Tekort aan onderwijzers
het nijpendst probleem
Öt/ti
Öt/ti
Raad voor de Dieren
bescherming voorgesteld
Aansporing tot de kerken
van Christelijke jongeren
Wijzigingen wet Dierenbescherming
Coupeerverbod, geen oogkleppen, ook
achteloosheid strafbaar gesteld
Onderwijsdebat in Tweede Kamer
„Kinderen zitten
opgepakt als
knotten wol
Nico Verhoeven over experimentele poëzie
WOENSDAG 16 FEBRUARI 1955
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Wijziging provinciaal
ambtenarenreglement
Communisten maken Blank
het leven zuur
Wijzigingen ontworpen
in keersluizen
Mijnindustrieraad te
Heerlen geïnstalleerd
West-Friese Flora geopend
Actie voor vluchtelingen
zal in Maart eindigen
REMBRANDT
Mejuffrouw Stavenuiter
brak heupbeen
Gebedsure voor vrouwen
in Haarlem en omgeving
Bijna 2000 scholieren
bezochten Huis Van Looy
Lezing voor de leden der R.K. Openbare Leeszaal
Zuid Limburg bereikt
Haarlem per telefoon
automatisch
Chauffeur na botsing
weggereden
Schoorsteenbrandje
in Scheepersstraat
REMBRANDT
Burgerlijke Stand
van Haarlem
Bij de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp tot wijziging van de wet op de
dierenbescherming. Bij de uitvoering van deze wet zal de regering ongetwijfeld ge
regeld de behoefte gevoelen aan voorlichting en advies. Zij acht het daarom gewenst
een vast college van advies en bijstand in te stellen, een raad voor de dierenbescher
ming, dat zal moeten beschikken over theoretische en practische deskundigheid op
het uitgebreide gebied der dierenbescherming en waarin tevens rekening zal worden
gehouden met de grote verscheidenheid van gezichtspunten, die bij deze stof van be
lang zijn. Belanghebbenden, deskundigen en dierenbeschermers kunnen hierin verte
genwoordigd zijn, terwijl ministeriële vertegenwoordigers als adviserende leden zijn
gedacht.
Het onderhavige wetsontwerp, benevens
de Memorie van Toelichting zijn opge
steld door een interdepartementale com
missie onder voorzitterschap van mr. J. H.
Klatte, secretaris-generaal van het minis
terie van Sociale Zaken en Volksgezond
heid. Deze commissie heeft zich harerzijds
laten voorlichten door organisaties en des
kundigen op het gebied van de dierenbe
scherming en ook andere belanghebbenden
in de gelegenheid gesteld zich over haar
voorstellen uit te spreken.
In de loop der jaren is gebleken, dat de
straffeloosheid van het niet-opzettelijk
veroorzaken van dierenleed hoe langer
hoe minder aanvaard wordt. Grove on
achtzaamheid en zelfs minder ernstige
achteloosheid, waaruit nodeloos lijden van
een dier voortvloeit, worden in steeds bre
der kring als strafwaardig aangevoeld.
Dat mishandeling van mensen alleen in
de opzettelijke vorm is strafbaar gesteld
mag, naar de mening der regering niet
beletten om ten aanzien van dierenmis
handeling in zeker opzicht verder te1 gaan.
Het dier staat immers veel hulpelozer dan
een mens tegenover degene, die hem mis
handelt. De regering stelt dan ook in het
onderhavig wetsontwerp een wijziging van
artikel 455 voor, waarbij als het ware de
pendant van het opzet-misdrijf onder de
overtredingen wordt opgenomen.
In dit verband acht de regering het ge
wenst om tevens poging tot het misdrijf
strafbaar te stellen.
Daarnaast kan thans ook dierenkwelling
als overtreding worden aangemerkt. Een
verdergaande strafbaarstelling ter be
scherming van de waardigheid of natuur
lijke staat van het dier zoals sommige
dierenbeschermers deze voorstaan, zou
door de grote meerderheid der rechtsgeno-
ten niet worden aanvaard.
Waakhonden
Daar de behandeling van waakhonden
vaak zeer slecht is, hebben verscheidene
gemeenten reeds een verordening op het
houden van deze dieren gemaakt. Thans
wordt voorgesteld, deze materie voor het
gehele land bij algemene maatregel van
bestuur te regelen. Het ligt in de' bedoe
ling daarbij, voor het geval de honden
worden vastgelegd of opgesloten, mini
mumeisen te stellen, waaraan alsdan moet
worden voldaan. Deze voorschriften zul
len o.a. betrekking hebben op de. afmetin
gen van de lijn (deze zal een zgn. looplijn
moeten zijn), de ren en het hok.
Dierenhandel
Het is de regering gebleken, dat de be
handeling van honden en katten in dieren
winkels, dierenpensions, asyls, e.d., in be
paalde gevallen veel te wensen overlaat. In
navolging van tal van gemeenten acht zij
het gewénst het houden van dergelijke
inrichtingen aan een vergunning te bin
den. Bij de vergunning kunnen dan voor
schriften worden gegeven over bijvoor
beeld de verzorging en de huisvesting der
dieren.Een en ander zal worden uitge
werkt in een algemene maatregel van be
stuur, waarin ook zal worden bepaald, in
welke gevallen een vergunning kan wor
den geweigerd. De dieren in dierenparken,
circussen en dressuurinrichtingen behoe
ven doorgaans in gevangenschap en gelet
op ons klimaat een bijzondere zorg, waar
voor speciale ervaring en kundigheid
vereist zijn. Bij inrichtingen van elk van
deze groepen, komt het voor, dat dieren
onvoldoende verzorging ondervinden, het
zij door het ontbreken van kennis en er
varing, hetzij door het ontbreken van
voldoende middelen. De ministers wensen
met het voorgestelde vergunningstelsel
met meer te bereiken dan de mogelijkheid
om, door het stellen van minimale eisen,
excessen te_ voorkomen of tegen te gaan.
Doordat dierenmishandeling meestal niet
m het openbaar geschiedt, wordt een groot
In de binnenkort te houden vergadering
van de Provinciale Staten van Noordholland
zal een voorstel van Gedeputeerde Staten
aan de orde komen om wijzigingen te bren
gen in het Ambtenarenreglement 1920. Het
college is op principiële gronden van
mening, dat het ontslagverbod ten aanzien
van de huwende provinciale am'JIenares uit
bet reglement behoort te worden verwij
derd. Het stelt de Provinciale Staten voor
wijziging te brengen in het reglement.
Concours-hippique te Hoofddorp
Gedeputeerde Staten stellen de Staten
voor onder nader door hen te stellen voor
waarden aan de concours-hippique vereni
ging „Vooruit" te Hoofdorp een bijdrage tot
een maximum van 5.000 te verlenen in een
eventueel exploitatietekort van het door de
vereniging ter gelegenheid van de viering
van het hondei'djarig bestaan van Haarlem
mermeer te organiseren concours-hippique
en de daarbij te houden paardenkeuringen.
Enige instellingen hebben toegezegd bijdra
gen te verlenen.
Kapitaalverstrekking aan de PEGEM
Op het ontwerp der eerste suppletoire be
groting 1955 van het Provinciaal Electrici-
teitsbedrijf van Noordholland is een bedrag
van 550.000 voor kapitaalverstrekking aan
de PEGEM ton behoeve van uitbreidings
werken. Het PEN maakt voor de energie
levering in de omgeving van Haarlem reeds
vele jaren gebruik van de 50 kV PEGEM-
verbinding tussen Velsen en Haarlem en van
het PEGEM-onderstation aan de Oudeweg
te Haarlem. De transformatoren, moeten
vergroot worden, wil de provincie gebruik
blijven maken van het onderstation. De
kosten dienen echter door het PEN te wor
den gedragen, aldus delen Gedeputeerde
Staten mee.
Steunfonds van het provinciaal personeel
Gedeputeerde Staten vragen de Provin
ciale Staten machtiging aan de Vereniging
..Steunfonds voor personeel van de provin
cie Noordholland" a fonds perdu een bedrag
van 30.000 uit te keren, aangezien de finan
ciële toestand van 't fonds zorgwekkend is.
aantal gevallen nimmer ontdekt. Om dit
aantal zo veel mogelijk te beperken, wórdt
voorgesteld, de opsporingsambtenaren
bijzondere bevoegdheden te verlenen.
Koeien en kalveren
Runderen plegen, vooral op jonge leef
tijd, gevoelig te zijn aan de hoornbases.
De ministers zijn derhalve van oordeel,
dat deze dieren niet aan een hoorntouw
behoren te worden vervoerd, zoals nog
meermalen gebeurt. Evenmin behoort ver
voer van runderen, gebonden aan een hals-
touw te geschieden, daar dit kan leiden
tot afsnoering van de luchtwegen, bescha
diging van de kaakranden en zelfs bij het
aanbinden in een vervoermiddel tot op
hanging. Zoals bekend, worden mestkal-
veren niet zelden in een nauwe of donkere
ruimte gehouden, omdat hierdoor het vlees
blanker zou worden en in verband hier
mede de geldswaarde van het dier zou
toenemen. Ook indien zou vaststaan, dat
zulks inderdaad het geval is, is de regering
van mening, dat een dergelijk economisch
motief niet kan worden beschouwd als
een redelijk doel, dat de voor het dier
kwellende opsluiting in een zeer nauw of
donker hok zou rechtvaardigen.
Bij de verlossing van koeien, waarbij
de geboorteweg te nauw is ten opzichte
van de grootte van het kalf, zodat de ge
boorte van het kalf in zijn geheel niet dan
wel zeer moeilijk kan geschieden, tracht
men soms de geboorte van het jonge dier
te forceren door middel van krachttoe
stellen of dierlijke trekkracht. Deze wijze
van verlossen, waarbij als regel een te
grote trekkracht wordt aangewend, is voor
het moederdier zeer pijnlijk. Aangezien
andere verlossingsmethoden kunnen wor
den aangewend, welke minder pijnlijk
zijn, dient deze verboden te worden.
Couperen
Door de rechter wordt tot dusver aan
genomen, dat het couperen van de honden
oren en -staarten, mits op deskundige
wijze verricht, geen strafbare dierenmis
handeling is, aangezien het naar zijn oor
deel een redelijk doel heeft, nl. het ver
fraaien der dieren.
Op grond van adviezen achten de minis
ters het volledig verantwoord een verbod
tot couperen van oren in het onderhavige
wetsvoorstel op te nemen. Zij verwachten,
dat geleidelijk in steeds meer landen een
coupeerverbod zal gaan gelden, waardoor
eventuele economische bezwaren, gelegen
in verminderde exportkansen, zullen ver
dwijnen.
Voor het couperen van paardenstaarten
wordt als redelijk doel aangevoerd een
verhoging der gebruiks- en handelswaarde,
alsmede een verfraaiing van het uiterlijk.
De ministers zijn tot de slotsom geko
men. dat een verbod van het couperen van
paardenstaarten gewenst en verantwoord
is. In de landbouwpers wordt het bedoelde
bezwaar menigmaal bestreden, bij vol
doende oplettendheid tijdens het mennen
kan, aldus verscheidene deskundigen, het
vangen van de leidsels worden voorko
men.
Het dragen van oogkleppen betekent
voor paarden veelal een kwelling, Daar
gebleken is, dat paarden zonder oogklep
pen over het algemeen geen gevaar op
leveren voor het verkeer, lijkt een ver
bod hier op zijn plaats. Verscheidene ge
meenten zijn reeds tot het uitvaardigen
van een dergelijk verbod overgegaan. De
regering acht het echter wenselijk, dat het
verbod niet zal gelden voor paarden, wel
ke uit hoofde van hun bijzondere eigen
schappen zonder oogkleppen gevaar voor
het verkeer zouden opleveren. Tevens zal
een uitzondering moeten worden gemaakt
voor paarden, welke gespannen plegen te
worden voor lijk- en staatsiekoetsen, dan
wel bij draverijen en concoursen-hippique
worden gebruikt, aangezien deze dieren
bijv. door een menigte langs de kant van
de weg, gemakkelijk kunnen schrikken,
waardoor de veiligheid in gevaar zou wor
den gebracht of het decorum van de stoet
kan worden verstoord.
Artikel 65 van de Veewet bepaalt thans,
dat iedere hond of kat, welke zich op een
erf bevindt, door of vanwege de gebruiker
daarvan mag worden gedood. Deze bepa
ling gaat te ver, terwijl zij tevens in de
veewet niet thuis hoort. Hiér is slechts
plaats voor een voorschrift dat, wanneer
er hondsdolheid heerst, honden, welke niet
voorzien zijn van een muilkorf, of katten
mogen worden gedood, wanneer ze zonder
toezicht zijn.
Daar „erf" door de jurisprudentie zeer
eng wordt uitgelegd, is deze term vervan
gen door het woord „perceel".
Slechts de bepalingen, welke geen uit
werking behoeven en niet tot een over
gangstijd nopen, kunnen direct in werking
treden.
De inwerkingtreding van de overige be
palingen zal bij Koninklijk Besluit geschie
den.
Het ligt in de bedoeling om, waar nodig,
tussen de afkondiging van deze Koninklij
ke Besluiten en de daarin genoemde da
tum van inwerkingtreding der wetsbepa
lingen een behoorlijke tijdsruimte te laten.
(Van onze correspondent in Bonn)
De voor- en tegenstanders van de her
bewapening in West-Duitsland bestrijden
elkaar nog steeds. De West-Duitse defen
sie-commissaris Blank is in Schweinburg
op georganiseerde groepen communisten
gestoten. Zij hadden strategische punten
bezet in de zaal waar hij spreken zou en
werkten met traangas en voetzoekers. Tal
van demonstranten moesten met geweld
uit de zaal worden verwijderd.
Toen kon Blank beginnen. De politie
moest een cordon voor de ingang van het
gebouw vormen, omdat een groep opge
wonden mannen dreigde de deur in te
drukken.
Op verzoek van Gedeputeerde Staten
van Noordholland is de oud-hoofdinge
nieur-directeur van de Provinciale Water
staat, de heer C. Thomése, bereid gevon
den plannen te ontwerpen, die verband
houden met de toepassing van de Wet be
scherming waterstaatswerken in oorlogs
tijd. Zijn voorstellen betreffen in de eerste
plaats het nemen van maatregelen wegens
een eventuele vernieling van waterkerin
gen. In hoofdzaak bestaan deze maatrege
len uit een verdeling van boezems in vak
ken, opdat, wanneer een polderwaterkering
vernield mocht worden, de hoeveelheid
water, die in de polder stroomt, als ook
de grootte van het boezemoppervlak,
waarvan de waterstand verlaagd wordt,
kunnen worden beperkt.
Gedeputeerde Staten hebben nagegaan
welke werken in de eerste plaats voor uit
voering in aanmerking komen. Er van uit
gaande dat aan die werken, waardoor de
veiligheid van grote bevolkingscentra en
belangrijke objecten zou kunnen worden
vergroot, voorrang dient te worden ver
leend, is de keuze gevallen op de volgende
werken, waarmee de minister van Verkeer
en Waterstaat verklaard heeft, zich te kun
nen verenigen.
De in het Zuider Buiten Spaarne en in
de Leidsevaart ontworpen keersluizen
(boezemscheidingen) en eventueel enkele
voorzieningen aan bestaande sluizen in de
omgeving van Haarlem; de in de Ring
vaart van de Haarlemmermeerpolder bij
Aalsmeer en in de Ringvaart van de Stom
meerpolder ontworpen keersluizen alsme
de enkele kleine voorzieningen in de Haar
lemmermeerpolder ter vergroting van de
veiligheid van Schiphol; het waterkerend
maken van het spoorwegemplacement in
Watergraafsmeer en het maken van enkele
werkjes in de ringvaart van dat water
schap.
De kosten zijn globaal geraamd op
2.500.000. Een becijfering van de kosten
van alle ter uitvoering van de wet te ne
men maatregelen kan nog bezwaarlijk
worden gegeven; gerekend zal echter moe
ten worden op een bedrag van tenminste
10.000.000.
Gedeputeerde Staten van Noordholland
stellen de Provinciale Staten voor op de
kapitaalsdienst van de begroting 1955 een
post van 500.000 uit te trekken voor in
uitvoering zijnde of tot uitvoering komen
de werken.
In de raadzaal van liet raadhuis te Heer
len is Dinsdag om elf uur de nieuwe mijn
industrieraad geïnstalleerd. Deze installa
tie werd verricht door minister A. C. de
Bruyn. Behalve de 22 leden van de mijn
industrieraad en hun plaatsvervangers wa
ren de voorzitter van de S.E.R., prof. De
Vries, de algemeen secretaris van de S.E.R.
drs.Jansen en burgemeester Van Grunsven
van Heerlen aanwezig.
Er werden redevoeringen gehouden door
de voorzitter van de mijnindustrieraad, mr.
M. I. P. G. van Thiel, de minister voor Pu
bliekrechtelijke Bedrijforganisatie, de heer
A. C. de Bruyn en de voorzitter van de
S.E.R., prof. mr. De Vries. Allen wezen op
het grote belang van de doorvoering van
de mijnindustrieraad, als eerste „schap" in
de P.B.O. voor de industriële sector.
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Noordholland, dr. M. J. Prinsen,
heeft Dinsdagmiddag te Bovenkarspel de
West-Friese Flora, de tentoonstelling van
getrokken bolgewassen, geopend. In zijn
rede wees de commissaris er op, dat na de
oorlog zich als gevolg van schaarste aan
arbeidskrachten een mechanisatie voltrok
op grote schaal. De bloembollenveiling
West-Friesland (opgericht in 1919) kwam
spoedig tot ontwikkeling en in 1930 werd
reeds voor een 4 millioen gulden geveild.
Het afgelopen jaar was de omzet 30 per
cent hoger dan in 1953 en gestegen tot 12
millioen gulden. De veiling staat daarmede
aan de top der veilingen in ons land. Dr.
Prinsen besloot zijn rede met de opmer
king: „Het verdient bewondering, dat men
in deze buiten het centrum liggende streek
de grootste tentoonstelling op dit gebied in
Nederland weet te organseren".
De actie van het comité Vluchtelingen
hulp 1954 ten bate van de vluchtelingen
in Oostenrijk en Griekenland nadert haar
einde. Zij zal op Vrijdag 4 Maart officieel
worden afgesloten met een openbare bij
eenkomst te Utrecht, waarop het comité
rekening en verantwoording zal afleggen
ten overstaan van allen die de actie heb
ben gesteund en de vergadering wensen
bij te wonen.
Na drie maanden ziek geweest te
zijn verscheen minister Cals gisteren
voor het eerst weer in de Tweede
Kamer, waar hij tientallen handen
kreeg te drukken alvorens werd be
gonnen 'met de uitgestelde behande
ling van de begroting van Onderwijs.
Er valt op het gebied van het onder
wijs veel te doen. Als de meest drin
gende voorzieningen noemde dr.
Stokman (KVP) de wettelijke rege
ling van het kleuteronderwijs, een
sluitend geheel- van voorzieningen, in
de vorm van wetsontwerpen, ter uit
voering van de achtjarige leerplicht,
dus voor het voortgezet onderwijs na
de lagere school, verlenging van de
leerplicht en verlaging van de leer-
lingenschaal. Het dringendst achtte hij
de opheffing van het tekort aan leer
krachten.
Ook mr. R o o s j e n (AR) vond de ophef
fing van het benauwende tekort aan on
derwijzers en leraren het meest urgent.
Men kan niets beginnen ter verbetering
van het onderwijs zolang we sukkelen met
een tekort aan leerkrachten. Zolang valt
er ook nog niet te denken aan kleinere
klassen.
De opbouw van het onderwijs heeft tijd
nodig, waarschuwde de heer De Ruiter
(CHU). Terwijl de opzet van het voort
gezet gewoon lager onderwijs nog niet
eens geregeld is, roept men al om ver
lenging van de leerplicht. Laat men daar
mee in ieder geval toch wachten tot de
zogenaamde geboortegolf van de eerste
na-oorlogse jaren door het lager onderwijs
is heengetrokken, hetgeen in 1958 het ge
val zal zijn. Dr. Stokman (KVP) be
greep ook wel, dat met het tekort aan
onderwijzers verlenging van de leerplicht
en kleinere klassen thans niet mogelijk
zijn, maar hij wilde toch de toezegging
van minister Cals dat het beleid in de toe
komst er op gericht zal zijn. Er is op het
gebied van het onderwijs thans zoveel te
doen, dat een minister van Onderwijs
daarvoor eigenlijk twee ambtsperioden zou
moeten krijgen. Hij zou dan ook moeten
worden omringd met een toereikend aan
tal topfunctionarissen. En voorwaarde is
bovendien dat het kabinet bereid moet zijn
meer geld voor het onderwijs beschikbaar
te stellen.
Ter voorziening in het tekort aan onder
wijzers en leraren bepleitte mevrouw
For tanier-De Wit (VVD) ook een
spoedige verbetering van de salarissen.
Voorts drong zij er op aan de gemeente
classificatie, waardoor het salaris in kleine
gemeenten lager is, voor alle onderwijzend
personeel op te heffen, opdat ook de klei
nere gemeenten in een betere situatie ko
men voor het aantrekken van onderwijzers.
Indien 1 Januari 1958 de pas ingediende
wet op het kleuteronderwijs in werking
treedt, dan zou mevrouw Fortanier-De Wit
in beginsel bereid zijn er toe mee te wer
ken, dat de eerste klas van de lagere
school wordt gevoegd bij het kleuter
onderwijs, hetgeen uit opvoedkundig oog
punt beter is, terwijl dan tevens het te
kort aan onderwijzers minder nijpend
wordt.
Over het beleid van minister Cals ten
aanzien van het tekort aan onderwijzers
was mevrouw Fortanier-De Wit helemaal
niet te spreken. De opeenvolgende kabi
netten zijn in dit opzicht te optimistisch
geweest. Er zijn nu 350.000 kinderen in
klassen met meer dan 45 leerlingen. „De
kinderen zitten opgepakt als knotten wol".
In 1956 zal het tekort aan onderwijzers
ongeveer 2100 bedragen. Dat tekort aan
onderwijzend personeel zal na 1958 voel
baar worden bij het voortgezet onderwijs.
Er dreigt een even groot tekort aan leraren
als nu aan onderwijzers. Men maakt nu
dankbaar gebruik van de gehuwde onder
wijzeres, maar als zij niet meer nodig is,
dan zegt men ineens weer dat zij princi
pieel thuishoort in het gezin. Erg princi
pieel is dat niet, vond mevrouw Fortanier.
Met de maatregel van minister Cals om
1 April 1955 een spoedcursus te openen
voor de opleiding van onderwijzers kon zij
zich in grote lijnen verenigen, maar zij
drong er op aan dat eenzelfde examen zal
worden afgenomen als aan het einde van
de tweede leerkring van de kweekschool.
Zij wilde ook een minimumleeftijd stellen
voor deelneming aan de spoedcursus.
Voorts drong zij er op aan de vervoer
kosten te vergoeden voor kinderen, die
naar een buitengewoon lagere school moe
ten reizen. Vooral nu voor de lagere school
geen schoolgeld meer verschuldigd is, zou
dit billijk zijn, want in verhouding tot de
lage weeklonen zijn de vervoerkosten dik
wijls niet gering.
Mevrouw Fortanier sprak er verder nog
haar bevreemding over uit dat gelden op
de begroting zijn uitgetrokken voor de
oprichting van een R.K. middelbare tech
nische school in Hengelo, hoewel op negen
kilometer afstand, in Enschedé al jaren
lang een bloeiende MTS bestaat, die straks
gehuisvest wordt in een nieuw gebouw
van drie millioen gulden. Zij had de in
druk dat de oprichting van de R.K. MTS
door de minister alleen is bevorderd om
dat een derde van de Twentenaren katho
liek is.
Mr. Roos jen (AR) onderstreepte een
betoog van mevrouw Fortanier voor de
oprichting van een leerstoel in de homoeo
pathic. De minister kan wel zeggen dat de
adviezen, die hij heeft ontvangen, afwij
zend zijn, maar daarmee is hij er niet af.
Evenals mevrouw Fortanier had gedaan,
vroeg ook mr. Roosjen hoe het nu zal gaan
met de nieuwe spelling.
Voor invoering van het vak handen
arbeid op de lagere school vioeg de heer j
Wij publiceren hieronder een rondschrijven, dat wij heden in afschrift ontvingen.
Amsterdam, 10 Februari 1955
Aan de Kerken, aangesloten bij de Oecumenische Raad van Kerken in Nederland, en
aan de Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland.
Hoogeerwaarde Heren,
Gedreven door geloof in Jezus Christus, richten wij ons namens vele jongeren tot U.
De vele artikelen in dag- en weekbladen over gevolgen en waarschijnlijke gevolgen
van proefnemingen met A- en H-bommen, hebben ons en vele anderen zeer ver
ontrust.
Is het U bekend, dat, wanneer men met deze proefnemingen doorgaat, dit tot mens
vernietigende gevolgen leidt?
Volgens een artikel in l'Express verklaarde prof. Einstein reeds in 1950 met betrek
king tot de H-bom, dat de vergiftiging der atmosfeer door radioactiviteit, binnen de
sfeer van het technisch mogelijke is gekomen? De schrijver van bovengenoemd
artikel, de Franse natuurkundige Charles-Nocl Martin zegt, dat:
1. Er een vermindering van zonlicht ontstaat door aanwezigheid van radio-actieve
stof in de bovenste lagen der atmosfeer. Hierdoor wordt bij verdere proefnemingen
een nieuwe iisperiode ingeluid en za! een dikke iiskorst de aarde bedekken.
2. Door het vrijgekomen salpeterzuur, vooral tijdens de ontploffing, het regenwater
verzuurt en daardoor bij regen honderden vierkante kilometers aan veldgewassen
e.d. vernietigd worden.
3. Door de radio-activiteit de voortplantings- en lichaamscellen gewijzigd worden,
wanneer men door deze stof in- en of uitwendig besmet wordt. De natuurkundige
voegt er verder aan toe, dat deze gevolgen nog maar in hun minimum uitwerking
geconstateerd zijn.
Is het U bekend, dat elk zevende kind, dat in Hirosjima geboren wordt, misvormd is,
tengevolge van de nu reeds tien jaar geleden geworpen A-bom?
Deze gevolgen, gevoegd bij nog talloze andere, die wij kortheidshalve niet zullen
noemen, hebben ons met zorg vervuld. En dit nog des te meer. daar geleerden in de
Verenigde Staten van Amerika zich afvragen of de grens van de controle over de
uitwerking niet reeds overschreden is.
Ziende op Jezus Christus, uit Wiens reddende en behoudende liefde wij leven en die
ons de opdracht geeft, Zijn Rijk te vertegenwoordigen, is het onze mening, dat de
Kefken bij deze ontwikkeling niet zwijgend mogen toezien en daarom vragen wij U
de leden van Uw kerk ervan te overtuigen, dat deze vernietiging van Gods Schepping
niet volgens Zijn wil is en met voortdurende aandrang de regeringen in Christus
Naam te bewegen, radicaal een eind te maken aan de proefnemingen.
U groetend in Jezus Christus,
Namens:
de Vredeswerk groep in het C.J.M.V.
w.g. T. W. Dekker, Ned. Herv. Pred.
Henk van der Schaaf
Jan Wildschut
Een afschrift werd verzonden aan verschillende jeugdorganisaties.
Uit „Der Christ in der Welt", Sept.Oct. 1954
Uit „The Christian Science Monitor" van 27-11-1954.
Correspondentie-adres: J. L. Wildschut, Amstelveenseweg 130III, Amsterdam-Z.
de Jongerenwerkgroep
„Kerk en Vrede"
w.g. W. Knoppers, Rem. Pred
Piet Burggraaf
Bep Hagen
ADVF.PTENT1F.
Vr*''ïi o* a.s.
Twee dagen voor opening
van haar nieuwe school
Naar wij vernemen is het hoofd van de
Rooms-Katholieke school voor voortgezet
lager onderwijs .,St. Gerardus Majella" aan
Richard Holkade in Haarlem-Oost, mejuf
frouw C. C. C. Stavenuiter. Dinsdagmorgen
bij een bezoek aan het nieuwe schoolge
bouw, dat morgen zal worden ingewijd, op
een drempel uitgegleden en zo ongelukkig
gevallen, dat zij daarbij een heupbeen heeft
gebroken.
Mejuffrouw Stavenuiter zal geruime tijd
niet kunnen werken. Zij wordt in de Maria-
stichting verpleegd.
Vrijdag 25 Februari is de Vrouwen-We-
reldgebedsdag, waarop alle vrouwen, die
zich één weten in hun geloof in Christus,
gezamenlijk alle nood op de wereld in hun
gebed gedenken. Ook in Haarlem en omge
ving wordt een gebedsure gehouden op ver
scheidene plaatsen: in Haarlem in de Be
gijnhofkapel, in Haarlem-Noord in het ge
bouw der Nederlandse Protestantenbond aan
de Berkenstraat, in Heemstede-Noord in de
Kapel Nieuw Vredenhof, in Heemstede-Zuid
in het gebouw van de Nederlandse Protes
tantenbond aan de Postlaan, in Bloemendaal
in de Hervormde Kerk aan het Kerkplein,
in Overveen in de Nederlands Hervormde
Kerk aan de Ramplaan en in Aerdenhout in
de Hervormde Kapel aan de Leeuweriklaan
De gebedsure begint om acht uur des
avonds.
De tentoonstelling van „Reproducties
naar werken van klassieke moderne mees
ters, van de Impressionisten tot Picasso",
die 'sedert 8 Januari in het museum „Het
De Ruiter (CHU) de aandacht." Minister 1 Huis Van Looy" werd gehouden, is dezer
Cals wil er nog niet aan omdat in 1953 pas
26 pet. van de onderwijzers bevoegd was
tot het lesgeven in handenarbeid. Maar
.één of twee bevoegde leerkrachten per
school vond de heer De Ruiter voorlopig
voldoende.
Vandaag wordt de behandeling van de
begroting van Onderwijs voortgezet.
dagen gesloten. Van diverse scholen uit
Haarlem en omgeving hebben 1812 leerlin
gen deze expositie bezocht. Behalve de
scholieren meldden zich nóg 166 bezoekers.
Een soortgelijke tentoonstelling, die ver
leden jaar in dit museum werd gehouden,
trok in totaal 1772 bezoekers, van wie 1462
scholieren.
Elke nieuwe litteraire stroming brengt
een nieuwe bewustwording met zich mee
van de onveranderlijke oude beginselen -
de elementaire voorwaarden - en van de
wijze, waarop het nieuwe zich daarmee
verhoudt, nadat aan de noodzaak het nieu-
ive te bepalen en te definiëren is voldaan.
Dit kan geschieden door hen, die de stroom
leiden of er op worden meegevoerd en
door hen, die naast de bedding staan, die
van de kant de jonge stroming gadeslaan.
De eersten zijn de kunstenaars zélve, tot
de tweede groep behoren vooral de critici.
De leden van de R.K. Openbare leeszaal
hadden Dinsdagavond het genoegen Ber
nard Verhoeven te horen spreken over de
nieuwe litteratuur, die als experimentele
dichtkuiist wordt aangeduid. Een genoegen
temeer, omdat Verhoeven tot beide ge
noemde groepen behoort: Als zeer eigen
tijds dichter is ook van hem het werk
modern, en als criticus is hij tevens ge
dwongen zich te bezinnen op wat hij als
dichter slechts te beleven open mag laten.
In hoeverre deze twee hoedanigheden in
een lezing tot vruchtbare synthese kunnen
leiden, bleek Dinsdagavond.
Verhoeven noemde allereerst het begrip
moderne poëzie voor velerlei uitleg vat
baar en verklaarde, dat deze poëzie ieder
een aangaat door het simpele feit, dat
iedereen in zijn eigen tijd leeft en de poëzie
een typische uiting is van de geest des
lijds. Hij gaf een korte kenschets van die
geest des tijds, als een dwingende kracht
tot rationeel, technisch denken. Dit brengt
te begrijpen, waar het niet meer op be
grijpen doelt; oftewel: om het belevings-
gebied van het vers te reduceren tot een
kennis-theoretisch gebied, waar psycholo
gische verklaringen en intelligente door
vorsingen alléén-bepalend zijn, dift het
vers tegenwerkend. Echter ligt in alle din
gen de tweeledigheid van het leven ge
borgen: de actuele en de eeuwigheids
waarde. De eeuwigheidswaarde laat zich
niet verklaren in begrippen en waar de
traditionele poëzie dan ook een verfijnde,
uitgekristalliseerde weergave was gewor
den van de werkelijkheid van het nü, het
actuele, kon een reactie niet uitblijven: de
experimentele poëzie, die achter het heden
het steeds zoekt en dat tracht te ver
woorden in beelden, die archetypisch zijn,
oervorm. De vogel betekent het vliegende,
de vis het zwemmende; water, vuur, lucht
en aarde krijgen weer hun mythische zin,
er ligt onder de woorden een diep reli
gieus - in de ruimste zin van het woord -
besef verborgen. Wie dat wil beleven ont
waart achter een schijnbare chaos van
woorden, diepte in het vers, drie dimensies.
Nico Verhoeven, na aldus het streven
der experimentelen te hebben verklaard
en hun inhoud, kwam helaas niet meer toe
aan een bespreking van datgene, wat dat
streven zijn grote drijfkracht heeft gege
ven: de vorm. Hopelijk zal hij een volgend
maai de samenstelling van het water der
nieuwe stroming analyseren. Nu hij de
richting heeft gewezen, zal zijn gehoor daar
een volgend maal zeker met grote aan-
met zich mee, dat men geneigd is het vers dacht naar luisteren.
A. N.
Van Vrijdag 18 Februari af kunnen de te-
lefoon-abonnées van het zuidelijk deel van
Limburg automatisch telefoneren met de
abonnées in het telefoondistrict Haarlem.
Deze verbinding vormt het sluitstuk van een
reeks „koppelingen", waardoor het thans
mogelijk is, alle abonnées, aangesloten op
automatische telefoonnetten in Nederland
van Zuid-Limburg uit te bereiken zonder
tussenkomst van een telefoniste.
De automatische koppeling van Haarlem
naar Zuid-Limburg was reeds eerder tot
stand gekomen.
Ongeluk op Vogelenzangseweg
Dinsdagmorgen omstreeks half tien zijn
op de Vogelenzangseweg nabij de Amster
damse Waterleiding twee personenauto's
tegen elkaar gebotst op het moment dat
een der auto's, bestuurd door een Heem-
stedenaar, die in de richting Vogelenzang
reed, een hem tegemoetkomende vracht
auto passeerde.
Achter de vrachtauto kwam een andere
personenauto te voorschijn, welke de
vrachtwagen wilde inhalen. Een botsing
bleek op dat smalle weggedeelte onvermij
delijk. De echtgenote van de Heemstede-
naar sloeg met het hoofd tegen de voorruit
en moest voor eerste hulp een nabijgelegen
villa worden binnengebracht. Achteraf
bleek de opgelopen wonde niet ernstig. De
auto van de Heemstedenaar werd zo ernstig
gehavend, dat zij moest worden wegge
sleept.
De bestuurder van de inhalende tegen
ligger maakte van de consternatie gebruik
om weg te rijden.
De Bloemendaalse politie verzoekt ge
tuigen van het ongeluk om inlichtingen en
roept tevens ieders hulp in voor de opspo
ring van de weggereden automobilist. Hij
zat in een beige auto waarschijnlijk een
Ford uit 1945 of 1946 waarvan nu een
der koplampen beschadigd is, evenals het
lak. De leeftijd van de man wordt op on
geveer veertig jaar geschat, hij droeg een
lichtgrijze hoed en kale leren lange jas.
Ook droeg bij een bril. Het telefoonnum
mer van de Bloemendaalse politie is 10960.
Dinsdagmiddag bemerkte een inwoonster
van het pand Scheepersstraat 59 te Haar
lem, dat de kachel wel wat erg hard brand
de en een vreemd loeiend geluid gaf. Boven
dien stegen er dikke rookwolken uit de
sehoorsten op. De brandweer werd gewaar
schuwd en constateerde een schoorsteen
brand. De kachel verhuisde naar de tuin
en de schoorsteen werd met een ketting en
een borstel doorgehaald. Beneden schepte
een der brandweerlieden gloeiende massa's
roet in een emmer, terwijl een vuilgele dik
ke rook zich in de kamer verspreidde. De
zaak liet zich gelukkig niet ernstig aanzien
en spoedig was het vuur geblust.
ADVERTENTIE
Vrijdag a.s.
ONDERTROUWD: 15 Febr., P. I. van
Leeuwen en J. Chr. van Kralingen.
BEVALLEN van een zoon: 12 Febr., C.
GroeneveldMeerveld; 13 Febr., M. A. C.
Schimmer—van Nunen; 14 Febr., S. van
KootenKats: P. Schellvan Eek; T. Klerk
—Stolp; 15 Febr., J. B. DraijerKuiper.
BEVALLEN van een dochter: 11 Febr., M.
J. M. D. BijvoetLoeb; 12 Febr., H. J. J.
Witte—Schous; 15 Febr., M. F. H. Tibbert—
Mulder; H. van der VoortWalllet.
OVERLEDEN: 11 Febr., A. C. Rijk, 65 j.,
lordensstraat; 12 Febr., W. C. E. Bruijn, 56
j., Bankastraat; N. de Wit, 85 j., Westerhout-
park; 13 Febr., H. K. Jansen, 67 j., Kenau
park; G. van Hensbergen, 82 j., Vredenhof-
straat; F. ZuidstraPape. 89 j„ Zijlweg; M.
R. van de Water, 71 j„ Kamerlingh Onnes-
straat: W. I.urlen, 25 j„ Alberdingk Thijm-
straat; J. J. P. DankelmanSchipper, 61 j.,
Nieuwe Gracht; E. A. J. H. van Ghert, 69 j.,
Brederodestraat; 14 G. Langereis—de Haan,
77 j., Esschilderstraat; P. L. Ruifrok, 68 j.,
Zaanenstraat; W. van den Bel, 83 j., Schre-
veliusstraat.
