Kamervoordracht
voor Hoge Raad
so
Sterren van de „nulde" grootte
C hefarme ,4-
„De Grafische"
PANG
Camera
van het
draait langs facetten
Leger des Heilswerk
Minister antwoordt: de onafhankelijk
heid der pers is niet aangetast
Canada schenkt een
Noordpool-uitrusting
Eerste Kamer aanvaardt
begroting van Verkeer
en Waterstaat
Eerste vrouwelijke
gewone rechter
Drie commando's voor
de Krijgsraad-West
Vijf Duitse arbeiders
zwaar-, 25 licht gewond
vetsnap&unj. pan cfeews&iana
m
Zie Boven
N.Ph.O. concerteerde
voor het P.E.N.
Modeshow van
Vogelzang
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Geclausuleerde regeringsuitnodiging aan dagblad
Voor het leger-studiecentrum
Belangrijke vooruitgang
bij bestrijding van pijnen
PTT-personeel houdt een
landelijke loonconferentie
Minder dienstplichtigen in Belgié
Mr. Josephine Kroesen
Autobusongeval te Enschede
Examens
Biljarters ontvangen
In Stedelijk Museum
te Amsterdam
Ongeregeldheden op Cyprus
bij begin van een proces
Opnamen in zaal van het
Jongenshuis te Haarlem
Veehouder bestal buurman
DONDERDAG 17 MAART 1955
7
Minister Drees heeft geantwoord op vra-
gen van het Tweede Kamerlid de heer
Goedhart luidende:
„Is het juist dat de regering door be
middeling van de RVD een aantal Neder
landse dagbladen heeft uitgenodigd, een
redacteur een reportagereis naar Neder
lands Nieuw-Guinea te doen maken?
Is het juist dat de uitnodiging aan een
dezer bladen vergezeld is gegaan van de
mededeling, dat de regering een met name
genoemde redacteur van dit blad niet als
redactioneel vertegenwoordiger van deze
krant voor deze reis zou kunnen aanvaar
den, aangezien de regering bezwaar had
tegen publicaties, die de betrokken jour
nalist enige jaren geleden al dan niet zou
hebben gedaan?
In het juist, dat het betrokken blad de
uitnodiging van de regering onder deze
omstandigheden van de hand heeft moeten
wijzen, omdat het geen discriminatie van
een zijner redacteuren wenste te aan
vaarden en omdat het principieel bezwaar
maakte tegen inmenging van de regering
in zijn redactionele aangelegenheden?
Is de regering niet van oordeel, dat zij
zich ook wanneer zij in het belang van
je voorlichting in bepaalde gevallen facili
teiten aan dagbladen verleent dient te
onthouden van handelingen, die de indruk
zouden kunnen wekken, dat zij de onaf
hankelijkheid van de pers zou willen aan
tasten?"
De minister-president minister van Al
gemene Zaken heeft thans schriftelijk ge
antwoord. De eerste vraag wordt beves
tigend beantwoord, met dien verstande, dat
de reis niet een reportage-, maar een oriën
tatiereis is. Zoals de tweede vraag is ge
steld, zou zij formeel ontkennend beant
woord moeten worden. Aan het bedoelde
blad was namelijk nog geen uitnodiging
gericht. Aan de hoofdredactie was echter
vertrouwelijk medegedeeld, dat een uit-
De militaire en luchtvaart-attaché aan
de ambassade van Canada, kolonel W. J.
Moogk, heeft Woensdagmiddag in het Oude
Wapenhuis aan de Korte Geer te Delft een
Canadese militaire pool-uitrusting overge
dragen, die door de Canadese regering
werd aangeboden ten behoeve van de stu
dieverzameling van het Nederlandse leger.
De staatssecretaris van Oorlog, mr. F. J.
Kranenburg, heeft de nieuwe aanwinst
voor het studiecentrum, namens de Neder
landse regering in ontvangst genomen.
Het Canadese geschenk bestaat uit 65
uitrustingstukken, die door de Canadese
militairen in arctische omstandigheden
worden gebruikt. Er is van Canadese zijde
aan de vervaardiging van die uitrusting
stukken een uitgebreid onderzoek en studie
voorafgegaan. Zo doen de kledingstukken
eenzelfde dienst als de Eskimopels, die aan
de binnenzijde is gevoerd en die een ge
matigde luc'htruimte vormt tussen de tem
peratuur beneden het vriespunt en die van
het menselijk lichaam.
In het studiecentrum is nu een dubbel
gevoerde tent opgesteld, waardoor eenzelf
de beginsel is toegepast bij het gebruik
van de dubbele bekleding, met nylon ver
werkt. Er zijn muskietnetten voor hoofd
bedekking, Noordpoolwanten met aparte
vinger-onderwanten, een reparatieuitrus
ting voor Noordpoolwerktuigen, witte ny
lonhemden, volgens het hierboven om
schreven principe, camouflage-broeken in
witte kleur, kookapparaten, ja zelfs een
witte lippenstift voor gesprongen lippen.
Voorts schoenen en overschoenen van een
bijzondere makelij, rugzak, overjas, een
slede; kortom een volledige uitrusting.
ADVERTENTIE
Door belangrijke ontdekkingen op bet
gebied van pijnbestrijding is het mo
gelijk geworden een tablet te maken
dat inderdaad beter en krachtiger helpt,
ook daar waar andere middelen falen.
De kennis van pijnbestrijding is in de loop
der jaren regelmatig groter geworden.
Geleerden hebben vastgesteld waai*
en hoe pijn ontstaat en zij hebben
geleerd pijn te tnetortm Daarna heb
ben zij kans gezien de werking van een
der oudste pijnbestrijders belangrijk te
versterken door toevoeging van nieuw
ontdekte middelen. Deze combinatie
werkt bij pijnen - en ook bij griep
beter dan elk middel afzonderlijk.
TEGEN PIJNEN EN GRIEP - 20 TABLETTEN 4 85 c«.
De bond van Nederlands PTT-personeel,
die niet in het georganiseerd overleg is
opgenomen, heeft in een bondsraadzitting
ie Utrecht met algemene stemmen besloten
°P 2 April a.s. een landelijke loonconfe
rentie te houden in Utrecht. Aanleiding
hiertoe zijn de tot op heden bekend ge
worden salarisvoorstellen zowel van de
^gering als van de bij het overleg be
trokken organisaties.
De bond wil door deze landelijke loon
conferentie nog eens onderstrepen hoe
noodzakelijk een loonsverhoging is. Zoals
hekend is deze bond voorstander van een
loonsverhoging van 10 percent met terug
werkende kracht tot 1 October 1954.
Als gevolg van de demografische ont
wikkeling en de daarmee gepaard gaande
haling van het aantal jongemannen is in
Delgië het aantal beschikbare dienstplich
tigen achter-uit gegaan. Dit zal in 1956
<2,500 bedragen tegenover 52.000 in 1955.
«et aantal actieve divisies moet in 1956
van drie op twee teruggebracht worden.
België beschikt over drie actieve divisies
°P 75 percent van het oorlogs-effectief.
nodiging in overweging was, doch dat te
voren zekerheid gewenst was, dat een be
paalde redacteur niet als vertegenwoor
diger zou worden aangewezen in verband
met tegen zijn journalistiek optreden in
het verleden als waarnemend hoofdredac
teur van een persbureau bestaande be
zwaren. De hoofdredactie heeft in het ver
trouwelijke gesprek verklaard, geen prijs
te stellen op een geclausuleerde uitnodi
ging.
Na dit gesprek zou de hoofdredacteur
nog een onderhoud hebben gehadmet de
gouverneur van Nieuw-Guinea. Dat heeft
echter eerst zeer kort vöör diens vertrek
plaats gehad, zodat daarop geen nader
overleg is gevolgd. De regering is er zich
van bewust, dat aan elke discriminatie,
zowel tussen bladen als tussen journalisten
persoonlijk, bezwaren verbonden zijn. Zij
is echter niét van oordeel, dat de geschet
ste gang van zaken kan worden aange
merkt als een aantasting van de onaf
hankelijkheid van de pers. Het ging in
dit geval om een uitnodiging, waarbij de
bedoeling voorzat aan de journalisten de
gelegenheid te geven in persoonlijk contact
met de gouverneur en anderen in Nieuw-
Guinea zo ruim mogelijke inlichtingen te
verkrijgen, ook van vertrouwelijke aard.
Onder die omstandigheden moet de moge
lijkheid bestaan een bepaalde uitnodiging
al dan niet te doen uitgaan. De bezwaren
geopperd tegen de hierbij betrokken jour
nalist worden thans ingevolge een daartoe
van de zijde der pers gedaan verzoek nog
nader bezien.
Na de verklaring van minister Algera
over de IJ-tunnel werd de Eerste Kamer
vergadering enkele minuten geschorst,
waarop de replieken werden gehouden. De
heer De Vos van Steenwijk (VVD) ontwik
kelde bezwaren tegen het beleid van de
minister inzake de IJ-oever-verbindingen
en zeide de beslissing van de minister te
betreuren. De heer Sassen (KVP) oefende
critiek uit op het uitblijven van een be
slissing ten aanzien van het Moerdijk
kanaal en drong aan op de grootst moge
lijke spoed in het oplossen van de water
staatkundige problemen van West-Bra
bant.
Nadat minister Algera deze sprekers
had geantwoord aanvaardde de Kamer de
begroting van Verkeer en Waterstaat zon
der hoofdelijke stemming. De communisten
lieten aantekenen, dat zij tegenstemden.
Om kwart over zeven verdaagde de voor
zitter de vergadering tot de volgende week
Dinsdag. De agenda vermeldt de instelling
van een Raad voor de Kunst en de begro
tingen van Binnenlandse Zaken, Oorlog en
Marine.
Op de voordracht ter vervulling van een
vacature in de Hoge Raad, heeft de Tweede
Kamer Woensdagmiddag als nummer één
op de voordracht geplaatst: prof. mr. B. H.
Kazemier, raadadviseur in algemene dienst
bij het ministerie van Justitie, met 54 van
de 79 uitgebrachte stemmen.
De Hoge Raad had als nummer één aan
de Tweede Kamer aanbevolen mr. J. H.
H. Hülsmann, raadsheer in het gerechtshof
te Amsterdam, die door de Tweede Kamer
als tweede geplaatst werd met 55 van de
62 uitgebrachte stemmen.
Als nummer drie werd op de voordracht
geplaatst prof. mr. M. H. Bregstein, hoog
leraar en raadsheer-plaatsvervanger in het
gerechtshof te Amsterdam, met 39 van de
63 uitgebrachte stemmen. De Hoge Raad
had hem als tweede candidaat aanbevolen.
Prof. Kazemier stond als derde op de aan
beveling van de Hoge Raad.
De Kamer-voordracht wordt nu aan de
Koningin voorgelegd.
Tot rechter in de arrondissementsrecht
bank te Amsterdam is bij K. B. benoemd
mej. Josephine Helène Kroesen, advocate
in Den Haag en rechter-plaatsvervangster
in de arrondissementsrechtbank te Utrecht-
Zij is de eerste vrouwelijke gewone rech
ter in ons land. Wei is er reeds een aantal
vrouwelijke kinderrechters. Mej. Kroesen
is op 13 Maart 1913 te Kota Radjah gebo
ren. Haar belangstelling gaat vooral uit
naar het theoretisch-juridische en is sterk
maatschappelijk gericht.
De krijgsraad te velde West te 's-Graven-
hage heeft Woensdagmiddag na raadka
mer de 21-jarige soldaat C. W. H., de 22-
jarige soldaat P. K. en de 21-jarige soldaat
Th. J. van O. ieder veroordeeld tot twee
maanden gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest en een jaar strafklasse. Deze
drie soldaten hadden op 9 Januari, zoals zij
ter zitting vanmiddag bekenden, een mili
taire jeep met veertig liter benzine wegge
nomen en waren naar het Zuiden gereden.
Zij wilden in dienst van het vreemdelingen
legioen treden. In België, bij Charleroi, kre
gen zij een ongeval, zodat hun reis een
voortijdig einde nam. Zij meldden zich bij
dc politie en werden teruggebracht. Enige
dagen later ontvluchtten zij uit het arrest
lokaal te Roosendaal, maar na enkele da
gen van vrijheid kwamen zij toch terug. De
drie soldaten waren alle drie ingedeeld bij
de commandotroepen, wat hun niet goed
beviel want, zoals een der verdedigers in
zijn pleidooi zeide, K. vond het in het straf
kamp in Nieuwersluis beter dan bij de
„commando's".
De auditeur-militair requireerde tegen H.
en Van O. ieder een gevangenisstraf van
vijf maanden en tegen K., die recidivist is,
een straf van zes maanden met aftrek van
voorarrest. Voorts eiste hij tegen alle drie
ontslag uit de militaire dienst zonder ont
zetting uit het recht bij de gewapende
macht te dienen.
De verdedigers vroegen een clemente
straf.
Vanmorgen om half zeven is op de Ol-
denzaalsestraat te Enschede een ernstig on
geluk gebeurd. Twee autobussen van de
Twentse Electrische Tramwegmaatschap
pij reden bij een bocht in genoemde straat
tegen elkaar, doordat een der bussen bij
het nemen van de bocht slipte en op het
linker weggedeelte terecht kwam. De
chauffeur van de andere bus trachtte nog,
door te remmen, het effect van de aanrij
ding zo gering mogelijk te maken, maar hij
slaagde hierin niet. Met een klap vlogen de
beide bussen tegen elkaar.
De bus, die uit Enschede kwam en op
weg was naar Denekamp, was leeg. In de
andere bus zaten ongeveer 30 Duitse arbei
ders, afkomstig uit Nordhorn in Duitsland.
Zij zijn werkzaam bij de N.V. Nederlands-
Amerikaanse Autobandenfabriek Vrede-
stein. Vijf hunner liepen ernstige verwon
dingen op. Vijfentwintig anderen kregen
lichte verwondingen. De chauffeur van de
lege bus zat zodanig beklemd, dat het an
derhalf uur duurde, voordat men hem met
behulp van snijbranders en „dommekrach
ten" kon bevrijden. Deze chauffeur, de 33-
jarige G. J. J. Haarhuis, werd met ernstige
verwondingen aan de benen, een fractuur
aan het linkerdijbeen, verwondingen aan
de rechterhand en pijn in de borstkas in
het ziekenhuis opgenomen, evenals de vijf
ernstiggewonde arbeiders. De andere chauf
feur kwam met de schrik vrij.
Amsterdam. Gemeente-universiteit. Bevor
derd tot doctor in de wis- en natuurkunde
op proefschrift getiteld: „Bijdrage tot de be
paling en over de stofwisseling van trigone-
line in trigonella foenum-graecum" mevrouw
G. A. VosSimon Thomas, geboren te Tiel.
Geslaagd met lof voor het doctoraal examen
wiskunde F. van de Oudeweetering .Am
sterdam. doctoraal examen aardkunde H.
C. Arnolf, Amsterdam; doctoraal examen
natuurkunde P. F. A. Klinkenberg, Am
sterdam; doctoraal examen scheikunde F.
Tomholt, Amsterdam; candidaatsexamen wis-
en natuurkunde G. Blasse, Amsterdam en J.
D. Koene, Haarlem; doctoraal examen psy
chologie mevrouw L. H. B. Hennipman
Kist, mej. E. Naber, Amsterdam en H. W.
von Sassen, Amersfoort.
Nijmegen. Geslaagd voor candidaatsexamen
Nederlands N. C. H. Wijngaards, Nijmegen.
De burgemeester van Haarlem, mr. P. O. F.
M. Cremers, heeft vanochtend de deel
nemers aan het biljart-kampioenschap hoofd
klasse anker-kader 71/2, dat vanmiddag is
begonnen, ten stadhuize ontvangen.
De burgemeester zei zeer „bedremmeld" te
zijn in een dergelijk gezelschap biljartmees-
sters te verkeren, daar hij zelf geen beoefe
naar was van deze zo moeilijke sport. Spre
ker hoopte dat de strijd in Haarlem zou
mogen worden wat men ervan verwachtte.
De toespraak van de burgemeester werd
beantwoord door de voorzitter van het
district Haarlem, de heer P. H. Wagenaar.
De deelnemers aan het tournooi putten zich
hierna uit; burgemeester Cremers van goede
raadgevingen te voorzien.
In de nieuwe vleugel van Amsterdams
Stedelijk Museum wordt tot 6 April een
tentoonstelling gehouden door „De Grafi
sche" de vereniging tot Bevordering der
Grafische Kunst. Het zien van zo'n ten
toonstelling, waar meer dan honderdvijftig
werken van klein formaat hangen, waar
van het merendeel eigenlijk „op de hand"
bekeken dient te worden, is altijd nogal
een zware opgave. De meeste grafiek hoort
thuis in portefeuilles, om daar van tijd tot
tijd eens uitgenomen en rustig bekeken te
worden. Of dat iets is voor onze gehaaste
en dynamische tijd blijft een andere
kwestie.
Maar goed, een tentoonstelling als deze
biedt in ieder geval het voordeel van over
zichtelijkheid en geeft ons gelegenheid om
met de jongste producten der Nederlandse
grafiek kennis te maken. Op enkele uitzon
deringen na levert dat geen verrassingen
op. De traditie van de landschap-ets wordt
door een aantal grafici op de bekende,
conventionele wijze geprolongeerd. Er
valt daarin heel wat vakbekwaamheid en
gevoelig sentiment op te merken, maar het
doet zo volkomen-als voorbij aan, dat men
er met de beste wil niet warm voor kan
lopen. Een uitzondering kan gemaakt wor
den voor een figuur als Dirk van Gelder,
die op nauwgezette en nadrukkelijke wijze
een landschap of stilleven analyseert en
dat zo klaar en helder op de etsplaat
brengt, dat het de beschouwer wel dwingt
deze aandachtige visie te volgen.
Een andere en woeliger stroming in het
ensemble zou de „fantastische" genoemd
kunnen worden. Het zijn diegenen, die niet
rechtstreeks naar een reëel onderwerp wer
ken, maar in hun prenten een „verbeel
ding" van realiteit of droom geven. Tot hen
reken ik Jeanne Bieruma Oosting, die als
een ware alchemiste diverse procédés (als
aquatint en kleurets) beproeft om daar
mede schorpioenen en kevers op suggestie
ve wijze te verbeelden. Maisie van Hoog
straten vond haar inspiratie eveneens in
de wereld van rupsen en kevers en maakte
daarvan enige grillige kleurenlitho's. Het
leven van planten en dieren wordt door
Harry van Kruiningen getransponeerd tot
een samenspel van kleurenvlakken en lij
nen.
Bepaald verrassend zijn de litho's van
Jan Bezemer vooral de prent „Vogel" is
prachtig van kleur en groot van vorm. Jan
Wiegers zond een litho in, getiteld Noord-
zee-Ameland, waarin hij zich een meester
in het stellen van krachtige naast uiterst
verfijnde kleuren toont. Surrealisten of
droomverkenners zijn Hans van Dokkum
en J. M. Prange.
M. C. Escher gaat met zijn houtsneden
„Spiralen" en „Concentrische ruimtevul
ling" steeds verder op de weg zonder einde
der mathematische onderzoekingen. Daar
is een aparte schoonheid in, voor wie het
zien kan. Ten slotte moet ik nog een heel
boeiende kleurenlino van Jenny Dalen
oord, de grappig naieve prenten van F.
Lensvelt en enige karakteristieke en echt
persoonlijke houtsneden van Willem
Noordhoek vermelden. OTTO B. DE KAT
ADVERTENTIE
Let op de naam RANG op het beschermende omhulsel
Op een heldere vries-
avond als er geen maan
schijnt, zoals in de eer
ste dagen van deze week
het geval is, kunt u dui
delijk de heldere en de
zwakke sterren onder
scheiden. Dat deden on
ze voorvaderen in de
Oudheid ook al; van hen
zijn de uitdrukkingen
„een ster van de eerste
grootte" enz. afkomstig.
Zij deelden de zichtbare
sterren in in zes grootte
klassen. Sterren van de
eerste grootte waren de
helderste, sterren van de
zesde grootte waren die,
welke nog juist voor het
blote oog zichtbaar wa
ren.
(Het woord grootte"
is ietwat misleidend; het
zegt namelijk niets om
trent de afmetingen van
zo'n ster, maar heeft al
leen betrekking op de
helderheid. Tegenwoor
dig gebruiken de astro
nomen dan ook de term
„magnitude", die welis
waar precies hetzelfde
betekent, maar nu een
maal bij afspraak is in
gevoerd en in elk geval
mooi wetenschappelijk
klinkt.)
Het blote oog ziet
zevenduizend sterren.
Mocht u dit willen gaan
natellen en bij die be
zigheid niet verder ko
men dan ongeveer de
helft, bedenkt dan, éér
ge een ingezonden stuk
gaat schrijven, dat ieder
van ons persoonlijk maar
de helft van de totale
hemelkoepel ziet on
der onze voeten staan net
zo goed sterren als bo
ven ons hoofd.'
Zevenduizend sterren.
Zo groot was „de we
reld" tot in de dagen van
Galilei (260.9), de eerste
die een kijker gebruikte.
Nemen wij namelijk een
verrekijker ter hand die
sterren tot de achtste
grootte zichtbaar maakt
dan tellen(!) we ineens
70.000 sterren.
Telescopen met een tien-
centimeter-objectief, zo
als diverse amateurs be
zitten, onderscheiden
sterren tot de twaalfde
grootteklasse. Er blijken
met zo'n instrument vier
millioen sterren zicht
baar te worden
Grote telescopen, zo
als die op sterrenwach
ten worden gebruikt,
ontdekken nog sterren
van de zestiende groot
teklasse; het aantal ster
ren dat in deze instru
menten zichtbaar is, be
draagt honderd millioen.
Voorziet men deze reu-
zentelescopen van foto
grafische camera's
men hoeft dan niet uren
te turen, maar belicht
eenvoudig een fotografi
sche plaat; deze wordt,
anders dan het menselij
ke oog, niet moe en ziet
dus meer naarmate er
meer tijd verstrijkt
dan komen er nog ster
ren tot de 22ste grootte
klasse aan het licht. Het
instrument ,jziet" er dan
drie milliard.
De blote-oog-indeling
in zes klassen was een
ruwe indeling. Photome
ters hebben in onze eeuw
dat werk overgenomen
zij werken nauwkeu
riger. Tegenwoordig
geldt deze standaard:
een ster van de eerste
grootte is 2,5 maal zo
helder als een van de
tweede grootte; deze
laatste is weer 2,5 maal
zo helder als een ster uit
de derde grootte-klasse,
enz. We beschikken nu
dus over een exacte hel
derheidsindeling, waar
bij ook decimalen te pas
komen, want de sterren
houden zich natuurlijk
niet precies aan de oor
spronkelijke ruwe inde
ling. Wij onderscheiden
nu dus sterren van b.v.
de magnitude 1,6 (zoals
Castor in de Tweelingen,
die dus minder helder is
dan een ster van de eer
ste grootte, maar helder
der dan een van de twee
de grootte).
Zelfs heeft men de
helderheidsschaal nog
moeten uitbreiden voor
de „zeer heldere" sterren
en de „allerhelderste",
zodat wij nu ook sterren
van de „nulde" grootte
kennen, zoals Wega in
de Lier en zelfs bestaat
zr een „negatieve" groot
teklasse, waarin b ijvoor-
veeld Sirius in de Grote
Hond thuis hoort. Sirius,
de helderste ster aan ons
firmament (in de voor
avond laag boven de
Zuiderkim) heeft een
magnitude van „minus
1,6". Hoe kleiner het ge
tal, hoe helderder de
ster. De zon heeft een
magnitude minus 27".
G. v. W.
PAPHOS. (Reuter) In Paphos is het
proces begonnen tegen zes Grieken en ze
ven Cyprioten, die beschuldigd worden
van het propageren van een burgeroorlog.
Honderden studenten hadden zich voor de
rechtszaal verzameld en blokkeerden de
toegang toen de politie de beklaagden wil
de binnenvoeren. De menigte omringde de
dertien mannen en ontrukte er twee aan
de politie. Deze slaagde er spoedig in de
mannen te pakken te krijgen. Er werden
bosjes radijs en modder naar de politie ge
smeten en schande geroepen over de En
gelsen. Politie-auto's werden met stenen
bekogeld. Ruiten van de rechtszaal wer
den ingegooid met stenen en flessen.
De beklaagden zijn 25 Januari gear
resteerd, nadat een Griekse motorboot te
Chloraka, bij Paphos, van overheidswege
in beslag genomen werd. Er zouden zich
ontploffingsmiddelen aan boord bevonden
hebben. (Onze reisredacteur heeft destijds
gemeld dat deze stoffen bestemd waren om
bij de visvangst te worden gebruikt).
Woensdagavond heeft het Noordhollands
Philharmonisch Orkest in de Haarlemse
Concertzaal voor het P.E.N. gespeeld. Met
het organiseren van dit concert stelde dit
bedrijf een zeer te waarderen daad, die
gezien de zeer grote belangstelling ruim
schoots geapprecieerd werd. Onder leiding
van Toon Verhey werd een vrij bevattelijk
programma uitgevoerd, dat door Marinus
Adam met een beknopte toelichting inge
leid werd en daardoor nog meer insloeg.
Het begon met Beethoven's ouverture
voor het drama „Coriolanus" van de Ween-
se dichter Collin, maar wellicht nooit bij
dit stuk gespeeld. Als concert-ouverture
behoort het tot het répertoire van ieder
groot orkest. Adam wees op de twee con
trasterende thema's waaruit het werk op
gebouwd is: het koppige Coriolanus-thema,
dat de Romeinse veldheer kenschetst, die
uit wraak zijn vaderstad wil verwoesten,
met daarnaast het milde thema, dat de
smeekbeden van zijn vrouw en zijn moe
der bedoelt weer te geven. Het suggereert
het tragische einde van Coriolanus, die de
hand aan zichzelf slaat. Na deze toelichting
zal de markante uitvoering van de Ouver
ture het publiek stellig duidelijk geworden
zijn.
Het tweede programmanummer, de Se
renade voor Strijkorkest van Tsjaikofsky,
gaf geen aanleiding tot enige anecdotische
parallel. De inleider beperkte zich dan ook
tot een korte karakterisering van de vier
delen, waaruit deze „Avondmuziek" be
staat. De zeer geanimeerde vertolking van
het geheel, dat ons Tsjaikofsky typeert in
zijn geniale halfslachtigheid als Rus en
cosmopoliet, viel blijkbaar bijzonder in de
smaak van het publiek.
De concert-ouverture „Cyrano de Ber
gerac" van Johan Wagenaar gaf weer aan
leiding om op het verband te wijzen tussen
de karakteristiek van de hoofdfiguur (de
held uit de beroemde comedie van Ro
stand) en de muzikale thematiek. Dus net
zoals bij de eerste ouverture, maar dan
psychologisch heel wat ingewikkelder en
uitgebreider. Want Wagenaar heeft de
dichterlijke held zevenvoudig willen uit
beelden. Een brillante uitvoering van deze
meesterlijke partituur genoot een opmer
kelijk succes. En tenslotte werd de tweede
„Arlésienne"-suite van Bizet, fragmenten
van de toneelmuziek bij het Provengaalse
drama van Daudet, die de folkloristische
sfeer van het landleven in de „Midi" zo
treffend weergeeft, vooral in de Faran-
dole, op een oud-Franse melodie, die Lully
in de zeventiende eeuw reeds gebruikte
voor een „Marche royale", doch die hier
als een opgewekte slingerdans (met bege
leiding van de onvermijdelijke Proven-
gaalse „tambourinair") een eigen cachet
krijgt.
Het publiek toonde zich zeer dankbaar
jegens het orkest en zijn beide leiders.
JOS. DE KLERK.
In de grote benedenzaal van het Jon
genshuis van het Leger des Heils in Haar
lem flitsten Woensdagmiddag hele trossen
lampen tot een totale sterkte van veertig
duizend Watt aan boven de hoofden van
een schare opgewekt spelende en lezende
jongetjes en een grote camera begon zacht
jes te snorren. Een nu hier en dan daar re
gelend optredende regisseur schreeuwde
„ja" en op dat moment kwam de directeur
van het Jongenshuis, kapitein C. J. Schaap,
met een bedeesd roodharig jongetje aan
zijn hand de zaal binnen, dat. door een be
minnelijke groepsleidster werd overgeno
men en zorgvuldig door het camera-oog
gevolgd langs de spelletjestafels naar een
leesboekje gebracht. En toen toonde de re
gisseur zich nog niet tevreden en alles
moest opnieuw gaan gebeuren: kapitein
Schaap verdween weer met het jongetje
achter de deur.
Zulke herhalingen kenmerkten ook de op
namen voor een film van ruim een uur over
het veelzijdige werk van het Leger des
Heils, welke wordt vervaardigd door de
Smalfilmstudio „Mirrorfilm" te Amster
dam. De productieleider Niek Werner, de
regisseur Joop van Essen en de cameraman
Wil Simon, zijn, behalve in dit Jongenshuis
te Haarlem, reeds in verscheidene andere
plaatsen in het land geweest om een facet
van het Leger des Heils te belichten: Rijs
wijk, Voorburg, Amsterdam, Rotterdam,
De zaal van het Jongenshuis van het Leger
des Heils aan het Spaarne 106 te Haarlem
onder de zonnen van Mirrors Smalfilm
studio. Links een groepsleidster, kapiteine
R. Brandsma, en op de achtergrond achter
de camera Wil Simon, de productieleider
Niek Werner en geheel rechts de regisseur
Joop van Essen. En op de voorgrond na
tuurlijk de jongetjes, want om hun zal het
gaan in de film.
Den Haag, Groningen, Baarn, Hilversum,
Lun teren.
De chef-secretaris van het Leger des
Heils, kolonel W. F. Palstra, die af en toe
de filmmensen eens achterna rijdt om te
zien hoe het ermee staat en ook in Haarlem
een deel van de opname bijwoonde, vertel
de, dat de film bedoeld is om de zeer velen,
die nu al jarenlang het werk van het Le
ger des Heils steunen, eens duidelijk te la
ten zien, wat voor werk dit eigenlijk alle
maal is, omdat men daar meestal nog een
vrij vaag begrip van heeft. „We gaan hem
zelf vertonen", zei de chef-secretaris, „door
het "hele land, in de kleinere stadjes en dor
pen en in de steden, waar wij er gezelschap
pen zullen uitnodigen. Dan komen de men
sen eens uitvoerig aan de weet, waar zq
met hun goeie geld aan meewerken". Naar
hij voorts mededeelde is het de bedoeling
van de film een levendige documentaire te
maken, die ongeveer in September ztfn pre
mière zal beleven. In gezelschap van de
chef-secretaris bevond zich majoor H. La-
huis, secretaris van de afdeling Bijzondere
Zaken van het Leger des Heils, waaronder
dit werk ressorteert.
De eerste modeshow die de firma Vogel
zang na 1940 hield is uitstekend geslaagd.
Zij werd deze week gehouden in twee
bovenzalen van restaurant Brinkmann
op de Grote Markt te Haarlem. De
animo om er bij te zijn bleek zeer groot: er
bleef geen plaats onbezet. De firma Vogel
zang heeft gestreefd naar een aanpassing
van de buitenlandse mode aan de Neder
landse smaak en blijkens deze show is zij
in dit streven heel wel geslaagd.
Franse vrouwen zijn over het algemeen
kleiner en smaller dan de Nederlandse. En
daarom gebeurt het zo dikwijls dat op een
show van buitenlandse modellen de Neder
landse vrouw met afgunst moet toekijken
naar al het moois dat zij toch niet zal kun
nen dragen. Deze jaloerse gevoelens kan
men op de show van de firma Vogelzang
niet gekoesterd hebben. Want er liep een
mannequin mee die maat 44 wel zó voor
treffelijk voordroeg en op zo'n charmante
wijze, dat men in de zaal eens en vooral het
foutieve idéé heeft laten varen dat men
alleen met smalle taille en kleine maat een
goed figuur zou kunnen slaan.
Er was Franse, Engelse en Zwitserse
import, maar de meeste modellen waren
toch van de Nederlandse confectie-industrie
afkomstig, die voor haar buitenlandse con
currenten niet behoeft onder te doen. Veel
aandacht is besteed aan de mantels, waar
onder veel rechte swaggers. Heel mooi was
in dit model een Engelse zibeline jas in
prachtig blauw met lage sluiting.- Van
Italiaanse afkomst was de originele mantel
van lichtblauw vilt: het model was onge
voerd, had een driekwart mouw, grote
brede zakken en werd hooggesloten ge
dragen. Hij kreeg een enthousiast applausje.
Jersey heeft allerlei plezierige kwalitei
ten: zij rekt niet, zakt niet uit, het model
blijft ongeschonden al wordt de stof dag in
dag uit gedragen, en jersey is soepel zodat
de stof met succes geplisseerd kan worden.
Vandaar dat Vogelzang diverse deux- en
trois-pièces in dit materiaal liet zien. En er
werd ook een Frans model getoond van
een geheel geplisseerde japon in prachtig
rood. Het geplisseerde lijfje was gevoerd.
De meest gebruikte stoffen voor de zomer-
japonnen waren zijde, katoen, katoen otto
man, nylon, zijde organza, tahia. Dat tahia
is een nieuw stofje waar wij wel meer van
zullen horen. Het lijkt erg op natuurzijde,
is even licht en soepel, maar is veel goed
koper.
Zoals men weet houden de Engelsen nog
vast aan de ruimte in de taille, terwijl de
Fransen pas in de heupen ruim baan willen
maken. Dat op deze moderegel uitzonderin
gen voorkomen bewees het cocktailjurkje
van Lempereur in staalblauw, waarbij de
rok in de taille uitwaaierde. Een jurk met
een voortreffelijke coupe. Wij kregen ook
een paar grapjes te zien: een stofje bedrukt
met cigarettenpakjes en een met Ameri
kaanse en Italiaanse namen in de kleur van
„de Haagse Post," zoals de explicatrice op
merkte. Een aanvulling op de zomerstoffen
gaf de Weense japon van vel our chiffon die
gedragen werd met een prachtige bontstola.
Zoals meestal kregen ook hier de avond
japonnen en de bruidsstoet veel bewonde
ring. Het is een aantrekkelijke en stijlvolle
show geweest. A. S.
Enkele weken geleden is in de Zuid-Hol
landse gemeente Waarder de 65-jarige vee
houder K. gearresteerd in verband met een
in Januari gepleegde diefstal van 4000
gulden uit de woning van de veehouder
Van L., een buurman van K. Het dorpje
geraakte hierdoor in opschudding, omdat
K. zeer goed bekend was. De volksmond
beweerde zelfs met grote stelligheid dat
de politie zich bij haar onderzoek had laten
leiden door een waarzegster.
De opschudding is thans nog vergroot,
nu bekend is gemaakt, dat K. een volledige
bekentenis heeft afgelegd. Aanleiding tot
deze bekentenis was het vinden van een
sigarenkistje met ruim 600 gulden in. zyn
woning. Er kwam echter nog meer aan het
licht. Op aanwijzing van K. ging de politie
graven in de tuin naast K.'s woning en
vond Woensdag diep onder de modder in
een sloot een fles waarin een bankbiljet
van 1000 gulden was verstopt. Met de rest
van het gestolen geld heeft K. oude reke
ningen betaald. Financiële moeilijkheden
zouden hem tot de diefstal hebben ge
bracht.
