WiHe m den
frisse at
Pleidooi voor afsluiting van
Waterweg en Wester schelde
„Uitvoering van Commissie-advies,
anders bouwen wij zelf een IJ-tunnel"
Wellicht nog belangrijker dan
dichting der overige zeegaten"
Triomf van Jordaanse
stem in Krasnapolsky
Eerste Kamer-leden
over schoolgeldwet
Villa uitgebrand
Hefbrug op plaats
gebracht
Sir William Penney op
een geheime missie
Adenauer laat Blücher
niet heengaan
Hongaarse vinding zou
textiel „onverslijt
baar" maken
DONDERDAG 3 MAART 1955
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
9
Groot „karwei" op de Oude Maas
Voorlopig verslag
Nieuwe vinding voorkomt
vocht (en rheuma) in
huizen
Haags hof behandelt in
revisie zaak van 1948
Kort nieuws
Kerkelijk Nieuws
Deel van Suriname-
Compagnie weer thuis
Amsterdam neemt sterk standpunt in:
Nederlands derde taal bij
Indonesisch M.O. en H.O.
Brits-Amerik. samenwerking
voor atoomwapens hersteld?
Mr. Stoffels wil in Jogja
pleiten voor RMS-leiders
Moskou kent geheimen van
de geleide projectielen
Alle partijen wijzen Grotewchls
eenheidsreferendum aj
De veiligheid van ons land en van België tegen overstromingen, de belangen van
het verkeer te land en te water voor beide landen, de bestrijding van het zoutge-
vaar, de zoetwaterhuishouding van vrijwel ons gehele land en vele andere belangen
worden in hoge mate beheerst door de beslissing over de vraag of de Rotterdamse
Waterweg en de Westerschelde al dan niet open moeten blijven. Daarom is een
ernstig onderzoek naar de mogelijkheid van afsluiting met de daaraan verbon
den voor- en nadelen gewenst", zo besloot dr. ir. F. P. Mesu, lid van de Delta
commissie en oud-directeur van de Cultuurtechnische Dienst, Woensdagavond zijn
voor de vereniging „De Amsterdamse haven" gehouden inleiding over: de Delta
plannen.
„Daar de eventuele afsluiting van de
Rotterdamse Waterweg en de Westerschel
de buiten de beschouwingen der Delta
commissie moesten blijven, adviseerde zij
alleen tot verhoging en verzwaring der
daarlangs gelegen waterkeringen. De mo
tieven voor afsluiting van de andere zee
gaten pleiten echter volgens spreker in
niet mindere mate voor de Waterweg en
Westerschelde en het zou wel eens kunnen
blijken dat aan een afsluiting van deze bei
de vaarwegen de voorkeur zou moeten
worden gegeven. Bij afsluiting van de
Waterweg door sluizen zouden de Delta
plannen ingrijpend moeten worden ge
wijzigd".
Naar de mening van dr. Mesu dienen
dus, alvorens een besluit wordt genomen
over de Waterweg nog geen belangrijke
werken te worden uitgevoerd.
Uitvoerig stond de inleider stil bij de
nadelen van de open toegang tot de Rot
terdamse havens: moeilijke vaart, vooral
bij slecht zicht .tegenliggers, het ten an
ker gaan in verband met de kenteringen
van het getij en dergelijke.
Teneinde herhaling van de in 1953 aan
gerichte aanzienlijke schade te voorkomen
zullen maatregelen moeten worden getrof
fen tot verhoging van dijken, kaden en
haveninrichtingen, die 150 millioen gulden
zullen vergen.
Dan nog zal echter slechts één water
kering aanwezig zijn.
De Waterweg kan alleen ontzilt worden
door afsluiting met sluizen waarin alle
schepen (ruim 20.000 per jaar) zouden
moeten schutten evenals bij het Noordzee
kanaal.
Hiervoor zouden tenminste tweemaal
Het moet Woensdagavond in de Jor-
daanbuurt van Amsterdam wel stilletjes
geweest zijn, want haar bewoners zaten
grotendeels in de grote zaal van Krasna
polsky, nu weer innig en dan weer uitbun
dig te genieten van de schoonste stemmen
uit hun midden. De N.V. Bovema Gramo-
foonplatenindustrie te Heemstede, wie het
voor een van haar platenproducties om de
vier beste zangers van dit oude hart van
Amsterdam te doen was, hield haar laatste
auditie, nadat op voorgaande avonden te-
samen 103 Jordaners voor de microfoon
waren verschenen. Er kwamen vijftien
„finalisten" op het podium, van wie ach
tereenvolgens als de vier sterren werden
aangewezen Jan Muscher alias Johnnie
Jordaan, een neef van Willy Alberti, me
vrouw Leen Jansen, het echtpaar De
Munck (die velen bijna tot schreien heb
ben bewogen met hun lied van „somerson-
neschijn") en Willem Nus. Het is een da
verend festijn geworden en vele honder
den Jordaners hebben deinend de refrei
nen meegezongen, waarbij de glorie van
hun buurt zich uitte in indrukwekkende
trillers en uithalen.
En dat alles culmineerde in de ver
heerlijking „fan die ouwe Westertore",
die uit elk lied hoog oprees als het sym
bool van hun honkvastheid, „al staat 'ie
ook op koeiehuide, al is se bofestuk fan
houtEr traden ook een aantal be-
roepsartisten op ter opluistering van het
programma, dat op zichzelf echter reeds
zulk een succes was, dat de Jordaners er
gerust mee op tournée door ons land kun
nen gaan. Overal zou men genieten van
hun olijke „je-kennet-me-doen" menta
liteit, zoals die tot uiting komt in hun
lied „Ik heb een hüs en een tün en een
platje en een kooi met een kenarie-
piet ik heb een duf en een doffer in een
hokkie en de muibeltjes gaan op cre-
diet" Men zou zijn hart ophalen aan hun
onomwonden materialisme ,,'t sal je ge
dacht sijn, wat je allemaal met poen ken
doen") en hun gastvrijheid („seg Na, kom
je fenafond theeën").
He tis mogelijk, dat een deel van de
avond nog door een der omroepver
enigingen zal worden uitgezonden en te
recht, want „ik hoor se nóg singe, die
knape fan mossele faan in het suur".
zoveel sluizen als bij IJmuiden nodig zijn
opdat elk op- of afvarend schip steeds een
open sluis tot zijn beschikking heeft.
De Westerschelde
Naar de mening van dr. Mesu verdient
het ook aanbeveling om te onderzoeken of
voor de Westerschelde geen betere oplos
sing mogelijk is dan de ongeveer 350 mil
lioen gulden kostende versterking van de
dijken tot aan de Belgische grens.
Tegenover de enorme kosten van af
sluiting der Schelde zijn volgens zeer glo
bale ramingen ook zeer grote besparingen
mogelijk, namelijk:
a. Mindere kosten voor dijkversterking
in Nederland en België 5C0 millioen.
b. Besparing op het kanaal Terneuzen
Gent 50 millioen.
c. Vervallen van de veerverbinding
VlissingenBreskens. Lagere inpolde-
ringskosten van buitengronden. Opheffing
van de verzilting in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Mogelijkheid van zoetwatervoorziening
e.d. 50 millioen.
Tezamen 600 millioen gulden.
Indien zou blijken dat afsluiting van
de Schelde aan de mond technisch niet
uitvoerbaar is, of dat het openhouden van
de buitengeul niet bevredigend kan wor
den opgelost dan zal nog kunnen worden
onderzocht, de afsluiting van de Schelde
ongeveer in de lijn KruiningenPerkpol-
der met gelijktijdige doorgraving van de
vooruitstekende punt van Oost Zeeuwsch-
Vlaanderen bij Ossenisse. In dit gegraven
gedeelte kunnen de toegangssluizen voor
Antwerpen worden gebouwd terwijl de
vaargeul op het afgesloten deel van de
Schelde zal kunnen worden genormali
seerd.
De eb- en vloedbeweging op het open
blijvende deel der Schelde zal vermoede
lijk voldoende zijn voor het instand hou
den van de buiten-vaargeul.
De voordelen voor het kanaal Terneu
zenGent kunnen in dit geval evenwel
niet worden geïncasseerd.
Verschenen is het voorlopig verslag van
de commissie van rapporteurs uit de Eer
ste Kamer over het ontwerp van wet tot
regeling van de heffing van schoolgeld
(schoolgeldwet). Verscheidene leden waren
van mening, dat men door de aanvaarding
van dit wetsontwerp van de regen in de
drup zou komen. Reeds jaren lang wordt,
aldus die leden, in ons land een progres
sief schoolgeld geheven. Hiertegen hadden
Izi.i bezwaar. Huns inziens nu wordt deze
wijze van schoolgeldheffing bij de toepas
sing van de ontworpen regeling nog min
der aanvaardbaar. Immers, voor leerplich-
jtige kinderen zal als het ontwerp wet
'wordt het schoolgeld worden afgeschaft.
•Voor degenen echter, die voor hun oplei-
iding ook de hogere klasse' van vefschil-'
dende onderwijsinstellingen nog- -moeten
wolgen, wordt het stelsel van nrogressieve
ischoolgeldheffing gehandhaafd.
Onder deze omstandigheden hadden de
ihier aan het woord zijnde leden begrip
;voor het amendement-Fortanier-De Wit,
jdat bij de behandeling van dit wetsontwerp
'in de Tweede Kamer was ingediend, doch
daar geen meerderheid had verworven.
Ware het amenement aanvaard, dan had
men huns inziens voor een zuivere keus
gestaan met betrekking tot het al of niet
kosteloos verstrekken van onderwijs. Dat
het wetsontwerp "thans een tweeslachtig
karakter draagt, hangt naar hun gevoelen
ongetwijfeld samen met de houding, door
de Partij van de Arbeid tegenover bedoeld
amendement aangenomen, waardoor het
compromis, in het kabinet tot stand ge
komen, blijkbaar zal worden aanvaard.
In verband met het tweeslachtig karak
ter van de vooropstelde regeling v/aren
somm'gen van de hier aan het woord ziin-
de leden van mening, dat vei-wcping van
'"•t wetsontwerp de moe-eliikheid zou bie
den om de gehele materie, er in behandeld,
in nadere beschouwing te doen nemen.
Woensdagmiddag omstreeks halfeen is in
een woning aan de Baarnseweg te Bos en
Duin, gemeente Zeist, brand ontstaan, ver
moedelijk doordat vonken uit de schoor
steen op het rieten dak vielen. Nevelblus
sers uit Bos en Duin en uit Zeist werden
naar de plaats van de brand gebracht. On
danks het krachtig optreden van de brand
weer, geassisteerd door militairen van het
vliegkamp Soesterberg, waar de brand van
de verkeerstoren af was waargenomen,
kon men niet verhinderen, dat de villa ge
heel uitbrandde. Verzekering dekt slechts
gedeeltelijk de schade.
ADVERTENTIE
Zoals bekend wordt er op het ogenblik
te Rotterdam gewerkt aan een brug over
de Oude Maas, die toegang zal geven tot
het industrieterrein in het Botlekgebied.
Van deze brug had men reeds aan weers
zijden van de oever de „aanbruggen" met
een lengte van 240 meter en de toeleidings-
bruggen met een lengte van 160 meter ge
construeerd en ook waren reeds de twee
heftorens met een hoogte van 64 meter
gebouwd. In December 1952 begon men
met de bouw en daarna werden successie
velijk tevoren gemonteerde delen van de
brug „ingevaren". Alleen de hefbrug ont
brak nog, maar Woensdagochtend heeft
men deze op haar plaats gebracht. Deze
brug, die een lengte heeft van zestig meter
en ongeveer 850 ton weegt, is gemonteerd
bij Penn en Bauduin te Dordrecht naar een
ontwerp van Werkspoor. Zij werd on twee
aaneengekoppelde bakken (die ook voor
de delen van de Moerdijkbrug worden ge
bruikt) gemonteerd en vanochtend om
half vier verliet het gevaarte Dordrecht.
Met behulp van lieren heeft men de hef
brug op de plaats van bestemming daarna
„ingevaren" en om circa kwart voor tien
lag zij op haar plaats. Direct daarna is men
begonnen haar aan te sluiten op de kabels
van de heftorens. Om 7 uur 's avonds is de
brug omhoog getrokken, zodat het scheep
vaartverkeer weer ongehinderd kon pas
seren.
De brug hoont men in Juli voor het ver
keer te kunnen openstellen. Zij heeft een
totale breedte van 22 meter en omvat twee
trotoirs, een rijwielpad, een enkele spoor
baan en een rijweg van zeven meter.
Verrukkelijke pepermuntsmack
COLGATc - DE MEEST VERKOCHTE TANDPASTA TER WERELD
Een nieuw middel om vocht en schim
mels uit woningen te weren heeft volgens
de heer W. P. Niemandsverdriet uit 's-Her-
togenbosch na uitgebreide proefnemingen
bewezen effectief te zijn. Het nieuwe mid
del bestaat uit een gestreken dunne pleis
terlaag op de binnenkant van muren. Deze
laag wordt steenhard en ondoordringbaar
voor vocht en daardoor schimmelvrij.
De heer Niemandsverdriet houdt op het
ogenblik door geheel Nederland bespre
kingen met groepen architecten, binnen
huisarchitecten, aannemers, stoffeerders,
behangers en andere belanghebbenden om
de eigenschappen van het nieuwe pleister
te demonstreren. Het pleister is niet alleen
belangrijk, omdat het beschadiging van
behang, stoffering en meubilair voorkomt,
zo zegt hij, doch bovendien zijn droge wo
ningen comfortabeler en van grote bete
kenis- voor de -bestrijding -van de -vele vor
men van rheumatiek, dié een plaag zijn
voor honderdduizenden Nederlanders.
Valsheid in geschrifte
Het gerechtshof te 's-Gravenhage is
Woensdag begonnen met een diepgaand
onderzoek in de zaak tegen de 51-jarige
accountant Chr. L. M. M. uit Amsterdam,
die in 1948 was veroordeeld tot een gevan
genisstraf van drie jaar met aftrek wegens
valsheid in geschrifte. In hoger beroep was
het vonnis bevestigd en de Hoge Raad had
een cassatieverzoek verworpen. De zaak
wordt nu in revisie door het hof behandeld.
M., die in de jaren 1945 en 1946 een
functie bekleedde bij de Centrale' Ver
mogensopsporingsdienst, werd er van be
schuldigd onder elf kwitanties valse hand
tekeningen te hebben gezet. Deze kwitan
ties zouden de verantwoordingen moeten
zijn voor het betalen van gelden aan tip
gevers, die in enige zaken waardevolle ge
gevens hadden verstrekt voor het opsporen
van in en na de oorlog verdwenen of ver
borgen vermogens. In totaal zou 156.985
gulden aan „tipgeld" zijn uitbetaald vol
gens de elf kwitanties, zo was tijdens het
onderzoek gebleken. Hij zou dan eigen
machtig zijn opgetreden, want er was geen
toestemming tot het betalen van tipgelden
verleend.
Woensdag is één van de vier opgeroepen
getuigen gehoord. Het was de heer A. G. J.
Prakken, lid van Gedeputeerde Staten van
Noordholland, die een der directeuren is
geweest van de opsporingsdienst. Hij ver
klaarde dat slechts éénmaal is besloten tot
het uitbetalen van gelden aan een tipgever,
maar eerst na langdurig overleg met het
Nederlands Beheersinstituut.
De procureur-generaal bij het gerechts
hof te 's-Gravenhage vroeg na een lang
durige zitting bevestiging van het arrest
van het gerechtshof te Amsterdam, subsi
diair heropening van het onderzoek. De
heropening van het onderzoek zou dan
speciaal zijn voor het doen uitbrengen van
een grafologisch rapport over de handteke
ningen onder de elf kwitanties.
De eerste Nederlandse tekenfilms
rten Toonder's „De gouden vis"' be
efde dezer dagen haar Amerikaanse pro-
miére en wel in het Paris theater te New
York. Deze film zal ook in andere Ameri
kaanse steden worden vertoond.
Op 20 Juni a.s. zal het Poolse passa
giersschip „Batory", dat 14.287 brt. meet, een
eendaags bezoek aan de Amsterdamse haven
brengen. Het schip maakt dan een kruis
tocht en zal m-r -r dan 600 passagiers, voor
namelijk De en, aan boord hebben. De
„Batory" behoort toe aan de „Gdynia-
America Line".
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Schoonhoven M. Verweij te
Besoyen.
Aangenomen naar Peize A. Blanson Hen-
kemans legerpred. te Utrecht.
Bedankt voor St. Maartensdijk J. Boe-
zer te Eethen en Drongelen.
Benoemd en aangenomen naar Dedems-
vaart (als viA) A. J. Overbeeke cand. te
Leiden; idem naar Terwinselen J. G. N.
Cupédo, cand. te Noordwijk aan Zee.
Aangenomen als zendingspred. school -
beheer ressort Biak-Numfort, Nw. Guinea)
D. A. ten Haaft te Hoek (Zeel.) (voorheen
te Nw. Guinea); naar Noordeloos J. v. 't
Ende, cand. te Kampen, die bedankte voor
Molenaarsgraaf.
Bedankt voor Hoogeveen E. E. de Looze
te Hilversum; voor Middelstum J. B. Rijn-
ders te Angerlo.
Beroepen te Schoonhoven J. J. Moll, le
gerpred. te De Bilt.
Geref. Kerken
Beroepen te Nijverdal G. Heijerman te
Wolfaartsdijk; te Westerlee (Gron.) I.
Meijer, cand. te O. en N. Wetering. Beroe
pen en aangenomen naar Rhenen H. Vol-
ten, stud. pred. te Wageningen.
Aangenomen naar Zevenhuizen (Z.H.)
J. Bos te Asperen.
Beroepen te Tuindorp-Oostzaan J. C.
Schouten, cand. te Amsterdam; te 's-Gra-
venmoer J. J. Lamme, cand. te Haarlem;
te Zwagerveen G. Haaksma te Smilde.
Geref. kerken art. 31 K.O.
Beroepen te Hijken en te Twijzel L.
Douw, cand. te Zoutelande; te Leerdam J.
Faber te Deventer.
Bedankt voor Overschie L. Moes te Zalk
en Veecaten.
Beroepen te Den Helder G. Visée te
Kampen.
Chr. Geref. Kerken
Bedankt voor Sliedrecht J. Keuning te
Barendrecht.
Geref. Gem. in Nederland
Bedankt voor Nieuwaal F. Mallan te
Bruinisse.
Geref. gemeenten
Bedankt voor Yerseke en voor Vlissingen
H. Ligtenberg te Rotterdam-W.
Met het s.s. „Bonaire" van de K.N.S.M.
zijn vandaag 62 militairen van de Konink
lijke Landmacht, behorende tot het eerste
detachement van de Eerste Suriname Com
pagnie 1954, in het vaderland teruggekeerd.
De groep stond onder commando van de
le luitenant F. van der Linde van Sprank
huizen uit Groningen. Ter muzikale be
groeting was op de kade het muziekcorps
van de Huzaren van Boreel aangetreden,
dat marsmuziek afisselde met een niet ge
dirigeerde roffel der voeten op het plan
kier om warm te blijver
„B. en W. van Amsterdam hopen van
harte, dat de minister van Verkeer en Wa
terstaat spoedig het juiste woord zal spre
ken over de oeververbinding van het IJ en
zal beslissen over te gaan tot integrale uit
voering van het advies der commissie-De
Vos van Steenwijk, namelijk gelijktijdige
bouw van Hem- en IJtunnel alsmede de in
stelling van een tunnelbureau. Zo niet, dan
zal Amsterdam zelf de weg gaan tot uit
voering van het unaniem op 22 Januari
1953 genomen raadsbesluit, namelijk tot de
bouw van de tunnel onder het IJ volgens
plan-5 van de dienst der Publieke Werken".
Met deze woorden besloot de wethouder
voor de Publieke Werken van Amsterdam,
mr. G. van 't Huil vanmiddag zijn uitvoe
rig antwoord op de interpellatie, die het
raadslid de heer R. Th. Le Cavelier had ge
houden naar aanleiding van het plan-Vol-
kers tot de bouw van een brug over het IJ
en het graven van een scheepvaartkanaal
door Waterland als verbinding tussen het
Westelijk en Oostelijk havencomplex.
„De aanleg van deze brug zou de Am
sterdamse haven in tweeën delen en een
niet in cijfers uit te drukken economisch
verlies voor Amsterdam zijn, alsmede van
sterke ongunstige invloed op de werkgele
genheid", zo had de interpellant betoogd.
„Inplaats van de levensslagader, die het IJ
is en door de brug van het plan-Volkers
wordt afgebonden, wordt een plastic-ader
aangelegd. Een operatie waarbij het niet
uitgesloten is dat de patiënt zal doodbloe
den", aldus de heer Le Cavelier, die uitvoe
rig en gedétailleerd op de bezwaren van
het plan-Volkers inging. „Zijn B. en W. be
reid om Amsterdam-Noord uit zijn moeilij
ke positie te verlossen en tot spoedige uit
voering van het tunnelplan over te gaan.
afgezien van de financiële regeling met het
rijk, die eventueel later kan worden getrok-
fen?" zo vroeg hij.
De wethouder antwoordde onder meer
ten aanzien van de kosten (een der argu
menten van de minister om het plan-Vol
kers nader te laten onderzoeken), dat het
plan-Volkers aanzienlijk meer kosten met
zieh mee zal brengen dan het gemeentelijk
tunnelplan. In verhouding tot dit plan-5
kost de aanleg van de opritten, de bouw
van de 9 meter hoge brug en het graven
van het zeescheepvaartkanaal aanzienlek
meer dan het tunnelplan, dat in vele geval
len reeds aansluit op bestaande situaties
in de stad.
De duur van de bouw noemde de wethou
der vermoedelijk „het belangrijkste argu
ment". Het plan-Volkers zal eerst tien jaar
vergen voor het overleg en het graven van
het scheepvaartkanaal en vervolgens nog
vier vijf jaar voor de bouw van de brug
met de opritten en viaducten, zodat Am
sterdam dan eerst in 1969 of 1970 een vas
te oeververbinding zou hebben. Zou men
morgen met de tunnelbouw aanvangen, dan
zou deze gereed kunnen zyn in 1961
Uitvoerig stond spreker stil bij de contac
ten die de burgemeester en de wethouder
voor de Financiën en hij hebben gehad met
de minister. Dit contact is Maandag j.l. af
gesloten en hoewel dit overleg tussen de
dienst der Publieke Werken en de Rijks
waterstaat geheim is, kon de wethouder,
naar hij zei, wel meedelen dat B. en W. on
geschokt zijn en sterk zijn blijven aandrin
gen op de uitvoering van het ongeamen-
deerde raadsbesluit tot bouw van de tun
nel. Gedetailleerd gaf de wethouder de be
zwaren van B. en W. weer tegen het plan-
Volkers. Hij hoopte, dat de raad zich op
dezelfde wijze als B. en W. zal uitspreken
voor onherroepelijke uitvoering van het
raadsbesluit van 22 Januari 1953.
De burgemeester, mr. Arn. J. d'Ailly,
wees op de nautische bezwaren tegen het
brugplan-Volkers en noemde deze zelfs
„onoverkomelijk". Hij deelde mee, dat de
minister thans volledig op de hoogte is ge
bracht van de aspecten van het tunnelplan-
5. Geheel Amsterdam is in beweging geko
men en de raad ontving adressen van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken, van
de Vereniging van Bedrijven in Amster
dam-Noord, de plaatselijke centrales van
het N.V.V., de K.A.B. en het C.N.V., van de
Eenheidsvakcentrale afdeling Amsterdam
en van de Amsterdamse Industrievereni
ging, die alle aandringen op een snelle uit
voering van het gemeentelijk tunnelplan.
„Wat zou de directeur-generaal van de
Scheepvaart wel zeggen van deze aanslag
op de tweede haven van Nederland?" zo
vroeg de burgemeester zich af.
Daarna voerden sprekers van alle fracties
het woord en spraken zich unaniem uit te
gen het plan-Volkers.
LONDEN (United Press). Een woord
voerder van de Indonesische ambassade in
Londen heeft gezegd, dat de Indonesische
regering op het ogenblik doende is 300
leraren Engels aan te werven in Groot-
Brittannië en de Verenigde Staten, daar
het Engels in belangrijkheid na de Bahasa
Indonesia komt en het Nederlands van -de
de tweede plaats verdrongen heeft. Op alle
middelbare scholen en instituten van hoger
onderwijs in Indonesië wordt nu Engels
gedoceerd.
Vijftig Indonesische leraren volgen een
een-jarige cursus aan het onderwijsinsti
tuut van de Londense universiteit. De re
actie op advertenties in de Britse bladen
voor leraren Engels is tot dusverre meer
dan bevredigend geweest.
Minister-president dr. W. Drees heeft Woensdag, vergezeld door zijn echtgenote, een
bezoek gebracht aan de Staatsmijn „Emma" in Treebeek. Gewapend met mijnlamp
en helm heeft het echtpaar vergezeld van enige mijnautoriteiten een afdaling in de
schacht gemaakt. De fotograaf „nam" deze groepsfoto bij het verlaten van de lift:
links de hoofd-bedrijfsingenieur Rieland; tweede van links meérouw Helleman,
echtgenote van een der directeurenin het midden het echtpaar Drees; achter hen
oud-m.inister Wemmers, voorzitter van de directie.
LONDEN/LAS VEGAS (Reuter) Vol
gens niet-officiële berichten zal de Britse
atoomgeleerde Sir William Penney bin
nenkort met een belangrijke groep Britse
deskundigen naar de Verenigde Staten
vliegen voor geheime besprekingen, onder
meer over volledige hervatting van de
Brits-Amerikaanse samenwerking op het
gebied van atoomwapens. Een officiële
^woordvoerder wilde slechts zeggen, dat Sir
William „voor dringende zaken" naar het
buitenland gaat.
Ingewijden verwachten, dat de bespre
kingen voornamelijk zullen gaan over de
mogelijkheid van uitwisseling van ge
gevens over de ontwikkeling van de water
stofbom. De Britse groep zou wellicht een
gedeelte der huidige Amerikaanse atoom-
proeven in de staat Nevada bijwonen,
waarbij, naar men gelooft, een verbeterd
ontstekingsapparaat voor waterstofbom
men beproefd zal worden.
Volgens geruchten zou Sir William er in
geslaagd zijn een methode te vinden om
waterstofbommen goedkoper te maken dan
in de Verenigde Staten geschiedt. Dit zou,
met de Britse kennis op het gebied van
geleide projectielen, Penney een goede
onderhandelingspositie verschaffen bij zijn
besprekingen in de Verenigde Staten.
De derde atoomontploffing die Woens
dag in de woestijn van Nevada zou wor
den teweeggebracht, is uitgesteld tot Vrij
dag met het oog op ongunstige «weers
omstandigheden. De ontploffing zal de
grootste in de huidige serie proeven zijn.
Er zal een atoomwapen tot ontploffing
worden gebracht op een toren van onge
veer 160 meter hoogte. De proeven zouden
oorspronkelijk met deze ontploffing zijn
geopend, maar men heeft herhaalde malen
tot uitstel besloten.
De Londense Express suggereert dat de
Russen hebben ontdekt dat Penney naar
Washington zou gaan, omdat zij deze week
hun stilzwijgen over de Brits-Italiaanse
atoomgeleerde Ponlecorvo hebben verbro
ken. De Russen zouden willen trachten in
de Verenigde Staten nieuwe twijfel te
wekken aan de Britse veiligheidsmaat
regelen door de zaak-Pontecorvo op te
rakelen.
De algemene vertegenwoordiger van de
republiek Zuid-Molukken, dr. J. P. Niki-
juluw, deelt mede, dat de advocaat mr. P.
Stoffels in Amsterdam bericht heeft ont
vangen, dat de R.M.S.-leiders, die voor de
militaire rechtbank te Jogja terechtstaan,
wel prijs stellen op zijn rechtskundige bij
stand. Op verzoek van dr. Nikijuluw zal
mr. Stoffels zo spoedig mogelijk naar Jogja
reizen. Het wachten is op een visum van
de Indonesische regering. Mr. Stoffels
heeft zich via een Indonesische advocaat in
verbinding gesteld met de twaalf R.M.S.-
leiders.
(P.I.A. heeft gemeld dat volgens mede
deling van de rechter tijdens de eerste zit
ting de R.M.S.-arrestanten hadden ge
weigerd in te gaan op een aanbod van dr.
Nikijuluw inzake rechtskundige bijstand.
A.N.P.).
Albert Wairisal, de gevangen genomen
premier van de R.M.S., verklaarde dat een
oud-KNIL-officier, een zekere kolonel
Schotborg, de R.M.S. indertijd zes millioen
roepiah's had overhandigd maar dat die
som binnen twee maanden was verbruikt,
in hoofdzaak voor soldij. Wairisal zei dat
hij onschuldig was. Evenals Manuhutu
wierp hij alle blaam op dr. Somoukil. De
financiële en economische positie van de
R.M.S., zei Wairisal, was van de aanvang
moeilijk geweest en daarom had dr. Somou
kil voorgesteld de haven van Makassar
voor 13 millioen roepia's per jaar als
marinebasis te verhuren aan de Verenigde
Staten.
MOSKOU (Reuter/AFP) Het orgaan
van het Russische departement van De
fensie, „Krasnaja Zwezda" (rode ster),
schrijft, dat de Sovjet-Unie beschikt over
de geheimen van geleide projectielen, zo
als raketten en vliegende bommen, die van
atoomladingen kunnen worden voorzien.
De snelheid van de vliegende bommen is
groter dan die van supersonische jacht
vliegtuigen. Het apparaat bezit vleugels
en naast een voortstuwingsmechanisme
ook een stuurinrichting. De motor, een
turbine-straalmotor, is van eenvoudiger
constructie dan die van vliegtuigen. Aan
de stuurinrichting is een apparaat ver
bonden, dat automatisch de- koers corri
geert.
Een ander type is een soort V-l, die
wordt gelanceerd door middel van een
startbaan. Dit apparaat is voorzien van
een „astronautisch" stelsel voor koerscor
rectie in plaats van van een gyroscoop.
Een artikel in de „Rode Ster" bevat
tevens een aanwijzing, dat Sovjet-deskun
digen aan verdedigingsmaatregelen tegen
geleide projectielen werken.
(Van onze correspondent in Bonn)
Men krijgt in Bonn steeds meer de over
tuiging dat bondskanselier Adenauer niet
van plan is vice-kanselier Blücher van de
vrije-democraten uit zijn regering te la
ten gaan. Dr Adenauer heeft gisteren in
een zitting van het kabinet met geen
woord over het verzoek om ontslag van
Blücher gerept. Politieke kringen vermoe
den dat zowel de bondskanselier als de
vrije democraten tijd proberen te win
nen om het geschil in het vergeetboek te
doen raken.
Een nieuw voorstel van de Oost-Duitse
premier Grotewohl om het Duitse volk
aan beide kanten van het ijzeren gordijn te
vragen wat het over de Parijse verdragen
en over de hereniging van Duitsland
denkt, heeft in Bonn weinig indruk ge
maakt. Alle in de Bondsdag vertegenwoor
digde politieke partijen hebben zonder uit
zondering, een afwijzende houding aan
genomen.
Ollenhauer, de voorzitter van de socia
listische oppositiepartij, wijst er op dat
het manifest uit de St. Paulskirche in
Frankfort op ondubbelzinnige wijze tegen
het communisme was gericht. Hij ziet in
Grotewohl's voorstel een poging van de
communisten- om zich uit tactische over
wegingen bij een democratische beweging
in West-Duitsland aan te sluiten.
(ANP) Grotewohl heeft voorgesteld
om in een desnoods internationaal gecon
troleerde volksstemming in geheel Duits
land het volk de vraag voor te leggen.
„Bent u voor de vreedzame hereniging
van Duitsland door vrije verkiezingen in
geheel Duitsland in 1955 en voor het ma
nifest der Paulskerk of voor de Parijse
oorlogsverdragen?" Hij richt zich voor
namelijk tot de socialistische partij in
West-Duitsland en beloofde garanties voor
een volledige democratische vrijheid bij de
volksstemming. Grotewohl kondigde aan,
dat als gevolg van de ratificatie der ver
dragen van Parijs de acht landen van het
Sovjetblok hun plan voor de vorming van
een verenigd militair commando zouden
uitvoeren. Grotewohl nodigde de West-
Duitse jongemannen uit naar het Oosten
te komen als zij de dienstplicht wilden ont
lopen.
Een Hongaarse chemicus, Joseph Hajdu
geheten, heeft in het Parijse ijspaleis een
demonstratie gegeven van een door hem
uitgevonden methode om textiel onverslijt
baar te maken. Costuums, blouses, hoeden,
overalls en wat dies meer zij, die speciaal
geprepareerd zijn volgens zijn procédé, zou
den een duurzaamheid hebben, die varieert
van 2 tot 30 maal de normale levensduur
der verschillende stoffen
Hajdu was vele jaren geleden door de
uitvaardiging van anti-semietische wetten
gedwongen geweest, zijn vaderland te ver
laten en had zich toen naar Spanje begeven.
In 1942 brachten Amerikaanse zeelieden
nylonkousen naar Barcelona. Deze kousen
werden door de Spanjaarden „medias de
crista!" kristalkousen genoemd. Haj
du wist niet hoe de kousen gemaakt wer
den, maar denkende aan kristallen kwam
hij op de gedachte dat kiezelaarde, dat in
asfaltwegen wordt gebruikt, de grondstof
was. Dit bracht hem ertoe, aan bepaalde
stoffen zeer kleine deeltjes kiezelaarde toe
te voegen ten einde deze stoffen te verster
ken. Drie jaar werkte hij aan dit probleem
en in 1945 droeg hij voor het eerst een pak,
waarvan de stof volgens zijn procédé behan
deld was. Hij draagt dit pak nog steeds en
is van plan het met de nodige afwisselin
gen de rest van zijn leven te blijven dra
gen.
Bij de textielfabrikanten, die hij voor zijn
vinding wilde interesseren, stuitte hij op de
grootst mogelijke onwil. „Lever mij een
stof, die driemaal zo snel slijt als welke an
dere ook en ik neem het direct", zei een
van hen. „Ik verdraai het om persoonlijk
mee te werken aan de begrafenis van de
textielindustrie", zo verklaarde een ander.
Hajdu heeft tenslotte zelf een klein fa
briekje opgezet,maar men weigerde ge
woon zijn producten af te nemen. „Waarom
zouden wij deze producten met een klein
beetje meer winst dan normaal verkopen
om op den duur viermaal minder dan nor
maal te verkopen", zo redeneerden de win
keliers.
In Frankrijk echter kreeg hij een op
dracht van een fabrikant van overalls. Toen
deze een order van een grote fabriek ont
ving, deed hij bij de zending overalls een
aantal, die volgens het procédé-Hajdu be
werkt waren. Vier maanden later belde de
fabriekseigenaar de overall-fabrikant op en
bestelde een groot aantal overalls k la Haj
du, daar deze na vier maanden gebruik nog
als nieuw waren, terwijl de andere overalls
reeds geheel versleten waren. De Hongaar
heeft nu ook enige orders van het leger ge
kregen, maar de internationale textielindu
strie wil er nog steeds niet aan. (U.P.)
