Drie jubilarissen in het zonnetje
Haarlemse huisvrouwen op
kn i p m od el 1 e n show
N.Ph.O. onder Toon Verhey
gaf eerste wint er concert
W. F. Happé sprak in Zandvoort
Bestuurslid van CNV sprak over
zijn werk op Nieuw Guinea
Evangelisch Lutherse gemeente
houdt jaarmarkt in Krelagehuis
Feest bij Haarlemse brandweer
Zandvoort
Eén Sint Nicolaasfeest
voor alle scholen
Hille from
Waarom een Humanistisch Verbond
Instituut voor Scheepvaart te Rotterdam
toont er maquette van Nederlandse vloot
Gouden gloed en
flonkerende stenen
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
7
Militaire chauffeur gaf
geen voorrang
Ouderavond Karei Doormanschoo'
Opticien WEBER
Reactie op rede van ds. S. H. J.Kalf
Levenslang' wegens
gifmoord op echtgenote
Federatie Goud en Zilver
houdt een congres
De Haarlemse brandweercommandant, de heer H. C. Vernout, speldt onder-com
mandant J. P. Pollé het officierskruis van de Koninklijke Nederlandse Brandweer
Vereniging op. De jubilarissen Van der Bijl en Van Beek zien toe.
Op de schemerig verlichte binnenplaats
van de brandweerkazerne aan de Gedempte
Oudegracht stonden gisteravond drie man
nen in het middelpunt van de belangstel
ling, niet alleen van de kant van hun col
lega's, die stram in de houding in kaars
rechte rijen stonden opgesteld, maar even
zeer van de kant van hun commandant, de
heer H. C. Vernout én van hun „opperste
baas," burgemeester P. O. F. M. Cremers.
Het waren de heren J. P. Pollé, P. van Heek
en M. van der Bijl, drie vrijwilligers, van
wie de eerste voor zijn veertigjarige trouwe
dienst en de beide anderen voor hun vijf
entwintigjarige trouwe dienst zouden wor
den gehuldigd.
Nadat de burgemeester het brandweer
korps had geïnspecteerd, begon de officiële
huldiging. Spiekende tot alle aanwezigen,
zei mr. Cremers, dat het een goed gebruik
is, dat hij bij jubilea ais deze, wordt uit
genodigd. Hij noemde het optreden van de
brandweer in zeker opzicht tweeslachtig.
Enerzijds kan men zeggen, dat de brand
weerlieden op uitstekende wijze hun bur
gerplicht vervullen, anderzijds kan men
stellen, dat de brandweer eigenlijk een ge
zelligheidsvereniging is, door de bijzonder
goede sfeer, die er heerst. Onderling hecht
vertrouwen en een hartelijke kameraad
schap vormen dan ook een sterkere basis
dan die, welke wordt gelegd door bevelen
en dwang, aldus de burgemeester.
Daarna sprekend tot de jubilarissen
apart, richtte hij zich eerst tot de heer
Pollé, die hij dank zegde voor zijn altijd
tegemoetkomende en begrijpende houding,
voor zijn tact, hoffelijkheid en wijsheid in
beslissingen. Ook de beide andere jubilaris
sen dankte hij voor het vele nuttige werk,
dat zij in al deze jaren verricht hebben.
„Moge u allen nog tal van jaren deze
functie kunnen verrichten, tot heil van
onze burgerij," aldus besloot burgemeester
Cremers zijn toespraak.
Vervolgens sprak commandant Vernout
zijn jubilerende mannen toe. Ook hij begon
met het roemen van de verdiensten van
ondercommandant Pollé. „Gij hebt aan alle
eisen voldaan, welke wij hebben gesteld.
Ik weet, dat ik, als ik eens niet aanwezig
kan zijn, mijn functie altijd vol vertrouwen
aan u kan overdragen."
Namens de Koninklijke Nederlandse
Brandweer Vereniging speldde de heer
Vernout zijn ondercommandant het offi
cierskruis van de vereniging op.
Daarna richtte hij zich tot de heer Van
Beek, die zijn sporen reeds heeft verdiend
Twintig mud kolen
over de Kleverlaan
Vanmorgen omstreeks half tien is een
militaire vrachtauto, welke op de Klever
laan in Haarlem naar de Ripperda-kazerne
reed, tegen een uit de Dusartstraat komen
de kolenauto van de firma Van Delden ge
botst. Het ongeluk was een gevolg van het
feit, dat de bestuurder van de militaire
vrachtauto geen voorrang verleende. Te-^
gen hem zal door de Koninklijke Mare-'
chaussée proces-verbaal worden opge
maakt. Van de kolenauto viel ongeveer
twintig mud brandstoffen op de weg. Daar
verschillende soorten kolen door elkaar
raakten, heeft de handelaar nog heel wat
tijdverlies gehad om zijn waren opnieuw
te sorteren.
door zijn werk bij de brandweer in Haar
lem-Noord en tot de heer Van der Bijl, die
hij een „enthousiast" vrijwilliger noemde.
Beiden ontvingen de bronzen médaille van
de Koninklijke Nederlandse Brandweer
Vereniging voor 25-jarige dienst. Ook de
alle drie aanwezige echtgenoten van de
jubilarissen werden in de hulde betrokken.
Na de officiële huldiging, toen de brand
weerlieden de drie jubilerende vrijwilligers
gingen gelukwensen, liet burgemeester
Cremers zich door de heer Ch. Brouwers,
adjunct hoofdbrandmeester, rondleiden door
de garages van de brandweer, waar hij het
wagenpark in ogenschouw nam. Voor de
mobilofoon, een der nieuwe aanwinsten
van de brandweer, toonde hij een grote be
langstelling. Na afloop van de plechtigheid
vertrokken de brandweerlieden naar res
taurant Brinkmann voor een gezellige bij
eenkomst.
Voor het eerst in de geschiedenis van Zand
voort zal dit jaar het Sint Nicolaasfeest voor
de Zandvoortse scholen gemeenschappelijk
worden gevierd. Het vorig jaar was men dit
doel reeds vrij dicht genaderd, doch toen
hielden de Rooms-Katholieke scholen zich
nog afzijdig. Thans hebben ook deze zich bij
de gemeenschappelijke viering aangesloten,
waarover men zich in de badplaats zeer ver
heugt. Het feest zal gevierd worden op Vrij
dag 3 December in theater Monopole, 's mor
gens voor de kleuters, 's middags voor de
lagere en 's avonds voor de hoogste klassen
der scholen en de U.L.O.-school. Het pro
gramma moet nog nader worden samenge
steld, doch reeds staat vast dat zowel 's mid
dags als 's avonds een opvoering zal worden
gegeven van het toneelspel „Roderick, de
tovenaar".
Dit stuk zal worden gespeeld door onder
wijzend personeel van de Zandvoortse scho
len. De heer A. J. van der Waals, hoofd van
de U.L.O.-school, heeft zich wederom bereid
verklaard, de regie te voeren.
Velen in Zandvoort hopen, dat dit voor
beeld van de scholen tot gevolg zal hebben,
dat óók de Zandvoortse winkelstand zich
aaneen zal sluiten, om dit jaar één grote in
tocht van Sint Nicolaas te verkrijgen, in sa
menwerking met verschillende verenigingen.
Op Woensdag 13 October organiseert de
oudercommissie der Karei Doormanschool
een ouderavond in de school aan de Parallel
weg. Met het oog op de gereed gekomen mo
dernisering van de school, zal deze ouder
avond een enigszins feestelijk karakter dra
gen en zullen de ouders in de gelegenheid
worden gesteld de veranderingen in ogen
schouw te nemen.
Als speciale attractie zal deze avond een
„schoolforum" worden gevormd. Het raads
lid mr. H. M. Porrenga heeft zich bereid ver
klaard, hiervan de leiding te nemen, terwijl
naast hem in het forum zitting zullen hebben
mevrouw Eertink en de heren Douma, Been
hakkers en Mabelis.
Na afloop hiervan zal met de nieuw aan
geschafte schoolprojector een demonstratie
v/orden gegeven en zullen verschillende film
strips worden vertoond.
ADVERTENTIE
SPREEKUUR BURGEMEESTER
De burgemeester van Hillegom is verhin
derd op Zaterdag 9 October zijn spreekuur
te houden,
Gisterenmiddag werd in het gemeente
lijk Concertgebouw het winterseizoen voor
de Nederlandse Vereniging van Huisvrou
wen, afdeling Haarlem en omstreken, ge
opend. Het hoogtepunt van deze bijeen
komst was een show van Wilmamodellen.
De presidente, mevrouw A. Hamaker
Willink, sprak een kort openingswoord,
waarbij ze een speciale groet bracht aan
de ere-presidente, mevrouw C. G. E. M.
Cremersde Bruijn. In het kort zette zij
de doelstelling van de vereniging uiteen:
het helpen van de huisvrouw door zo uit
gebreid mogelijke huishoudelijke voorlich
ting, maar ook het aandacht aftrekken van
het eeuwige huishoudelijke door de blik
te verruimen en de horizon te verbreden.
Vervolgens sprak zij over de Wilma-
patronen, die na de zangdemonstratie van
het Huisvrouwenkoor onder leiding van
mejuffrouw Cor Igesz zouden worden ge
showd. Mevrouw Hamaker droeg zelf een
wollen japon, gemaakt van een Wilma-
patroon en ze onthulde ons, dat ze haar
eigen naaikunst niet vertrouwde en daar
om maar een goedkoop lapje had gekocht.
De kosten hiervan mochten wij niet ver
klappen, maar ze maakte zich sterk, dat
ze de goedkoopst geklede vrouw in de zaal
zou zijn.
De Wilmamodellen (zo genoemd naar
een der mannequins, waarmee men nogal
vaak samenwerkt) zijn vervaardigd dóór
en vóór de Nederlandse vrouw. De opzet
is een oplossing te brengen van het pro
bleem: Hoe kan de Nederlandse vrouw
zich met weinig middelen toch goed, ele
gant en efficiënt kleden. Dit vraagstuk
hield enkele ontwerpsters en coupeuses
bezig en men besloot een serie modellen te
ontwerpen, aangepast aan de smaak en
het figuur van onze vrouwen.
Deze organisatie is zo juist in het leven
geroepen. Van het dertigtal modellen, dat
werd geshowd, waren de tekeningen, die
eind October als modeblad zullen uitko
men, reeds te bezichtigen.
Er bestaan plannen voor een uitgebreide
service, zoals het geven van advies, het
knippen en het passen, alles tegen een
betrekkelijk geringe vergoeding.
De show liet ons zien, dat de modellen
over het algemeen eenvoudig waren. Aar
dig was een geel jurkje rnet grijze paardjes
de stoffen waren van Adlodi waarbij
Met een plechtig en stralend klinkend
„Wilhelmus" werd Dinsdagavond onder
leiding van Toon Verhey het winterseizoen
van het Noordhollands Philharmoniseh
Orkest geopend. Het concert bracht, als
nieuw geluid een opmerkelijke noviteit:
Symphonia voor twee strijkerskoren, hout,
hoorns en pauken van Bertus van Lier,
een werk dat geschreven werd in op
dracht van de Kunstmaand Amsterdam
1954.
De denker, zoeker en musicus, die in
Van Lier verenigd zijn, worden in deze
nieuwe compositie duidelijk gereflecteerd.
Als eenheid? Ik zou het niet durven be
weren, want in de drie-dimensionale op
zet van zijn compositie staan de factoren
elkaar nogal eens in de weg, zodat er veel
troebel in blijft. Een autonome muzikale
actie op verschillende plans tegelijk bleek
in het werk een hachelijk experiment.
Van Lier heeft het willen proberen, om
dat hij naar nieuwe mogelijkheden zoekt
en hij heeft het er zich waarlijk niet ge
makkelijk mee gemaakt, want voor arge
loos geïnspireerd musiceren hield hij niet
veel ruimte over in zijn bouwcomplex.
En toch woelen er krachten in deze parti
tuur, die van niet alledaagse inspiratie ge
tuigen. Verhey had blijkbaar aan de rea
lisatie van het gecompliceerde werk de
uiterste zorg besteed.
Dit was niet minder het geval met de
rest van het programma. In de eerste
plaats moet Beethovens ouverture „Corio-
lanus" worden genoemd, in de interpreta
tie waarvan de dirigent zijn sterke per
soonlijkheid liet spreken. Overtuigend
klonken ook de bekende drie fragmenten
uit „La Damnation de Faust" van Berlioz,
die als modellen van meesterlijk georches-
treerde muziek hun eeuwfeest al lang ach
ter de rug hebben en toch nog verrassen
de modellen gebleven zijn en zulks waar
achtig niet alleen door hun uiterlijk ef
fect. Men kau er bij een verzorgde uitvoe
ring als deze nog altijd van opfrissen.
Solist was deze avond de jonge Hon
gaarse pianist Robert Weiss, die hier in
het vorige seizoen, met een zeer geva
rieerd recital, de menigvuldige facetten
van zijn technisch en muzikaal meester
schap getoond had. Robert Weiss liet zich
dit keer in het Derde Concert van Beet
hoven horen. Hij vertolkte het eerste deel
met jeugdige voortvarendheid, die hem
wel eens een ogenblik aan overdadige
kracht te buiten deed gaan. Het Largo gaf
hij echter zeer beheerst weer en hij vond
daarbij de gelegenheid om uit Koots nieu
we Förstervleugel een expressieve, klare
klank te toveren. De Finale klonk ook
zeer beheerst en was op het stuk van sa
menspel voorbeeldig. Het aandeel van het
orkest in de verklanking van het piano
concert had voortreffelijke kwaliteiten.
De levendige en grotendeels ook bezonken
interpretatie bezorgde Weiss een dankbaar
succes. Een virtuoos in volle ontwikkeling,
die - technisch toegerust als de beste -
van zich zal doen spreken.
JOS. DE KLERK
het halsboordje, het belegstuk van het
split en de zak van de achterkant van de
stof, dus in een omgekeerde kleurencom
binatie, waren gemaakt. Ook de rode wol
len blouse met lage ronde hals, waarover
een ronde kraag met franje, die het dé
colleté bedekte, was heel geschikt. De
tweedjas met rode voering en afneembare
grote kraag had geen zakken, hetgeen ons
onpractisch lijkt en zonder kraag was hij
bepaald kaal.
Èr was een hele cirkelrok van geel met
bruine stof met een geestige zak, die alleen
met de bovenkant aan de taille was beves
tigd.
De grote maat was goed vertegenwoor
digd in afkledende jurkjes met aange
knipte mouwen in zwart en grijs en in naar
onze smaak wat te veel rood. Bijzonder
voldeed ons een gekleed jurkje van zwarte
popel ine met één blote schouder, waarbij
een lila stola werd gedragen, die ook als
sjerp dienst kon doen.
Er was trouwens in vele gevallen ge
dacht aan combinatiemogelijkheden, zodat
hetzelfde jurkje door andere accessoires of
door een kleine verandering een ander
aanzien kon krijgen. Wel moet ons van het
hart, dat de coupe niet altijd onberispelijk
was. De ruggetjes waren nogal eens te
lang, zodat ze in dwarsplooien zaten of on
der de ceintuur uitkwamen. We zullen dat
echter maar als een der kinderziekten van
deze modellen beschouwen. T. R.
Wordt het geen tijd
Uw ouderwetse bril te vervangen door een modern
model? Komt U de nieuwste modellen eens passen bij
Ziekenfondsleverancier.
Grote Houtstraat 166 bij de Houtbrug
Over het onderwerp „Waarom een huma
nistisch verbond?" sprak de heer W. F.
Happé uit Haarlem Dinsdagavond op de
openbare vergadering, due als eerste in dut
winterseizoen door de Gemeenschap Zand
voort van het Humanistisch Verbond in
hotel Keur werd belegd.
Spreker werd ingeleid door de voorzitter
van de gemeenschap Zandvoort, de heer R.
de Jong, die in zijn openingswoord de
lezing over het humanisme, die ds. S. H. J.
Kalf uit Bennebroek onlangs voor de Chris
ten vrouwenbond in Zandvoort hield, aan
viel. De rede van ds. Kalf was volgens
spreker een oproep tot strijd.
Hierna was het woord aan de heer Happé,
die zijn inleiding ook kennelijk had ge
baseerd op een verweer tegen de stellingen,
door ds. Kalf naar voren gebracht.
Spreker ving aan. met eron te wijzen, dat
bij hem aanvankelijk een lichte aarzeling
aanwezig was, om opnieuw voor de ge
meenschap Zandvoort van het Humanis
tisch Verbond te komen spreken. Immers,
het humanisme biedt een zó grote verschei
denheid, zóveel facetten, dat afwisseling
van sprekers ten zeerste gewenst is.
Het humanisme Is volgens spreker ge
richt op een persoonlijk beleven en een
gemeenschappelijk erkennen. Daarom or
ganiseert de humanist zich ook in een ver
bond, mede, om gezamenlijk strijd te leve
ren, wanneer men wordt aangevallen. Deze
strijd zal echter altijd zijn het getuigen van
eigen opvattingen en riet het weerleggen
van anrlerer opvattingen.
In één ding was spreker het hartelijk
met ds. Kalf eens, namelijk dat het mo
derne humanisme een typisch na-oorlogs
verschijnsel is. Het gaat er maar om, of
men dit een gelukkig of een ongelukkig
verschijnsel vindt. Maar gelukkig acht de
humanist de mens, die steun zoekt en Deinst
over doel en waardien van dit leven. Daar
om was het een zo logisch verschijnsel, dat
door en na de oorlo? het moderne huma
nisme ontwaakte. Maar het is niet vol
doende, dat de enkele mens daarover na
denkt, dit kan nog beter gemeenschappe
lijk geschieden, want door uitwisseling van
gedachten wordt men met elkaar drager
van waarden, die uitgaan boven tijd en
leven.
Het Christendom baseert zich op de tien
geboden, maar geen Christen zal kunnen
zeggen, dat deze geboden antwoord geven
op alle levensvragen. Immers, iets, wat in
het aleemeon verkeerd is. kan onder zekere
omstandigheden goed zijn, zoals in de oor
logstijd steeds weer bleek. Oók de humanist
weet, dat de mens elke dag verkeerde
dingen doet, maar hij ontkent, dat de mens
uit zichzelf niet in staat zou zijn het goede
te kiezen en steeds opnieuw weer het goede
te' zoeken, zulks in tegenstelling met de
Christelijke opvatting, die hiervoor God
delijke kracht nodig acht.
Anders dan het kind bepaalt de volwas
sen mens zijn houding welbewust ten op
zichte van zichzelf en zijn medemens. De
normen daarvoor liggen echter b;i vele
mensen anders, door volksaard, tijdsom
standigheden e.d,, maar zij alle beogen het
onderscheid tussen goed en kwaad, omdat
'onder deze normen geen mens kan leven.
En dan is verdraagzaamheid voor het ver
krijgen van algemene geestelijke vrijheid
een eerste vereiste. Geen veroordeling van
anderer overtuigingen past de mens, in
tegendeel, over iedere vaste overtuiging
behoort men verblijd te zijn.
De humanist wil niet bewijzen, dat er
geen God bestaat, maar kan dit zonder be
wijs niet aannemen. Dit al of niet geloven
in een God is ieders goed recht. Maar
evenmin wil de humanist een nihilist zijn.
De humanist wil zich echter wèl een beeld
scheppen van deze wereld, waarbij geeste
lijke normen en zedelijke waarden hem hef
meest interesseren. De humanist heeft er
helemaal geen behoefte aan, iets van het
hiernamaals te weten om aan zijn leven
zin en gestalte te geven. De humanist heeft
er voldoende aan te leven naar de werke
lijkheid van zijn bestaan. Dit betekent
echter niet. dat denken alle problemen kan
oplossen. Nóóit zal de mens alles kunnen
doorvorsen, omdat zijn waarnemingsver
mogen daarvoor te beperkt is. Het oordeel
van de humanist is echter zowel op ver
stand als op gevoel gebaseerd. Dit alles
geeft niet de zekerheid, dat men precies
weet, waar men aan toe is, maar het geeft
wèl de kracht om te leven.
De bestaansnoodzaak van het Humanis
tisch Verbond is gedeeltelijk de verdedi
ging tegen aanvallen, maar véél sterker is
het motief diegenen te trekken, die geen
houvast meer vinden in godsdienst en toch
behoefte hebben aan geestelijke steun.
Tegenover die mensen heeft het Verbond
een taak te vervullen, n.l. om die mensen
óf humanist, óf godsdienstig te maken. Hef
Verbond wil niemand losweken van de
godsdienst, het heeft echter een taak ten
opzichte van hen, tot wie de kerk niet
meer spreekt. Men zou dit de zendingstaak
van het humanisme kunnen noemen, want
het komt voor, dat bij de arbeid van het
Humanistisch Verbond' mensen door die
aanraking met het humanisme zich ten
slotte tot de kerk gaan keren. Indien dit
uit waarachtige overtuiging geschiedt, is
de Humanist de eerste die zich daarove-
oprecht verheugt, want door zijn werk
kwam weer een mens tot een overtuiging.
Het Humanistisch Verbond aanvaardt daar
om de verantwoordelijkheid voor het on
kerkelijk deel onder de Nederlandse bevol
king.
De voorzitter bracht de heer Happé hier
na namens de aanwezisren dank voor diens
heldere uiteenzetting, die naar zijn mening
een waardig en positief antwoord was op
de rede van ds. Kalf. Daarna werd door
de aanwezigen van gedachten gewisseld
over de rede van ds. Kalf, aan de hand van
de daarover verschenen krantenverslagen,
daar niemand van de aanwezigen deze ver
gadering had bijgewoond. Men ging in op
verschillende uitlatingen van ds. Kalf en
stelde tenslotte vast dat deze rede niet het
humanisme, maar véél meer het Christen
dom schade had berokkend door de heftige
en strijdlustige toon die eruit sprak in de
eerste plaats, doch daarnaast door het ver
keerd uitleggen van de werkelijke en eer
lijke bedoelingen, welke het humanisme
nastreeft.
Het Haagse gerechtshof heeft de 31-jarige
opzichter uit Gouda, A. L. L., conform de
eis, veroordeeld tot levenslange gevange
nisstraf. L. was ten laste gelegd zijn echt
genote met arsenicum te hebben vergiftigd.
Bij de behandeling in eerste instantie
was verdachte tot 18 jaar gevangenisstraf
veroordeeld. Bij het voorlezen van het von
nis werd de ernst van het gepleegde feit,
dat bewezen werd verklaard, naar voren
gebracht alsmede de omstandigheid dat L.
geen teken van berouw had getoond.
Dinsdagavond hield de afdeling Haar
lem-Noord van de Nederlandse Christen-
vrouwenbond haar maandelijkse vergade
ring in het Hervormd Jeugdhuis aan de
Schoterweg. Mevrouw H. W. van Swieten
de Blom-Knoppers, presidente van de af
deling, opende de vergadering met gebed.
Zij las voor 1 Timotheus 6, 1115 en zei
het lied: „Staat op en strijd voor Jezus"
van George J. Webb.
Hierna hield de heer K. de Boer, tweede
voorzitter van het Christelijk Nationaal
Vakverbond, een lezing, getiteld „Mensen
op Nieuw Guinea". Door het doordringen
van de Westerse beschaving kwam het
zendingswerk op Nieuw Guinea voor
steeds grotere maatschappelijke problemen,
zodat in 1952 een beroep werd gedaan op
de steun en op de ervaring van de christe-
lijk-sociale beweging in Nederland. De
heer De Boer maakte toen in opdracht van
het hoofdbestuur van het CNV een studie
reis van drie maanden naar Nieuw-Guinea.
Het door hem uitgebrachte rapport leidde
er toe dat hij driemaal gedurende een jaar
naai- dit geoied zou worden gezonden om
te adviseren en te helpen bij de verdere
verheffing van de inlandse bevolking. De
spreker schetste vervolgens de huidige toe
stand op Nieuw-Guinea waarheen hij
begin Januari 1955 weer zal vertrekken
voor het tweede jaar van hulp en advies
die bepaald wordt door de kennisma
king met Westerse normen, gewoonten en
technische mogelijkheden en die anderzijds
beheerst wordt door de oude begrippen.
Nog steeds worden de kampongs geteisterd
door ziekten, zoals framboesia en malaria;
van de zuigelingen sterft zestig procent in
het eerste levensjaar. Oorzaak hiervan is
het gebrek aan artsen en verpleegsters en
zeker ook de fatalistische mentaliteit van
de Papoea ten opzichte van ziekte en dood.
Om te kunnen leven behoeft dg inlander in
de kampong slechts enige dagen per maand
te werken. Thans trekken velen weg uit
hun dorp om geld te verdienen, waarmee
zij begerenswaardige zaken kunnen ver
krijgen. Dit maakte, dat de Papoea niet
meer afhankelijk is van de dorpsgemeen
schap, die hij vroeger dringend nodig had
voor het verkrijgen van zijn bruidsschat
en voor bescherming tegen de op snel-
tocht uitgetrokken bewoners van de na
burige kampong.
De inlander is zeer gelovig. In het schaft
lokaal op het werkterrein wordt 's mor
gens en 's avonds om beurten door de ar
beiders uit oe Bijbel gelezen. Met de prac-
tische toepassing van het Christen-zijn
komt de bevolking vaak niet ver, omdat
de vroegere normen en gewoonten nog te
zeer hun invloed hebben behouden. Op een
synode over het Christelijk huwelijk, waai
de jonge mannen en vrouwen meermalen
van hun instemming blijk gaven, zei tot
slot een oude man: „Nog altijd acht ik een
brandend stuk hout het belangrijkste mid
del om de vrouw aan het werk te hou
den".
Het voornaamste werk van de heer De
Boer op Nieuw Guinea is, door het organi
seren van cursussen en besprekingen, de
normen van de Papoea's en hun onderlinge
verhoudingen aan te passen aan de omstan
digheden, die door de doorbraak van de
Westerse levenswijze zijn ontstaan. Zo
werkt hij aan verbetering van de koeliever-
blijven, die veelal overbevolkt zijn en elke
vorm van sanitair missen. Hij helpt bij
de oprichting van de vakbeweging en
Groene Kruis verenigingen. De Papoea
jongens worden geholpen om. nadat zij een
goede o'pleiding hebben ontvangen, in
coöperatie een onderneming te beginnen.
Zo hebben zeventien jonge inlanders on
langs een bouwwerk van zestienduizend
gulden aangenomen en keurig opgeleverd.
Dit alles kan alleen tot stand komen met
adviezen van de blanken, die ervaring heb
ben met de mogelijkheden en moeilijkhe
den van de Westerse vorm van samenle
ving.
In enige zalen van het Krelagehuis aan
de Leidsevaart in Haarlem wordt heden
avond een jaarmarkt geopend, welke werd
georganiseerd en opgezet door de Evange
lisch Lutherse Gemeente te Haarlem.
De baten, die men van deze markt hoopt
te ontvangen, zullen worden gereserveerd
voor een in Haarlem-Noord te stichten
kapel annex tehuis voor chronische zieken.
Er werden reeds meer jaarmarkten voor
deze kapel georganiseerd.
Om de jaarmarkt te doen slagen, zijn
enige oudere leden van de Evangelisch
Lutherse Gemeente van 1 Augustus af
telkens vier avonden in de week in het
Luthers jeugdhuis in de Witte Herenstraat
te Haarlem druk aan het timmeren en
verven geweest. Zij hebben er hun handen
aan vol gehad, maar met het goede doel
voor ogen, was het voor hen een prettig
karwei.
Van leden en niet-leden heeft men de
beschikking gekregen over een groot aan
tal artikelen, die men het publiek zal aan
bieden. Er zal een verloting worden ge
houden, met als hoofdprijs een fiets, er
staat een rad van avontuur, men kan er
met ballen werpen, de vistent bezoeken en
in de grabbelton graaien, allemaal voor het
goede doel.
In de keuringszaal, die gedeeltelijk als
theeschenkerij is ingericht, treft men een
stand aan, verzorgd door het museum van
het Instituut voor Scheepvaart en Lucht
vaart te Rotterdam. In deze interessante
stand is een maquette aangebracht, die een
beeld geeft van de Nederlandse vloot. Ook
vindt men er fraaie nabootsingen van
tank- en vrachtschepen. Bovendien wordt
er de werking van een lichtboei gedemon
streerd.
Het ligt in de bedoeling, gezien de didac
tische strekking van deze stand, in het
bijzonder het bezoek van scholen te stimu
leren. De leerlingen kunnen er zeer zeker
iets van opsteken.
Hedenavond zullen kinderen van de
Zondagschool, na de officiële opening van
de jaarmarkt, een kinderspel „De drome-
laar", opvoeren. Deze opvoering wordt
Vrijdagavond, op welke avond de jaar
markt wordt gesloten, herhaald.
Bezwaren tegen de weeldebelasting
Ruim 250 leden van de Federatie Goud
en Zilver houden in Amsterdam een con
gres. De federatie omvat vier groepen:
groothandel, detailhandel, industrie en
goud- en zilversmeden.
Tijdens de vergadering van Maandag
middag, waarin ook vertegenwoordigers
van de bedrijfstak uit België aanwezig wa
ren, heeft de federatie-voorzitter, de heer
W. F. Goldschmeding, als zijn mening uit
gesproken, dat de naaste toekomst voor
bet edelmetaalvak niet ongunstig zal zijn.
Van een hoogconjunctuur kan nog wel niet
worden gesprol en, maar somber zijn de
vooruitzichten niet.
De secretaris van de federatie, dr. mr. J.
A. M. van Staay, gewaagde van de moei
lijke tijd, die de detailunie beleeft. De sa
menwerking met de uurwerkunie moest
worden verbroken. Bij de structuurwijzi
ging was de omschakeling op de zuilenge-
dachte voor zeer velen een bittere pil. Nie
mand is echter verplicht zich bij een der
drie verenigingen, die thans deel uitmaken
van de detailunie en die besloten hebben
hun bevoegdheden op economisch en vak
technisch terrein over te dragen aan de
detailunie, aan te sluiten.
Men streeft nu naar een productschap,
De collectieve arbeidsovereenkomst voor de
goud- en ziivernijverheid is thans zover
gevorderd, dat uiti rlrjk 1 Januari 1955 de
inwerkingtreding tegemoet kan worden
gezien. Er is gebrek aan werkelijk vakbe
kwame arbeiders. De bedrijvigheid in de
bedrijfstak is bevredigend. De import en de
productie van goud en zilver steeg, evenals
de omzet in de detailhandel. Do verlaging
van de weeldebelasting heeft ook hier een
rol gespeeld. De heer Van Staay pleitte
voor een algehele afschaffing van de weel
debelasting op juwelen.
De goud- en zilvernijverheid heeft beslo
ten aan de nieuwe loon ronde gevolg te ge
ven, maar zij dringt or bij de regering op
aan bij de aanhangige wijzigingen van de
Wet op de Omzetbelasting het vraagstuk
van de weeldebelasting opnieuw te willen
bezien. Een motie in deze zin werd met al
gemene stemmen aangenomen
Voorstel
Op een ontvangst door het gemeentebe
stuur van Amsterdam vanmiddag in het
Stedelijk Museum van leden van de Fede
ratie Goud en Zilver, die gedurende twee
dagen in A.msterdam hebben gecongres-
seerd, heeft burgemeester mr. Arn. J.
d'Ailly een terloops gedane sugestie, gis
teravond door hem tijdens eendiner van de
federatie, waar ook hij als gast aanzat, ge
geven nader toegelicht.
Het ligt in de bedoeling door middel van
een prijsvraag de ambachtslieden in 't edel
metaalvak een kunstzinnige vormgeving te
laten maken van een idee van Amsterdams
burgemeester, het idee namelijk om bij of
ficiële gelegenheden niet alleen de burge
meester te tooien met de versierselen, die
zïjn ambt hem heeft meegegeven, maar
ook de wethouders en raadsleden de dis
tinctieven, die hun functie aangeven, te
verschaffen, om op deze wijze een decora
tief geheel te vormen. De burgemeester
verduidelijkte nog dit ten behoeve van
de aanwezige wethouder en raadsleden
dat het hem zeer nuttig lijkt dat wethou
ders en raadsleden een soort rozet zullen
dragen, vervaardigd uit edelmetaal, die bij
recepties of andere officiële gelegenheden
aan ieder herkenbaar zal moeten zijn.
Na een tweedaags congres van de Fede
ratie Goud en Zilver werd gisterenavond
in het Carlton Hotel te Amsterdam een
show gehouden van sieraden, die groten
deels van edele metalen waren vervaar
digd. Langs allerlei geheime wegen was
voor een geweldige waarde aan glanzende
en flonkerende voorwerpen naar de show
ruimte gebracht en niet minder dan zeven
rechercheurs hadden de opdracht deze
schat zoivel vóór als Achter de coxdissen
te bewaken. Er werd met de grootste om
zichtigheid. met deze kostbare voorwerpen
omgegaan. Zodra de mannequins van hun
tocht langs het publiek in de kleedkamers
terug waren, werden de sieraden haastig
van hun kleding geplukt en in kartonnen
doosjes opgeborgen.
De bedoeling van deze show was te laten
zien, dat er sieraden van edel metaal te
verkrijgen zijn tegen redelijke prijzen,
zodat het niet nodig is zich met kitsch
tevreden te stellen. Deze doelstelling kwam
echter niet geheel tot zijn recht, want in
de goedkope prijsklasse zagen wij slechts
enkele sieraden. De meeste bewogen zich
op een prijsniveau, dat voor weinigen be
reikbaar is.
Het is natuurlijk een feit, dat een sie
raad vaak een japon móakt. Wij zagen dat
verschillende malen duidelijk gedemon
streerd, hoewel wij toch ook niet in alle
gevallen enthousiast konden zijn over de
combinaties. Een kostbare briliianten set,
bestaande uit ketting, oorhangersclip en
armband past onzes inziens beter bij een
geklede japon dan bij een tailleur.
Alle getoonde sieraden waren van Neder
lands fabrikaat en dat wij op dit gebied
wel het een en ander presteren, blijkt uit
het feit, dat er nogal veel wordt geëxpor
teerd. Parijs is bijvoorbeeld dol op grote,
vrij uitbundige gouden armbanden.
Er waren veel diamanten, in antieke en
moderne uitvoering. Stenen in brilliant-
slijpsel, die hard en vurig glanzen, in ro-
zenslijpsel met een zachte flonkering.
Een der kostbaarste sets was van pla
tina, bezet met briliianten, waarbij aan de
collier een grote onyx werd gedragen.
Voorts trok de aandacht een vijftig ka
raats briliianten diadeem, ter waarde van
vijfenvijftigduizend gulden en een bril
iianten broche van zestienduizend vijfhon
derd.
In het moderne, Amerikaans aandoende
genre zagen wij een ring, bestaande uit
drie bandjes, waarvan de twee buitenste
uit kleine brilliantjes, de middelste uit
baguettes was opgebouwd.
Voor wie per se met de nieuwste Parijse
mode op het gebied van sieraden wil mee
doen, hebben wij een aardige tip uit Am
sterdam meegebracht. Vooropgesteld, dat
men zich deze weelde kan veroorloven en
dat zal maar een enkeling zijn, doet men
er goed aan enigszins verschillende oor
hangers te dragen. Een voorbeeld op deze
show waren oorhangers van amaldine in
en gouden zetting. De ene hanger eindigde
in een granaat, de andere in een steen van
rose kwarts.
Het was een ware verademing, toen er
een ring werd getoond, die werkelijk
prachtig was en slechtst!) tussen de zestig
en zeventig gulden kostte. Hij was ver
vaardigd van verschillend gekleurde opaal-
tjes in een gouden zetting.
De totale waarde van de getoonde sie
raden moet zo'n slordige millioen gulden
hebben bedragen! T. R.
