Onrust in Frans-Marokko neemt hand over hand toe Weerbericht OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Doorzetter Rechtervleugel in Frankrijk valt Mendès-France aan Vloedgolf van arrestaties in Oost-Duitsland Ir. J. D. H. van der Toorn directeur-generaal PTT Nieuwe plannen van het Amerikaanse leger Weerslag van de pacificatie in Tunesië Het woord is aan Anti-Rhee demonstratie in New York Iedere West-Duitser gelooft dat John een overloper is geweest Ons bijkantoor Haa riem -Noo rd Mendès-France neemt nieuwe hindernis Nog meer subtropische lucht naar ons land Hitte en koude Verjaardag in paleis Soestdijk Haarlems Dagblad Financiële Kamercommissie keurt economisch plan goed Weerrapport 69e JAARGANG No 21 Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem. Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor in Haarlem-Noord, Soendaplein Tel 12230. Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295. Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom WOENSDAG 4 AUGUSTUS 1954 Haarlems Dagblad 298e JAARGANG No 175 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. opZon-en Feestdagen. Abonnement p. week 50 ct., p. kwartaal 6.50, franco p.p. ƒ7.-Losse nrs. 12ct. Postgiro 273107 Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar Directie: P. W. Peereboom en A D Huijsman de geduchte doorzetter die Mendès-France heet, sinds een week of zes Frans premier is en in die korte tijd de verstarring van het politieke beleid in zijn vaderland reeds krachtdadig heeft door broken, heeft na Genève en de wapenstil stand in Indochina alweer een nieuw resul taat geboekt. Zijn snelle en radicale oplos sing van het oude Tunesische vraagstuk blijkt bij de bevolking en haar leiders vol komen instemming te hebben gevonden. Zij waarborgt bovendien de Franse mate riële belangen en stelt, wat zeer belangrijk is, een goede blijvende samenwerking in Unie-betrekkingen in uitzicht. De ver klaring die de in Frankrijk geïnterneerde hoofdman van het verzet, Habib Bourguiba, daaromtrent in een onderhoud met de Parijse correspondent van Het Parool heeft afgelegd is waarlijk veelbelovend. Het vertrouwen, dat Mendès-France in eigen land en bij de Westelijke bondgenoten heeft gewekt blijkt hij ook bij de Tunesiërs op slag te hebben verworven. Het bliksemsnel ingrijpen van deze nieuwe Franse regeringsleider is wel de meest opzienbarende politieke gebeurtenis die zich in lange tijd heeft voorgedaan. Plotseling is een man opgestaan die zich r.iet in phrasen en zich steeds-meer-ver- v,-arrende complicaties verliest, maar han delt. Hij handelt in stormtempo en daarin ligt ongetwijfeld zijn kans. Dit beleid heeft een „deadlock" doorbroken; het moet nu de positie veroveren, versterken en zich voor geruime tijd vestigen. De remmende tegen stand van gevestigde belangen en verouder de begrippen wijkt echter niet ineens. Het wordt nu zeer spannend: niet alleen de regeling voor Tunis maar ook Mendès- France's economisch plan komen eerstdaags in het parlement aan de orde. Over dit laatste is wel zeer weinig gepubliceerd; hetgeen is bekendgemaakt bepaalt zich tot nogal vage algemeenheden. Maar dat het dwars door de tegenstellingen van eigen belang-nastrevende facties zal gaan is zeker. Ten deze zijn de inzichten van de econoom Mendès-France, die sinds zijn kort ministerschap vlak na de oorlog zich in onvermoeide oppositie heeft doen gelden, bekend genoeg. Bovendien is hij voor nemens het parlement terzake om vol machten te vragen om volmachten gel dend tot 31 Maart, dus voor een periode van bijna acht maanden. Van hetgeen deze snelle werker, die zich jarenlang op zijn kans heeft voorbereid en de materie door en door kent en beheerst, in acht maanden tijds tot stand zou kunnen brengen moet men zich geen bescheiden voorstelling maken. Dit te minder omdat de Franse ge aardheid inhoudt dat grote tegenslagen, zodra zij eenmaal onder bezielende aan voering geattaqueerd worden, met verwon derlijke snelheid worden overwonnen. De grote vraag is of de oppositie tegen de premier, die zich nu is gaan formeren, erin slagen zal hem alsnog een stok tussen de benen te steken en ten val te brengen eer hij binnenlands met volle kracht te werk kan gaan. De eerstvolgende weken zullen te dien aanzien beslissend zijn. Een volgend uitermate-netelig probleem wacht hem binnen een paar weken ter oplossing: het is Frankrijks definitieve beslissing nopens de Europese Defensie Gemeenschap. En Marokko, krachtiger dringend onder de indruk van de oplossing in Tunis, is even eens urgent. Al wat slepend en onopgelost is gebleven dient zich gelijktijdig ter op lossing aan. De premier, 47 jaar oud, is een man in de kracht van zijn leven. Ware hij dat niet, dit zou een onuitvoerbare taak zijn. In zijn komend dispuut met de oppositie zal hij belangrijke steun vinden in zijn reeds in zo brede kring verworven popu lariteit, in het gewekte vertrouwen dat eindelijk een man van de daad aan bod is gekomen. Want velen zullen er nu tegen opzien zich tegen hem te keren in het voor uitzicht, daarmee hun kiezers tegen zich in te nemen. Het einde van de strijd in Indo china kon moeilijk geestdrift wekken, want een glorieuze gebeurtenis was het niet. Maar het bracht verlichting en verademing bij een volk, dat al jarenlang tegen deze hopeloze oorlogvoering gekant was. De op lossing in Tunis heeft zeker bevrediging gewekt en bovendien het besef versterkt, dat eindelijk knopen worden doorgehakt. En de enscènering, met die snelle luchtreis heen-en-weer binnen vierentwintig uur en het instemmend mede-optreden van maar schalk Juin, was waarlijk wel geschikt om indruk op de openbare mening te maken. Niet alleen in het eigen land, waar de premier velen zal moeten overtuigen om te kunnen slagen. Engelse kranten hebben hem al bij herhaling als „Mr. France" aan geduid, met weglating van het „Mendès" en er lijkt een nauwelijks-verholen compli ment in te steken. Dit is immers, letterlijk vertaald: Mijnheer Frankrijk. Een dier kranten riep, na het bezoek aan Tunis, in vette letter uit: „He has done it again" hij heeft het wéér bereikt. En zo moeten velen in zijn eigen land het ook uitgedrukt hebben, in de verwachting dat deze man zal blijven slagen. Inderdaad, de kleine politici hebben al reden genoeg om hem te ontzien. R. P. Bij Koninklijk Besluit is ir. J. H. D. van der Toorn, hoofddirecteur algemene zaken en radio van het staatsbedrijf der P.T.T-, met ingang van 1 October benoemd tot direc teur-generaal der P.T.T. De heer Van der Toorn volgt de heer L. Neher op, dip met pensioen gaat. WASHINGTON (Reuter/AFP) De af tredende Amerikaanse onderminister van Defensie, Hannah, heeft op zijn laatste persconferentie meegedeeld, dat de rege- ring-Eisenhower een plan heeft goedge keurd, dat beoogt alle daartoe geschikte jongemannen een militaire opleiding te geven, gevolgd door verplichte dienst in een reserve-organisatie. AFP verneemt dat de Amerikaanse legerleiding een reorganisatie overweegt van de landstrijdkrachten met het oog op een eventuele atoomoorlog. In Parijs is Dinsdag een temperatuur van 35 graden Celsius gemeten. Het 55 jaar oude record van 34.8 graden is daarmee gebroken. In het Noorden van Angola en het Zuiden van de Kongo en Frans Equatoriaal-Afrika heerst een koudegolf. Te Leopoldstad werd dezer dagen een temperatuur van 11.7 graden Celsius gemeten. Te Brazzaville zelfs een van 10.3 graden. In Chili zijn verscheidene perso nen door de koude omgekomen. DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT PAGINA'S Pascal: Gij zoudt mij niet zoeken als gij mij niet gevonden had. TUNIS (United Press/A.F.P./Reuter) Terwijl in Tunis de gewelddaden en terro risme tot de verleden tijd schijnen te be horen en de Bey een tot dusverre geheim gehouden lijst met namen bestudeert van persoonlijkheden, die premier Tahar ben Ammar in zijn kabinet wil opnemen, is de onrust in het aangrenzende Franse protec toraat Marokko de afgelopen 24 uur sterk toegenomen. Een menigte van 800 Marok kanen heeft in de olie-stad Petitjean op 85 mijl van Rabat zes Joden om het leven ge bracht. De winkels van de slachtoffers werden geplunderd en in brand gestoken. Politie en Veiligheidstroepen, die ingrepen, doodden vier Marokkanen. In Frans- Marokko kwamen gisteren in totaal 21 per sonen om het leven. Betogende menigten in de straten van Fez eisten opnieuw de terug keer van de verbannen sultan Sidi Moham med ben Joessoef. Naarmate het tijdstip nadert, dat het op 20 Augustus een jaar geleden zal zijn, dat de vroegere sultan verbannen werd, wor den de geruchten in Casablanca, Fez en Rabat steeds veelvuldiger, dat de sultan met goedvinden van Frankrijk binnenkort van Madagascar zal terugkeren. Deze ge ruchten zijn echter reeds van Franse zijde officieel tegengesproken. Tot dusverre ge niet de opvolger van de verbannen sultan, Sidi Mohammed ben Moelay Arafa weinig steun en populariteit onder de bevolking. Twintig Augustus is tevens een belang rijke Arabische feestdag, waarop door het gehele protectoraat lammeren geofferd en gebeden in naam van de sultan opgezonden worden. Deskundige waarnemers zijn van mening, dat alles er op wijst, dat het terro risme snel zal toenemen en waarschijnlijk zijn hoogtepunt zal vinden op de 20ste Augustus. In Parijs heeft premier Mendès-France gisteravond zijn minister voor Marokkaan se en Tunesische aangelegenheden, Chris tian Fouchet, bij diens aankomst uit Tunis op het vliegveld Villacoublay welkom ge heten, waarna zij onmiddellijk tot bespre kingen over de toestand in Noord-Afrika overgingen. Neo-Destour Voordat de Tunesische kabinetsformateur Tahar ben Ammar zich naar het paleis van de Bey begaf, voerde hij besprekingen met leiders van de Neo-Destour, de Tunesische nationalistische partij en tevens de grootste partij in Tunesië. Vooraanstaande leden van het politieke bureau van de Neo-Des tour zijn in Genève bijeengekomen. Volgens de waarnemende secretaris-generaal der Neo-Destour, Aly el Balhawan, waren in de New York (United Press) Voor de ingang van het Waldorf-Astoria Hotel hebben ongeveer 200 „posters" luidkeels „Ga naar huis, Rhee geroepen terwijl de gasten arriveerden voor een diner, dat de president van Zuid-Korea, Syngman Rhee werd aangeboden door de Amerikaanse Korea-stichting. De betogers betitelden Rhee voorts als een „slachter" die een atoomoorlog wenste te ontketenen. Op borden, die de mani festanten met zich meevoerden, stonden opschriften als „Zuid-Korea is een politie staat", „Rhee wenst de atoomoorlog" en „Stuur Rhee naar huis". Ook hoorde men roepen „Rhee is hier niet welkom - wij willen de vrede Aan het diner richtte de Zuid-Koreaanse president het woord tot de 1500 personen die aanzaten. Voor de vierde maal die dag deed Rhee een beroep op het Amerikaanse volk. „Mijn innigste hoop is thans dat het Amerikaanse volk bereid is een groot scheepse actie, een machtige kruistocht, te ondernemen om van de bedreiging van het communistische totalitarisme bevrijd te worden", aldus Rhee. „kleine raad" ook op de voorgrond treden de patriotten buiten de Neo-Destour opge nomen. „Dit keer hebben wij de indruk, dat de Franse voorstellen werkelijk gemeend zijn," aldus Balhawan. Hoewel hij zijn ver trouwen uitsprak in de Franse premier en de Tunesische kabinetsformateur, zeide Balhawan, dat de oppositie in Frankrijk en onder de Fransen in Tunesië zeer machtig was. „Wij zijn gematigd optimistisch,". Het politieke bureau van de Neo-Destour gaf na de vergadering eenstemmig als zijn mening, dat de partij ruimschoots in de nieuwe Tunesische regering vertegenwoordigd móest zijn. Ook zouden zonder verwijl onderhandelingen met Frankrijk begonnen moeten worden over binnenlands autono mie in Tunesië. De nieuwe Franse resident-generaal, generaal Pierre Georges Boyer de la Tour, heeft in een radiotoespraak gewaarschuwd, dat hij „draconische maatregelen" zal tref fen tegen ieder die de orde in Tunis ver stoort. Hij zeide „van harte te hopen, dat de zojuist genomen besluiten de kalmte in het land terug zullen brengen. Niets blijvends kan gedaan worden in wanorde en anar chie." „Het hangt alles van ons af, Fransen en Tunesiërs, dat een groot werk voltooid v/ordt. Laat allen, die bezield zijn door rede en wijsheid zich rond Zijne Hoogheid de Bey en de vertegenwoordigers van Frank rijk verenigen." Oppositie Meer dan honderd rechtse afgevaardigden onder leiding van de conservatieve oud- premier Antoine Pinay hebben Mendès- France zo goed als de oorlog verklaard. Een comité, waarin vertegenwoordigers van 115 voormalige Gaullisten, onafhan- kelijken en afgevaardigden van de boeren zitting hebben, heeft zijn ongerustheid uitgesproken over de hervormingspolitiek der regering voor Tunesië en eenparig ge protesteerd tegen de genomen en voor genomen maatregelen. Het comité critiseert Mendès-France omdat hij het recht meende te hebben verdragen af te schaffen, die Frankrijk en Tunesië verb»i»df»n, zonder eerst het parlement te raadplegen. Het comité heeft een beroep gedaan op alle leden van de drie fracties, al het moge lijke te doen om te verhinderen, dat de nieuwe politiek wordt toegepast. Op een stormachtige bijeenkomst van zijn eigen radicaal-socialistische partij is Mendès-France er met moeite in geslaagd de goedkeuring te verhinderen van een motie, die zich tesen de regeringspolitiek jegens Tunesië uitspreekt. De kwestie Tunesië komt Dinsdag in de Nationale Vergadering aan de orde. Een geschrift van de communistische partij in Marokko werd verspreid waarin dezelfde garanties van Frankrijk worden verlangd als die welke Tunesië van pre mier Mendès-France heeft ontvangen. Moelai Abdeslam, een broer van de ver dreven sultan is in het keizerlijk paleis te Meknes onder huisarrest geplaatst. Hij had zich uit het internationale gebied van Tanger naar het gebied van Fez beseven, waar hij propaganda voerde voor de ex- sultan. Generaal Rafael Garcia Valino, de Hoge Commissaris in Spaans Marokko, is per vliegtuig uit Tetoean in Madrid aange komen. De nieuwe Tunesische regering zal uit tien ministers bestaan: zes gematigde na tionalisten, onder wie premier Ben Ammar, en vier leden van de krachtig nationalis tische „Neo-Destour", aldus is heden in Tunis bekend gemaakt. Men verwacht een krachtige reactie van rechtse politieke groepen in Parijs op de stérke „Neo- Destour"-vertegenwoordiging in de re gering. Volkskunstenaars De Sovjet-Russische componisten Sjosta- kowitsj, Katsjatoerian en Sjapoerin hebben de titel „volkskunstenaars van de Sovjet- Unie" gekregen. In paleis Soestdijk is er morgen feest. Want op Donder dag 5 Augustus is prinses Irene jarig. Vijftien jaar wordt de prinses. Vijftien jaar zeggen wij met enige verwondering. De snelle tijd moge het Vorstenkind vreugde en voor spoed brengen. Zo vertoonde de bark van de Bloemenfee zich gisteravond aan de ogen van de duizenden die zich aan de boorden van het Spaarne hadden verzameld om het water corso voorbij te zien trekken. Een waar sprookjesschip, waarop de uitbundige bloe- mentooi de lof van Haarlem als bloemenstad vertolkte en de charme van de opvarenden een symbool leek van de lieftallig-. heid van alle inwoonsters van de Spaarnestad. (Van onze correspondent in West-Duitsland) In de Duitse democratische republiek is een vloed van arrestaties begonnen. De S.S.D., de dienst die over de veiligheid van dc communistische staat moet waken, en die daar een zelfstandig ministerie vormt, heeft bekend gemaakt dat er in de hele Oostzöne tal van agenten van de West- Duitse en Amerikaanse geheime diensten en van andere organisaties, die ondergronds tegen het communistische stelsel aan het werk waren, gearresteerd zijn. Onder de gearresteerden moeten zich tal van personen bevinden, die zelf weer groe pen onder zich hadden en die totaal onaf hankelijk van elkaar, en zelfs zonder el kaar te kennen, aan het werk zyn geweest. De voortvluchtige dr. John heeft in het Oosten blijkbaar zoveel geheimen prijs ge geven dat het voor de communistische be windhebbers kinderspel geweest is diverse organisaties met wijde vertakkingen op te rollen. De S.S.D. heeft verklaard dat de meeste agenten zich vrijwillig hadden ge meld. De meeste gearresteerden zouden, zoals dat gebruikelijk is in landen waar het communisme zijn methoden heeft, al be kentenissen hebben afgelegd. Zij zullen, zo dra het onderzoek beëindigd is, aan de jus titie worden overgeleverd. De S.S.D. heeft bekend gemaakt dat zij, die eveneens voor geheime diensten van het Westen gewerkt hebben en die zich nog vrijwillig komen melden, niet in voorlopige hechtenis zullen worden gezet. Men verwacht daardoor nog meer tegenstanders van het communisti sche regiem onschadelijk te kunnen ma ken. Het heet dat tal van vrijwillig naar de communisten overgelopen agenten de S.S.D. zeer belangrijke documenten over hun werkzaamheden en over die van hun medewerkers in handen hebben kunnen ge ven. De S.S.D. zou bovendien een vrij groot aantal geheime radiozenders in beslag heb ben kunnen nemen. Deze berichten hebben in het Westen diepe indruk gemaakt. Er is haast niemand meer in West-Duitsland, die er nog aan twijfelt dat deze acties en de vele arresta ties een rechtstreeks gevolg zijn van dr. John's overlopen. Duizenden mensen zitten !CCCCOCCCCOXO De verplaatsing van ons bijkantoor naar de overzijde van de straat is nu wel voldoende bekend. Zodra de afwerking voltooid is zullen wij dat in ons blad vermelden. OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT in angst over het lot van vrienden en ver wanten aan de andere kant van het ijzeren gordijn. Onderzoek geëist BONN (Reuter) De vrije democrati sche partij, de op één na grootste partij in de West-Duitse regeringscoalitie, heeft geëist dat een speciale parlementaire com missie wordt ingesteld om de politieke be trouwbaarheid van regeringsambtenaren te onderzoeken. Dit zou de „plicht" van de Bondsdag zijn na de verdwijning van John. Een van de vooraanstaande afgevaardig den van de partij naar de Bondsdag, dr. Erich Mende, schreef in het vrije democra tische partijblad, dat „naar het schijnt dr. John niet de enige communistische verbin dingsman in de West-Duitse regering was". Mende is ook van leer getrokken tegen de „ongelukkige publicistische behande ling" van het geval-John door de West- Duitse regering. Hij verklaarde dat veel mensen „zich meer geërgerd hebben over de vergoelijkende en onlogische verklarin gen uit Bonn dan over het geval zelf". PARIJS (AFP/Reuter) De Financiële Commissie van de Franse Nationale Ver gadering heeft vanochtend vroeg met 21 tegen 8 stemmen, bij 14 onthoudingen, het nieuwe economische plan van premier Mendès-France goedgekeurd. De commissie bracht enige wijzigingen aan. Zo besloot zij de Nationale Vergadering aan te beve len de regering tot één Januari de gevraag de volmachten te verlenen en niet tot één April, zoals Mendès-France had gevraagd. De voorstellen der commissie zullen in de Nationale Vergadering worden besproken in het debat, dat Donderdag en Vrijdag aan het plan zal worden gewijd. De socialistische, enige radicale en enige Gaullistische leden der commissie spraken zich uit voor het plan, de rechtsgeoriën teerde gematigd conservatieven en repu blikeinen stemden tegen en de communis ten, enige Gaullisten en de volksrepublikei nen onthielden zich van stemming. De uit slag van deze stemming wordt een gunstig voorteken geacht voor de kansen der re gering om ook het fiat van de Nationale Vergadering voor het economische plan te verkrijgen. Mendès-France beperkte zich tot een uit eenzetting van de economische en sociale aspecten van het plan. De minister van Fi nanciën Edgar Faure heeft verklaard dat de richtlijn voor het regeringsprogramma een economische expansie is, die op moet wegen tegen de stagnerende werking, wel ke de Franse economie in de afgelopen 30 tot 40 jaar heeft gekenmerkt. Deze expan sie dient gepaard te gaan met strijd tegen de inflatie. Het regeringsplan beoogt een vergroting der koopkracht, welke niet be reikt moet worden door een eenvoudige verhoging der lonen, doch verkregen moet worden door een prijsverlaging of door een vermindering der productiekosten. (Van een weerkundige medewerker) In het Westen viel het gisteren met de warmte best mee. De temperatuur steeg tot 21 23 graden C. en aan het strand werd nau welijks 20 graden C. gemeten. Tropisch warm was het in Limburg en Brabant, waar het kwik tot 30 graden C. opliep. Prompt ontwik kelden zich daar plaatselijk onweersbuien met hagei en windstoten. In Zuid-Limburg werd hedenmorgen acht millimeter regen ge meten. Ook vanmorgen werd in het Oosten van ons land onweer waargenomen. Het weer blijft zwoel met kans op buien. Tijdelijk zal het wat koeler kunnen worden, maar een nieuwe depressie die van de Oceaan naar de Golf van Biscaje trekt, stuwt opnieuw warme, subtropische lucht naar West-Europa. Het blijft de eerste dagen vrij zomers, maar sta biel is het weer niet. Wanneer wij erop uit trekken is het goed een regenjas bij de hand te hebben. (van hedenmorgen 7 uur) weers- toestand c= Sfj S B s E "Oy vO Is K i'C Sm ZE Stockholm Oslo Kopenhagen Amsterdam Londen Luxemburg Parijs Bordeaux Grenoble Nice Genève Zürich Locarno Berlijn Frankfort Mtinchen Rome Ajaccio Mallorca licht bew. onbewolkt zwaar bew. mist zwaar bew. zwaar bew. zwaar bew. zwaar bew. licht bew. zwaar bew. onbewolkt zwaar bew. onbewolkt zwaar bew. nevel onbewolkt onbewolkt onbewolkt licht bew. WZW 6 Z 2 W 3 NNO 2 windstil ONO 3 O 3 Z 6 windstil NNW 4 windstil windstil O 2 OZO 2 windstil windstil windstil windstil windstil 22 0 23 0 18 10 23 0 23 0 30 0 35 0 33 9 30 0 28 0 31 31 28 30 32 29 32 29 31 Neerslag laatste 24 uur MINDER WARM Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Woens dagavond tot Donderdagavond, opge maakt om 10 uur: Veranderlijke bewolking met aanvan kelijk enkele regen- of onweersbuien. In het binnenland minder warm. Zwakke tot matige wind uit uiteenlo pende richtingen 5 Augustus Zon op 5.06 uur. onder 20 25 uur. Maan op 32.50 uur. onder 22.07 uur. 6 Aug. 14 Aug. 21 Aug. 28 Aug. Maanstanden 19.50 uur: Eerste kwartier Volle maan Laatste kwartier Nieuwe maan 12.03 uur: 5.51 uur: 1121 uur: Hoog en laag water in IJmuiden Woensdag 4 Augustus Hoog water: 6.51 en 19.13 uur. Laag water: 2.38 en 14.49 uur. Donderdag 5 Augustus Hoog water: 7.25 en 19.47 uur. Laag water: 3.10 en 15.19 uur.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1954 | | pagina 1