Verbeten politiek spel houdt de Arabische landen verdeeld evenwicht Golden Fiction Agenda voor Haarlem Abr. Meijer Dames Deux Pieces Nederlanders onderschatten toch nog het eigen product r HANDEL Vijftig jaar geleden Strijd tussen Egypte en Irak De inzet is hoog: het gaat om Israel en de Westelijke verdediging iuu! Jee HUKKlo vefotei/oaomi: J Ds. F. Kooyman f Vacantie van Koninklijk paar op Sardinië ten einde K Hoe is het ontstaan?-^ Drie arbeiders onder vallende bunkermuur „KATINGO" ligt in Rotterdam te koop DINSDAG 29 MAART 1955 3 Prijzen 59.-, ƒ72.-, ƒ96.50 "N Vluchtende soldaat door schot in long getroffen Clandestiene zender opgespoord Ms. „Barendrecht" naar Italië verkocht Op het komt het aan Minister Zijlstra bij 40-jarige Vereniging Nederlands Fabrikaat VNF-werk ook vruchtbaar bij liberalisatie-streven Wethouder Feber nam afscheid van Haagse gemeenteraad Accoord tussen tandartsen en ziekenfondsen Examens Een dapper man, een geliefd herder en een kampioen voor de vluchtelingen Dit woord: Dit woord: KWIJT Een dode, twee gewonden bij ongeluk in Noordwijkerhout Uit Haarlems Dagblad van 29 Maart 1905 (Van onze reisredacteur) De berichten over het gekrakeel, dat thans in het Midden-Oosten en speciaal in de landen van de Arabische Liga opstijgt, moeten de West-Europese kranten lezer wel met opperste verwarring vervullen. Laat hij bescheiden zijn: de lijdensgeschiedenis van de Europese Defensiegemeenschap is in Cairo, Damas cus en Beiroeth evenmin begrepen. Zomin als haar subtiliteiten duidelijk werden uit de steeds ingewikkelder communique's over conferenties in Parijs, Brussel en Londen, zomin kan de verre toeschouwer een touw vastknopen aan meldingen over een Turks-Iraaks verdrag, Egypte's boosheid hierover, Turks- Syrische spanningen en een nieuw defensie-pact tussen Egypte, Syrië en Saudi- Arabië. De neiging om ze dus maar naast zich neer te leggen is begrijpelijk; wat heeft men er tenslotte mee te maken? Wel, het antwoord kan kort zijn: men hééft er mee te maken. En wel om twee redenen. Die heten Israel en het Weste lijk defensiestelsel. Om uit de doolhof van onbegrijpelijk heden te komen, moet men teruggaan tot de 22ste Maart 1945 toen Egypte, Syrië, de Libanon, Irak, Transjordanië, Saudi-Arabië en Yemen de Arabische Liga sloten. In 1953 voegde het onafhankelijk geworden Lybië zich bij hen. Die Liga was nog lang geen federatie, eerder een soort buurtver eniging waarin de leden onafhankelijke staten tezamen hun gemeenschappelijke belangen zouden behartigen. Ook op mili tair gebied, hoewel ieder lid voor zichzelf kon beslissen of het een aanval op een mede-lid zou helpen afslaan. Dit militaire aspect kreeg actuele betekenis toen de staat Israel zich vestigde in Palestina, Arabisch grondgebied. De Arabische staten, die dit als een onduldbare aggressie zagen, voeg den een tweede verdrag aan dat van de Liga toe: het collectief Arabisch veilig heidsverdrag waarmee men trachtte tot een hechtere inter-Arabische militaire samen werking te komen. Wei, de militaire geschiedenis kent men. De Arabische staten met hun veertig mil lioen inwoners kregen van nog geen ander half millioen Israëliërs een geweldig pak slaag, totdat de UNO ingreep en een wa penstilstand invoerde. Waarmee de proble men overigens nog niet tot een eind zijn gebracht. Want nog steeds leven haast een millioen door de Israëlische kolonisatie van huis en grond verdreven Arabische vluch telingen onder ellendige omstandigheden in enige Liga-staten, die het met eigen pro blemen al druk genoeg hebben. Nog steeds scheppen ratelende mitrailleurs nieuwe bloedige incidenten aan Israels grenzen. En bovendien menen de Arabische staten, dat de voortdurende immigratie in het feitelijk reeds overbevolkte Israel tot nieu we expansiedrang van de jonge staat moet leiden. Reden waarom het probleem-Israel nog steeds bovenaan het lijstje van de Ara bische kopzorgen staat. De Arabieren wen sen de staat Israël in zijn huidige vorm en groei niet als duurzame werkelijkheid te accepteren. Vandaar hun economische blokkade op in- en uitvoer, die Israel bij zonder veel schade berokkent, omdat zij het berooft van grondstoffen en natuurlijke markten. Vandaar ook hun felle reactie wanneer weifelmoedige broeders onder de Arabische staten een stap op weg naar vrede met Israel willen zetten. In deze ongemakkelijke situatie is een tweede verwarrende factor gekomen. Na dat het Westen het Noord-Atlantisch en Zuid-Oost-Azdatische verdrag had ge schapen, nadat Balkan-pact en Turks- Pakistaanse alliantie waren gesloten, was er nog slechts één zwakke plek in de sta len keten: het strategisch zo enorm belang rijke Midden-Oosten. De leidende mach ten van het Westen richtten eerst hun over redingskracht op Egypte, met zijn 22 mil lioen bewoners de leidende mogendheid in de Arabische Liga. Amerikanen en Engel sen hadden de revolutie van Nasser en de zijnen tersluiks gesteund, Engeland bleek tenslotte zelfs bereid het Suez-kanaal te ontruimen. Maar de Egyptenaren weiger den: als nieuwe ster aan het Afro-Aziati- sche firmament hoorden zij de zoete stem van het neutralisme en zij begrepen voorts dat een defensie-pact in het Midden-Oosten logischerwijs een oplossing, lees vrede, in het spanningscentrum-Israel moest bren gen. Wat dat betreft: zij likten nog verse wonden en zeiden: „Nooit". De Westelijken zochten toen een williger partner in het Arabisch bolwerk en von den die in Irak. waar premier Noury Es- Said bereid bleek het spel mee te spelen. Zijn land wordt slechts door dunne repen Turkije en Perzië van de Sovjet-Unie ge scheiden en het telt zelf een aanzienlijk aantal communisten. Het is bovendien be zig aan een groot economisch ontwikke lingsplan. Allemaal redenen om aan boord ADVERTENTIE BARTELJORISSTR. HAARLEM -TEL. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162 ITALIAANSE REGENJASSEN DINSDAG 29 MAART Concertgebouw: Noordh. Philh. Orkest m. m. v. Tibor Varga, 8 uur. Gebouw St. Bavo: Jeugdwedstrijd in pianospel, 7 uur. Palace: „Désirée", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Moordende bescherming", 18 jaar, 8 uur. Lido: „Wij zoeken miltionnairs", alle leeft,, 7 en 9.15 uur. Studio: „Les enfants du Paradis", 18 jaar, 8 uur. Luxor: „De woestijn leeft", alle leeft., 7 en 3.15 uur. Rembrandt: „Odys see", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Anna", 14 jaar, 8 uur. Minerva: „Waterloo- bridge", 18 jaar, 8.15 uur. WOENSDAG 30 MAART Concertgebouw: pianorecital Henk Bij- vanck, 8 uur. Palace: „Désirée", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Moordende be scherming", 18 jaar, 2.30 en 8 uur. Lido: „Wij zoeken millionnairs", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Studio: „Les enfants du Para dis", 18 jaar, 2 en 8 uur. Luxor: „De woes tijn leeft", alle leeft., 2, 7 en 9.15 uur. Rem brandt: „Odyssee", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. „Frans Hals: „Anna", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. van het Westelijk schip te stappen. Noury Es Said sloot kortelings zijn defensie-pact met Turkije en haakte daarmee aan bij het Westelijk verdedigingsstelsel. In opperste afschuw ontbood Egypte de Arabische pre miers naar Cairo. De redenen voor die woede heb ik al eerder uiteengezet, maar er kwam er nog één bij: Irak had Egypte's leiderschap getart. Egypte dat zich haast als de Arabische Liga zélf beschouwde, merkte dat zij niet louter uit ja-knikkers bestond. Het ondervond dat terdege, want alle uitbarstingen van woede ten spijt, on dernam men vrijwel niets tegen de veel gesmade Noury Es Said. Het scheelde zelfs maar een haar of Syrië had Ir aks weg gevolgd. Er was een kabi netscrisis in Damascus nodig om Syrië een regering te geven, die met een akelig geringe meerderheid van een stem of tien voorlopig nog de Egyptische marsroute volgt. Als Syrië omgegaan zou zijn, zou er maar weinig over gebleven zijn. Immers Transjordanië's budget van zeventig mil lioen gulden krijgt een jaarlijkse (goeddeels militaire) transfusie van honderd millioen gulden uit Engeland. De Libanezen, klein maar slim en hoog-onfwikkeld volk, geven er de voorkeur aan om bemiddelend op de scheidsmuur te blij'ven zitten. Lybië leeft uitsluitend op Amerikaanse en Britse schenkingen. Egypte slikte derhalve al zijn dreigemen ten maar weer in en timmerde haastig een nieuw plan in elkaar: een veel verder gaand militair, economisch en politiek pact met Syrië en Saudi-Arabië, waarbij andere Arabische landen zich zouden kunnen aan sluiten. Veel verder gaand? Nu ja, Saudi- Arabië heeft geen georganiseerd leger en er liggen duizend kilometer Israëlisch en Transjordaans grondgebied tussen Egypte en Syrië. Ga dan maar eens integreren. En de ratificatiekansen in Damascus met die paar stemmen meerderheid zijn té benauwd om er voorlopig aan te geloven. Vandaar ADVERTENTIE GROTE HOUTSTR. 16 - HAARLEM Volledige collectie en hoger Een soldaat van het Corps Commando troepen, J. D. uit Arnhem, die wegens een vergrijp was opgesloten in de Engelbrecht van Nassau kazerne aldaar, probeerde Maandag tijdens het luchten de vlucht te nemen. De wacht loste twee waarschu wingsschoten, waarop de soldaat echter niet reageerde. De wacht schoot daarop voor de derde keer. De vluchteling werd ge troffen en kreeg een kogel in een zijner longen. Hij is in ernstige toestand in een ziekenhuis opgenomen. Ambtenaren van de P.T.T.-opsporings dienst en van de rijkspolitie hebben te Sappemeer de in bedrijf zijnde clandestie ne zender „Luxemburg" opgespoord. Tegen vier personen werd proces-verbaal opge maakt. De zendapparatuur werd in beslag genomen. In de directe nabijheid werd nog een complete zender gevonden, die toebehoorde aan iemand, die al eens was betrapt bij clandestien zenden. Ook in dit geval werd proces-verbaal opgemaakt. ook het huidige koortsachtig overleg tussen Syrië en Irak met Libanese bemiddeling. Vandaar ook het voortdurend uitstel van de nieuwe ministers-conferentie in Caïro. Vandaar ook het feit dat de Arabische Liga zélf zich nauwlettend buiten het conflict houdt. Het zijn de eerste ministers die confe reren, de buurtvereniging moet in stand blijven. Vandaar ook bovenal de hevige Turkse pressie op Syrië. Gesecondeerd door Ame rikanen en Britten, oefent Ankara de scherpste diplomatieke druk op Syrië's Khaled El Azzem. De sleutel ligt in Damas cus! Krijgt men Syrië tot'een ommezwaai^ dan gaan de Libanon en Transjordanië vermoedelijk mee. Zal Egypte dan in zijn hemd blijven staan? Minister Salah Salem heeft dezer dagen een veelbetekenende verklaring afgelegd, die impliceerde dat Egypte deelneming aan een Westelijk de fensie-stelsel pas zou kunnen overwegen wanneer Israel de Negev-woestij.n af zou staan om Egypte en Transjordanië een ver binding over land te geven. Die prijs is te hoog, maar de hint lijkt duidelijk. Het spel is echter nog niet uit. De komende maanden zullen leren hoe de ver deling van de kaarten tenslotte zal liggen. Het in 1938 gebouwde m.s. „Baren drecht", groot 9385 b.r.t., tot nu toe eigen dom van Phs van Ommeren N.V. te Rot terdam, is verkocht aan Esperia di Navi- gazione F. Ravano te Genua. Onder Ita liaanse vlag zal het schip de naam „Hu- militas" gaan voeren. Monument voor Lloyd George Premier Churchill heeft Dinsdag het En gelse Lagerhuis voorgesteld een monument op te richten voor zijn beroemde liberale voorganger, David Lloyd George. Sir Winston Churchill heeft vroeger deel uitgemaakt van het kabinet van Lloyd George en heeft meer dan 40 jaar in nauw contact gestaan met de liberale leider. Het Lagerhuis nam het voorstel aan. ADVERTENTIE Evenwichtskunst op hoog niveau! Dat is een typering- naar-maat voor Golden Fiction. In deze sigaret zijn 2 8 soorten Virginia in perfect evenwicht samengevoegd. Iedere soort, voortreffelijk reeds op zichzelf, stimuleert de beste eigenschappen van de andere soorten. Elke Golden Fiction bevat schat ten aan studie, ervaring en vakmanschap. Maar méér nog haalt de roker er uit aan geur, smaak en zachtheid! Een gulden genieting voor 80 cent Baron van der Straeten-Waillet, die wordt genoemd als de opvolger van de heer E. Graeffe als ambassadeur van België in ons land. Veertig jaar geleden werd na be slissend streven van de Haagse notaris jhr. C. W. F. C. van Lidth de Jéude de vereniging Nederlands Fabrikaat op gericht. Veertig jaar lang is er naar ge streefd de verkoop van het Nederlandse product te stimuleren; veertig jaar lang was de gezonde leidraad: koop Neder landse waar, het product van eigen in dustrie, eigen werkgelegenheid, eigen kennis en kunde. Tijdens de jaarvergade ring, vanmiddag in Utrechts stads schouwburg gehouden, werd het jubi leum herdacht; de minister van Econo mische Zaken, prof. dr. J. Zijlstra, de oud-voorzitter en lid van verdienste dr. Lr. M. N. Damme, oud-directeur-generaal van PTT en prof. ir. D. Dresden, voor zitter van de nijverheidsorganisatie TNO voerden het woord. Minister Zijlstra. die de jubilerende vereniging allereerst zijn welgemeende ge lukwensen aanbood, verheugde zich er over dat de activiteiten die de VNF de laatste tijd heeft ontplooid, zo duidelijk getuigenis afleggen van haar vitaliteit en levenskracht. „Ruim een jaar geleden heeft uw vereniging de moed opgebracht een nieuwe koers te durven varen. Van daag mogen wij, naar ik meen, consta teren, dat de wijze, waarop u deze koers tot nu toe hebt gevolgd, een woord van waardering op zijn plaats doet zijn". De regering, aldus de minister, juicht deze hernieuwe activiteit van harte toe. In Nederland heeft men, veelal in tegenstel ling tot hetbuitenland, een niet gemoti veerde voorkeur voor liet buitenlandse product, en in het bijzonder geldt dit voor industriële producten; het agrarische Nederlandse product wordt door deze men taliteit niet getroffen. De minister vroeg zich in dit verband af of deze merkwaardige gesteldheid niet mede haar oorsprong vindt in ouze eeuwenoude traditie van internationaal koopmanschap. Spreker noemde het in een dergelijke si tuatie van een weinig en tamelijk eenzijdig ontwikkelde binnenlandse industrie ener zijds en een grote zeer veelzijdige inter nationale commerciële activiteit anderzijds niet onverklaarbaar, dat het buitenlandse industriële product een belangrijke rol ging spelen in de voorziening van de Nederland se markt. En daarbij komt, zo vervolgde de spreker, dat wij Nederlanders ook in dit opzicht verwend werden. Nederland was een relatief rijk land. Deze rijkdom, ge paard met een uiterst bekwame geest van koopmanschap die ons handelen inspireer de, voerde de beste producten van de buitenlandse industrie naar ons land tegen de voordeligst mogelijke prijs. „Onze indus triële ontwikkeling", aldus de minister „die Nederland in enkele tientallen jaren heeft gemaakt tot een modern en veelzijdig ge oriënteerd industrieland, hebben wij Nederlanders in onze mentaliteit, die is gegroeid en die wortelt in een traditie van enige honderden jaren, wellicht nog niet geheel kunnen volgen". Het gemis van dit zelfbewustzijn op industrieel terrein noem de de minisetr schadelijk: „Een voortduren de ongemotiveerde voorkeur voor het bui tenlandse industriële product kan ernstige afbreuk doen aan het effect van het zo noodzakelijke streven naar een voortgaande industriële expansie. „Hierdoor blijft onze toch al niet omvangrijke binnenlands afzet gebied namelijk kleiner dan nodig, met als gevolg in vele gevallen een nadelige in vloed op de bereidheid tot het doen van nieuwe of grotere industriële investringen, zelfs ook van die, welke export nastreven. De conclusie, die de minister hieruit trok, luidde dat een ongemotiveerde voorkeur voor het buitenlandse product leidt tot een oneconomisch gebruik van de productieve krachten, waarover ons land beschikt, en daarmede dus schadelijk is voor de ont wikkeling van productie en welvaart. De Nederlandse regering, zo zei de mi nister, is en blijft er van overtuigd, dat al leen langs de weg van het streven naar liberalisatie van het internationale han delsverkeer een werkelijk duurzame ver hoging van de nationale en internationale welvaart, kan worden bereikt. „Een dergelijke internationale speciali satie wordt echter door het streven", aldus de minisetr „van uw vereniging niet be lemmerd, maar integendeel bevorderd. Het is immers niét het doel van de Vereniging Nederlands Fabrikaat een nieuwe onge motiveerde voorkeur te creëren voor het Nederlandse product, maar wél om een be staande ongemotiveerde voorkeur voor het buitenlandse product weg te nemen". Nadat dr. ir. Damme een herdenkings rede had gehouden, waarin hij het wel en wee der vereniging en haar gestadige ont wikkeling had geschetst, daarbij memo rerend op de woorden van minister Zijlstra, sprak nog prof. ir. Dresden over het Neder landse prdouct van morgen. Hij wees op het grote belang van speurwerk. Nederland mag hierin niet achterblijven. Het buiten land besteedt reeds nu percenten van zijn omzet aan het moderne speurwerk, terwijl men in Nederland veelal nog niet aan de promilles to is. Na bijna 28 jaar raadslid te zijn geweest, waarvan 24 jaar wethouder, heeft ir. L. J. M. Feber Maandag afscheid genomen van de Haagse gemeenteraad. Burgemeester Schokking dankte hem voor zijn veelom vattende arbeid en bood hem een litho aan, voorstellende het Binnenhof. Wethouder Feber zeide in zijn antwoord in zijn ambtelijke loopbaan ongeveer een kwart millioen parafen en handtekeningen te hebben gezet onder allerlei stukken en 60 vergaderingen van de raad te hebben ge presideerd. „Rekenende dat ik per verga dering twintig minuten heb gesproken, dan heb ik totaal ongeveer 12 etmalen het woord gevoerd, dit ter aanmoediging voor de grote onbekende, die mij zal opvolgen", aldus ir. Feber. Het oudste raadslid, de heer Smitskamp, bood namens de raadsleden de scheidende wethouder twee boeken aan. Van de vrou welijke raadsleden kreeg mevrouw Feber een groot chocolade-ei gevuld met kleine eitjes. Waarschijnlijk morgen: Morgen zal in de Ziekenfondsraad ver moedelijk de beslissing vallen over de reeds lange tijd lopende onderhandelingen tussen ziekenfondsen en tandartsen wat betreft de honorering De besprekingen, die onder lei ding van de voorzitter van het college van rijksbemiddelaars, mr. Berger, zijn gevoerd, wettigen de verwachting, dat het tot een definitieve regeling zal komen. Deze zou dan per 1 Juli ingaan met terugwerkende kracht tot 1 Januari. Nijmegen. Geslaagd voor het candidaats- examen Ned. recht C. L. M. de Quay, Den Bosch: Ed. A. B. Kers'iens, Tilburg; E. M. A. H. Delhougne, Roermond: A. F. M. Torres, Willemstad, Curagao en J. L. M. Kuypers, Oss: voor het doctoraal examen rechten mej. M. E. J. van Wijmen, Breda; voor het docto raal examen politieke en sociale weten schappen J. M. Albers, Gennep. Tijdens een Nedei'landse kerkdienst in Genève is Zondag bekend gemaakt, dat ds. Frans Kooyman, de geestelijke leider van de oecumenische „Nederlandse pro testantse gemeente" van Genève, de dag tevoren in Velp was overleden. Ds. Kooy man, die sedert 1952 in Genève woonde als administrateur van het Ford Foun dation-fonds ten behoeve van het bureau van de Hoge Commissaris voor de vluch telingen bij de UNO, had in die periode het initiatief genomen voor de vorming der gemeente. Gedurende de afgelopen winter kwam deze gemeente tot stand, maar nog voordat die oprichting officieel kon worden bezegeld, moest haar predi kant met ziekteverlof naar Nederland terugkeren. Tijdens zijn afwezigheid, op 13 Maart j.l. werd de formele oprichting van de Nederlandse Protestantse gemeen te van Genève' bekend gemaakt. Alle bladen van Genève wijdden Maan dag aandacht aan het overlijden van ds. Kooyman, die „een door allen geachte en beminde herder" wordt genoemd. Het Hoge Commissariaat voor de vluch telingen heeft een telegram uit New York van de Hoge Commissaris mr. G. J. van Heuven Goedhart gepubliceerd. Deze zegt daarin: „gedurende de laatste paar maan den hebben ik en degenen van mijn col lega's, die beseften, dat onze vriend een voortreffelijk medewerker, Frans Kooy man, gevaarlijk ziek was, tussen hoop en vrees geleefd. Maar zelfs voor ons komt zijn dood als een ernstige schok. Na zich buitengewoon dapper te hebben gedragen gedurende de bezetting van Nederland, waar hij actief deelnam aan de verzets beweging, was hij eerst legerpredikant, toen hoofd van de YMCA-vluchtelingen- dienst in München, en ten slotte een lid van mijn staf. In de laatste hoedanigheid was hij verantwoordelijk voor het grootste deel van de administratie van de gift der Ford Foundation. Met grote geestdrift, de votie en vernuft zocht hij nieuwe paden op het gebied van het oplossen der vluch telingenproblemen. Zijn dood is een onmetelijk verlies voor mijn staf, voor mijzelf, en voor ons werk. Bij het voortzetten van ons werk zullen wij voortdurend worden herinnerd aan zijn grote bijdrage tot dit werk en aan zijn 'diepe liefde voor zijn medemensen, welke gedurende zijn gehele leven zijn leid-ster is geweest." Koningin Juliana heeft Maandag gepick nickt in een romantisch woud van pijn bomen op de klippen van Sardinië, hoog boven de Middellandse Zee. De Koningin en Prins Bernhard, verge zeld door de negen andere leden van het koninklijk gezelschap, huurden een par ticuliere bus om hen naar deze plek te brengen. Deze was gelegen op heuvelach tig terrein te Santa Margherita. 16 mijl van Cagliari. Het was de laatste dag van het verblijf van het koninklijk gezelschap op het eiland. Vandaag of morgen zal men in het parti culiere vliegtuig van de Prins naar Neder land terugkeren. Maandagmiddag waren er volksdansen en -zang in een salon van het hotel. De kleurrijke regionale kleding viel zeer in de smaak bij Hare Majesteit. Zij liet de hotel- staf weten dat zij misschien een paar van dergelijke jurken voor haar dochters zal laten maken. Salarissen bij de Lufthansa De nieuwe West-Duitse „Lufthansa"' biedt haar personeel salarissen die 30 procent beneden die van de andere luchtvaart maatschappen liggen zo deelt de interna tionale bond van transportarbeiders te Londen mee. De bond noemt dit oneerlijke concurrentie en spreekt de hoop uit, dat de betrokken West-Duitse vakbond dit zal beletten. Kwijt is evenals zijn Duitse en Engelse zusje ontleend aan het Franse quitte, dat ook nog in het Nederlandse kict voortleeft. Kiet (quitte) zijn betekent: niets meer van elkaar te vorderen heb ben, gelijk staan. Het eigenaardige is, dat Frans quitte onherroepelijk moet samenhangen met het Latijnse quietus, dat evenwel: rustig betekent. Deze be tekenisovergang is nog onvoldoende verklaard. Kwijt geeft aan dat een be- zitsbetrekking heeft opgehouden te be staan. Men gebruikt het woord alleen in betrekking tot dingen, die zich niet boven het dagelijkse leven verheffen en zal dus wel zeggen: ik ben m'n zak mes, maar niet: ik ben de liefde van mijn meisje kwijt. Alleen in het werk woord kwijtschelden verheft het zich tot een hoger niveau. Een typische uitdrukking is: de kluts kwijt zijn voor: in de war zijn. Eigen lijk is kluts: slag, regelmatige bewe ging, bepaalde handvaardigheid, spe ciaal die van het klutsen. Wie de slag, de kluts kwijt is, weet niet meer hoe te doen of hoe over een zaak te denken, De kleine man, die het café binnenkwam, zeulde een grote koffer met zich mee, die hij voorzichtig tegen de tapkast aanzette. Zelf klom hij op 'een hoge kruk en bestelde koffie. De oude gepensionneerde heertjes, die altijd in het café het dominospel beoefenen keken niet op bij de komst van de nieuwe klant. Ze waren te druk bezig met hun „krentenbrood" en „dubbelblank" en had den dus ook niet in de gaten, dat de nieu weling zijn koffer opende, die gevuld bleek te zijn met enkele tientallen popjes. Hij haalde er een uit; het was een meisje van proper afwasbaar plastic en met een gaatje in de hals, waaruit een sleuteltje stak. De man zette het stukje speelgoed voor zich neer, deed zijn dikke jas uit en sprak lujd: „Let op, de Japanner is weer op de markt, daar is geen concurreren tegen." De eigenaar van de zaak stond critisch toe te kijken, maar de heertjes onderbra ken toch hun spel en kwamen een beetje nieuwsgierig naderbij schuifelen. Daar had de man op gewacht. Hij draai de het sleutelje een paar maal om, aar zelde nog even om de spanning op te voe ren en liet het meisje toen los. Ogenblikkelijk begon het de knietjes in beweging te zetten en kroop naar de andere kant en de tapkast onder het luide gekraai van de heertjes. „Het kost maar een guldentje, onver woestbaar!", riep de man, aangemoedigd door het succes, „leuk voor de kleindochter, kruipt twee minuten aan één stuk". Hij schreeuwde zo een tijdje door en zette nog meer popjes voor zich op de toog. De toeschouwers werden steeds enthou siaster, en grepen al naar de portemonnaie in de achterzak toen een van de opgewon den meisjes recht op een vol bierglas af- kroop. De speelgoedhandelaar wilde nog in grijpen, maar kwam net even te laat. Het glas bier viel om en het gerstenat vloeide in een schuimende stroom langs de kast naar beneden. De toeschouwende heren zwegen mis prijzend, stopten de beurs weer weg en gingen ontevreden verder domineren. De man borg zijn popjes morrend weer in de koffer en rekende af. Bij de deur werd hij teruggeroepen door de kastelein omdat hij het nog nadraaiende meisje had laten liggen. „Hou 't maar", riep hij kwaad, „het is trouwens waardeloze handel, de veer is veel te zwak". Met een slag trok hij de deur ach ter zich dicht. Nog wekenlang heeft het meisje op de tapkast gezeten. Met het rechter armpje om de bierkraan heen. H. DE G. Bij het slopen van een bunker in de dui nen nabij het radiostation t.e Nooi'dwijker- hout is Maandag een ongeluk gebeurd, dat aan de 59-jarige G. Broeke uit Noordwij kerhout het leven heeft gekost. Twee an dere arbeiders, de 50-jarige M. Piek en de 62-jarige P .J. Tèrbach, werden gewond en moesten naar een ziekenhuis te Leiden worden overgebracht. De drie mannen waren bezig een muur van een bunker te slopen. Zij moesten deze tot op de fundering weghakken. Daar dit echter te lang duurde, gingen zij er toe over de muur uit te graven. Opeens kan telde de muur. G. B. kwam er geheel, de anderen kwamen er gedeeltelijk onder. Het 7281 ton grote Liberty-schip „Ka- tingo", dat door N.V. Bureau Wijsmuller werd bevrijd uit haar droge positie op het strand van Bergen aan Zee, ligt thans te koop in de Rotterdamse Waalhaven. Het schip is te Rotterdam in het dok geweest, waarbij werd geconstateerd dat de bodem van de „Katingo" erg was ont zet. De „Katingo" werd in 1944 gebouwd te Brunswick, Georgia. BERLIJN. Een 86-jarige vrouw ont ving den volgenden brief: „Ik schrijf u tot heil van uwe mede- menschen. U bent oud en gebrekkig; welke vreugde kunt gij nog van het leven verwachten? Gij kunt uwe medemen- schen een grooten dienst bewijzen door in het water te springen. Ik zal daarbij een waarneming doen. waardoor allen, die in het vervolg in het water vallen, gered kunnen worden. Spring daarom Donder dagavond om kwart over zeven op het Lützowplein in het kanaal. Al ziet ge mij niet, spring er toe1- in. In den hemel zult gij een rijk loon voor uw daad ontvangen". De vrouw zal aan het wreedaardig ver zoek geen gevolg geven; zij heeft den riof apn rïa nAÜG'o ^3

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1955 | | pagina 5