Brussel wil hoogste toren
ter wereld bezitten
ZocU ió het
zo
Strijd tussen Radio-Luxemburg
en Radio Europa ontbrand
PANDA EN DE SPOKEN-MEESTER
Wereldnieuws
Deskundige kopzorgen over kosten
B. ENGELENBERG
De radio geeft Vrijdag
Benden brandschatten
West-Java: vijf doden
Ministerieel antwoord
laat nog vragen
onbeantwoord
IJszeilen
DONDERDAG 2 0 JANUARI 1955
2
Toestand van gestrande
„Theta Star" critiek
Deens tankschip
vlotgekomen
Molukken zijn rustig en
ook Atjeh is veilig
Bioscopen op Java staken
ochtendvoorstellingen
Opdracht aan componisten
De Groot en Godron
Rhenen kreeg verloren
oorkonde terug
Het liftverbod
Vestiging te Rotterdam
Van Dow Chemical Go.
Europeanen tegen pardon
voor Mau Mau-
moordenaars
De „Rijndam" is uit
Southampton vertrokken
(Van onze correspondent in Brussel)
De Belgische ministerraad heeft beslo
ten de bouw van een 500 meter hoge be
tonnen toren, waarop een televisiemast in
staal van 135 nieter hoogte zal worden op
getrokken, in overweging te nemen. Een
ministerieel comité zal zich over het pro
ject, dat de Gentse hoogleraar Magnel
heeft ontworpen, uitspreken. De Belgische
industrie zal voor de wereldtentoonstel
ling 1958 een toren in licht aluminium,
koper en staal bouwen, die een twintig
milliard maal vergrote atoomkristal zal
verbeelden.
De 160 meter hoge toren bestaat uit
negen bollen van twintig meter, middel
lijn die onderling door stalen buizen ver
bonden zullen zijn of op pijlers zullen
rusten. Van de ene bol zal men naar de
andere gaan met liften of roltrappen. In
de „sferén* zullen restaurants of exposities
worden ondergebracht.
Met het regeringsproject zou een oedrag
zijn gemoeid van 38 millioen gulden. Som
mige deskundigen zeggen echter dat de
kosten van zulk een gebouw altijd tegen
vallen en op 76 millioen gulden moeien
worden geraamd. De toren zou de vorm
krijgen van een kegel en op 1500 inge
heide palen rusten. Hij zou aan de basis
honderd meter breed en aan de spits op
vijfhonderd meter hoogte, nog dertig me
ter middellijn hebben. Op dit betonnen
platform zou dan de televisiemast van 135
meter worden geplaatst. Achthonderdvijf
tig arbeiders zouden drie jaar aan de
toren werken. Naast conferentiezalen,
restaurants, bars en kantoren, zal de toren
een terras voor 1500 personen bevatten.
Ook het Paleis van de Wetenschap, een
van de afdelingen van de wereldtentoon-
Gedurende de gehele Woensdag zijn de
sleepboten „Holland" en „Stortemelk" van
de rederij Doeksen uit Terschelling bij het
op 5 mijl ten Noorden van Terschelling
gestrande Britse stoomschip „Theta Star"
geweest.
De gehele dag heeft men getracht be
manningsleden van de sleepboten aan
boord van het gestrande schip te krijgen,
maar dit gelukte niet, mede doordat de
sleepboten niet dicht bij het schip kunnen
komen.
Inmiddels is volgens de opvarenden van
de sleepboten de toestand van de „Theta
Sir" critiek geworden. Indien het schip
niet spoedig wordt vlot getrokken of in
dien een storm zou opsteken, moet het
schip als verloren worden beschouwd.
Het 12.184 ton metende Deense tank
schip „Gerd Maersk", dat sinds Maandag
nabij Scharhörn in de Elbe aan de grond
heeft gezeten, is Woensdagavond bij hoog
tij door zes sleepboten vlot getrokken.
Het tankschip had Woensdag een deel
van zijn lading van 18.000 ton ruwe olie
in zee gepompt. Het schip heeft twee lek
ken in de romp.
ADVERTENTIE
kfchicislra."rt' - Tri:
OFFICIëLE VERKOOP SIKKEHS LAKKEN
POETSKATOEN
Bont - Wit - Extra zacht
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.45
Voor de huisvrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10
Platen. 9.40 Schoolradio. 10.00 Avonturen met
kinderen, causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Voor de kleuters. 10.40 Viool en piano. 11.00
Radiofeuilleton. 11.20 Platen. 12.00 Orgel en
piano. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen.
12.33 Sport en prognose. 12.48 Amusements
muziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen.
Hierna: Lichte muziek. 13.55 Koersen. 14.00
Mezzo-sopraan en piano. Intermezzo: Voor
dracht. 15.00 Vraaggesprek. 15.15 Gevarieerd
programma. 16.00 Orgel en zang. 16.30 Voor
de kinderen. 17.00 Gitaarensemble. 17.17 Mu
zikale causerie. 18.00 Nieuws. 18.15 Actuali
teiten. 18.20 Lichte muziek. 18.45 De strijd
voor meer welvaart, causerie. 19.00 Voor de
jeugd. 19.10 Muzikale causerie. 19.30 De ster-,
ren zijn doof geworden, spel met muziek.
19.50 Berichten. 20.00 Nieuws. 20.05 Boekbe
spreking. 20.10 Vioolduetten. 20.30 Europa
één, causerie. 20.40 Leven op de aarde, cau
serie. 21.00 Amusementsmuziek. 21.35 Bui
tenlands weekoverzicht. 21.50 Spaanse volks
liederen en dansen. 22.20 Lichte muziek.
22.40 Vandaag, causerie. 22.45 Avondwijding.
23.00 Nieuws. 23.1524.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 7.10 Ge
wijde muziek. 7.30 Platen. 7.45 Een woord
voor de dag 8.00 Nieuws en weerbericht.
8.15 Platen. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de
huisvrouw. 9.35 Platen. 10.30 Morgendienst.
11.00 Platen. 12.08 Kamerorkest. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33 Promenade
orkest. 12.53 Platen of actualiteiten. 13.00
Nieuws. 13.15 Protestants interkerkelijk
thuisfront. 13.20 Alpenliederen. 13.40 Platen.
14.00 Met oog en oor de wereld door, cause
rie. 14.30 Platen. 15.15 Voordracht. 15.35
Vocaal ensemble. 16.00 Reportage uit Jo
hannesburg. 16.15 Instrumentaal trio en viool.
16.45 Platen. 17.00 Voordracht. 17.20 Platen.
17.40 Beursberichten. 17.45 Stemmen van
overzee. 18.00 Platen. 18.10 Een goed woord
voor een goede zaak. 18.15 Muziekver. 18.35
Platen. 19.00 Nieuws. 19.10 Regeringsuitzen
ding: Verklaring en toelichting, waarin op
genomen te pl.m. 19.20 uur het emigratie
praatje. 19.30 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20
Platen. 20.30 De jeugd vliegt uit, hoorspel.
21.00 Platen. 21.10 In Terra Pax, oratorium.
22.00 De wetenschap in dienst van de defen
sie, gesprek. 22.15 Lichte muziek. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15
Kunstrubriek. 23.4524.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Orkestconcert. 12.30 Weerbericht. 12.34
Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 en 13.30 Platen.
14.00 Schoolradio. 15.45 Platen. 16.15 Opera
muziek. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muziek.
18.00 Platen. 18.10 Voordracht. 18.20 Beiaard
concert. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Volkszang. 20.00 Platen. 20.15 Orkest
concert. 20.55 Kunstkaleidoscoop. 21.10 Or
kestconcert. 22.00 Nieuws. 22.15 Internatio
nale Radio-Universiteit. 22.30 Platen. 22.55
—23.00 Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Nieuws, feiten van de dag en:
Hoe de weekbladen het zien. (Op 224 m.).
stelling zou in de toren worden gevestigd.
De voorstanders van de bouw v^ji de
toren beweren dat de kosten kunnen wor
den gedekt door het entréegeld, daar jaar
lijks ongeveer een millioen personen de
toren zullen bezoeken. Verder kunnen de
verdiepingen worden verbouwd tot kan
toorruimte als de wereldtentoonstelling is
afgelopen.
De toren van Brussel zou de hoogste ter
wereld worden. Het hoogste gebouw is
sinds 1 Mei 1931 de New Yorkse wolken
krabber, het „Empire State Building" dat
102 verdiepingen telt en bijna 450 meter
hoog is. De Eiffeltoren te Parijs is 300
meter hoog.
DJAKARTA (P.I.A.) In West-Java
zijn. blijkens berichten van de correspon
dent van P.I.A.vijf desa-beambten in het
gebied van Tasikmalaja door een bende
vermoord. Een bende van zeventig man
heeft twintig woningen in de omgeving
van Tjiawi, eveneens in het gebied van
Tasikmalaja gelegen, platgebrand.
De politie-coördinator voor Atjeh, Su-
gondo, heeft verklaard, dat de toestand in
dat gebied thans rustig is. De rebellen
doen geen grote aanvallen. Zij oefenen hier
en daar terreur uit. De weg naar Kota
Radja is veilig voor het autoverkeer, aldus
Sugondo.
Overste Sukawati, regimentscomman
dant van de Molukken, heeft gezegd ver
baasd te zijn over berichten in de Ameri
kaanse pers, volgens welke in de Moluk
ken oorlog zou zijn uitgebroken. „Er is
geen schot gelost", zeide Sukawati. Er zijn
thans in totaal 60 volgelingen van de R.M.
S. op Ambon onder arrest, onder wie en
kele Nederlanders. Hun zaken zijn aan het
parket overgedragen voor vervolging langs
gerechtelijke weg. Bij hun arrestatie legde
het leger beslag op enkele automatische
vuurwapens en lichte geweren. Sukawati
zei, dat het leger veel steun van de bevol
king ondervindt bij de uitvoering van zijn
taak".
Verbazing
Men toonde zich van officiële Neder
landse zijde in Djakarta verbaasd, dat van
de ernstige beschuldigingen aan Neder
land, die thans weer door overste Sukawati
zijn geuit, nimmer enige officiële mede
delingen door de Indonesische regering
aan de Nederlandse regering zijn gedaan.
Scholieren spijbelen en ambtenaren
laten werkzaamheden in de steek
(Van onze correspondent in Djakarta)
In Djakarta zullen, van 1 Februari af,
vijf bioscopen geen ochtend-voorstellingen
meer geven, behalve op Zon- en feestdagen.
Ook in Semarang en Solo wordt overwogen
of is reeds besloten de morgenvoorstellin
gen op werkdagen af te schaffen. Deze
maatregel is geen gevolg van gebrek aan
belangstelling voor deze voorstellingen.
Integendeel, de animo er voor is eerder te
groot. Scholieren spijbelen en ambtenaren
en kantoormensen laten hun werkzaam
heden in de steek om in de morgenuren
naar de bioscoop te gaan. In Djakarta
hebben tot heden vijf bioscopen zich bereid
verklaard de morgenvoorstellingen te
staken. In Semarang waar de kwestie aan
de orde is gesteld door de ouders van
schoolgaande kinderen, onderwijzers en
diensthoofden, zal spoedig een verbod op
het geven van ochtendvoorstellingen wor
den uitgevaardigd.
Naar Westerse begrippen is het sluiten
van de bioscopen 's morgens een merk
waardige maatregel: een verbod aan scho
lieren en ambtenaren en controle op de
naleving daarvan lijken voor de hand te
liggen. In het Oosten liggen de zaken ech
ter anders. Men begrijpt er iets van, als
Vnen zich herinnert, dat enige tijd geleden,
toen in een dorpje in West Soemba een
onderwijzer een leerling berispte wegens
schoolverzuim, dit een gevecht tot gevolg
had, dat aan drie mensen het leven kostte.
En men onderschat ook de invloed niet van
een kleine, maar tot een bepaalde politieke
partij behorende, ambtenaar, die de och
tendbioscoop bezoekende, kan uitoefenen.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen ad interim heeft aan ieder
der componisten, Cor de Groot te 's-Gra-
venhage en Hugo Godron te Bussum een
opdracht verleend tot het componeren van
een suite voor een normaal bezet sym-
phonie-orkest.
ADVERTENTIE
BARTFLJQRISSTR. HAARLEM -TEL. 13439 -
FERD. BQLSTR.48 A'i)AM.- TEL >17162
Handschoenen met lamsvacht I
De heer G. H. van Geffen te Gorinchom
vond tussen houtafval een restant van een
voorzittershamer. Bij een nader onderzoek
bleek de holle steel een protocol te be
vatten, ondertekend door wethouders,
raadsleden en secretaris van de gemeente
Rhenen, gedateerd 24 Juni 1926, waarin
staat vermeld dat deze voorzittershamer
werd aangeboden aan de toenmalige
burgemeester van Rhenen, jhr. mr. dr.
M. L. van Holthe tot Echten ter gelegen
heid van de ingebruikneming van het toen
seuwe stadhuis van Rhenen.
De heer Van Geffen stuurde het proto
col, dat nog vrijwel gaaf is, aan het ge
meentebestuur van Rhenen, dat niet wei
nig verrast was. Na de oorlogsjaren, waar
in Rhenen zo zwaar werd getroffen, had
men de voorzittershamer gemist. Het was
een fraai gebeeldhouwd exemplaar, ver
vaardigd door de kunstenaar Hildo Krop.
Woensdagmorgen kwamen op het station te Utrecht ruim honderd Oostenrijkse
kinderen aan, die enkele maanden by Nederlandse pleegouders zullen logeren. Een
paar kinderen broederlijk naast elkaar, wachtend op het moment waarop zij hun
pleegouders zullen ontmoeten.
(Van onze parlementaire redacteur)
Het antwoord van minister Staf op
de vragen van Kamerleden over het lift
verbod voor militairen wekt toch wel heel
sterk de indruk, dat men in deze aange
legenheid stuntelig te werk is gegaan. Er
wordt onder meer een beroep gedaan op
een brief van de A.N.W.B. van 1951, waar
uit zou moeten blijken dat deze organisatie,
op grond van wat er onder de automobilis
ten zelf leefde, ernstig bezwaar tegen het
liften hadi De vraag blijft open of die brief
niet bovenal betrekking had op het. in die
tijd nodeloos geworden meeliften van
burgers. Verder krijgt men uit de kringen
van het ministerie van Oorlog te horen,
dat vóór het liftverbod is afgekondigd et
allerlei organen geraadpleegd zouden zijn
die helemaal niet hebben voelen aankomen
dat de reactie van de openbare mening op
het liftverbod zo ernstig zou zijn als nu is
gebleken. Hier kan men zich afvragen of
een man als minister Staf die toch ook wel
zijn Pappenheimers, lees: de Nederlandse
burgerij, kent, niet had kunnen vermoeden
dat vooral door de manier waarop een en
ander gebeurd is grote verontwaardiging
bij de openbare mening zou ontstaan. Wat
zou het bijvoorbeeld niet veel tactischer
geweest zijn wanneer terstond bij de uit
vaardiging van het liftverbod meteen
bekend zou zijn gemaakt dat er ruime
gelegenheid tot vrij vervoer voor militairen
zou worden geschapen.
De voorlichting van de zijde van het
ministerie is wel buitengewoon slecht ge
weest. Het merkwaardige voorbeeld in deze
is het geval van de twee militairen, die
gestraft zijn omdat zij, naar pas nu blijkt,
kennelijk met opzet de legerorder inzake
het liftverbod hebben willen ontduiken en
gehandeld hebben in strijd met een voor
hen geldend voorschrift. Bovendien is ook
nu pas bekend geworden dat het in dit
geval twee militairen betrof die reeds een
zware straffenlijst hadden, zodat men hier
te maken had met lieden van wie het be
kend was dat zij in het algemeen de nei
ging koesteren tegen de disciplinaire voor
schriften in te gaan. Dit zijn dingen waar
op men tijdig de aandacht had moeten
vestigen. Dan zou ongetwijfeld in dit op
zicht de reactie wel een andere geweest
zijn.
Hetzelfde geldt met betrekking tot het
feit, dat automobilisten, die een lift aan
boden, bemerkt hebben dat zij werden
„opgeschreven". Nu, achteraf, geeft men
een aanvaardbare en begrijpelijke verkla
ring daarvan, te weten dat alleen maar
genoteerd werd in welke richting de auto's
zich begaven, opdat men daaraan mede
gegevens voor de verdere regeling in de
toekomst zou kunnen ontlenen.
Stumperig moet het ook genoemd wor
den, dat men nu van militaire zijde te
horen krijgt dat, wanneer er bij de aanwij
zing van de zogenaamde opneemplaatsen
fouten zijn begaan, dit een gevolg is van
de omstandigheid dat men snel moest han
delen. Men zou zo zeggen dat juist mili
taire leiders in staat moeten zijn snel iets
te kunnen oplossen en zeker iets dat niet
van ingewikkelde aard is, zoals het vinden
van geschikte opneemplaatsen.
Verder blijft het een weinig goede in
druk maken dat men van de kant van de
Yninister van Oorlog een afwachtende hou
ding blijft innemen en zegt dat men nu
van de zijde der particuliere organisaties
met verdere initiatieven moet komen. Er
bestaat een goede verwachting dat dit
reeds zal geschieden voordat generaal
Buurman van Vreeden morgen over de
regeling van de opneemplaatsen bespre-
Het groot-hertogdom Luxemburg heeft
een formeel protest bij de Franse regering
ingediend wegens de uitzendingen van
Radio-Europa, welk station in het Saar-
gebied staat en welks uitzendingen die van
Radio-Luxemburg ernstig storen.
De regering van Luxemburg heeft
Frankrijk verzocht om aan deze toestand
onmiddellijk een einde te maken.
„Het radiostation in het Saargebied is
aan het experimenteren", aldus een woord
voerder van het Franse ministerie, „en wij
hebben de autoriteiten in het Saargebied
verzocht die klachten te bestuderen en te
streven naar verbeteringen".
(Men zal zich herinneren, dat aanvanke
lijk Denemarken hinder ondervond van de
uitzendingen van Radio-Europa. Na een
protest van dat land verhuisde Radio-
Europa naar een golflengte welke in de
onmiddellijke nabijheid van Radio-Luxem
burg is gelegen. Luxemburg kan zich ech
ter onmogelijk op de golflengte-overeen
komst van Kopenhagen beroepen, omdat
het die niet ondertekend heeft en Radio-
Luxemburg I reeds van 1932 af op een
golflengte werkt welke het niet toekomt.
Inmiddels zou de Compagnie Luxembour-
geoise de radiodiffusion een civiele proce
dure tegen haar concurrent willen begin
nen. Wij schreven indertijd reeds, dat in
de leiding van de commerciële omroep-
maatschappij welke de nieuwe zender in
Saarland exploiteert, enige figuren zitting
„The Dow Chemical Company", de groot
ste Amerikaanse producent van chemische
producten op twee na, heeft thans defini
tief besloten een dochteronderneming in
Nederland te stichten, die zal komen aan
de derde Petroleumhaven in het Botlekge-
bied en de naam zal dragen: Nederlandsche
Dow Maatschappij. Tot president-commis
saris zal worden benoemd mr. H. L. Wol-
tersom mr. John van Stirum wordt direc
teur. Het nominaal kapitaal der maat
schappij bedraagt 10 millioen gulden, waar
van 5 millioen gestort worden.
Dow Chemical houdt zich bezig met het
produceren van organische en anorganische
chemicaliën, plastics en magnesium. Van
magnesium is Dow de grootste producent
ter wereld. Dow-Amerika heeft een maat
schappelijk kapitaal van 232 millioen dollar.
Het Nederlandse bedrijf zal beginnen
met ongeveer 100 arbeiders. Mogelijk zal
gebruik worden gemaakt van Nederlan
ders, die voor een deel in de Verenigde Sta
ten zullen worden opgeleid. Naar het zich
laat aanzien zal men medio 1955 met de
eerste bouwwerkzaamheden kunnen begin
nen.
kingen met de territoriale bevelhebbers
zal beginnen.
Intussen is niet aangetoond waarom het
liften door militairen „onwaardig" zou zijn.
Evenmin zijn er overtuigende argumenten
aangevoerd omtrent de gevaren die daar
aan verbonden zouden zijn.
Tenslotte blijft nog altijd de vraag be
staan of het nu werkelijk onmogelijk zou
zijn over de gehele linie tot vrij vervoer
van militairen over te gaan, waarmee de
gehele zaak tot een bevredigende oplossing
zou zijn gebracht, zonder dat dit niet te
dragen financiële lasten met zich mee zou
brengen. Ook indien men het plafond van
1350 millioen per jaar voor defensie
uitgaven niet wil overschrijden meen ik
dat er wel degelijk gaatjes te vinden zijn
waaruit men die paar millioen zou kunnen
halen die voor het algeheel vrij vervoer
van militairen nodig zouden zijn.
50. Van Joris' afwezigheid maakten Pan
da en Jolliepop gebruik om het spookslot
eens nauwkeurig te onderzoeken. „Pas op,
riep Jolliepop plotseling, „ik zie bewegen
de schaduwen op gindse muur! Een grieze
lig verschijnsel, als ik het zo mag uit
drukken". „Ik ken die schaduwen", ant
woordde Panda rustig, „ik heb ze al eer
der gezien, toen Joris hier toeristen rond
leidde. Daar zit natuurlijk een of ander
trucje achter". Hij boog zich over de bal-
lustrade en wees omlaag. „Kijk! Daar be
neden is een lichtschijnsel! Dat heeft vast
iets met die dansende schaduwen te ma
ken!" Moedig klom hij omlaag en ontdekte
daar inderdaad een projectie-apparaat, dat
in een nis was verborgen. „Zie je?", riep
hij triomfantelijk, „hiermee werden die
schaduwen op de muur geworpen. Alle
maal bedriegerij, om toeristen te trekken
net als de heks, die hier toen rond
vloog". „Vloog hier een heks rond?", her
haalde Jolliepop verbaasd, „merkwaardig!
Hoewel ook ik aanneem, dat het fenomeen
bij nadere beschouwing te verklaren zal
zijn". Het volgende ogenblik kreeg de
goede knecht ruimschoots gelegenheid om
het fenomeen nader te beschouwen, want,
met een gierend geluid, zwiepte iets om
laag, dat hem van de ballustrade schepte.
hebben welke voordien aan de Luxem
burgse maatschappij verbonden waren. De
geregelde uitzendingen van Radio-Europa
zouden 1 Maart beginnen. De sterkte van
de zender overtreft met zijn 400 kilowatt
Radio-Luxemburg nog ver, maar dit sta
tion heeft reeds aangekondigd, dat het in
de toekomst met 500 kilowat zal gaan uit
zenden, een sterkte welke tot nu toe slechts
door een Moskouse zender werd gehaald.
De strijd tussen de beide reclame-om
roepen strekt zich binnenkort ook op het
gebied van de televisie uit. - Red.)
KENIA (Reuter) De Europese boeren
en kolonisten op de „hoogvlakte van de
blanken" in Kenia hebben de regering van
de kolonie ervan op de hoogte' gesteld dat
zij zich met alle hun ten dienste staande
middelen zullen verzetten tegen de nieuwe
voorwaarden voor overgave en amnestie
die de leden van de Mau Mau zijn aan
geboden.
De Europese minister zonder portefeuille
van Kenia, Michael Bhindell, was aan
wezig op een protestbijeenkomst in een
boerderij aan de voet van de met sneeuw
bedekte Kinangopberg. Op de zeer bewo
gen bijeenkomst zag de minister ziph ge
steld tegenover een groot aantal veront
waardigde boeren en hun vrouwen, die
met een overweldigende meerderheid van
stemmen de voorwaarden voor overgave
aTs „beschamend en dwaas" veroordeelden.
De boeren spraken verder hun „gebrek
aan vertrouwen" in de oorlogsraad van
Kenia uit en verlangden dat de leden van
die raad worden vervangen. Zij eis
ten dat de belofte aan de Mau Mau, dat
moordenaars niet zullen worden vervolgd,
onmiddellijk zal worden ingetrokken.
Boven de heuvels van Kenia vlogen
vliegtuigen met krachtige luidsprekers,
die de nieuwe bepalingen bekendmaakten.
Millioenen pamfletten werden uitgewor
pen om de Mau Mau-leden mee te delen:
„U zult niet worden opgehangen, wat u
ook hebt gedaan, als u geen verdere ge
welddaden begaat. Geeft u nu over".
Het 15.000 ton metende Nederlandse
passagiersschip „Rijndam", dat met 875
passagiers aan boord sinds Maandag in de
haven van Southampton heeft gelegen, is
Woensdagavond naar New York vertrok
ken.
Het schip was verleden week Zaterdag
vertrokken naar New York doch keerde
korte tijd na zijn vertrek terug omdat tij
dens het slechte weer door het gehele
schip een hevige trilling werd geconsta
teerd, die voortkwam uit de nieuwe dem
pingsvinnen, die onder de waterlijn langs
de romp van het schip zijn aangebracht.
De gezagvoerder besloot toen terug te ke
ren om veranderingen te laten aanbren
gen. De passagiers hebben van de vertra
ging geprofiteerd door uitstapjes te maken
naar Londen en Bournemouth.
Uitwisseling. Radio Peking heeft bekend
gemaakt dat de Chinese volksrepubliek
en Afghanistan hebben besloten nor-
male diplomatieke betrekkingen aan te
knopen en ambassadeurs uit te wisselen.
Gegrepen. Twee Duitse spoorwegarbeiders
zijn gegrepen door de Rheingold-
express, de snelle Europese trein die
tussen Nederland en de Alpen rijdt. De
twee mannen die bij Lahr aan de spoor,
lijn werkten, waren opzij gestapt om
een trein te laten passeren. Op het an
dere spoor naderde toen de Rheingold,
Vooruit. Koningin Frederika van Grieken
land, die in Zürich een oor-operatie
heeft ondergaan, is herstellende. Zij
gaat goed vooruit en mag reeds enige
tijd het bed verlaten.
Vliegtuigongeval. Minstens acht leden van
de Braziliaanse luchtmacht zijn om het
leven gekomen toen een Lockhead Hud-
son brandend neerstortte op het vlieg-
veld van Ilheos, in Noord-Brazilië.
Vrijspraak. De 39-jarige werkvrouw Aase
Anderson, die de inhoud van prulle-
manden in militaire kantoren overhan
digde aan Asbjoem Sunde, die is ver
oordeeld wegens het verzamelen van
militaire geheimen voor Rusland/ is
vrijgesproken omdat zij niet wist dat
Sunde een spion was. De 41-jarige
Oeyvind Eriksen werd veroordeeld tot
75 dagen gevangenisstraf voor zijn op-
treden als tussenpersoon en het afleve-
ren van de papieren bij Sunde. Het hof
was van oordeel dat Eriksen op de
hoogte was van Sunde's connecties met
Rusland.
Kinderdievegge. Barbara McGeehan, een
40-jarige huisvrouw uit Belfast, die in
Dublin twee kinderen op straat uit hun
kinderwagens had gestolen, is tot twee
jaar gevangenisstraf veroordeeld. De
eerste baby verdween vier jaar geleden,
In December stal de vrouw in dezelfde
straat uit een kinderwagen een jongetje
van negen maanden.
Represaille. De Amerikaanse autoriteiten
hebben beperkingen afgekondigd voor
het door Sovjet-Russische burgers in de
Verengide Staten nemen van foto's of
maken van schetsen. Het betreft een
vergeldingsmaatregel voor overeenkom,
stige beperkingen, die in de Sovjet-
Unie voor Amerikaanse burgers en an
dere vreemdelingen van kracht zijn
verklaard.
Overwinning. De Italiaanse regering heeft
een overwinning behaald bij de bespre
king in de Kamer van Afgevaardigden
van haar pensioenbeleid. Een door de
linkerzijde ingediende motie, waarin
het regeringsbeleid terzake als onjuist
werd beschreven, werd verworpen.
Gangsterstijl. De 45-jarige Walter Smith,
vooraanstaand organisator van de in
ternationale vereniging van havenarbei
ders (ILA) is te New York in „gafig-
stersstijl" vermoord. Zijn lijk werd aan
getroffen in een auto in een gedeelte
van New York, dat misdadigers plegen
te gebruiken om zich van de stoffelijke
overschotten van hun slachtoffers te
ontdoen. Smith had moeilijkheden met
een wedijverende vakbond1 voor haven,
arbeiders, aangesloten bij de Ameri
kaanse bond van vakverenigingen
(A.F.L.)
Bevredigend. De Amerikaanse atoom-
onderzeeër „Nautilus", is na een proef
vaart in zee na vijftig uur teruggekeerd
te Groton in Connecticut. Volgens' de
Amerikaanse marine zijn de eerste
proeven „tot dusver bevredigend "ver
lopen". De onderzeeboot zal mogelijk
vandaag voor het eerst duiken. Dit'zou
afhangen van de „succesvolle afsluiting
van zekere proeven en talrijke andere
factoren".
Vriendschap. In een boodschap aan het
Duitse volk in het Hamburgse blad „Die
Welt" heeft de Egyptische minister-
Nasser gezegd dat de Egyptenaren op
rechte vriendschap jegens Duitsland
koesteren. Nasser zei Duits kapitaal in
Egpte te zullen verwelkomen.
Verlangen. In een interview met de Lon
den »e Daily Mail in Lausanne heeft ex-
koningin Narriman van Egypte ver
klaard dat zij een tweede huwelijk was
aangegaan alleen maar om nabij haar
zoontje Foead te kunnen zijn. „ïn mijn
positie van ex-koningin kon ik Egypte
alleen niet verlaten. Eerst' moest ik
mijn status veranderen en een andere
naam krijgen." Zij bevestigde dat Fa-
roek haar belet had het kind te zien.
Ontploffing. Aan boord van het Brazi
liaanse schip „Monica Fe" is bij het
lossen in de haven van Pernambuco
(Brazilië) een fles ether ontploft. Een
twintigtal havenarbeiders moet om het
leven zijn gekomen.
HET LIJKT ONGERIJMD, dat ijsboten
die immers door de wind worden voort
gedreven, harder zouden kunnen gaan dan
de wind. Toch is dit mogelijk, al zal voor
de verklaring van dit verschijnsel meer
tekst noodzakelijk zijn dan uit dit enkele
zinnetje blijkt.
Zoals u weet, zijn ijsbootjes op ijzers
geplaatst, die veel overeenkomst vertonen
met onze schaatsen. En uit ervaring weten
we, dat schaatsen op het ijs weinig wrij
ving ontmoeten, zodat de weer-
stand die wordt ondervonden
niet bijster groot is. Bij wat
nu volgen gaat, moet dit wel
even in het oog worden ge
houden, anders zou wellicht
de indruk ontstaan dat ook
zeilboten een grotere snelheid
dan de wind kunnen bereiken,
en mij is niet bekend of dit inderdaad het
geval is.
Maar goed, laten we terugkeren tot de
ijsbootjes, die van verhoudingsgewijs
grote zeilen zijn voorzien om zoveel
mogelijk wind op te .vangen. Maar... wat
is wind? Een schijnbaar overbodige vraag,
die we toch even moeten beantwoorden
om de zaak te vergemakkelijken. Wind be
staat uit luchtdeeltjes die zich in horizon
tale richting voortbewegen. Zou er nu uit
het Noorden een wind waaien met een
snelheid van 60 km. per uur, en zouden
wij met onze ijsboot recht voor de wind
gaan, dan kunnen wij geen grotere snel
heid dan de wind bereiken. Immers, wij
gaan recht naar het Zuiden met een even
grote snelheid als de luchtdeeltjes zich
naar het Zuiden verplaatsen; de luchtdeel
tjes kunnen ons dus niet „inhalen", of in
andere woorden: met die snelheid blaast
geen wind in de zeilen..
Dit wordt echter anders, zodra de ijs-,
boot niet meer recht voor de wind' gaat,
maar onder een hoek van ongeveer 120 gr.
zeilt. De wind blijft met dezelfde kracht
van 60 km. per uur uit het Noorden bla
zen, maar inplaats van Zuid, koerst dl
ijsboot in Zuidwestelijke richting (welke
kompasrichtipg niet geheel klopt met onze
hoek van 12Ö gr. met het N., maar dal
moeten onze zeelui maar even slikken) et
krijgt de wind dus schuin in de zeilen
Indien de boot op deze wijze een snelheid
van bijvoorbeeld 100 km. per
uur zou krijgen, dus 100 kift
in Zuidwestelijke richting, jt
haar Westelijke snelheid ruin
85 km., en haar vaart naar
het Zuiden is ongeveer 50
km. per uur. Maar de lucht-
deeltjes komen uit het Noor
den met een snelheid van
60 km., en blazen dus nog steeds in de zei
len. Wanneer dan eindelijk de ijsboot een
snelheid zou krijgen van 120 km in Zuid
westelijke richting, is haar Zuidwaartse
snelheid even groot als de uit het Noorden
wuaiende wind, en zij zal in dat geval dut
niet harder kunnen gaan, om de eenvou
dige reden dat zij geen stuwkracht meer
ontvangt.
Het is overigens plezierig dergelijke
theorieën aan de practijk te kunnen toet
sen: bij een storm van ongeveer 112 km.
per uur, werd in de V.S. met ijsboten een
snelheid van meer dan 200 km. gehaald,
zodat verder betoog overbodig is.
En dan wilden we u nog vertellen dat
u aan ijsbergen vaak zult kunnen zien, oj
ze van Groenland, dan wel van het Zuid
poolgebied afkomstig zijn.
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
