Tunnelbouwstakers Maandag
niet naar het werk
Voorrang voor voetgangers
op oversteekplaatsen
IN DE WERELDPOLITIEK
Robert de Vries als „Peer Gynt
Agenda voor
Haarlem
r
Voetbalschoenen
Vingerwijzing naar ander „klein Europa
Vijftig jaar geleden
Onder regie van Albert van Dalsum
't Silver Stoepke
Hoe is het ontstaan?-
Drie doden bij
auto-ongeluk
VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1954
3
6 7.50
Na stemming op vergadering
Schiphol verwachtte Audrey Hepburn
Dit woord:
HELLEVEEG
kJ
GRETHA DE BRUIJN
Rapport van studiecommissie wil:
Complex van maatregelen en voorzieningen
bepleit ten gunste van de wandelaars
Uit Haarlems Dagblad
van 17 September 1904
99
Na een besloten première in Arnhem,
het domicilie van het gezelschap, heeft de
toneelgroep „Theater" eergisteren in die
Stadsschouwburg te Amsterdam de eerste
openbare voorstelling van „Peer Gynt"
van Henriik Ib9en in de berijmde vertaling
van Gerard den Brabander gegeven. De
muziek van Edward Grieg werd ondier lei
ding van Leo Pappenheim door het
Utrechts Stedelijk Orkest gespeeld. In de
tweede helft van October komt deze door
Albert van Dalsum geregisseerde vertoning
naai' Haarlem, van welke gelegenheid wij
gebruik zullen maken om nader commen
taar te geven. Er is een typografisch fraai
verzorgd en tamelijk uitvoerig programma
boekje verkrijgbaar, waarin als merkwaar
digheid opvalt, dat „Spoken" in het lijstje
der belangrijkste werken van de Noorse
schrijver onder een Duitse titel (Gespen
ster) staat vermeld.
Waarom heeft dOt jonge ensemble dit
veel eisende en weinig dankbare stuk ge
kozen? Waarschijnlijk omdat het nog steeds
een moeilijk te verklaren aantrekkings
kracht op het publiek uitoefent. Een paar
weken geleden sprak ik hierover met een
oude rot uit het. theatervak, die verklaar
de: „Peer Gynt? Alltijd uitverkocht!" en
onmiddellijk bereid wais een weddenschap
te sluiten. Ik ben blij daarop niet te zijn
ingegaan, 'wamt hij had de eerste de beste
keer al gelijk gekregen: er was geen stoel
onbezet, er moesten zelfs tientallen belang-
stel'lendien aan de kassa worden teleurge
steld.
Ongetwijfeld wordt deze toeloop mede
uitgelokt door de muziek van Grieg, die
iedereen kent en velen blijkbaar niet ge
noeg kunnen horen, maar waarvan Ibsen
terecht verklaarde, dat ze niets met zijn
werk te maken had. Grieg voltooide zijm
compositie met grote tegenzin en Ibsen zei
later, diait de toondichter geen zier van zijn
bedoelingen begrepen had-. Deze muziek
legt namelijk sterke, onontkoombare ro
mantische verplichtingen op. Ook in dit
geval had men daar verregaand aan toe
gegeven, tot schade van de eenheid van de
toch al zo brokkelige dramatische ver
beelding.
Enkele jaren geleden heeft het Norske
Teatret van Hams Jacob Nil sen uit Oslo
een moedige (zij het naar mijn smaak ail
gauw evenzeer vervelende) opvoering van
„Peer Gynt" in dezelfde schouwburg ge
geven met amdere muziek, namelijk van
Harald Saeverud, die slechts een beschei
den, telkens de juiste sfeerverwekkende
functie had. Hierdoor werd een ruig, on
barmhartig realisme mogelijk, tegen welke
achtergrond de zich van oude volkslegen
den bedienende satire zich scherp kom af
tekenen, waardoor althans aan de bedoe
ling van de schrijver werd voldaan. Zo
kreeg men destijds de Peer Gynt te zien.
die Ibsen voor ogen moet hebben gestaan:
de meer dan levensgrote belichaming van
het verkeerde egoïsme, van de snoevende
parasiet, die nutteloze dromer, de eerzuch
tige charlatan, de zelfvoldane leugenaar.
In zijn halfslachtigheid wilde Ibsen het
Noorse volk hekelen.
Robert die Vries, thans vertolkend deze
lafaard en opportunist, die iedere impuls
voor een besluit aanziet en bereidheid met
vaste wil verwart, deze fantast zonder per
soonlijkheid Robert de Vries bleek dui
delijk voor deze rol niet het geschikte type
te zijn, zodat men beter de mogelijkheid
verwerpen kan, dat men de keuze op dit
stuk heeft laten vallen op grond van de
royaal geboden kans aan de eerste acteur
tot schitteren in de hoofdrol. Deze verdien
stelijke speler is daar bij lange na niet
aan toe. Ook technisch niet. Zeker, er
waren enkele goede, soms treffende mo
menten, maar over het algemeen vergroot
te een gebrek aan spankracht in zijn licht
vaardige openbaringen van bedriegelijke
verbeelding mede door een te hoog in
toneren de afstand tot de rol.
Op détails van deze vertolking kom ik
nog terug. Van de andere medewerkenden
trok vooral Hetty Beck als Moeder Aase
de aandacht. Voor de rol van Anitra was
de medewerking van Mies Hagens inge
roepen en daar zal men wel geen spilt van
hebben gehad. Marijke Bakker was lief en
blond als Solvejg, zonder verder veel aan
dacht te trekken, in tegenstelling tot Aninv
de Lange als „de groene juffer". Van de
talrijke mannen moet Jacques Snoek als
ADVERTENTIE
XX>DK>3O00O3DCOOO0O0000<-> .OOX<Xrr<VO-SOOO
s
DOUBLE 20 microm
17 steens ancre
Anti-magnetisch
TWEE IAAR VERZEKERD TEGEN VERLIES EN DIEFSTAL
DE KLEINE ZAAK MET
DE GROOTSTE KEUZE.
Grote Houtstraat 49 - Telefoon 20049
Haarlem
Door eigen financiering betaling
in overleg
VRIJDAG 17 SEPTEMBER
Concertgebouw: Noordh. Philh. Orkest, 8
uur. City: „Geneviève", alle leeft., 7 en 9.15
uur. Minerva: „De ondergang van de Tita
nic", 14 jaar, 8.15 uur. Lido: „The Robe",
alle leeft', 6.40 en 9.15 uur. Frans Hals: „De
Gestapo mist één man", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Palace: „Meisjesslaapzaal", 18 jaar,. 7
en 9.15 uur. Luxor: „Vrouwen zonder vrij
heid", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Hans Christian Andersen", alle leeft,, 7 en
9.15 uur. Roxy: „Tarzan in de Woestijn", 14
jaar, 7 en 9.15 uur.
ZATERDAG 18 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: „Muiterij op de Caine",
Nederl. Comedie. 8 uur. City: „Geneviève",
alle leeft., 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Minerva:
„De ondergang van de Titanic", 14 jaar, 2.30,
7 en 9.15 uur. Lido: „The Robe", alle leeft,,
1.30, 4, 6.40 en 9.15 uur. Frans Hals: „De
Gestapo mist één man, 14 jaar. 2.30, 7 en 9.15
uur. Palace: „Meisjesslaapzaal", 18 jaar, 2,
4.15. 7 en 9.15 uur. Luxor: „Vrouwen zonder
vrijheid", !8 jaar. 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Rem
brandt: „Hans Christian Andersen", alle
leeft., 2, 4.15. 7 en 9.15 uur. Roxy: „Tarzan
in de Woestijn", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur.
de knopengieter worden genoemd, evenals
Bernhard Droog ki een dubbelrol: de ro
buuste smid As-lak en de luidruchtig bral
lende Duitser Von Eberkopf in het wel
zeer sterk naar het caricaiturale getrokken
vierde bedrijf.
Tot deze overdrijving bood de vertaling
van Geraird den Brabander ruimschoots
aanleiding. Of men met deze op enkele
prachtige regels na nogal goedkope be
rijming erg gelukkig moeit zijn, waag ik te
betwijfelen. Vaak had deze handige popu
larisering met dichtkunst weinig en met
Ibsen nog minder te maken. Ook hierover
zal ik meer te berde brengen na het lezer,
van de gedrukte tekst, die enige tijd ge
leden bij P. N. van Kampen verschenen is.
Overigens was bet een aardige bezigheid
de rijmwoorden te voorspellen, waar niet
veel fantasie voor nodig was, te minder
voor wie kennis draagt van de befaamde
lijst van spreekwoorden en gezegden.
Albert van Dalsum had als regisseur met
al deze moeilijkheden te kampen en men
kan het hem nauwelijks aanrekenen, dat
hij deze niet overwonnen heeft. Men kreeg
als het ware twee stukken op één avond
te zien, zonder veel samenhang, maar wel
met veel show. Dat hiertoe de door Do van
Dalsum ingestudeerde dansen een mee
slepende bijdrage leverden, zou ik niet
graag beweren. De décors van Wim Strij-
bosch waren practisch en toch gedurfd,
maar erg enthousiast kan ik er niet over
zijn. De hal van de Trollenkoning had wél
een ondefinieerbare sfeer: het zal wel al
tijd een moeilijkheid blijven hiervoor een
helemaal bevredigende oplossing te vinden.
Ondanks dit alles reageerde het publiek
na afloop geestdriftig op de voorstelling,
een hartelijke beloning voor alle royaal
gespendeerde kosten en moeite. En zo zal
het steeds wel gaan, want ik schreef het
reeds wat er ook gebeurt, de chairme
van „Peer Gynt" schijnt voor velen nooit
verloren te gaan, al is dit extravagante,
symbolisch-getinte experiment -wellicht
meer verouderd dan Ibsen's sterk aan tijd
en plaats gebonden probleemstukken.
DAVID KONING.
NA EEN VERGADERING van ruim drie uur, die werd bezocht door driehonderd
stakers bij de Velsense tunnelbouw, is na een stemming besloten niet het advies
van de erkende vakbonden, het NVV, KAB en CNV op te volgen en derhalve
Maandag niet om zeven uur aan het werk te gaan. In totaal verzamelde de tel-
commissie 295 stemmen, waarvan er 193 vóór het voortzetten van de staking
w-aren, 96 tegen (in hoofdzaak KAB-leden) en 6 blanco. Er was van te voren
afgesproken, dat de minderheid zich bij de meerderheid zou neerleggen, zodat
dus het werk niet zal worden hervat. De stakers zullen blijven posten en de
steunverlening zal blijven doorgaan. Hiermee gaat de staking bij de tunnelbouw
haar vierde week in.
De centrale leiding van de stakers nam
om twee uur op het toneel in de grote zaal
van Thalia plaats en vervolgens werden de
verslagen uitgebracht van de vergaderingen
van het N.V.V., de K.A.B. en het C.N.V.
Het C.N.V. en de K.A.B.aldus de voor
zitter van de stakingsleiding, hebben de
leden onder druk gezet en op die manier
gepoogd het werk Maandag te hervatten.
Een lid van het N.V.V. deelde mee, dat een
bestuurder bij hen hetzelfde had gepro
beerd. De N.V.V.-bestuurder had meege
deeld dat de 35% op zeer losse schroeven
zouden staan en dat er 10% zo van afge
haald zou kunnen worden. Hij had critiek
uitgeoefend op het personeelsbeleid van de
Amsterdamse Ballast Maatschappij, maar
deelname aan de stakingsactie noemde hij
een misdadig iets. Alle leden van het
N.V.V., K.A.B. en C.N.V. konden Maandag
het werk hervatten, waarbij de nodige be
waking desnoods aanwezig zou zijn.
De E.V.C.-leden en ongeorganiseerden
zouden zich eerst moeten melden.
De N.V.V.-bestuurder achtte de N.A.B.
te Beverwijk in een uitzonderlijke positie
de meeste bestuursleden werken bij de
tunnel en dan is deze afdeling haar hou
ding niet kwalijk te nemen.
Hij wilde geen contact opnemen met de
stakingsleiding, omdat die niet door het
N.V.V. wordt erkend. Daarop hebben de
N.V.V.'ers meegedeeld wel aan het werk
te willen gaan, indien de bestuurder de
toezegging deed alle pogingen te zullen
aanwenden om te bemiddelen. Dit kon hij
echter niet. „We moeten zekerheid hebben,
dat er aan verbetering wordt gewerkt
en anders gaan we niet aan het werk," riep
dit N.V.V.-lid uit. Het stond voor hem vast
dat alle drie bestuursleden van de grote
bonden met dezelfde opdracht de drie ver
gaderingen hadden bezocht: onder oude
voorwaarden aan het werk gaan en men
sen, die de Amsterdamse Ballast Maat
schappij niet wenst, werden geweerd.
Bij de K.A.B. hadden van de eenenzeven
tig leden, zeventig mannen een lijst ge
tekend om weer aan het werk te gaan.
Vervolgens deelde de stakingsleiding mee,
dat de beslissing bij deze leiding ligt: zij
achtte het noodzakelijk op de oude weg, die
nu al drie weken is gevolgd, voort te gaan.
Een woordvoerder van de E.V.C. verkon
digde daarna nog dat de Amsterdamse Bal
last Maatschappij de strijdvaardige arbei
ders bij hervatting van het werk wil ont
slaan. Volgens hem is al besloten een loons
verhoging van 10% te geven, maar de
directie wil er eerst een „gebroken zaak"
van maken. De loonrende van 6% staat
thans voor de deur en volgens de E.V.C.-
woordvoerder is dit een punt waar de Bal
last Maatschappij iets aan kan doen: zij kan
ADVERTENTIE
Hardnekkig waren de geruchten, dat Audrey op Schiphol zou arriveren. Maar
wie stapte als eerste, begeleid door de gezagvoerder uit het vliegtuig We
weten 't nu nog niet, want deze allercharmantste jongedame weerde lachend
al onze vragen af. Wel hoorden we haar in perfect Nederlands tegen de gezag
voerder zeggen „Rookt U ook al mijn lievelingsmerk Everest
Dat zy - zr> uit Amerika komende - de zachte king size sigaret, Everest,
prefereert, vinden we eigenlyk vanzelfsprekend.
In het woord helleveeg, kwaadaardig
wijf, voelen wij de betekenis: veegster
van de hel. Maar zo eenvoudig is de
zaak niet. Er was vroeger een woord:
helleteef dat oorspronkelijk betekende:
helhond en vandaar ook: boosaardig
vrouwspersoon. Daarnaast bestond en
bestaat dialectisch nog het woord vege,
veger: flink persoon, dat in sommige
streken speciaal van vrouwen gebruikt
wordt. Pas de samenstelling met het
woord hel geeft aan vege de ongunstige
betekenis.
In betekenis is helleveeg hetzelfde ais
feeks. Het is zeer goed mogelijk dat
onder invloed van heks het woord veeg
tot feeks is geworden.
Tussen Maartensdijk en Hollandsche Ra
ding is Donderdagmiddag een ongeluk ge
beurd, diait aan drie personen het leven
heeft gekotst. Het regende bijzonder hard
en er stond dwars over de weg een felle
wind. Dit is vermoedelijk de oorzaak ge
weest dial: de bestuurder van een auto, die
met vrij grote snelheid reed, plotseling
naar het linker weggedeelte ging, een
tegenligger raakte en vervolgens tegen een
boom botste.
Drie van de \óer inzittenden werden uit
de zwaar gehavende auto geslingerd. Het
wanen de echtgenote van <ïe bestuurder, de
49-jarige mevrouw H. Bloem-Huisman uit
Wormerveer; haar broer, de 37-jarige heer
C. Huisman en haar 73-jarige moeder me
vrouw G. Huisman-Bas. De twee dames
waren op slag dood. De heer Huisman
werd ernstig gewond naar een ziekenhuis
in Utrecht overgebracht, waar hij korte tijd
later is overleden.
De bestuurder van de auto, de 51-jarige
heer P. Bloem uit Wormen-veer, kreeg ern
stige wonden aan het hoofd. Ook hij is
naar een ziekenhuis te Utrecht vervoerd.
Zijn toestand was niet levensgevaarlijk.
De bestuurder van de tegenligger kreeg
enkele lichte kwetsuren.
daar boven uit gaan. Hij stelde voor alle
bedrijven en bouwwerken in de omtrek
van Velsen op te wekken een proteststaking
te houden. Tot besluit van de vergadering
werd de stemming gehouden, met boven
vermeld resultaat. Overleg met de Katho
lieke Patroonsbond staat als eerste punt
op de agenda van de stakingsleiding.
ADVERTENTIE
Alle merken
Twynderslaan 7 - Haarlem - Tel. 15116
In het dorp Oudendijk bij Hoorn heb
ben inbrekers een gehele vrij kostbare tegel-
schouw uit een leegstaande boerderij ge
sloopt en meegenomen. De buren, hadden
wel een paar mannen aan het werk gezien,
maar er verder geen acht op geslagen.
De minister van Verkeer en Waterstaat,
mr. J. Algera, heeft uit handen van jhr.
Th. Röell, voorzitter van het Verbond van
Veilig Verkeer, een rapport ontvangen
over „de belangen van de voetganger in
het verkeer", dat is opgesteld door een
studiecommissie uit het genoemde ver
bond.
99
Nu in de verwarde Europese politieke situatie de Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken naar Bonn is getogen, om met verwaarlozing van
zijn andere Europese contacten uit de mond van Adenauer te horen wat
de Engelse minister Eden daar heeft willen bereiken, ligt de veronder
stelling voor de hand dat Washington de Duitse Bondsregering als zijn
voornaamste steunpunt in Europa beschouwt. Deze veronderstelling be
hoeft niet méér onrust te wekken bij de andere Europese regeringen dan
reeds bestond, aangezien deze Amerikaanse voorliefde een consequentie
is van het in Washington sinds lange tijd overheersend besef, dat een sterk,
herbewapend en met Amerika hechtverbonden Duitsland een belangrijke
factor zal zijn in het organisatorische schema der Amerikaanse veiligheid.
Nu de E.V.G. ter ziele is, moet Washington een andere methode vinden
om van Duitsland zijn eerste bolwerk tegen het Oosten te maken. Het kan
zich niet veroorloven om Engeland de vrije hand te laten bij de ordening
der Europese zaken, omdat deze ordening in de eerste plaats een Ameri
kaans veiligheidsbelang is. Eden heeft als het ware een Amerikaanse aan
gelegenheid tot de zijne gemaakt en Dulles' reactie daarop was volkomen
logisch, voorzover men de hele Duits-Amerikaanse procedure in Europa
als logisch beschouwt: Adenauer moet blijven beseffen, dat niet de geza
menlijke Europese staten Duitslands toekomst bepalen, doch dat die toe
komst afhangt van de mate waarin Duitsland Amerika's éérste defen
sielinie zal kunnen blijven.
In het licht van deze realiteit is het dui
delijk, dat de inschakeling van Duitsland
in het Atlantisch pact thans het eerste
streven van Washington zal zijn, waarbij
iedere beperking van Duitslands herbewa
pening of souvereimiteit van de zijde der
Europese mogendheden als een hinderpaal
zal worden beschouwd. De opneming van
West-Duitsland in het „vergeten" pact van
Brussel een verdrag van de oude stem
pel, diat al zijn toch zo problematische
kracht ontleende aan het feit dat het een
verbondenheid tegen eventuele Duitse ag-
gressie tot uitdrukking bracht zal wel
licht nog net door de Amerikaanse beugel
kunnen, maar Dulles wenst toch wel heel
zeker te weten of dit pact niet zal worden
aangevuld met bepalingen, die nadelig zou
den kunnen werken op de effectiviteit van
Duitsland als militair bolwerk.
Nu de kleinere mogendheden van Europa
en ook Frankrijk weer voor de keuze
komen te staan om hun houding tegenover
dit nieuwe verschijnsel te bepalen, ont
komt men niet aan de indruk dat zij door
de omstandigheden min of meer naar el
kander worden toe gedrongen. Willen zij in
het Atlantisch pact een zo indrukwekkend
mogelijk geluid kunnen laten horen, dan
zullen zij dat geluid tesamen moeten pro
duceren en aangezien Engeland door de
mislukking der E.V.G. noodgedwongen zijn
daadwerkelijke medewerking heeft moeten
verlenen aan continentale Europese aan
gelegenheden, lijkt de tijd voor een hech
tere Frains-Benelux-Engelse samenwerking
in Europees eenheidisstneven gekomen. De
Raad van Europa, die na de zuivering van
de atmosfeer nu de E.V.G.-walm is weg
getrokken fris en zonder veel problemen
aan het werk is getogen, kan wellicht, in
dat opzicht een forum van belang worden.
Wanneer men de mogelijkheden in
dit opzicht wat verder doordenkt,
komt men tot de veronderstelling dat
nog nooit in de recente geschiedenis de
omstandigheden duidelijker naar een
nieuw-geformeerd „klein Europa" heb
ben gewezen. Een „Klein-Europa" van
Frankrijk, Engeland en de Benelux-
landen, dat in het Atlantisch pact een
tegenwicht van formaat zou kunnen
vormen tegenover de Duits-Ameri
kaanse pogingen om alles wat Europa
betreft te zien door de veldkijker der
generaals.
Als inderdaad die herbewapening van
West-Duitsland niet kan worden tegenge
houden en als inderdaad Amerika deze
vooruitgeschoven post nodig heeft om zich
veilig te voelen, da-n heeft de rest van
Europa reden te over om bezorgd te zijn
voor de andere Europe'se belangen en
waarden, die niet ondier het hoofdstuk
„defensie" vallen. Een Europees verbond
van staten op supra-nationale grondslag,
dat de verdediging van Europa's geeste
lijke welzijn in de eerste plaats als ideaal
heeft, behoeft zich niet louiter te beperken
tot uitwisseling van studenten en littera
tuur. Het heeft een levensopgave van bre
de allure, wanneer het uitgaat van de
overtuiging dat de Europese eenheid niet
enkel en hoofdzakelijk een gevolg van
vrees voor aggressde uit het Oosten hoeft
te zijn, doch gedragen kan worden door
het verlangen om de basis van die aggres-
sieve gevaren de materialistische levens
beschouwing gekoppeld aan de sociale re
volutie te ondermijnen door de betrek
kelijke nutteloosheid van het materialisme
te bewijzen en noodzakelijkheid ener so
cial e revolutie te voorkomen.
Het grootste gevaar
Tenslotte dreigt Europa immers boven
militaire invasie en vreemde overweldi
ging het veel grotere en meer elemen
taire gevaar ener levens vervlakking, die
door de nadruk, welke op het militaire be
lang van dit gebied gelegd wordt, nog toe
neemt.
In Frankrijk bezit Europa de voorraad
schuur van die Europese inspiratie. In
Duitsland ligt de bron van de materialis
tisch ingestelde energie. Wanneer zij niet
op elkander geënt kunnen worden en
dat is gebleken zal de ene waarde de
andere in evenwicht dienen te houden
Want met vast te stellen dat Duitsland de
beste soldaten, de beste technici en de vlij
tigste werkers levert, heeft men geen en
kele factor voor het behoud van de Euro
pese waarden genoemd. De beste soldaten
worden met millioenen weggemaaid door
de atoomwapenen, de beste technici kun
nen lijfeigenen van vreemde overheersers
zijn, de vlijtigste mensen zijn waardeloos
als zij in schuilkelders de ontploffing van
hels geweld afwachten. Met deze drie ca
tegorieën behoudt men Europa niet men
bereikt met hen wellicht slechts, dat een
Russisch bli'.isemsucces in een onverhoopt
Amerikaans-Russische oorlog" op het Euro
pese slagveld vertraagd wordt met enkele
dagen, zodat de Amerikanen een kans te
meer krijgen om terug te slaan. Bij dit
alles is de opdracht der andere Europese
landen heel onbelangrijk. Want aangezien
zij niet de beste soldaten en technici heb
ben, zullen zij op het tweede plan wat on
dergeschikt defensief werk kunnen ver
richten vooraleer zij worden platgebrand
Met dit en met alles wat in Europa op
louter militaire basis kan worden gedaan,
houdt men oorlog noch vernietiging tegen.
Zo schrompelt de werkelijk-Europese
waarde van Duitslands kracht en Duits
lands herbewapening ineen tot een jam
merlijk ontoereikende factor, die mis
schien preventief van enig belang in
feite niet Europa's probleem van de eerste
orde vormt, al wordt dat in koor verkon
digd. Europa's eerste probleem is van ge
heel andere orde. zoals de toekomst van de
ganse wereld van geheel andere orde is
dan die, welke omschreven wordt in „pro
duceren, industrialiseren." Het is een pro
bleem van de orde der beschaving, zoais
die omsloten ligt in de oeroude beginselen
ener humane, veredelde maatschappij. Of
schoon deze beginselen oeroud zijn, is hun
toepassing in Europa doorkruist door de
rooftocht van het allesverpletterende ma
terialisme uit Oost èn West. Het terug
dringen daarvan, het ortkrachtisen van de
uitlopers daarvan die reeds in Europa zijn
binnengedrongen, is het eerste probleem,
dat alle andere zou kunnen terugbrengen
tot normale ordenmgsverschijnselen ener
organische samenleving.
Niemand behoeft zich te verhelen dat de
afzonderlijke landen van Europa binnens
kamers in dat opzicht in even grote wan
orde verkeren als Europa zelf.
Doch in dat „land der blinden" is niet
diegene koning, die de beste soldaten leve
ren kan. En evenmin hij, die de grootste
fabrieken heeft en de ijverigste arbeiders.
Daarvoor worden andere eisen gesteld
en voorlopig zal men met een bundeling
van waarachtige krachten verder komen
dan met het accepteren van het op onechte
levensidealen gebaseerde meerderwaardlg-
heidsidee van één der blindste blinden:
ook al wordt dat van de overzijde van de
Oceaan als een dogma in Europese oren
geblazen. J. L.
Het rapport concludeert onder andere
dat de huidige verkeerswetgeving niet op
afdoende wijze de rechten en plichten van
de voetganger regelt. Daardoor is hij
vooral bij het oversteken van drukke we
gen en kruispunten aan ernstige gevaren
blootgesteld, terwijl hij op zijn beurt het
overige verkeer in gevaar brengt. Het ver
dient aanbeveling, hierin te voorzien door
invoering van het ook in andere landen
reeds bestaande systeem van wettelijke
bescherming van de voetgangers op spe
ciale oversteekplaatsen. Zulke voetgangers
oversteekplaatsen zouden in het zogenaam
de zebra-patroon moeten worden uitge
voerd en zoveel mogelijk in de natuurlijke
looprichting moeten worden gelegd. Het is
gewenst boven zulke oversteekplaatsen een
doeltreffende verlichting aan te brengen.
Naast zulke zebra's zouden eventueel „ver
boden oversteekzönes" moeten worden ge
markeerd.
Het rijverkeer zou de wandelaar, die be
gonnen is op een voetgangersoversteek
plaats over te steken, voorrang dienen te
verlenen.
Het wordt evenwel niet gewenst geacht het
voorrangsrecht van de voetganger op de
oversteekplaats te handhaven tegenover
het afbuigende verkeer op geregelde kruis
punten, waarvoor eveneens bepaalde richt
lijnen gegeven worden.
Op die plaatsen, waar veel voetgangers
een druk snelverkeer als invalswegen en
voorrangswegen regelmatig moeten krui
sen, dient het aanleggen van tunnels of
viaducten te worden bevorderd. Tunnels
verdienen de voorkeur. Deze voorzieningen
moeten zo zijn, dat ook gebrekkige perso
nen en voetgangers met rijwielen, kinder
wagens e.d. haar kunnen gebruiken. De
ervaringen op sommige plaatsen met tun
nels met trappen opgedaan, geven hiertoe
aanleiding. Tenslotte bepleit het rapport
de aanleg van meer voetpaden, vluchtheu
vels en verkeerslichten, die ook met de be
langen van de voetganger rekening hou
den.
Ook vraagt men goede straatverlichting
in het bijzonder op de wegen zonder voet
paden buiten de bebouwde kommen. Reeds
in de laagste klassen van de lagere school
moet voorts worden begonnen met het ver-
keersonderwijs.
ADVERTENTIE
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR, 48 A DAM JEL. 717162
WOLLEN JUMPERS
VESTEN
DULLES IN BONN. Adenauer zei: „Het schijnt dat de goede Europeanen uit Amerika
kotnen". Dulles maakte Adenauer een compliment over diens „verlichte politiek".
HAARLEM Op den nieuw aangeleg-
den tramweg Haarlem—Ams^rdam is de
eerste proefritg ehouden. Omstreeks 5
uur in den middag vertrok een E.N.E.T.-
wagen van de remise bij de Eendjesbrug
om den tocht naar Amsterdam aan te
vangen. Deze proefrit slaagde over het
algemeen vrij wel, de beweging ging uit
stekend en bijzondere bemerkingen waren
nagenoeg niet te maken. De tocht duur
de van 5 tot 654 uur van en terug naar de
Amsterdamsche Poort.
Was er eerst weinig publiek bij het af
rijden der tram tegenwoordig, weldra ging
de tijding door de omliggende buurten:
„De tram rijdt!" Uit alle woningen kwa
men nu de menschen te voorschijn 'om
getuigen te zijn van het rijden der eerste
tram.
