Saar kwestie bedreigt Par ij se
accoorden in Frankrijk
Debatten over modderpoelen,
straatverlichting en eeuwfeest
Gaullist dringt aan op een nieuwe
Brits-Amerikaanse garantie
Defensie van Afrika in
studie genomen
Evangelische synode in
verzet tegen politiek
Militair overleed aan
dubbele longontsteking
Berging van Nederlands
scheepswrak in Kattegat
Directeur ARKA-bureau
over salaris-overleg
Willem Robert te
Haarlem overleden
Bennebroek
Lisse
Zandvoort
Hati le Fèvre zong
voor Kunstkring
DINSDAG 8 MAART 1955
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Zuid-Afrika stelt organisatie
voor Zuidelijk van de Sahara
Neutralist Heinemann niet
als voorzitter herkozen
RMS-propagandist krijgt
vijf jaar in Makassar
Vragen over massa-moord
in Noord-Sumatra
Arrestaties betroffen geen
Nederlanders maar
Indonesiërs
Noord-Ierse politie schoot
op een derde persoon
Vragen over vervoer in open
vrachtauto's beantwoord
Zal over enige dagen beginnen
A rrsterdamse Beurs
Belangrijke vergadering Dorp Vijfhuizenv
Vergadering „Het Witte Kruis"
A.R. Kiesvereniging
Nederland en Oranje
Nieuwe puzzler it
motorclub „Zandvoort"
Instructie voor militaire
filmkeuring wordt gewijzigd
Auto slipte; 58-jarige dame
kwam om het leven
In Minerva Theater
_l
(Van onze correspondent in Parijs)
De verklaringen van bondskanselier
Adenauer in de Bondsdag op 25 Februari
over de Amerikaanse en Britse houding in
de Saarkwestie kunnen de ratificatiekan
sen van de accoorden van Parijs bedreigen.
Premier Faure en de minister van Buiten
landse Zaken Pinay hebben de verschillen
tussen Bonn en Parijs over de interpretatie
van het aceoord. dat Mendès-France en
Adenauer in October hebben gesloten eerst
als onbelangrijk van de hanci gewezen. Nu
moet de regering zich echter spoedig duide
lijker uitspreken. Het Gaullistische Kamer
lid Vandroux, indertijd rapporteur over de
Saarkwestie en bovendien een zwager van
generaal De Gaulle, heeft de regering ver
zocht van Washington en Londen garanties
te verlangen om Adenauer's verklaringen
te weerleggen.
Het kabinet Faure is door het verzoek
uit deze hoek de Gaullisten behoren tot
de regeringsmeerderheid in een netelige
positie gebracht. Het is duidelijk dat de
Amerikanen en Engelsen er helemaal niets
voor voelen hun goede betrekkingen met
Bonn in gevaar te brengen. Dat heeft Lon
den in een overmatig voorzichtig communi
qué reeds laten weten. Groot-Brittannië, zo
heet het, zal pas bij de ondertekening van
het vredesverdrag met Duitsland een op
lossing van het Saargeschil steunen, dat al
le partijen kan bevredigen. Een toezegging,
waarmede Parijs voor het ogenblik niet
KAAPSTAD (Reuter). De Zuid-Afri
kaanse minister van Defensie, Erasmus,
heeft de Senaat te Kaapstad meegedeeld,
dat hij aan Britse ministers een voorstel
heeft voorgelegd voor een anti-communis
tische verdedigingsorganisatie in Afrika
ten Zuiden van de Sahara. De Britse rege
ring heeft het plan in overweging genomen.
In het licht van de nieuwe opvatting van
internationale verdediging acht de Zuid-
Afrikaanse regering besprekingen over een
verdedigingsorganisatie van anti-commu
nistische landen, waaronder de Verenigde
Staten en Groot-Brittannië van essentieel
belang. Minister Erasmus maakte voorts
een aantal maatregelen ter versterking van
de defensie van de Unie bekend.
Zuid-Afrika kan zich met het algemene
defensiematerieel vrijwel bedruipen.
Geen negers
Verscheidene oppositieleden stelden de
vraag, of inheemsen zullen worden bewa
pend ingeval van een inval in Zuid-Afrika.
Aanhangers der regering betoogden, dat de
inheemsen dan wellicht een groter gevaar
zouden vormen dan de vijand. Hierop zeide
minister Erasmus, dat de regering niet van
plan is, de naturellen te bewapenen, voor
de militaire dienst op te leiden of als mili
tair in of buiten de Unie te gebruiken. Zij
komen alleen in aanmerking voor niet-
militaire functies van ondergeschikte aard.
f (Van onze correspondent in Bonn)
De vroegere West-Duitse minister van
Binnenlandse Zaken dr. Gustav Heine
mann, is op de verenigde synode van de
Evangelische Kerk te Espelkamp (Westfa-
len), niet herkozen als voorzitter. Deze
synode die 120 leden telt is een van de
twee hoofdinstantiës van de protestantse
kerken in geheel Duitsland. Met een meer
derheid van 77 tegen 40 stemmen werd de
63-jarige hoogleraar aan de universiteit te
Freiburg, dr. Constantin von Dietze, voor
de eerstvolgende zes jaar tot voorzitter
gekozen.
Heinemann werd niet herkozen wegens
zijn houding ten opzichte van de herbe
wapening van West-Duitsland: In 1950 kre
gen bondskanselier Adenauer en zijn toen
malige minister van Binnenlandse Zaken
Heinemann een ernstig geschil van mening.
Heinemann trad af en richtte een neutra-
liteits partij op: de Gesammtdeutsche
Volkspartei, die bij de algemene verkie
zingen voor de Bondsdag in 1953 jammer
lijk schipbreuk leed. Dat belette Heine
mann niet zijn strijd tegen de herbewape
ning voort te zetten. Kort geleden nam hij
deel aan de grote betoging in de Paulus-
kerk te Frankfort aan de Main tegen de
Parijse accoorden met de socialistenleider
Ollenhauer.
De meerderheid der synode heeft het
blijkbaar niet wenselijk geacht een figuur
aan het hoofd te hebben die actief deel
neemt aan een strijd waarvan toch al be
weerd wordt dat de protestantse kerk er
aan tracht deel te nemen. De protestantse
kerken in Duitsland omvatten meer dan
veertig millioen leden. In de bondsrepu
bliek is meer dan vijftig en in de Oostzóne
meer dan tachtig procent van de bevolking
protestant.
De nieuwe voorzitter heeft onder het
nazi-regiem gevangen gezeten totdat de
Amerikanen hem bevrijdden. Prof. Von
Dietze legde er na zijn verkiezing de na
druk op, .dat de uitslag van de stemming
niet als een politieke uitspraak moet wor-
MAKASSAR (P.I.A.) Het landgerecht
in Makassar heeft Willem Manuhutu, pro
pagandist van de R.M.S. in Makassar, ver
oordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest en betaling van de
kosten van het rechtsgeding. Het landge
recht bevond hem schuldig aan steunver
lening aan de R.M.S. tijdens de oorlogs
toestand door het voeren van propaganda
voor de R.M.S. ten nadele van de republiek
Indonesië, waarbij hij betrekkingen onder
hield met leiders van de R.M.S. in het bui
tenland, zoals dr. Nikijuluw in Nederland.
Beklaagde verzocht bedenktijd voor het
aantekenen van hoger beroep. Voor de zit
ting bestond grote belangstelling van de
Molukse gemeenschap in Makassar.
veel verder komt. Wanneer Pinay Londen
en Washington niet tot beloften kan bewe
gen, en te verwachten valt dat nauwelijks,
dan gaat hij in een uitermate moeilijke po
sitie dc ratificatiedebatten in de Raad der
Republiek (Senaat) tegemoet, die op 22
Maart beginnen moeten.
De oppositie tegen de accoorden van Pa
rijs, die Mendès-France met zyn grote per
soonlijke gezag tijdelijk tot redelijkheid wist
te brengen, zal zeker nieuw voedsel vinden
in de geschillen over de Saar. Indien de se
natoren hun onbehagen in een amendement
tot uiting brengen, zal de Nationale Verga
dering haar debatten over de accoorden
moeten heropenen. Daarmede kunnen
maanden zijn gemoeid. Bovendien is 't aller
minst zeker of de ploeg Faure/Pinay het
zelfde succes zal oogsten als Mendès-Fran
ce einde December met bovenmenselijke
moeite had bereikt, toen- de Nationale Ver
gadering de Duitse herbewapening in eerste
lezing kokhalzend slikte.
DJAKARTA. (United Press). Twee
leden van het Indonesische parlement heb
ben de regering formeel verzocht de be
richten te ontkennen of te bevestigen, dat
regeringstroepen in Noord-Sumatra een 94
tal .mannen hebben gefusilleerd.
De beide afgevaardigden deelden mede
een aantal telegrammen te hebben ontvan
gen van vooraanstaande leiders in Atjeh,
waarin de persberichten werden beves-
stigd. In Djakarta heeft het nieuws grote
opschudding veroorzaakt.
Het hoofdkwartier van het Indonesische
leger heeft een telegram verzonden aan de
militaire commandant van Noord-Sumatra
te Medan waarin om een volledig rapport
over de beweerde wreedheden wordt ge
vraagd.
Indonesische politie-actie
Naar thans vernomen wordt zijn de zeven
bemanningsleden van de „Willem Ruys",
die door de politie werden gearresteerd,
Indonesiërs. Tevoren werd bekend gemaakt
dat het hier Nederlanders betrof.
Een boot. van de politie zette verleden
week Donderdag het Nederlandse passa
giersschip achterna en dwong dit te stop
pen enkele mijlen buiten de haven van
Tandjong Priok. Politiemannen gingen ver
volgens aan boord en arresteerden dezeven
mannen. Wat hun ten laste is gelegd, is
nog steeds niet bekend.
BELFAST. (United Press! De spe
ciale Dolitie van Ulster (Noord-Ierland)
heeft bij het patrouilleren langs de grens
tussen Ierland en Ulster onnieuw iemand
neergeschoten. In minder dan 24 uur tijds
heeft de politie een persoon doodgescho
ten en twee personen gewond. De regering
heeft met bezorgdheid kennis genomen
van de incidenten.
Det politie patrouilleert in grote getale
langs de grens, maar men weivert mede te
delen of deze activiteit bedoeld is als een
soort proefmobilisatie of het gevolg is van
inlichtingen, dat het Ierse Republikeinse
leger (IRA), nieuwe grer.sovervallen be
raamd.
Het derde slachtoffer is een 23-jarige
chauffeur, die werd neergeschoten bij een
grensovergang. Volgens de politie had hij
een teken van de politie om te stoppen,
niet gezien of er geen acht op geslagen.
Ziin toestand is ernstig.
Honderden auto's ziin bij de grens aan
gehouden. De inzittenden werden onder
vraagd. Sommige automobilisten werden
acht maal gedwongen te stoppen.
Op vragen van het Tweede Kamerlid de
heer Haken (C.P.N.) over het vervoer van
militairen in open vrachtauto's heeft mi
nister Staf geantwoord, dat op Vrijdag 11
Februari schietoefeningen zijn gehouden
op de Leusderheide door een compagnie
uit Schoonhoven.
De deelnemers aan deze oefeningen zijn
des morgens te 7.20 uur van Schoonhoven
naar Leusden vertrokken en te ongeveer
17.00 uur te Schoonhoven teruggekeerd.
Er zijn alleen schietoefeningen gehouden,
zodat geen bijzonder lichamelijke inspan
ning werd-gevergd. Het transport duurde
telkens ongeveer anderhalf uur. Het ge
schiedde met vrachtauto's, afgesloten door
zeildoek. De mannen waren voorzien van
wintergoed en overjassen. Het was geen
vriezend weer.
Eén militair, die aan de oefeningen had
deelgenomen, heeft zich de volgende mor
gen op het ziekenrapport gemeld met keel-
klachten. Er werd geen temperatuursver-
hoging vastgesteld. Wel zijn hem medi
cijnen verstrekt. De patiënt heeft daarna
die ochtend aan de dienst deelgenomen.
Zaterdagmiddag en Zondag heeft hij zich
tussen de maaltijden, aan welke hij nor
maal deelnam, te bed bevonden. Hij heeft
niet naar de dokter gevraagd, hoewel deze
ter plaatsë was.
Toen de sergeant van de week de patiënt
Zondagavond nog te bed trof, heeft hij de
arts gewaarschuwd. Deze onderzocht de
patiënt en constateerde een dubbelzijdige
longontsteking. Hij diende ter plaatse een
zuurstofbehandeling toe. Daarna is de pa
tiënt terstond per ziekenauto naar het mi
litaire hospitaal te Utrecht vervoerd. De
behandelende arts is met het zuurstof
apparaat in de ziekenauto meegereden. Tij
dens het transport is de patiënt overleden.
De opgedane ervaringen hebben geen
aanleiding kunnen geven in de algemeen
toegepaste wijze van vervoer naar en van
de oefenterreinen wijziging te brengen. De
minister zou het in strijd met zijn verant
woordelijkheid achten te bepalen, dat
oefeningen bij slecht weer niet zullen door
gaan.
STOCKHOLM (United Press) Björn
Helmfrid, de archivaris van de textiel- en
papierfabriek „Holmens Bruk" te Norr-
köping die in de zeventiende eeuw eigendom
was van de Nederlands-Zweedse wapenfa
brikant Louis de Geer, heeft medegedeeld
dat de pogingen, het wrak te bergen van
een van De Geer's koopvaarders die om
streeks 1630 is vergaan in het Kattegat,
over enige dagen zullen beginnen.
Het wrak ligt bij Varberg, aan de Zweed
se Zuidwestkust, halverwege Malmö en
Göteborg. De plaats ervan is op 125 meter
nauwkeurig bepaald met behulp van het
echolood. Het ligt op ruim 40 meter diepte.
De belangstelling in Zweden gaat niet in
de eerste plaats uit naar het wrak maar
naar <een deel van de lading die moet heb
ben bestaan uit koperdraad, baren koper
en ijzer en musketten, alle producten van
de voormalige „Holmens Bruk", omdat die
nieuw licht zouden kunnen werpen op de
productiemethoden van de zeventiende
eeuwse metaalindustrie
De koopvaarder die men zal trachten te
bergen was volgens papieren, die Helmfrid
onlangs heeft gevonden in de archieven van
„Holmens Bruk", op weg naar Amsterdam
toen hij zonk. De Geer dreef een levendige
handel met Amsterdam en liet daar, toen
Denemarken zijn wapenschepen niet meer
dóór de Sont wilde laten passeren, een vloot
uitrusten en bemannen, die onder bevel van
de Zeeuw Maerten Thijszoon de Sont voor
hem moest openen. Thijszoons vloot kwam
echter niet verder dan het Listerdyb, de
zeestraat tussen het Duitse waddeneiland
Svlt en het Deense waddeneiland Römö. Tij
dens de daar geleverde slag met een Deense
vloot zonk bij het kleine waddeneiland Jord-
sand ook een van de branders van De Geers
oorlogsvloot. De JDeense duiker ir. Jan Uhre
heeft in Nederland belangstelling gewekt
voor zjjn plannen, dat wrak te bergen. Uhre
heeft ook plannen opgesteld voor berging
van een derde wrak van een Nederlands
schip, namelijk de „Brederode", het vlagge-
schip van Witte de With, dat bij Snekker-
sten, vlak ten Zuiden van Helsingör ver
gaan is.
Op een zeer druk bezochte vergadering
van de afdeling Tilburg van de algemene
R.K. Ambtenarenvereniging heeft de di
recteur van het A.R.K.A.-bureau, de heer
W. Dysselbloem, de gevoerde onderhande
lingen met de drie andere ambtenarenor-
ganisaties en de regeringsdelegaties in het
georganiseerd overleg uiteengezet.
Met nadruk verklaarde de heer Dyssel
bloem, „dat er van afbreking der bespre
kingen met de regeringsdelegaties geen
sprake is". Wel, dat de besprekingen zijn
vastgelopen, daar de jongste regerings
voorstellen voor de centrales onaanvaard
baar waren. De oorzaak van de te lage
salarissen, die de regeringsvertegenwoor
digers vporstellen, aldus spreker, is de
fictie van het functieloon, dat wil zeggen,
dat de regelingslonen in het vrije bedrijf
als de werkelijke lonen beschouwd wor
den en men dus geen rekening houdt met
de verschillende toeslagen. Ook wilde de
regeringsdelegatie niets weten van een
ethisch minimum van 3180 gulden voor ge
huwden op 23-jarige leeftijd, dat de ARKA
had voorgesteld. Mede doordat met andere
verlangens, die reeds jaren geleden wer
den ingediend, tot nu toe geen rekening
werd gehouden, is bij de ambtenarenorga-
nisaties het vertrouwen in de regerings
delegatie, die te veel vasthoudt aan de ge
leide loonpolitiek, lichtelijk geschokt. De
heer Dysselbloem vreesde, dat het moeilijk
zal zijn om tot acceptabele voorstellen te
komen. De ARKA-leiaing vertrouwt, dat
de afdelingen zonder afzonderlijke acties
te gaan voeren achter het hoofdbestuur
zullen staan nu Maandagmiddag reeds een
eerste bemiddelingspoging is gedaan en
men Woensdag in de commissie van ge
organiseerd overleg zal trachten om tot
een standpunt der vijf centrales te komen
op grond van de voorstellen, zoals die nu
gedaan zijn.
Zondag is op tachtigjarige leeftijd in
Haarlem overleden de toonkunstenaar Wil
lem Robert, broer van de stadsorganist. De
overledene, op 18 April 1874 te Haarlem
geboren, werd door zijn vader, eens diri
gent van de Liedertafel „Zang en Vriend
schap", ongeleid tot violist en door Corné-
lie van Zanten tot zanger. Als altist en
later als eerste violist speelde hij in het
Concertgebouw-Orkest onder leiding van
Kes en Mengelberg.
In 1907 vestigde Robert zich in Tilburg,
richtte er een gemengd koor op, dat debu
teerde met „Die Schöpfung" van Hayan,
spoedig gevolgd door „Les Beatitudes" en
Beethoven's „Negende Hij werd er leraar
en daarna directeur van de Muziekschool.
Ook was hij enige jaren dirigent van de
liedertafel „Souvenir des Montagnards" en
van het mannenkoor „Caecilia".
Daarnaast was hij vioolleraar aan de
Muziekschool in Breda, dirigent van het
mannenkoor „Caecilia" aldaar, dat zich na
dien oploste in de Koninklijke zangvereni
ging Breda's Mannenkoor.
In Breda ook voerde hij onder meer
„Das Madchen und das Leben" "van Wil
lem de Haan en Bach's Johannes-Passion
uit, met de plaatselijke zangafdeling van
Toonkunst. Bovendien was hij verbonden
aan de orkestvereniging „Smetana".
Op 75-jarige leeftijd vestigde Willem
Robert zich in Haarlem en trok zich terug
uit het actieve kunstenaarsleven.
3-3% Nederl.'47
A.K.U
Unilever
Philips Gloeil.
Kon. Petroleum
A'dam Rubber
Holl. Amer. Lijn
N. Scheepv. Unie
H.V.A
Deli Mij
Amsterd. Bank
Ned. Handel Mij.
Rotterd. Bank
Twentsche Bank
Anaconda Copper
Bethlehem Steel
Republic Steel
Shell Union
Tidewater
iU. S. Steel
Slotkoers
gisteren
100%
312%.
390
363%
599
114%
196
134%
149%
145%
245%
228
215
233
54
133
86s/,
64
23 »s/,o
8OV2
Openings
koersen
100%
312
392
368%
596
115'
193
181
149
145
246
229
215
233
54
129)
85%
66
28%
80
De „Queen Elizabeth" krijgt in het dok van Southampton zijn jaarlijkse goede beurt.
Bij deze gelegenheid wordt ook de ankerketting geïnspecteerd. Het moet wél een
enorme ketting zijn, waarmee men de oceaanstomer in de boeien slaat. Deze
afbeelding laat daaraan geen twijfel over.
Maandagavond was in café „De Die le
Clercq" aan de Spieringweg in Vijfhuizen
de Vereniging „Dorp Vijfhuizen" in verga
dering bijeen. Ondanks het slechte weer
was de belangstelling groter dan ooit, het
geen mede zijn oorzaak vond in het feit dat
de propagandist van de vereniging, de heer
J. Hoogervorst, met 44 nieuwe leden het
ledental tot over de honderd had opgevoerd.
In zijn openingswoord herdacht de voor
zitter, de heer C. A. de Koning., dat de ver
eniging, die de oudste dorpskern in de Haar
lemmermeer is, op 24 September van dit
jaar veertig jaar bestaat. De heer J. J. L.
Dieben, die thans wegens ziekte en spoedig
vertrek naar elders zijn functie moest neer
leggen, heeft de organisatie van 30 October
1935 af als secretaris gediend.
De voorzitter las een brief voor, waarin
het bestuur hem dank zegde voor zijn mede
werking en liet deze brief met een tastbaar
bewijs van dank, bij hem thuisbezorgen. Ook
wees de heer De Koning nog eens op het
belang van een dergelijke organisatie. Het
gemeentebestuur dringt steeds meer aan op
de vorming van dorpskernen, die zich in
verbinding moeten stellen met in de wijk
woonachtige raadsleden om de belangen in
de gemeenteraad te bepleiten.
Uit de verslagen bleek, dat ook de finan
ciële positie van de vereniging gunstig is.
Bij de bestuursverkiezing werd in plaats van
de aftredende secretaris, de heer Dieben, de
heer P. Klaassen als opvolger gekozen. In
de vacature Joh. Philippo werd de heer Th.
van der Putten als penningmeester benoemd.
Ook werd er een commissie gekozen, die
de dorpsvereniging zal vertegenwoordigen
in het eeuwfeesteomité.
Medegedeeld werd, dat door het eeuw
feestcomité Haarlemmermeer een bedrag
van f 1000 beschikbaar werd gesteld voor de
feestelijkheden in Vijfhuizen. Van de zijde
van het Rode Kruis werd medegedeeld dat
op 2 Juli (de dag van de opening van het
eeuwfeest) in de Haarlemmermeer een
grootscheepse demonstratie wordt gehouden,
waarvan zich ook in Vijfhuizen een gedeelte
De afdeling Bennebroek, Vogelenzang en
omstreken van de Noordhollandse vereniging
„Het Witte Kruis" houdt op Woensdag 9
Maart in „Oud Berg en Dal" de jaarlijkse
algemene 'edenvergadering.
De agenda vermeldt naast de gebruikelijke
jaarverslagen bestuursverkiezingen waarbij
voorzien moet worden in de vacature van
voorzitter, ontstaan door het overlijden van
de heer W. A. Philippo.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Louise Martha Anthonia, d.
van A. J. v. d. Linden en G. A. G. v. Duin.
OVERLEDEN: C. Bouterse. wed. van J. v.
Oudenaarden, m., 82 j.; C. Bloebaum, echtgen.
van M. Bont, vr., 71 jaar.
Maandagavond hield de plaatselijke kies
vereniging van de Anti Revolutionnaire
Partij in Lisse een ledenvergadering in „De
Witte Zwaan", onder leiding van de heer
Rietkerk, die in zijn openingswoord het
overlijden herdacht van de heren A. Kope-
naal en J. P. Segers, welke beiden steeds
actief aan het verenigingsleven hadden
deelgenomen. Voorts werd door hem be
kend gemaakt, dat hij om gezondheids
redenen zijn functie als voorzitter moest
neerleggen
Door de heer M. Montagne werd een in
leiding gehouden over het reorgani
satie rapport van de partij.
Zondag 13 Maart houdt de motorclub
„Zandvoort" wederom een puzzlerit voor
auto's en motoren. De lengte van het
traject is ongeveer zeventig kilometer over
uitsluitend goede wegen. De gemiddelde
snelheid bedraagt voor alle deelnemers 36
kilometer per uur. De start heeft plaats
van 1 uur af bij het clubhuis „Paviljoen de
Vijverhut." Deze rit telt mee voor het club
kampioenschap 1955 alsmede voor de „niet-
leden-beker".
Aan deze rit wordt nog een speciale op
gave verbonden, waardoor niet alleen de
cracks, doch ook de minder geroutineerde
deelnemers een volkomen gelijke kans
hebben.
zal afspelen. Onder meer zal die middag op
een speciaal Rode Kruis-vliegveld een hef-
schroefvliegtuig (in dienst van het Rode
Kruis) in het dorp landen.
Slechte wegen.
Natuurlijk werd er ook druk gesproken
over de zeer slechte toestand van de wegen
in Vijfhuizen. Er waren leden in de verga
dering. die voorstelden om bij het veertig
jarig bestaan van de dorpsvereniging aan
de gemeenteraad te verzoeken een cadeau
aan te bieden in de vorm van een behoor
lijk funetionnerende riolering, waardoor de
modderpoelen tot het verleden zullen be
horen.
Zelfs stelde men voor bij het eeuwfeest
niet te vlaggen, omdat de gemeente Vijf
huizen tóch wordt vergeten en de duizend
gulden subsidie te gebruiken voor het ver
beteren van de Zwarteweg; wanneer deze
van modder, kuilen en keien gezuiverd zou
zijn, zou dit bedrag een blijvend feest voor
het dorp betekenen. Anderzijds waren er
ook stemmen, die wezen op de aandacht van
de gemeente voor Vijfhuizen: aan de Vijf-
huizerweg werd reeds een stuk trottoir aan
gelegd, de gemeente kocht drie H.A. grond
aan de Vijfhuizerweg voor de uitbreiding en
voor de verdere riolering is een commissie
benoemd, waarvan verwacht mag worden
dat deze de plannen spoedig zal verwezen
lijken.
De heer H. M. C. Vissers, wiens mening als
lid van de gemeenteraad uiteraard steeds
werd gevraagd, bracht het gesprek nog op
de Bescherming Bevolking. Daar deze dienst
in Vijfhuizen tot heden geen enkel resul
taat boekte, werd door de B. B. verzocht
een vergadering met de dorpsvereniging te
beleggen, teneinde deze toestand te bespre
ken. De vergadering ging hiermede accoord.
Nadat tenslotte de straatlantaarns, de hal
teplaats van de bus, de voortuintjes en de
dorpsuitbreiding ter sprake waren geko
men, werd de vergadering gesloten.
Minister Staf:
Op vragen van het Tweede Kamerlid de
heer Goedhart (P.v.d.A.) betreffende de
afkeuring van twee Amerikaanse films
door de militaire filmkeuringscommissie
heeft minister Staf onder meer geant
woord. dat inderdaad de films „From here
to Eternity" en „The Caine Mutiny" door
de militaire filmkeuringscommissie voor
vertoning in militaire filmzalen zijn afge
keurd.
Uit deze afkeuring kan geen oordeel
van de legerleiding worden afgeleid, maar
slechts van een beslissend aantal leden
der filmkeuringscommissie. Deze leden
hebben zich in hun oordeel laten leiden
door de aard van het publiek, waarvoor
de vertoning zou zijn bestemd, de plaatsen
waar en de omstandigheden waaronder de
vertoning zou plaats vinden. Zij vonden
voor dit oordeel steun in de overwegingen,
waarop de centrale filmkeuringscommissie
het predicaat „cultureel" aan de beide
films onthield.
De minister heeft beide films niet ge
zien, doch met belangstelling kennis ge
nomen van een waarderende bespreking
in het weekblad voor militairen „Reveille"
verzorgd door de protestantse geestelijke
verzorging, gewijd aan „From here to eter
nity". Over de film „The Caine Mutiny"
bereikte hem een gunstige beoordeling van
een zeer tot oordelen bevoegde opper-
officier. De minister heeft hierdoor de
overtuiging gekregen, dat de instructie
voor de filmkeuringscommissie bezwaarlijk
hanteerbaar is. Hij zal deze wijzigen. De
nadruk zal daarbij komen te liggen op de
bevoegdheden van de hoofden der gees
telijke verzorging, aangezien het onge
wenst is godsdienstige en levensbeschou
welijke tegenstellingen voor een uitsluitend
militair publiek door middel van de film
te behandelen.
Maandagmiddag vier uur is de 58-jarige
mevrouw J. M. B. op de Middenweg te
Amsterdam dodelijk gewond. Zij stond op
een vluchtheuvel bij de Nieuweweg te
wachten, toen een personenauto naderde,
die voor het rode licht moest stoppen. De
wagen slipte naar links over de vlucht
heuvel heen, waardoor mevrouw M. be
kneld raakte tussen een tram en de auto.
Bij aankomst in het Wilhelminagasthuis
bleek zij te zijn overleden.
De muziekavond, die de leden van de
Heemsteedse Kunstkring, gisteren in de
bovenzaal van het Minerva Theater aan
geboden werd, was door zijn tweeledigheid
een merkwaardige gebeurtenis in dit sei
zoen. Het eerste gedeelte had met het
tweede, dat na de pauze kwam, slechts de
muziek als element gemeen. Het waren
twee zelfstandigheden, die van de belang
stellenden een volkomen andere instelling
vroegen. Zij vulden elkaar zelfs niet aan.
Het ging op deze avond namelijk om de
uitvoering van de liederencyclus „Die
schone Mülleriri' van Franz Schubert door
de tenor Han le Fèvre met begeleiding van
de pianiste Wiep Zijlstra vóór de pauze.
En daarna om een gezellig praatje van de
componist Jan Mul over eigen werk 'en
over een paar pianovoordrachten ter illu
stratie daarvan.
Ongeveer twee jaar geleden heeft Han
le Fèvre op een huisconcert te Heemstede
reeds „Die schone Müllerin" voorgedragen,
Dat deze cyclus van liederen de zanger
sindsdien in zijn greep heeft gehouden,
werd door de keuze van dit werk voor een
tweede uitvoering wel bewezen. Men kon
verwachten, dat de zanger voor deze reprise
zich nog meer zou gaan verdienen in hét
wezen van deze gevoelige lyriek, de weer
spiegeling van de romantische tijdgeest,
die in het begin van de negentiende eeuw
de litteratuur, de schilderkunst en de mu
ziek een eigen karakter gaf. De vlucht in
de fantasie, de vlucht voor de harde reali
teit van het leven met als uiterste conse
quentie de lugubere, half verkozen dood,
dit alles was typerend voor de mens, die
door psychische kwetsbaarheid en maat
schappelijke verlatenheid aan de fatale
aantrekkingskracht van de afgrond geen
weerstand kon bieden.
De cyclus vormt een onverbreekbare
eenheid in een psychologisch verantwoor
de opeenvolging van liederen, die de dich
ter Wilhelm Müller baseerde p op eigen
levenservaringen. Voor Schubert waren zij
als een uiting van eigen gedachten, van
eigen leed. En als een echt-romantisch
kunstenaar schiep hij de muziek als direct
resultaat van zuivere inspiratie. Bij een
integrale uitvoering van „Die schone Mül
lerin" gaat men toch beseffen hoe vaak
deze liederen onrecht aangedaan wordt
door losse vertolkingen, hoe de zin van de
bekendste, als „Der Neugierige" en „Wo-
hin?" in zulke gevallen toch maar ten dele
tot uitdrukking wordt gebracht.
Han le Fèvre had zich met de voor
dracht van „Die schone Müllerin" weer
voor een zeer zware taak gesteld. Echter
was het ter dege merkbaar, dat er verdie
ping van uitdrukking gekomen was, vooral
voor wat de laatste negen liederen betrof,
waarin het levensdrama zijn grootste ont
wikkelingsspanning krijgt. Voor de eerste
groep van elf liederen leek de zanger nog
zoekende naar een juiste interpretatie. Er
was nog een te kort aan gevoelswaarde
expressie van het woord, soms een over
maat aan ontlading (Ungeduld). Maar een
lied als „Morgengruss" trof door eenvoud
van zegging en door een uitstekend getrof
fen sfeer.
Afgezien van een minder volmaakte be
heersing van enkele hoge tonen deed de
solist in vocaal opzicht goede dingen. Op
het punt van dictie bleef werkelijk geen
wens onvervuld. Zo werd deze voordracht
verheugend door de toenemende verinner
lijking, die er uitsprak, en door het kunst
zinnige perspectief, dat zich aankondigde,
De pianiste Wiep Zijlstra verrichtte bij het
nauwgezet begeleiden van Han le Fèvre
belangrijk werk. Haar spel muntte uit door
een gevoelige dynamiek en door het schep
pen van de noodzakelijke lyrische en dra
matische sfeer van de liederen. Met warme
bijval en bloemen zijn beide kunstenaars
beloond voor hetgeen zij geboden hadden.
Causerie van Jan Mul
De componist Jan Mul heeft in een gees
tige causerie het een en ander verteld over
zijn drang tot musiceren en componeren.
Hij opende gul de deur van zijn ivoren
toonkunstenaars-torenkamer, waarvoor hij
reeds in zijn prilste jeugd door aanleg een
vestigingsvergunning had en haalde het
ene blad manuscript na het andere te voor
schijn. Dat waren proeven van compositie
uit zijn leertijd, waar hij nog niet „achter
kon staan" en werken, waarbij hij dat wel
kon. Jan Mul liet horen hoe bijvoorbeeld
intervallen van een kleine en een over
matige seconde en van een kleine terts in
composities verwerkt kunnen worden en
hoe hij met „gelegenheidsstukjes" zijn op
rechte wensen bij huwelijk, geboorte, ver
jaardagen en andere verheugende gebeur
tenissen tot uitdrukking bracht. Het was
een leuk besluit van de avond en niemand
dacht meer aan Schuberts rampzalige
molenaarsknecht. P. ZWAANSWIJK
