JACKETS
Wenselijkheid van gesprek met
Moskou in Bonn omstreden
Wereldnieuws
Mendès-France richt zich
rechtstreeks tot publiek
Duitse industrie gereed haar
vleugels uit te slaan
Maagklachten
BICAAPANSÖV
PANDA EN DE MEESTER-BUIKSPREKER
Met een beeldroman of via de radio
om de mensen te interesseren
De radio geeft Vrijdag
Roermagnaten haken naar de vrijheid
Frankfurter Allgemeine steunt Dehler
„Ancient order of
Foresters" actief
TocU ió Uet zo
DONDERDAG 7 OCTOBER 1954
2
Leii nieuwe
wereld
gaat voor U
open
Illegale
grensoverschrijding
Spaanse verstekelingen
op Nederlands schip
Kennemer afdeling dit
jaar heropgericht
Chef van marinewerkplaats
nam materiaal weg
KUNST
STUKJE
(Van onze correspondent in Parijs)
Een der vele eigenschappen, waardoor
Mendès-France zich van zijn talrijke voor
gangers onderscheidt, is zijn bewuste stre
ven bij de massa belangstelling voor de pu
blieke zaak te kweken. Hij geeft zich alle
moeite het publiek onmiddellijk deelgenoot
te maken van zijn ervaringen, verwachtin
gen en teleurstellingen, die hij als rege
ringsleider ondervindt. Hij heeft het stem
pel van een nieuwe frisse stijl op zijn be
leid gedrukt en hij bedient zioh van alle
middelen, van de moderne techniek. Een
voorbeeld van deze werkwijze zijn de we
kelijkse radio-praatjes op Zateixiagavond,
die uitmunten door helderheid, menselijke
warmte en eenvoud, zonder toch in die
gemoedelijke oppervlakkigheid te verval
len van zo vele andere hooggezetenen, die
eens' afdalen tot de menigte.
Een tweede voorbeeld is een brochure,
die de regering heeft uitgegeven over haar
economisch hervormingsplan. Het boekje is
populair geschreven in de goede zin van
het woord. Allerlei fundamentele econo
mische vraagstukken worden klaar en een
voudig uiteengezet. De publicist en lid van
de economische raad Alfred Sauvy heeft
een smakelijk verhaal geschreven met aar
dige plaatjes enigszins in de trant van
de bekende beeldromans. De veelversmade
„strip" in dienst van de economische volks
voorlichting.
Sauvy heeft zijn relaas gegoten in de
vorm van een aantal gesprekken, die hij
met de denkbeeldige woordvoerders van de
verschillende sociale belangengroepen heeft
gehad. Zoals gemeenlijk geschiedt, geeft
ieder een ander de schuld van de slechte
gang van zaken. De stedeling beklaagt zich
over het egoïsme van de boer, die zijn
belastingen niet betaalt. De boer beschul
digt de ambtenaren, die met nietsdoen op
de gemeenschap parasiteren. De ambtenaar
scheldt op de zakenlieden, die de wetten
ontduiken en de zakenlieden tenslotte op
het publiek, dat hun zorgen met begrijpen
wil.
Waarom?
Sa my vat al die grieven tezamen en
geeft tenslotte een duidelijk antwoord op
de vraag, waarom in Frankrijk alles zo
veel slechter gaat dan in andere landen.
Hij zet uiteen dat het nationale vermo
gen sedert Lodewijk XVI nauwelijks ge
stegen is, terwijl op alle gebieden de kos
ten van het onderhoud van individu en
gemeenschap zo veel hoger zijn geworden.
Sedert 1929 zijn de defensielasten van vier
tot twaalf percent gestegen.
Modernisatie is een der wegen, waar
langs de productie opgevoerd kan worden.
Frankrijk komt op dat gebied bij andere
landen ver achteraan. In 1933 bouwden de
Duitsers 450.000 nieuwe huizen per jaar
en de Fransen niet meer dan 100.000. En
door een gebrekkige uitrusting, verzorging
ADVERTENTIE
TEDDY GEVOERDE
met bontkraag
vanaf 6 jaar 24.75
Herenmaten 48.65.
Gen. Cronjéstraat 40-44 - Tel. 15438
Haarlem-Noord l
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws, weerbe
richt en katholiek nieuws. 8.20 Platen. 9.00
Voor de huisvrouw. 9.40 Platen. 9.45 School
radio. 10.00 Platen. 10.30 Schoolradio. 11.00
Voor de zieken. 11.40 Platen. 12.00 Angelus.
12.03 Promenade-orkest en soliste. (12.30—
12.33 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
—12.40 Wij vrouwen van het land). 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en katholiek
nieuws. 13.20 Pianoduo. 13.45 Voor de vrouw
14.00 Platen. 14,50 Idem. 15.00 Schoolradio.
15.30 Kamermuziek. 16.00 Voor ae zieken
17.00 Voor de jeugd. 17.15' Kinderkoor. 17.40
Pianovoordracht. 18.00 Wetenschap en leven,
causerie. 18.10 Hammondorgel. 18.30 En nu
mijn geval. 18.45 Platen. 18.55 Prof. Romme
spreekt. 19.00 Nieuws. 19.10 Regeringsuitzen
ding. Verklaring en toelichting, waarin op
genomen: 1. de rehabilitatie-uitkeringen aan
Indische oorlogsslachtoffers. 2. (19.20) emi
gratiepraatje. 19.30 Avondgebed en litteraire
kalender. 19.45 Verzoekprogramma voor de
militairen. 20.30 Amusementsmuziek. 21.00
Actualiteiten. 21.15 De gewone man. 21.20
Politiek forum. 21.50 Luchlmachlkapel. 22.10
De Christen en de Wereld, causerie. 22.25
Kamerorkest en solist. 23.00 Nieuws. 23.15—
24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.45
Voor de huisvrouw. 9.00 Gymnastiek voor de
vrouw. 9.10 Platen. 9.40 Schoolradio. 10.00
Thuis, causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Voor de kleuters. 10.40 Orgelconcert. 11.00
Voordracht. 11.20 Platen. 12.00 Metropole
Orkest. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin
gen. 12.48 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Mede
delingen of platen. 13.20 Lichte muziek. 14.00
Voordracht. 14.20 Kamermuziek. 14.50 Ge
varieerd programma. 16.00 Orgel. 16.30 Voor
de kinderen. 17.00 Pianoduo. 17.20 Muzikale
causerie. 18.00 Nieuws. 18.15 Actualiteiten
18.20 Dansmuziek. 18.45 De strijd voor meer
welvaart, causerie. 19.00 Voor de kinderen.
19.10 Meisjeskoor. 19.30 Portretten en hun
achtergronden, causerie. 19.40 Berichten. 20.00
Nieuws. 20.05 Boekbespreking. 20.15 Voor
dracht. 20.30 Europa een. 20.40 Leven in de
cultuur, causerie. 21.00 Le Favorita, opera.
22.00 Buitenlands weekoverzicht. 22.15 Strijk
orkest. 22.40 Vandaag, causerie. 22.45 Avond
wijding. 23.00 Nieuws. 23.15 Romantiek in
muziek. 23.3524.00 Platen.
TELEVISIE (V.P.R.O.)
20.15 Avondopening. 20.20 Actualiteiten.
20.32 Weeroverzicht. 20.35 Film t.g.v. 35-
jarig bestaan van de K.L.M.. 21.00 Interview.
21.10 Instrumentaal sextet. 21.55 Einde.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Orkestconcert. 12.30 Weerbericht. 12.34
Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00
Schoolradio. 15.15 en 15.30 Platen. 16.02 Pla
ten. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muziek. 18.00
Platen. 18.20 Orgelconcert. 18.30 Voor de
soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Filmmuziek.
20.15 Orkestconcert. 21.00 Kunstkaleidoscoop.
21.15 Orkestconcert. 22.00 Nieuws. 22.15 In
ternationale radio-universiteit. 22.30 Platen.
22.5523.00 Nieuws.
BBC
22.0022.30 Nieuws. Hoe de weekbladen
Let zien. (Op 224 en 75 m.).
en voorlichting is ook de Franse landbouw
ver achterop geraakt. Een Franse koe geeft
per jaar 1740 liter melk tegen ruim de dub
bele hoeveelheid 3700 liter die haar
Nederlandse soortgenote levert.
Drie wegen
Drie wegen liggen er voor ons open, zo
geeft de regering aan. om onze achterstand
in te halen. De staat kan de leiding op zich
nemen, maar dan moeten we op elke meter
een gendarme opstellen. We kunnen ook
het particuliere initiatief volledige vrijheid
geven. Maar dat betekent dat de kleintjes
en de zwakken onder de voet worden ge
lopen. Behalve onmenselijk zou dat ook
op den duur ondoelmatig blijken.
De beste oplossing is: „reconversie", een
der wachtwoorden uit het economisch plan
van Mendès-France. De staat beveelt niet,
maar helpt. De productie stelt zich niet
langer in op het verleden met alle moge
lijke beschermende maatregelen tegen de
buitenlandse mededinging, maar richt zich
naar de toekomst. Ondernemingen die niet
mee kunnen komen, moeten niet meer
kunstmatig door de overheid in leven wor
den gehouden. Ze hebben geen recht meer
op subsidie en moeten worden omgezet aan
de hand van de behoeften, waarvan de be
oordeling aan de staat wordt overgelaten.
Bij die reconversie, biedt de overheid dan
de helpende financiële hand.
Volgens de regering is de tijd nu rijp
en gunstig voor deze grote en dringende
operatie. Dank zij het einde van de oor
log in Indochina kunnen er fondsen op de
Defensie worden uitgespaaYd, die aan de
economische hervorming besteed zullen
worden.
Alle landen hebben, zo besluit dan deze
behartigenswaardige uiteenzetting hun
momenten van nationale inzinking gekend.
Verontrustend is in ons geval alleen dat
onze depressie-periode zo langdurig is. De
Fransen moeten ophouden over de goede
oude tijd te treuren.
Het hangt uitsluitend van ons zelf- af
of die goede tijd nu niet voor ons zal lig
gen.
ADVERTENTIE
op onze
250 Modelkamers
Vrij te bezichtigen
De grootste en
modernste
woninginrichting
WONINGINRICHTING BEVERWIJK
Ontslag van rechtsvervolging
voor tnr. Wolthuis
De kantom-echter te Enschedé heeft mr. A.
Wolthuis te Groningen, een der voormannen
van de Nieuw Europese Sociale Beweging,
die terecht heeft gestaan wegens illegale
grensoverschrijding, van rechtsvervolging
ontslagen. De ambtenaar van het O. M. had
veertien dagen geleden een boete van f30
geëist.
Mr. W. werd ervan verdacht dat hij op 30
Mei illegaal in de gemeente Losser de grens
zou hebben overschreden. Hij was, naar hij
veertien dagen geleden op de zitting van de
Enschedese kantonrechter verklaarde, op
weg naar Denemarken om een erfeniskwes
tie te regelen wegens het overlijden van zijn
moeder. Vandaar had hij zich naar Zweden
begeven, waar het hoofdbestuur van de
Nieuw Europese Sociale Beweging is ge
vestigd.
Hij zei dat hij wel gedwongen was de grens
illegaal te overschrijden omdat hem zijn pas
poort was afgenomen.
BONN. (ANP). Vermoedelijk zal de
opening van een eigen Duits luchtverkeer
door de „Lufthansa" het eerste zichtbare
teken zijn van de overdracht van souverei-
ne bevoegdheden öp de West-Duitse rege
ring. De „Lufthansa" heeft vier Ameri
kaanse vliegtuigen besteld, doch deze kon
den wegens de vertraging in de verlening
van souvere'ne rechten aan de bondsrepu
bliek niet geleverd worden. Men rekent ei-
vast op, dat de „Lufthansa" spoedig zal
starten, zij het op bescheiden schaal. De
vraag of Duitsland zelf vliegtuigen voor
de burgerluchtvaart mag bouwen moet
naar men aanneemt nog worden bespro
ken.
Ofschoon de uitwerkingen van het her
stel der Duitse souvereiniteit op het gebied
der economie nog moeilijk te overzien zijn,
meent men in economische kringen dat de
invloed der te verwachten bewapeningsop
drachten zich eerst tegen het midden van
het volgende jaar zal doen gevoelen.
Voor een aantal takken van bedrijf ver
wacht men reeds op korte termijn aanzien
lijke verlichtingen. Het geldt voornamelijk
bedrijven, die nog onder controle van de
geallieerden stonden en die voor uitbrei
ding van geallieerde toestemming afhanke
lijk wairen: kogellagerfabrieken, taikken
van de electrotechnische en der chemische
industrie en fabrikanten van zware werk
tuigen. Alle voor deze industrieën nog gel
dende beperkingen zullen in de toekomst
wegvallen, voor zover zij niet slaan op de
vervaardiging van die wapenen, die ook
in de toekomst niet gemaakt mogen wor
den. De uitvoer van een aantal producten
zal van veel formaliteiten worden ontlast.
De daarbij optredende vertragingen gaven
buitenlandse concurrenten soms een voor
sprong op de Duitse. De geallieerde con
trole op het Duitse wetenschappelijk on
derzoek zal ook vervallen, doch daarvan
verwacht men geen aanzienlijke veran
deringen, aangezien de geallieerden bij de
toepassing dezer beperkingen nooit erg
streng zijn geweest.
De uitsluiting van de Roerindustrie van
bepaalde vormen van wapenproductie
heeft reeds bedenkingen doen rijzen, die
echter een tegenwicht hebben gevonden in
ADVERTENTIE
Hel brilleglas waardoor U beter xiel
DAT LEVERT KEIP HAAST LUXOR
talrijke commentaren, die slechts de
gunstige zijde van deze beperking zien. De
bondsregering acht het wenselijk de wa
penindustrie in de toekomst op interna
tionale basis te stellen. De voorzitter der
liberale partij heeft reeds gesproken over
de mogelijkheid om Duits kapitaal te laten
deelnemen san in Frans-Afrika te vesti
gen wapenfabrieken.
Sommige vraagstukken der Duitse in
dustriële organisatie zijn tot dusverre nog
op grondslag van geallieerde wetten opge
lost. Het vraagstuk van de ontvlechting der
Roerconcerns en van het verbod van een
aantal industriële families om hun kapi
taal nog in kolen of staalindustrie te ste
ken moet worden herzien. Men hoort reeds
lange tijd pleidooien om deze geallieerde-
regelingen in dier voege te wijzigen, dat
zij in overeenstemming met de Duitse
grondwet zouden komen. Dat betekent op
heffing van de opgelegde verboden en een
herstel der industriële vrijheid voor de
oude magnaten der Roer industrie. De ver
vanging van de geallieerde wetgeving tot
verbod van de kartels door een Duitse
kartelwet is dringend geboden. Sedert ge
ruime tijd wordt in de bondsrepubliek over
deze wet een felle strijd gevoerd.
Het stadsbestuur van Hamburg heeft be
sloten, de scheepswerven Blohm en Voss,
vroeger de grootste van Duitsland, te her
bouwen en hiervoor een bedrag van onge
veer 13 millioen D.M. te investeren. Men
verwacht, dat binnenkort van de geallieer
den toestemming zal worden verkregen
voor de bouw van zeewaardige schepen.
De scheepswerf werd tijdens de oorlog
zwaar beschadigd en later door de auto
riteiten van de Britse bezetting ontman
teld. De werf zal werk verschaffen aan
2500 arbeiders en een jaarlijkse productie
capaciteit hebben van minstens 30.000
bruto registerton.
De vreemdelingendienst te Amsterdam
heeft aan boord van het Nederlandse m.s.
„Blitar" van de Rotterdamse Lloyd drie
Spanjaarden aangehouden, die zich te
Barcelona aan boord hadden verstopt om
als verstekeling de reis mee te maken.
Spoedig na het vertrek van het schip uit
de haven van Barcelona werden zij ont
dekt. Twee van hen wilden naar Brazilië,
de derde was zonder bepaald doel mee
gegaan. Het drietal, een 33-jarige zeeman,
een 26-jarige mijnwerker en een 32-jarige
havenarbeider, zal naar Spanje worden
teruggestuurd.
BONN (A.N.P.) De vraag of de tijd
rijp is voor nieuwe onderhandelingen met
de Sovjet-Unie over het Duitse vraagstuk
wordt in Bonn heftig omstreden, nu de
Sovjet-minister van Buitenlandse Zaken
Molotov in Oost-Berlijn vertoeft en daar
wellicht met nieuwe voorstellen voor de
heropening van het in Berlijn afgebroken
beraad te voorschijn zal komen. Een rel is
ontstaan tegen de voorzitter der liberale
partij, dr. Thomas Dehler, die sedert vo
rige week een campagne voor onmiddel
lijke besprekingen met de Sovjet-Unie
heeft ingeluid. Volgens Dehler behoeft
daarmee niet te worden gewacht, totdat er
Duitse troepen op de been zijn.
Tegen deze opvatting is niet alleen de
Christelijke-democratische partij opgeko
men, die zich achter Adenauers devies
heeft gesteld, dat met de Sovjet-Unie niet
gesproken kan worden voor het Westelijke
verdedigingsstelsel voltooid is. Ook in de
liberale fractie zelf vindt Dehlers actie
geen onverdeelde instemming. Zij heeft
heftige woordenwisselingen uitgelokt met
de politici, die Adenauer onvoorwaardelijk
willen blijven volgen.
Dehler heeft voor de zakelijke inhoud
van zijn eisen krachtige steun van de in
vloedrijke „Frankfurter Allgemeine Zei-
tung". Het is volgens dit blad van het
grootste belang, dat een poging wordt on
dernomen om „de gevaarlijke verstarring
te doorbreken, waarmee in de bondsrepu-
ADVERTENTIE
Tob toch niet langer. Neem^-rr^
In Juli van dit jaar is de „Court" Ken-
nemerland van de „Ancient Order of Fo
resters" heropgericht, een uit 1790 dateren
de en uit Engeland stammende broeder
schap, die nu bijna 75 jaar geleden ook in
Nederland is gesticht en daar de officiële
naam heeft gekregen van „Sub-Hoge Raad
Nederland-België van de Oude Orde van
Houtvesters".
De Broederschap is gegroeid in de sinis
tere sociale toestanden aan het einde van
de achttiende eeuw in Engeland. De leden
ervan wilden elkaar sterken in de moeilijk
heden en ook zoveel mogelijk trachten el-
kaars nood te lenigen, maar omdat de vrij
heid van vergaderen in die dagen voor hen
niet bestond, hielden zij geregelde geheime
bijeenkomsten in de bossen, omringd door
wachtposten en zich voor eventuele bin-
nensluipers beveiligend door het instellen
van wachtwoorden, een Speciale begroe
ting, geheimschrift en dergelijke. Al deze
toenmalige beveiligingsvoorschriften leven
thans nog als tradities voort, ook in de
Nederlandse hoofd-afdeling, die thans veer
tien afdelingen (courts) heeft, onder meer
in Amsterdam, Antwerpen, Dordrecht, Den
Haag, Rotterdam en Utrecht, die om de
veertien dagen als broeders en zusters bij
eenkomsten hebben. Het doel wordt in de
statuten omschreven als ,,de zedelijke,
geestelijke en maatschappelijke ontwikke
ling en welvaart van haar leden in het bij
zonder te bevorderen". Deze gedachte had
voor de oorlog haar uitwerking gekregen
in een verzekering, doch men is daarvan
na de oorlog afgestapt om het karakter
van de ware onderlinge broederschap te be
vorderen en de aandacht niet van de plich
ten van de leden af te leiden naar hun rech
ten. De plichten hebben zeker niet utslui-
tend een stoffelijk karakter, want een re
gel uit een der oude reglementen, die be
wust wordt nageleefd, spreekt van „het
bevorderen der naastenliefde door het le
nigen van noden, het troosten van zieken
en rouwbedrijvenden en het tot steun zijn
van zwakken en ouden van dagen".
Doordat vele Joodse landgenoten deel
uitmaakten van de broederschap is deze
zwaar gehavend uit de oorlog gekomen. In
1941 werden haar fondsen geconfisqueerd,
gelijktijdig met de deportatie van vele Jood
se leden.
Na de heroprichting is het aantal leden
in Nederland thans ongeveer duizend, het
stijgt niet snel omdat er een zorgvuldige
ballotage plaats vindt. Ongeveer tweederde
deel van de leden bestaat uit kleine zelf
standigen, verschillen in politieke en gods
dienstige overtuigingen tellen voor de broe
derschap niet mee.
Om belangstellenden nader met zijn doel
vertrouwd te maken organiseert de Court
Kennemerland, die zich uitstrekt van Alk
maar tot Haarlem en wijde omgeving, een
feestelijke propaganda-avond op Zater
dagavond 16 October in de grote zaal van
Brinkmann, waarin de president der Ne
derlandse Foresterie, de heer M. J. Loon-
stein een toespraak houdt en artisten als
Jan de Cler en Chandu zullen optreden.
18. Piedro kon zijn oren niet geloven en
daarom rende hij nog eens haastig achter
de barones aan. „Pardon Signore", riep hij,
„nog ENE momento! Zei u zo straks, dat
u tienduizend florijnen wilde geven voor
elk poppeti?" „Zeker", antwoordde de ba
rones ietwat ongeduldig, „dat heb ik ge
zegd. Ik heb het gaarne over voor die
schatteboutjes". „Caramba", mompelde
Piedro, haar verbaasd nastarend, „zo'n
enormio bedrag voor een poppeti„Ze
kan het best betalen", klonk plotseling een
slem achter hem, „zij is een stuk rijker
dan wij, Piedro!" Hevig verschrikt kron
kelde Piedro zich om en daar ontwaarde
hij de portier van het theater, die hem
spottend aankeek. „Carrrambimboso!"riep
hij uit, „heb jij ons afgespionneerd?!" „Ik
hoorde het toevallig", zei de portier. Maar
nu ik eenmaal weet, dat je de poppen van
Eric Echo wilt verkopen, doen we sam
sam; tienduizend voor jou, tienduizend
voor mij, begrepen Ik weet wel een
middeltje om die poppen te bemachtigen".
bliek nog steeds de .verhouding tot de
machtige staat beschouwd wordt, die met
zijn bondgenoten de helft van de Duitse
bodem bezet." Men moet ook met de Oos
telijke landen contact opnemen, „maar het
is nog niet zo lang geleden, dat het gevaar
lijk was zulke waai-heden uit te spreken".
Het blad sluit zich ook volledig aan bij
Dehlers opvatting, dat verkiezingen in
Oost-Duitsland niet behoeven af te schrik
ken, ook al zouden ze niet voor honderd
percent „vrij" zijn. Het blad acht deze op
vatting een belangrijke vooruitgang tegen
over „de rampspoedige vergissing", die de
Bondsdag twee jaren geleden zou hebben
begaan door een commissie van onder
zoek naar de mogelijkheid van vrije ver
kiezingen te verlangen, waardoor onder
handelingen onmogelijk werden gemaakt".
De „machtspolitiek" is ineengestort en de
prijs, die Duitsland voor de hereniging en
daarmee voor de Europese vrede moet be
talen zal waarschijnlijk hoger zijn dan in
het voorjaar van 1952", zo schrijft het blad.
Voor de Amsterdamse rechtbank zijn
harde woorden gevallen over de slechte
controle op het dure radiomateriaal van de
werkplaats der marinekazerne op Katten
burg te Amsterdam.
Terecht stond de 32-jarige chef van deze
werkplaats, de radio-monteur J. T. uit
Amsterdam, die in burgerdienst van de
marine was. Hij erkende, dat hij in de af
gelopen vijf jaar allerlei materialen zoals
bandrecorders, versterkers, motoren en
onderdelen van radio-installaties verduis
terd had.
Hij gaf in de werkplaats lessen aan het
marinepersoneel en had voorts tot taak de
installaties te onderhouden. Hij repareerde
zelf wel eens materiaal en nam het dan
mee naar huis op een passeerbiljet, dat
door een sergeant pro forma werd gesig
neerd. Met dit passeerbiljet liet de wacht
bij de uitgang hem dan met het materi
aal, dat hij bij zich had, de poort uitgaan.
Langzamerhand nam hij steeds duurder
materiaal mee naar huis en deed het aan
helers van de hand. De schade, die de staat
hierdoor geleden heeft, beloopt duizenden
guldens. In de vijf jaar, dat de verdachte
als hoofd van de werkplaats bij de ma
rine in dienst was geweest, was er slechts
én keer een vluchtige inspectie geweest.
De officier van justitie zei dat de con
trole slecht was, maar dat dit niet als
argument gebruikt kon worden om aan de
ernst van het feit iets af te doen. Hij eiste
één jaar met aftrek van de bijna drie
maanden voorarrest en met de bepaling,
dat van de resterende negen maanden er
zes voorwaardelijk zullen zijn.
De rechtbank doet op 20 October uit
spraak.
De Franse ballonvaarster Amande Weber
is tijdens een vaart bij Jutland (Denemar
ken) verongelukt, toen haar ballon, waar
mee zij naar Engeland probeerde over te
steken, uit de koers werd geslagen en in
zee terecht kwam. Men ziet haar hier voor
de noodlottige vlucht.
Terechtgesteld. Drie leden van een gehei
me Griekse communistische organisatie
zijn Woensdag te Saloniki terechtgesteld'.
Zij hadden met een radiozender berich
ten doorgegeven naar communistische
landen.
Retour. Een achttienjarige Duitser, die als
verstekeling getracht had Amerika te
bereiken, zal uit New York teruggezon
den worden. Hij had twaalf dagen in
het ruim van een Duits vrachtschip
doorgebracht, zonder eten of drinken.
Hij was 27 kilo afgevallen en woog nog
slechts 40 kilo.
Flats. Volgens te Frankfort gepubliceerde
cijfers hebben vorig jaar meer dan een
mililioen mensen 306.000 nieuwe flats in
West-Duitsland betrokken.
Gehecht. De Londense politie heeft de
dansvloer van het raadhuis van Batter-
sea afgezocht naar het puntje van een
neus, die tijdens een ruzie was afge
beten. Het gevonden puntje werd in het
ziekenhuis aan de rest van dit lichaams
deel van het slachtoffer gehecht. De
dader moest voorkomen wegens het ver
oorzaken van ernstig lichamelijk letsel.
Zuiveren. Een flottilje Amerikaanse mij
nenvegers is begonnen de baai van Lü-
beck te zuiveren van mijnen uit de
tweede wereldoorlog.
Opgelaten. Millioenen anti-communisti
sche pamfletten, die voor Hongarije
waren bestemd, zijn in de Oostenrijkse
provincie Stiermarken neergekomen.
De stratosfeerballonnen die de pamflet
ten naar Hongarije moesten vervoeren,
waren Zaterdag in West-Duitsland op
gelaten.
Nodeloos. De vergunning van acht van de
49 kraaminrichtingen te Chicago is
sinds het begin van het jaar ingetrok
ken, omdat er „een nodeloze sterfte"
onder de zuigelingen voorkwam. De
sterfte was te wijten aan een onjuiste
behandeling door enkele leden van de
staf van deze kraaminrichtingen.
Explosie. Een eiland in het Gardameer
(Italië) is bijna geheel door ontploffin
gen vernietigd gedurende ongeveer
24 uur schoten zuilen van vuur en rook
van het eiland op. De bewoners van het
dorpje Assenza, ongeveer een halve
kilometer van het eiland, Trimelloni,
gelegen, vluchtten weg. Trimelloni was
in de eerste wereldoorlog een fort, dat
tegen Oostenrijk werd gebruikt; de
laatste jaren werd het als munitie
opslagplaats gebruikt.
Watersnood. Volgens berichten uit het
Noorden van Honduras zouden door de
overstromingen in dit gebied meer dan
duizend mensen zijn omgekomen of
verdwenen. De overstromingen zijn het
gevolg van hevige regens, die onlangs
zijn gevallen en rivieren buiten haar
oevers hebben doen treden. Een gebied',
rijk aan bouwland en vee, is vrijwel
verwoest.
Toepassing. Amerikaanse industriëlen heb
ben een beleggingssynddcaat opgericht
voor de verschaffing van kapitaal voor
de toepassing van atoomenergie voor
industriële doeleinden. Het syndicaat is
bereid zowel in de Verenigde Staten als
in bevriende landen kapitaal te investe
ren in ondernemingen voor de in
dustriële toepassing van atoomenergie.
Slachtoffers. De directie der Japanse na
tionale spoorwegmaatschappij heeft
medegedeeld dat het aantal om het
leven gekomenen bij het vergaan van de
„Toja Maroe" en vier andere veerboten
tijdens de jongste typhoonramp, tot
1008 is gestegen. Aangenomen wordt,
dat de 406 nog vermiste passagiers en
bemanningsleden het leven hebben ver
loren; 241 personen hebben de onder
gang van de „Toja Maroe", met ruim
duizend opvarenden, overleefd.
Radio-actief. Professor Takajiro Mori van
de universiteit te Tokio heeft gezegd,
dat er steeds meer radio-actieve vis in
de Stille Oceaan wordt gevangen. In
Maart was de vis alleen radio-actief in
het proefgebied rondom Bikini en be
paalde delen van het Zuid-Oosten van
de Oceaan. In April bleek een groot
deel van de vis, gevangen ter hoogte
van Formosa, besmet en in Juni werd
dergelijke vis ter hoogte van Japan ge
vangen. Volgens professor Mori was in
Maart 188.600 pond radio-actieve vis
weggegooid, in Juni 49.000 pond, maar
in Augustus 102.000 pond.
EEN GOEDE TWINTIG JAAR geleden
werd de onderzeese kabel die Ecuador met
de Panama-zóne verbindt, ter hoogte van
de Columbiaanse kust naar boven gehaald
omdat zich storingen voordeden en men
een breuk vermoedde. In de kabel bleek
een potvis verstrikt te zijn geraakt, zodat
de storingen daardoor voldoende verklaard
waren. Maar er bleven nog andere feiten
over die om een verklaring vroegen, al
lagen die dan op een totaal ander gebied.
Immers, de kabel was opgehaald uit een
diepte van ruim 1000 meter,
zodat onze potvis klaarblijke
lijk naar dergelijke diepten
afdaalt.
Het was trouwens wel be
kend, dat de potvis in de
blauwe wateren van de tropen
de diepten opzoekt om een
reusachtige inktvis, de Archi-
toutis, te jagen, welk dier op diepten van
500 meter wordt aangetroffen. Vaak klemt
de monsterachtige inktvis zijn vele armen
om de vierkante kop van de potvis, waar
na zich een vreselijk gevecht in de diepte
afspeelt. Op de taktiek van de inktvis weet
de potvis gewoonlijk wel raad, want met
een razende snelheid duikt dit, zestig tot
zeventig ton wegende dier naar beneden
en tracht zijn belager tegen de bodem of
op onderzeese rotsen te pletter te stoten.
Is dit gelukt, dan heeft hij niet anders te
doen dan zijn prooi behagelijk op te slur
pen.
Toch is het niet zozeer dit gevecht tussen
de reuzen der zee dat ons moet boeien,
als wel het feit dat de potvis in staat is
enorme drukverschillen tussen het opper
vlaktewater en de diepzee te doorstaan.
Ook sommige walvissen duiken, na door
een harpoen te zijn getroffen, recht naar
omlaag en bereiken volgens de walvisja
gers soms een diepte van 800 meter. En
de oorrobben die aan de Noordoostkusten
van de Stille Oceaan leven, moeten even
eens naar grote diepten duiken, want in
hun magen zijn resten gevonden van vis
soorten die door de mens nimmer levend
zijn aangetroffen, omdat zij uitsluitend in
de zeer diepe gedeelten van de oceaan
voorkomen.
Hoe de zojuist genoemde warmbloedige
zoogdieren in staat zijn de grote drukver
schillen tussen het oppervlaktewater en
het water in de dieptete doorstaan is vol
komen onbegrijpelijk. Elke vis die uit grote
diepte plotseling naar boven wordt ge
haald, springt uit elkaar en elke vis die
plotseling van de opper
vlakte naar de diepte ver
huist, sterft ogenblikkelijk. De
verhuizing van lage druk
gebieden naar hoge druk
gebieden of omgekeerd
vereist immer enige tijd op
dat het organisme zich aan
de nieuwe omstandigheden
kan aanpassen. Sommige potvissen, wal
vissen en robben schijnen dat echter niet
nodig te hebben en doorstaan zonder ge
leidelijke overgang een druk van 30 of
meer kilo op elke vierkante centimeter
lichaamsoppervlakte. En bij het naar bo
ven komen schijnen zij in het totaal geen
last te hebben van de caisson-ziekte, die
voor de mens reeds dodelijk is indien hij
te snel uit 70 meter water naar boven
wordt gehaald!
Nu we over de druk, die op grote diepte
heerst, aan het filosoferen zijn, moet u
zich eens-indenken dat u de hand in een
bak met kwik zoudt steken. Op elke vier
kante centimeter van de huid zou dan een
extra druk van ruim 1 kilogram worden
uitgeoefend. Maar nu het zonderlinge:
hoewel u de druk van bijvoorbeeld een
cent, die op uw hand wordt gelegd, direct
voelt, zal de druk die door het kwik op
uw hand wordt uitgeoefend niet voelbaar
zijn.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
