Boeren: Waar moeten we naar toe Neringdoenden: Laat ze maar komen Schalkwijk verdeeld over annexatie SLEUTEL WEG? „Boeren in een stad gedijen niet" Bioemendaal ZATERDAG 4 DECEMBER 1954 P HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSGHE COURANT „Uitwijken naar Californië" „Er verandert niets „Niets voor boeren' „Eén is al geëmigreerd „DE SLEUTSPECIAUST" AUBERGE BONVERRE Generaal Bach gaat over naar de K.L.M. De Prins bezocht Statenvoorzitter in Suriname neemt ontslag Bedrag van 100 vermist uit een sigarenwinkel Ballet der Lage Landen komt met „Coppélia" Nederlandse troepen in Duitsland Aangifte vermissing van bedrag van 28 Bloemendaals hockey h uwe 1 ij k „Goed voor 't pontje Sint bezocht weer Prinses Marijkeschool Recital Annie Hermes „Heeft u van de annexatie gehoord en wat denkt u er van?" „Nee", zegt de melkboer, „ik heb er wel eens van gehoord, maar nee, echt erover nagedacht niet. De klanten hebben het er ook niet over". Melkboer Van der P ij l haalt zijn schouders op en vraagt aan Hennie Rutten, een meisje dat ook welk rondbrengt: „Hennie, van de annexa tie gehoord?" „Nee", zegt Hennie, „ik weet er niks van". Wie zou menen, dat een melk boer altijd op de hoogte is van het gebeu ren in zijn wijk, komt echter in Schalk wijk bij Van der Pijl bedrogen uit. „Ik vind het reusachtig, die annexatie", zegt de 88-jarige Nicolaas M e il an d, die nog net vóór het grenspaaltje woont, dus Haarlemmer is, „en wat ik het grootste voordeel vind? Nou, er verandert niets hé, we betrekken toch al bijna alles van Haarlem". Nicolaas woont nu al 57 jaar tegen Schalkwijk aan en trekt van Drees. Er verandert niets, zegt hij, en er veran dert voor hem ook niets. Voor-Nicolaas Meiland, 88 jaar: „Grootste voordeel, er verandert niets" Op een platte kar met twee zware ge zonde paarden ervoor komt de 54-jarige hij ziet er uit als een dertiger J. A. Brouwer aangereden, veehouder en ge meenteraadslid van Haarlemmerliede voor de K.V.P. „Wij hebben het liever niet", zegt hij rustig, „wij vormen een plattelandsge meente, allemaal boeren. We zullen er wel Tegen-J. A. Brouwer, gemeenteraadslid: „Er is helaas niets tegen te doen. maar ik ben er als boer tegen". Weinig tegen kunnen doen, maar meteen ja zeggen in geen geval. Bij een een stad horen is ineens een geheel ander idéé, wij voelen anders". In een oude boerderij woont boerMei- land met zijn vrouw. Hij is 75, zij 74. Zijn broer hebben we zojuist gesproken „Als ik er maar beter van word", zegt hij. nog vóór het paaltje dat stad en land ver deeld houdt. „Mijn broer woont een paar honderd meter verder en trekt van Drees eerste klas, en wij, vlak .bij, zitten in de vierde". „Wij zijn oud", zegt zijn vrouw, „en \^or ons geeft het een Drees-verbete- ring, maar voor de boeren en veehouders is het heel wat anders; boeren aan de rand van de stad gedijen niet, kijk maar naar Amsterdam". Melkrijder Hulsebos is niet thuis. Maar zijn vrouw weet wat haar man van de annexatie denkt. Hij moet er niets van hebben. „Als de boeren weg zijn, is er voor ons ook niets meer. En we zullen het zelf misschien niet meer meemaken, maar onze kinderen worden er de dupe van. Zij kunnen het bedrijf van hun vader niet meer in stand houden. Wij zullen er geen last van hebben, maar onze kinderen wel". Midden in Schalkwijk ligt de Haar lemse Jachtwerf van J a c. van Op- Zeeland. Voor mij is het een voordeel", zegt hij meteen, „mijn be drijf ligt dan niet meer zo geïsoleerd, ik heb een snellere verbinding met de ge meente-instanties, want Haarlem is dich terbij dan Halfweg". Maar dan krabt hij zich ineens achter het oor; „Het verschil zal natuurlijk wel zijn, dat je voor het be stuur van zo'n grote stad er een uit velen bent en hier kan ik buitengewoon goed met het bestuur opschieten". Hij denkt nog eens na: „Ja, het zijn twee verschillen de belangen, ik weet nog niet wat ik er van moet denken; economisch bezien is het in ieder geval gunstig". In het fraaie gebouw, waar vroeger het raadhuis gevestigd was, wonen de heer en mevrouw Van den Berg in bij de ge broeders Buys. Hij is veehouder: „Ik zal een der eersten zijn, die land kwijt raakt. Die annexatie is zeker niet in het boeren- belang, maar we zullen voor het algemeen belang moeten zwichten". Toch kan de boer in hem 't niet zo maar aanvaarden en zijn vrouw zegt: „Onze burgemeester bij voorbeeld is eigen voor ons, en dat heb je niet met een grote stad". „Ik ben er vlak tegen," zei de heer B. P. Vink, die veehouder is en tezamen met zijn broer een grote boerderij met 39 stuks vee beheert. „Waar moet ik dan naar toe?" En toen wij het antwoord schuldig bleven, vond hij zelf een oplossing: „De Noord- Oost-poider moet rechtvaardiger verdeeld worden, 't is toch billijk, dat wij een nieuwe plaats krijgen aangewezen wanneer er hier gebouwd moet worden. Overigens gaan we niet graag weg, m'n broer en ik." „Getrouwd zijn we niet, we wonen daar op „Jeannettes hoeve" en dat is ons land." De heer Vink, die op het ogenblik veertig jaar is, wees met een wijd armgebaar in de verte, verklaarde nog eens met nadruk, dat hij de voorgenomen annexatie hele maal niet plezierig vond en vervolgde toen zijn weg, met grote stappen. „Ik ben geen voorstander van de krant" zei de 23-jarige Mesma n,terwijl hij op z'n fiets bleef zitten en ook de annexatie maakte hem niet dolblij van vreugde. „Ik ben zoiets als veehouder," vervolgde hij toch, „maar wat moet ik over een jaar of tien beginnen? De oude mensen houden het nog wel uit, maar de jongeren zullen moe ten verdwijnen. Neem nu Van den Berg eens. Die is met z'n hele gezin gaan emigre ren, acht jongens had-ie en een mooie boerderij, maar toen Haarlem al sportvel den liet aanleggen is-ie op de boot gestapt- Naar Californië. Daar moet je natuurlijk ook werken, maar je hebt tenminste de ruimte. Die kant zal het voor ons ook wel opgaan." De heer J. A. van K ess el (74 jaar) trok zich van de voorgenomen annexatie niets aan. Jarenlang heeft hij in de Antho- ntestraat in Haarlem een kruideniersbe drijfje gehad, maar deze zomer is hij er toch mee uitgescheden. Hij renteniert nu rustig in het huisje van zijn zuster, „Land zicht", en vindt, dat de jongeren het later zelf moeten opknappen. „Het zal mijn tijd nog wel duren", zegt hij, „hoewel het na tuurlijk voor die daar wel vervelend is". En hij wees op de kapitale boerderij van de gebroeders Buys (74 en 68 jaar oud), waarin vroeger het gemeentehuis van Schalkwijk gevestigd was. „Mij persoonlijk kan het helemaal niet schelen." De 64-jarige bakker-sliiter J. T h. B a n k ziet wel brood in de annexatie. „Het kan voor mij nooit slechter worden als ze hier gaan bouwen." Eenenveertig jaar zit hij al in deze buurt. Vroeger deed hij het met de auto, maar tegenwoordig gaat het met de bakfiets net zo goed. De heer Bank heeft ADVERTENTIE LANGE VEERSTRAAT 10 - TEL. 11493 ADVERTENTIE FRANS RESTAURANT JANSWEG 29 TELEFOON 17630 WAAR HET ASFALT overgaat in kleine steentjes begint Schalkwijk. Er staat een grenspaal. Er komt een paard, ge woon op zijn eentje, plotseling de straat opgewandeld en kiest het midden van de rijbaan. Het loopt een honderd meters naar het Zuiden, in de richting van de pont over de Hoofdvaart, en dan blijkt dat daar een klein stukje weiland is langs de weg waar het schijnt te horen. Rustig stapt het dier van de weg en begint te grazen. Schalkwijk is weer bereikbaar. Schalkwijk is erg bereikbaar. Alle inwoners, die wij er aanspraken of opzochten om te informeren naar de meningen over de in het ver schiet liggende annexatie van de gemeente bij Haarlem, zijn hartelijk en spreken onbevangen over het probleem. Schalk wijk is een open dorp voor wie er ook komt. Het is een ge meenschap die vroeger uit twee ambachtsheerlijkheden be- bestond. Ambacht en heerlijk, twee begrippen die in het huidige dorp een zelfstandig bestaan leiden, onscheidbaar maar niet meer aaneen te voegen tot het oude bestel; am bachtsheerlijkheid. Wij troffen het dorp aan in zonlicht, het Spaarne was haast zomers en de was hing aan de lijnen; twee kinderen probeerden een bal uit het water te halen. Rust, landelijke rust en een nooit stedelijk te maken gemeenschap van open hartige boeren, zo stond Schalkwijk er vandaag voor, en zo wil het er voor blijven staan, tenminste de boeren en vee houders willen dat. De neringdoenden zien wel heil in de annexatie. De boeren en veehouders zeggen: „Wij zijn plattelan ders in hart en nieren, ons gebied is platteland, een stad kunnen wij nooit zijn en als Schalkwijk het wordt, passen wij er niet meer". De neringdoenden menen: nering is ne ring en waar dat gebeurt doet niets meer ter zake, dan waar het 't beste gaat. En dan is een stad met 60.000 inwoners geen slecht vooruitzicht, hoe ver dan ook in het verschiet. De ouderen kan het niets schelen. „Schalkwijk dient onze tijd wel uit". De ouderen met kinderen vinden het erg om de kinderen. En de juist volwassen boeren en veehouders zitten met een wankele toekomst, ze weten niet wat het wor den gaat; maar wel dat zij niet meer zullen kunnen boeren in volle mst en vrijheid; wel, dat hun land onteigend zal wor den, hoe lang het ook moge duren; wel, dat zij van huis uit een karakter hebben dat geen stadslucht kent en dat zij in een omgeving zijn opgegroeid, die menige stedeling zou doen verzuchten: „Laat ze ons maar bij Schalkwijk an nexeren". Schalkwijk heeft één onoverkomelijk bezwaar: het ligt niet goed voor Schalkwijk. Het heeft een karakter van na tuurlijk isolement, maar het ligt tegen de stad aan. Het hoort organisch bij Haarlem, eerder dan bij Haarlemmerliede. En de stad heeft het dorp nu nodig. Het karakter moet bui en voor de ligging. Het algemeen belang slokt het groeps- elang op. „We kunnen er niets tegen doen, we willen er ook niets tegen doen, maar het is verschrikkelijk". Maar wat Schalkwijk Schalkwijk maakt gaat verloren. En wat Schalkwijk Haarlem maakt heeft geen vlees en bloed: dat is bijvoorbeeld dat het Haarlems stadhuis dichterbij is dan dat van Halfweg, dat een brief naar Haarlem 7 cent porto krijgt en een naar Halfweg tien cent; Schalkwijk ligt met het gezicht naar Haarlem en of dat gezicht nu lacht of huilt uit Haarlem komt het eten. De president-directeur van de K.L.M. heeft de minister van Oorlog verzocht, de directeur-materieel Koninklijke Lucht macht, reserve genera al-majoor vlieger J. A. Bach, te mogen aanzoeken in dienst van de K.L.M. te treden. Gezien het nationale belang van de K.L.M. en de mogelijkheid in de opvolging van generaal Bach te voorzien heeft de minister van Oorlog ge meend. het verzoek van de president-di recteur van de K.L.M. te moeten inwil ligen. Het ligt in het voornemen dat generaal Bach op 1 Mei zijn huidige functie over draagt aan commodore-vlieger-waarnemer W. J. Reijnierse. Donderdagavond is de vergadering van de Surinaamse Staten in een incident ge ëindigd, toen de heer Pengel een motie in diende om adhaesie te betuigen met het communiqué van de Natioinale Partij Suriname, dat in de staten wantoestanden heersen. De voorzitter van de Staten, de heer Bergen, vroeg een vertrouwensvotum. Na langdurige debatten kreeg hij dit met 15 stemmen voor, 1 tegen en vier onthou dingen. Later deelde de heer Bergen mede, dat hij bij de gouverneur zijn ontslag zou indienen als voorzitter van de Staten, daar hij niet unaniem het vertrouwen had ge kregen. Hij was van mening dat het zich onthouden van stemming in dit geval gelijk slaat met tegenstemmen. Tegen - Veehouder B. P. Vink: „Daar ligt „Jeanettes hoeve. Waar moeten we straks naar toe?" De rijkspolitie te Hillegom kreeg van morgen bericht van vermissing van een bedrag van ongeveer 100 uit een sigaren winkel aan de Hoofdstraat aldaar. Het betrof wisselgeld en een aantal gasmuntjes. Het Ballet der Lage Landen geeft op Maandagavond 13 December een voorstel ling in de Haarlemse Schouwburg, tijdens welke de première van de tweede acte van „Coppélia" van Delibes in de choreo grafie van Ivanov-Cecchetti, met de En gelse soliste Angela Bayley in de hoofdrol, zal plaats hebben. De rest van het pro gramma, eveneens nieuw voor Haarlem, bestaat uit het duet uit de eerste acte van „Giselle" door de genoemde danseres en Norman Mc Dowell, verder „Chagalliana" door Susanna Egri op muziek van Sergio Liberovici, de Pavana Interrumpida (Gra- nados) en Impromptu for twelve (Rossini) van dechoreograaf Jack Carter, wiens „Stagioni" onlangs zoveel succes behaalde. Van de verdere medewerkenden moeten nog Ine Rietstap, Greetje Donker, Johan Mittertreiner en Ben de Rochemont worden genoemd. In de loop van Januari zal het onder leiding van Mascha ter Weeme staande Ballet der Lage Landen het ballet „Coppélia" volledig ten tonele brengen. Een uitvoering daarvan zal vermoedelijk in Mei 1955 in Haarlem komen. In de loop der eeuwen is het voormalige slot Nieuwerkerk enige malen verbouwd; geruime tijd wordt het als boerderij gebruikt. Nieuwerkerk vormt met het voor malige raadhuis en de molen „De Eenhoorn", waarvan wij Donderdag reeds foto's plaatsten, het arsenaal van bezienswaardigheden van Schalkwijk. Prins Berrinard heeft Vrijdag in zijn kwaliteit van inspecteur-generaal der Ko ninklijke Landmacht te Sennelager in Duitsland het 32ste regiment infanterie be zocht, dat daar oefeningen heeft gehouden. Het regiment keert vandaag naar Neder land terug. In Vogelsang in de Eiffel heeft de Prins de daar gelegerde Nederlandse troepen ge ïnspecteerd. Op het Raadhuis van de gemeente Bioe mendaal te Overveen is vanmorgen om half twaalf door de cbef van de afdeling bevol king, de heer Th. G. J. M. Steeman, het huwe lijk voltrokken tussen twee bekenden in hockeykringen, mejuffrouw Peggy M. J. Schouw uit Bioemendaal en de heer R. Gar- rels uit Den Haag. Mevrouw Garrels-Schouw speelde voor de Bloemendaalse hockeyclub BDHC en was de laatste tijd aanvoerster van het tweede team. Zij gaat nu voor HHIJC spelen, van welke vereniging de heer Garrels lid is. De bruidegom heeft vele wedstrijden tegen BMHC gespeeld als rechtsachter van het eerste elftal van HHLTC. Bovendien is hij reserve van het Nederlands hockey-elftal en speelde onlangs op het in Brussel gehouden landenhockeytournooi als rechtsbinnen de wedstrijd tegen Engeland mee. Bij het verlaten van het Raadhuis moesten de heer en mevrouw GarrelsSchouw door een erepoort van hockeysticks gaan, gevormd door de speelsters van het tweede elftal van BDHC in clubcostuum. Begin van brand in Overveen Om preries kwart voor negen hedenmorgen loeide de brandweersirene in het dorp Over veen. De brandwachten van dit rayon van de Vrijwillige Brandweer Bioemendaal spoedden zich naar perceel Oranje Nassaulaan 161 tus sen Oranjelaan en Prins Hendriklaan. waar een begin van brand was gemeld. De be woonster was geschrokken van een hevige rookontwikkeling en had reeds erger kunnen voorkomen, zodat de brandwachten en brand weerauto binnen een kwartier na de melding weer op hun basis waren teruggekeerd. ZONDAGSDIENST De artsendienst van de doktoren in Bloe- mendaal-dorp wordt van hedenmiddag twee uur tot Maandagmorgen acht uur waargeno men door de arts H. D. G. A. Immink, Bloe- mendaalseweg 126, Bioemendaal. telefoon 23449; die van de Overveense huisartsen tot Zendagavond elf uur door dokter W. D. van Oldenborgh, Bloemendaalseweg 223, Over veen, telefoon 22884. In hetzelfde tijdvak als de Bloemendaalse artsen is de dienstdoende wijkverpleegster zuster J. J. M. de Bruin. Kerkplein 2. Bioe mendaal, telefoon 25769, b. g. g. 10920. De Zondags-, avond- en nachtdienst van de apotheken voor Overveen, Bioemendaal en Santpoort wordt van hedenavond zes uur af tot Zaterdag 11 December verzorgd door de Elswout apotheek (drs. A. P. W. van der Ham), Bloemendaalseweg 341, Overveen, telefoon 16760 en de Santpoortse apotheek (drs. K. Zijp), Bloemendaalsestraatweg 145, Santpoort-station, telefoon K 2560 8249. Voor - Bakker J. Th. Bank: „Het kan voor mij nooit slechter worden". hier zijn hoofdwijk, 75 van de 95 gezinnen betrekxen van hem het dagelijks brood en aangezien hij er nog lang niet aan denkt om er mee op te houden, ziet hij de toe komst niet al te somber in. Fluitend stapte hij dan ook weer op zijn kar. Deze kaart brengt de ligging van het Schalkwijkse poldergebied, dat Haarlem in de toekomst dringend nodig zal hebben om zijn groeiende bevolking te huisvesten, in beeld. Een gedeelte van 126 hectaren voor bebouwing en van 76 hectaren voor een recreatieve groengordel binnen de door een vette kruis-streep-kruis-lijn aan gegeven grens en behoort al tot Haarlem. Deze grens zal dus na een eventuele annexatie worden opgeschoven naar Liede en Ringvaart. Van het dan ter beschik king van de stedelijke bebouwing komende gebied zal 250 hectaren bestemd worden voor woningbouw en 192 hectare daaromheen voor recreatieve doeleinden, zoals sportvelden, school- en volkstuinen, parken en plantsoenen. Ook zal er terrein voor een begraafplaats worden gereserveerd. Duidelijk is te zien hoe speciaal de oevers langs het Spaarne, met inbegrip van de oudé buurtschap Schalkwijk, als een ont spanningsoord zijn gedacht. Op ae kaart .is in het Noorden bij de Amsterdamse straatweg nog de nieuwe wijk Parkwijk getekend, die 1400 woningen zal omvatten. Het uitbreidingsplan voor Parkwijk komt binnenkort gereed. Het toekomstige Schalkwijk zal zestigduizend inwoners tellen. Door de, omvang van de. oppervlakte en door het aantal inwoners zal dit deel van Haarlem 'niet zozeer het karakter van een buitenwijk krijgen dan wel dat van een satelliet-stad met een eigen centrum en een eigen cultureel en maatschappelijk leven. Ook de pontjesbaas bij de Ringvaart, de heer H. Wilkèns (37 jaar), juicht het plan van de gemeente Haarlem van harte toe. „We hebben hier de hele zomer niets te doen gehad. Er moest geld bij. En toch is het hier zo lekker rustig. De mensen komen hier veel te weinig. Trouwens de auto's kunnen best van deze weg gebruik maken als ze naar Amersfoort of Utrecht of waar ook naar toe willen." De heer Wilkens, die sinds Mei van dit jaar het bedrijfje van zijn vader heeft overgenomen heeft vijf jaar met zijn vrouw en twee kinderen in Australië ge woond, maar moet nu zien rond te komen van een pontje, dat slechts af en toe een passagier behoeft over te brengen. „Laten ze maar bouwen", zegt hij, „dan komen de mensen hier wel naar toe, ze moesten eens weten hoe mooi het is. Als ze met al hun plannen maar niet aan het prachtige lan delijke weggetje komen, dan is het mij best." Hij steekt een sigaret op en gaat verder met het herstel aan zijn pontje. Iets haastiger lijkt ons, als moet alles snel piekfijn in orde komen voor het publiek, dat straks misschien in drommen de Ring vaart over wil. Wie weet. Ook dit jaar hebben de leerlingen van het Marnix van Sint Aldegonde Lyceum (Christelijk Lyceum aan de Planetenlaan te Haarlem) medewerking verleend aan Sint Nicolaas. Deze had op zijn program ma staan een bezoek aan de leerlingen van de Prinses Marijkeschool (Christe lijk buitengewoon lager onderwijs) aan de Sophiastraat en de leerlingen van het Ly ceum zorgen niet alleen voor een aardig programma, maar ook voor geschenken voor de kinderen. Vrijdagmiddag was de jeugd van de Prinses Marijkeschool in het wijkgebouw aan de Leidsestraat bijeen gekomen voor de viering van het Sint Nicolaasfeest en dat zij verheugd huiswaarts zijn gekeerd is te danken aan de Sint met zijn knecht en de lyceïsten. De Spaanse gast bleek op de hoogte te zijn van de gebeurtenissen op school en herinnerde aan de geslaagde bazar en aan het feit. dat deelgenomen wordt aan diverse examens, zoals zwem diploma en verkeersexamen. De stoute kinderen moesten ook horen, wat zij mis daan hadden, maar er werd beterschap beloofd. Sint Nicolaas zeide, dat het hem speet, dat mejuffrouw De Ru wegens haar aanstaand vertrek naar Schotland het Haarlemse onderwijs gaat verlaten. In het algemeen bedenkt Sint Nicolaas de jeugd, omdat hij jarig is. De leerlingen van de Prinses Marijkeschool meenden, dat zij de jarige niet mochten vergeten en boden een geschenk aan, dat meisjes uit de huishoudklasse gemaakt hadden. Voor de school en de kinderen was veel speelgoed bijeen gebracht en de heer J. Mol, het hoofd der Prinses Marijkeschool, bracht allen dank, die medewerking had den verleend. Na het vertrek van Sint Nicolaas voer den leerlingen van het lyceum op vlotte wijze een toneelstuk op en tot slot werd een film vertoond. Toen. een winkelierster van een parfume riezaak uit het centrum van Haarlem Vrij dagavond haar kas opmaakte, bemerkte zij een tekort van f 28. Zij vermoedt, dat een man, die in de loop van de dag een spiegel heeft gekocht, het geld uit de lade heeft genomen. Deze had haar na hot kopen van de spiegel gevraagd het gekochte goed in te pakken. De winkelierster heeft uit een kamer papier gehaald en zij neemt aan. dat de bezoeker van de gelegenheid heefc ge- oruik gemaakt geld uit de lade te halen. Bij de politic is aangifte gedaan van de ver missing. Begeleid door de pianist Felix de Nobel geeft de alt Annie Hermes op Maandag 13 December een ^angrecitul voor de Heemsteedse Kunstkring in het Minerva Theater, waarin zij onder meer werken van Schubert, Britten, Poulenc, Caplet, Henriëtte Bosmans, Mengelberg en Henk Badings zal vertolken. Intussen is bekend geworden dat het Brussels Kamertoneel op Donderdag 24 Maart het blijspel „Quoat-Quoat" van Jacques Audiberti vertoont. Op 23 Februa- rie speelt de violist Thomas Magyar voor de Heemsteedse Kunstkring. In de kleine zaal van het Minerva Thea ter houdt Leo Riemens op 30 December een disco-causerie, dfe onder meer aan Kath leen Ferrier gewijd zal zijn. In Februari speelt het trio Arte Fiato en in Maart zingt Han le Fèvre de cyclus „Die schone Mül- lerin" van Schubert.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1954 | | pagina 3