Hulptaal heeft reeds diensten bewezen
voor beter begrip tussen de volken
Dr. W. Drees tot 2300 Esperantisten
Wereldcongres in Haarlem
feestelijk geopend
PANDA EN DE MEESTER-SCHURK
Wereldnieuws
TocU ió het zo
De radio geeft Dinsdag
MAANDAG 2 AUGUSTUS 1954
2
Heringa Wuthrich
Ontroerend moment
Rede prof. Lapenna
Postzegels uitverkocht
In de lijn der
ontwikkeling
Zomer- U niversiteit
R.K. congres in
A msterdam
Alkmaarse profs speelden
eerste oefenwedstrijd
Sir Henry Clay
overleden
Noodlottig einde van
eerste bromfietsrit
Kerkelijk Nieuws
Zeven ballons stegen
op in Maastricht
Feestrit op het
millioenenlijntje
Examens
Feest in Santpoort
r
KOEIEN EN
HONDEN
„Hoewel ik practisch geen Esperantist ben, omdat ik al te zeer door mijn werk
in beslag was genomen om mij nog in het spreken ervan te kunnen oefenen,
behoor ik wel tot de sympathiserenden met het Esperanto. Ik begrijp ook, hoe
moeilijk leidende figuren in het internationale leven er toe komen, om Esperanto
als algemene internationale taal te aanvaarden. Slechts geleidelijk kan dan ook
voor Esperanto de plaats worden verkregen, die het verdient en die op den
duur het internationale verkeer aanzienlijk zal vergemakkelijken. Intussen, niet
enkel voor dergelijke doeleinden is Esperanto bestemd en niet enkel voor deze
internationale verbindingen is de taal van belang. Het gaat ook om het verkeer
tussen de gewone mensen van verschillende nationaliteit, buiten internationale
congressen om. Het heeft mij getroffen, wat met Esperanto in dit opzicht reeds
bereikt is en hoe kenners van Esperanto verbindingen hebben weten te verkrij
gen over heel de wereld. Ondanks de tegenstand, die te verwachten valt, en het
kleine terrein, dat Esperanto nog bestrijkt, is er heel wat verkregen. Deze
wereldhulptaal heeft daardoor reeds haar diensten bewezen in de moeizame en
dikwijls vruchteloos schijnende worsteling om te komen tot beter begrip tussen
de volkeren, het grote doel, dat uw voorganger, dr. Zamenhof, voor ogen heeft
gestaan, toen hij Esperanto ontwierp".
Deze woorden sprak Nederlands minister-president, dr. W. Drees, Zondag
middag in het stampvolle Krelagehuis te Haarlem ter gelegenheid van de ope
ning van het 39ste algemene Esperanto-congres.
Tot zijn toehoorders behoorde evengoed de machinist Otto Walder uit Ro-
manshom in Zwitsersland als de horlogehandelaar U. Huitin uit Nynashamn in
Zweden; de electro-ingenieur John Gamble uit Plainville Connecticut, net zo
;oed als de boekhandelaar S. Lehtonen uit Helsinki, de kantoorbediende M. M.
asic uit Belgrado en de architect Francesco Azorin uit Mexico; de heer J. T.
Allan uit Wellington (Nieuw-Zeeland) en de Braziliaan C. Domingues uit Rio
Janeiro. Zij allen en nog tweeduizend anderen hebben uit volle borst hun lied
van hoop en verwachting, „La Espero" gezongen in die overvloedig met rode
anjers en groen - het groen van de hoop - versierde zaal van de Haarlemse
bollenbeurs.
Er waren veel sprekers, zowel uit eigen
als uit kringen van buitenstaanders. Tot de
laatste behoorde ook Haarlems burgemees
ter, mr. P. O. F. M. Cremers, die in zijn
openingswoord toch wel van enige reserve
blijk gaf.
Volgens viijn persoonlijke overtuiging
is het ideële doel, waarop gij uw blikken
gericht hebt, van een groter belang dan het
practische nut van Esperanto. Daarmee wil
ik dat practische nut geenszins onderschat
ten. Het is immers buitengewoon belang
rijk, dat een Japanse rijstboer gemakkelijk
kan corresponderen met een havenarbeider
in Amsterdam; dat een Duitser en iemand
uit Nigeria direct met elkander kunnen
spreken, als zij elkanders Esperanto-em-
blemen zien. Het zou een geweldige stap
voorwaarts zijn, als in internationale con
gressen tussenkomst van tolken overbodig
zou worden; maar van grotere betekenis
beschouw ik de omstandigheid, dat de Es
perantisten waarlijk internationaal denken
en geleid worden door de wilde vrede te
dienen".
De eigenlijke openingsrede werd gehou
den door de vice-president van de Wereld-
Esperantistenbond de heer D. Kennedy uit
Engeland, die dank bracht aan de burge
meester van Haarlem voor diens hartelijke
en vriendelijke woorden, de minister-pre
sident en de vertegenwoordigers van ver
schillende staten en belangrijke instellin
gen verwelkomde, en inzonderheid ook zijn
erkentelijkheid betuigde voor het voorbe
reidende werk, van het plaatselijk congres
comité, dat onder voorzitterschap van de
heer P. M. Mabesoone bergen had verzet.
Ook werd, op voorstel van de heer Ken
nedy, een telegram gezonden naar de we
gens ziekte afwezige president van de U.
E.A., de heer Ernfrid Malmgren uit Zwe
den.
ADVERTENTIE
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.50 Dagopening.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Morgenwij
ding. 9.15 Gewijde muziek. 9.30 Voor de
huisvrouw. 9.40 Platen. 10.50 Voor de kleu
ters. 11.00 Voor de zieken. 11.30 Pianorecital.
12.00 Lichte muziek. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Nieuws. 13.15 Mede-
12.40 Twee piano's. 13.00 Nieuws. 13.15 Mede
delingen of platen. 13.30 Metropole-orkest.
14.00 Muzikale causerie. 14.30 Platen. 15.05
Gevarieerd programma. 15.45 Platen. 16.30
Voor de jeugd. 17.00 Piano-recital. 17.30
Lichte muziek. 17.45 Reportage en platen.
18.00 Nieuws. 13.15 Piano. 18.30 Lichte mu
ziek. 19.00 Paris vous parle. 19.05 Platen.
19.30 Koorzang. 20.00 Nieuws. 20.05 Operette
muziek. 20.50 De Jokkeklok, hoorspel. 21.35
Koorzang. 21.55 Tokkelorkest. 22.15 Dansmu
ziek. 22.45 Buitenlands overzicht. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM n, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7,30 Platen. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15
Platen. 9.00 Voor de vrouw. 9.40 Lichtbaken,
causerie. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Platen.
11.00 Voor de vrouw. 11.30 Platen. 11.50 Als
de ziele luistert. 12.00 Angelus. 12.03 Platen.
12.30 Land- en tuinboUwmededelingen. 12.33
Platen. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20
Platen. 14.00 Radio Philharmonisch orkest
en vrouwenkoor. 14.55 Platen. 15.30 Ben je
zestig? 16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof.
17.00 Voor de jeugd. 17.15 Felicitaties voor
de jeugd. 17.45 Regeringsuizending: Wie
emigreert? 18.00 Franse chansons. 18.20
Sportpraatje. 18.30 Voor de jeugd. 18.52 Ac
tualiteiten. 19.00 Nieuws. 19.10 Platen. 19.15
Uit het Boek der Boeken. 19.30 Platen. 20.30
Philharmonisch orkest. 21.35 Koning Oidipos
en iets geks, hoorsnel. 22.15 Zang en piano.
22.45 Gebed. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00
Platen.
TELEVISIE (N. T. S.)
20.1521.45 Gevarieerd filmprogramma.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Lichte muziek. 12.30 Weerbericht.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.10 Tuinbouw-
kroniek. 13.15 Filmmuziek. 14.00 Orkest-con
cert. 15.15 Platen. 15.30 Orgel. 16.00 Platen.
16.15 Orgel. 16.45 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10
Orkest-concert. 17.50 Boekbespreking. 18.00
Voor de jeugd. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.30 Causerie. 19.40 Vlaamse lie
deren. 19.50 Syndikale kroniek. 20.00 Ver
zoekprogramma voor de vrouw. 20.15 Voor
de vrouw. 21.00 Platen. 21.30 Orkest-concert.
22.00 Nieuws. 22.15 Holland Festival 1954:
Orkest-concert. 22.5523.00 Nieuws.
BBC
22.0022.30 Nieuws. De Engelse openbare
mening en de waterstofbom. Boeken en
schrijvers. (Op 224 en 75 m.).
«vxcccccccccococxy>yyyx!cxxx>cc»yyvxcccococcoyx>yyyyyyx
In de ochtenduren werd in de Grote of
Sint Bavokerk een dienst gehouden, die
door ongeveer vijftienhonderd congres
sisten werd bijgewoond. Professor Dow-
nes uit Brussel leidde de dienstdoende
geestelijke, ds. L. A. Hofman uit Arn
hem, naar de preekstoel en weldra klonk
het alom bekende „Een vaste burcht is
onze God", waarvan teksten in tiental
len talen bestaan, maar dat thans ge
zongen werd door mensen van verschil
lende nationaliteit in één taal, in de taal
van de vrede, het Esperanto. Het was
een ogenblik dat velen ontroerde en dat
ook diepe indimk maakte ver buiten de
Bavo-gewelven, dank zij de radio-uit
zending door het I.K.O.R.
Aanwezig waren regeringsvertegenwoor
digers uit België, Duitsland,- Zwitserland,
Oostenrijk en Brazilië; de heer D. de Hoog
van het ministerie van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, drs. H. Peschar,
lid van de Tweede Kamer voor de Partij
van de Arbeid, mr. E. Jongens van het
UNESCO-centrum, de heer W. P. van den
Berge, secretaris van de Nederlandse raad
der Europese Beweging, de heer P. V. de
Wit, als voorzitter van de Haarlemse Volks
universiteit en anderen.
Nadat nog professor Edmond Privat uit
Lausanne, ere-president van de U.E.A., in
zijn toespraak had gezegd: ,,In de straten
van Haarlem is de proene vlag geen theo
retisch symbool, maar een teken van le
vende geest en traditie. Hoe rijker de in
houd van Esperanto wordt, des te meer zal
het diegenen aantrekken, die naar een een
heidscultuur streven", werd de openings
zitting van het congres besloten met een
referaat van professor Ivo Lapenna over
waarde, betekenis en ontwikkelingsmoge
lijkheden van het Esperanto. Uit deze met
grote geestdrift beluisterde rede, die mede
door het vuur, waarmede zij werd uitge
sproken, aan deze eerste vergadering van
het congres kleur en inhoud gaf, laten wij
het volgende uittreksel volgen:
In de aanvang van zijn rede schilderde
prof. Lapenna de zeer bijzondere stemming
die er altijd bij de openingsplechtigheid
van een Universeel Esperanto-Congres
heerst, bij de enige internationale ontmoe
ting in deze tijd, waarbij één enkele ge
meenschappelijke taal gebruikt wordt door
allen. Vervolgens zei hij, dat de internatio
nale taal zich volgens de door dr. Zamen
hof, de auteur van Esperanto, gestelde
principes tot een levende, volledig func-
tionnerende, sterk genuanceerde taal heeft
ontwikkeld. Dank zij de toepassing van
Esperanto op elk gebied, dank zij in 't bij
zonder de Esperanto-litteratuur, is het
Esperanto thans een onweerlegbaar sociaal
feit.
De P.T.T.-ambtenaren, die het publiek
bedienen in het befaamde rijdende rode
postkantoor hebben Zaterdag even in
moeilijkheden verkeerd. Het postkan-
toor staat nu bij het Haarlemse Concert
gebouw, waar het Esperanto-congres
wordt gehouden en de vandaar verzon
den post krijgt een speciaal stempel.
Zaterdag was de belangstelling zo
groot, dat de toch niet geringe voorraad
postzegels uitverkocht raakte. De men
sen van de P.T.T. zijn toen per taxi
naar Amsterdam gereden om daar nieu
we voorraden op te doen.
Karakteristiek voor Esperanto is, dat het,
in tegenstelling tot de andere talen, zijn
leven is begonnen als litteratuurtaai. De
auteur van het Esperanto heeft zeer juist
ingezien, dat een taal zonder eigen littera
tuur noch culturele waarde kan hebben,
noch een eigen karakter kan krijgen. Na
Zamenhof hebben velen hem gevolgd en
de litteratuur verrijkt. Zo geeft de Espe
ranto-litteratuur een mozaïek te zien van
de grootste geestelijke waarden van alle
volken. Bovendien heeft de litteratuur in
hoge mate de innerlijke rijkdom van de
taal vergroot en haar eenheid versterkt.
Ondanks de grote moeilijkheden wat be
treft internationale culturele werkzaam
heden, is er in de internationale taal op
intellectueel gebied toch zoveel gecreëerd,
dat Esperanto thans ongetwijfeld een cul
tuurtaal is en een belangrijke factor in de
internationale culturele betrekkingen. Dit
feit, dat Esperanto een levende taal en bo
vendien een cultuurtaal is, zij in de eerste
plaats geconstateerd.
In het tweede gedeelte van zijn rede
sprak prof. Lapenna over de drie aspecten
van de menselijke natuur ten opzichte van
de maatschappij. In het tegenwoordige sta
dium van de ontwikkeling van de mens
heid leeft de mens in drie belangrijke
milieus: in dat van zijn streek, in dat van
zijn natie en in dat van de wereld. Zo geeft
de maatschappelijke natuur van de huidige
mens drie aspecten te zien. Met de eerste
twee komen twee verschillende talen over
een: het plaatselijke of streekdialect en de
nationale taal. Met het derde aspect komt
slechts een neutrale, bovennationale alge
meen menselijke taal overeen. En juist dat
is de internationale taal Esperanto. Dit zij
in de tweede plaats geconstateerd.
Indien deze beide feiten juist zijn en
zij zijn wetenschappelijk juist dan be
wijst dit, dat het werk voor de internatio
nale taal in de algemene lijn van de men
selijke ontwikkeling ligt. Voorts wijst dit
de wegen aan, die de. georganiseerde Espe-
ranto-beweging in de toekomst moet gaan.
Dit zijn twee evenwijdige wegen, waarvan
de ene leidt naar steeds meer en steeds
waardevoller scheppingen op cultureel ge
bied, terwijl de andere wordt gekenmerkt
door de ontplooiing van goed voorbereide
actie voor objectieve voorlichting over de
rol en de betekenis van het Esperanto en
het overwinnen van vooroordelen op de
sleutelposities van het culturele leven van
de volkeren.
Tenslotte deed de spreker een levendig
beroep op eenheid, niet alleen op organisa
torisch gebied, maar ook wat betreft ge
meenschappelijke werkzaamheden voor het
ten uitvoer brengen van het basisprogram
ma van de Esperanto-beweging.
Gisteravond werd de Esperanto-zomer-
universiteit in het Gemeentelijk Concertge
bouw, waar een opgewekte congresbedrij
vigheid heerste met veel mededelingenbor
den, veel eters in de tot restauratie geme
tamorfoseerde foyer, veel belangstelling
voor de informatieloketten en achter
het. podium tot complete redactielokalen
herschapen kleedkamers.
Professor Ivo Lapenna hield de eerste in
leiding over waarde en betekenis van Es
peranto en Unesco, gevolgd door een refe
raat van professor dr. Hideo Yagi over het
bevolkingsprobleem in Japan.
Vanmorgen begon de eerste algemene
vergadering van de Wereld-Esperantisten-
bond.
In het R.K. lyceum voor meisjes te Am
sterdam is Zaterdag het 25ste internatio
nale R.K. Esperantistencongres geopend.
Bijna 160 deelnemers uit Amerika, België,
West-Duitsland, Oost-Duitsland, Engeland,
Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk,
Saarland, Spanje en Uruguay zijn voor dit
Een overzicht van het podium in het Krelagehuis te Haarlem terwijl dr. W. Drees
zijn rede uitspreekt.
jubileumcongres naar Amsterdam gekomen.
De president van Internacia Katolika
Unuigo Esperantista, pater A. Beckers
(België), hield de openingsrede. Verschei
dene afgevaardigden spraken vervolgens
het congres toe. De heer Mudrek uit We
nen bracht daarbij de bijzondere groeten
over van kardinaal Innitzer en van mgr.
Rohracher, aartsbisschop van Salzburg.
Bovendien vertolkte hij de dank van zeer
velen zijner landgenoten voor de hulp, die
Nederland heeft geboden aan de slachtof
fers van de recente overstromingen.
Het congres duurt tot Donderdag. Woens
dagavond worden fragmenten uit Vondels
Gysbreght van Aemstel in Esperanto opge
voerd.
Zaterdagmiddag hebben de Beverwijkse
beroepsvoetballers H. van der Sluis, H.
Peggeman en R. Michel hun eerste oefen
wedstrijd gespeeld met de beroepsvoetbal
club Alkmaar.
De wedstrijd werd in Den Haag gespeeld
tegen de beroepsclub Amsterdam.
Deze oefenwedstrijd, die strikt geheim
was gehouden, zelfs de spelers wisten
vooraf van niets, eindigde in een gelijk
spel: twee-twee.
Voor rust hadden de Alkmaarders door
twee doelpunten van H. van der Sluis een
twee-nul voorsprong. Na rust maakte Am
sterdam gelijk door doelpunten van Gallis
en Boskamp.
Na een aanrijding
in Middelburg
Een bekende Engelse econoom, Sir Henry
Clay, is in het ziekenhuis te Middelburg
overleden.
Sir Henry Clay vertoefde met vacantie
in Nederland. In Middelburg is hij aange
reden door een motorrijwiel. De bestuurder
treft geen schuld. De politie vermoedt, dat
Sir Henry, die uiteraard gewend was aan
het linkshoudende verkeer in Engeland, in
de war is gebracht door het rechtshoudende
verkeer in Nederland. Hij liep bij de aan
rijding een schedelbasisfractuur op.
Sir Henry Clay, die 71 jaar was, is eco
nomisch adviseur geweest van de Bank of
England en hoogleraar in de politieke eco
nomie aan de universiteit van Manchester.
De 56-jarige heer D. Mulder uit Uithoorn
wilde Zaterdagmiddag zijn splinternieuwe
bromfiets proberen. Dit eerste ritje had een
noodlottige afloop, want op de onbewaakte
overweg in de Zijdeweg reed de heer Mul
der in volle vaart tegen een losse locomo
tief. Hij werd zeer ernstig aan het hoofd
gewond en is naar de Mariastichting te
Haarlem overgebracht. Daar is hij Zondag
avond overleden.
Ned. Herv. kerk
Aangenomen de benoeming tot vicaris
te Diemen dr. W. L. Ietswaard, cand. te
Amsterdam; naar Bleskensgraaf J. C.
Schuurman, candidaat te Rotterdam, die
bedankte voor Arnemuiden, Bruchem-
Kerkwijk, Eemnes-Buiten, Goudriaan,
Kamperveen, Kootwijkerbroek, Ottoland,
Stad aan 't Haringvliet en voor Veen (N.
Br.).
Bedankt voor Schoonhoven H. Harkema
te Zeist.
Geref. kerken
Beroepen te Balk (Fr.) Th. Ferwerda,
cand. te Groningen.
Chr. Geref. kerken
Tweetal te Nieuwe-Pekela D. Slagboom
te Middelburg en G. de Vries te Steenwijk.
19. Het kostte neef Mario weinig moeite
om zijn oom over te halen, aan de winter
sport mee te doen. De oude heer was altijd
voor een opwindend verzetje te vinden.
„Deze helling moet u per slede afgaan,
oompje", zei Mario, „dan zult u eens zien,
wat een vaart u krijgt. Volgt u mijn spoor
maar, ik ga op de ski's voorop". Panda,
die nogal huiverig was geworden van Ma
rio's wilde plannetjes, voelde zich bij die
laatste woorden weer wat gerustgesteld.
„In elk geval gaat HIJ deze keer vooraan",
dacht hij. „Klaar?!", riep Mario, „daar
gaan we dan!" En daar gingen ze. De
sneeuw stoof op en de wind floot hen om
de oren, toen zij in duizelingwekkende
vaart de helling afstoven. Maar NOG ging
het kapitein Paverits niet vlug genoeg.
„Sneller, Mario, sneller!", riep de bejaarde
waaghals, „anders zijn we eerder beneden
dan jij!" „U zult ongetwijfeld eerder be
neden zijn, oompje", antwoordde Mario
met een sinistere grijns. En de duistere bij
bedoeling van deze woorden werd duide
lijk, toen hij met een koene sprong over
een diepe kloof zweefde, die plotseling voor
hen gaapte. Daar men met een slee niet
zulke sprongen kan maken, zag het er voor
onze beide sledevaarders lelijk uit! De
schurkachtige neef had zijn oom weer in
de val gelokt
Zondagmiddag zijn te Maastricht de ze
ven ballons in de wedstrijd om de coupe
Andries Blitz gestart. Aan deze wedstrijd
namen onder meer deel de nestor van de
ballonvaarders, de 80-jarige Parijse kleer
maker Georges Cormier, mevrouw Nini
Boesman met haar 414 kubieke meter grote
ballon „Libelle" en de heer C. de Vos Kloot
wijk in de nieuwe ballon van de Haagse
ballonclub. De grootste afstand werd af
gelegd door mevrouw Nini Boesman, die
omstreeks half tien landde bij Arcen in
Noord-Limburg. Zij legde ongeveer 85 km.
af.
Ter gelegenheid van de invoering van
Diesel-electrische tractie op de lijn Heer
lenKerkradeSchin op Geul, het be
faamde „millioenenlijntje", maakte Zondag
de „Blauwe Engel" een feestrit met talrijke
spoorwegautoriteiten, vertegenwoordigers
van de Kamers van Koophandel, van de
verenigingen voor vreemdelingenverkeer,
van de Maatschappij voor Nijverheid en
Handel en van organisaties van spoorweg
personeel alsmede enkele burgemeesters.
Op de stations boden de gemeentebestu
ren geschenken aan de directie der Neder
landse Spoorwegen aan.
Voor de te Haarlem gehouden examens
Handenarbeid zijn geslaagd de dames: J. J.
Colyn, Dwarswaard, W. S. v. d. Ameele, A.
M. J. v. Doornik, N Feenstra, K. Holdesk,
M. KruitMink, A. A. Roordo, W. A. Schoon,
J. W. Stregels, A. Schroder, A. J. Everaars,
P. de Groot, J. J. KramerLyons, P. Lam
me, H. C. M. v. d. Meys. M. Jellema, M. Th.
v. Trigt, D. Ubbels en M. M. Warmerdam.
Afgewezen: 7.
Voor het Mulo-diploma slaagden: Mies
Schrama, Wil Degger, Joke van der Aart,
Ria Floris, Rie Duineveld, Bep Kaptein, Wies
Verstegen, Miep Caspers, Corrie Kortekaas,
Martha Buschman, Hans Broeke, Peter Ver
bout, Peter van Zijl, Gerard Kaptein. Jan
Grimbergen, Theo van Kesteren, Chris Faas,
Henk Elfering, Jacob Koomen, Gerard van
Velsen en Ben Slobbe allen uit Lisse.
Voor het B-diploma slaagden: Frans van
Schooten en Karei Schrama.
90ooooooooocoaxx»ooocx)oooMcox»ocoDax)ooooooccooooooa
DINSDAG 3 AUGUSTUS
9.00: Ringrijderij op rijwielen.
10-30: Ringrijden op losse paarden.
1.30: Rijden voor paren met paard en
tilbury.
Na afloop muzikale rondgang,
waarbij alle deelnemers mee
rijden, daarna uitreiking prijzen
in „De Weyman".
WOENSDAG 4 AUGUSTUS
18.30: Ronde van Santpoort. Wieler
wedstrijd over plm. 100 km waar
aan een 50-tal bekende renners
deelneemt. Netto opbrengst voor
Rode Kruis en Wilhelminafonds.
Parcours: Terrasweg, Dinkgreve-
laan, Middenduinerweg, Burg.
Enschedélaan.
XXXXXXCCCXXXXXJOCOCCOCCOCOOOOOCOOCOOCOOOOOOOOOOOOOCXXXXIQi
Slachtoffers. Te Rome is na een langdn-
rlge ziekte prinses Antoinette van
Beieren, zuster van de groot-hertogin
van Luxemburg, overleden. In 1920
huwde de overledene met een prins van
Beieren. In 1943 werd zij door de Gesta.
po gearresteerd en in een concentratie,
kamp opgesloten. Haar gezondheid werd
daar geknakt en zij is nooit geheel
hersteld.
Binding. De algemene secretaris van de
Italiaanse sociaal-democratische partij,
Saragat, heeft een brief van Morgan
Philips, leider van de Britse Labour-
partij ontvangen, waarin wordt ver-
klaard, dat de secretaris van de Itali
aanse linkse socialistische partij, Nenni
niet op uitnodiging van de Labourpartij
naar Londen is gekomen. Philips
schreef, dat hij Nenni weliswaar had
gesproken, maar dat er geen sprake
was van het aanknopen van betrek
kingen. De Labourpartij kan zich niet
binden aan een partij, die zelf aan de
communisten is gebonden, aldus Philips.
Overeenstemming. De Perzische minister
van Financiën, dr. Ali Amini, heeft
medegedeeld, dat de Perzische onder
handelaars en het internationale con-
sortium overeenstemming hebben be.
reikt over de compensatie aan de „Anglo
Iranian". Deze compensatie zal minder
dan 30.000.000 pond zijn. Deze week
zal een communiqué uitgegeven wor-
den.
Ondernemend. De 13-jarige Canadese pad.
vindster Shokontla Mayer de Duncan,
die in Brits Columbia woont, is Zater
dag in Montreal aangekomen na alleen
een reis om de wereld gemaakt te heb-
ben. Het meisje vertrok verleden jaar
Juli naar Hawaii en bezocht achtereen,
volgens Japan, de Philippijnen, Malak-
ka, India, Egypte, Italië en Frankrijk,
Zij heeft tijdens haar reis Igzingen ge
houden en een verslag in vijf delen van
haar belevenissen geschreven.
Ongeluk. Bij Whiteburg in de Amerikaanse
staat Kentucky is Zaterdag een auto-
bus in een ravijn gestort en uitgebrand,
Elf inzittenden, onder wie zeven kinde
ren, kwamen om het leven.
Ontploffing. In Parijs is een huis aan de
Seine gedeeltelijk ingestort ten gevolge
van een gasontploffing. Toen medebe
woners aan de deur van een oude
dame belden kwam er door de elec-
trische vonk van de bel een ontploffing
de met gas gevulde kamer. Er volgde
een reeks ontploffingen. Tenminste vijf
personen zijn om het leven gekomen.
Onder hen bevinden zich een vrouw en
een meisje en twee brandweerlieden,
die zich toegang tot het huis hadden
verschaft kort voor een nieuwe ont
ploffing. Er brak brand uit in de aan
grenzende huizen waaronder éen garage.
Propaganda. Het Oost-Duitse parlements
lid Heinz Mascher, die ook bestuurslid
is van de Oost-Duitse communistische
jeugdorganisatie, is Zaterdag in Dort
mund gearresteerd. De politie deelde
mede, dat Mascher het woord wilde
voeren op het congres van de Duitse
rooms katholieke jeugdorganisaties en
propaganda wilde maken voor de in
West-Duitsland verboden communis
tische jeugdvereniging.
MIeen. De 33-jarige Amerikaan Sven Joffs
is Zondag met zijn zeven ton metende
kotter „Atea" na een reis van 42 dagen
uit New York te Cork (Ierland) aan
gekomen. Joffs, een matroos ter koop
vaardij, maakt de reis alleen. Hij ver
telde, dat hij drie maal met zware
storm te kamnen had gehad. Hij is van
plan met zijn vader, een gepension-
neerde scheepsbouwkundig ingenieur
uit Helsinki, over een dag of tien zijn
reis naar de Finse hoofdstad voort te
zetten.
Kortsluiting. Terwijl hun ouders in een
circus een .trapezenummer brachten,
zijn drie jonge kinderen bij een woon-
wagenbrand te Milaan om het leven
gekomen. De brand ontstond door kort-1
sluiting.
Schijngevechten. Onder auspiciën van de
72-jarige Franse schilder Pablo Picasso
zijn Zondag te Vallauris (Franse Ri-
vièra) schijnstierengevechten gehou
den. Er waren ongeveer 3000 toeschou
wers.
Hittegolf. Aan de Amerikaanse Oostkust
heerst een ongekende hittegolf: in New
York steeg het kwik Zaterdag tot 35.5
graden Celsius in de schaduw. In
Washington bedroeg het maximum 39
graden.
Hersenen zijn erg teer en kunnen ge
makkelijk in hun normale functie worden
gestoord. Een kleine bloeduitstorting van
een gesprongen aartje kan reeds verlam
mingsverschijnselen te weeg brengen en,
zou het zuurstofrijke bloed één ogenblikje
minder rijkelijk de cellen omspoelen, dan
verliezen we direct het bewustzijn en daar
mee ook de beheersing van onze spieren.
Het is dus geen wonder dat men lange tijd
van opvatting was dat de hersenen onmis
baar zijn voor het leven.
Voor de mens is dit juist, maar voor die
ren blijkt deze opvatting niet te gelden,
althans niet wat het vegetatie
ve voortbestaan betreft. Er zijn
tenminste verschillende geval
len bekend van zelfs zeer grote
zoogdieren die zonder hersenen
maandenlang in leven zijn ge
bleven. Bartolini vermeldde in
1661 dat een os die zich altijd V
normaal had gedragen, na
slachting geen hersenen bleek te bezitten
omdat de gehele schedel gevuld was met
een steenhard gezwel, waardoor de hersen
massa geheel verdrongen en vernietigd
was. Ook andere beschrijvingen zijn be
kend van hersenloze dieren, waaraan ge
durende het leven niets bijzonders te mer
ken is geweest. De meeste dezer gevallen
zijn echter nooit behoorlijk wetenschappe
lijk onderzocht.
Anders staat het echter met de verschil
lende dieren die vooral in de vorige eeuw
werden geobserveerd. Klassiek in dit op
zicht is het onderzoek dat Golz in 1892
verrichtte bij een hond, die maandenlang
in leven is gebleven, terwijl toch de grote
hersenen waren weggenomen. Deze hond,
die dus geen psychisch leven bezat en niets
kon onthouden, wiens reuk, gehoor en ge
zicht niet functioneerden, leidde het leven
van een volslagen automaat, al dient hier
aan te worden toegevoegd dat het dier toch
somtijds handelingen verrichtte die boven
het automatische uitgingen. Zij - want het
was een vrouwtje - sliep des nachts een
droomloze slaap, maar liep overdag onop
houdelijk in het rond, meestal in de zin van
de uurwerkwijzers. Soms echter draaide zij
zich om een liep dan in tegengestelde rich
ting.
Eten deed zij behoorlijk en met graagte,
mits haar het voedsel in de bek werd ge
duwd, of haar snuit in een bak melk werd
gestopt. Eigener beweging nam zij niets tot
zich. h >pr? ons niet behoeft te verbazen,
want zij bezat geen reukvermogen. O] iets
''kker of weerzinwekkend was,
proefde zij uitstekend! Naderde
zij het punt van verzadiging,
dan werd het eten langzaam en
lusteloos. Ook gaf het dier blijk
van onlustgevoelens, zij brom
de, jankte en blafte bijv. wan
neer zij te hard werd aange-
pakt.
Maar de spreekwoordelijke trouw van
de hond was verdwenen, evenals - uiter
aard - de eveneens spreekwoordelijke slim
heid. Het dier kende niemand, kwispelde
nimmer met de staart, had geen geheugen
en leerde niets. Tweemaal per dag werd j
zij opgepakt om gevoederd te worden,
waarbij zij zich altijd verzette. En niette-
genstaande het feit dal dit oppakken steeds
gevolgd werd door een aangename erva
ring (de maaltijd) bleef zij zich ook de
duizendste maal verzetten. Een verband
tussen het oppakken en de maaltijd kon
door het ontbreken van de grote hersenen
niet worden gelegd. Kortom, de hond zon
der grote hersenen is een dier van reflexen,
'n levende automaat zonder psychisch leven.
O ja, zo keuvelend over hersenen, moe
ten we het toch ook eens hebben over het
wiskunde-onderwijs op de universiteit in
de „goede oude tijd". Daarover morgen.
(Nadruk verboden) H. PéTILLOH
