Zandvoorts raad gaf optie op grond voor millioenenproject Requisitoir en verdediging in zaak Berkelse arts St. Nicolaas op stampvolle Turfmarkt gearriveerd Diogé met „De Zigeunerbaron" REMBRANDT Nog een jaar afwachten Voorstel tot grondtoezvijzing voor boulevardplan-Visser „in de ijskast" Ook Mendès-France wil nu niet onderhandelen Middenstandscentrale tegen reisbonnen Bloemendaal Marinus Adam leidde het D-concert Amsterdamse Beurs 8 Raad geprikkeld over „eisen" van de heer Visser Sint Nicolaas-cadeaux en Kerstversieringen Burgerlijke Stand van Haarlem P.E.N. huldigde twee jubilarissen Onderzoek „Triton"-ramp begint 29 November Conferentie in Moskou verwacht van communisten en neutralen Circulaire aan de leden Feestavond P.C.S.B. Twintig man van „Willem Barendsz" vielen van loopbrug Scherven van 12de en 13de eeuwse kogelpotten Sneeuwval hoven de Alpen Kort nieuws W OENSDAG 17 NOVEMBER 1954 HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Bij de besprekingen, die gisteravond in de Zandvoortse raad zijn gehouden over het millioenenproject voor een boulevardcentrum van een combinatie van particu lieren is één ding zeker geworden, namelijk, dat alles nog zeer onzeker is. „We zullen eens zien", was de grondtoon van alle commentaar uit de raad. „Dit is een unieke kans", zo formuleerde de voorzitter, mr. Van F e n e m a, het „maar dan ook niet méér dan een kans. We moeten met beide benen op de grond blijven staan". En wethouder Kerk man (Arb.) merkte op: „Dit is in ieder geval een positief punt van het hele geval: er is in Zandvoort nu al zo lang een strijdvraag over de bouw-mogelijkhenen die er zijn. En thans wordt in ieder geval op een wijze, die voor de gemeente de minste kosten met zieh meebrengt, onderzocht welke die mogelijkheden zijn. Ook als er van de hele zaak niets komt. dan hebben we daar tenminste zekerheid over". In dit stadium kon de raad weinig anders doen dan de genoemde combinatie een optie op de volgens de tekeningen nodige grond ver lenen behoudens rechten van derden tot 1 Januari 1956, zodat zij nog ruim een jaar de tUd heeft om de plannen nader uit te werken, met dien verstande dat de raad per kwartaal van de vorderingen op de.hoogte wordt gehouden. Het verzoek daartoe was uit naam van de combinatie gedaan in een brief van mr. W. H. J. Derks en enige anderen, een brief die echter ook nog bepaalde verlan gens kenbaar maakte, welke zijn voortge vloeid uit de besprekingen met de indie ner van het oorspronkelijke „halve-boule- vard-plan", de Haagse aannemer H. Vis ser. Eén daarvan wenste de meerderheid van de raad in eik geval niet in te willigen, na melijk: min of meer ter compensatie aan de heer Visser grond toe te wijzen voor de bouw van 100 eengezinswoningen over de termijn van twee jaar in een ander deel van Zandvoort. Een andere wens die in de brief ken baar gemaakt werd kwam er op neer, dat de heer Visser indien het project niet door zou gaan alsnog de grond zou krijgen voor zijn oorspronkelijke plan voor de bouw van het Zuidelijk oeel van het Boulevardplan. Zó stellig wenste de raad dit niet toe te zeggen: hij volstond op voorstel van B. en W. met het nog altijd hangende voorstel tot grondverkoop aan de heer Visser voor diens plan eenvoudig ook aan te houden tot 1 Januari 1956. De brief bevatte voorts de mededeling dat de heer Visser als aannemer bij de verwezenlijking van een deel van het mil lioenenproject zal medewerken. Over dat deel wordt dus eventueel geen openbare aanbesteding gehouden. „Er valt niets te eisen". „Ik geloof niet dat de heer Visser ten opzichte van de raad aanspraken of rech ten heeft", aldus de heer Lindemann (KVP), „door de hem destijds verleende optie heeft de gemeente helemaal geen verplichtingen op zich genomen. Vandaar dat de heer Visser ook niet kan eisen, dat hij nu 100 woningen mag zetten in een ander deel van de gemeente. De v o o r- 1 ADVERTENTIE Al brandt het maagzuur nog zo fel, één R I S P-tabletje blust het wel Tentoonstelling in Frans Halsstraat Met het oog op het Sint Nicolaasfeest en de Kerstdagen heeft de afdeling Haar lem van de Commissie voor Huishoude lijke- en Gezinsvoorlichting in het gebouw Frans Halsstraat 7 in Haarlem-Noord een tentoonstelling ingericht van verrassingen en cadeautjes voor Sint Nicolaas en Kerst versieringen. Het tentoongestelde is ver vaardigd door de vele huisvrouwen en aanstaande huisvrouwen van alle gezind ten, die een of meer cursussen hebben ge volgd of nog volden onder leiding van de directrice, mejuffrouw A. Franse, een vaste staf van vier personen en verschei dene losse leerkrachten. Op deze ten toonstelling wordt op dui delijke wijze aangetoond, dat men met ge ringe middelen aardige cadeaux en versie ringen kan maken. Met karton, triplex, een beetje verf err een klein beetje handig heid kan men tot fraaie resultaten komen. Bovendien bewijst deze tentoonstelling, dat allerlei huishoudelijke voorwerpen uit stekend dienst kunnen doen als onderdeel van een versiering of van een stuk speel goed, zoals luciferdoosjes, klerenhangers en dergelijke. Het gestelde doel: mensen met een smal le beurs in de gelegenheid te stellen toch op de feestdagen met iets aardigs voor de dag te komen, is hier stellig bereikt. Geen St. Nicclaasontvangst in Bloemendaal De laatste jaren heeft Bloemendaal de aan komst van Sint Nicolaas beleefd op het sta tion te Bloemendaal. Een ontvangst, die werd voorbereid door het bestuur van de plaatse lijke afdeling van de Koninklijke Neder- lande Middenstandsbond. Wegens het onlangs overlijden van een der bestuursleden en bij afwezigheid van een der andere bestuurs leden heeft men in Bloemendaal dit jaar geen feestelijke intocht van de „goed heilig- man" kunnen voorbereiden. HAARLEM, 16 November 1954 ONDERTROUWD: 16 Nov., J. P. van den Bosch en A. W. Blom. GEHUWD: 16 Nov,, J. H. Wille en L. J. Lindeman. BEVALLEN van een zoon: 15 Nov.. A. M. Brandt—de Ridder; J. P. Verv/erKoele- meijer; J. J. de BruijnWeber; 16 Nov., C. RoffelZwarts. BEVALLEN van een dochter: 15 Nov.. M. Th. Mullens—van Dijk; R. Nederpelt—Vee- nendaal. OVERLEDEN: J. Feije, 52 j„ Parklaan; J. Jansen van Galen, 79 j., Jansstraat; H. van ter BeekBouwmeester, 46 j., Vosmaerstraat. zltter, die de sprekers direct beant woordde. zei dat hvi dit ook minder stellig wilde formuleren en slechts een principe besluit tot medewerking van gemeente wege hieraan bedoelde. Naar het oordeel van de heer Weber (AZBi maakt de heer Visser door deze eis misbruik van de situatie. „Hij hééft niets te eisen", zo zei deze spreker, die B. en W. dan ook voorstelde, dit punt terzijde te laten. „Zonder inwilliging hiervan kan ik met het voorstel van het college ac- coord gaan", voegde hij er aan toe. Ook de heer Tates (VVD) bleek het daarmee eens te zijn. Er zijn zovéél gegadigden voor de woningbouw in Zandvoort en hij achtte het onjuist hen bij de heer Visser achter te stellen. De wethouder van Publieke Werken, de heer Van der Werff (C.-H.) uitte zijn bevreemding er over, dat de raad, die in een vorige zitting zo in de weer was voor voldoende waarborgen voor de heer Vis ser indien deze door de verdere ontwik keling schade zou lijden, zich thans in het gehbel niet aan deze gebonden achtte. De heer Van Kuyk (Arb.) bleek deze bevreemding v&n de wethouder wel eenigermate te delen maar ook hij achtte het toch ongewenst om de heer Visser reeds nu een principiële toezegging te ge ven over een zó groot terrein als hij voor zijn eengezinswoningen nodig heeft. Over het millioenenproject zei hij be scheiden: „Wij als kleine mensen zijn ge neigd ons af te vragen, hoe dat nu alle maal kan en begrijpen onmiddellijk dat de supervisor, ir. Friedhoff, zijn oordeel over deze hele aangelegenheid heeft opge schort. Het is voor ons immers ook nog een grote vraag hoe dit allemaal rendabel is te maken. Het is een goede gedachte, dat wij om de drie maanden van de stand van zaken op de hoogte worden gehouden, dat zal het gevoel wegnemen, dat er achter ons can dingen groeien, waarvan we geen be grip hebben". De voorzitter deelde naar aanlei ding hiervan mede. dat het advies van ir. Friedhoff zich niet over de economische kant van het project zal uitstrekken. „Dat is iets wat de combinatie zelf zal moeten bestuderen eventueel in samenwerking met het rijk'', zo zei hij. De heer Slagveld (Plaatselijk Be lang) vestigde er de aandacht op dat vol gens de eerste tekeningen van het nieuwe project 100 woningen zouden moeten wor den afgebroken, maar de voorzitter stelde daar tegenover, dat het plan- Friedhoff een evengroot deel van de be staande bebouwing zou elimineren, zodat er wat dit aangaat niets is veranderd. Het verlangen van de heer Visser be treffende grondtoe wij zing voor honderd eengezinswoningen ging ook wethouder Kerkman (Arb.) te ver. „Behoudens rechten van derden" Aan het besluit tot optieverlening voor de grond voor het millioenenplan werd de uitdrukkelijke toevoeging verlangd: „be houdens rechten van derden", hetgeen speciaal van betrekking is cp de belangen van de heer Pomper en Smits Bouwbe drijf. Het plan blijkt namelijk een project van het laatstgenoemde bedrijf te overlap pen, maar bij besprekingen met de combi natie is dit bedrijf bereid gevonden ver der naar het Noorden te bouwen mits het onmiddellijk aan het Zomercentrum zal grenzen. Of dit nodig zal blijken is overigens, naar de voorzitter zeide, in het ge heel nog nier. zeker. „Dit plan is een op timum", zo zei hij, „het is mogelijk dat er iets anders uit de bus zal komen. Straks gaat eerst de schaar van het technisch en financieel bereikbare in de schetsen en plannen". De heer Lindemann (KVP) consta teerde verwonderd dat de raad het bij deze aangelegenheid wel roerend eens was. Die unanimiteit bleek ten slotte ook uit de beslissing, die met algemene stemmen werd genomen. Op die fatale avond aldus de officier in zijn requisitoir, waarvan men de aanhef vindt op pagina 1, verzette O. zich zelf tegen het voorstel om een andere medicus te ontbieden. Dat het spuitje morfine mede als doodsoorzaak een rol gespeeld zou hebben, zoals door sommige getuigen ge zegd is, wordt door dokter Nelemans na drukkelijk ontkend. De arts, die de over lijdensverklaring voor mevrouw O. op stelde en daarin op gezag van dokter O. hersentumor invulde, heeft zomin als de omgeving van mevrouw O. ooit haar toe stand als bijzonder ernstig ingezien. Daar om was het moment van de crisis voor iedereen wel buitengewoon ongeloof waardig.. In de hele gang van zaken, zo besloot de procureur-generaal, heeft O. welbewust, op deze ontknoping aange stuurd. Met betrekking tot zijn opmer kingen in het begin van deze zitting ge daan, dat hij in het begin van de recht bankzitting partijdig behandeld zou zijn, meende de procureur-generaal, dat het vonnis van de rechtbank een zeer inge togen indruk maakt en met voorbijgaan van alle medische, psychische en scheikun dige bijzonderheden op vrij eenvoudige wijze stelt waarom de rechtbank O. schul dig achtte. „Ik vraag daarom vernietiging van het rechtbankvonnis en eis opnieuw levens lang", zo besloot de procureur-generaal. Pleidooi van mr. Huygens Mr. Huygens begon zijn pleidooi met een felle aanval op de lekenverklaringen der getuigen, die hij tezamen een „grand guignol"-verhaal noemde. Hij toornde vooral tegen de verklaringen van O.'s schoonmoeder, mevrouw E.V., en zijn apothekers-assistente, mej. M., die hij vol komen subjectief noemde. De schoonmoe der werd gedreven door een onverzoenlijke haat tegen de arts, welke haar er zelfs toe verleidde tot tweemaal toe te liegen en zich aan meineed schuldig te maken. De politie had maar „opgekalkt" wat de getuigen haar geliefden te vertellen en ook de ge- tuigen-deskundigen als prof. dr. Froentjes, dr. Nelemans en vooral de lijkschouwer dr. Hulst hadden volgens de verdediger hun fantasie de vrije loop gelaten. Tegen over dr. Hulsts verklaring, dat microscopi sche sectie van de hersenen van mevrouw O. niet nodig was stelde de verdediger de uitspraak van de Britse deskundige Sir William Eentley Purchase, die in eerste aanleg verklaard had, het uitblijven van zulk een microscopisch onderzoek bijzon der ongelukkig te vinden. „Met alle respect voor dr. Hulsts drukke werkzaamheden en zijn kunde", aldus mr. Huygens, „vraag ik me toch in gemoede af of deze deskundige op zijn hoge leeftijd nog wel up to date is en de laatste wetenschappelijke snufjes kent. Een van de onaangename verschijn selen van de ouderdom is namelijk dat men steeds minder toegankelijk wordt voor an- derer standpunten en in dat opzicht iets van een dictator krijgt. Dr. Hulst duldde in de zitting geen ander standpunt naast het zijne, zoals gebleken is uit zijn deni grerende uitlatingen ter zitting van Zater dag ten aanzien van prof M. en dr. Van D., beiden als autoriteiten bekend staande pharmacologen. Ook heeft dr. Hulst be weerd dat een microscopisch hersenonder zoek volgens hem jaren zou vergen, maar andere hersenspecialisten hebben mij ge schreden, dat dit met een modern geoutil leerd laboratorium ten hoogste een maand of zes weken kost. Bovendien wil ik opmer ken, dat dr. Hulst als lijkschouwer natuur lijk wel een grote ervaring heeft, maar toch geen specialist is op het gebied van het kleine mysterieuze kastje van onze herse nen. Ik betwist dan ook zijn conclusie en c!ie van prof. dr. Steenhauwer, dat blauw zuur pertinent de doodsoorzaak van me vrouw O. geweest is. Leest u daar de ver klaringen van dr. Purchase maar op na." Toen vei'zuchtte mr. Huygens: „Het is eigenlijk weer gebleken, dat de stelling, dat staat en verdachte gelijke rechten hebben, illusoir is. In dit geval heeft de staat be schikt over alle middelen voor zijn be wijsvoering, terwijl een algemeen geacht deskundige als de Engelse dr. Purchase niet gedagvaard kon worden, omdat de procureur-generaal er bezwaar tegen maakte dat voo dit doel een paar honderd gulden uit de staatskas getrokken zouden moeten worden." Concluderend zei hij: „Wie kan nu achteraf met absolute zekerheid vaststellen of het misschien toch niet her sentumor geweest is?" Prof. Carps opmerking, dat de kwade trouw van de verdachte zou blijken uit het vasthouden aan zijn diagnose hersentumor, achtte hij ook onaanvaardbaar en deze is later dan ook gedeeltelijk door prof. Carp teruggenomen. Dat de dienstbode het motief voor de beweerde moord zou kunnen zijn leek mr. Huygens een absurditeit. „Dat deze dienst bode de rol van de fatale vrouw gespeeld zou hebben moet ieder weldenkend mens volkomen onaannemelijk toeschijnen," zei hij. Om kwart voor één werd gepauzeerd. Deze week zette het Provinciaal Electri- citeitsbedrijf van Noordholland in met de huldiging van twee jubilarissen, die hun veertigjarig dienstjubileum bij het P.E.N. vierden. Maandag was het feest voor de heer G. Ruitenbeek, te Weesp, controleur eerste klasse, en Dinsdag voor de technisch opzich ter C de heer D. Dekker te Amstelveen. Op de dag van hun jubileum werden de beide ambteharen des morgens met hun echtgenote ontvangen door de directie van het P.E.N. in het gebouw aan de Ign. Bispincklaan te Bloemendaal. Daar werd hun een bloemen hulde gebracht en ontvingen zij het gebrui kelijke geschenk onder enveloppe. De heer Ruitenbeek werd des middags in Bussum nog ontvangen op het districtskantoor, waar hij mede namens de jubileumcommissie werd toegesproken. DUBLIN (United Press) Dinsdag is bekend gemaakt, dat de vroegere Ierse minister van Buitenlandse Zaken Sean MacBride aangewezen is om de feiten voor te leggen inzake de ramp, die zich op 5 September in de monding van de Shannon heeft voorgedaan met de Super-Constel- lation „Triton" van de KLM. Het officiële onderzoek zal op 29 November in Dublin worden geopend. Een ander vooraanstaand Iers jurist, T. K. Liston, is aangewezen om op te treden voor het departement van Industrie en Handel, dat verantwoordelijk is voor de leiding van het vliegveld Shannon. McDonagh, de griffier bij het onderzoek, verklaarde dat de K.L.M. zich ver zekerd heeft van de diensten van twee prominente leden van de Ierse balie, Wil liam Obrien Fitzgerald en Richard McGo- nigal. Om halfdrie Dinsdagmiddag is door tot dusverre onbekende oorzaak brand ontstaan in de kapitale boerderij van de veehouder G. van der Heide te Sybrandahuis nabij Dokkum, Een groot deel van de inboedel en een grote partij hooi gin:en in vlammen op. De boerderij was verzekerd. Het woonhuis en de schuur brandden geheel uit. Alleen de muren staan nog overeind. OTTAWA (Reuter) De Franse pre mier Mendès-France heeft te Ottawa ver klaard te menen, dat een conferentie tus sen Oost en West op het ogenblik geen kans zou maken de internationale toestand te verbeteren. Hij acht het beter, dat Frankrijk het Sovjet-voorstel tot een be spreking met het Westen laat rusten tot na de bekrachtiging van de Parijse over eenkomsten inzake West-Duitsland. Eerst moest de positie van het Westen worden versterkt. De Sovjet-Unie en haar communistische buren zullen op 29 November te Moskou hun eigen conferentie over een veiligheids- stelsel houden, indien de Westelijke mo gendheden het Russische voorstel voor éen conferentie over een veiligheidsstelsel voor geheel Europa verwerpen, aldus menen di plomatieke waarnemers te Moskou. De Russische perscommentatoren wek ten de indruk niet te geloven, dat het Wes ten het voorstel aan de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk en 21 ande re Europese staten zal aanvaarden. De commentatoren menen, dat misschien vele neutrale staten aan een conferentie van communistische staten, wensen deel te ne men. Men is gewoon „De Zigeunerbaron" van Johann Strauss als een operette te be schouwen, mogelijk, omdat het toneelwerk zijn oorsprong vond in het milieu der lichte muze, mogelijk ook, omdat men de naam van de componist slechts met deze kunstvorm kan vereenzelvigen. Maar als men „De Zigeunerbaron" eens gaat verge lijken met hetgeen men doorgaans als operette beschouwt en dat meestal niet meer is dan een amusante, onsamenhan gende, onlogische reeks van amoureuze en andere nonsens, dan gaat men toch even aarzelen om het beroemde werk van Strauss in het gezelschap der operettes on der te brengen. En de reden voor die twij fel aan het operette-karakter van „De Zigeunerbaron" ligt niet alleen in het to- neelgebeuren, maar ook in de aard der muziek, die zo vaak (en wel speciaal in het eerste en tweede bedrijf) de gedachte aan de opera oproept. In eerste instantie is het eigenaardige karakter van deze „operette" van Strauss bepaald door de bron van het libretto, het verhaal „Saffi" van Maurus Jókai, de ver maarde Hongaarse schrijver en dichter, die van 1825 tot 1904 leefde. Het libretto mag eï zijn, althans in de Duitse zetting van Ignaz Schnitzer, clie wel meer be langrijk werk geleverd heeft met het ver talen van Hongaarse toneelstukken. Hij gaf er het bewijs mee, dat vertalen geen EEN JONGETJE van drie turven hoog, dat vanmiddag vooraan in de rijen van duizenden kinderen op de Turfmarkt stond, zong, terwijl hij van het ene been op het andere wipte: „Oh, kom er eens kijken" dwars tegen de muziek van de Haarlemse Politiemuziekkapel in, die op forse wijze onder leiding van de heer L. D. Beumer het „Zie ginds komt de stoomboot" ten ge hore bracht. Het jochie merkte er echter niets van, want hij had alleen maar oog voor het naderende stoomschip „Spanje", dat met dampende schoorsteen op de Turf markt aanvoer. Op het dek stond, omgeven door een twaalftal zwarte Pieten en vrien delijk wuivend met zijn witte handschoe nen de goedheiligman, die er nog opmerke lijk fris uitzag na zijn ongetwijfeld ver moeiende reis van Spanje naar Haarlem. Aan de wal stond de calèche reeds te wachten met vier schhnmels en Sint Nico laas schreed minzaam naar de kinderen- wuivend naar de koets, die hem urenlang door de stad zou voeren door versierde straten en langs juichende kinderen. Voor de calèche namen de leden van de Haarlemse Politiemuziekkapel plaats op een versierde vrachtwagen. Hier na volgden twee rijtuigen voor de Pieter mannen en de leden van het comité van voorbereiding. De hoge hoeden van deze organisatoren staken somber af tegen de fraaie mijter van Sint Nicolaas, maar hun gezichten stonden bijzonder vrolijk en zij wenkten evenals de Heilige vriendelijk- lachend naar de kinderen, die echter meer belangstelling hadden voor de Zwarte Pie ten, die gul telkens wear handenvol peper- ADVERTENTIE Nog heden en morgen de iaatste voorstelling met de LUTHER-FILM De Middenstandscentrale voor Haarlem en omstreken heeft een circulaire aan haar leden gestuurd, welke gericht is tegen re clame door middel van het verstrekken van reisbonnen of andere zegels. Deze cir culaire voert als motto; „Reclame wordt een belasting" en luidt als volgt: „Een groot gevaar dreigt voor u. De concurrentie steekt op, met het ge volg dat u en ook uw collega's uitzien naar een methode tot omzetvergroting. Velen zien dat in reis-bonnen, of andere soort zegels. Dit kan een reclame zijn, zolang dit niet algemeen is, en uw collega-concurrent deze reclame of iets dergelijks niet kan toe passen. Dit laat uw collega-concurrent niet op zich zitten en zeker als het langer duurt dan een paar maanden; hij gaat dan ook iets dergelijks geven. Het resultaat is dat- er geen omzetvergroting meer is en de re clame-kosten blijven. Dit wordt dan een belasting. En welke indruk wekt dat naar buiten en voor de regering. Vele winkels geven wat weg, terwijl die zelfde winkels sme ken om belasting-verlaging, en de omzet belasting niet langer wensen. Er zijn nog veel meer argumenten, maar voor u is het ergste in zo'n geval, dat uw netto-winst die toch al niet teveel is. voor 'n groot deel zonder resultaat verdwijnt. Bedenkt u toch vooral! Bespeekt dit met uw bestuur van vak- of standsorganisatie. In elk geval een klemmende raad: Geeft u ze vandaag nog niet; begin er dan niet aan. Geeft u ze wel, stop er dan vandaag mee. Treed in overleg met uw collega-con current als dat mogelijk is. Weest u bewust van de gevolgen." Aan de talrijke sportevenementen en festiviteiten, die sinds April van dit jaar wa ren georganiseerd door de Politiesportclub Bloemendaal bij de viering van het vijf entwintig jarig bestaan in October van dit jaar, is Dinsdagavond een einde gekomen. In hotel Duin en Daal had de jubilerende politiesportclub een aantal bekende artisten uitgenodigd om de daar aanwezige leden en donateurs met echtgenoten een prettige avond te bieden. Onder deze donateurs wa ren verschillende vooraanstaande figuren uit de gemeente. Het gezelschap, dat gedu rende enige uren een programma van jolijt bracht, bestond uit de conferencier Willy Vervoort, de imitator Jan Oradi, de Anna- bella's en Co, Tonny Bouché en Frits Schuier. Na afloop van het programma heb ben de talrijke politiemensen en hun geno digden zich nog tot twee uur vermaakt op de dansvloer. De muziek werd verzorgd door de heer A. J. Grootegoed en zijn dans- orkest de Kruidnoten. noten in het rond strooiden uit grote bijna onuitputtelijke zakken. De gehele stoet werd gesloten door de heer Karei Braun met zijn musicerende Hooibouwers, even eens een belangrijk onderdeel van de op tocht. Onder het daverend gejuich van de dui zenden kinderen zette de stoet zich in be weging en verdween over de Langebrug in de richting van Haarlem-Oost, waar een steeds aanzwellende ovatie bewees, dat Sint Nicolaas ook daar zeker niet onopge merkt voorbijtrok. Bij de Turfmarkt verspreidde men zich weer, maar velen namen weer een plaatsje in langs de route, die de Sint nog moést volgen om nóg eens de stoet voorbij te zien trekken. Concertmeester Jan Hesmerg kreeg in het eerste programmanurn lier van het gisteren plaats gehad hebbende D-concert van het Noordhollands 'Philharmonisch Orkest, onder leiding van Marinus Adam, een fraaie kans om zijn solistische vaardig heid te tonen. Want in drie van de vier delen die van Mozarts Haffner-Serenade gespeeld werden (compleet bestaat het stuk uit acht nummers) heeft de aanvoer der van de violen een taak, die haast op weegt tegen het spelen van een concert. Mozart vertolken is bovendien heel moei lijk, vooral wat betreft het samenspel, ze ker in deze Serenade, waarvan de solo passages niet los komen van het geheel. Aangaande deze uitvoering moet het pun tige spel van Hesmerg in elk geval wor den geprezen. Als tweede nummer op het programma hoorden wij het Pianoconcert in Es van Mozart (K.V. 482) met de Belgische pianist van Poolse afkomst Naum Sluszny, een leerling van Askenase, als solist. Slusznu speelt in z'n eentje voortreffelijk piano. Ik vergeet nooit hoe overtuigend voor zijn technisch, zijn muzikaal en zijn plas tisch vermogen ik eens zijn interpretatie van Beethovens Opus 111 en van Mous- sorgski's Schilderijententoonstelling ge hoord heb. Daarom viel het mij nu tegen in het eerste hoofddeel te moeten waar nemen, dat de twee elementen solo en orkest zo losjes, als onbegrepen, naast elkaar liepen. Bovendien leek mij de keuze van de grote cadens die van de hand van Askenase bleek te zijn niet geluk kig. Het prachtige Andante bracht een heerlijke verademing. Hier wist Sluszny de uitdrukking te vinden en tevens de pianoklank te laten bloeien, om dit merk waardige concertante stuk de poëzie mee te geven, waaraan deze middenmoot zo rijk is. Die levenwekkende musiceergeest manifesteerde zich ook het Andantino Cantabile het alternatief van het Ron do: ook daar hoorden wij een pianist die met delicate aanslag na te dichten weet. Hinderlijk was echter, dat Sluszny onder zijn spel zat mee te brommen laat hij dat thuis doen, maar niet op een concert podium. Voor de bijval dankte de solist met een vlotte vertolking van Mozarts „Alla turca" uit de Sonate in A. In het tweede deel van de avond bood Adam boeiende orkestmuziek. De „Pré lude a l'après midi d'un faune" van Debussy klonk suggestief en de kennis making met de jeugdflimmuziek die Ben jamin Britten schreef met het paedago- gische doel de instrumenten van het or kest stuk voor stuk of in groeperingen te demonstreren, was vermakelijk en muzi kaal boeiend tevens. Men kan bewonde ring hebben voor de wijze waarop de com ponist een thema van Purcell veertien keer varieerde, telkens naar het karakter van de instrumentatie die hij wilde doen uitkomen. Hij heeft hiermee een vakman schap getoond dat respect afdwingt en bovendien ook ëen fantasie vol geest en humor. De technische moeilijkheden voor het uitvoerend apparaat heeft hij niet ont zien. Ieder instrument laat hij aan zijn trekken komen en hij heeft het bestaan met een knappe slotfuga een kroon op dit werk te zetten van waarlijk machtige al lure. ■Het werk werd niet met gesproken com mentaar uitgevoei'd; dit zal uiteraard op het eerstvolgende jeugdconcert wel gebeu ren. Het publiek reageerde uiterst dank baar op de uitvoering, die kon gelden als een demonstratie van de capaciteit van het orkest en van de kundige directie van Marinus Adam. JOS. DE KLERK Toen een groep opvarenden van de wal visvaarder „Willem Barendsz" zich in Willemstad op Curagao aan wal wilde be geven, brak de leuning van de loopbrug. Twintig bemanningsleden vielen van de brug; de meesten in het water, enkelen op de kade. Twee van hen werden zodanig gewond dat zij in een ziekenhuis moesten worden opgenomen. tweede-handswerk, maar een zeer te respecteren kunst kan zijn. Het begin van het verhaal speelt zich af in een sfeer van waardige ernst, die zelfs door de grappig doende, lepe scha vuit Zsupan, de materialist bij uitstek, niet geneutraliseerd kan worden. De mu ziek van Strauss bereikt dan een niveau, dat het in alle opzichten rechtvaardigt om' van een meesterwerk te spreken, dat treft door de gevoelsspanning en dramatiek. Het derde bedrijf komt als sterk contrast met zijn ontspanningen en zijn vrolijkheid meer de geest van de operette brengen. Het merkwaardige karakter van „De Zi geunerbaron" anaakt een opvoering niet tot een gemakkelijke taak. En zeker niet voor een gezelschap van amateurspelers. De muzikale eisen zijn hoog en de typering van de hoofdfiguren (waarvan in dit ge val zeer zeker wat te maken is) vergt een juist inzicht. Het dilettantem-operette- gezelschap Diogé, dat gisteravond in de Haarlemse Stadsschouwburg een opvoe ring van het werk gaf, is zich van al die eisen, gezien het verdienstelijke resultaat, bewust geweest. De opvoering gaf, over het geheel genomen, de indruk van een goede voorbereiding. Men was daarbij na tuurlijk gebonden aan de beschikbare ca paciteiten, die uiteraard uiteenliepen. Op de voorgrond traden Suze Spoelder als het zigeunermeisje Saffi en Lenie Cra mer als Zsupans dochter Arsena. De eerst genoemde zong uitstekend met haar dra gende, geschoolde stem en gaf een goede typering zonder in weke lieftalligheid te genover de canailleuze Arsena te verval len. Lenie Cramer was geknipt voor deze rol. Haar zingen muntte uit door frisheid van klank. Theo Jansma had de hoofdrol in handen. In zijn spel en zang was veel goeds, maar toch had ik gaarne meer warmte van expressie en wat minder ge reserveerdheid in zijn actie willen waar nemen. Herman Woerd e was de rijke var kensfokker Zsupan. Hij kreeg in het derde bedrijf volop ziin kans tot komische uit beelding en daarvan maakte hij met suc ces gebruik. Wat meer embonpoint zou hem in deze rol niet misstaan hebben. Jaap Kaan gaf een waardige graaf Homonay te zien in volkomen natuurlijk spel. Hij voel de zich thuis op de planken. Lenie Vander was verdienstelijk als Czipra, de oude zi geunerin. Maar zij had zich meer in een waas van geheimzinnigheid moeten hullen en een „ouder" accent in haar spreekstem dienen te leggen. Jan Vander was goed als commissaris Carnero. Een tikje meer chargeren had intussen geen kwaad ge kund. Voorts waren er nog enkele spelers, die hun gewaardeerde aandeel in de opvoering hadden, onder meer een pientere zigeu nerjongen, die Zsupan een heel kapitaaltje wist te ontfutselen. Afgezien van rhyth- mische ongelijkheden met het orkest zong het koor nauwgezet en met goede klank. Het derde bedrijf spande wat koorzang betreft cle kroon. Het orkest begeleidde voor de meeste solisten nog te sterk en bij de strijkers had de intonatie correcter kunnen zijn. Maar overigens tvas het en semble, dat met de speelsters en spelers op het toneel geleid werd door Henk Steenkist, een goede steun voor de opvoe ring, die door talrijke toehoorders herhaal delijk met warme bijval beloond werd. P. ZWAANSWIJK Uit het opgravingsnieuws van de Rijks dienst voor het oudheidkundig bodem onderzoek over de laatste twee maanden blijkt onder meer, dat men bij riolerings werkzaamheden te Castricum aan de Doodweg enige scherven van kogelpotten heeft gevonden, daterend uit de 12e en 13e eeuw. Een scherf is afkomstig van een in de Karolingische tijd vervaardigde pot. Voorts zijn enkele scherven ontdekt van aardewerk, geïmporteerd uit het Keulse Rijngebied (10e-lle eeuw) en uit de om geving van Aken (einde 15e eeuw). Voorts is gevonden een randscherf, die heeft behoord tot een uit het begin van de 15e eeuw daterend drinkbekertje, waarschijnlijk in Zuid-Limburg gemaakt. GENèVE (Reuter). In de Zwitserse, Oostenrijkse en Italiaanse Alpen is veel sneeuw gevallen, waardoor de Furka-, Grimsel-, Susten- en Klausenpas werden geblokkeerd. Bij andere passen werden chauffeurs gewaarschuwd van sneeuwket tingen gebruik te maken. Op de Jungfrau- joch (Zwitserland) werd een temperatuur van min 22 graden Celsius gemeten. Uit de Westelijke provincies van Oostenrijk werd zware sneeuwval gemeld. De hoofd weg over de Grossglockner was afgesloten en talrijke wegen in Salzburg, Tirol en Stiermarken waren door sneeuw gedeelte lijk geblokkeerd. In Italië viel sneeuw in de Alpen en de Appenijnen, waar de tem peratuur tot tien graden onder nul daalde. Het gcrechshof te Amsterdam heeft een 37-jarige veehouder uit Loosdrecht wegens het gelegenheid geven tot hazardspel en dit als bedrijf uitoefenen veroordeeld tot een maand voorwaardelijk, een boete van hon derd gulden en verbeurdverklaring van de in beslag genomen roulette en een bedrag van f270. De Nederlandse Vereniging voor Ruim tevaart zal Zaterdagmiddag in „Die Port van Cleve" te Amsterdam een „Ruimte vaartforum" houden. Het forum zal bestaan uit de heren dr. ir. M. J. Kooy, dr. J. J. Raimond .Jr., ir. M. J. Bottema, ir. J. Geerts- ma, ir. J. H. Houtman, M. Vertregt en J. van der Vliet. Slotkoers Openings gisteren koersen 3-31$ Nederl.'47 100% 100% A.K.U 286% 292 435 444 Philips Gloeil. 350% 356% Kon. Petroleum 511 514% A'dam Rubber 113VÏ 114 Holl. Amer. Lijn 179% 180 N. Scheepv. Unie 156% 159% H.V.A 149% 149 139 139 Amsterd. Bank 252 252 Ned. Handel Mij 204% 205 Rotterd. Bank 210 213 Twentsche Bank 208% 209 Anaconda Copper 42»/,» 42% Bethlehem Steel 92% 94% Republic Steel 67% 68% Shell Union 55 55% Tidewater 26% 26% U. S. Steel 64% 66 Va

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1954 | | pagina 10