar
jongste zoon naar de president Juan
Comingo genoemd. De twee meisjes van
de drieling kregen de namen Maria Eva,
naar wijlen mevrouw Peron, en „Ar
gentijnse glorie".

Zuidpoolexpeditie. De militaire commissie
uit de Amerikaanse Senaat heeft een
resolutie aanvaard, waarin regerings
steun wordt gevraagd voor een nieuwe
expeditie naar het Zuidpoolgebied.

Steekpenningen.. Te Brindisi is de leraar
Tomasso Lavegas tot 16 maanden ge
vangenisstraf veroordeeld, omdat hij
160.000 lire (ongeveer 1000 gulden)
had aangenomen van een eindexamen-
candidaat.

Bondgenoot. Volgens de „New York Times"
zou de Sovjet-Unie Afghanistan „als
een potentiële communistische bondge
noot", technische hulp ter waaxxle van
250 millioen dollar aangeboden hebben.
Afghanistan zou aanvaarding van het
aanbod ernstig overwegen. Dit had een
diplomaat uit het Midden-Oosten mede
gedeeld, aldus een correspondent, wiens
bericht uit Karatsji verzonden is.

Terechtstelling. Twee medegevangenen
van Chessman, de schrijver van „Do-
dengalerij „Cel 2455", zijn in de gevan
genis van San Quentin in Californië. te
recht gesteld. Daar de executie van
Chessman voor de vierde maal is uitge
steld, betraden de twee andere veroor
deelden vier uur eerder dan aanvanke
lijk de bedoeling was de gaskamer.
Chessman zou namelijk het eerst wor
den terechtgesteld. De terechtgestelden
werden ter dood veroordeeld wegens
moord op een medegevangene.

Granaat. Te Havrismith (Oranje-Vrijstaat)
zijn twee mannen en drie kinderen om
het leven gekomen door het ontploffen
van een uit de boerenoorlog afkomstige
granaat, die de mannen in eèn tuin
hadden opgegraven. Een jongetje van
zes jaar liep zware verwondingen op.

Goedkeuring. Het wetsontwerp van de
Britse regering voor toelating van com
merciële televisie heeft de Koninklijke
goedkeuring verworven.

Erfelijkheid. Vijftig vliegen zullen volgen
de week in Sydney met een ballon wor
den opgelaten tot een hoogte van 90
kilometer bij proefnemingen ter bestu
dering van de gevolgen van kosmische
stralen op de erfelijkheid.

Zucht, Een 23-jarige Joegoslavische leer
lingvlieger is met een oefenvliegtuig
naar Graz in de Britse zóne van Oosten
rijk gevlogen, waar hij asyl vroeg. Hij
verklaarde zijn land niet om politieke
redenen verlaten te hebben doch uit
zucht naar avontuur".

Zelfbediening. In een kerk ir. de Ameri
kaanse staat New Jersey, is een zelfbe
dieningssysteem ingevoerd. De kerk
staat dagelijks open en wie er binnen
gaat om te mediteren, behoeft slechts
op een der knoppen van een schakel
bord te drukken en uit een moderne
piek up-installatie linkt naar verkie
zing „een vaste burg is onze God", ge
speeld door het Philadelphisch Harmo
nie Orkest, of de voorlezing van de 23e
Psalm.

Bij de meeste mensen is het linker ge
deelte van de hersenschors van waaruit de
willekeurige bewegingen naar de rechter
lichaamshelft uitgaan, meerwaardig. Die
mensen zijn dus rechtshandig. Maar daar
naast bestaat er een kleine minderheid, va
riërende van 2 tot 4 procent, die bij voor
keur de linkerhand gebruiken en linkshan
dig zijn. De gevolgtrekking ligt dus voor de
hand, dat bij linkshandigen de rechter her
senhelft meerwaardig is. Maar dan knelt
ons nog steeds de vraag, waarom bij een
klein percentage mensen de rechterhelft
meerwaardig is.

Sedert de onderzoekingen van Spemann is

klaart uit klieving van de kiemcel. Die cel
moeten we ons niet als een star en besten
dig „ding" voorstellen, maar als totaliteit
van sterkte-verhoudingen van allerlei stof
fen en eigenschappen. Wanneer bijv. uit
een kiemcel oorspronkelijk een dier met
een kop en een staart zou zijn voortgeko
men, dan blijkt na deling van de cel niet
de ene helft een staart en de andere helft
een kop op te leveren, maar er treden uit
beide delen twee volwaardige individuen
aan de dag. Welnu, deze ervaring in aan
merking nemend, zijn sommigen van op
vatting dat iedere linkshandige de rechter
helft is van een één-eiige tweeling, waar

over dit verschijnsel een theorie opgesteld, van de linkerhelft is verloren gegaan. De

die weliswaar niet algemeen
wordt aanvaard, maar waar
van anderen menen, dat zij
een verrassend licht werpt op
het verschijnsel der linkshan
digheid. De zoeven genoemde
grootmeester der experimen
teerkunst heeft vele kiemen
van de salamander Triton ge
spleten en daarbij merkwaardige ontdek
kingen gedaan. Vond de klieving van het et
zeer vroeg plaats, dan ontstonden uit de
cellen normale salamanders, waaraan niets
bijzonders was te zien. Dit resultaat was
verbazingwekkend, ivant tot dit ogenblik
toe was men van mening geweest dat be
paalde delen in de cel voorbestemd waren
om tot bepaalde organen uit te groeien.
Maar inplaa:s daarvan traden twee vol
waardige individuen uit de twee cel
helften! De goochelaar die het befaamde
weesmeisje in de kist heeft doorgezaagd
kon niet verbaasder hebben gekeken, in
dien hij uit de twee halve kisten twee
weesmeisjes te voorschijn had zien komen.
Werd de splijting van hei salamander-ei in
een wat later stadium uitgevoerd, dan ont
stonden salamanders die eikaars spiegel
beeld waren. Deze ervaring heeft geleid
tot een theorie die de linkshandigheid ver-

rechter tweeling zou oorspron
kelijk een minderwaardige
rechterhelft hebben - zoals
ieder ander - maar daarnaast
een onvoltooide - wanneer we
het zo mogen noemen - lin-
kerhelft, welke echter tot een
volmaakt geheel wordl opge
bouwd. De rechterhelft is in
déze verhouding echter meerwaardig, zo
dat het individu links is. Resumerend: de
oorzaak van de linkshandigheid moet vol
gens deze theorie dus gezocht worden in
splijting van de kiemcel in een bepaald
stadium, zodat een linkshandig spiegel
beeld ontstaat, terwijl het andere deel van
de kiemcel is verloren gegaan.

Deze theorie zou een zeker verband tus
sen linkshandigheid en tweeling-geboorten
waarschijnlijk maken. Een 80-tal stambo
men die dr. Jordan bijna veertig jaar ge
leden bekend maakte, voeren inderdaad tot
de verrassende conclusie dat linkshandig
heid en tweeling-geboorten in dezelfde fa
milies voorkomen.

Nu we het zo breedvoerig over hersenen
hebben gehad, moeten we toch ook eens
spreken over koeien en honden die zonder
hersenen kunnen leven. Daarover Maandag.
(Nadruk verboden) H. PéTILLON.