„Existentialisme wil de mens
zichzelf en de wereld tonen"
ZE VEN DA GEN HAARLEM
Coöperatieve bouwvereniging wendt
zich tot Haarlemse raad
ECHT EN
Geluid-in-blik en hoe
weerloos is het geluid
KUNSTMATIG
Prae-advies over bouzvkasmogelijk-
heden voor half Maart te venvachten
Prof. Georges Gusdorff:
Boeiend betoog voor
Alliance Frangaise
neven aan
de redactie
„De Stem" van het journaal
klopt op seconden-maat
VRIJDAG 18 FEBRUARI 1955
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Niet het eerste verzoek
Kort nieuws
Verkeer(d)
mensen en dingen
onder de Damiaatjes
Razend snel
50 jaar thuis
Van (ons) Belang
Kinderen voor
de rechter'
Bal masqué
Gouaen Trouw
INVALIDEN
Burgerlijke Stand
van Heemstede
De Coöperatieve Bouwvereniging „Eigen
bezit" U.A. te 's Gravenhage heeft zich met
een adres van de volgende inhoud tot de
leden van de Haarlemse raad gewend:
„Het statuaire doel der Coöperatie is het
ter beschikking stellen van middenstands
woningen tegen maandelijkse aflossingen
welke overeenkomen met de toegestane
huurprijs van gelijkwaardige woningen.
In eerste aanleg komen hiervoor in aan
merking de goedkopere middenstandswo-
ningen voor grotere gezinnen van zes tot
10 personen.
De woningen worden in eigendom ver
kregen, zodat de Coöoeratie niet optreedt
als beleggingsmaatschappij en mitsdien
geen ander doel heeft dan het verschaffen
van woningen op een financieel redelijke
en verantwoorde basis. Een sociale strek
king dus.
Met institutionele beleggers is reeds be
sproken, dat de Coöperatie voor 85 van
de bouwkosten leningen verstrekt zal krij
gen op basis van annuïteit. Gereserveerd
wordt '/-> om eventuele achterstand op
te vangen. De Coöoeratie zelf zal zorg
dragen voor de betaling van 15 van de
bouwsom.
Voorwaarde van de verstrekking van
deze lening is een gemeentelijke garantie
voor de tijd van twintig jaar. Na deze ter
mijn zal het de leden vrij staan de nog
resterende verplichtingen om te zetten in
een hypothecaire lening.
De Coöperatie is voornemens in de ge
meente Haarlem een aantal middenstands-
woningen te bouwen. Voor de verstrekking
van de daartoe geëigende gronden ver
zoekt de Coöperatie de medewerking van
de gemeente.
De gang van zaken is derhalve, dat ge
durende de garantietijd de woningen eigen
dom van de Coöperatie blijven, doch na
dien kunnen overgaan op de individuele
leden-bewoners.
Waar het bouwvolume nog steeds beperkt
is, is de Coöperatie bereid om het dubbele
aantal woningen te bouwen als waarvoor
volume wordt verstrekt. Indien de inmid
dels door de minister van Wederopbouw
voorgestelde regeling van kracht mocht
worden, waardoor een gereduceerde pre
mie voor de woningen in de vrije sector
zou kunnen worden gegeven, is de Coöpe
ratie bereid nogmaals 50 meer te bou
wen, dat wil dus zeggen, indien volume
gegeven wordt voor 50 woningen, bouwt de
Coöperatie 100 stuks en indien de nieuwe
regeling tijdens de bouw afkomt, nog 50
stuks daarboven, dus 150 stuks.
Dit heeft het voordeel, dat met vijftig
woningen in dit voorbeeld begonnen kan
worden voor zover deze in de vrije sector
liggen, zonder dat voordien de goedkeuring
op de financieringsregeling is verkregen.
Het doel van de Coöperatie is thans, dat
uw raad gemeentegronden ter beschikking
stelt en in beginsel de garantieregeling, als
omschreven, goedkeurt.
De Coöperatie staat gereed en kan on
middellijk beginnen."
Het bestuur van de Coöperatieve bouw
vereniging „Eigen bezit" bestaat uit de
heren G. J. H. Statius Muller, generaal-
majoor K.N.I.L. b.d., drs. P. J. van Driel,
secretaris; F. Louët Feisser, fiscaal-accoun
tant, penningmeester; drs. R. A. Damsté
en ir. L. E. Vegter c.i., leden en G. E. A.
Krusers Sr., bouwkundig adviseur.
Wij vernamen, dat deze combinatie
zij het onder andere naam of in andere
vorm zich reeds meermalen tot B. en
W. heeft gewend met een gelijksoortig
adres. Het ligt in de bedoeling dat B. en
W. ook dit verzoek in prae-advies zullen
nemen, evenals reeds het geval is met de
verzoeken van de Bouwkas van de Neder
landse gemeenten en het initiatiefvoorstel
van een viertal raadsleden. Zoals wij reeds
gemeld hebben, zullen B. en W. de aan
sluiting van Haarlem bij de Bouwkas voor
stellen en daarnaast waarschijnlijk de mo
gelijkheid openen dat ook andere groepen
van gemeentelijke garanties kunnen pro
fiteren. Dit prae-advies zal niet op de
eerstvolgende vergadering aan de orde
kunnen komen, zoals wij aanvankelijk ver
wachtten, maar vermoedelijk in de ge
meenteraadsvergadering van Woensdag 16
Maart-
JVop is men druk bezig met de bouio aan het Rotterdams Centraal Station. Het oude
station Delftse Poort verdwijnt geleidelijk. Op de foto ziet men er op de achtergrond
de resten van. Op de voorgrond het zesde perron van „Rotterdam Centraal".
Te Heusden is de mijnenveger „Gieten"
te water gelaten. Het schip behoort tot een
serie van 32 mijnenvegers, die op het ogen
blik op verschillende Nederlandse werven in
aanbouw zijn en die alle de naam van een
Nederlandse gemeente zullen dragen, Acht
tien van deze schepen worden voor Ameri
kaanse rekening gebouwd en veertien voor
Nederlandse rekening, gefinancierd uit de
tegenwaardefondsen.
De 78-jarige heer J. Straub, wethouder
te Kloetinge, heeft de raad ontslag ge
vraagd. De beweegredenen tot dit ontslag
zijn een diepgaand verschil van mening met
de overige leden van het college van B. en
W. en alle raadsleden over de algemene ge-
rmeentepolitiek.
„Het is mogelijk dat u naar het betoog
van een filosoof hebt geluisterd en zegt:
ik heb er niets van begrepen, het moet
dus wel een groot filosoof zijn. Het kan
óók dat u er alles van begrepen hebt. Dan
bekruipt u de vrees dat het misschien wel
geen echte filosoof zal zijn". Met deze op
merking begon Donderdagavond prof.
Georges Gusdorff, hoogleraar in de filo
sofie aan de universiteit van Straatsburg
voor de Conférences Francais zijn lezing
over de oorsprong en betekenis van het
hedendaagse existentialisme. Geen een
voudig onderwerp"gaf hij toe, „en ik voel
mij als een handelaar in whiskey, die limo
nade moet serveren". Maar getrouw aan
zijn standpunt, dat de filosofie aan ieder
een iets te zeggen moet hebben en niet al
leen aan specialisten, gaf hij een glashel
ling meer kunnen maken en die nergens
meer gelijkenis vertoont met de onzere
menselijke horizon is sterk ingekrompen
hij maakt zich geen nauwkeurige plannen
voor vijftig jaar meer. Hij is veel meer te
vergelijken met een verlofganger, die bin
nenkort weer naar het front moet. Hjj
maakt zich geen plannen op lange termijn
omdat hij weet hoe groot de kans is dat
zij vroeger of later doorkruist worden door
een oorlog, een economische crisis of de
atoombom. In de vorige eeuw deed hij dat
wel, want hij leefde in een kalme tijd en
geloofde in vooruitgang. De filosofen van
die tijd bezagen de ontwikkeling der din-
gen rustig, alsof zij gezeten waren op een
hoog terras. Prof. Gusdorff vergeleek de
filosofieën van die tijd met de Eiffcltoren,
„dat fantastische, tot niets nuttigs dienende
object", dat gebouwd werd ter gelegenheid
van het uitbundige meerderjarigheids-
feest van de Derde Republiek in 1889. „Zo
maakten de filosofen van de 19de eeuw
een Eiffeltoren van ideeën, die allemaal
dere uiteenzetting, waarmee hij zijn toe- prachtig in elkaar pasten en de pretentie
hoorders van het begin tot het eind boeide.
De existentialistische filosofie lijkt een
schandaal, maar wat zij wil is niet anders
dan de mens een voorstelling te geven van
de wereld waarin hij leeft. Men kan het
wel bij de 19e eeuwse filosofie willen hou
den, maar dat is irreëel, zij deed opgeld in
een wereld waarvan wij ons geen voorstel-
(Verkort weergegeven
Oorlog. In de rubriek „Brieven aan
de redactie" van Dinsdag 15 dezer las ik
het stukje van „een lezer", waarop ik
gaarne even dieper in wil gaan. Oorlog is
niet alleen mensonterend en waanzinnig,
maar onteert de Zoon van God, die uit
drukkelijk zegt: „Gij zult God boven alles
liefhebben en uw naaste als uzelve". Daar
om alleen reeds is oorlog een schande voor
het christendom. De naam „christen" is
een erenaam met een ereplicht. In wezen
wordt hiermede bedoeld: navolger van
Christus. Niet alleen in woorden, maar
meer nog in daden. Hen heeft Christus
bestemd het zout der aarde, het licht der
wereld te zijn; ook tegenover hen, die men
vijanden noemt. Denk aan Stéfanus.
De wereld van vandaag wacht tevergeefs
op vrede, omdat miskenning van God en
rebellie tegen Hem geleid heeft tot heb
zucht en drang naar macht. God brengt de
verhouding menswereld weer in orde,
wanneer de mens zijn verhouding met God
herstelt. In de grond van de zaak is dit
een geestelijk probleem, dat door econo
mische en politieke maatregelen alleen niet
op te lossen is. Dit is een zaak van het
hart. De harten der mensen moeten ver
anderd worden. Vrede met God brengt ook
vrede op aarde.
J. G. VAN AKEN,
Zwaluwstraat 8, Haarlem-N.
Een moeder. Het verwondert mij dat
het „Een Lezer' verbaast weinig reacties
te zien op ingezonden stukken die betrek
king hebben op oorlog. Nu, mij verwon
dert dit allerminst. Als meisje kon ik vóór
de oorlog hele avonden met andere jonge
lui debatteren over alle mogelijke en on
mogelijke vraagstukken. Je zat vol idealen
en vond alles nog mogelijk. Na deze laatste
oorlog '40-'45, nu ik vrouw en moeder ben,
leef je het leven, maar meer beslist niet.
Je warm ergens voor maken, zullen velen
met mij niet eens meer kunnen. Je hebt
wat dit betreft een zekere moeheid over je
gekregen. Dit, waarde „lezer", zal mede
oorzaak zijn van te weinig reacties op zulke
goede ingezonden stukken en geschre
ven artikelen. Die moeheid die je het ge
voel geeft dat er ergens iets scheef is, na
melijk het respect van de ene mens voor
de andere. Zolang dit respect voor elkaar
er niet is, en het ene staatshoofd met het
andere nog steeds niet met succes kan con
fereren over het vraagstuk al of niet oor
log, zal dit gevoel blijven, die moeheid die
je geestelijk buiten gevecht stelt. Een moe
der voelt dit het beste. Toen ik na de ge
beurtenissen in Indië in de krant las dat
de regering tot „haar leedwezen" bekend
maakte, dat soldaat die-en-die gesneuveld
was, ging er door mijn moederhart een
verstijving van ontzetting, denkend aan al
die moeders, die zorg en pijn gehad heb
ben om hun kind en die het dan zo moe
ten laten gaan om ze mens-onterend te
laten sterven. Het probleem is zo geweldig,
dat wij mensen niets anders kunnen doen,
dan hopen, dat er eens op de wereld nog
eens een beter inzicht zal komen.
J. M. C. MONNIER-DE MEIJER,
Haarlem.
9 9 9 9 9
n
„Hoofdcommissaris Kaasjager ging deze week de lucht in.
Per helicoptèr wel te verstaan. Hij had geen last van tegenlig
gers". En: „Met de skisport loopt het tegenwoordig best. Dat
wil zeggen, de skiërs lopen best, al schenen de meesten bergen
moeilijkheden op het smalle pad te hebben. Maar laat die Ne
derlanders maar schuiven". Dat is de stem van Philip Bloemen
dal die u hoort, als u vandaag of deze week tenminste het
nieuwe journaal van Polygoon-Profilti gaat zien. Bloemendal
„is" de stem van het Polygoon-journaal. Zijn tekst buitelt altijd
van woordspelingen. Hij blaast uitgeholde cliché's nieuw leven
in. Let eens op: „Laat die skiërs maar schuiven" en „hoofdcom
missaris Kaasjager ging deze week de lucht in" en „De skiërs
hadden Bergen moeilijkheden".
Bloemendal, 36 jaar, is ooit inkoper van asbakken en porte-
monnaies geweest; ooit chef-stalenboek bij een textielfirma en
een uitstekend aardappelschiller in Enkhuizen waar hij was on
dergedoken. Na de oorlog zag zijn vrouw een advertentie van
Radio Herrijzend Nederland en zij zei tegen Philip: „Je hebt
zo'n gezellige stem in de telefoon altijd, probeer het eens". Hij
werd nieuwslezer. Polygoon-Profilti kwam op die radio-stem
af en in 1946 was hij bij Polygoon; „ik ben de man die zegt:
Er is weer een koe van 400 kilo kampioen geworden in Uchteld,
waar voor dergelijke gebeurtenissen altijd veel belangstelling
is". Nu is hij redacteur van de journaals en verantwoordelijk
voor de presentatie dat is tekst, montage, muziek, volgorde
en samenstelling van de journaals.
Gewoonlijk is het journaal drie dagen voor de eerste ver
toning klaar, maar bij belangrijke dingen is het 24 uur; de
Woensdagnacht is bijna steeds een nacht van „heksen".
Het filmbedrijf is een fascinerend bedrijf, maar slopend, ge
loven wij. Het werkt in ijltempo, de cameraman moet filmen
alsof hij al in de bioscoop zit. Drie-en-een-half maal zoveel als
er in de bioscoop on het doek komt, brengen de cameramensen
gemiddeld thuis. „Hier heb ik 120 meter ijszeilen, ik kan er
maar dertig gebruiken, de rest gaat in de prullemand", zegt
Bloemendal. Filmen is duur. Gemiddeld is het journaal 250
meter lang, met gemiddeld zeven onderwerpen.
Polygoon maakt elke week 120 copieën van het journaal, 120
maal 250 meter. Dat blijft van de 900 meter, die de camera
mensen gemiddeld thuis brengen. En Bloemendal maar knippen,
en die cameramensen iedere week hun mooie opnamen in de
prullemand zien verdwijnen! Maar koning is het begrip van 250
meter en Bloemendal is 's konings lijfeigene, als is hij het graag.
Ook het wereldnieuws is een paar jaar door Bloemendal ver
zorgd. Van over de hele wereld ook vanachter het IJzeren
Gordijn sturen twintig fümfirma's hun journaals naar
Polygoon, in ruil voor het Nederlands nieuws.
Als het journaal precies op lengte is gemonteerd, en de lengte
van elk „onderwerp" uitgemeten, gaat Bloemendal met stop
watch in de hand, de tekst lezen. „Drie seconden te lang, er
moeten zeven woorden uit"; zo gaat dat.
We hebben een middag lang door het bedrijf Polygoon-Profilti
gewandeld en toen hoorden we een uitspraak van de grote film
man Samuel Goldwin: „Je hoeft niet mesjogge te zijn om in
het filmbedrijf te zijn, maar als je het bent is 't makkelijk".
En Goldwin wist er alles van
Het applaus voor het biljart
spel in het journaal dat van
daag voor het eerst wordt ver
toond, komt uit een trommel.
Zo natuurlijk als de stem
van Bloemendal het journaal
begeleidt met warm timbre
ze kunnen er ook een
hoog damessteimnetje van ma
ken, of een Donald Due k-
geknor of als u dat nu
graag wilt - een aaneenschake
ling van geweldige explosies -
zo zeker komen schier alle an
dere geluiden uit de blikken-
provisiekast. Op de foto ziet
u een deel van het archief.
Duizenden film-blikken liggen
daar, met tienduizenden gelui
den erin op bandjes. Enkele
benamingen van die inhoud?
„Gedistingeerd applaus",
Rondloperstaat er bij en
dat betekent, dat men dat
bandje zo lang kan laten
draaien als men wil, het be
gin is eind en het eind
is begin), Klater applaus",
„Paarden" (journaal Gouden
Koets had dat hard nodig),
„Machtig, lier, stoomfluit"
„Regen", „Verhalend, mooi,
violen, iets droefgeestig". En
achter al die weidse benamin
gen staat het aantal seconden.
„Twee hoempa's, 1 seconde"
„Woest, overstromingen, 47 se
conden" enzovoorts.
Wat de twee Polygoon-geluids
ingenieurs Pulles en De Vries
doen is verschrikkelijk knap.
Ze kunnen eigenlijk elk geluid
maken. Onlangs hadden ze het
geluid van splijtend ijs nodig
en dat hebben ze - het was
niet in het' archief - toen maar
gemaakt van het geluid van
een ineenstortend huis.
Met geluid kunnen die inge
nieurs doen wat ze willen. Ze
kunnen het omkeren, achter
stevoren maken; binnenstebui
ten ook wel, denken we.
Op de foto-voorgrond is het
apparaat, waar de geluiden
worden afgedraaid en beluis
terd. Vervolgens gaat de stem
van Bloemendal en alle ver
dere geluiden- bij-een-b epaald
-journaal naar de geluidstech
nici, die alles gaan mengen, op
volume brengen, in evenwicht
met elkaar.
Het is allemaal werk van se
conden en fracties van secon
den. Beeld en geluid gunnen
elkaar geen fractie van een
seconde voorsprong. Achter 'n
grote apparatuur met tiental
len wijzerschalen beluisteren
de technici de geluiden en
mengen. Ze zorgen dat de
kracht van het geluid bij elk
onderwerp van het journaal
gelijk volume heeft, zoals ook
de beelden van alle onderwer
pen op een gelijk lichtniveau
zijn gebracht. Het journaal is
homogeen: het beeld, het ge
luid, de stem, het is elke week
het residtaat van een inge
spannen samenwerken van
alle Polygoon-mensen onder
de druk van het onzichtbare
publiek, dat niet weet hoe het
journaal gemaakt is, hoe pre
cies en nauwkeurig er voor is
ge-arbeid; maar dat onmiddel
lijk zou merken als er iets niet
zou kloppen. Men hoeft geen
verstand te hebben van het
procédé, om het eindresultaat
op zijn verdiensten te kunnen
toetsen. Elk journaal is een
technisch stuk vakwerk van de
hoogste orde. Elk journaal is
ook een aesthetisch resultaat,
want het oog van de filmer, de
camera-man, ziet steeds het
wezenlijke. Het ziet naar dat
gene, waar u het oog op ge
richt zou hebben en u bent
enkele mïllioenen!
Op de mededeling van de
heer Hoffmann dat het mak
kelijk is de bestelling voor de
leveranciers op een briefje te
schrijven, en een touwtje aan
de deur te doen dat aan de
slottrekker is bevestigd, kregen
we een afdoende reactie van
de heer Kok uit Heemstede:
„En dan trekken dieven aan
het touwtje, ze hebben geen
sleutel of loper nodig en het
geld ligt voor het grijpen
Wij geen touwtje aan de deur.
Op 1 Maart zal het 50 jaar
geleden zijn dat de heer H. M.
Thuis in het huwelijk trad met
mejuffrouw A. C. van der Put
ten. Zeven kinderen en 19
kleinkinderen zullen op het
feest zijn. De heer Thuis is
thans 74 jaar, waarvan hij er
30 bij Joh. Enschedé en Zn.
werkte. Mevrouw Thuis is 72
jaar. Het echtpaar ziet in volle
gezondheid het feest naderen.
Ze voelen er zich nu al Thuis
oij....
Op Zaterdagavond 26 Fe
bruari geeft de invalidenver-
eniging „Ons Belang" een
feestavond in het gebouw van
de H.J.M.V., Lange Margare-
thastraat. Er wordt een geva
rieerd programma geboden,
waaraan medwerken de Tiro-
lerkapel „Die Alpenjager" en
de boerenkapel „De Hooi
schelf". Tevens zal een gooche
laar optreden. Na afloop bal
tot twee uur.
Dat zal me een feest van Ons
Belang worden.
Dit is de titel van een En
gelse film, waarin het pro
bleem van de verwaarloosde
jeugd op meesterlijke wijze
aan de orde wordt gesteld. Wij
willen niets verklappen van
de inhoud van deze film.
waarvan de waarde vooral
ligt in de eenvoud en levens
echtheid en die met recht een
„Gouden Oscar" heeft verwor
ven.
De „Rekkense Inrichtingen"
die uit ervaring de problemen
Door de gladde wegen
tengevolge van de sneeuw
val zijn weer vele ongeluk
ken gebeurd. Automobilis
ten letten meestal wel op,
als de wegen glad zijn. Zij
weten dat daardoor niet al
leen hun eigen welzijn ge
diend is, maar ook dat van
anderen. Een slippende wa
gen is een dodelijk gewicht.
Fietsers zien dat anders.
Hun lichte vervoermiddel
doet hen bedacht zijn op
het eigen welzijn. Als zij
glijden, veroorzaken zij
geen dodelijke ongelukken.
Tenzij auto's moeten uitwij
ken. Niet alleen de auto
bestuurders en de motorrij
ders hebben voor het leven
van anderen te waken, ook
de fietser.
En het is juist de fietser,
die na sneeuwval de wegen
gevaarlijk maakt. Hij kiest
meestal het door pekel en
zand beter berijdbare mid
dengedeelte van de weg.
Hy laat de in de goten ge
lopen sneeuwmodder en het
dooiwater rechts liggen en
rijdt prinsheerlijk op de
autoweg. Dit is gevaarlijk.
Als men geen nalte voeten
krijgen wil, moet men niet
fietsen. De autoweg is voor
auto's en het gedeelte langs
de goot voor de fietsers.
„De fietser in de goot is de
automobilist zijn brood"..
Juist nu is grootste waak
zaamheid geboden. Wie da
gelijks de lijst kon zien van
ongevallen in het hele land,
zou zijn taak in het verkeer
niet meer mis kunnen ver
staan. Kan het zónder die
lijst niét?
kennen van de verwaarloosde
en misdeelde jeugd, hebben
beslag weten te leggen op deze
film. Op Maandagavond 21 Fe
bruari zal zij vertoond worden
in het wijkgebouw Oosterkerk
aan de Zomerkade in Haarlem.
Wie zijn kinderen een pretti
ge middag wil bezorgen doet
goed hen op de middag van
deze dag naar hetzelfde ge
bouw te zendèn, waar enige
attractieve jeugdfilms worden
vertoond.
De toneelvereniging „De
Kennemer Kunstkring" houdt
morgenavond 19 Februari, een
Bal-masa.ué in de grote zaal
van het Concertgebouw. Om in
een verkleedpak toch helemaal
jezelf te kunnen zijn, dat lijkt
ons nou het ideaal van toneel
spelers. -
Op 8 Maart zijn de heer K.
Bouterse en mevrouw L. Bou-
terse-Bonkerk, wonende aan
het Havenplein te Spaarndam,
vijftig jaar getrouwd. Beiden
zijn geboren in Spaarndam en
brachten ook hier hun jeugd
door. Het echtpaar verhuisde
later naar Amsterdam, waar
de heer. Bouterse bij het
Gemeentelijk Energiebedrijf
werkzaam was. Zij zijn hun
geboorteplaats echter niet on
trouw gebleven en wonen nu
al weer geruime tijd in Spaarn
dam. Zij hopen onder belang
stelling van vele vrienden en
kennissen hun gouden echt
vereniging op feestelijke wijze
te herdenken. Het echtpaar
heeft twee kinderen en drie
kleinkinderen.
De Algemene Nederlandse
Invaliden Bond houdt in de
week van 28 Maart tot 2 April
te Haarlem, Heemstede en
Bloemendaal een huis aan
huis- en straatcollecte voor de
aanschaf en het onderhoud
van wagentjes en andere hulp
middelen voor invaliden. Deze
invaliden kunnen deze mate
rialen zelf niet aanschaffen.
hoewel zij voor hen een on
misbare verruiming van bewe
gingsmogelijkheid betekenen.
Vanuit dit hoekje doen wij
een dringend beroep op allen,
om deze belangrijke collecte te
steunen. Dus van 28 Maart tot
2 April! Houdt klaar wat u
geven wilt. Op üw gift wordt
met spanning gewacht.
hadden de hele wereldgeschiedenis te be
vatten, maar die ver van de mens en de
realiteit af stonden". De tegenwoordige
mens kan niet meer rustig van zo'n hoog
te toezien en hij is er ook niet zo verzekerd
van het laatste woord te weten zoals wel
eer. Wat dat betreft behoorde ook Marx
typisch tot de vorige eeuw. De huidige
mens denkt van zijn eigen bestaan uit, zo
zegt de existentiefilosofie.
Saint Augustin, de inspirator van het
existentialisme zegt ergens in zijn „Con
fessions": „Van dat ogenblik werd ik zélf
voor mijzelf de grote vraag". Daar begint
de existentiefilosofie. Kierkegaard, de
voorloper van deze filosofie komt in zijn
werken herhaaldelijk terug op het pro
bleem van zijn mislukte verloving. Ook hij
betrekt dus zijn eigen bestaan in zijn den
ken.
Voorts sprak prof. Gusdorff over het ver-
1 schil tussen een probleem en een mysterie.
Een probleem is iets dat objectief op te
lossen valt. Een mysterie niet, want het
bestaat niet alleen voor de mens maar ook
in de mens. Vandaar de uitspraak van Ga
briel Marcel: „alle werkelijke problemen
zijn een mysterie". Men sprak in de vorige
eeuw bijvoorbeeld van „het probleem van
het kwaad", inderdaad omdat men meen
de het helemaal te kunnen oplossen. Men
weet nu dat een dergelijke verwachting
dwaas is, het kwaad is een mysterie, want
het is óók in de mens. Evenzeer is God
een mysterie en geen probleem, dat de
mens kan oplossen, zoals de filosofen van
de vorige eeuw ook meenden.
„De" wetenschap bestaat niet
Vervolgens beschreef de spreker hoe het
existentialisme de mens en de dingen
ziet. Het heeft niet meer de pretentie de
dingen in hun totaliteit te kennen. Het
spreekt daarom niet meer van „de" weten
schap en van „de" materie. Er zijn een
heleboel wetenschappen en niemand die
er één beoefent kan ook alle andere door
wrocht hebben, vooral in deze eeuw met
zijn verregaande specialisatie. Het existen
tialisme ziet dus niet langer de wereld in
het perspectief van „de" wetenschap,
maar de wereld, zoals die zich voordoet.
Het komt ook op tegen het traditionele the
ma, dat de mens een lichaam en een geest
„heeft". De klassieke filosofen hebben
voortdurend het accent op de geest gelegd
en dat zij ook nog een lichaam hadden
scheen hen aan een onverklaarbaar ongeluk
te danken.
De grote ontdekking van het existentia
lisme kan men omschrijven als: de mens
is zijn lichaam. Zijn lichaam is het punt
van uitgang en van terugkeer van zijn
denken. Dit in tegenstelling tot een filo
sofie als die van Descartes: „ik denk düs
ik ben". Hij schijnt nauwelijks overtuigd te
zijn van de aanwezigheid van zijn lichaam.
Verder vestigt het existentialisme er dfc
aandacht op dat de mens niet alleen be
staat „in zijn lichaam" maar ook in de ge
schiedenis. Hij is in beweging van het ver
leden naar een hem onbekende toekomst
en geen statische figuur zoals in het rus
tige verleden.
De existentialistische filosofie zegt van
God, dat de mens, indien hij Hem erkent,
niet als gelijke tegenover hem staat maar
als schepsel tegenover Schepper. Dat
maakt het hem onmogelijk Zijn wezen te
bepalen. De verhouding van de mens tot
God is geen probleem maar een mysterie.
Hier beseft het existentialisme de grote
lacune in het bestaan van de mens en
daarin stemt het overeen met de Christe
lijke theologie. Men mag bijvoorbeeld
Sartre niet voor een atheïst houden. Hij
ontkent het bestaan van God niet; hij
constateert alleen dat hij hem niet kent.
In zijn filosofie blijft echter de plaats
voor God open. Hij erkent als het ware
datgene dat het accent is in de uitingen
van een Pascal en een Augustinus: de el
lende van de mens zonder God. „Ziedaar
het existentialisme", aldus de spreker, „het
wil de mens geen aardige sprookjes vertel
len of een bouwsel van fantastische ideeën
voorzetten, het wil hem zichzelf en de we
reld doen ontdekken, zoals deze zijn."
De spreker, die door de voorzitter, jhr.
mr. C. J. A. den Tex was ingeleid, werd
namens alle aanwezigen gecomplimenteerd
voor zijn boeiende uiteenzetting door C. J.
baronesse van Tuyll van Serooskerke.
ONDERTROUWD: F. J. Picavet en A. M.
Leuven; A. S. Korstenbroek en J. P. M,
Westerkamp.
GETROUWD: E. F. Dijkstra en V. M. van
Katwijk; K. P. Postma en L. Limborgh; C.
W. Duin en N. L. M. Fransen; F. J. Kiele-
stein en A. G. Hoogenstein.
GEBOREN: Monica Maria, d. van A. van
Haasteren en E. M. M. Schaeffer; Johannes
Arnoldus Maria, z. van J. S. Rusman en C.
G. Breukels: Renée Maud, d. van C. School-
derman en C. Koningstein; Maria Hendrica
Christina, d. van J. B. A. Apswoude en M.
A. van der Aar; José Antonia, d. van J.
Weijers en T. Stam; Antoinette Johanna, d.
van F. van Stein en M. J. Koelemij; Willy,
d. van W. Roosma en L. van Alphen; Anne
Elisabeth, d. van D. G. van Manen en J. E.
Prins; Geertruida Elisabeth Maria, d. van A.
G. P van der Peet en M. H. van der Poel.
OVERLEDEN: F. van Berlo, 64 j.. Heren
weg 3; A. A. M. Thunissen—Burn, 62 j.,
Lanckhorstlaan 42; Wed. A. Slooten—-Vorst,
78 j„ Soendastraat 12; C. 'Toogenstein, 81 j.,
Glipperweg 17; D. C, Thurkow, 54 j., Wag-
nerkade 59; J. W. R. Filet, 54 j., J. Vermeer
straat 16; A. AR. de Raadt—Duda, 58 j., Su-
matrastraat 23; J. Hoep, 58 j., Orchideeëlaan
25; A C. Hartsuijker—Müller, 77 j„ Binnen
weg 164; Wed. A. VermaatHaks, 82 j., Bre-
derolaan 10; H. J. Haandrikman, 72 j-,
Tooropkade 5; Wed. P. KorsthofNiezen, 93
j„ P. de Hooghstraat 18; J. F. van Rijen—vaD
Glazenap, 58 j., Wipperplein 14.
