Cyprus - lachend zonnig eiland
de laatste kolonie in Europa
ruwe. rode handen
ZWTSALINE
Kleuter maakte „noodlanding"
op lichtschip in Elbemond
KALODERMA
GELEE
Britten en Grieken
en Turken
Militair, politiek en commercieel Brits uitgangspunt
1Vaar eens Aphrodite de zee ontsteeg
razen nu Britse straaljagers rond
CYPRUS
Avontuur in de mist
Jaarvergadering S.G.P.
5
Nervositeit
Stekker en patronen
uit auto ontvreemd
Grote opschudding op
Terschelling over
Staf's „schietplan"
„Bezettingsgraad
belangrijker dan omvang
wagenpark"
Nederlandse onderscheiding
voor twee Amerikanen
Veertien „claims" tegen
de KLM van nabestaanden
der Triton-slachtoffers
KREOFLAVON
Ds. Zandt toornt tegen integratie
en crematie
Kerkelijk Nieuws
Ds. F. Dresselhuis t
T.V. kijkt uit de hoogte
8 op parkeerplaats neer
VRIJDAG 25 FEBRUARI 1955
I onze reisredacteur heeft een bezoek
gebracht aan het eiland Cyprus. In
leen drietal artikelen zal hij cle proble-
Len belichten, welke dear hangen
tussen Britten, Grieken en Turken.
QjooaoocmxiocoooocoocoDoo^oocjooaxxxvMooooocoooDa
NICOSIA, Februari.-
(Van onze reisredacteur)
IN DE UITERSTE OOSTHOEK VAN DE BLAUWE MIDDELLANDSE ZEE
)jgt een lachend, zonnig eiland met groene heuvels en veel bloemen, olijfpal-
men, palmen en dunne donkere cypressen onder een hemel die bijna altijd van
azuur is. Er zijn wat kleine steden en stoffige dorpjes vol nauwe straatjes waar
langs huizen staan, die door vele eeuwen oud en dierbaar zijn gemaakt. En
waar het leven langzaam en gelukkig zijn gang wil gaan met wat eerlijk werk
in de ochtend, wat slaap in de middag en wat wijn in de avond. En toch
liebben er over dit eiland sombere koppen in de kranten van de wereld gestaan.
Over onlusten en strategische bases en UNO-debatten. Dat komt allemaal
nlen durft het nauwelijks hardop te zeggen omdat dit Europese eiland nog
steeds een kolonie is. Van een ander Europees eiland nog wel. Niet eens een
protectoraat of een ander bij verdrag liefderijk gecamoufleerd stukje invloeds
sfeer, maar nog een echte onverbloemde kolonie met een gouverneur en een
colonial secretary" die er de lakens uitdeelt. Het is de Britse kroonkolonie
Cyprus, waar men vierhonderdduizend Grieken en honderdduizend Turken bij
decreet wil opvoeden tot nette, oppassende onderdanen van het Britse Gemene
best.
Er razen Britse straal
jagers over de pastorale
heuvels, want Cyprus is
het belangrijkste Britse
steunpunt geworden in het
Midden-Oosten, sinds de
kogels van Egyptische op
standelingen de Britse re
gering in het oor gefloten
hebben, dat de Suez-ka-
naal-zóne in het H-bom-
tijdperk toch eigenlijk niet
meer zo'n beste basis is.
Nu moet Cyprus niet al
leen een militair, maar ook
een politiek en commer
cieel Brits uitgangspunt
voor het Midden-Oosten
worden. Dat brengt luid
ruchtige activiteit mee, die
de stille glimlach van Cy
prus komt verstoren met
radio-stations, plaat-ijzeren
kampementen, huizen en
clubs voor Britse ambte
naren en militairen en le
lijke nieuwe hotels en win
kels van ijzer en beton,
die de lieve, oude verve
loze huizen met hun grote,
koele kamers en bescha
duwde veranda's hardhan
dig verdringen.
Er zijn ook grote recla
me's voor Britse ijsco's en
Britse chocolade en Britse
auto's en „oldfinish" theesalons. Het spook
beeld van een Engelse badplaats doemt
dreigend op.
Het vervelende is echter dat de vier
honderdduizend Grieken van Cyprus vol
strekt geen nette onderdanen van het
Britse Gemenebest willen worden. Zij heb
ben dat nooit gewild sinds Groot-Brittan-
nië het eiland in 1878 uit de failliete boedel
van het Ottomaanse rijk kocht. Zij ge
loven ook niet in het Britse argument dat
zij nog niet rijp zijn voor zelfbestuur. Zij
wijzen u glimlachend de'ruïnes van Aphro
dite's tempel bij Paphos, die vertellen, dat
hun Griekse voorvaders reeds een zekere
mate van beschaving bezaten, toen de
Britten nog van boom tot boom zwaaiden.
Helaas, wij leven in de tijd der straal
jagers. En aan hetzelfde strand waar op
de schoonste morgen, die de wereld ooit
gekend heeft, de godin der liefde stralend
oprees uit de schuimende golven en de
zon liet spelen in de druppels zeewater op
haar blanke huid, laten thans de ingevette
echtgenoten van Britse sergeants-majoor
zich in te nauwe badpakken als braad
worstjes bruin bakken.
Terzake. Wat willen de Griekse Cy
prioten dan wei?
Nu, dat staat met grote opstandige let
ters op de verweerde muren van kerken
en huizen in Nicosia, Limassol, Famagusta
en de andere plaatsjes van het eiland:
Enosis. Dftt is het Griekse woord voor
unie en het betekent unie met Grieken
land van dit Griekse eiland onder Hellas'
blauw-witte vlag. Dat is de eis van de
nationalisten, van aartsbisschop Makarios
III van de Grieks-orthodoxe kerk van
Cyprus, dat is ook de strijdkreet van de
talrijke volgelingen van de communis
tische Akel-partij van Ezechia Papaioan-
nou. Andere en gematigder partijen zijn
er niet.
Deze Cypriotische bruidsstoet in het dorpje Pissouria is zo
Grieks als het maar kan.
Overigens zijn de aanhangers van Enosis
vrij gematigd in hun acties, zij het dan
niet in hun woorden.
Toen op 18 December bij de jongste on
lusten in de hoofdstad Nicosia, uit protest
tegen de weigering van de UNO de kwes
tie-Cyprus op de agenda te nemen, de
middelbare scholieren eerst een aantal
Britse ruiten inkegelden en vervolgens naar
oud gebruik met keistenen naar de politie
begonnen te gooien, viel een bejaarde
Britse dame van schrik van haar fiets. De
jeugdige oproerlingen
staakten terstond het
stenigen vari de her
mandad, hielpen haar
glimlachend in het
zadel, groetten haar
hoffelijk en hervatten
toen pas de kannona-
de en het roepen van:
„Enosis, weg met de
Britse honden". De
politie is trouwens
met solide, stalen
schilden uitstekend
tegen de keiregen be
schermd en waar zij
zelf grotendeels uit
Griekse Cyprioten be
staat, maant zij haar
vrienden en magen
onder de tegenpartij
meestal met succes
niet al te vervelend
te doen. Pas wanneer
de partij tegen etens
tijd nog remise staat,
komen er een paar
traangasbommen aan
te pas. En 's avonds
viert iedereen ver
heugd feest, omdat
men de Britten en
Athene) weer eens
even heeft laten zien waar het op staat.
Dit zijn Iers aandoende trekjes, die trou
wens ook te voorschijn komen bij de ver
halen over de smokkel van een clandes
tiene zending dynamiet, dat op Cyprus
sinds mensen-heugenis niet zozeer wordt
gebruikt om Britse gebouwen op te bla
zen, als wel om te vissen.
Neen, het gevaar bij zulke evenementen
ligt eerder in nervositeit bij de Britse ad
ministratie. Dat bleek op dezelfde acht
tiende December in het havenstadje Li
massol, waar een Britse functionaris de
gereed staande troepen op straat bracht.
Na enige waarschuwingen die de menigte
niet ernstig opnam, vielen er ineens drie
schoten. En op die drie schoten vielen drie
jonge mannen gewond neer. Een van hen
werd zelfs zo ernstig getroffen, dat de
Britten hem in allerijl met een vliegtuig
naar Edinburgh brachten, waar men thans
probeert zijn leven te redden. Het Britse
bestuur doet hier trouwens wel eens meer
zenuwachtig. Toen Griekenland besloot de
kwestie-Cyprus voor de UNO te brengen,
werd onmiddellijk een decreet onder de
aandacht van de Cyprioten gebracht vol
gens hetwelk er vijf jaar gevangenisstraf
staat op het bepleiten van de afscheiding
van Cyprus uit het Britse rijk.
De volgende dag al hield de glimlachen
de, 37-jarige aartsbisschop Makarios een
rede in de kathedraal van Nicosia, waarin
hij onverbloemd Enosis eiste en de Britten
voorts scherper dan ooit met zijn ironie
om de oren sloeg. Hij ging daarop weer
even vriendelijk glimlachend naar huis om
te wachten tot de Engelsen hem zouden
komen halen. Het Britse bestuur had juist
die dag blijkbaar een ernstige aanval van
doofheid te verduren gehad.
Zo gaat de strijd in deze laatste Euro
pese kolonie nogal in het gemoedelijke
voort. Aan de ene kant het Britse bestuur
dat een zeer humaan, haast wat gegèneerd
beleid voert, aan de andere kant de Grie
ken die met veel Zuidelijk élan de unie
met Griekenland eisen, maar te zeer Euro
peaan zijn om deze unie met moord en
doodslag te bevechten. En de sinds Byron
traditionele Brits-Griekse vriendschap
heeft er in de persoonlijke verhoudingen
nog niet onder geleden. Of die gemoede
lijkheid stand zal houden is een andere
vraag. En of men de kwestie-Cyprus bot
weg door inlijving bij Griekenland kan
oplossen, is er nog een.
Noch de Turkse minderheid op het
eiland, noch de Turkse regering voe
len daar iets voor. Maar dat zijn za
ken die minder in-de sfeer van Aphro
dite liggen" en derhalve ernstiger be
schouwing vereisen.
De kinderpolitie in Velsen heeft een
aantal knapen bij de kraag gevat, die
Dinsdagmiddag uit een onbeheerd staande
auto bij de Watervlietstraat aan het Stra-
tingplanstoen in Velsen-Noord een drie-
polige stekker en een aantal losse patronen
kaliber 380, hebben ontvreemd. De politie
in Velsen verzoekt de eigenaar van de auto
zich met haar in verbinding te stellen.
Was Cyprus ooit Grieks? De ruïnes van Apollo's tempel bij Paphos spreken
duidelijke taal.
Gemeenteraad stuurt protesten
naar alle overheden
Op Terschelling heerst alom grote on
gerustheid over de plannen van de mi
nister van Oorlog, op uitgebreide terrei
nen van dit eiland schietoefeningen voo-r
de luchtmacht te gaan houden. Veel pen
sionhouders en winkeliers voelen zich in
hun bestaan bedreigd, aangezien zij door
deze verstoring der rust en het onttrek
ken van uitgestrekte terreinen aan het
toerisme een grote daling van het vreem-
delingenbezoek verwachten. De VW heeft
reeds de ANW en de vereniging voor na
tuurbescherming verzocht, alle mogelijke
middelen aan te wenden teneinde uitvoe
ring van het plan te verijdelen.
De gemeenteraad van Terschelling kwam
gisteravond ter bespreking van de situatie
in spoedvergadering bijeen. Aan de mi
nisters van O. K. en W., Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening, Verkeer en
Waterstaat, Binnenlandse Zaken, Econo
mische Zaken en van Oorlog en Marine,
aan de Eerste en Tweede Kamers en aan
Gedeputeerde Staten van Friesland werd
een telegram verzonden, waarin ten sterk
ste geprotesteerd wordt tegen de plannen
in kwestie.
A pos tol r*
Wv-
Zonnig Cyprus: een oude stramme pope bij zijn witte kerkje.
(Foto Reno Wisedon).
Vergunningen goederenvervoer
De Commissie Vergunningen Goederen
vervoer heeft Donderdag te Alkmaar een
openbare zitting gehouden ter behandeling
van een 150-tal aanvragen voor de uitvoe
ring van ongeregeld vervoer ingevolge de
Wet Autovervoer Goederen. De zitting
werd bijgewoond door het lid van Gedepu
teerde Staten van Noordholland, de heer
P. Blaauboer, en ir. J. J. Heyting, rijks-
hoofdinspecteur van verkeer in Noordhol
land.
De voorzitter van de C.V.G., mr. J. van
Anael, gaf in zijn openingswoord als de
mening van de commissie te kennen, dat
het vergunningspakket voor het ongeregeld
vervoer in zijn geheel aan de krappe kant
is. Hiermee bedoelt de commissie echter
niet een aansporing tot een jacht op ton
nage, daarmede is het beroepsvervoer niet
gediend.
De bedoeling van de wetgever is door
toepassing van de wet de kracht en ge
zondheid van de bedrijven in de vervoers
sector te bevorderen. De C.V.G. dient daar
om te streven naar een verantwoord appa
raat voor het goederenvervoer.
Een gezond bedrijf vraagt niet een zo
groot mogelijke uitbreiding van het wagen
park, doch wel 'n zo hoog mogelijke bezet
tingsgraad van een zo klein mogelijk wa
genpark, zulks met tarieven, die een goede
bedrijfsvoering waarborgen.
Door een al te grote uitbreiding van de
ADVERTENTIE
worden qaat en zacht met
tonnage, aldus mr. Van Andel, zou de con
currentie alleen maar worden verscherpt,
met als gevolg een ongezonde bedrijfsvoe
ring. Met het oog daarop dient het beroeps
vervoer v/at de tarieven betreft voorzich
tiger te werk te gaan dan thans hier en
daar het geval is. Spreker waarschuwde
voorts .met nadruk tegen aanschaffing van
nieuw materiaal in de verwachting, dat de
commissie aanvragen om capaciteitsuit
breiding dan eerder zal inwilligen. De
commissie wil slechts zo veel mogelijk
rekening houden met het thans aanwezige
wagenpark.
Tenslotte spoorde mr. Van Andel de ver
voerders aan tot meer onderlinge samen
werking, die het mogelijk zal maken de
capaciteit aan te passen aan de gemiddelde
bedrijlsdrukte. Ook het vraagstuk dei-
tijdelijke vergunningen zou door deze
samenwerking aanmerkelijk vereenvoudigd
worden, terwijl het belang van het parti
culier beroepsvervoer en wezenlijk mee
zou worden gebaat.
Voor deze eerste openbare zitting van de
C.V.G. in Alkmaar bestond zeer grote be
langstelling van de zijde van de vervoer
ders. Wegens het groot aantal aanvragen
wordt de zitting vandaag voortgezet.
NEW YORK (United Press) De Ne
derlandse consul-generaal in New York
J. A. baron de Vos van Steenwijk, heeft
de versierselen van het commandeurschap
in de orde van Oranje Nassau uitgereikt
aan Ronald L. Redmond, de president van
het Metropolitan Museum of Art en aan
Henry Taylor, de directeur van dat mu
seum. Deze onderscheidingen zijn verleend
uit erkentelijkheid voor het aandeel in het
inrichten van een tentoonstelling van
schilderijen van zeventiende eeuwse Ne
derlandse meesters.
De president-directeur van de KLM, fle
heer I. A. Aler, heeft met betrekking tot
het rapport van het Ierse hof van onder
zoek over de ramp van de „Triton"' nog
meegedeeld, dat de KLM de aanbevelin
gen van dit hof tot het aanbrengen van
dubbele signaallampen en een onafhan
kelijke noodverlichting in haar vliegtuigen,
ten uitvoer zal brengen.
„Het kan wel zijn, dat het niet nodig
is, uitvoering te geven aan de aanbeve
lingen, maar na zulk een ongeluk moeten
wij het doen. Dat we het doen betekent
echter niet, dat wij schuld bekennen", al
dus de heer Aler.
Er is voor de KLM geen aanleiding om
in beroep te gaan tegen de bevindingen
van het hof en er is trouwens geen moge
lijkheid van beroep. „De suggestie in het
rapport, dat ons personeel onvoldoende
gecontroleerd zou worden, en de suggestie
dat het cabine-personeel niet zou weten
hoe het de ckbinedeur zou moeten openen,
staan voor ons niet vast.
Als deze suggesties in processen over
„claims" (aanspraken op schadevergoe
ding) worden gebruikt, zullen onze advo
caten van ons standpunt getuigen", zo
zeide de heer Aler.
Er zijn thans bij de KLM veertien
„claims" ingediend. Volgens de bepalingen
van de overeenkomst van Warschau is
elke luchtvaartmaatschappij aansprake
lijk voor een bedrag van 30.000,per
passagier, tenzij de luchtvaartmaatschap
pij kan bewijzen dat het haar toestel over
komen ongeluk buiten haar schuld is ont
staan.
Daarenboven kunnen claims worden in
gesteld die zijn gegrond op grove schuld
of nalatigheid. „Wanneer men dit rapport
leest met niet-juridische ogen en hersens,
dan blijkt nergens van grove schuld".
Al jaren maakt het instrueren van pas
sagiers over het handelen in gevallen van
nood een punt van overweging uit voor
verscheidene luchtvaartmaatschappijen.
Vast staat, dat zulk een instructie van pas
sagiers in het geval van de „Triton" geen
effect zou hebben gehad, aldus de heer
Aler.
ADVERTENTIE
voorkomt en geneest
Geen snoepje, maar'I helpt
HAMBURG (United
Press) Jan, het driejari
ge zoontje van kapitein
Brouwer van de Delfzijler
kustvaarder „Tim" die tij
dens mist een lichte aanva
ring had met het lichtschip
„Elbe III" in de Elbemon-
ding, is het onderwerp van
het sterke maar ware ver
haal dat de bemannig van
dit lichtschip gisteren ver
telde.
Woensdag botste in de
dichte mist een onbekend
schip tegen het lichtschip
en nam een stuk van de
railing mee. Toen de be
manning van de „Elbe III"
de lichte schade had opge
nomen zagen zij opeens tot
hun stomme verbazing op
het dek een kleuter, boots-
voets en in pyjama, zitten.
De kleine rilde van kou en
angst en antwoordde niet
op hun vragen. De licht
schipmannen namen de
kleuter mee naar de kajuit,
gaven hem warm drinken
en snoepjes en stopten hem
toen onder de wol.
Enige uren na de aanva
ring trok de mist op en
kort daarna verscheen de
„Tim", het schip dat met de
„Elbe III" in aanvaring was
gekomen. Toen bleek dat
de kleuter het zoontje was
van kapitein Brouwer van
de „Tim". Doodgelukkig
namen Brouwer en zijn
vrouw hun kleine Jan weer
aan boord.
Brouwer en zijn vrouw
vertelden de toedracht.
Toen een aanvaring met de
„Elbe III" niet meer was te
vermijden had mevrouw
Brouwer de kleine Jan, die
nog lag te slapen, uit zijn
bedje gegrist en was met
henh in de armen naar het
dek gegaan. In haar doods
angst zette zij het kind op
het ogenblik van de aanva
ring op het dek van het
lichtschip. Voor zij zelf ook
had kunnen overstappen
was er al weer te veel
ruim tussen beide verschan
singen ontstaan. In de uren
die volgden op de aanvaring
had de „Tim" wanhopig in
de mist gezocht naar een
geheimzinnig schip dat de
kleine Jan aan boord moest
hebben.
ADVERTENTIE
MOTOR - BROMFIETSKLEDING
De staatkundige gereformeerde partij
heeft Donderdag in Utrecht haar jaarver
gadering gehouden onder voorzitterschap
van ds. P. Zandt. In zijn inleiding zei deze
dat de mens bij Goddelijk gebod gehou
den is zo veel mogelijk vrede te houden
met alle mensen, doch dit niet tot elke
prijs en niet met alle middelen. Daarom
heeft de spreker zich van stonde af aan
in de Tweede Kamer verklaard tegen het
streven naar vrede, dat ook geheel buiten
God om geschiedt. Om deze reden heeft
hij het Europees defensieverdrag, dat op
eenzelfde grondslag van een revolution-
nair beginsel rustte, niet kunnen aanvaar
den.
Dit is evenzeer de reden, dat hij de een
heid en eenwording van de volken van
Europa verwerpt, die ook uit het Gode
miskennende, revolutionnaire beginsel
voortkomen.
Ds Zandt hield voorts een betoog tegen
de huidige Zondagswet, die zich zijns in
ziens richt naar het revolutionnaire begin
sel van „elck wat wils". „De wet moet nu
alweer op de helling omdat zij het belet,
dat de rooms-katholieken in optocht met
muziek des Zondagsmorgens naar de kerk
kunnen trekken. Dat spektakel moet weer
worden toegestaan".
„Dat het toegestaan wordt dat ieder zijn
lijk kan laten verbranden, indien hij en
kele bepalingen der wet in acht neemt",
noemde hij weer een nieuwe stap tot de
terugkeer naar het heidendom. „Sport en
spel nemen de harten en zinnen van dui
zenden geheel in beslag, zo zelfs, dat al
het andere, inzonderheid de eeuwige be
langen, daarbij totaal op de achtergrond
geraken.".
De aftredende hoofdbestuursleden ds
Zandt en ds Mieras werden met vrijwel
algemene stemmen herkozen. In de vaca
ture ds Smits werd met gi'ote meerderheid
van stemmen gekozen ds J. C. van Ra-
venswaaij, predikant van de Chr. Gere
formeerde kerk in Den Haag-Schevenin-
gen.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Ouderkerk aan de IJsel J.
T. Doornenbal te Oenen; te Veen (N.-Br.)
J. Vos, cand. te Huizen (N.H.)
In Roermond is in de ouderdom van 57
jaar overleden ds. F. Dresselhuis. predi
kant bij de Gereformeerde kerk aldaar en
een bekend figuur in het internationale
Christelijke werk.
Ds. Dresselhuis werd 21 Mei 1897 te
Winschoten geboren. Hij was secretaris
van het Nederlands comité „Licht in 't
Oosten" en secretaris van het comité voor
Gereformeerde kerken in de Oekraine. In
deze kwaliteit heeft hij een bezoek ge
bracht aan alle Russische grensgebieden.
In 1936 opende hij de perste Christelijke
school te Kolomea in de Oekraine.
In de bezettingsjaren redigeerde hij het
maandblad „Nederland in den vreemde"'
voor Nederlanders, die in Duitsland te
werk waren gesteld. Hij was bestuurslid
van het comité voor de week der gebeden
en een van de oprichters van de World
Evangelical Fellowship.
De teraardebestelling geschiedt Zaterdag
op de Protestantse begraafplaats te Roer
mond.
ADVERTENTIE
maakt handen zacht al\ jiuu eel
OAKLAND (U.P.) Een parkeerplaats
j voor auto's in Californië heeft een eigev
televisie-installatie, die per jaar 350C
8 dollar kosten bespaart. De onderneming
x heeft aan een mast hoog boven het ter-
3 rein een TV-camera bevestigd, die ver-
o bonden is met een ontvangtoestel in het
j- kantoor van het personeel. Een blik op
het ontvangtoestel vertelt het personeel
8 waar nog ruimte is op het uitgestrekte
terrein. Voor de TV-installatie uitkomst
o bracht nioest het personeel telkens naar
8 boven klimmen om te kijken waar
plaats was.
4
