D.K.W.
f 6375.'
Gelijkspel van HVS tegen Velox in
de volleyballcompetitie
„Achter Wallen
en Poorten"
Fa. B. ENGELENBERG
Clowntje Rick
GROOT NIEUWS voor
rheumatiek-lijders
Terraise-prijs voor
Leo Axkit
DOS contra „Utrecht"
voor gerechtshof
KEI P Gr. Houtstraat 137 naast Luxor
Straf voor Maurits
opgeheven
cfel
Nog deze week accoord
tussen KNVB en NBVB
Matisse overleden
DONDERDAG 4 NOVEMBER 1954
8
SLOAN'S LINIMENT
GENEZENDE WARMTE
Dammen
HDG verloor van
„Jozef Blankenaar"
IJshockey
HHIJC versloeg het
Belgisch team: 10-4
Zwemmen
Nederlands record op
4 x 200 m. verbeterd
1 tons gesloten
bestelwagen,
GARAGE DEN HOUT
Voetbal
De training van het
Nederlands elftal
Engels elftal oefende
tegen Chelsea
Nu ook een profclub
in Den Bosch
OFFICIËLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
VERFSPUITREVOLVERS
I
Yvette Wiiliams trekt
zich terug
Crematie Jac. F. Lamey
Hockey
Oefenwedstrijden voor
dames uitgesteld
Boksen
Successen voor boksers
uit Haarlem
Voor de kinderen
Om het Zilveren Biljart
Teddy gevoerde Windjackets
Sport in 't kort
Ratificatie debat in Parijs
van 14 tot 17 December
FEUILLETON
Gisterenavond heeft Velox het gepresteerd
om de volleybalkampioen HVS een gelijk
spel af te dwingen. De competitie is echter
nog jong en de sterkste ploegen moeten
elkander nog ontmoeten, zodat HVS nog
gelegenheid krijgt zich te herstellen. Maar
ongetwijfeld is hier toch een kostbaar punt
voor de HVS'ers verloren gegaan.
HVS onderschatte aanvankelijk zijn tegen
stander geenszins. Met hoog tempo en fel
smashen namen de HVS'ers al snel een grote
voorsprong en niemand gaf iets voor de kan
sen van Velox. Wel konden de blauw-witten
van hun 143 achterstand een nog redelijke
1510 score maken, maar het spel van Velox
was toen nog niet van dien aard dat een
eervol resultaat in het verschiet lag.
Nadat in de tweede game Velox weer een
kleine voorsprong had kunnen nemen (40)
nam HVS het initiatief over en plaatste
Velox nu voor een achterstand. Maar Velox
haalde goed op en liet goed spel zien en
vooral Verheem speelde zowel aanvallend
als verdedigend een zeer goede partij. Velox
kwam zo onweerstaanbaar opzetten dat er
voor de HVS'ers geen houden meer aan was
en hun grote voorsprong nog niet genoeg
bleek: 16—14.
Velox had nu ervaren dat het kon en de
strijd werd in de derde set steeds aantrek
kelijker. Tot 1010 ging de strijd gelijk op,
maar vooral door goed werk van Clay kon
HVS nu baas blijven: 1511.
Begrijpelijk werd de vierde game bijzon
der spannend. Geruime tijd kon Velox zijn
voorsprong handhaven. Via 52, 94. 11—7
werd het toch weer gelijk: 1212. Daarna
weer een voorsprong voor Velox (1412),
time out voor HVS, maar het mocht niet
baten. Met 1512 behaalde Velox een ver
diend gelijkspel en een talrijk publiek kon
na deze wedstrijd tevreden over het ver
toonde spel naar huis gaan.
Rapiditas wacht nog on het eerste winst
puntje. Nn werd van VCK verloren. Beide
ploegen werkten hard, maar de zwart-witten
kwamen slechts af en toe tot goed spel, ter
wijl VCK veel constanter speelde. De over
winning was dan ook volkomen verdiend.
De tussenstanden werden 152, 1512 en
159 voor VCK.
De dames
HBC verloor tegen VCK doordat de
scheidsrechter een moment niet kon zien of
de bal binnen of buiten de lijn terecht
kwam. Dit koste HBC een puntenverdeling,
want uiteindelijk won VCK deze laatste
game met 1614. De scheidsrechter gaf in
genoemd geval „dubbelfout" en dit was de
enige juiste oplossing. De tussenstanden
werden 15—7, 7—15, 158 en 16—14 voor
VCK.
PSVH behaalde tegen een zeer wisselval
lig spelend HVS een gelijkspel: 11—15, 15—2,
12—15 en 15—12.
Bij de tweedeklassers kreeg De Blinkert de
eerste nederlaag te incasseren. De reserves
van Die Raeckse wonnen gedecideerd met
30. Rap. 2 boekte de eerste overwinning
tegen Blinkert 2 (31), HBC bleef op het
ADVERTENTIE
Nu kunt U zien, waarom Sloan's Lini
ment zo'n opmerkelijke verlichting
geeft bij rheumatiek, spit, jicht en
spierpijn. Op de tekeningen hierboven
(gemaakt naar infra-rood foto's) ziet
u hoe Sloan's Liniment zuiverend
bloed stuwt naar de pijnlijke plekken
om de zieke weefsels te helpen ge
nezen. Sloan's helpt door de natuur
te helpen. GeeD wonder, dat Sloan s
het oudste en meest gevraagde Lini
ment is. Haal daarom vandaag nog
Voor de hoofdklasse competitie speelde de
Haarlemse Damclub I in het Amsterdamse
Schaakhuis te Amsterdam tegen „Jozeph
Blankenaar" I. De Amsterdammers kwa
men in hun sterkste opstelling uit en had
den o.m. de steun van de oud-ODV'ers v. d.
Sluijs en Berk. De Haarlemmers misten D.
Schrijnemaekers, waarvoor de Noordhol
landse jeugdkampioen Langbroek inviel.
Niet minder dan 8 partijen eindigden in
remise. In het begin ging de strijd volko
men gelijk op en pas na 3 uur spelen vielen
de eerste beslissingen. Van Eijk en Lang
broek speelden remise, terwijl in de partij
tussen Smit en de oud-hoofdklasse kam
pioen van Noordholland, v. d. Sluijs, even
eens de punten werden gedeeld (3—3). Van
Veen moest in Jongedijk zijn meerdere er
kennen, waardoor de Amsterdammers de
leiding namen (53). Hierna volgden nog 2
remise-partijen van Sluiter en Blom (75),
doch daarna vergrootten de Amsterdammers
hun voorsprong door een overwinning van
Van Heerde op Luif (9—5). Meure en Boer-
koel speelden remise (117), waardoor de
overwinning voor de Amsterdammers een
feit geworden was. Het was middernacht
toen ook J. W. van Dartelen de punten met
Den Dop deelde (12—8).
goede pad en klopte Die Raeckse 3 (3—0),
terwijl ook HVS 3 een zege behaalde n.l.
op HBC 2 (3—0).
Bij de dames maakte OVRA geen fout en
versloeg HBC 2 met 30, Velox 2 klopte
PWN 3—1.
De uitslagen van de derdeklassers luidden:
Heren: BoruBlinkert 4 31, Leonidas 2
AW 3—1, De Blinkert 3—PWN 2 0—3,
Rap. 3Die Raeckse 4 03.
Dames: HBC 3—Raeckse 6 22, Sant
poort 2Velox 4 13, OVRA 2Raeckse 5
13, SpaarnestadVelox 5 31, OG 2AVC
2 04, Rap. 3—Leonidas 2 04.
De uitslagen van de te Duindigt gehouden
draverijen en rennen luiden:
Toomel D-prijs (2040 m.): 1. Riolette 1.33.2;
2. Rotecta 1.33.7; 3. Quick Maire 1.33.2.
W. f3,40, PI. f 1,20, f 1,20, f 1,70. Gek. f6,10,
Cov. f4,40.
Theo Bascom-prijs (2000 m.): 1. Sita 1.29.7;
2. Quirina Fanfare 1.30.7; 3. Rita Rosa 1.30.4.
W. f3,30, PI. f 1,70, f 1,90, f6,—, Gek. f7,—,
Cov. f8,90.
Terraise-prijs (2000 m.): 1. Leo Axkit
1.26.7; 2. Persimmon 1.27.7; 3. P. Louis 2
1.26.1.
W. f3,80, PI. f 1,80, f 1,70. f2,10. Gek. f5,40,
Cov. f3.90.
Caballero-prUs (1350 m.): 1. Sneeuw
vlokje; 2. Alluvio; 3. Roddelaar.
W. f5,70, PI. f3,30, f3,50, Gek. f9,50,
Cov. f3,60.
Commando Patrol-prijs (2100 m.): 1. Truus;
2. Pepito; 3. Aquavit.
W. f4,70, PI. f 1,90, f3,20, Gek. f 10,60,
Cov. f4,30.
Corrida-prijs (1800 m.): 1. Silver Slipper;
2. Douce France; 3. Columbus.
W. f2.60, PI. f 1,20, f 1,10, Gek. f3,60;
voc. f3,10.
Comtesse Lncienne-prijs (2100 m.): 1. Ben
jamin; 2. Karioka; 3. Phiklta.
W. f 11,80, PI. f3,60, f2,60, f 1,30, Gek.
f 19,10; Cov. f 10,40.
Totale omzet f 42.025.
Dank zij het spel van de Hagenaars in de
derde periode is de openingswedstrijd van
het Nederlands ijshockey seizoen in een over-
winning voor HHIJC geëindigd. Aanvanke-
lijk leek het er niet op dat de „Draken", het
Belgische nationale team, met een 10—4
nederlaag naar huis zouden sturen. Ondanks
het feit dat de Nederlanders een overwicht
hadden, konden zij aanvankelijk niet tot
scoren komen. Er werd te veel voor de Bel
gische kooi gecombineerd, waardoor de
tegenstanders voortdurend konden ingrijpen
wanneer er gevaar dreigde.
In de eerste periode waren de aanvallen
van de Belgen dan ook flitsender en daarbij
kwam nog, dat de Haagse defensie niet altijd
paraat was. Men verwaarloosde de dekking.
De aanvalslinies van HHIJC waren kenne
lijk nog niet op elkaar ingespeeld, waardoor
veile missers ontstonden.
In de tweede periode veranderde het spel-
beeld niet. HHIJC was wederom het meest in
het offensief, maar doelman Heirman wist
wel raad met de schoten. Slechts twee maal
werd hij gepasseerd.
Beter waren de Nederlanders in de derde
en laatste periode. Het aangeven was beter
verzorgd en men begreep eikaars tactiek Een
regen van doelpunten was het gevolg. Heir
man moest in deze periode alle zeilen bij
zetten. Zes maal kwam het rode licht ach
ter zijn doel in werking en HHIJC maakte
de zege tot een feit.
Met de rug tegen de muur vochten de
Belgen verbeten terug, de Hagenaars waren
echter onverbiddelijk. Voor HHIJC werd ge
scoord door Zukiwski (3 x), St. Onge, de
nieuwe trainers (3 x3), Van der Baumen (2x,)
Klein en Schwencke ieder een maal.
De tegenpunten werden gemaakt door
Notertnan (2), Morris en Vertrepen.
In de overdekte zweminrichting aan de
Kapelstraat heeft een ploeg van de zwem-
vereniging De Robben het Nederlands record
vïer maal 200 meter vrije slag estafette be
langrijk verbeterd. Dit record stond op
naam van LZO in Leeuwarden met een tijd
van 9 min. 17,2 sec. De Robbenploeg maakte
een tijd van 9 min. 10,6 sec. en verbeterde
derhalve het record met 6,6 sec. De tussen
tijden van de vier zwemmers waren: Kees de
Wit 2 min. 21,8 sec.; Arndt Kayser 2 mm.
218 sec.; Harry Lamme 2 min. 16,8 sec.;
Herman Willemse 2 min. 10,2 sec.
ADVERTENTIE
oersterk, zeer zuinig
Wagenweg 164-168 - Haarlem
Zoals men weet heeft de Oostenrijker
Merkel krachtens een overeenkomst tussen
HBS, de club waaraan hij contractueel ver
bonden is, en de KNVB de training van de
Nederlandse Elftalclub geleid voor de wed
strijd tegen België op 24 October j.l.
De overeenkomst gold slechts tot en met
deze ontmoeting, en sindsdien wijdt Merkel
zijn krachten weer uitsluitend aan HBS.
In de kwestie van de opvolging van Van der
Leek als bondstrainer is nog geen beslissing
genomen.
Voor de president van het Amsterdams
gerechtshof zijn de pleidooien gehouden in
zake het appèl van DOS tegen een uitspraak
van de president van de Utrechtse rechtbank
naar aanleiding van een kort geding tussen
de profclub Utrecht en DOS.
Op 11 October heeft de president van de
Utrechtse rechtbank de profclub Utrecht in
het gelijk gesteld en de vordering van de
profclub, een dwangsom van f5000 voor
iedere keer, dat DOS de speler Visser zou
doen deelnemen aan haar wedstrijden, als
reserve op zou stellen, aan de training zou
doen deelnemen, als trainer zou doen deel
nemen of anderzins, toegewezen.
„Goed doel"
Als advocaat voor DOS trad mr. Nije op.
Hij gaf een overzicht van de voorgeschiede
nis. Voetbal is geworden tot een kijkspel,
dat jaarlijks aan recette's een bedrag van zes
tot acht millioen gulden in de kassen van de
3200 bij de KNVB aangesloten verenigingen
doet vloeien. Deze verenigingen gebruiken
het geld voor het aanleggen van terrei
nen, waarvan de 350.000 leden van de KNVB
konden profiteren. Sorekende over het
jeugdwerk in de KNVB zei nleiter, dat dit
door het optreden van de NBVB verstoord
dreigt te worden.
,.De NBVB organiseert voetbalshows, voor
stellingen en séances met het enige doel
winst te maken", aldus mr. Van Nije, die
ook betoogde, dat de NBVB grote clubs als
Ajax, Feijenoord, DOS en Blauw Wit om
er maar enkele te noemen kapot probeert
te maken door meer spelers te contracteren
dan nodig is.
Pleiter vervolgde: „Het contract van Vis
ser met de profclub' Utrecht is geen con
tract. En zelfs al zou dat een contract zijn,
dan is het er een met een onzedelijk karak
ter met alleen de bedoeling om spelers te
blokkeren. DOS ontkent enige invloed op
Visser té hebben uitgeoefend om zijn over
eenkomst te verbreken. DOS heeft geen
onrechtmatige daad gepleegd".
„Niet opgedrongen"
Namens de profclub Utrecht werd het
woord gevoerd door mr. Van Ravenswaay.
Hij betoogde, dat de vnetbalstrijd niet op
gedrongen is aan de KNVB: hij was ook niet
nodig geweest. Ook mr. Van Ravenswaay
ging dieper in op de voorgeschiedenis: „De
spelers vroegen betaling, het publiek vroeg
beter voetbal. Dat schijnt samen te gaan".
Aan de hand van krantenknipsels trachtte
mr. Van Ravenswaay aan te tonen, dat door
de verenigingen van de NBVB beter voetbal
wordt gespeeld, dan in de laatste jaren door
de KNVB-verenigingen. Hij bestreed, dat de
NBVB concurreert.
Mr. Van Ravenswaay zeide niet uitgebreid
te willen ingaan op het juridisch verweer van
appèllant, omdat hij (mr. Van Ravenswaay)
zich gesterkt voelt door de uitspraken van
de presidenten der rechtbanken te Utrecht,
Rotterdam en Den Haag. Hii concludeerde
tenslotte tot verwerping van het beroep van
DOS. De president van het gerechtshof be
paalde de uitspraak op 1 December aan
staande.
ADVERTENTIE
Sierlijke Brilmonturen dieflatteren
Het secretariaat van de sportvereniging
„Maurits" heeft Woensdagmiddag het vol
gende telegram van de KNVB ontvangen:
„Voor zeven November ingelast competitie
wedstrijd MauritsRoermond". De t egen
Maurits genomen strafmaatregel uitsto
ting van de elftallen van "laurits uit het
competitieverband is door de commissie
van beroep, in overleg met de urgentie
commissie, ingetrokken.
Veertien van de zeventien spelers die in
aanmerking komen voor het Engelse voet
balelftal dat tegen Wales en tegen Duitsland
zal worden opgesteld, zijn in actie geweest
;n een oefenwedstrijd tegen Chelsea. Deze
wedstrijd, die 55 minuten duurde, werd door
het selectie-elftal met tweenul gewonnen.
In de eerste periode van twintig minuten
speelde de ploeg in de volgende opstelling:
Wood (Manchester United); achter: Stani-
forth (Huddersfield) en Byrne (Manches
ter United); midden: Phillips (Portsmouth),
Wright (Wolverhampton) en Slater (Wolver
hampton); voor: Hooper (West Ham), Hay-
nes (Fulham), Lofthouse (Bolton), Schackle-
ton (Sunderland) en Allen (West Bromwich).
In de tweede periode werden Hooper en
Haynes vervangen door Matthews en
Bentley, terwijl Foulkes de plaats van Stani-
forth innam. De kanthalves Dickinson
(Portsmouth) en Mac Garry (Huddersfield)
en de binnenspeler Revie (Manchester City)
namen niet aan de match deel. Hooper en
Bentley zorgden voor de doelpunten.
Naar verluidt is de ploeg die op 10 Novem
ber in Wembley tegen Wales uitkomt, reeds
samengesteld. Maar de namen van de spelers
zullen pas Zondag worden bekend gemaakt.
In 's Hertogenbosch is bij notariële akte
en met een aandelenkapitaal van f 100.000
opgericht de beroepsvoetbalclub N.V. „De
Hertogstad". Directeur is de heer J. de Swart.
Hangende de bemiddelingspogingen tussen
de KNVB en de NBVB zullen geen pogingen
in het werk worden gesteld spelers voor de
nieuwe profclub aan te trekken. Een reeds
eerder in Den Bosch opgerichte beroeps
voetbalvereniging is opgeheven.
ADVERTENTIE
narlsiraat .3» - Hii.irl.ru - Ti-I. I.;1
Yvette Williams, de 24-jarige wereld
recordhoudster vèrspringen, heeft besloten
de wedstrijdsport eraan te geven in verband
met het feit, dat zij begin December te
Auckland in het huwelijk zal treden. „Bo
vendien lijkt het mij het beste mij thans op
het toppunt van mijn sportieve carrière,
terug te trekken", zei de Nieuw-Zeelandse.
Zij hoopte later nog eens in het kogelstoten
en het discuswerpen te kunnen uitkomen.
Yvette Williams bracht op 20 Februari van
dit jaar te Gisborne met een sprong van 6.28
meter het wereldrecord op haar naam, waar
van Fanny BlankersKoen tot op dat ogen
blik met 6.25 meter de houdster was ge
weest.
ADVERTENTIE
Cycloïde
De Cycloïde-trapas en
naven geven 70% wrijving
besparing I
Alleen bij SIMPLEX
Gistermiddag is te Westerveld het stoffe
lijk overschot gecremeerd van wijlen de heer
Jac. F. Lamey, die Vrijdag 30 October in de
ouderdom van 72 jaar in Den Haag is over
leden. De heer Lamey is jarenlang bestuurs
lid van de KNVB en secretaris-penningmees
ter van de WEK geweest. Tevens was hij
oud-voorzitter en erelid van HBS.
De hockey-oefenwedstrijden voor dames,
die voor Zondag 14 November waren vast
gesteld, zijn in verband met het competitie
programma een week uitgesteld. De wed
strijden zullen Zondag 21 November op het
terrein van Klein Zwitserland in Den Haag
worden gespeeld.
Bij de bokskampioenschappen van Noord
holland hebben de leden van de boksvereni
ging Bruggink uit Haarlem enkele goede
resultaten behaald. Van de zes ingeschreven
boksers van deze vereniging behaalden er
vijf een prijs. Dat waren Alks (eerste prijs),
Wop (eerste prijs), De Bor (tweede prijs),
Zalm (derde prijs) en Steinman (derde prijs).
Oei.'Dat was mis. Het was net, waarvoor Bunkie al bang was geweest; in de
koek verborgen zat 'n scherpe haak! En toen hij hapte, zat hij natuurlijk gelijk vast
aan dat verraderlijke ding
„Au!", zei Bunkie.
Alle vissen, die toekeken, lachten hem uit.
„Net goed!", riepen ze. „Nou kun je 't zelf eens voelen, hoe leuk dat is, aan 'n haak
opgetrokken te worden!"
Nouleuk was het helemaal niet. Het deed pijn, en bovendien voelde Bunkie, hoe
er met kracht aan het snoer getrokken werd.
Maar niemand hielp hem. De vissen keken alleen maar en staken geen vin uit, om
hem van het snoer te verlossen. En zo werd Bunkie met kracht uit het water getrok
ken; hij spartelde hulpeloos aan het snoer in de lucht en zag aan de kant van de
vaart een grote man zitten, die de hengel in de hand hield waaraan Bunkie gevan
gen was
„O, laat me alsjeblieft los!", jammerde Bunkie.
Maar de man lachte en haalde zijn hengel in.
„Jou hèb ik!", grijnsde hij
Gisterenavond werden de wedstrijden om
het zilveren biljart tussen „Rembrandt"
en „Hof van Holland" voortgezet.
De resultaten waren:
Jacobs 130 98 35 9 2.80
Hoek 145 145 34 23 4.14
Wagenhuizen 130 105 31 16 3.38
Klop 145 145 31 20 4.67
Reich 250 250 15 53 16.66
Philippo 200 137 15 41 9.13
Piller 95 95 29 16 3.27
Graas 95 95 29 14 3.27
Wagenhuizen 130 81 22 13 3.68
Scholten 220 220 22 58 10.—
Reich 250 250 16 42 15.62
Baart 200 195 16 30 12.18
De stand is 29—23 voor „Rembrandt".
ADVERTENTIE
BARTELiORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. B0LSTR. 48 A'DAM - TEL. 717162
Het is niet onwaarschijnlijk dat de ur
gentie-commissie van de K.N.V.B. en de
delegatie van de N.B-V.B. nog deze week
tot een accoord zullen komen in de strijd
tussen beide bonden. Mocht dit het geval
zijn dan zal dit accoord naar alle waar
schijnlijkheid worden behandeld door de
bondsvergadering van de K.N.V.B., die dan
dus in een bijzondere vergadering bijeen
zal moeten komen.
Over de voorwaarden die tot een accoord
zouden moeten leiden is nog niets bekend,
daar de vertegenwoordigers van beide bon
den zich tot geheimhouding hebben ver
plicht. Deze week staan nog een tweetal
besprekingen op het programma.
SCHOTLAND—NOORD-IERLAND. De
voetbalwedstrijd tussen de elftallen v. Noord-
Ierland en Schotland, die in het Hampden
Park te Glasgow is gehouden, eindigde met
gelijke stand tweetwee. Bij rust was de
stand tweeeen voor de Noord-Ieren.
ROTTERDAM—DEN HAAG. De com
petitiewedstrijd voor de NBVB tu~:en Rot
terdam en Den Haag zal op Zondag 7 No
vember te Veenoord in Drente worden ge
speeld.
DYNAMO (MOSKOU) WON IN PARIJS.
De Russische kampioensclub Dynamo uit
Moskou heeft Woensdagavond in het Pare
des Princes met eennul gewonr.en van een
combinatie ReimsRacing club de Paris. De
rechtsbuiten Chabrov scoorde voor Dynamo
in de 37e minuut van de eerste helft. Er
waren 40.000 toeschouwers.
PARIJS (United Press/Reuter) Met
grote meerderheid (402 tegen 218 stem
men) heeft de Franse Nationale Vergade
ring het voorstel van premier Mendès-
France aanvaard om het ratificatiedebat
over de overeenkomsten van Londen en
Parijs inzake Duitse herbewapening van 14
tot 17 December te houden.
De goedkeuring was een succes voor
Mendès-France. Zijn tegenstanders hadden
aangedrongen op een spoeddebat over Al
gerije. Politieke waarnemers geloven, dat
de premier geen grote moeilijkheden zal
ontmoeten bij het ratificatieproces. Slechts
door werkelijk belangrijke Sovjet-conces
sies ten aanzien van Duitsland zouden de
plannen van de premier om voor het einde
van het jaar ratificatie van de overeen
komsten te verkrijgen nog kunnen misluk
ken, zo menen zij.
Dc beroemde Franse schilder Henri Ma
tisse is Woensdagmiddag overleden. Hij
was enkele dagen geleden van het platte
land teruggekeerd en had juist een ontwerp
voor een gebrandschilderd raam voltooid.
Op 31 December zou Matisse, die sinds 1938
een rustig, teruggetrokken leven leidde in
zijn villa të Vence in Zuid-Frankrijk, 85
jaar geworden zijn. Zijn gezondheid liet al
geruime tijd veel te wensen.
De schilder, beeldhouwer en graficus
Matisse werd in 1869 in Le Cateau ge
boren, was een leerling van G. Moreau en
werd als het hoofd van de groep schilders
van het zogenaamde Fauvisme beschouwd.
Ook Gauguin behoorde daartoe en evenals
deze stond Matisse aanvankelijk sterk on
der invloed van Cézanne.
In zijn verhandeling „Aantekeningen van
een schilder" van 1908 schreef hij, dat
evenwicht, rust en orde de grondslagen
van zijn kunst zijn. Hij wilde een rustpunt
scheppen voor de moderne, nerveuze, ge
haaste mens. Hij schilderde direct op het
doek in grote kleurvlakken met summiere
omtreklijnen.
Sinds 1903 stelde hij regelmatig zijn
werk, dat na de eerste wereldoorlog meer
diepte begon te krijgen, in de Parijse
Herfstsalon ten toon. Ter gelegenheid van
zijn tachtigste verjaardag werd in Luzern
een expositie van driehonderd van zijn
werken gehouden. Als de voleinding van
zijn streven beschouwde hij de decoratie
van Chapelle du Rosaire des Dominicains
in zijn woonplaats.
Matisse maakte ook panelen van cera
miek en staat verder bekend als illustrator
van enkele meesterwerken (bundels van
Mallarmé, Baudelaire en Ronsard) uit de
Franse litteratuur.
Henri Matisse werd reeds lang eïkend
als een van de meest vooraanstaande Euro
pese kunstenaars van deze eeuw. Zijn
kunst heeft echter, evenals die van zijn
tijdgenoot Pablo Picasso, aanleiding gege-
Een der laatste foto's van Matisse, in zijn
werkkamer genomen.
ven tot verhitte discussies. Men kan van
Matisse zeggen, dat hij wezenlijk een in
dividualist was, die zich nooit aan een
„isme" heeft onderworpen. Weliswaar
voelde hij zich herhaaldelijk aangetrokken
tot revoluti onna ire kunststromingen, doch
hij maakte zich steeds weer daarvan los en
ging voort op eigen wijze te experimen
teren.
Hij was de „schilder van het licht",
waarbij hij er in slaagde met een uiterst
sober materiaalgebruik een maximum aan
uitdrukking te bereiken. Hij gebruikte
klare, lichtende kleuren. Vele van zijn
schilderijen worden beschouwd als mees
terwerken door de'simpele wijze, waarop
zij vorm en rhythme suggereren door een
eenvoudig lijnenspel.
In tegenstelling tot het werk van Picas
so, dat wel als „sardonisch" en weer
spiegelend voor het gewelddadige van de
twintigste eeuw wordt beschreven, heeft
het werk van Matisse steeds een sereen ka
rakter, waarbij een beschouwende af
stand tot het onderwerp is genomen.
Historisch verhaal naar het gelijknamige
toneelspel van JAN VAN DAM
Bewerkt door A. Zwart
23)
„Waarom zou jij beter zijn dan de an
deren?" vroeg Talesius schamper. „Al ja
ren ga je tenslotte met dat Prinsgezinde
gespuis om!"
„En gelooft u werkelijk dat ik mijn
eigen vader zou kunnen varraden?"
„Wat zocht je dan tussen mijn brieven?"
hield Talesius vol.
Evert zweeg en sloeg zijn ogen neer. Hij
wist dat antwoorden nutteloos was, dat hij
zijn vader toch niet zou kunnen bevredi
gen.
„Zie je wel, je kunt me niet antwoorden.
Je opdracht luidde om bij mij onder een
voorwendsel binnen te dringen en bezwa
rende stukken te bemachtigen, waaruit zou
blijken, dat ik contact heb met onze Ko
ning in Spanje. Hoeveel zouden ze je voor
ieder* brief betalen die je hen kon over
handigen?" vroeg ft ij striemend.
«Het is nodeloos om me tegen dergelijke
beschuldigingen te verdedigen1', zei Evert
mat. Hij wendde zich tot Ursula: „Het
spijt me, zuster, dat mijn poging om me
met vader te verzoenen zo is afgelopen.
Ik hoop dat jij beter over me denkt
Terwijl deze ontmoedigende dingen zich
in het huis van Talesius in de Kruisstraat
afspeelden, verlieten Ripperda en Van
Duivenvoorde te paard het stadhuis. Zij
reden stapvoets; achter hen volgden vijftien
man voetvolk.
De gouverneur had het stadhuis bejet.
nadat hij zich als commandant van de stad
had uitgeroepen. In de kelders er van had
den zij het raadslid aangetroffen, dat zo
ontroerend liederen kon zingen. Maar daar
beneden was hij er weinig voor in de
stemming geweest. Hij zert te rillen en te
klappertanden van de kou aan zijn ket
ting, die met een zware ring in de muur
was bevestigd. Zij hadden hem bevrijd en
bij de warme kachel had hij Ripperda uit
voerig verslag gegeven van de raadszit
ting vóin hedenochtend. Na de inlichtingen
van joffer Hasselaer bestond er nu bij
Ripperda en Kolonel Van Duivenvoorde
niet de geringste twijfel meer omtrent de
illegale activiteit van de oude Talesius.
„Ik hoop", zei Van Duivenvoorde nu op
zijn paard, „dat hij zich flink het vuur uit
de sloffen heeft gelopen om de verraders
op te vangen. Ik twijfel er niet aan of we
vinden ze nu direct bij hem thuis".
„Dat is zo goed als zeker. Trouwens, we
zijn er al. Hier moet het huis zijn". De
twee soldaten stegen af en werden onmid
dellijk omringd door Haarlemmers, die hen
liefst op de schouders hadden genomen.
Maar het voetvolk beschermde hen en
vormde een cordon om hen heen. Ripperda
liet een paar keer krachtig de klopper op
de deur terecht komen. Onderwijl zei hij
tot de Kolonel:
„Wacht jij hier, Johan. Als ik je nodig
heb, vertoon ik me aan het raam".
„Ik vind het een beetje gevaarlijk, als je
zo alleen dat hol van de leeuw binnen
gaat", meende Van Duivenvoorde.
Ripperda lachte. Maar toen hij het be
zorgde gezicht van zijn vriend zag, be
sloot hij:
„Goed, ik zal een soldaat mee de gang
innemen".
Brechtje deed open.
„Dag vrouwtje", zei Ripperda en stapte
meteen tiaar binnen, een soldaat wenkend.
„Ik kom even met meneer spreken".
„U kunt toch zo maar niet naar binnen
gaan!" riep Brechtje.
„O, dat gaat best", vind Ripperda. „Ik
zal mezelf wel aandienen".
De soldaat beduidend te blijven staan,
opende hij de deur waarvoor de mooiste
mat lag. Hij trad binnen.
Adriaen en Ursula klemden zich dode
lijk geschrokken aan elkaar vast. Talesius
richtte zich hoog op en nam Ripperda met
vaste blik cp. Evert wist zich geen hou-
diing te geven. Onzeker keek hij van de
een naar de ander, van de gouverneur naar
zijn vader en terug.
1 „Goeiedag, heren", zei Ripperda kalm.
„Het verheugt me het gezelschap volledig
aan te treffen".
Onmiddellijk nam Talesius het woordo:
„U spreekt in raadselen, geachte heer
Bovendien vind ik uw binnendringen
uiterst ongepast. Wilt u mij onmiddellijk
met de reden van uw bezoek op de hoogte
brengen?"
„Nog steeds dezelfde Talesius", knikte
Ripperda. „Koel, berekenend en meester
van iedere situatie. Ik geloof evenwel, dat
u spoedig tot andere gedachten zult ko
men, wanneer ik u zeg waarom ik hier
ben".
Talesius lachte even.
„Ik ben nieuwsgierig", zei hij, „op welke
wijze u uw optreden zult trachten te recht
vaardigen".
„Niet ik, maar zult zich hebben te
rechtvaardigen", riep Ripperda, terwijl hij
zich kwaad maakte. „En wel direct!"
„Ik luister", zei Talesius onverstoorbaar.
„Ik gelast u, mij onmiddellijk de bood
schap te overhandigen, die Don Frederik
u heeft laten bezorgen!"
Talesius haalde zijn schouders op en zei:
„In de eerste plaats begrijp ik niet goed
waarover u spreekt. Bovendien heeft u,
voor zover ik weet, mij niets te gelasten.
Ik ben in geen geval verantwoording
schuldig. In wiens naam meent u te moe
ten handelen?"
„In naam van de Prins van Oranje!"
zei Ripperda met klem.
„O!" riep Talesius met een spottend
lachje, „Dat heerschap is, naar ik ver
moed, nog steeds in Delft. Sinds wanneer
meent hij ook in Haarlem te moeten be
velen?"
„Sedert hedenmiddag, toen ik uit zijn
naam en volgens de wens van de burge
rij het opperbevel overgenomen heb. Het
spel van u en uw aanhang is uit, Talesius!"
zei hij, terwijl hij een stap naar voren
deed. Dan wendde hii zich tot Evert: „Het
spijt me dat ik jou hier moet aantreffen.
Door je aanwezigheid heb je verdenkingen
op je geladen, waarvoor je je zult moeten
verantwoorden!"
Evert verbleekte van schrik.
„Excellentie...." stamelde hij, „ik...."
„Zwijg!" beval Ripperda hem. „Je be
geeft je onmiddellijk in arrest!"
Evert boog zijn hoofd. Hij had een ge
voel of er vloeibaar lood door hem heen
gegoten werd.
„Tot uw orders. Excellentiezei hij
zacht.
„Een ogenblik!" zei Talesius toen plot
seling. „Ik verzoek u niet te hard over mijn
zoon te willen oordelen".
Met een ruk zag Evert op.
„Vader!" juichte hij blij, dankbaar dat
zijn vader het voor hem opnam en het in
zijn hart dus nog niet zo slecht met hern
meende.
„U zult toch begrijpen", sprak de oude
Talesius, zonder zijn zoon aan te zien, „dat
iedere zoon in zijn plaats zo zou hebben
gehandeld. Ilc vermoed dat hii iets verno
men heeft over het gevaar dat mij be
dreigde, en hij achtte het zijn plicht mij
te komen waarschuwen. Misschien wilt u
dit als verzachtende omstandigheid laten
gelden
Evert deinsde terug. Het was alsof hij
een klap in ziin gezicht kreeg. Dat was een
leugen! Smekend zag hij Ripperda aan.
Deze nam hem met gefronste wenkbrau
wen op, langzaam knikkend, als wilde hij
zeggen dat hij dit wel gedacht had. Dan
liep hij naar het venster en tikte tegen het
glas.
Men hoorde Kolonel Van Duivenvoorde
buiten enkele bevelen geven.
„U heeft uw maatregelen goed genomen,
Ripperda", spotte Talesius, terwijl hij even
uit het raam keek. „Het lijkt wel een heel
vendel! En dat alles voor een oud man.
Heus, het is te veel eer voor mij".
De Kolonel kwam binnen.
„Breng luitenant Talesius met vier man
naar het stadhuis, Kolonel", zei Ripperda
kort, terwijl hij met zijn hoofd naar Evert
wees. „Hij staat onder arrest".
Van Duivenvoorde hield uitnodigend de
deur open.
„Kom!" beval hij. „En probeer niet te
vluchten of een andere domme streek uit
te halen! De poorten zijn gesloten en er
kan geen sterveling meer uit de stad".
Evert had een gevoel of hij in een droom
leefde. Langzaam, heel langzaam, liep hij
naar de deur.
(Wordt vervolgd)-