Een technisch hoogstandje
De heer Baard vergezelt expositie
Nederlands kunstbezit naar Toledo
Kort en bondig
C~ >00
Eurovisie:
Nederlands Kamerkoor zong
Herwaardering van de blokfluit
„Een oriëntatiereis
door Nieu w-Guinea'
Bloemetulaal
voor twee culturele verenigingen
SLOT DEFECT?
10
Nederlandse museumdirecteuren tiaar Amerika
Een Rembrandt verzekerd
voor 396.800 dollar
Steunbonnenverkoop voor
winterfeest bejaarden
Forensentram had
oponthoud
Mej. B. Stöver 12i jaar
huishoudster
Vliegend achterlicht
Om de Houwelings-beker
Pluimveetentoonstelling
in Heemstede geopend
Muziek en toneel ten bate
van de Stille Armen
et gaat om nu
maar ook om later.
X
Huidverzorging
/^fodmedica.
DlLyAN DER HOOG
op medische basis.
Palace verbouwd
Nachtdienst apotheken
Franse consul-generaal
onende „Aspects de Paris"
ZATERDAG 11 DECEMBER |Jl5 4
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
De heer II. T. Baard vertrekt 22 Januari
aanstaande naar Amerika, op uitnodiging
van het museum te Toledo, waarvan de
heer Blake-more Godwin directeur is. De
heer Baard zal dan de derde Nederlandse
museumdirecteur zijn, die voorlichting
geeft en assistentie verleent bij de grote
tentoonstelling van schilderijen, in New
York, Toledo en Toronto, die uit Neder
landse musea en particuliere verzamelingen
afkomstig zijn. ne directeur van het
museum Boymans in Rotterdam is momen
teel in New York, waar de expositie die
op 28 October werd geopend over enkele
dagen gesloten zal worden. De heer De Vries
directeur van het Mauritshuis, zal de schil
derijen dan naar Toledo vergezellen, waar
op 2 Januari geopend wordt. Twaalf
Februari is de heer Baard er, om bü de
tocht naar Toledo aanwezig te zijn; en als
deze expositie op 25 Maart sluit, is dr. Van
Schendel van het Rijksmuseum te Amster
dam degene, die de terugweg naar New
York zal meemaken.
De heer Baard blijft drie weken in Toledo
op 24 Februari vertrekt de Rijndam
weer uit New York en hij hoopt enkele
lezingen over Haarlem en het Frans Hals
museum te kunnen houden in Washington,
New York en Toledo. Vooral hoopt hij het
belangrijkste van het Amerikaanse kunst
bezit te bezichtigen. Dit is de eerste maal
dat hij in Amerika zal zijn.
Het is enige tijd een strijdvraag geweest
of het Frans Halsmuseum enkele Schut
tersstukken voor de tentoonstelling zou af
staan. Uit de dikke map met corresponden
tie uit Amerika blijkt gelukkig, dat de or
ganisatoren van de expositie veel begrip
tonen voor de afwijzende beslissing. „De
Schutterstukken zijn onvoorwaardelijk be
zit," zegt de heer Baard, „het zou bij nie
mand opkomen om ook de Nachtwacht te
vragen."
De expositie, die een sterk goodwill-ka-
rakter draagt, omvat een zestigtal van Ne
derlands schoonste doeken. Het Frans Hals
museum stond af „Het kleden der wezen"
van J. de Bray; „Gezicht op de duinen" van
J. van Ruysdacl; een stilleven van J. van
de Velde en „De Regentessen van het St.
Elisabethsgasthuis" van J. Verspronck.
Verder werden werken afgestaan door het
Mauritshuis, het Rijksmuseum, het Museum
van Oudheden in Groningen, het Centraal
Museum te Utrecht, het museum Boymans.
het Franciscanerklooster te Weert en het
Scheepvaartmuseum in Amsterdam.
En voor wie wat over verzekeringsprijzen
Vragen van Haarlems raadslid
Het Haarlemse raadslid mevrouw M.
van der Wall-Duyvendak (Partij
van de Arbeid) heeft het College van B. en
W. schriftelijke vragen gesteld naar aan
leiding van de steunbonnenverkoop van de
Adoptiecommissie bejaarden.
De vragen luiden:
1. Kunnen B. en W. mededelen of voor
de steunbonnenverkoop van de „Adoptie-
commisie Bejaarden", die in de laatste
weken in de gemeente in het openbaar
plaats vond, toestemming is verleend?
2. Indien een dergelijke toestemming is
verleend, kunnen B. en W. dan mededelen:
a. welke redenen ertoe hebben geleid
om aan de Algemene Bond van Óuden van
Dagen in het begin van dit jaar voor een
soortgelijke verkoop de toestemming te
weigeren?
b. of deze toestemming inhoudt dat zij
deze wijze van collecteren juist achten,
mede gezien de tekst van dé door de Adop
tiecommissie aangeboden bonnen?
.(De tekst van de bon luidt: „Adoptie
commissie bejaarden-Haarlem vijftig
cent Door het kopen van deze bon stelt
u ons in staat om op ons winterfeest op
6 Januari a.s. een consumptie aan te bieden
aan een eenzame bejaarde?
Wij vernamen, dat de Adoptiecommissie
wel toestemming voor deze verkoop heeft
gevraagd, doch niet verkregen, omdat B.
en W. van oordeel waren, dat de verkoop
zo was opgezet, dat hier niet van een huis-
aan-huis collecte kon worden gesproken,
zo'dat officiële toestemming ook niet nodig
was. Men zal zich herinneren, dat de Alge
mene Bond van bejaarden in een ingezon
den stuk in ons blad er bezwaar tegen
heeft gemaakt, dat voor haar steunbonnen
verkoop geen toestemming werd verleend.
Red.).
Drs. H. Eggink, privaat-docent aan de Ge
meentelijke Universiteit te Amsterdam, heeft
Donderdagavond in hötel „De Leeuwerik" op
een gecombineerde bijeenkomst van leden
van de Koninklijke vereniging Oost en West
en het Algemeen Nederlands Verbond een
lezing gehouden, getiteld: „Een oriëntatiereis
door Nieuw-Guinea".
Drs. Eggink maakte deze oriëntatiereis voor
het samenstellen van een handleiding over
Nieuw-Guinea voor kweekscholen aldaar.
Spreker zei, dat er over het algemeen in de
aardrijkskundeboeken voor schoolgebruik
veel te weinig aandacht aan dit gebied wordt
besteed.
Nieuw-Guinea heeft een oppervlakte van
ruim elf maal Nederland; het telt slechts
700.000 inwoners, van wie ongeveer de helft
nog onbekend is. Onder de bekende helft treft
men nog koppensnellers aan.
Wat het onderwijs betreft, verklaarde de
spreker, dat het grappig is te constateren dat
bjj het Nederlands, dat er onderwezen wordt,
in sommige streken de Limburgse „g" over
heerst, terwijl in andere gebieden bijvoor
beeld een sterk Gronings accent valt waar te
nemen.
Nieuw-Guinea is een groot oerwoud, er is
weinig vruchtbare grond. Groente wordt
voornamelijk per vliegtuig uit Australië aan
gevoerd. De landbouw is er primitief, al val
len reeds verbeteringen te constateren door
voorlichting en aanschaffing van onder meer
tractoren. Er heerst veel malaria; de zuige
lingensterfte is er groot. Van de mogelijk
aanwezige delfstoffen kent men tot nu toe
slechts de olie. Wegen zijn er vrijwel niet,
spoorwegen evenmin. Men is aangewezen op
het (water)vliegtuig en de boot.
De spreker toonde veel waardering voor
het werk van zending en missie, ook al vindt
hij de „dubbele zending" onprettig.
„Nieuw-Guinea is zeer zeker geen land van
belofte; het is een uitdaging. Laat Nederland
deze uitdaging aanvaarden", aldus drs. Eg
gink aan het slot van zijn betoog, waarin hij
vooral een beroep deed op de jeugd.
Na de pauze werd een drietal films ver
toond: „Vergeten aarde", „Nieuw-Guinea in
opbouw" cn „Men werkt door in Niemy-Gui-
nea", die een duidelijk beeld geven van het
pionierswerk, dat daar verricht wordt.
wil weten: „De verloochening van St. Pe
trus" van Rembrandt is verzekerd voor
396.800 dollar; liet Straatje van Vermeer
voor hetzelfde bedrag; Titus, van Rem
brandt, voor 250.000 dollar; bet Echtpaar,
van Frans Hals, voor 211.600 dollar.
De expositie, die momenteel in New York
is, heeft een zeer grote belangstelling.
Conducteur sprong mis
Een conducteur van de tramtrein, welke
om 7.38 uur van Zandvoort naar Amster
dam vertrekt, is vanmorgen bij de halte
Waterleiding, bij het instappen in de weg-
De presidente en de secretaresse van de
afdeling Haarlem van de Nederlandse ver
eniging van Huisvrouwen, de dames A. Ha
maker—Willink en C. Fonteijn—Vonk hebben
Zaterdagmiddag tijdens een receptie de oor
konde en een broche met insciptie wegens
12'/^ jaar trouwe dienst uitgereikt aan mejuf
frouw Bernardina Stöver. De koperen jubi-
laresse heeft in deze periode de huishouding
en de kinderverzorging geleid ten huize van
de familie drs. A. P. W. van der Ham, eige
naar van de Elswout apotheek, Bloemen-
daalseweg 341 in Overveen, waar ook de
receptie gehouden werd.
ZONDAGSDIENST
De Zondagsdienst van de artsen in Bloe-
mendaal-dorp wordt van hedenmiddag twee
uur af tot Maandagmorgen acht uur waar
genomen door de arts S. B. Drijber, Bloe-
mendaalseweg 84, Bloemendaal, telefoon
22185: die van de Overveense huisartsen tot
Zondagavond elf uur door dokter P. M.
Wijkmans, Julianalaan 130, Overveen, tele
foon 10071.
In hetzelfde tijdvak als de Bloemendaalse
rijdende tram, misgesprongen. Een school- i artsen is de dienstdoende wijkverpleegster
jongen, die op het voorbalcon van de eer
ste motorwagen stond en juist over het
hekje naar buiten keek, zag het ongeluk
gebeuren en waarschuwde de wagen
voerder, die onmiddellijk stopte.
Gelukkig bleek de conducteur er goed te
zijn afgekomen, al had hij heel wat ont
vellingen opgelopen. Dat zijn wisselgeld
en plaatsbewijzen uit zijn tas her en dei-
op de grond lagen, was onder die omstan
digheden een bijkomstigheid.
zuster J. van Dijk. Bloemendaalseweg 307,
Overveen, telefoorf 12698, bgg. 14424 te raad
plegen.
De Zondags-, avond- en nachtdienst van
de apotheken voor Overveen, Bloemendaal
en Santpoort wordt van hedenavond zes uur
af tot Zaterdag 18 December verzorgd door
de Bloemendaalse Apotheek {mej. J. M. E.
Reijers). Bloemendaalseweg 85, Bloemen
daal, telefoon 22181 cn Apotheek De Wilde,
Broekbergenlaan 42, Santpoort-dorp, tele
foon K 2560-8284.
Het Nederlands Kamerkoor, de schep
ping van onze oud-stadgencot Felix de
Nobel, liet zich gisteravond in de grote
zaal van het Haarlems Concertgebouw
horen op uitnodiging van de Haarlemse
Kunst gemeenschap en mede onder auspi
ciën van de vereniging „Geloof en We
tenschap".
Felix de Nobel had voor dit koorcon
cert een niet te zwaar programma opge
steld van vrij toegankelijk karakter, dat
hij de boeiende kracht meegaf van zijn
verklarende inleidingen. Als gewoonlijk
bet hij eerst het koor „toilet maken" en
de zaalacoustiek aftasten met het. zingen
van het vijfstemmige canonische Sanctus
van Clemens non Papa.
En daarna hoorde men het heerbjke
klankweefsel van een paar geestelijke mo
tetten van Antonius Brumel en Loyset
Compère, meesters uit de Bourgondische
School, wier muziek na vier-en-een-halve
eeuw nog steeds fris en verheven blijft
klinken, wanneer ze maar op de juiste
manier tot leven gewekt wordt.
De grootmeester van de renaissance,
Orlando di Lasso over wie wij voor
kort in „Erbij" schreven, naar aanleiding
van een motet van hem, dat voorkomt op
een schilderij in het Frans Halsmuseum
was vertegenwoordigd met een drietal
spirituële chansons, waarvan het 'Echolied
als steeds een verrassend effect maakte.
Met fraai klinkende vertolkingen van een
geestelijk lied van Bach en van het „Ave
Verum" van Mozart, werd een gelukkig
contrast bereikt tussen twee groepen hu
moristische nummers. Want met de vol
gende reeks, die culmineerde in „Den
Uil" van Diepenbrock, vertoefde men weer
in de opgewekte sfeer van muzikale gees
tigheid en fijne humor, waar Felix de
Nobel en de zijnen zo puntig op ingesteld
zijn. Zij weten zo natuurlijk de finesses te
debiteren, die men zelfs bij de beste ama
teurkoren altijd mist. De Nobel wees er
terecht op, dat Diepenbrock voor „Den
Uil" weliswaar de Vlaamse tekst van een
volkslied had gebruikt, maar dat hij zijn
muzikale thematiek ontleende aan de
cantate „Ich hatte viel Bekümmerniss"
van Bach.
De fraaie latijnse gezangen over de
Kersttijd, die Herman Strategier verleden
jaar in opdracht van de gemeente Amster
dam componeerde, maakten in hun zwe
vend en soms eigenaardig gecadanceerd
rhythme een treffend effect, niet het minst
door hun melodieuze kracht, die kennelijk
door het aloude Gregoriaans gevoed is.
Met belangstelling hoorden wij tevens weer
eens het karakteristieke koorwerk „Caril-
lonage" van wijlen Henri Zagwijn, waar
mee het Nederlands Kamerkoor in de
afgelopen zomer op zijn concert in de Rid
derzaal van het stadhuis een zo sterke in
druk gewekt had. Aldus was ook de jon
gere Nederlandse muziek op het program
ma waardig vertegenwoordigd.
Met de bas Carel Wilbnk als sobst wer-
HAARLEM EN OMSTREKEN
Van Maandag tot en met Donderdag
houdt de afdeling Haarlem-Noord van het
Leger des Heils een lijstencollecte in Bloe
mendaal en Overveen; de opbrengst is be
stemd voor de viering vai. het Kerstfeest.
Op Donderdag 16 December wordt in
café Rusthoek te Bloemendaal de jaarlijkse
feestavond van de Koninklijke Nederlandse
Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkun
de, afdeling Bloemendaal en omstreken, ge
houden.
In de Immanuelkerk aan de Van Eg-
mondstraat in Haarlem-Noord zal Zondag
avond een Kerstwijdingsdienst worden ge
houden, waarbij als voorganger optreedt dr.
Cft Ph. Scheers, predikant der Hervormde
gemeente van Haarlem-Noord; medewer
king verlenen het kerkkoor onder leiding
van de heer L. J. van Mechelen, mevrouw
Gerdi Nijenhuis-Van Mechelen (zang) en
Nico Winkel (orgel).
Op de ouderavond van de Centrale
School II, welke Donderdag 16 December in
het gymnastieklokaal van de school, Lin-
schotenstraat 57a te Haarlem gehouden
wordt, zal dr. W. F. Storm spreken over
„Sexuele voorlichting en sexuele opvoe
ding".
De heer G. B. G. Vermey te Haarlem
is aan de rijksuniversiteit te Leiden gepro
moveerd tot doctor in de geneeskunde op
proefschrift getiteld: „Overdracht en tegen
overdracht".
Op Dinsdag 14 December wordt in
hotel „De Leeuwerik" te Haarlem de prijs
uitreiking gehouden van de vakwedstrijd
op de Haarlemse slagersvaktentoonstelling
op 30 November en 1 December.
De heer F. J. Vermeer, chauffeur I bij
de NZH, viert op 22 December het feit, dat
hij dan een kwart eeuw bij de vervoer-
maatschanpij in dierst is.
De heer G. Doornink. kraandrijver op
de Centrale Werkplaats van de Nederland
se Spoorwegen in Haarlem, viert op 16 De
cember zijn 25-jarig dienstjubileum.
Het Oké-cabaret presenteert op Dins
dag 14 en Vrijdag 17 December in sebouw
St. Bavo in de Smedestraat te Haarlem de
leden van de afd Haarlem van de Bond
van Ouden van Dagen een jubileumpro
gramma, getiteld: „Vijf jaar humor".
den met succes geestelijke Negerliederen
gezongen. En ten slotte kwam een reeks
door Felix de Nobel bewerkte volksliede
ren, mede dank zij de geestige, drastische
of oubollige interpretatie, die men er van
gaf, de zaal op kookpunt brengen. Toen
volgde er nog een aantal toegiften.
Wij willen hopen, dat een jaarlijks op
treden van het Nederlands Kamerkoor"
in Haar lent traditie wordt.
JOS DE KLERK
Mevrouw G. van Viaardingen, woonach
tig aan het Ripperdapark, deelt ons mede,
hetzelfde verschijnsel op Donderdagavond
te hebben waargenomen als de heer V.
d. E„ van wiens bevindingen wij Vrijdag
melding maakten. Mevrouw Van Viaar
dingen is zeker, dat het lichtende sneue
voorwerp geen vallende ster geweest is.
Gisteravond werden de wedstrijden om
de Houwelings-beker in hotel ,,'t Hof van
Holland" in Haarlem voortgezet. De resul
taten waren:
Dijkstra 95 14 14 6.78
Wighman 250 14 110 17.85
v. Nierop
Vink
Baart
Wighman
Karman
Nobels
245
250
250
102
250
211
44
44
19
19
36
36
27
45
38
25
41
28
5.56
5.68
13.15
5.36
6.94
5.86
Vanavond en morgen worden de partijen
voortgezet.
In het R.K. Verenigingsgebouw aan de
Herenweg werd Vrijdagavond de provin
ciale pluimveetentoonstelling geopend,
welke door de Heemsteedse Vereniging
voor Pluimveehouders „De Eendracht" is
georganiseerd. Onder de vele belangstel
lenden bevond zich ook de heert A. H.
Beels, beschermheer van de vereniging.
Zij werden allen van harte welkom ge
heten door de voorzitter, de heer R. Don
kelaar, die zich bijzonder verheugd toon
de over het feit, dat alle moeilijkheden aan
het organiseren van een dergelijke ten
toonstelling verbonden, ook ditmaal weer
overwonnen zijn. Alleen betreurde spre
ker het, dat het nog niet mogelijk was
geweest alle vrienden van „De Een
dracht" buiten de provincie eveneens in
de gelegenheid te stellen hun dieren in te
zenden. Nadat de heer Donkelaar er ver
volgens de aandacht op had gevestigd,
dat volgend jaar geen tentoonstelling zal
worden gehouden, doordat het voornemen
bestaat in 1956 ter gelegenheid van het
gouden jubileum van „De Eendracht"
een bijzondere show te organiseren, ver
klaarde hij deze zesendertigste tentoon
stelling gaarne voor geopend.
Hierna sprak de heer A. de Rooij, voor?
zitter van de Kennemer pluimvee-vereni
ging, die het belang van de pluimveeteelt
uiteenzette en er onder meer op wees, dat
men er in vijftig jaar in was geslaagd de
eierproductie per kip van vijftig tot twee
honderdvijftig op te voeren. Vervolgens
werd een rondgang over de tentoonstel
ling gemaakt, waarbij de bezoekers dé
driehonderdvijftig ingezonden dieren met
kennersblikken bekeken.
De voornaamste bekroningen werden als
volgt toegekend:
Grote hoenders: een patrijs leghorn, in
gezonden door G. Uff te Heemstede.
Krielhoenders: Hollandse Krielkip, in
gezonden door A. J. Donkelaar te Aerden-
hout.
Konijnen: Black en Tan, ingezonden
door A. J. C. J. Sweerts te Heemstede.
Sierduiven: Saksische eksterkoppen, in*
gezonden door J. Gelewijn te Aalsmeer.
Postduiven: Postduif, ingezonden door
Joh. W. Waas te Heemstede.
Het Heemsteeds fanfarecorps „Excel
sior", dirigent de heer L. ter Braake,
houdt wederom een muziek- en toneel
avond, waarvan de opbrengst zal worden
afgedragen aan het comité voor Stille
Armen te Heemstede. Deze avond wordt
Zaterdag 18 December gehouden in het
Sportpark-Restaurant. Behalve door „Ex
celsior", wordt ook belangeloze mede
werking verleend door de Heemsteedse
toneelvereniging „Nut en Genoegen",
welke onder regie van de heer L. Beek
Sr. een aantal schetsjes voor het voetlicht
zal brengen. Verder wordt in het pro
gramma nog enige ruimte gelaten voor
diverse attracties, ten einde een zo hoog
mógelijk bedrag te kunnen afdragen. Het
programma wordt met een bal besloten.
DOKTERSDIENSTEN
De doktersdiensten voor Zondag 12 De
cember worden te Heemstede waargenomen
door dr. A. L. C. van Lier, Pieter Aertzlaan
6, telefoon 39875 en dr. J. J. van Luin, Bron-
•steeweg 76. telefoon 34445.
j Wijkverpleging: zr. Verduyn, Meer en
Boschlaan 23, telefoon 39509.
Apotheken: Apotheek Schotsman, Bin-
I nenweg 206, telefoon 38320.
ADVERTENTIE
U wilt er NU zo goed mogelijk uitzien
Dat spreekt vanzelf!
Maar laat dit dan niet gaan
ten koste van LATER
Verzorgt U steeds met cosmetica,
die bij Uw type en leeftijd passen.
Die Uw huid gezond houden
en d££rdoor zoveel mooier en zachter.
Kortom: pas de cosmetica toe, die
samengesteld zijn volgens recepten
van Dr P. H. v. d. Hoog (huidarts)
en die bovendien zijn afgestemd op
ons eigen klimaat, en dus ook
,voor U de ideale cosmetica
Hermann Mendels „Musikalisch.es Conver-
sationslexicon" van 1872 wijst er bij een
bespreking van de blokfluit op, dat dit in
strument alleen nog door kinderen wordt
gebruikt. Men kan veilig aannemen, dat
deze bewering overeenkwam met de wer
kelijk bestaande waardering voor dit blaas
instrument in het midden van de negen
tiende eeuw. De muzikale romantiek ont
wikkelde zich in die periode naar een hoog
tepunt van gevoelsontladingen. Steeds in
tensiever werden de instrumenten daarbij
ingeschakeld, gegroepeerd in steeds groter
wordende orkesten. De bescheiden blokfluit
met haar kleine toonvolume kwam daar
voor niet in aanmerking. In muzikaal-ar-
tistiek opzicht had zij uitgediend. Zij de
gradeerde tot kinderspeelgoed. In de gun
stigste gevallen mocht de blokfluit optre
den als onderzoekingsinstrument om een
indruk te krijgen van de muzikaliteit van
kinderen. Tot in onze dagen kon men een
dergelijke waardering voor de blokfluit
aantreffen.
De blokfluit was verslagen maar niet
vernietigd. Met zovele andere instrumen
ten uit een grijs verleden kwam ook voor
haar de herleving en de herwaardering,
misschien wel als reactie op het klanken-
geweld van het twintigote-eeuwse sympho-
nie-orkest met zijn massale bezetting. Zij
vond geestdriftige musici, die in haar ge
loofden en haar weer de taal lieten spre
ken, die eeuwen geleden door kunstenaars
was opgetekend. Met haar herleving is het
zelfs zo ver gekomen, dat het de moeite
loonde concerten aan haar te wijden. Een
dergelijk concert werd gisteravond in de
Renaissancezaal van het Frans Halsmu
seum gegeven door een paar pioniers van
de blokfluit, Kees en Marijke Otten van het
Het merendeel van het kijkerspubliek is doorgaans meer ge
ïnteresseerd in het „wat" dan in het „hoe". Terecht overigens,
want het gehalte van de programma's en het aantal zijn in
laatste instantie doorslaggevend, bepalen de populariteit van
de televisie en dus de vraag naar de ontvangers. Onder deze
programma's nemen de internationale relays een belangrijke
plaats in. Een enquête welke door de Nederlandse Televisie
Stichting mede op instignatie van de Unesco is gehouden, heeft
wel geleerd, dat de buitenlandse programma's de hefboom zijn
VQ0A een popularisering van dit medium.
Achter al deze programma's staat een geweldig technisch
arsenaal, dat in de eerste plaats de vaak wilde plannen van de
programma-mensen moet trachten te vei-wezenlijken en in de
tweede plaats er nog voor moet zorgen, dat de plaatjes op het
scherm van een redelijke kwaliteit zijn. Liefst zo goed, dat ze
de vergelijking met het bioscoopbeeld kunnen doorstaan. Is het
met de programma's zo, dat een organisatie, bij ons dus de
NTS, zich met de voorbereiding en uitvoering van een inter
nationale bijdrage bezig houdt, op het technische niveau zijn
het er meer. Zo berust de verantwoordelijkheid voor de tech
nische apparatuur in de televisiestudio en in de reportagewagen
met alles wat daar om en daar aan is bij de technische dienst
van de NTS. Gaat het om de zenders en de relayposten, dan
is het een zaak van de PTT, die voor mensen en materiaal
heeft te zorgen. Deze gescheiden verantwoordelijkheid is niet
typisch Nederlands, want men treft een volkomen gelijke
situatie aan in de overige landen van Europa.
Veertig TV-zenders, ruim honderd relay-posten
De verantwoordelijkheid van de nationale diensten voor PTT
strekt zich uit over een totaal van ongeveer 40 zenders en nog
eens meer dan 100 relay-posten. Juit de noodzakelijkheid van
deze posten maakt het geheel zo gecompliceerd en in verge
lijking met de radio veel en veel moeilijker. Wat is nl. het ge
val? In tegenstelling tot de radiogolven, die, simpel gezien, min
of meer evenwijdig lopen met de kromming van de aarde,
hebben de beeldgolven een rechtlijnige beweging. We kunnen
ze dus vergelijken met het licht dat ons oog treft. Voor deze
beeldgolven treedt dus ergens een horizon op. Is de zendermast
nu maar hoog genoeg, dan ligt de horizon ver weg, d.w.z. de
actieradius van de beeldgolven is groter dan wanneer de zend»-
mast van een geringe hoogte is. De TV-zender te Lopik b.v.
reikt tot een hoogte van ongeveer 220 meter en haar beeld-
stralen bedekken de gehele randstad Holland met een deel
daarbuiten. Om nu toch de programma's zo ver mogelijk uit te
zenden komen hier de relay-posten te hulp. Het beeld van de
zender Lopik wordt een 4050 km verder opgevangen en weer
doorgestuurd naar een volgende post, die op haar beurt weer
een schakel vormt in de keten van posten, die overal zijn
verspreid.
Tezamen vormen ze een lange keten van ongeveer 4000 km.
Op dit ogenblik zijn nog niet alle verbindingen tweezijdig,
d.w.z. dat programma's via die verbinding in beide richtingen
kunnen worden vervoerd. Het tweezijdig net wordt uiteraard
steeds verder uitgebouwd en beslaat momenteel zeker een
lengte van ruim 6000 km.
Drieduizend technici
Om een internationaal programma over het hele circuit van
West-Europa te geleiden zijn ongeveer 3000 technici in touw,
moeten 50.000 regelknoppen worden bediend en staan ongeveer
100.000 radiobuizen in werking. Een dergelijk programma be
strijkt op dat ogenblik een gebied van ruim 90 millioen mensen
en kan worden opgevangen door 4 millioen TV-apparaten. Nu
komt er bij deze relay nog een andere moeilijkheid. Het lijnen-,
systeem van de verschillende landen is nl. niet hetzelfde. In
Engeland bestaat het beeld uit 405 lijnen, in Frankrijk zijn het
er 441 in het Zuiden en 819 in het Noorden. België sluit wat
de Waalse programma's aangaat aan bij Frankrijk met 819 en
wat de Vlaamse uitzendingen betreft bij de overige in Europa
geldende definitie van 625 beeldlijnen. Dit betekent, dat wan
neer een beeld uit b.v. Frankrijk of Engeland in Nederland
moet worden ontvangen, dit moet worden „vertaald" hier
voor gebruikt men de zgn. lijnenvertaler tot 625. Kwaliteits
verlies in het beeld treedt als gevolg daarvan wel enigszins op,
maar is zeker niet hinderlijk en valt de doorsneekijker zeker
Amsterdams Blokfluitenensemble.
Veel toehoorders waren er niet gekomen.
Zij, die mogelijk zijn weggebleven omdat
er „alleen maar volksliedjes" zouden wor
den gespeeld (dat is men zo langzamer
hand van blokfluituitvoeringen gaan ver
wachten) kunnen over dit wegbleven spijt
hebben. Want wat Kees en Marijke Otten
met hun blokfluiten (sopraan, alt, tenor
en bas) gebracht hebben was volwaardige
kunst levendig, bezield en gevoelig. De
ze uitvoeringen waren niet als muzikale
kasplantjes, die niet kunnen gedijen door
een verstikkend „stijl"-begrip. Integendeel,
de groep werd sterk gestimuleerd door een
gezonde musiceerdrift, door een zuiver mu
zikaal inzicht en door een begrip voor de
heel eigen klankkleur van de instrumenten.
Kees en Marijke Otten speelden soms als
„solo"-duo, dat wil zeggen: zonder bege
leiding. Voor de uitvoering van enkele wer
ken voegde zich bij de blokfluitklank die
van het spinet (een heel klein clavecim-
bel), bespeeld door Jaap Spigt en die van
de violoncel, bespeeld door Dyck Koster, in
een prachtige timbre-versmelting. De déli
cate toonvorming van de violoncelliSte in
de continuopartijen wees op een voortref
felijk begrip voor samenspel. Voor naar
voordracht vam de Sonate van Willem de
Fesch leek mij de toon te donker bij het
spinet. Hier had ik gaarne een viola da
gamba gehoord. Maar als muzikale presta
tie was haar vertolking overigens zeer lof
waardig.
Jaap Spigt vertolkte als solist enkele ju
weeltjes van oude muziek, geschreven door
Peerson, Purcell, Couperin en Rameau.
Men bedient zich voor de uitvoering van
deze werkjes meestal van een vleugel. Jaap
Spigt heeft echter met zijn spel de meest
verknochte aanhangers va.n de vleugel
klank kunnen overtuigen dat alleen de zil
veren klank van het spinet een ideale ver
tolking mogelijk maakt. Het spinet behoeft
waarlijk niet als een afgedaan instrument
in een museum te worden opgeborgen.
P. ZWAANDIJK
ADVERTENTIE
„DE S L E U T E L S P E C I A L I S T"
LANGE VEERSTRAAT 10 - TEL. 11493
De lijnenvertaler, onontbeerlijk technisch hulpmiddel bij de
internationale uitwisseling.
niet op. Onvolkomenheden in de vertaling en in de relais heb
ben veroorzaakt, dat de laatste paar keer de kwaliteit van het
beeld nogal iets te wensen overliet.
Geluidsprobleem
Televisie is niet alleen beeld, maar ook geluid. En dat heeft
weer z'n eigen problemen. Wanneer, zoals dat al enige keren is
voorgekomen, het commentaar „on the spot" moet worden ge
sproken (bijvoorbeeld bij de St. Nicolaas-uitzending van Za
terdag 20 November) dan zijn er zelfs vijf directe commentaar-
lijnen nodig naar de ontvangende landen, plus een lijn voor de
achtergrondgeluiden. In het ontvangende land wordt het com
mentaar dan met het geluid gemixed.
Het kan ook voorkomen, dat het commentaar in het ont
vangende land direct van de buis wordt gesproken. In dat
geyal is meestentijds de commentator een paar dagen tevoren
ter plaatse geweest om de situatie op te nemen, de eventuele
repetities mee te maken en zoveel mogelijk materiaal te ver
zamelen. Dan komen dus ook weer de achtergrondgeluiden
direct van het uitzendende land, terwijl aan de hand van een
zgn. „guide-line". de commentator via een koptelefoon of een
assistent naast zich wordt ingelicht over hetgeen er tijdens de
uitzending gebeurt. Voor zich kan hij op een beeldscherm het
programma zien.
Zowel uit programmatisch als uit technisch oogpunt is een
centrale post onontbeerlijk, en daartoe is er een centrum inge
richt te Lille. Daar staan programma-mensen en technici in
direct telefonisch contact met de verschillende zenders en stu
dio's om mededelingen en eventuele veranderingen door te
bellen.
De kopzorgen kan men verder rustig overlaten aan de pro
gramma- en technische staven van de televisie-organisaties en
PTT-diensten.
Het interieur van Cinema Palace in de
Grote Houtstraat heeft een vernieuwing
ondergaan. Na een verbouwing van onge
veer drie maanden „achter de schermen"
heeft men Vrijdagavond een nieuw pro
jectiedoek van wand tot wand in gebruik
kunnen nemen, dat geschikt is voor cine
mascope-vertoningen. Terwille van het
nieuwe doek heeft men het toneel moeten
slopen, hetgeen echter tot gevolg had, dat
men er vooraan in de zaal drie rijen stoe
len bij heeft kunnen zetten.
Het geluidseffect is verhoogd, doordat
het optisch geluid van de vroegere films
is vervangen door het stereophonisch ge
luid over vier magnetische geluidssporen.
Deze vernieuwing van het interieur is
slechts een voorproefje van wat nog ko
men gaat: in Januari 1955 gaat men met
een grote restauratie beginnen, waarmee
men in het voorjaar hoopt klaar te zijn,
wanneer het theater namelijk veertig jaar
bestaat.
Firma C. G. Loomeyer en Zoon, Barteljo-
risstraat 11, telefoon 10175; Park-apotheek,
Kleverparkweg 13, telefoon 11.793; Apotheek
't Gildehu.ys, Koninginneweg 3. telefoon
12038; Apotheek J. Krijnen, Eksterstraat 100
telefoon 25860.
De Haarlemse kunstenaar Frans Funke
heeft met penseel, palet en papier de Fran
se hoofdstad van de Pont d'Asnière tot de
Pont Marie van de Place St. Oppoi-tuhité
tot de Passage Léon doorkruist en het resul
taat van zijn tot aquarellen verstolde in
drukken is thans in Kunsthandelaar Leffe-
laar aan de Wagenweg onder de titel „As
pects de Paris" geëxposeerd.
De Franse consul-generaal te Amster
dam, de heer Francis Hummel, sprak Vrij
dagavond onder veel belangstelling een
bondig openingswoord, dat in zijn kortheid
voor enige fonkelende esprit voldoende
ruimte liet. De heer Hummel hoopte, dat
de tentoonstelling een nieuw succes zal
worden voor de heer Funke. waarvan ieder
het mooie talent erkent en dat op deze
plaats zovele vrienden, zowel van hem als
van de kunst tezamen had gebracht. Daar
naast hoopte spreker, dat de expositie even
zeer voor velen een uitnodiging tot de i-eis
zou betekenen, de reis naar Frankrijk wel
te verstaan, dat zij degenen die Parijs reeds
kennen zou verlokken tot een hernieuwd
contact met sfeer en leven van de Franse
hoofdstad, en dat degenen die de grond
van zijn vaderland nog nimmer betraden
zouden worden aangespoord deze leemte
te gaan vullen.
Op deze wijze, zo besloot de heer Hum
mel, zou de heer Funke door zijn werk an
dermaal bijdragen de reeds nauwe banden
tussen het Franse en het Nederlandse volk
aan. te snoeren.
