Agenda voor
Haarlem
Bittere tegenvaller voor Haarlem
en een aantal randgemeenten
Hoofdgebouw van Troelstra-
oord vrijwel geheel afgebrand
PANDA EN DE MEE.8I ER-ZANGERS
Zwitsaletten
Wereldnieuws
Kosten (totaal anderhalfmillioen)
worden gekort op rijksuitkering
De radio geeft Dinsdag
Alleen de toren bleef gespaard
Twee boerderijen bij
Harderwijk afgebrand
Nieuw N.S.-materieel
Vlieland protesteert
tegen militair plan
MAANDAG 28 FEBRUARI 1955
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAJARLEMSGHE COURANT
2
De wet op het kleuteronderwijs
Premie op de laksheid
^caldi^ Z
GRIEPP0EDER
Losgeraakt dekzeil van
auto maakt slachtoffers
Ameland geïsoleerd
Gerieflijker reizen
Volendam vierde nog eens
St. Nicolaasfeest
Minister Suurhoff opende
J ulianaziekenhuis
te Hengelo
„Ondergang der bevolking"
Vechtnartii op sportveld
voor Haags gerechtshof
Heringa Wuthrich
^CocA ió Aet ZO
V
Been trans
plantaties
Het bericht over de indiening van een
nieuw wetsontwerp tot regeling van het
kleuteronderwijs heeft aanvankelijk aller-
wege grote voldoening gewekt. Immers, dit
ontwerp scheen hoogst belangrijke dingen
te brengen: goed kleuteronderwijs voor
rijksrekening en algehele gelijkstelling van
het bijzonder kleuteronderwijs met het
openbare. Met dit laatste werd een lpgi-
sche doortrekking bereikt van de lijn die
sedert 1920 het lager onderwijs beheerst,
terwijl de betaling van alle kosten door
het rijk de mogelijkheid van goed kleuter
onderwijs schiep, ook daar waar de eigen
draagkacht ontoereikend mocht zijn. Vol
gens meergenoemd bericht zou het rijk aan
het kleuteronderwijs ruim 51 millioen
per jaar ten koste gaan leggen.
Niet alleen echter bij allen die zich voor
deze tak van onderwijs interesseren bracht
dit plan voldoening, ook de gemeentebestu
ren die zich voor het kleuteronderwijs be
reids meer of minder grote offers hadden
getroost, begroetten met blijdschap het be
richt dat het rijk deze lasten van hen zou
gaan overnemen. Ingaande 1956 zouden
deze gemeenten tezamen rond 28 millioen
gulden voor andere doeleinden en even
tueel nieuwe gemeentelijke taken vrij krij
gen.
Een nadere bestudering van het wets
ontwerp heeft deze gemeentebesturen
evenwel een bittere teleurstelling gebracht.
Er is namelijk geen sprake van dat de re
gering voornemens is de benodigde 51 mil
lioen geheeel aan de eigen (rijks)middelen
te onttrekken. In tegendeel, slechts 20 mil
lioen zal voor rekening van het rijk ko
men, 2,5 millioen voor rekening van de
ouders (schoolgeld) terwijl het leeuwen
deel, nJ. 28 millioen voor rekening blüft
voor een bepaald aantal gemeenten!
Tegenover de betaling van het kleuter
onderwijs door het rijk zal namelijk een
korting komen te staan op de uitkeringen
van het gemeentefonds, die afgezien van
beperkte fluctuaties even groot zijn als
de bedragen, die deze gemeenten tot nu toe
aan het (openbare en bijzondere) kleuter
onderwijs ten koste legden.
Dat wil dus zeggen dat gemeenten, die
aan het kleuteronderwijs nog niets gedaan
hebben, dit nu en in de toekomst geheel
voor rijksrekening zullen verkrijgen maar
dat de gemeenten, die deze taak ten koste
vaak van aanzienlijke offers wèl hebben
vervuld, dit onderwijs ook in de toekomst
practisch moeten blijven betalen! Geen
wonder dat dit systeem bij diverse gemeen
tebesturen niet alleen verwondering heeft
gewekt maar dat het ook heftige critiek
ontmoet. Deze grondslag van het wets
ontwerp hoorden wij reeds betitelen als
een „premie op laksheid".
Ten einde enig inzicht te verschaffen over
de bedragen waarover het in deze gaat, zij
vermeld dat Haarlem momenteel aan het
kleuteronderwijs rond 800.000 ten koste
legt, Velsen 4 a 500.000, Heemstede
150.000, Bloemendaal 100.000 en Zand-
voort 90.000.
Uiteraard dient alsnog te worden afge
wacht welke wijzigingen de Tweede Ka-
ADVERTENTIE
8 cent per poeder
mer eventueel in het wetsontwerp zal aan
brengen. Daarbij mag echter niet uit het
oog worden verloren dat het nieuwe ont
werp is ingediend ter vervanging van een
vorig ontwerp dat blijkens de schriftelijke
voorbereiding in de Kamer niet voldoende
instemming kon verwerven, hetgeen ge
leid heeft dit diepgaand overleg tussen
Kamer en Regering. Het huidige wets
ontwerp zal daarom, zoal niet in elk onder
deel dan toch wel in de hoofdzaken, gezien
moeten worden als het resultaat van dat
overleg zodat het niet erg waarschijnlijk
lijkt dat de grondslagen van dit wetsont
werp volkomen gewijzigd zullen worden.
Een wapperend dekzeil met een daarin
bevestigde stok van een achter een perso
nenauto bevestigde tweewielige aanhang
wagen, heeft te Veendam-Wildervank twee
wielrijders geraakt. Een van hen was vrij
wel onmiddellijk dood. De andere kreeg
geen letsel. In de zoom van het zeil bevond
zich een stok. In Veendam is de wielrijder
C. K. door het slingerend zeil getroffen. Hij
werd van de fiets geworpen, maar kon zijn
weg vervolgen.
Enkele minuten later passeerde de auto
Wildervank, waar de 30-jarige arbeider A.
D. uit Stadskanaal door de stok in de nek
werd geraakt. Hij was op slag dood.
De autobestuurder, de textielhandelaar
W. uit Wildervank, had van de aanrijdin
gen niets gemerkt. Hij is later door de
rijkspolitie aangehouden.
Zowel door de lage waterstand als door
ijsgang op de Wadden kon de postboot
hedenmorgen niet varen, zodat de verbin
ding over zee tussen Ameland en de vaste
wal verbroken is. Ameland is nu voor de
eerste keer in deze winter geïsoleerd.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
SPECIALITEIT: ABRIKOZENJAM 82 ct. per pot.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws.
8.15 Platen. 9.30 Voor de huisvrouw. 9.40
Morgenwijding. 10.00 Platen. 10.50 Voor de
kleuters. 11.00 Platen. 11.15 Kookpraatje.
11.30 Pianorecital. 12.00 Platen. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor het
platteland. 12.40 Orgel. 13.00 Nieuws. 13.15
Mededelingen of platen. 13.20 Amusements
muziek. 13.55 Koersen. 14.00 Platen. 14.40
Schoolradio. 15.00 Altviool en piano. 15.30
Voor de vrouw. 16.00 Platen. 16.30 Voor de
jeugd. 17.20 De Dierenwereld wij, cause
rie. 17.30 Jazz-competitie. 17.50 Platen. 18.00
Nieuws. 18.15 Piano. 18.?o Meer productivi
teit brengt iedereen profijt, causerie. 18.40
Orgel. 19.00 Voor de kinderen 19.05 Paris
vous parle. 19.10 Fanfare orkest. 19.45 Toneel
beschouwing. 22.00 Nieuws. 20.05 Journaal.
20.15 Gevarieerd programma. 22.35 De Ant
woordman. 22.50 Platen. 22.55 Ik geloof dat.
causerie. 23.00 Nieuws. 23.15 New York
Calling. 23.20 Platen. 23.25—24,00 Film
programma.
HILVERSUM n, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws, weer-1 de geestelijke ontwikkeling van de jongere
Een felle brand heeft Zaterdagnacht het Zutphen gelegd. Een jaar later werd het
door Troelstra geopend. De bouwkosten
bedroegen ongeveer 125.000 gulden.
De inventaris van het gebouw waar
onder vele grote kostbare gebrandschilder
de ramen werd geheel bijeengebracht
door de S.D.A.P., het N.V.V. en de socialis
tische culturele organisaties. Troelstra
werkte tot kort voor zijn dood in het naar
hem genoemde oord in Beekbergen. De ka
mer waarin hij woonde en werkte, was nog
in de oorspronkelijke staat. Alleen zijn
bibliotheek werd door de Duitsers, die hei
gebouw in de oorlog bezetten, weggevoerd
en keerde na de oorlog niet terug.
Na een aantal jaren bleek het gebouw
te klein en werden achtereenvolgens twee
bijgebouwen op het terrein geplaatst. Deze
gebouwen, met grote bibliotheek en aula,
zijn doordat zij niet aan het hoofdge
bouw grensden voor de brand gespaard
gebleven. Het oord had thans een accom
modatie van ruim 140 bedden. Van de 31
meter hoge toren had men een prachtig uit
zicht over de Veluwe en de IJselstreek.
In het buurtschap Ilierden bij Harder
wijk zijn Zondagmiddag twee boerderijen
met twee hooibergen en twee schuren een
prooi van het vuur geworden. Dè brand is
ontstaan in de boerderij van de land
bouwer D. v. d. Berg en is kort daarna
overgeslagen op die van de landbouwer M.
Franken die in de onmiddellijke nabijheid
staat.
hoofdgebouw van het Troelstra-oord te
Beekbergen vrijwel geheel in de as gelegd.
Met uitzondering van de toren, de voor
gevel, het kantoor en Troelstra's werk
kamer werd het gehele gebouw een
prooi van de vlammen Slechts enig meu
bilair kon worden gered. De schade, die
nog niet te schatten is, is zeer groot en be
draagt zeker meermalen 190.000 gulden. Zij
wordt vermoedelijk grotendeels door ver
zekering gedekt. De brand werd tegen
middernacht ontdekt door een zoon van de
beheerder, die zich te ruste wilde begeven
in zijn slaapkamer op de eerste étage. De
Zuidelijke muur van deze slaapkamer, die
uit een betimmering van zacht board be
staat, brandde toen fel. Men neemt aan, dat
de brand ontstaan is door kortsluiting in
een electrische lamp met snoer, die aan
deze muur was bevestigd. Er bestaat hier
over evenwel nog geen zekerheid.
De beheerder en zijn zoon trachtten het
vuur te blussen met brandslang en schuim-
blusser, maar zij stonden voor een onmo
gelijke opgave, want het vuur vond gretig
voedsel in het vele houtwerk dat voor de
bouw van de bovenverdieping was toege
past. Ook de brandweer van Beekberger
en die van Apeldoorn, die sterk door de
koude werden gehinderd, stonden vrijwel
machteloos. Slechts de grote toren, die uit
vele verdiepingen bestaat, en een gedeelte
van de inventaris konden worden gered.
Een detachement van 20 leden van het
depót der Koninklijke Maréchaussée te
Apeldoorn, dat ter assistentie was opge
roepen, verleende hulp bij het in veiligheid
brengen van de inventaris en bij het vor
men van de afzetting.
Het hoofdgebouw van het vacantie-, con
ferentie- en studiecentrum Troelstra-oord
te Beekbergen is op 13 Augustus 1927 ge
opend. Het werd gesticht op initiatief van
de bij het N.V.V. aangesloten organisaties.
Toen mr. P. J. Troelstra zich in 1925 uit
het actieve politieke leven had terugge
trokken, besloot menteen oord te laten
bouwen, dat zou moeten dienen om gedu
rende de vacantietijd aan de arbeiders
gezinnen gelegenheid te bieden daar enige
weken door te brengen en om het in de
overige maanden dienstbaar te maken aan
bericht en katholiek nieuws. 8.20 Platen. 9.00
Voor de huisvrouw. 9.40 Lichtbaken. 10.00
Voor de kleuters. 10.15 Platen. 10.30 Amuse
mentsorkest. 11.00 Voor de vrouw. 11.30
Schoolradio. 11.50 Als de ziele luistert, cau
serie. 12.00 Angelus. 12.03 Platen. (12.30
12.33 Land- en tuinbouwmededelingen). 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en katholiek
nieuws. 13.20 Platen. 14.00 Gevarieerd pro
gramma. 15.00 Schoolradio. 15.30 Ben je
zestig"' 16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof.
17.00 Voor de jeugd. 17.40 Koersen. 17.45
Regeringsuitzending: Nederland en de we
reld: De Nederlandse emigrart in Oceanië.
18.00 Voor de jeugd. 18.20 Sportpraatje. 18.20
Amusementsmuziek. .9.Y) Nieuws. 19.10 Lich
te muziek. 19.30 Platen. 19.45 Lijdensmedita
tie. 20.45 Platen. 21.00 Actualiteiten. 21.15
Viering Bevrijdingsdag, causerie. 21.20 Mi
guel Manara, opera. Ge en 2e acte). 22.25
Uit het Boek der Boeken. 22.40 Platen. 22.45
Kan een haan 'n ei leggen? 23.00 Nieuws.
23.15—24 00 Platen.
TELEVISIE (A.V.R.O.)
20.00 Testplaat en platen. 20.15 Rubriek
zoor kunst, cultuur en wetenschap. 20.40
Pelevizier. 21.0022.15 De Ernst van Ernst,
YV-spel.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Nieuws. 14.00 School
radio. 15.45 Vlaamse liederen. 16.02 Orgel.
'6.30 Platen. 16.40 Meisjeskoor. 17.00 Nieuws.
17.10 Gevarieerde muziek. 17.40 Omroep
orkest. 17.50 Boekbespreking. 18.00 Voor de
jeugd. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Kamerkoor. 19.50 Causerie. 20.00 Voor
de vrouw. 21.00 Omroep-orkest en solist.
22.00 Nieuws. Pianorecital. 22.40 Platen. 22.55
—23 00 Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Nieuws, feiten van de dag, en:
Ideal Home Exhibition. Boeken en schrij
vers. (Op 224 M.).
arbeiders. De eerste steen voor het hoofd
gebouw werd op 19 October door Jan van
Indertijd is door de N.S. bij de Neder
landse industrie een bestelling geplaatst
van 186 stalen doorgangsrijtuigen: 46 twee
de klas, 114 derde klas en 26 derde klas
met keuken- en bagage-afdeling. Onlangs
zijn hiervan de eerste rijtuigen afgeleverd
en in dienst gesteld. Ze zijn bestemd voor
het binnenlands vervoer over de lange af
stand. Sinds kort rijden de eerste rijtui
gen van dit nieuwe type op de verbinding
met Maastricht. Gebleken is dat ze ook bij
over lange afstanden gehandhaafde hoge
snelheden een rustige gang blijven houden.
Het nieuwe materiaal heeft door verschei
dene verbeteringen meer geriefelijkheid en
onder andere ruimere coupés in de derde
klas-rijtuigen.
St. Nicolaas heeft Zondag nog eens een
bezoek gebracht aan Volendam. Zijn in
tocht was ten behoeve van de Amerikaanse
televisie en radio geënsceneerd. De Volen-
dammer kleuters, gestoken in hun Zon
dagse klederdracht, hebben luidkeels het
„Zie de maan schijnt door de bomen" ge
zongen.
Ondanks de gure Oostenwind, die het ijs
in het IJselmeer tegen de dijken opstuwde,
was de belangstelling voor deze intocht
zeer groot. De film werd opgenomen door
Polygoon-Profilti te Haarlem, op instigatie
van Walt Disney, die in opdracht van de
Amerikaanse radio en televisie een film
van een typisch Hollandse St. Nicolaas-
intocht moet vervaardigen.
St. Nicolaas arriveerde op een Volen-
dammer botter en reed te paard langs de
dijk, waar de honderden kinderen hem toe
juichten en toezongen.
De minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid, de heer J. G. Suurhoff, heeft
De brandweer van Hierden werd direct Zaterdag te Hengelo het Koningin Juliana-
gewaarschuwd en kort daarna ook die van
Hardei-wijk. Zij konden echter niet verhin
deren, dat beide boerderijen met schuren
en hooibergen geheel in de as werden ge
legd.
Een gedeelte van de inboedel kon tijdig
in veiligheid worden gebracht, evenals de
koeien. Drie pinken en negentien varkens
kwamen in de vlammen om. Voorts gingen
de inhoud van de hooibergen en vele ge
reedschappen uit de schuren verloren. De
landbouwers waren laag verzekerd. Om
trent de oorzaak is nog niets bekend.
ziekenhuis geopend. De minister zei dat dit
ziekenhuis het eerste is dat na de bevrijding
gereed kwam. Hij prees het samengaan van
overheid en particulier initiatief en de goe
de verstandhouding tussen het bestuur van
het R.K. ziekenhuis te Hengelo en dat van
het Koningin Julianaziekenhuis. Als straks
het R.K. ziekenhuis gemoderniseerd za.'
zijn zal Hengelo over 380 ziekenhuisbedden
beschikken.
Het personeel bood gebrandschilderde ra
men aan. Namens de bevolking bood mr.
D. A. J. Zaal een bedrag van f 33.000 aan.
17. „In dit gebouw zal ik ongetwijfeld
mijn voormalig opera-gezelschap voltallig
aantreffen"zei Enrico. „Hier oefenen zij
altijd". Deze laatste opmerking was vol
komen overbodig, want reeds van verre
was te horen, dat lieden met forse stem
banden daar de edele zangkunst beoefen
den. Toen Enrico binnentrad, staakten zij
hun gezang en keken hem hoopvol aan.
„Ha, Enrico!", riepen zij, „heb je een con
tract voor ons? Sinds je je theater hebt
moeten sluiten, zijn we allen zonder werk".
„Ik heb werk voor jullie", antwoordde
Enrico. „Ik ben in het bezit gekomen van
een oude driemaster, en daar heb ik een
bemanning voor nodig. Voelen jullie er
wat voor, om met mij de zeven zeeën te
gaan bevaren?" Als antwoord stelden al
len zich in een rij op en hieven, rhythmisch
heen en weer deinend, het schone lied aan.
„Varen, varen, over de baren, varen, varen
over de zee!" „Je hoort het. Panda", zei
Enrico triomfantelijk, „Zij zullen een
prachtige bemanning vormen". „Ja. ik
hóór het", antwoordde Panda, „maar ik
moet het ook nog ZIEN!"
Zondagmiddag hebben de Vereniging
voor Vreemdelingenverkeer „Vlielands Be
lang", de Vlielandse Middenstandersver
eniging en de Bond van Horecabedrijven
op dit eiland een protesttelegram tegen de
voornemens om op het eiland een oefen
terrein voor tanks in te richten, gezonden
aan de ministers van Oorlog en Marine,
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen,
Verkeer en Waterstaat, Economische Zaken,
Binnenlandse Zaken, Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening en Sociale Zaken en
aan de voorzitters van de Eerste en Twee
de Kamer.
In het telegram wordt gezegd, dat deze
organisaties namens de bevolking spreken.
„Met ontsteltenis hebben wij kennis ge
nomen van de plannen met het eiland. Wij
brengen onder de aandacht, dat Vlieland
een belangrijke plaats inneemt bij het al
gemeen en sociaal toerisme. Het bezoek
aan Vlieland neemt jaarlijks toe. De be
volking van het eiland is voor haar bestaan
uitsluitend aangewezen op inkomsten uit
het toerisme en heeft zich in verband hier
mede jaarlijks, ter verbetering van de
outillage, belangrijke offers getroost. Vlie
land heeft geen landbouw en veeteelt, geen
industrie en geen visserij en de uitvoering
van de voorgenomen plannen betekent de
économische ondergang van de bevolking,
daar er geen arbeidsmogelijkheid aanwezig
is. De bevolking zal zich genoodzaakt zien
aan de vaste wal een nieuw bestaan te
scheppen".
Het gerechtshof in Den Haag heeft in
hoger beroep de zaak behandeld tegen de
Hagenaar K. Z., die op 25 April van het
vorig jaar een scheidsrechter tijdens de
belangrijke derdeklasse wedstrijd tussen
Wassenaar en De Postduiven uit Loos
duinen beledigd en mishandeld zou heb
ben. K. Z. zou in woede ontstoken zijn
omdat zijn broer, W. Z. na een botsing
tijdens de wedstrijd, die vrij ruw was, met
een hersenschudding het veld verlaten
moest.
Zes getuigen gaven voor het hof hun
oordeel over het verloop van de vecht
partij en hierna eiste de procureur-gene
raal tegen K. Z. wegens poging van het
misdrijf bedreiging met geweld en mis
handeling een geldboete van f 75.sub
sidiair vijftien dagen hechtenis en een
voorwaardelijke gevangenisstraf voor de
tijd van een week met drie jaar proeftijd.
De politierechter had Z. veroordeeld tot
een week gevangenisstraf.
De verdediger, mr. A. van der Wilde,
die juridisch adviseur van de KNVB is,
achtte het niet bewezen, dat de scheids
rechter door Z. was mishandeld en boven
dien meende hij, dat de beledigingen van
vrij onschuldige aard waren. Daarom
vroeg hij vrijspraak van het ten laste ge
legde.
Het gerechtshof zal op 11 Maart arrest
wijzen.
ADVERTENTIE
Tegen KOU, GRIEP, KOORTS:
MAANDAG 28 FEBRUARI
Begijnhofkapel: Bijeenkomst Hermann
Zaiss Comité, 8 uur. Zang en Vriendschap:
Bijeenkomst van „De grotere wereld", 8 uur.
Concertgebonuw. Jubileumconcert „Zang en
Vriendschap" met Theo Bruins, piano en
Albert de Klerk, orgel, 8 uur. Minerva-
theater: „Tussen Indus en Ganges", Vol' s-
universiteit, 20 uur. studio: ..Romeo en
Julia", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor: „De
woestijn leeft", alle leeft., 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „08/15", 18 jaar, 7 en 9.15 uur
Frans Hals: „Een vrouw zonder geweten".
18 jaar, 7 en 9.15 uur. Palace „De slavinnen
van Bagdad", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy:
„De lifter", 18 jaar, 8 uur. ido: „De droom-
fontein van Ro ne", alle leeft., 7 en 9.15 uur.
DINSDAG 1 MAART
Minervatlieater. N. Ph. O. met Stevan
Bergmann. Feemsteedse Kunstkring, 8.15
uur. Studio: „Romeo en Julia", 14 jaar, 2.15
7 en 9.15 uur. Luxor: „De woestijn leeft",
alle leeft., 2, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„08/15", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „Een vrouw zonder geweten", 18 jaar.
2.30 en 8 uur. Palace: „De slavinnen van
Bagdad", 18 jaar, 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Roxy:
„De lifter", 18 jaar, 2.30 en 8 uur. Lido: „De
droomfontein van Rome", alle leeft., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur.
Excuses. Prinses Margaret, die een bezoek
brengt aan de Britse bezittingen in de
West, heeft op Nassau (Bahama-eilan-
den) twee leden'uit haar gevolg gezon
den om tussenbeide te komen bij een
handgemeen tussen de plaatselijke
politie en twee journalisten. De politie
wilde voorkomen, dat de twee journa
listen een Fransman en een Brit
foto's maakten. Van de een werd een.
camera en kleren vernield en de andere
journalist liep zodanige verwondingen
aan zijn arm op, dat er veiligheidshalve
een Röntgenfoto genomen moest wor
den. De gouverneur van de Bahama's
heeft namens zijn bestuur de journalis
ten zijn verontschuldiging aangeboden.
Avontuur. Een honderdtal Zweedse kabel
jauwvissers heeft aan de Zweedse kust
een angstig avontuur beleefd. Terwijl
zij op het ijs van het Kattegat aan het
vissen waren raakte het ijs langs de
oever los. Zij dreven met grote snelheid
op een ijsschots naar de open zee. Een
militair vliegtuig, dat uit Gothenburg
was gezonden om de mannen te helpen,
kon niets uitrichten. Met kleine scheep.!
jes die uit naburige havens te hulp
waren gesneld, zijn de vissers na enige
uren uit hun benauwde positie verlost.
Spion. Rechter William O. Douglas van
het Amerikaanse oppergerechtshóf, die
eens door de Russen werd uitgemaakt
voor spion, heeft toestemming uit Mos
kou ontvangen om deze zomer drie Sov
jet republieken te bezoeken. Een ver
zoek daartoe had hij vijf jaren geleden
gedaan. Hij zal Armenië, Azerbeidsjan,
Kirghisistan, Tadsjikistan, Turkmenistan
en Oesbekistan bezoeken.
Voorwaardelijk. De 28-jarige Ierse Teresa
Fitzpatrick, die in October van hét vorig
jaar een baby van zes maanden, die in
een kinderwagen lag, welke voor een
winkel in Dublin stond, ontvoerd heeft,
heeft een voorwaardelijke gevangenis
straf van 12 maanden gekregen.
Diepduik. De Amerikaanse atoomonder
zeeboot „Nautilus" is uitgevaren om de
eerste diepduik-proeven te ondernemen
in de Atlantische Oceaan voor de kust
van Maine. Men verwacht de „Nautilus"
vandaag of morgén terug in Groton
(Connecticut).
Verkeer. Volgens het West-Duitse bu1 au
voor de statistiek zijn in 1954 11.565
personen door verkeersongevallen op de
West-Duitse wegen «m het leven ge
komen 5,6 percent meer dan in 1953.
Rix-dollar. De mogelijkheid bestaat, dat
voor de tegenwoordige munteenheid
van de Unie van Zuid-Afrika, het pond
sterling, een nieuwe eenheid, „Rix dol
lar" genaamd in de plaats zal komen.
Het Zuid-Afrikaanse bureau voor de
standaardisatie heeft de invoering van
het tientallige stelsel voor de munt aan
bevolen. De kosten van de overgang
worden op ongeveer 8 millioen pond
sterling geraamd. De „Rix dollar"
(rijksdaalder) werd in de Kaapkolonie
gebruikt toen de eerste Nederlanders
zich daar 300 jaar geleden vestigden.
Bezoek. Zondag heeft het klooster van
Sint Bernard, dat op een hoogte van
meer dan 2.000 meter op de grens tus
sen Italië en Zwitserland ligt, voor het
eerst bezoek gehad van een hefschroef-
vliegtuig met drie inzittenden. De mon
niken kwamen op ski's naar de lan
dingsplaats. die zij zelf vlak gemaakt
hadden, vergezeld door hun beroemde
reddingshonden. Het klooster, dat meer
dan 900 jaar oud is, werd oorspronkelijk
ten behoeve van pelgrims opgericht. Het
is in de winter geheel van de buiten
wereld afgesloten.
Frau. Alle ongetrouwde West-Duitse
vrouwen zullen zich. als zij dat wensen,
in het vervolg „Frau" kunnen noemen.
Hoewel deze benaming gewoonlijk
alleen wordt gebruikt voor getrouwde
vrouwen. „Frau" hoeft niet te duiden op
de persoonlijke status, aldus een decreet
van het West-Duitse ministerie van
Binnenlandse Zaken.
Te laat. Drie leden van de Oost-Duitse
volkspolitie hebben een 20-jarige ge
wezen lid van de volkspolitie uit de
Amerikaanse sector van Berlijn ont
voerd. De ontvoerde had zijn toevlucht
genomen in een tuinhuis van een vrien
din, dat binnen de Amerikaanse sector
was gelegen. Het hek om de tuin vorm
de de sectorgrens. De op zijn hulpgeroep
toegesnelde West-Berlijnse politie kwam
te laat.
ADVERTENTIE
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
HERHAALDELIJK horen we in de laat
ste jaren van mensen die een operatie heb-
ondergaan en bij wie in rug, been of arm
een kalfs- of hondenbot is ingeplant. Na
enige tijd zijn de patiënten hersteld en lo
pen dus rond met beenderen van vreemde
dieren in hun geraamte. We zeggen het
misschien wat onelegant, maar kunnen op
deze wijze in ieder geval niet worden mis
verstaan.
Laten we degenen die zich
hierover verontrust gevoelen,
mogen troosten. Dit lichaams
vreemd e been blijft niet per
manent aan de mens ver
groeid, doch verdwijnt op den
duur en de mens wordt weer
geheel „zichzelf".
Lange tijd heeft er twijfel
bestaan over de vraag of het ingeplante,
vreemde bot in leven blijft en zelfstandig
groeit, zodat dus de mens met vreemde
botten in zijn lichaam zou rondlopen, dan
wel of het bot dood is en door nienw been
van de patiënt wordt vervangen. Dit laat
ste blijkt het geval te zijn.
Nadat het vreemde been is ingeplant,
ontstaat een bloeduitstorting, waarin al
heel gauw kleine bloedvaatjes gaan groeien
en jonge bindweefselcellen, de zgn. granu
laties dié we ook bij een uitwendige wond
kunnen waarnemen. Deze granulaties vor
men de enige verbinding tussen het inge
plante bot en het been van de patiënt, zo
dat het een eerste vereiste is dat beide
beenstukken zo dicht mogelijk tegen el
kaar liggen Immers hoe korter de afstand
die de granulaties en de bloedvaatjes moe
ten overbruggen, des te spoediger zal de
vergroeiing zich kunnen voltrekken.
Hebben de bloedvaatjes het ingeplante
beenstuk bereikt, dan groeien ze in de
holten van het bot naar binnen. Met de
jonge bivdweefselcellen die zich gevormd
hebben, gebeurt dan iets wonderlijks, want
onder invloed van een nog onbekende, door
het vreemde bot veroorzaakte, stoffelijke
prikkel worden zij omgebouwd tot cellen
die in staat zijn kraakbeen en been te vor
men. De cellen van het ingeplante been
sterven langzaam af, worden
vervangen door van buiten in-
groeiende cellen, en tenslotte
is een homogeen beenstuk ver
kregen dat geheel bestaat uit
door de patiënt zelf voortge
brachte beencellen. (Ditzelfde
vindt trouwens plaats met ge
transplanteerd hoornvlies, dat
op den duur eveneens door „eigen" hoorn
vlies wordt vervangen).
De vraag, hoe lang het duurt eer het
vreemde bot geheel verdwenen is, valt niet
met zekerheid te zeggen, aangezien het
antwoord mede afhankelijk is van de
grootte van het ingebrachte bot. Sommige
schrijvers menen dat de duur tussen 8
maanden en 1 jaar kan worden gesteld,
maar anderen nemen een langere termijn
aan, die wel tot 5 jaar kan uitdijen. Hoe
het ook zij, op den duur verdwijnt het
vreemde bot, dat behalve als steun
eigenlijk voornamelijk heeft gediend om
de eigen beenvormende cellen te activeren.
Maar genoeg hierover, want we wilden
u in kennis brengen met een paar talen
wonders.
Daarover morgen.
H. PéTILLON
(Nadruk verboden.' - -
