Industrie dreigt bollenstreek
op korte termijn te ontvolken
„Stijging van loon- en prijspeil
een gevaar voor de export"
DANSSCHOOL KWEKKEBOOM
„Eenzijdige machtsontwikkeling
der vakbeweging is gevaarlijk"
Commodore Viruly zoekt oorzaak
in een combinatie van factoren
Kwekers en exporteurs moeten
trachten personeel te vinden
In Lisse toch nog
500 werkzoekenden
HAMEA-GELEI
Russen laten - na 6 jaar -
twee Amerikanen vrij
Dualisme in regeringsbeleid inzake
bestrijding van prijsafspraken
Drie slachtoffers
van onbetrouwbaar ijs
Pyromaan sticht
branden in Eemnes
„Watergrens"-nota's van
Chili, Peru en Ecuador
Nieuwe aanval van
McCarthy
Duizenden Assyrische
kleitafcls gevonden
MAANDAG 10 JANUARI 1955
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
geeFh handen
om trots op Ie zijn
„Frieda Marwedel" brak
ijs in Spaarne
Haven van Urk
dicht door drijfijs
Voorzitter Prot. Chr. Werkgevers:
Agenda voor Haarlem
Voorzitter R.K. Mijnbeambten:
„Beperk melkgebruik
tot het uiterste"
Het onderzoek naar de Triton-ramp
Nieuw licht op oeroude
beschavingsperiode
Van onze correspondent in de bollenstreek)
Met bezorgde gezichten bespreekt men op het ogenblik de situatie op de arbeids
markt. De voorzitter van de K.V.O.B. en de vice-voorzitter van de afdeling Hillegom
van de Koninklijke Algemene Vereniging voor de Bloembollencultuur hebben
openlijk hun ongerustheid ten aanzien van dit vraagstuk uitgesproken. De industrie
trekt alle arbeiders door middel van prachtige aanbiedingen, zoals huizen, weg en
men mort, want het bloembollenvak met de uitvoer van 160 millioen dit jaar krijgt
geen huizen, verliest grond aan de huizenbouw en kan er niets tegenover stellen.
Zelfs vreest men een ondergang van het vak bij gebrek aan vakkundig personeel.
De directeur van het arbeidsbureau in
Lisse, de heer Maas, beschikt echter over
cijfers en meningen, die enigszins anders
luiden. Om te beginnen staan er in het
rayon Lisse 500 en in het rayon Katwijk
1000 werkzoekenden ingeschreven, waar
onder uiteraard veel werknemers in het
bloembollenbedrijf.
De commissie van advies, bestaande uit
werkgevers en werknemers in het bloem
bollenbedrijf, moest toegeven, dat dit be
slist niet op een tekort wijst. In het seizoen
konden er zelfs honderd arbeiders worden
ingezet bij de oogst in Zuid-Holland.
Er wordt beweerd, dat men niet aan vaste
arbeiders kan komen. Verleden week had
men echter bij het arbeidsbureau nog geen
tien aanvragen voor vaste arbeiders lopen.
Vele vaste arbeiders hebben hun dienst
opgezegd en worden los, aldus beweerde
de vice-voorzitter van de afdeling Hille
gom. Een losse arbeider kan namelijk in
een half jaar net zoveel verdienen als zijn
collega met een vast loon. In het andere
half jaar redt hij zich beslist wel, met be
hulp van andere werkobjecten, waar ook
flink vóór wordt betaald.
Naar de havens
Donderdag heeft het arbeidsbureau een
begin gemaakt met datgene, wat men in de
bloembollenstreek zo vreest. Er zijn enkele
honderden werkzoekenden naar de havens
gezonden. Het eerste symptoom, dat het
arbeidsbureau de reserves voor het bloem
bollenvak gaat verwerken. Dit is een doel
bewust streven, want het gaat binnen niet
al te lange tijd volkomen fout met de werk
voorziening. De bevolkingsaanwas heeft
een waarschuwende streep bereikt. Indien
men nu niet gaat zorgen dat de bewoners
van de bloembollenstreek niet naar indus
trie- of andere sectoren van 't bedrijfsleven
trekken, dan is een catastrofe niet ver ver
wijderd.
Niet minder dan 43% van de leerlingen
aan de rijkswerkplaats komt uit de bloem
bollenstreek en wordt omgeschoold. Weg
uit de bloembollenstreek en het vak.
Het argument, dat men bij de industrie
ten achter gesteld wordt is juist wat de
huizen betreft. Inderdaad krijgen de in-
dustriegemeonten grotere bouwvolumes.
En dat terwijl de bloembollencultuur toch
zeker niet bij een industrie ten achter staat.
Er zijn waarschijnlijk te veel bedrijven om
eén idee van een industrie te wekken. Dit
neemt echter niet weg, dat de bloembollen-
bedrijven maar zeer individuele en zwakke
pogingen doen om aan huizen te komen.
Men kijkt naar de 160 millioen deviezen
en meent dat de regering wel zo goed zal
zijn alleen het oog daarop gericht te hou
den en dus alles te doen, wat de bloem
bollenstreek wenst. Van zelfwerkzaamheid
op dit gebied is echter nog veel te weinig
vernomen.
Dit exportcijfer, in feite een grote pres
tatie, kan echter ook een rem zijn. Er zit
het gevaar in dat men er zich op dood
staart en er zelfs voorrechten meent aan
te mogen ontlenen. Dit is er de oorzaak
van, dat deze groep van werkgevers door
andere ver kijkende ondernemers op de
arbeidsmarkt zwaar beconcurreerd wor
den bij het aantrekken van personeel.
De enigszins egocentrische instelling van
de landbouwer heeft ook dit nadeel dat
men zich niet bijzonder veel aantrekt van
een ander. Ook niet het personeel, waarvan
men in feite afhankelijk is. Dat blijkt nu.
O jawel, als er eens een lijst rondging voor
geld voor een vereniging of zo dan gaf men
wel. Initiatief ontwikkelt men op dit ge
bied maar zeer weinig. Niemand is bij
voorbeeld op het idee gekomen om de
schrijnende behoefte aan een zwembad in
Lisse, reeds vijfentwintig jaar spreekt men
daarover, te lenigen. Geen bloembollèn-
werkgever heeft getracht hier stimulerend
te werken. In Vlaardingen bijvoorbeeld
hebben de industriëlen een sportfondsen-
bad gesticht. De mensen kunnen dus in
Vlaardingen blijven en behoeven niet naar
Rotterdam. Er is in de bloembollenstreek
een schreeuwende behoefte aan goede ont
spanningsgelegenheden. Het bloembollen-
bedrijf ziet het niet. Het ziet niet, dat de
ADVERTENTIE
Het ijs dat zich in de nacht van Zaterdag
op Zondag behoudens enkele open plek
ken in het Spaarne had gevormd is al
weer gebroken. Het 352 ton metende Duitse
motorschip „Frieda Marwedel," geladen
met cement voor Heemstede, voer gister
middag door de dunne ijslaag of deze in
het geheel niet bestond.
Na een ongekend stille morgen, kwam er
Zaterdagmiddag wat meer drukte in het
door Haarlem passerende scheepvaartver
keer. Elf schepen met bestemming in de
naaste omgeving, kwamen 's middags nog
door het Spaarne. Van deze schepen had
het met mest geladen scheepje „De tijd zal
't leren" van Franeker naar Hillegom, de
grote omweg over de Waddenzee gemaakt
en heeft de sleepboot „Ri-Thé" grote
moeite gehad om zijn sleep, de 442 ton
metende „Hendrina," in Hillegom af te
leveren. Aangezien de vaargeul in de Ring
vaart te smal bleek voor het brede sleep-
schip, moest het ijs opnieuw gebroken
w-orden. Twee lege mestschepen van Hille
gom naar Friesland onderweg, zijn in Haar
lem blijven liggen daar zij niet over het
IJsselmeer kunnen komen
De bedrijfsveren in het Noorder Spaarne
konden vanmorgen, nadat het ergste ijs
eenmaal gebroken was, normaal hun
diensten uitvoeren. Ook het overzetveer
bij de woonschepenhaven en de gemeente
pont ondervonden geen noemenswaardige
overlast van het ijs.
tegenwoordige werknemers meer verlan
gen dan een uitgaansdagje met de bazen
en een stukje grond voor groente.
Men beseft niet, dat bijvoorbeeld de kwe
kers en exp^Heurs als de reddingbrengers
in de verenigingen worden beschouwd. Zij
hebben het geld, waarmede de arbeiders in
hun vrije tijd iets kunnen doen. Het bloem
bollenvak heeft vele kansen gemist om de
arbeiders te binden en plukt hiervan nu de
vruchten.
Ontvolking
Het is zeer de vraag of men de verloren
tijd kan inhalen. Er dient echter wel iets,
liefst veel, te worden gedaan om de werke
lijk dreigende ontvolking van de bloembol-
lcnbedrijven tegen te gaan. Men dient zich
daarvoor echter zo sterk aaneen te s'uiten,
dat alle bedrijven met elkaar ook een „in
dustriekolos" gaan vormen, die kans ziet
te concurreren tegen de echte industrie. Op
dit gebied zal men zijn individualisme moe
ien kunnen overwinnen. Met het signaleren
van dreigende gevaren alleen komt men er
niet.
De moeilijkheden en mogelijkheden zijn
bijna niet te overzien. Er zal een studie
moeten worden gemaakt van alle factoren,
die tot de trek naar de industrie leiden en
aan de hand daarvan zal men zijn maat
regelen moeten nemen. Want terecht werd
ook opgemerkt, dat een arbeider, die in
een fabriek gaat werken niet alleen ver
loren is. Ook 'zijn kinderen zullen dan moei
lijk de weg naar het land vinden. Want
„de tuin" is tegenwoordig nog meer dan
vroeger het laatste waar men zijn kinde
ren wil laten werken.
BERLIJN (Reuter) Twee Amerika
nen, William Marchuk en John H. Noble,
zijn Zaterdag in West-Berlijn aangekomen
na verscheidene jaren in Russische gevan
genschap te hebben doorgebracht.
Marchuk werd in 1949 in Dresden door
de Russen gevangenomen. John Noble was
reeds als jongen naar Duitsland gekomen.
Hij werd, samen met zijn familie, in Duits
land door de oorlog verrast en in 1945 in
Dresden door de Russen gearresteerd. Te
zamen .met zijn vader. Zijn moeder en
broer mochten naar de Verenigde Staten
terugkeren.
Marchuk werd in 1949 tegelijk gear
resteerd met nog een andere Amerikaan,
de 28-jarige William A. Verdine. wiens
huidige verblijfplaats onbekend is.
De vader van Noble werd in 1952 vrij
gelaten na zes jaar gevangen te zijn ge
houden in concentratiekampen en gevan
genissen in Dresden, Mühlberg, Buchen-
wald en Waldheim. Hij was ervan beschul
digd, een spion te zijn en te hebben ge
werkt voor „het imperialistische Westen".
Hoewel de Russen ontkennen iets te we
ten van Verdine, heeft een nu gerepatri
eerde Oostenrijker gezegd, hem gezien te
hebben in een kamp nabij Potma, onge
veer 480 kilometer ten Zuidoosten van
Moskou.
Brit terug
BERLIJN (Reuter) Een twintigjarige
Brit, Anthony Jackson, die volgens Oost-
Duitse persberichten om politiek asyl in
Oost-Duitsland had verzocht, is naar
Groot-Brittannië teruggekeerd. De Oost-
Duitse radio meldde op 22 December, dat
Jackson politiek asyl werd verleend.
Jackson zeide, dat hij van eind Novem
ber tot 5 Januari door Russische en Oost-
Duitse autoriteiten was vastgehouden, na
dat hij nabij Helmstedt per ongeluk de
grens tussen Oost- en West-Duitsland had
overschreden, toen hij met vacantie in
West-Duitsland was.
De dienst UrkEnkhuizen is met ingang
van vandaag voorlopig gestaakt. Reeds
Zaterdag heeft de boot de grootste moeite
gehad om Enkhuizen te bereiken en de
passagiers moesten het laatste stuk te voet
over het ijs afleggen. Door de Zuidenwind
wordt thans het ijs opgestuwd voor de ha
ven van Urk, zodat deze geheel is afge
sloten.
De voorzitter van het Verbond van Prot.
Chr. Werkgevers in Nederland, de heer
A. Borst Pzn., heeft vandaag op een ver-
bondsraadsvergadering een Nieuwjaars
rede gehouden, waarin hij enige beschou
wingen wijdde aan de huidige sociaal-
economische situatie. Hij legde er de na
druk op, dat men zich niet moet laten
verblinden door mededelingen, alsof 1954
uitmuntte in welvaart door grote geid-
winsten, welke winsten in nog grotere
mate van 1955 worden verwacht. Het is
immers niet te ontkennen,aldus de heer
Borst, dat al deze geldwinsten, meestal
gemaakt in grotere en kleinere export
industrieën, niet altijd die reële waarde
veVtegenwoordigen die men er aan pleegt
toe te kennen. Van zeer groot belang
achtte hij het, dat een groot gedeelte vat.
de geldwinsten niet als normale bedrijfs
winst zal kunnen worden aangemerkt,
maar dikwijls een zeer incidenteel karak
ter draagt. Dit kweekt onzekerheden, die
zich moeilijk verdragen met een regel-
matitge productie. De onderwaardering
van de gulden in het internationale ver
keer leverde, naast het voordeel dat de
voor de binnenlandse markt werkende
producenten daarvan ondervonden, een
extra voordeel op voor de op export ge
richte sectoren van ons bedrijfsleven,
vooral zolang het binnenlandse loon- en
prijspeil zich niet aan internationale ver
houdingen had aangepast. Het einde daar
van komt échter in het zicht, aldus de
heer Borst.
De diverse loonronden en daaraan ver
bonden prijsstijgingen schrijden voort.
Reeds nu spreekt men over nieuwe loons
verhogingen en dus prijsverhogingen. Ex
tra voordeel valt langzaam maar zeker
weg en de exportbedrijven in Nederland
komen in de positie, dat uitsluitend de
situatie op de wereldmarkt en de produc
tiviteit van ons bedrijfsleven beslissend
zullen zijn voor het meedoen, het voort
bestaan of ondergaan.
Steeds voortschrijdende loonverhoging
met daaraan verbonden noodzakelijke
prijsaanpassingen, waardoor het Neder
landse prijspeil komt te liggen op of boven
het internationaal prijspeil, zullen van na
delige invloed blijken te zijn voor onze
export en dus voor onze toekomstige wel
vaart.
Vervolgens sprak de heer Borst
over het vraagstuk van de econo
mische mededinging. De na-oorlogse
jaren brachten mede, dat vooral de
prijsafspraken vermeerderden. Er
openbaart zich in het beleid der Ne
derlandse regering op het gebied der
bestrijding van prijsafspraken echter
een zeker dualisme.
Wanneer het ene gedeelte van het
bedrijfsleven collectief wordt be
schermd en een ander deel onbe
schermd de ondernemingsgewijze pro
ductie mede door een scherpe prijs
concurrentie moet ontwikkelen, is er
iets verkeerd in het beleid dat op den
duur noch aan de sociale noch aan de
economische verhoudingen goed kan
doen.
Tenslotte sprak de heer Borst over „de
steeds uitvoeriger wordende collectieve
arbeidsovereenkomsten". Vele arbeiders en
ook vele werkgevers hebben het gevoel
dat door de c.a.o. zonder hen óver hen
wordt beschikt. De klaargemaakte c.a.o.
wordt hen thuisgestuurd. De leiders aan
weerskanten hebben over hen en voor hen
besloten. Het harnas omsluit de gehele
bedrijfstak. Daar de c.a.o.'s steeds uit
voeriger worden, steeds meer regelingen
geven, schrijdt het proces van de de-
personificatie verder voort mot. als resul
taat dat de band tussen werkgever en ar
beider steeds Iossmfwordt.
De heer Borst wilde niet de collectieve
arbeidsovereenkomsten veroordelen, maar
wel wijzen op "het gevaar dat ontstaat bij
massale regelingen voor de persoonlijke
verantwoordelijkheid van werkgevers en
arbeiders.
Te Nieuwolda is Zaterdag het elfjarig
zoontje van de familie H. door "het ijs op
het Termunterdiep gezakt en verdronken.
Zaterdagmiddag is de 15-jarige J. B. te
Zoutkamp door het ijs van het Hunzingo-
'canaal gezakt en verdronken.
Zaterdagnacht is de 55-jarige tuinders-
•cnecht J. de Koning uit Bergschenhoek te
Rotterdam verdronken in het Noorder
kanaal aan de Gordelweg. Men vermoedt
dat de man over het ijs het kanaal wilde
oversteken, waarbij hij te water is geraakt.
Met behulp van ladders heeft de brand
weer hem op het droge gebracht. De man
had het bewustzijn verloren en het gelukte
niet de levensgeesten weer op te wekken.
MAANDAG 10 JANUARI
Minervatheater: „Anastasia", Toneelgroep
Theater, 0.15 uur. Wjjkgebouw Ged. Oude
Gracht 101: „Reflex- en neutraalterapie", H.
van der Upwich, 8 uur. Begijnhofkapel: Bij-
eenkemst Hermann Zaiss Comité, 8 uur.
Zang en Vriendschap: Bijeenkomst van „De
grotere wereld", 8 uur. Lido: „Demetrius en
de gladiatoren", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Studio:
„Brood, liefde en fantasie", alle leeft., 7 en
9.15 uur. Luxor: „Als het jonge koren rijpt",
18 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Ge
trouwd met de band", alle leeft., 7 en 9.15
uur. Palace: „Knock on wood", alle leeft..
7 en 9.15 uur. Roxy: „Staakt het vuren", 14
jaar, 8 uur. Rembrandt: „Magdalena", 18
jaar, 7 en 9.15 uur.
DINSDAG 11 JANUARI
Minerva: „Roman holiday", alle leeft., 8.15
uur. Lido: „Demetrius en de gladiatoren",
18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Studio: „Brood,
liefde en fantasie", alle leeft.. 2.15, 7 en 9.15
uur. Luxor: „Als het jonge koren rijpt", 18
jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Getrouwd
met de band", alle leeft., 2.30 en 8 uur.
Palace: „Knock on Wood", alle leeft., 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Staakt het vu
ren", 14 jaar, 2.30 en 8 uur. Rembrandt:
„Magdelena", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
John H. Noble (links) en soldaat William T. Marchuk, twee Amerikanen, die door de
Russische autoriteiten na een langdurige gevangenschap zijn vrijgelaten.
In de Stadsschouwburg te Heerlen heeft
de Katholieke Vereniging van Mijnbeamb
ten Zaterdag haar tweede lustrum gevierd.
De voorzitter, de heer A. Hennekens, zei
in een toespraak onder meer: „Wij mogen
niet blind zijn voor het gevaar, dat in het
syndicalisme ligt opgesloten. Er gaan steeds
meer stemmen op, die waarschuwen tegen
een te grote invloed van de vakbeweging
op het maatschappelijk leven, op econo
misch, cultureel en vooral ook op politiek
terrein. In ons land met zijn op levensbe
schouwingen gebaseerde vakbeweging is
dit gevaar weliswaar niet zo groot, maar
ook hier kan een eenzijdige machtsontwik
keling van de werknemersgroep schadelijk
zijn voor de maatschappij. De leiders van
de vakorganisaties dienen zich zelf daarom
een wijze zelfbeperking op te leggen.
Ditzelfde geldt voor wat betreft de mede
zeggenschap op economisch terrein. Hieron
hebben de werknemers recht, voorzover zij
nodig is ter bescherming van hun rechten.
Dit betekent echter niet dat de leiders der
vakorganisaties het recht hebben om de
leiding over te nemen. De vakbeweging
staat voor het belang van het bedrijfs
leven, dus ook voor de belangen der kapi
taalverschaffers en vooral van die der lei
ding. Zij moet de medezeggenschap gebrui
ken ter verwezenlijking van haar positieve
taak, mee te werken aan en zodanige orde
ning van het bedrijfsleven, dat de persoon
lijkheid van de werknemer tot vólle gelding
kan komen. Zij moet ook de persoonlijk
heid van de werknemer beschermen. Hef
bedrijfsleven is slechts een onderdeel, zij
het een belangrijk onderdeel, van het leven
van iedere werknemer. Een streven om al
Zaterdagavond is in Eemnes vermoedelijk
een pyromaan aan het werk geweest. Op
de boerderij van de familie Bruinekool had
zich een onbekende man vervoegd, na
wiens vertrek plotseling een hooischelf in
brand stond. Terwijl de Eemnesser brand
weer nog aan het blussen was, kwam er
opnieuw een brandalarm; ditmaal van de
boerderij van de 83-jarige weduwe Van
Wegen. Ook daar was de onbekende man
geweest en ook daar stond na zijn vertrek
een hooischelf in brand. Ondanks de pogin
gen van de Eemnesser en Baarnse brand
weer brandde deze schelf geheel uit, waar
bij ongeveer 20.000 kilo hooi verloren ging.
De boerderij, die in de onmiddellijke na
bijheid stond, bleef gespaard, omdat men
bet rieten dak er van met zeilen had afge
dekt. Volgens verklaringen van mensen, die
de man gezien hebben, had hij bij de mond
hoek een pleister op het gelaat. Voorzover
bekend dekt verzekering de schade van het
verbrande hooi. Bij de eerste boerderij ging
slechts een geringe hoeveelheid hooi ver
loren. De politie stelt een onderzoek in.
KAB-Zaandam:
Uit protest tegen de prijsverhoging van
melk heeft het bestuur van de afdeling
Zaandam van de Katholieke Arbeidersbe
weging het hoofdbestuur voorgesteld de
leden te adviseren het gebruik van melk
tot het uiterste te beperken. In de brief aan
het hoofdbestuur staat onder meer: „Het
hoofdbestuur geve aan alle KAB-leden het
parool, het gebruik van melk in hun ge
zinnen, uitgezonderd voor de kleine kinde
ren, tot het uiterste te beperken. Door deze
ongewone, maar radicale manier van be
strijden zal het evenwicht tussen vraag en
aanbod verstoord worden, waardoor de
prijs zich vanzelf zal aanpassen." Het KAB-
bestuur van de afdeling Zaandam acht deze
actie van belang als waarschuwing tegen
eventuele nieuwe plannen van prijsver
hoging van andere consumptie-artikelen.
zijn denken en willen te concentreren op
het belang van het bédrijf trekt daarom
de verhoudingen scheef.
De aard van de vakbeweging, zo ver
volgde de heer Hennekens, is niet meer:
een strijdorganisatie te zijn in de oude be
tekenis van het woord. Grove machtsmid
delen als staking passen niet of nauwelijks
meer in onze tijd. Door middel van de
P.B.O. moet de vakbeweging een zodanige
economische ordening, ook op het terrein
van de wetgeving stimuleren, dat de positie
van de werknemer een wettelijke bescher
ming krijgt, welke het overbodig maakt
telkens met machtsmiddelen bij onderhan
delingen voordelen af te dwingen.
SANTIAGO (Reuter) Een woord
voerder van het Chineense ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft medegedeeld, dat
Chili, Peru en Ecuador in nota's die van
daag aan de vertegenwoordigers van Enge
land, de V.S., Noorwegen, Denemarken en
Zweden overhandigd worden, hun stand
punt handhaven, dat de territoriale wateren
van deze Zuid-Amerikaanse landen zich tot
een afstand van 200 mijl buiten hun kust
lijn uitstrekken.
Voorts wordt gewezen op de „noodzake
lijkheid om de natuurlijke r.^kdommen in
deze gebieden te beschermen."
Engeland en de andere genoemde landen
hebben tegen het standpunt van de Zuid-
Amerikaanse staten geprotesteerd.
WASHINGTON (Reuter) Senator Me
Carthy, „technisch" nog steeds voorzitter
van de Amerikaanse senaatscommissie va-n
onderzoek, zolang zijn democratische op
volger in deze functie, McLelland, nog
geen nieuwe commissie heeft samengesteld-,
heeft onverwachts een aanval geopend op
de personen, van wie de klachten afkomstig
zijn die tot zijn berisping door de Senaat
leidden.
McCarthy's aanval volgt op een bekend
making van het leger, waarin de namen
werden genoemd van de functionarissen
die eervol ontslag hadden verleend aan een
tandarts van het leger, majoor Peress, die
door McCarthy er van verdacht wordt,
betrekkingen met communisten onderhou
den te hebben.
McCarthy heeft voor vandaag zijn oude
commissie in besloten zitting bijeen ge
roepen. Hij zei van plan te zijn, de door
het leger genoemde personen op te roepen.
Dinsdag voor zijn commissie te verschij
nen, teneinde „ophelderingen" te verschaf
fen. Hij zei te geloven, dait tijdens het oude
onderzoek in deze kwestie, waaruit het
dispuut tussen het leger en McCarthy ont
stond, „ergens meineed moet zijn gepleegd".
De commissie van McCarthy zal op zijn
vroegst Woensdag a.s. bijeen komen.
ADVERTENTIE
NIEUWE GRACHT 98 - TELEFOON 13525 - HAARLEM
LAATSTE WEEK VAN INSCHRIJVING
VOOR DE NIEUWE CURSUSSEN
BEGINNERS en GEVORDERDEN. - Leert het eenheidsprogramma
434 leden van het Amerikaanse Congres, gezien op het moment, waarop hen door de
uSBpakar" mn bet EuuLiian-^Aioavaardigden da eed wordt aioenomen.
Commodore A. Viruly, de gezagvoerder
van de verongelukte super-constellation
„Triton" heeft Zaterdag voor het Ierse hof
van onderzoek in Dublin gezegd nu te ge
loven, dat een combinatie van factoren, zo
als een storing van de hoogtemeter en een
defect aan de lamp op het instrumenten-
bord die aangeeft dat het landingsgestel
geheel is ingetrokken en geblokkeerd, een
redelijke verklaring zou kunnen verschaf
fen voor het verongelukken van het toestel.
Hij meent, dat duidelijker op het instru
mentenbord aangegeven dient te worden,
dat het landingsgestel geheel ingetrok
ken is.
Hij vond het moeilijk om zich, na alles
wat hij sedert het begin van het onderzoek
heeft gehoord en gelezen, nog precies voor
de geest te halen, wat de maximumhoogte
van de „Triton" volgens de aanwijzingen
van de hoogtemeter op de laatste vlucht
was geweest. Het opstijgen van de „Triton"
verliep normaal, zo zei Viruly, zoals in
duizenden andere gevallen. Hij gaf toe, dat
hij, net voor het toestel loskwam, meende
een ongewoon geluid van de motoren te
horen, doch dit geluid verdween weer. Op
de vraag van de president van het hof.
rechter Teevan, of hij nog hierover had
gedacht bij het opstijgen, antwoordde Vi
ruly: „Neen". Het opstijgen verliep onder
ideale omstandigheden en er was een aan
zienlijke veiligheidsmarge wat betreft de
snelheid van het toestel.
Toen de president opperde, of vertrouwd
heid met het toestel wellicht soms onbe
wust zou kunnen leiden tot minder waak
zaamheid. zei Viruly, dat het opstijgen van
een vliegtuig met een gewicht als dat van
een „super constellation" altijd een ernstige
kwestie is. die veel concentratie vergt.
Voorts verklaarde commodore Viruly.
dat hij na het ongeluk had gemeend, dat
er een structurele fout in het toestel was
geweest, doch aan de hand van de getui
genissen van deskundigen veronderstelde
hij, dat deze mogelijkheid uitgesloten moet
worden.
Commodore Viruly verklaarde, dat hij
vlak voor het ongeluk in de stuurhut niets
verkeerds had gezien, alles was normaal tof
het ogenblik dat het toetsel begon te schud
den. Hij was er ook zeker van dat het
landingsgestel ingetrokken was geweest,
omdat het vliegtuig zich normaal had ge
dragen. De gezagvoerder zeide dat hij het
waarschuwingslicht van het landingsgestel
niet aan had zien gaan, omdat hii ziin ogen
op dat ogenb'ik gericht had gehouden od
de licht0" langs de land'n^sbaan. Hii had
het larpnie ook niet uit zien «aan, maar hij
had he1 wel gezien nad.gt. het was uit°e-
gaan: fd? veronderstelling is tijdens het
ondnvnek uitgesproken, dat een falen van
dit '"mpje. dat uit behoort te gaan abs het
1 in-Pr, a's gestel in ingetrokken toestand is,
oiloot zou hebb°n kunnen misleiden).
Vervolden* vroeg de voorzitter aan com
modore Viruly wat hii daeht van de theorie
van gezagvoerder Peetoom, een vlieger die
verscheidene proefnemingen heeft gedaan:
Peetoom was tot de conclusie gekomen dat
een onverwacht uit blijven staan van het
landingsgestel samen met het Intrekken
van de vleuge'klanoen het vliegtuig zou
hebben doen zakken.
Viruly zei. dat dit waarsehijnliik was „In
een combinatfe". De voorzitter vroeg daar
op, wat de andere combinatie was: „een
misleidende hoogtemeter?". „Dat zou pas
sen in het raam van wat is s-ebeurd. geloof
ik. als men een paar mogelijke fouten bij
elkaar voegt".
Commodore Virulv merkte on. dat de
fouten seho'»" In de bono-tempter-afste'lln"
van 7/10 m'"ibar in de barometrische druk
die op het vliegveld voor het vertrek werd
gegeven. Fen m'Ilihar vertegenwoordig!
eon hoogte van iets meer dan negen meter.
Op 4 September de dag voor de ramp
was ln de hoogtemeter een afwijking
geconstateerd van één millibar, wat nog
maals een vermeerdering betekende van
meer dan negen meter. Hij had uit een be
richt begrepen, dat de grafiek van de
vlucht een fout van 10 meter aanwees en
daar zou nog een afwijking van vijf of 5l/z
meter bij kunnen komen, omdat de neus
van het toestel hoger lag dan de staart.
„Als men dat allemaal optelt, kom je aan
dertig meter, en dat brengt de geschatte
maximumhoogte van iets meer dan tachtig
meter op iets meer dan vijftig meter" en
hij voegde eraan toe: „de theorie van ge
zagvoerder Peetoom, samen met deze be
rekening, duidt op een redelijke verklaring
van het ongeluk."
Het onderzoek is hedenmorgen voortge
zet.
Daar is dan het eerste lammetje weer: een
naar het schijnt ieder jaar vroeger komend
bewijs, dat de schapen wel vertrouwen
hebben in de komst van het voorjaar. Het
bewijs is geleverd bij de landbouwer Van
Bruggen te Haarlemmerlicde. Zulke lam
metjes poseren altijd voor fotografen of
schoon zij niets opvallends hebben: het zijn
helemaal geen schapen met vijf poten.
Maar datgene, dat ieder jaar blijft boeien,
is hun oogopslag, die wel het duidelijkste
bewijs van vertrouwen is.
BAGDAD (Reuter) Duitse archeologen
hebben bij Oeroek (Irak), de hoofdstad van
het Assyrische rijk (ongeveer 3.500 v. C.),
meer dan 4.000 kleitafels opgegraven over
de geschiedenis van een oude beschaving,
die daar geweest is. Voorts hebben zij de
obelisk van koning Sargon II, heerser van
Babylon van 722 tot 705 voor Christus, ge
vonden. Men is van mening, dat de ver
taling der kleitafels dingen aan het licht zal
brengen over een tot nog toe onbekende
periode uit de Assyrische beschaving.
Slechts 400 van de gevonden kleitafcls
zijn onbeschadigd. De Duitse expeditie
staat onder leiding van professor Lenzen.
